Warszawa, 25 stycznia 2019 r.
WPS-VI.431.2.12.2019.AB
Pani
Teresa Sosińska Kierownik
Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Glinojecku
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2017 r., poz. 2234 z późn. zm.) w związku z art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz.
1092), kontroler: Anna Brzezińska – starszy inspektor wojewódzki, przeprowadziła w dniach 27-30 listopada 2018 r. kontrolę problemową w trybie zwykłym w kierowanym przez Panią Miejsko- Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Glinojecku.
Przedmiot kontroli obejmował sposób organizacji i realizacji przez gminę zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2018 r., poz. 554 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w przedmiocie ustalania uprawnień do funduszu alimentacyjnego oraz prawidłowości podejmowania działań aktywizujących wobec dłużników alimentacyjnych, które mają doprowadzić do wzrostu ściągalności należności wymienionych w art. 28 ust. 1 pkt 1-4 ustawy. Kontrolą objęto okres od 1 sierpnia 2016 r. do dnia rozpoczęcia kontroli, tj. do 27 listopada 2018 r.
Niniejszym przekazuję Pani wystąpienie pokontrolne.
Za okres objęty kontrolą Wojewoda Mazowiecki pozytywnie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości, ocenił działania Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Glinojecku podjęte zarówno w zakresie organizacji zadań wynikających z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów jak również w przedmiocie ustalania uprawnień do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz działań podjętych wobec dłużników alimentacyjnych.
1. Organizacja realizacji zdania
Kierownikiem jednostki kontrolowanej jest Pani Teresa Sosińska – zatrudniona na tym stanowisku od 25 lutego 2002 roku na podstawie Uchwały Nr 431/2002 Zarządu Miasta i Gminy Glinojeck z dnia 22 lutego 2002 roku. Obsługę finansowo-księgową Ośrodka prowadzi główna księgowa jednostki kontrolowanej - Pani Ewa Stańczak, która wykonuje zadania zgodnie z powierzoną jej odpowiedzialnością za realizację budżetu jednostki.
WOJEWODA MAZOWIECKI
2 Szczegółową organizację wewnętrzną oraz zasady funkcjonowania kontrolowanej jednostki określa Regulamin organizacyjny, wprowadzony Pani Zarządzeniem Nr 2/2017 z dnia 31 stycznia 2017 roku wraz ze schematem organizacyjnym. Realizację zadań dotyczących funduszu alimentacyjnego oraz postępowania wobec dłużników alimentacyjnych uregulowano w § 6 i w § 14 Regulaminu organizacyjnego. W schemacie organizacyjnym, stanowiącym załącznik do Regulaminu, wyodrębniono Sekcję świadczeń rodzinnych i wychowawczych, a w niej stanowisko referenta do spraw świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego oraz referenta do spraw świadczeń rodzinnych. Zadania będące przedmiotem kontroli, regulował także poprzedni Regulamin organizacyjny, wprowadzony Pani Zarządzeniem Nr 2/2008 z dnia 18 grudnia 2008 roku, który obowiązywał do 30 stycznia 2017 roku.
Ustawowe zadania realizuje Pani na podstawie upoważnień wydanych przez Burmistrza Miasta i Gminy Glinojeck do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń z funduszu alimentacyjnego, a także do wydawania w tych sprawach decyzji oraz do podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych, prowadzenia postępowań i wydawania w tych sprawach decyzji – Zarządzenie Nr 6/2010 Burmistrza Miasta i Gminy Glinojeck z dnia 10 grudnia 2010 roku.
Pracownik merytoryczny, realizujący bezpośrednio kontrolowane zadania – Pani Anna Zmorzyńska – starszy referent do spraw świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego została upoważniona przez Burmistrza Miasta i Gminy Glinojeck do prowadzenia postępowania w sprawach świadczeń z funduszu alimentacyjnego, do podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych i prowadzenia postępowań, przy czym także do wydawania decyzji administracyjnych w tych sprawach, podczas Pani nieobecności – Zarządzenie Nr 7/2010 Burmistrza Miasta i Gminy Glinojeck z dnia 10 grudnia 2010 roku. Ponadto Pani Anna Zmorzyńska posiada także upoważnienie nr 35/2017 Burmistrza Miasta i Gminy Glinojeck z dnia 31 maja 2017 roku do realizacji zadań związanych z przekazywaniem do biura informacji gospodarczej informacji dotyczących dłużników alimentacyjnych posiadających zaległości alimentacyjne za okres dłuższy niż 6 miesięcy. Natomiast w okresie wcześniejszym, objętym kontrolą, tj. do dnia 30 maja 2017 roku pracownik przekazywał informacje do BIG o dłużnikach posiadających zaległości alimentacyjne za okres dłuższy niż 6 miesięcy, jednakże czynił to bez umocowania prawnego. Należy zauważyć, że również i Pani nie posiada upoważnienia do realizacji zadań związanych z przekazywaniem informacji do BIG.
Ponadto w trakcie kontroli ustalono, że dwa wydane upoważnienia, o których mowa wyżej, dotknięte zostały wadą. Istota wadliwości tych upoważnień polega na tym, że zostały one wydane bez podstawy prawnej. Powyższe dotyczy zarówno Pani, jaki i Pani pracownika merytorycznego.
I tak, jeżeli chodzi o Panią to bez przywołania prawidłowej podstawy prawnej, została Pani upoważniona do podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych, prowadzenia postępowań i wydawania w tych sprawach decyzji. Natomiast Pani Zmorzyńska bez przywołania właściwej podstawy prawnej została upoważniona do prowadzenia postępowania w sprawach świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
3 Pani Anna Zmorzyńska zatrudniona została od 2 sierpnia 2002 r. na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy. Posiada aktualny zakres czynności, w którym określono realizację kontrolowanych zadań.
2. Ustalanie uprawnień do świadczeń z funduszu alimentacyjnego
W okresie podlegającym kontroli jednostka kontrolowana prowadziła 219 spraw świadczeniobiorców. Ustalono, że w okresie świadczeniowym 2016/2017 złożono 80 wniosków o ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego, w 2017/2018 – 76, a w 2018/2019 do dnia 19 listopada 2018 roku złożono 63 wnioski.
Kontroli poddano losowo wybrane akta 15 spraw świadczeniobiorców, w tym 6 spraw z okresu świadczeniowego 2016/2017, 6 spraw z okresu świadczeniowego 2017/2018 oraz 3 z okresu świadczeniowego 2018/2019. Ustalono, że w okresie podlegającym kontroli, w badanych sprawach, wydano 171 decyzji w sprawach świadczeń z funduszu alimentacyjnego, w tym 15 decyzji przyznających prawo do świadczeń, 1 decyzję zmieniającą prawo do świadczeń oraz 1 decyzję, w której odmówiono prawa do świadczenia.
W 14 sprawach, w których przyznano prawo do świadczeń, wydano 15 decyzji przyznających. Jednostka kontrolowana zamiast rozstrzygnąć sprawę jedną decyzją przyznającą prawo do świadczeń, wydała dwie, tj. MGOPS/5220000071/10/2016 z dnia 24.10.2016 r. oraz MGOPS/5220000072/10/2016 z dnia 24.10.2016 r. W pierwszej decyzji przyznano prawo do świadczenia na pierwsze dziecko, a w drugiej na drugie. Niezależnie od tego, że postępowanie egzekucyjne wobec dłużnika prowadzi dwóch komorników sądowych to sprawa z jednego wniosku powinna być w całości rozstrzygnięta jedną decyzją.
Postępowanie w sprawach o świadczenie z funduszu alimentacyjnego każdorazowo wszczynano na wniosek, którego wzór określał załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. poz. 2229), obowiązującego do 31 lipca 2017 r.
Po dacie jak wyżej, wzór wniosku określony został w § 2 pkt 1–8 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 roku w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach w sprawach o ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. poz. 1467) i taki był stosowany w prowadzonych postępowaniach.
1 Sprawy zakończone wydaniem decyzji nr: MGOPS/5220000009/05/2017 z dnia 10.05.2017 r., MGOPS/5225000012/08/2017 z dnia 02.08.2017 r., MGOPS/5220000058/10/2017 z dnia 09.10.2017 r., MGOPS/5220000060/10/2016 z dnia 24.10.2016 r., MGOPS/5220000099/11/2016 z dnia 14.11.2016 r., MGOPS/5220000048/10/2016 z dnia 21.10.2016 r., MGOPS/5220000082/10/2016 z dnia 24.10.2016 r., MGOPS/5220000072/10/2016 z dnia 24.10.2016 r., MGOPS/5220000071/10/2016 z dnia 24.10.2016 r., MGOPS/5220000081/11/2017 z dnia 14.11.2017 r., MGOPS/5220000046/10/2017 z dnia 09.10.2017 r., MGOPS/5220000020/10/2017 z dnia 08.10.2017 r., MGOPS/5220000059/10/2017 z dnia 19.10.2017 r., MGOPS/5220000028/10/2017 z dnia 08.10.2017 r., MGOPS/5220000019/09/2018 z dnia 11.09.2018 r., MGOPS/5220000030/09/2018 z dnia 12.09.2018 r., MGOPS/5220000048/09/2018 z dnia 21.09.2018 r.
4 W 6 badanych sprawach z okresu świadczeniowego 2016/2017 wnioski o ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego były kompletne i prawidłowo wypełnione. Zawierały w swojej treści wszystkie niezbędne dane, w tym podpisane oświadczenia wymienione w art. 15 ust. 3 pkt 2 i 3 ustawy. Nieprawidłowości natomiast stwierdzono w 9 badanych sprawach, tj. w 6 sprawach z okresu świadczeniowego 2017/2018 oraz w 3 sprawach z okresu świadczeniowego 2018/2019. I tak w sprawach tych do wniosków nie dołączono w ogóle oświadczeń wnioskodawców o miejscu zamieszkania, wieku, zatrudnieniu i sytuacji ekonomicznej osób zobowiązanych względem osoby uprawnionej do alimentacji, innych niż dłużnik alimentacyjny. Obowiązek złożenia takich oświadczeń, wynika z art. 15 ust. 3 pkt 3, wyżej cytowanej ustawy. Ponadto w jednej ze spraw z okresu świadczeniowego 2018/2019, zakończonej wydaniem decyzji nr MGOPS/5220000019/09/2018 z dnia 11.09.2018 roku, złożony wniosek był niekompletny, ponieważ nie zawierał podpisu wnioskodawczyni pod pouczeniem i oświadczeniami służącymi ustaleniu prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego (część II wniosku), w tym pod oświadczeniem o obowiązku informowania organu egzekucyjnego o wszelkich znanych wnioskodawczyni informacjach niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi (strona 7 wniosku).
Do wniosków, opatrzonych pieczęcią z datą wpływu, wnioskodawcy dołączyli wszystkie wymagane prawem zaświadczenia, oświadczenia lub inne dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia. W celu ustalenia poprawności zawartych we wnioskach danych osobowych potwierdzających tożsamość wnioskodawców oraz członków ich rodzin, korzystano z usługi rejestru PESEL udostępnionej w ramach CSIZS Emp@tia. W Centralnej Bazie Beneficjentów weryfikowano informacje potwierdzające złożenie, bądź brak złożenia wniosków do innych gmin. Natomiast w Centralnej Aplikacji Rynku Pracy dokonywano weryfikacji danych o bezrobociu.
Jednostka kontrolowana, niezależnie od dokumentów dołączonych przez wnioskodawców, samodzielnie pozyskiwała informacje o dochodach, wysokości składki na ubezpieczenie społeczne i należnych podatkach wnioskodawców oraz członków ich rodzin za pośrednictwem systemu teleinformatycznego CSIZS Emp@tia. Analogicznie pozyskiwano dane o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne, co jest niezbędne przy ustalaniu dochodów i zgodne z wymogami art. 15a ust. 1 pkt 3 ustawy.
W 14 badanych sprawach świadczenia przyznano osobom, które spełniały kryteria dochodowe do otrzymania przedmiotowych świadczeń (miesięczne dochody na osobę w rodzinie nie przekraczały kwoty 725 zł. – art. 9 ust. 2 ustawy). Prawo do świadczeń przyznawano osobom uprawnionym do alimentów na podstawie tytułu wykonawczego, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna. Kwoty świadczeń przyznawano w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł. na dziecko do ukończenia przez nie 18 lat lub starsze – do ukończenia 25 lat, jeżeli uczyło się w szkole lub szkole wyższej. Prawo do świadczeń ustalano począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek wraz z dokumentacją, nie wcześniej jednak
5 niż od początku okresu świadczeniowego do końca tego okresu, tj. od 1 października danego roku do 30 września roku następnego.
Natomiast w sprawie zakończonej wydaniem decyzji nr MGOPS/5220000058/10/2017 z dnia 09.10.2017 r. prawidłowo odmówiono wnioskodawcy prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Powodem odmowy było przekroczenie kryterium dochodowego, które w przeliczeniu na jedną osobę w rodzinie wyniosło 794,98 zł i stanowiło kwotę wyższą niż ustawowo określone kryterium dochodowe, tj. 725 zł (art. 9 ust. 2 ustawy). Od decyzji tej strona nie wniosła odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ciechanowie.
W okresie objętym kontrolą w jednej sprawie wydano 02.08.2017 r. decyzję nr MGOPS.5225000012/08/2017 zmieniającą wysokość przyznanych świadczeń z funduszu alimentacyjnego na skutek podwyższenia zasądzonych alimentów. W sprawie tej na podstawie orzeczenia sądu wydanego dnia 23 maja 2017 roku wysokość zasądzonych alimentów (na troje dzieci) została podwyższona z kwoty 400 zł do kwoty 500 zł dla każdego z nich. Oznaczało to w tym przypadku, że wysokość przysługujących alimentów, zmieniła się nie od pełnego miesiąca lecz od konkretnie określonego dnia, tj. od 23 maja 2017 r. Jednostka kontrolowana wydała decyzję, o której mowa wyżej, jednakże z rozstrzygnięcia tejże decyzji wynikało, że świadczenia w nowej wysokości przyznano od dnia uprawomocnienia się wyroku, tj. od 28 czerwca 2017 roku, po 500 zł dla każdego uprawnionego dziecka, podczas gdy powinno się je przyznać w nowej wysokości od 23 maja 2017 r. Co więcej decyzja wydana w tej sprawie zawierała bardzo lakoniczne uzasadnienie faktyczne i nie zawierała w ogóle uzasadnienia prawnego. Należy pamiętać, że w myśl art. 107 § 3 k.p.a. to właśnie uzasadnienie faktyczne decyzji powinno zawierać wskazanie faktów i dowodów, na których się oparto oraz przyczyny, z powodu których innym dowodom odmówiono wiarygodności, zaś uzasadnienie prawne powinno być wyjaśnieniem podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa. Ponadto uzasadnienie decyzji powinno być sformułowane w sposób jasny, precyzyjny i zrozumiały dla każdej ze stron postępowania.
Analiza zatwierdzonych do wypłaty list wypłat wykazała, że świadczenia z funduszu alimentacyjnego wypłacano zgodnie z wysokością ustaloną w wydanych w tych sprawach decyzjach administracyjnych, za wyjątkiem jednej sprawy, o której mowa wyżej. W sprawie tej świadczenia wypłacono w nieprawidłowej wysokości, bowiem na podstawie wyroku sądu i zgodnie z przepisami art. 10 ust. 1 i art. 29 ust. 1 ustawy świadczenia w podwyższonej wysokości należało przyznać od dnia 23 maja 2017 r. i za maj wypłacić w kwocie 1 287,09 zł, a nie jak to uczyniono, wypłacając kwotę dotychczasową 1 200 zł. Natomiast za czerwiec należało wypłacić świadczenia już w nowej wysokości, tj. 1 500 zł, podczas gdy wypłacono kwotę 1 230 zł. Wobec tego stwierdzono, że świadczenia wypłacono w zaniżonej wysokości, a niedopłata stanowi kwotę 357,09 zł.
Wypłata przyznanych świadczeń nastąpiła w terminie przewidzianym w art. 20 ust. 1 ustawy, a w przypadku wniosków złożonych na nowy okres świadczeniowy, w miesiącach: sierpień, wrzesień i październik zgodnie z art. 20 ust. 4, ust. 5 oraz ust. 6 ustawy.
6 Badane decyzje administracyjne w sprawach przyznania prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego wydano w jednostce kontrolowanej zgodnie z wymogami art. 107 k.p.a., jednak stwierdzono uchybienia, o których mowa poniżej. Decyzje zawierały w szczególności oznaczenie organu właściwego, tj. Burmistrza Miasta i Gminy Glinojeck, oznaczenie strony, datę wydania, podstawę prawną, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o możliwości, terminie i sposobie wniesienia odwołania. Decyzje wydane po dniu 1 czerwca 2017 r. zawierały w pouczeniu informacje o możliwości oraz skutkach zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania, o czym stanowi art. 127a k.p.a. Poddane kontroli decyzje zawierały informację o terminie wypłaty świadczeń. Badane decyzje opatrzone były podpisem z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do ich wydania. Akty te doręczano stronom zgodnie z wymogami określonymi w art. 39 k.p.a. W aktach spraw znajdowały się dowody potwierdzające odbiór decyzji przez stronę ze wskazaniem daty doręczenia, stosownie do zapisu art. 46 § 1 k.p.a.
Niezależnie od powyższego wszystkie badane decyzje przyznające prawo do świadczeń nie zawierały w pouczeniu informacji o konieczności zgłaszania przez stronę wszelkich zmian mających wpływ na prawo do świadczeń. Natomiast w sprawie, o której była już mowa wyżej, wydano decyzję nr MGOPS/5225000012/08/2017 z dnia 02.08.2017 r., która zawierała nieprawidłowe uzasadnienie faktycznego i nie zwierała w ogóle uzasadnienia prawnego. Stronie postępowania nie wyjaśniono dlaczego zapadło takie, a nie inne rozstrzygnięcie.
Ponadto cztery wydane decyzje oznaczone jako: MGOPS/5220000019/09/2018 z dnia 11.09.2018 r., MGOPS/5220000081/11/2017 z dnia 14.11.2017 r., MGOPS/5220000048/10/2016 z dnia 21.10.2016 r., MGOPS/5220000048/09/2018 z dnia 21.09.2018 r. zostały nieprawidłowo doręczone stronom postępowania, ponieważ na potwierdzeniu odbioru decyzji widniał jedynie podpis osoby odbierającej decyzję bez wskazania daty jej doręczenia, co jest niezgodne z art.46 §1 Kodeksu postępowania administracyjnego.
3. Podejmowanie działań wobec dłużników alimentacyjnych
Na podstawie przedstawionego oświadczenia, ustalono, że jednostka kontrolowana w okresie świadczeniowym 2016/2017 dla 30 dłużników alimentacyjnych była organem właściwym dłużnika i wierzyciela, dla 32 dłużników alimentacyjnych była organem właściwym dłużnika, natomiast dla 40 dłużników alimentacyjnych była organem właściwym wierzyciela. W okresie świadczeniowym 2017/2018 dla 34 dłużników alimentacyjnych była organem właściwym dłużnika i wierzyciela, dla 30 dłużników alimentacyjnych organem właściwym dłużnika oraz dla 39 organem właściwym wierzyciela.
Ponadto z wyżej wymienionego oświadczenia wynika, że w okresie objętym kontrolą Ośrodek na wypłatę świadczeń z funduszu alimentacyjnego wydatkował łącznie 1 042 310 zł. I tak w okresie świadczeniowym 2016/2017 wypłacono kwotę 544 899,36 zł. Z tej kwoty od dłużników alimentacyjnych, tylko za pośrednictwem komorników sądowych, wyegzekwowano kwotę 71 840,66 zł, co stanowiło 13,18% wszystkich wypłaconych w tym okresie świadczeń. W kolejnym, zaś okresie świadczeniowym, tj. 2017/2018, wypłacono kwotę 497 410,64 zł, natomiast
7 wyegzekwowano, tylko za pośrednictwem komorników sądowych, kwotę 116 447,18 zł, co stanowiło 23,41% wszystkich wypłaconych w tym okresie świadczeń.
Natomiast odnośnie kwot zwróconych przez dłużników alimentacyjnych (analizując dane z roku 2017) stwierdzono, że odsetek zwrotów należności od dłużników alimentacyjnych z tytułu wypłaconych świadczeń w Miejsko-Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Glinojecku wyniósł 14,69% i kształtował się na poziomie niższym niż średnia dla województwa mazowieckiego, która w 2017 r. wynosiła 22,58%.
W okresie objętym kontrolą nie wydawano decyzji administracyjnych w sprawach uznania dłużników alimentacyjnych za uchylających się od zobowiązań alimentacyjnych.
Kontroli poddano losowo wybrane akta 202 dłużników alimentacyjnych, dla których jednostka kontrolowana w 9 sprawach była organem właściwym dłużnika, zaś w 11 sprawach była organem właściwym dłużnika i wierzyciela.
We wszystkich badanych sprawach, jednostka kontrolowana wezwała dłużników alimentacyjnych na wywiady alimentacyjne, przy czym w 9 sprawach miało to miejsce po otrzymaniu wniosków o podjęcie działań wobec dłużników od organów właściwych wierzycieli, zaś w 11 sprawach po wydaniu decyzji przyznających prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego. W 16 sprawach uczyniono to w terminie, ponieważ po upływie od 3 do 29 dni po otrzymaniu wniosków o podjęcie działań bądź wydaniu decyzji przyznających świadczenia.
Natomiast w 4 sprawach uchybiono obowiązującym terminom. I tak w sprawie MGOPS/FA34/2017/2018 z opóźnieniem 59 dni w stosunku do wydanej decyzji o przyznanych świadczeniach wystosowano wezwanie na wywiad alimentacyjny. Natomiast w kolejnych 3 sprawach (MGOPS-5223/FA/66D/2017, MGOPS-81822/FA/42D/2018 i GOPS.5220.1.2.2016) wnioski o podjęcie działań wpłynęły do jednostki kontrolowanej w pierwszej sprawie 26.09.2016 r., w drugiej 25.09.2017 r. oraz w trzeciej 21.09.2016 r., zaś wezwania na wywiad wystosowano w pierwszej i trzeciej sprawie 19.12.2016 r. oraz w drugiej 17.11.2017 r., opóźnienia te wyniosły od 53 do 89 dni.
W 12 sprawach dłużnicy alimentacyjni w terminie wskazanym w wezwaniu zgłosili się do jednostki kontrolowanej w celu przeprowadzenia z nimi wywiadu i odebrania od nich oświadczenia majątkowego. Natomiast w dwóch sprawach oznaczonych MGOPS/FA5223-103/2018 oraz MGOPS-81822/FA67D/2018 dłużnicy alimentacyjny co prawda zgłosili się na wywiad alimentacyjny, ale uczynili to po terminie wskazanym w wezwaniu, opóźnienie wyniosło w jednej i w drugiej sprawie 19 dni. Jednakże w sprawach tych, mimo zwłoki, nie wszczynano postępowania o uznaniu dłużników za uchylających się od zobowiązań alimentacyjnych.
2 Sprawy dłużników alimentacyjnych: MGOPS/FA5223-81D.2018, MGOPS/FA5223-103/2018, MGOPS/FA5223-87/2018, MGOPS/FA5223- 96/2018, MGOPS/FA34/2017/2018, OWD/FA86/2018, MGOPS/FA5223/115/2018, OWD/FA38D/2017, MGOPS-5223/FA/66D/2017, MGOPS/FA5223-85/2018, OWD/FA47/89/2017, MGOPS/FA5223-83/2018, MGOPS-81822/FA/42D/2018, MGOPS/FA5223-76/2018, MGOPS/FA5223-4D/2018, GOPS.5220.1.2.2016, OWD/FA95/2017, MGOPS-81822/FA 67D/2018, MGOPS-5223/FA/78D/2018 oraz OWD/FA31/2017.
8 Na podstawie przeprowadzonych wywiadów i odebranych oświadczeń majątkowych ustalono, że w dwóch sprawach oznaczonych MGOPS/FA5223-85/2018 oraz MGOPS/FA5223- 83/2018 dłużnicy alimentacyjni legitymowali się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i pobierali zasiłek stały. Niepełnosprawność nie pozwalała im na podjęcie zatrudnienia. W sześciu sprawach oznaczonych jako: MGOPS/FA5223-81D/2018, MGOPS/FA5223- 81D/2018, MGOPS/FA5223-103/2018, MGOPS/FA5223-87/2018, MGOPS/FA5223-76/2018 oraz MGOPS-81822/FA67G/2018 dłużnicy alimentacyjni byli zatrudnieni i osiągali dochody. W sześciu kolejnych sprawach (MGOPS/FA5223-4D/2018, MGOPS-5223/FA/66D/2017, MGOPS- 81822/FA/42D/2018, OWD/FA86/2018, MGOPS-5223/FA/78D/2018 i MGOPS/FA-5223/115/2018) trzech pierwszych dłużników alimentacyjnych pracowało dorywczo, czwarty był zarejestrowany w pup jako bezrobotny z prawem do zasiłku, kolejny był zarejestrowany w organie zatrudnienia jako poszukujący pracy, zaś ostatni z nich nie był zarejestrowany w powiatowym urzędzie pracy.
W dwóch sprawach (spośród 6 omawianych wyżej) oznaczonych jako: MGOPS- 5223/FA/66D/2017 i MGOPS-5223/FA/78D/2018 jednostka kontrolowana nie wywiązała się ze wszystkich ustawowych zadań, bowiem w pierwszej sprawie nie zobowiązano dłużnika alimentacyjnego (pracował tylko dorywczo) do zarejestrowania się w organie zatrudnienia jako bezrobotny, zaś w drugiej nie poinformowano pup o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika.
Natomiast w stosunku do trzech pozostałych takich działań nie podjęto, ponieważ ustalono na podstawie przeprowadzonego wywiadu i odebranego oświadczenia majątkowego, że sytuacja dłużników nie uległa zmianie. Ponadto byli oni już uznani za uchylających się od zobowiązań alimentacyjnych.
W sześciu kolejnych sprawach (MGOPS/FA34/2017/2018, OWD/FA38D/2017, OWD/FA47/89/2017, GOPS.5220.1.2.2016, OWD/FA95/2017 oraz OWD/FA31/2017) dłużnicy alimentacyjni mimo otrzymanego wezwania na wywiad, po raz kolejny, uniemożliwili jego przeprowadzenie oraz odmówili złożenia oświadczenia majątkowego. Jednostka kontrolowana nie podejmowała w tych sprawach dalszych ustawowych działań, ponieważ dłużnicy ci byli uznani już za uchylających się od zobowiązań alimentacyjnych, a ich decyzje nadal pozostawały w mocy.
W 14 badanych sprawach informacje o ustalonej sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużników, bez zwłoki, przekazano komornikom sądowym oraz organom właściwym wierzycieli. Terminowo również przekazywano komornikom sądowym i organom właściwym wierzycieli informacje wynikające z dokonanych ustaleń, które miały istotny wpływ na egzekucję zasądzonych świadczeń alimentacyjnych.
Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że jednostka kontrolowana, jako organ właściwy dłużnika w ośmiu sprawach, tj. MGOPS/FA34/2017/2018, MGOPS-5223/FA/66D/2017, MGOPS-81822/FA/42D/2018, GOPS.5220.1.2.2016, MGOPS/FA5223-103/2018, MGOPS- 81822/FA67D/2018, MGOPS-5223/FA/66D/2017 i MGOPS-5223/FA/78D/2018, ustawowe działania podejmowała w sposób nieterminowy, nieprawidłowy i nieadekwatny do zaistniałej sytuacji.
9 Za stwierdzone nieprawidłowości odpowiedzialność ponosi Pani jako Kierownik Miejsko- Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Glinojecku oraz pracownik realizujący kontrolowane zagadnienia.
Przedstawiając powyższe ustalenia zobowiązuję Panią jako kierownika Miejsko- Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Glinojecku do podjęcia następujących działań:
1. Dokonać korekty wadliwych upoważnień, które zostały wydane bez przywołania prawidłowych podstaw prawnych.
2. Podjąć niezwłocznie działania w celu uzyskania od Burmistrza Miasta i Gminy dla Pani upoważnienia do przekazywania do biura informacji gospodarczej informacji gospodarczych o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużników alimentacyjnych wynikających z tytułów, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 i 2, w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy, w myśl art. 8c w związku z art. 8a ustawy, o której mowa wyżej.
3. Kompletować dokumentację spraw zgodnie z przepisami ustawy oraz obowiązującego od dnia 1 sierpnia 2017 r. rozporządzenia wykonawczego do ustawy, tj. wnioski o ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego rozpatrywać po dokładnym i prawidłowym ich wypełnieniu. W razie stwierdzenia braków, wzywać do poprawienia lub uzupełnienia wniosku, w tym oświadczenia wnioskodawcy o miejscu zamieszkania, wieku, zatrudnieniu i sytuacji ekonomicznej osób zobowiązanych względem osoby uprawnionej do alimentacji oraz oświadczenia o obowiązku informowania organu egzekucyjnego o wszelkich znanych wnioskodawcy informacjach niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi stosownie do art. 15 ust. 3 pkt 2 i 3 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
4. Sprawy, w których wnioskodawcy złożą jeden wniosek o ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego w całości rozstrzygać jedną decyzją administracyjną, mimo iż postępowanie egzekucyjne wobec dłużnika alimentacyjnego prowadzić będzie dwóch komorników sądowych.
5. W sprawach, w których mają zastosowanie przepisy art. 29 ustawy, wysokość świadczenia przysługującego za niepełny miesiąc określać w rozstrzygnięciu decyzji od dnia ustalonego orzeczeniem sądu, natomiast w uzasadnieniu decyzji dokładnie wyjaśniać dlaczego zapadło takie, a nie inne rozstrzygnięcie.
6. W sprawie zakończonej decyzją numer MGOPS.5225000012/08/17 z dnia 02.08.2017 r., zgodnie z art. 29 wyżej cytowanej ustawy, prawidłowo wskazać okres przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, a następnie dokonać wyrównania wypłaty tych świadczeń.
7. Decyzje administracyjne wydawać zgodnie z art. 107 § 1 i 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, tj. uzasadniać je faktycznie i prawnie. Natomiast w przypadku odstąpienia od uzasadnienia w decyzjach w całości spełniających żądanie strony, w podstawie prawnej oraz pod rozstrzygnięciem wskazywać art. 107 § 4 k.p.a. oraz przywoływać jego treść. W decyzjach zawierać również informację o konieczności
10 zgłaszania przez stronę wszelkich zmian mających wpływ na prawo do świadczeń, o czym stanowi art. 19 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
8. Decyzje administracyjne doręczać stronom postępowania w sposób uregulowany w art. 46
§ 1 Kodeksu postępowania administracyjnego.
9. Po otrzymaniu wniosków o podjęcie działań, bądź wydaniu decyzji przyznających świadczenia z funduszu alimentacyjnego, bez zbędnej zwłoki, wzywać dłużników alimentacyjnych w celu przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego oraz odbierania oświadczenia majątkowego.
10. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie zgłosi się w wyznaczonym terminie w celu przeprowadzenia z nim wywiadu alimentacyjnego i odebrania od niego oświadczenia majątkowego, stosownie do przepisu art. 5 ust. 3 ustawy, niezwłocznie wszczynać postępowanie dotyczące uznania dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych i wydawać w tym zakresie decyzje administracyjne.
11. Stosownie do art. 5 ust. 2 pkt. 1 ww. ustawy, w przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, każdorazowo zobowiązywać go do zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny, a w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny, zobowiązywać go do zarejestrowania jako poszukujący pracy wskazując termin nie dłuższy niż 30 dni na wykonanie tego zobowiązania.
12. Po zarejestrowaniu się dłużnika jako bezrobotny lub poszukujący pracy, każdorazowo informować właściwy powiatowy urząd pracy o potrzebie jego aktywizacji zawodowej zgodnie z art. 5 ust. 2 pkt. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
POUCZENIE
Informuję, że na podstawie art. 48 ustawy o kontroli w administracji rządowej od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze.
Jednocześnie zobowiązuję Panią do przekazania, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, pisemnej informacji o sposobie wykonania zaleceń, wykorzystaniu wniosków lub przyczynach ich niewykorzystania albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.
z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Karpińska
Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej
Do wiadomości:
Pan Łukasz Kapczyński
Burmistrz Miasta i Gminy Glinojeck
