GDY?SKI ZWI?ZEK
PROPAGANDY TURYSTYCZNEJ
Z DZIA?.ALNO?CI
GDY?SKIEGO ZWI?ZKU
PROPAGANDY TURYSTYCZNEJ
ZA ROK 1934/35
CZCIONKAMI DRUKARNI POLSKIEJ w GDYNI (1146) TELEFON 20-66
·
.
Zarz?d
Gdy?skiego Zwi?zku
PropagandY Turystycznej
w roku 1934/35
Prezes: Dyrektor Juljan RllIllmelJ
Wiceprezes: Vice*Komisarz Rz?du
In?ynier W?odzimierz Szaniawski,
Sekretarz: Józef Limbach,
?awnicy: Dyrektor Aleksander Lipinski.
/\l1gr. W?adys?aw Pikuzinski.
Mgr. Polkoieski Boles?aw,
...
Dyrektor Witold Preyss,
Dyrektor Andrzej Wachowiak.
Delegat Komis. Rz?du Naczelnik Tadeusz Modlinski.
?eglugi Polskiej Dyr. Zygmunt Zabokrzecki,
Dyr. Kol. Pansito. z Torunia Langhamer W:adys?aw
Izby Przem=Handl, Reda/dor Leon Godletoski,
Syndykatu Dzienn. R3daktor Józef Dobrostanski.
Prezes Zwi?zku Kupcom Sam. Dr. W?adys?aw Smole?,
Restaur. Franciszek Grzegotoski,
Delegat Nadmorskiego Z'lvi?zkll Prop. Turysi. z Wejherowa,
Komisja Rewizyjna:
Dyrektor Ban/m Gosp, Kraj. W?adys?aw Grabotoski.
Polskiego Pawe? Marcicldewicz,
K. K. O. Franciszek Linke.
Sprawozdanie
z dzia?alno?ci Gdy?skiego Zwi?zku
Propagandy Turystycznej
za rok 1934/35
W roku sprawozdawczym 1934/35 z góry przewidzie?
mo?na by?o, ?e roboty ko?o basenów po?udniowych, zanie-
czyszczaj?ce pla?? i morze, wp?yn? bardzo ujemnie na frek-
wencj? turystyczn? w sezonie letnim.
Bior?c to pod uwag?, Zwi?zek nie wyda? ?adnych pro-
spektów propagandowych o Gdyni, albowiem nie mo?na
by?o reklamowa? tego, co w tym roku faktycznie nie bardzo
nadawa?o si? do propagowania; wzamian tego Zwi?zek prze-
niós? ci??ar propagandy na pras? i odczyty radjowe, pod-
kre?laj?c w nich inne walory turystyczne Gdyni i jej okolic,
jak w?a?ciwo?ci lecznicze morza itp.
W roku sprawozdawc'lym z ramienia G. Z. P. T. wy-
g?osi? sekretarz Zwi?zku 5 odczytów radjowych, ponadto
staraniem Zwi?zku radiostacja Lwowska nada?a kilka propa-
gandowych audycji radjowych na ,,\X' esolej Lwowskiej Fali",
po?wi?cone Gdyni i morzu. Oprócz tego cz?onkowie Lwow-
skiego radja, którzy w minionym sezonie byli go??mi na-
szego Zwi?zku, przybywaj?c VI Gdyni i na wybrze?u po pa-
r? tygodni, napisali kilka doskona?ych feljetonów z wra?e?,
odniesionych z pobytu nad morzem. Felietony te, umiesz-
czone w II. Kurjerze Codziennym i kilku dziennikach Lwow-
skich, by?y bardzo skuteczn? ogóln? propagand? Gdyni
i ca?ego wybrze?a.
Odczyty radjowe, wyg?oszone przez delegata Zwi?zku
oraz audycje radiowe wywo?a?y przychylne echa prasowe,
w kil?u dziennikach krajowych, co by?o tak?e pewnego
rodzaju propag-and?.
W czasopismach fachowych Zwi?zek umie?ci? równie?
szereg wi?kszych artyku?ów propagandowych o Gdyni
i wybrze?u.
Prasa miejscowa, rozumiej?c doskonale znaczenie wy:
suwanych przez Zwi?zek projektów, popiera?a w zupe?no?cI
zamierzenia Zwi?zku fachowemi artyku?ami na ?amach swoich
dzienników przez ca?y okres sprawozdawczy.-
Dzi?ki tej propagandzie - pomimo braku pla?y i mo-
rza zanieczyszczonego robotami przy wyko?czaniu basenu
po?udniowego - przyjazd letników do Gdyni, cho? by?
o wiele mniejszy ni? ka?dego roku, nie zosta? jednak zu-
pe?nie wstrzymany. .
Ubieg?y sezon wykaza? dobitnie, ?e frekwencja tury-
styczna i letniskowa w Gdyni mo?e rozwija? si? nadal tylko
pod tym warunkiem, gdy w Gdyni i najbli?szem jej s?-
siedztwie powstan? w miejsce dotychczasowych ?azienek od-
powiednie nowoczesne urz?dzenia k?pielowe, dost?pne w ka?-
dej chwili dla mieszka?ców Gdyni, turystów i wycieczek
masowych. W ci?gu szeregu lat obserwujemy zjawisko, ?e
uczestnicy tak mniejszych jak i masowych wycieczek prze-
dewszystkiem pragn? skorzysta? z k?pieli morskiej w Gdyni,
nie maj?c ani czasu, ani pieni?dzy, aby jecha? na dalsze
pla?e. Jest to wi?c powa?nym argumentem propagandowym,
aby w pobli?u centrum miasta pozostawiona by?a mo?no??
u?ycia k?pieli w morzu. -
Argumenty dotycz?ce -brudne] wody w pobli?u jedynej
gdy?skiej pla?y, znajduj?cej si? tu? przy basenie Yacht-
Klubu nie wytrzymuj? "obecnie krytyki, bezpo?rednio bowiem
po wyko?czeniu robót przy basenie yachtowym i to zaledwie
w kilka dni potem stwierdzono, ?e woda w morzu, po-
cz?wszy od ?cian basenu, jest zupe?nie czysta i na przy-
sz?o?? niema obaw, aby mog?a by? zanieczyszczana, gdy?
yachty ?adnych olejów nie u?ywaj?, a statki parowe mie?ci?
si? b?d? wewn?trz dalszych basenów. I
Dzisiaj nic ju? zatem nie stoi na przeszkodzie, aby na
skrawku ocalonej pla?y stworzy? miejsce k?pielowe, nie-
zb?dne dla u?ytku tak mieszka?ców Gdyni, jak i dla coraz
liczniejszych wycieczek, oraz przyjezdnych turystów i let-
ników. .• "? o
4
W tym celu sporz?dzi? Zwi?zek specjalny plan na u-
rz?d?enie k?pieliska w miejscu od basenu yachtowego do
Ka?Iennej Góry i przed?o?y? go wraz z odpowiednim me-
mOfJa?em P. Komisarzowi Rz?du do rozpatrzenia.
, Brak k?pieli w tym roku w Gdyni spowodowa?, ?e
znaczna cz??? letników wyje?d?a?a nie do Or?owa czy te?
n? nasze wybrze?e, jak nale?a?o si? spodziewa?, - lecz
m.estety do s?siednich Sopot. Gdy za? urz?dzi si? odpo-
wIednie k?pielisko w Gdyni, tak letnicy, jak i mieszka?cy
?dyni, którzy w powa?nej ilo?ci równie? wyje?d?aj? do k?-
pieli w Soporach, nie b?d? mogli nadal pos?ugiwa? si? ar-
g?mentem, i? li tylko z powodu braku k?pieli i pla?y w Gdy-
ni, zmuszeni byli wyje?d?a? do Sopot.
Staraniem Gdy?skiego Zwi?zku Propagandy Turystycz-
nej i Orbisu zosta?y przyznane w b. roku Gdyni i ca?emu
wybrze?u zni?ki kolejowe dla turystów i letników przeby-,
waj?cych nad morzem ponad 10 dni w czasie przed ?.
i posezonowym, t. j, w sezonie wiosennym i jesiennym.
Gdy?ski Zwi?zek Propagandy Turystycznej w porozu-
mieniu z miejscoweroi w?adzamy i zainteresowanerui insty-
tucjami poczyni? starania o przyznanie tych zni?ek w nast?p-
nym roku na ca?y okres sezonu ,letniskowego. Uzyskanie
wydatniejszych zni?ek kolejowych dla letników, powracaj?-
cych z k?pielisk nadmorskich, jedynie tylko mo?e przyczy-
ni? si? w dzisiejszych warunkach je?li nie do zwi?kszenia
frekwencji turystycznej, to w ka?dym razie do zahamowania"
gwa?townego spadku przyjazdu turystów i letników nad
polskie morze, co stwierdzili?my w roku bie??cym; równo-
cze?nie przytem zmusi?oby to letników do mieszkania na-
polskim, a nie na obcym k?pielowym terenie nadmorskim.
W zwi?zku z nasze m staraniem wyda?o P. B. P. Orbis
przewodnik po Gdyni, wybrze?u i Kaszubskiej Szwajcarji:
przewodnik ten wzglttdnie informator daje ogólne dok?adnie
wiadomo?ci, potrzebne turystom do zorjentowania si? w te-
renie. Nak?ad informatora wynosi 10.000 egzemplarzy. Nie-
d?ugo informator ten zostanie wydany w kilku obcych j?zy-
kach dla u?ytku turystów zagranicznych. , fi .• " .',
W ubieg?ym sezonie Zwi?zek zorganizowa? i przyj??
szereg wycieczek, w tern jedn? wi?ksz? Niemieckiego Klu-
bu Automobilowego z Marienburga; wycieczka sk?ada?a si?
5
z 39 aut, 3 motocykli i 149 osób. Z pobytu i przyj?cia
w Gdyni wycieczka ta by?a zupe?nie zadowolona, (co wyra-
zi?a w kilku pochwalnych artyku?ach, umieszczonych w dzien-
nikach niemieckich w Marienburgu i Stuhmie.
.
Zg?osze? przyjazdu wycieczek szkolnych nad morze
otrzyma? Zwi?zek w tym roku znacznie wi?cej ni? w latach
ubieg?ych, widocznie wydane poprzedniego roku przez nasz
Zwi?zek prospekty propagandowe i rozes?ane po wszystkich
szko?ach, odnios?y po??dany skutek. '
Z ramienia Zwi?zku bra? udzia? sekretarz Zwi?zku
w kilku konferencjach turystycznych w Wa.rszawie, Toruniu
i Krakowie, jak równie? w wielu podobnych konferencjach
i posiedzeniach w Gdyni.
Gdyilski Zwi?zek Propagandy Turystycznej przyst??i?
w charakterze cz?onka rzeczywistego do Ligi Popierania
Turystyki w Warszawie; z Zarz?dem G?ównym Ligi pozo-
staje nasz Zwi?zek w bezpo?rednim kontakcie, a ostatnio
przes?a? Zwi?zek projekt kilku wi?kszych imprez na sezon
w roku nast?pnym, które zorganizowane przy poparciu fi-
nansowem i pomocy Ligi Popierania Turystyki oraz przy,
wspó?pracy innych czynników, stan? si? jednerai z wi?kszych
atrakcji w sezonie letnim przysz?ego roku nad naszern'
morzem.
I
Wed?ug za?o?enia Zwi?zku sekreterjat udziela? bezin-
teresownie wszelkich ??danych informacji listownie,. te?efo-
nic?nie i ustnie; wys?ano kilkaset listów _krajowych l kIlka-,
dziesi?t zagranicznych w zwi?zku z przyj?ciem, zakwatero-,
waniem, wy?ywieniem i programem tak dla wycieczek jak
i dla poszczególnych ..turystów, I? co daje przegl?d pracy
sekretarjatu Zwi?zku.
Ni?ej streszczamy ogólne pogl?dy i wytyczne Zwi?zku
w sprawie rozwoju ruchu przyjezdnych do Gdyni i jej
okolic:
.
Gdynia, brama Rzeczypospolitej Polskiej na ?wiat
b?d?c znacznem i ozywionem miastem portowe m a jedno-
c?e?nie jedynem wi?ksze m miastem polskiern nad morzem;
winna posiada? specjalne walory atrakcyjne dla ?ciqgania
przyjezdnych, z których czerpa?aby wielkie dochody ludno??
i miasto. Gdynia z punktu widzenia ? ruchu przyjezdnych,
6
winna by? centrum turystycznem ca?ego polskiego wybrze?a
I malowniczej Kaszubskiej Szwajcarii (kraj 500 jezior), punk-
tem. tranzytowym dla turystów zagranicznych i polskich,
tld?]?cych si? zagranic?, miejscem zjazdów i kongresów
kr.Cl]owych i mi?dzynarodowych- Jednocze?nie Gdynia po-
WInna by? miastem urz?dzeniami swojemi uprzyjemniaj?cem
pobyt jej w?asnym mieszka?com, oraz przyjezdnym, a przez
swe po?o?enie nadmorskie i korzystne warunki - stworzy?
u siebie sanatoria i zak?ady lecznicze.
Posiadaj?c brzeg morski, nadaj?cy si? do wielkiego
rozwoiu k?pieliskowego, Gdynia mo?e ?ci?gn?? liczne rze-
sze osób, potrzebuj?cych k?pieli morskich, odpoczynku,
zmiany wra?e?, oraz szukaj?cych zdrowia w klimacie mor-
skim i orze?wiaj?cern powietrzu Ba?tyku.
Koniecznem jest dostosowanie Gdyni do wymaga?
wszelkiego rodzaju i kategorji turystów. Uporz?dkowanie
miasta, zw?aszcza jego cz??ci nadmorskiej przez nadanie
szaty bardziej estetycznej.
Stworzenie punktów zainteresowania jak park Red?ow-
ski, Kamienna Góra (widok), Zak?ady K?pielowe, Muzeum,
Akwarjum itd.
Z punktu widzenia propagandy Gdyni oraz w celu
?ci?gni?cia wi?kszych mas przyjezdnych z Polski i zagranI-
cy koniecznem jest urz?dzenie w ci?gu sezonu letniego
cho?by 2 wielkich imprez.
. Od kilku l?t obchodzimy w Gdyni w dniu 29 czerwca
Swi?to Morza "Swi?cenie morza jako terenu pracy polskiej,
oraz statków - jako narz?dzi tej pracy na morzu". ?wi?to
Morza w Gdyni 'winno sta? si? miejscowem ?wi?tem ludo-
wem (folklor).
Pozatem projektowane m jest urz?dzenie w pierwszym
tygodniu sierpnia "Gdy?skiego Tygodnia Sportowego" po-
??czonego z karnawa?em letnim. W tym czasie odbywaj?
SI? tradycyjne regaty Yacht Klubu Polski, w których w przy-
sz?o?ci b?.cl? bra? udzia? yachty :agraniczne. 'J.! dalszych
za?merzel1lach Yacht Klubu Polski jest urz?dzenie Gdy?-
skiego Tygodnia Zeglarskicgo (na wzór "Kieler 'JJ oche "
"Cows Week" etc).
'
7
\'{iinni?my wykorzysta? ca?kowicie nowy port yachto-
wy, najwi?kszy na Ba?tyku.
Istnieje r?wnie? my?l urz?dzenia w Gdyni we wrze?niu,
gdy jeszcze przybywaj? tury?ci zagraniczni, wielkiej imprezy
pod nazw? "Dnia Gór", po?wi?conego wy??cznie propa-
gandzie nad polskiem morzem - polskich gór. W tym
okresie koncertowa?yby w Gdyni orkiestry góralskie, przy-
je?d?a?y wycieczki góralskie i wogóle ca?e ?ycie rozrywko-
we Gdyni by?oby nastawione na góry. Da?oby to mo?no??
ludno?ci gdy?skiej i przy jednym zaznajomi? si? z folklorem
naszych gór, co sta?oby si? propagand? i zach?ceniem miesz-
ka?ców Gdyni i turystów zagranicznych do sp?dzenia zimo-
wego sezonu w .naszych górskich o?rodkach turystycznych.
8
"
MUZEUM MIASTA
GDYNI BIBUOTEI<A