Stosowanie prawa

(1)

Stosowanie prawa

(2)

Pojęcie

• Stosowanie prawa jest terminem

wieloznacznym. W podstawowym znaczeniu stosowanie prawa rozumiane jest jako proces ustalania przez organ władzy publicznej

konsekwencji prawnych faktów, na podstawie obowiązującego prawa. Zgodnie z tą definicją stosowanie prawa charakteryzowane jest

przez cztery elementy: podmiot, aktywność, skutek, system prawa.

(3)

Stosowanie prawa a przestrzeganie

• Ze względu na podmiot stosowanie prawa jest odróżniane od pojęcia przestrzeganie prawa, w którym podmiot jest ujmowany szeroko i odnosi się do każdego hipotetycznego

adresata danej normy prawnej.

(4)

Etapy stosowania prawa

• Etap pierwszy: Decyzja walidacyjna;

• Etap drugi: Decyzja interpretacyjna;

• Etap trzeci: Ustalenie stanu faktycznego.

Decyzja dowodowa;

• Etap czwarty: Subsumpcja;

• Etap piąty: Ustalenie konsekwencji i wydanie finalnej decyzji stosowania prawa.

(5)

Typ sądowy stosowania prawa

• Cechy:

• Niepozostawanie podmiotu stosującego prawo w relacji nadrzędności organizacyjnej z adresatami wydanej decyzji stosowania prawa;

• Decyzja stanowi w istocie przekształcenie normy generalnej i abstrakcyjnej w normę indywidualną i konkretną – rola ewentualnej swobody decyzyjnej jest w znacznym stopniu ograniczona;

(6)

• Decyzja stosowania prawa podejmowana jest

wyłącznie w sytuacji sporu prawnego lub nieustalenia sytuacji prawnej;

• Podmiot stosujący prawo działa na podstawie i w

granicach kompetencji wyznaczonej przez tzw. przepisy o właściwości ( miejscowej, rzeczowej);

• Istotą stosowania prawa jest zestawienie zewnętrznego wobec sędziego i apriorycznie istniejącego prawa z

ustalonym na podstawie racjonalnych reguł (prawnych i pozaprawnych) stanem faktycznym.

(7)

Typ administracyjny stosowania prawa

• Podmiot stosujący prawo nie jest niezależny od stron postępowania (władztwo

administracyjne). Jest zwykle zainteresowany decyzją, jednakże tylko jako organ nie zaś jako konkretny podmiot. Wydanie decyzji rodzi

zwykle prawa / obowiązki dla organu;

• Podmiot stosujący prawo działa na podstawie kompetencji i w jej granicach;

(8)

• Podmiot stosujący prawo działa na wniosek stron albo z urzędu;

• Istotą stosowania prawa jest zestawienie faktów i prawa;

• Decyzja stosowania prawa jest normą indywidualną i konkretną.

(9)

Typ kierowniczy stosowania prawa

• Stosowany w warunkach kierowania organizacją;

• Oparty na prawnym i osobistym

zainteresowaniu podmiotu stosującego prawo rozstrzyganą sprawą;

• Zwiększona rola uznania i zwyczaju.

(10)

Model sylogistyczny stosowania prawa

• W tradycyjnym pozytywizmie istotą

stosowania prawa we wszystkich jego typach jest tzw. sylogizm subsumpcyjny. W

uproszczeniu pewien typ wnioskowania, oparty na dwóch przesłankach: większa

(norma generalna i abstrakcyjna), mniejsza (wiąże się z ustaleniem stanu faktycznego) i wniosek (decyzja podmiotu stosującego

prawo).

(11)

• Podmiot stosujący prawo podciąga stan faktyczny pod normę prawną. Koncepcja

sylogizmu opiera się na założeniu, że norma generalna ma charakter obiektywny, ponadto w sposób obiektywny można ustalić stan

faktyczny, sylogistyczne rozstrzyganie jako

czynność oparta na schemacie jest formalnie niezależna od przeprowadzającego tę

czynność podmiotu.