US URZĄD STATYSTYCZN Y
INFORMACJE I OPRACOWANIA STATYSTYCZNE
SPIS LUDNOŚCI I MIESZKAŃ
METODĄ REPREZENTACYJNĄ 1995
LUDNOŚĆ
WARUNKI MIESZKANIOWE
WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE
WARSZAWA 1996
URZĄD STATYSTYCZNY W OPOLU
LUDNOŚĆ
WARUNKI MIESZKANIOWE
WOJEWÓDZTWO
OPOLSKIE
■ V v •
■
Drak.: US OP we Wrocławiu, zarn. 110/c)6, nakład. 1GG eg z, A4
PRZEDM O W A
Publikacja "Ludność. Warunki mieszkaniowe" została opracowana na podstawie da
nych uzyskanych ze spisu ludności i mieszkań, przeprowadzonego na mocy ustawy z 14 grudnia 1994 r. (D /.U Nr 2, poz.5). Zakres tematyczny publikacji obejmuje podstawowe informacje o ludności, gospodarstwach domowych i rodzinach oraz o zasobach i warun
kach mieszkaniowych ludności.
Prezentowane wyniki uzyskano ze spisu, który został przeprowadzony metodą reprezenta
cyjny według sianu w dniu 17 maja 1995 r.
Publikacja składa się z dwóch części: uwag metodycznych oraz tablic.
Uwagi metodyczne zawierają wyjaśnienia pojęć i definicji oraz szczegółowych uwag do tablic. Część tabelaryczna składa się z tablic źródłowych: część I. Ludność. Gospodar
stwa domowe i rodziny, część II.Warunki mieszkaniowe. Informacje przedstawione w tablicach wynikowych opracowane zostały w podziale administracyjnym według stanu na 3 i grudnia 1994 r.
Ogóiną koncepcję publikacji i część uwag metodycznych opracował Departament Organizacji Badań Głównego Urzędu Statystycznego. Urząd Statystyczny w Opolu w przygotowaniu publikacji korzystał z oprogramowania i redagowania zbiorów i nali
czania tablic, klórc zostało opracowane przez Centralny Ośrodek Informatyki Statystycz
nej.
Prace przygotowawcze do druku niniejszej publikacji wykonali pracownicy Urzędu Statystycznego w Opolu.
Czytelników zainteresowanych szerszymi informacjami ze spisu oraz wyjaśnieniami 0 sposobie ich uzyskania informujemy, że można je otrzymać w Głównym Urzędzie Statys
tycznym oraz Urzędzie Statystycznym w Opolu.
Urząd Statystyczny w Opolu składa serdeczne podziękowania wszystkim osobom 1 instytucjom uczestniczącym w przeprowadzeniu spisu oraz przygotowaniu niniejszej pub
likacji.
Dyrektor
Urzędu Statystycznego w Opolu
Opole 1996 r.
fl 5-i ¿ . -ł-•
(sis' ' 'TO ,' ,:<w ; ■. - . ' j . :
vi " '' ■ n o t i , ! , * ; . . . i
, M|’ .. . ; % »'•«•*.*-
. ... . >.* l<
I'.- .. ,v ... . :
'li'r' ' ■' ' " 'pv M ■ ... 7®v;;„, ,
-
5
-SPIS RZECZY
Tabl. Str.
Przedmowa
X3
Uwagi metodyczne
X9
TABLICE ŹRÓDŁOWE
Część L LUDNOŚĆ. GOSPODARSTWA DOMOWE I RODZINY
Ważniejsze dane o ludności, gospodarstwach domowych i rodzinach na I podstawie spisów
Ludność według płci i wieku 1
Mężczyźni i kobiety w wieku 15 lat i więcej według stanu cywilnego 2 Ludność w wieku 15 lat i więcej według poziomu wykształcenia i wieku 3 Ludność w wieku 15 lat i więcej według aktywności zawodowej w bada
nym tygodniu i wieku 4
Ludność w wieku 15 lat i więcej według aktywności zawodowej w bada
nym tygodniu i poziomu wykształcenia 5
Pracujący w badanym tygodniu według poziomu wykształcenia i wieku 6
■ ■
,Pracujący poza rolnictwem w badanym tygodniu według poziomu wyksz
tałcenia i wieku ' 7
Pracujący w rolnictwie w badanym tygodniu według poziomu wykształ
cenia i wieku 8
Pracujący w badanym tygodniu według sektora gospodarki narodowej
i sekcji EKD 9
Pracujący w badanym tygodniu wyjeżdżający do pracy poza gminę (mias
to) zamieszkania według wieku, płci i charakteru zatrudnienia 10 Pracujący w badanym tygodniu wyjeżdżający do pracy poza gminę (mias
to) zamieszkania według poziomu wykształcenia, płci i charakteru za
trudnienia 11
Pracujący w badanym tygodniu poszukujący innej pracy według poziomu
wykształcenia i wieku 12
Bezrobotni według wieku i poziomu wykształcenia 13
Bezrobotni poszukujący pracy według poziomu wykształcenia i wieku 14 Bezrobotni poprzednio pracujący według roku zaprzestania ostatniej pra
cy i wieku 15
33 34 35 36 w’; 39
46 48 51
63 72
75
81
84 87 89
91
-
6
-Tabl. Str.
Ludność nie pracująca w badanym tygodniu według wieku i źródeł utrzyma
nia 16 92
Ludność utrzymująca się z niezarobkowego źródła według wieku 17 97
• i •’! t..
Ludność zamieszkała w gospodarstwach domowych z użytkownikiem gospo
darstwa rolnego (działki rolnej) według powierzchni użytków rolnych go
spodarstwa oraz wieku
V iv
18 109 Pracujący w badanym tygodniu zamieszkali w gospodarstwach domowych
z użytkownikiem gospodarstwa rolnego (działki rolnej) według powierz
chni użytków rolnych gospodarstwa oraz wieku 19 111
Bezrobotni w badanym tygodniu zamieszkali w gospodarstwach domo
wych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego (działki rolnej) według
powierzchni użytków rolnych gospodarstwa oraz wieku 20 125
Bierni zawodowo w badanym tygodniu zamieszkali w gospodarstwach domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego (działki rolnej) we
dług powierzchni użytków rolnych gospodarstwa oraz wieku 21 127 Ludność w wieku 15 lat i więcej w gospodarstwach domowych z użytkowni
kiem gospodarstwa rolnego (działki rolnej) według powierzchni użytków rolnych gospodarstwa, wkładu pracy w gospodarstwo rolne oraz źródeł
utrzymania w badanym tygodniu 22 129
Użytkownicy indywidualnych gospodarstw rolnych (działek rolnych) według powierzchni użytków rolnych gospodarstwa, wieku oraz źródeł utrzyma
nia w badanym tygodniu 23 139
Ludność przebywająca czasowo - powyżej 2 miesięcy - za granicą według
poziomu wykształcenia i wieku 24 145
Gospodarstwa domowe i ludność w nich według źródeł utrzymania gospoda
rstwa domowego 25 146
Gospodarstwa domowe według ogólnej liczby osób i ich aktywności zawo
dowej w badanym tygodniu 26 149
Gospodarstwa domowe według liczby rodzin, ogólnej liczby osób oraz liczby
pracujących w badanym tygodniu 27 152
Gospodarstwa domowe z przynajmniej jedną osobą bezrobotną w badanym tygodniu według stopnia pokrewieństwa łych osób z głową gospodan«lwa
28 155
Rodzin}' w gospodarstwach domowych 29 158
Ludność w gospodarstwach domowych rodzinnych 30 161
.Rodziny z dziećmi według typu rodziny oraz liczby dzieci 31 164
-
7
-Tabl. Str.
Rodziny według liczby dzieci do lat 24 pozostających na utrzymaniu, wyksz
tałcenia rodziców oraz wieku matki 32 165
Część H. WARUNKI MIESZKANIOWE
Ważniejsze dane o zamieszkanych zasobach mieszkaniowych i warun - kach mieszkaniowych ludności na podstawie spisów
I 171
Ogólne dane o zamieszkanych mieszkaniach 1(33) 172
Mieszkania zamieszkane według formy własności budynku 2(34) 172
Mieszkania zamieszkane według własności 3(35) 172
Mieszkania zamieszkane według okresu budowy i materiału ścian
zewnętrznych 4(36) 173
Mieszkania zamieszkane w budynkach mieszkalnych według materiału ścian zewnętrznych, okresu wybudowania i faktu przeprowadzenia remontu ka
pitalnego 5(37) 175
Mieszkania zamieszkane w budynkach mieszkalnych według wyposażę
nia budynku w wodociąg i kanalizację oraz liczby mieszkań <5(3 8) 176 Mieszkania zamieszkane znajdujące się w budynkach mieszkalnych w
miastach według liczby mieszkań w budynku 7(39) 176
Mieszkania zamieszkane według liczby izb oraz okresu budowy i formy wła
sności budynku 8(40) 177
Mieszkania zamieszkane według powierzchni użytkowej oraz okresu bu
dowy i formy własności budynku 9(41) 178
Mieszkania zamieszkane według wyposażenia w wodociąg, ustęp i łazie
nkę oraz liczby izb, okresu budowy i formy własności budynku 10(42) 179 Mieszkania zamieszkane według wyposażenia w ciepłą wodę bieżącą,
centralne ogrzewanie, gaz i telefon, oraz liczby izb, okresu budowy
i formy własności budynku 11(43) 182
Mieszkania zamieszkane według stopnia wyposażenia w instalacje 12(44) 185
Mieszkania zamieszkane według liczby osób 13(45) 185
Mieszkania zamieszkane według liczby pokoi i występowania izby ku
chennej 14(46) 186
Mieszkania zamieszkane według liczby osób na izbę oraz liczby izb 15(47) 187
-
8
-." .i ' Tabl. Str.
Mieszkania zamieszkane według powierzchni użytkowej na osobę oraz
okresu budowy i formy własności budynku 16(48) 188
Mieszkania zamieszkane według liczby osób na pokój 17(49) 190 Mieszkania zamieszkane według liczby izb oraz liczby gospodarstw domo
wych 18(50) 191
Gospodarstwa domowe w mieszkaniach według liczby izb oraz liczby
osób i liczby rodzin w gospodarstwie 19(51) 193
Gospodarstwa domowe i rodziny w mieszkaniach według charakteru zamie
szkiwania 20(52) 198
Rodziny według typów oraz samodzielności zamieszkiwania 21(53) 199 Gospodarstwa domowe według wysokości miesięcznych opłat za mie
szkanie i charakteru zajmowania mieszkania 22(54) 201
Średnie miesięczne opłaty za 1 mzpowierzchni użytkowej mieszkań pła
cone przez gospodarstwa domowe według formy własności budynku, wyposażenia mieszkań w centralne ogrzewanie zbiorowe i ciepłą wo
dę ogrzewaną poza mieszkaniem 23(55) 202
Średnie stawki wybranych składników opłat w przeliceniu na 1 mapowicrz- chni użytkowej mieszkań, za które uiszczane są miesięczne opłaty
według formy własności budynku 24(56) 202
Struktura miesięcznych opłat za mieszkanie według formy własności bu
dynku 25(57) 203
Gospodarstwa domowe uiszczające miesięczne opłaty za mieszkanie i otrzy
mujące dodatek mieszkaniowy według wyposażenia mieszkań w centralne ogrzewanie zbiorowe i ciepłą wodę ogrzewaną poza mie
szkaniem 26(58) 203
-
9
-UWAGI METODYCZNE
1. WPROWADZENIE
Spis ludności i mieszkań został przeprowadzony metodą reprezentacyjną w dniach 18-31 maja 1995r., według stanu w dniu 17 maja 1995r. o godzinie 2400. Spis przeprowa
dzono w wylosowanych mieszkaniach znajdujących się w wylosowanych wpierw obwo
dach spisowych.
W województwie opolskim spisem objęto 11960 mieszkań i 44335 osób co stanowiło około 4,1 % ogółu mieszkań i 4,3 % ogółu ludności.
Zakres tematyczny spisu został zatwierdzony przez Sejm i podany w ustawie z dnia 14 grudnia 1994r. o spisie ludności i mieszkań w 1995r. (Dz.U.Nr 2, poz. 5).
Spisem objęto mieszkania i zamieszkane pomieszczenia nie będące mieszkaniami oraz osoby stale w nich mieszkające i czasowo przebywające.
W ramach spisu ustalano następujące informacje:
1) w odniesieniu do ludności:
- charakter przebywania osób w danym mieszkaniu lub pomieszczeniu nie będącym mieszkaniem oraz ich pokrewieństwo z głową gospodarstwa domowego,
- płeć, data urodzenia, stan cywilny, miesiąc i rok zawarcia małżeństwa, liczba dzieci żywo urodzonych,
- ograniczenie zdolności do wykonywania podstawowych czynności życiowych spo
wodowane kalectwem lub przewlekłą chorobą, - poziom wykształcenia i fakt uczęszczania do szkoły,
- fakt wykonywania pracy w ostatnim tygodniu poprzedzającym spis i w ciągu ostat
nich 12 miesięcy, nazwa zakładu pracy i główny lub przeważający przedmiot prowa
dzonej działalności, miejsce położenia i forma własności zakładu pracy, status zatru
dnienia i zajmowane stanowisko,
- fakt wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym (na działce rolnej) w ciągu ostat
niego roku określony liczbą przepracowanych miesięcy, powierzchnia ogólna i użyt
ków rolnych gospodarstwa rolnego (działki rolnej), - rodzaj niezarobkowego źródła utrzymania,
- $ówne źródło utrzymania osoby,
- fakt poszukiwania pracy, formy starania się o pracę i gotowość jej podjęcia, rok za
przestania ostatniej pracy.
2) w odniesieniu do mieszkań:
- rodzaj zamieszkanej jednostki, - forma własności mieszkania,
- liczba izb w mieszkaniu, powierzchnia użytkowa mieszkania, w tym liczba izb i po
wierzchnia wykorzystywana wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej,
- 1 0 -
- wyposażenie mieszkania w urządzenia techniczne (wodociąg, ustęp, łazienkę, ciepłą wodę bieżącą, gaz) i sposób ogrzewania mieszkania,
- właściciel budynku, rodzaj budynku i rok jego wybudowania, rodzaj materiału ścian zewnętrznych, wyposażenie budynku w instalację wodociągową i kanalizacyjną, fakt przeprowadzenia remontu kapitalnego budynku, liczba mieszkań w budynku.
3)w odniesieniu do gospodarstw domowych:
- główne i dodatkowe źródło utrzymania gospodarstwa domowego, - charakter zajmowania mieszkania,
- wysokość miesięcznych opłat za mieszkanie - według składników opłat, - otrzymywanie dodatku mieszkaniowego i jego wysokość,
- obciążenie spłatą kredytu mieszkaniowego, zaciągniętego w instytucji finansowej, - w przypadku zamieszkiwania dwóch i więcej gospodarstw domowych w jednym
mieszkaniu - udział drugiego i dalszego gospodarstwa w miesięcznych opłatach za mieszkanie.
Prezentowane w niniejszej publikacji tablice przedstawiają dane dotyczące wybranych zagadnień z zakresu tematycznego spisu. W Urzędzie Satystycznym znajdują się także tab
lice wynikowe zawierające informacje odnośnie wszystkich tematów badanych w spisie oraz tablice zamieszczone w niniejszej publikacji, w których przedstawiono dane według szczegółowszych grupowań.
2. POJĘCIA I DEFINICJE Ludność faktycznie zamieszkała
Wszystkie dane zamieszczone w tablicach dotyczą ludności faktycznie zamieszkałej na określonym terenie.
Zgodnie z dotychczas stosowanymi zasadami w badaniach spisowych i metodologią szacunków ludności prowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny, do ludności fakty
cznie zamieszkałej na danym terenie zalicza się osoby, które:
- mieszkają stale na danym terenie (i są z reguły tam zameldowane na pobyt stały) i były obecne w momencie spisu w miejscu stałego zamieszkania lub nieobecne, jeżeli ich nie
obecność nie przekraczała 2 miesięcy,
- są zameldowane na danym terenie na pobyt stały, a w momencie spisu były (w miejscu zameldowania) nieobecne przez okres powyżej 2 miesięcy, z powodu:
- odbywania zasadniczej służby wojskowej lub innej w systemie skoszarowanym, - przebywania w zakładzie karnym lub areszcie śledczym,
- przebywania za granicą,
- przebywają czasowo na danym terenie przez okres powyżej 2 miesięcy, z powodu:
- nauki,
- pracy zawodowej,
-
11
-- przebywania w domu opieki (np. w domu dziecka, specjalnym zakładzie wychowaw
czym, zakładzie dla przewlekle chorych),
- warunków mieszkaniowych, warunków bytowych itp.
W przepisach instrukcyjnych dla rachmistrza omówiono bardzo szczegółowo zasady spisywania poszczególnych grup ludności. Podkreślono także konieczność ujęcia w spisie wszystkich osób przebywających czasowo za granicą, tj. osób, które w momencie spisu przebywały za granicą i nie załatwiły formalności związanych z przeniesieniem się tam na pobyt stały, nawet jeżeli ich nieobecność w kraju trwa wiele lat. W wyjątkowych pr 2 ypad- kach, świadczących jednoznacznie o pozostaniu na stałe za granicą, podejmowano decyzję o nie ujmowaniu w spisie takich osób. Przykładem może być sytuacja, gdy osoba od kilku
nastu łat przebywa za granicą, a pod adresem jej zameldowania mieszka formalnie już od dawna inna rodzina.
Rozbieżność między metodologią spisową a ewidencją ludności sprowadza się do od
miennego traktowania kategorii osób nieobecnych oraz przebywających czasowo przez okres powyżej 2 miesięcy. Według zasad ewidencyjnych ujmuje się je jako mieszkańców stałych zawsze w miejscu zameldowania na pobyt stały, natomiast w spisie - w miejscu fa
ktycznego przebywania (wyjątek stanowią osoby odbywające zasadniczą służbę wojskową, więźniowie i przebywający czasowo za granicą).
Wiek ludności
Wiek ludności został określony liczbą lat ukończonych w momencie spisu.
W wielu tablicach wprowadzono podział na 3 ekonomiczne grupy wieku, które są czę
sto stosowane w opracowaniach analitycznych i planistycznych. Obejmują one ludność w wieku:
- przedprodukcyjnym - mężczyzn i kobiety w wieku 0 - 17 lat,
- produkcyjnym - mężczyzn w wieku 1 8 - 6 4 lata i kobiety w wieku 18 - 59 lat, dzieląc tę grupę na wiek zawodowo:
- mobilny - mężczyźni i kobiety w wieku 1 8 - 4 4 lata,
- niemobilny - mężczyźni w wieku 45 - 64 lata i kobiety w wieku 45 - 59 lat,
- poprodukcyjnym - mężczyzn w wieku 65 lat i więcej oraz kobiety w wieku 60 lat i wię
cej.
Do żadnej z wymienionych grup nie zaliczono osób, którym w spisie nie ustalono daty urodzenia. Tablice obejmujące ludność w wieku 15 lat i więcej uwzględniają także osoby o wieku nie ustalonym.
Stan cywilny
W spisach stan cywilny ustala się dla ludności w wieku 15 lat i więcej.
Mając na względzie konieczność uzyskania rzeczywistego obrazu rodzin, zbierano in
formacje o stanie faktycznym, a nie formalnoprawnym. Zgodnie z tą zasadą za małżeństwo
uznano osoby żyjące we wspólnocie małżeńskiej, niezależnie od tego, czy zawarły formal
-
12
-ny związek małżeński; analogicznie, jako rozwiedzione traktowano osoby, które rozeszły się i nie żyją we wspólnocie małżeńskiej, niezależnie od tego, czy dopełnione zostały for
malności związane z ustaniem małżeństwa. Osoby pozostające w separacji zaliczono do kategorii rozwiedzionych.
Poziom wykształcenia
Informacje dotyczą osób w wieku 15 lat i więcej i przedstawiają najwyższy ukończo
ny poziom wykształcenia szkolnego niezależnie czy był on uzyskany w szkole dziennej, wieczorowej, zaocznej, czy eksternistycznie. Podstawą zaliczenia do poziomu wykształce
nia ukończonego było uzyskanie świadectwa ukończenia odpowiedniej szkoły (uzyskanie dyplomu).
Źródła utrzymania
Źródła utrzymania poszczególnych osób określono według następującego podziału:
- praca osobiście wykonywana przynosząca zarobek lub dochód, w tym także praca po
magających członków rodziny, którzy bez umownego wynagrodzenia pomagali w pro
wadzeniu indywidualnego gospodarstwa rolnego lub w innej rodzinnej działalności gospodarczej prowadzonej na rachunek własny,
- niezarobkowe źródło (np. emerytura, renta inwalidzka, renta rodzinna, zasiłek dla bezro
botnych, zasiłek wychowawczy, zasiłek pomocy społecznej, dochody z własności), - pozostawanie na utrzymaniu innej osoby.
W przypadku posiadania przez daną osobę kilku źródeł utrzymania, sposób spisywania umożliwiał zebranie informacji o dwóch pracach i dwóch rodzajach niezarobkowego źród
ła. Jeżeli osoba posiadała dwie prace - za pracę pierwszą uznawano tę, która zwykle zaj
mowała więcej czasu albo miała charakter pracy stałej. W sytuacji, gdy dana osoba miała kilka niezarobkowych źródeł należących do różnych rodzajów, wykazano te dwa, które na
leżały do wcześniej wymienionych pozycji w klasyfikacji rodzaju niezarobkowego źródła, zamieszczonej na formularzu spisowym.
Praca
Informacje dotyczące pracy ustalano dla ludności w wieku 15 lat i więcej.
W spisie 1995 r. zastosowano dwie metody wyodrębniania osób pracujących, biorąc pod uwagę działalność zawodową w ciągu:
- jednego tygodnia poprzedzającego moment spisu; wyodrębnionych tą metodą pracują
cych określa się jako "bieżąco aktywnych",
- ostatnich 12 miesięcy poprzedzających moment spisu; wyodrębnionych na tej podstawie pracujących określa się jako "stale (zwykle) aktywnych".
Pierwsza metoda, oparta na obserwacji działalności zawodowej w ciągu 1 tygodnia jest spójna z założeniami stosowanymi w GUS przy stałych badaniach aktywności ekonomicz
nej ludności i zaleceniami Międzynarodowej Organizacji Pracy, powszechnie stosowanymi
w innych krajach. Druga metoda, odtwarzająca działalność zawodową z 12 miesięcy bez
-
13
-pośrednio poprzedzających moment spisu, nawiązuje do rozwiązań stosowanych w doty
chczasowych spisach, co stworzyło możliwość analizowania danych spisu w retrospekcji.
Wyniki spisu dotyczące aktywności zawodowej ludności opracowano według obu me
tod wyodrębniania osób pracujących , z tym że dane o aktywności określonej na podstawie działalności z całego roku opracowano w węższym zakresie - głównie dla ludności zwią
zanej z rolnictwem indywidualnym.
Dane o aktywności zawodowej bieżącej - uzyskane na podstawie obserwacji dzia
łalności zawodowej w badanym tygodniu, przedstawiają ludność podzieloną na trzy ka
tegorie:
- pracujących, - bezrobotnych, - biernych zawodowo.
Do pracujących zaliczono:
- osoby, które w tygodniu poprzedzającym moment spisu przepracowały zarobkowo przy
najmniej 1 godzinę, tj. były zatrudnione w charakterze pracownika najemnego, praco
wały we własnym gospodarstwie rolnym lub prowadziły własną działalność gospodar
czą poza rolnictwem, a także osoby pomagające bezpłatnie w rodzinnym gospodarstwie rolnym lub w innej działalności gospodarczej,
- osoby, które miały pracę, ale w badanym tygodniu jej nie wykonywały z powodu: cho
roby, urlopu wypoczynkowego, urlopu bezpłatnego trwającego poniżej 3 miesięcy, ur
lopu macierzyńskiego, przerwy w działalności zakładu, strajku.
Do bezrobotnych zaliczono mężczyzn w wieku 1 5 - 6 4 lata i kobiety w wieku 1 5 - 5 9 lat, jeżeli osoby te spełniały jednocześnie następujące warunki:
- w tygodniu poprzedzającym moment spisu nie były osobami pracującymi,
- aktywnie poszukiwały pracy, to znaczy podjęły w tym celu konkretne działania w ciągu ostatnich 4 tygodni poprzedzających moment spisu,
- były gotowe podjąć pracę w tygodniu poprzedzającym moment spisu lub następnym, gdyby taka możliwość zaistniała. '
Do bezrobotnych zaliczono także osoby, które pracy nie poszukiwały ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie.
Osoby pracujące i bezrobotne tworzą zbiorowość ludności aktywnej zawodowo okreś
loną w tablicach, jako czynni zawodowo.
Osoby nie zaliczone do pracujących lub bezrobotnych stanowią grupę biernych zawo
dowo, składającą się z osób, które:
- posiadają nie zarobkowe źródło utrzymania, np. emeryturę, rentę (inwalidzką, rodzinną), zasiłek wychowawczy, dochód z własności,
- pozostają na utrzymaniu członka rodziny.
-
14
-Według drugiej metody, odtwarzającej działalność zawodową z ostatnich 12 miesięcy przed momentem spisu, do pracujących zaliczono:
- osoby "bieżąco aktywne",
- osoby, które w tygodniu poprzedzającym spis nie pracowały (nie posiadały pracy), ale w ciągu ostatniego roku wykonywały pracę przez co najmniej 3 miesiące; dotyczyło to osób, których praca ma charakter sezonowy i jest związana z określoną porą roku lub warunkami atmosferycznymi, a także osób, które zostały z pracy zwolnione, ale utrzy
mywały się z odprawy wynoszącej kilka miesięcznych pensji.
Do pracujących nie zaliczono osób, które pracowały i jednocześnie uczyły się w szko
łach dziennych: podstawowych, zasadniczych zawodowych, średnich.
. * 4 i - . . * ,
Osobom przebywającym czasowo za granicą, odbywającym zasadniczą służbę wojs
kową lub inną w systemie skoszarowanym, uczącym się w szkołach podległych MON i MSW, przebywającym w zakładach karnych i aresztach śledczych, podano źródła utrzy
mania z ostatniego okresu pobytu w domu rodzinnym.
Rodzaj działalności zakładu pracy
Dane o miejscu pracy przedstawiono według Europejskiej Klasyfikacji Działalności dokonując grupowania w zakresie poziomu pierwszego, tj. sekcji. Podstawą zaliczenia lu
dności do poszczególnych sekcji były informacje o nazwie i rodzaju działalności zakładu pracy zatrudniającego daną osobę.
Zastosowanie EKD przekreśliło porównywalność międzyspisową, ponieważ w dotych
czasowych badaniach dane o miejscu pracy przedstawiano według działów gospodarki na
rodowej posługując się Klasyfikacją Gospodarki Narodowej. Jednakże w spisach, z uwagi na obserwację zmian zachodzących w znacznych odstępach czasu, najistotniejszą sprawą pozostaje fakt zachowania porównywalności danych o pracujących w rolnictwie (łącznie z łowiectwem i leśnictwem) i poza rolnictwem.
Sektor gospodarki narodowej i forma własności zakładu pracy
Stosowana w spisie klasyfikacja gospodarki narodowej, w ramach obowiązującego obecnie podziału na sektor publiczny i sektor prywatny, uwzględnia wyodrębnienie z sek
tora prywatnego wybranych form prawno-organizacyjnych (spółdzielnie i ich związki, or
ganizacje społeczne, partie polityczne, związki zawodowe, stowarzyszenia), co umożliwia przedstawienie danych według podziału gospodarki na uspołecznioną i nie uspołecznioną, stosowanego w poprzednich spisach.
Do prac idących w sektorze publicznym zaliczono osoby pracujące w zakładach i jednostkach będących własnością: państwową (skarbu państwa lub państwowych zakła
dów pracy), komunalną (własność gmin), a także spółek z przewagą kapitału państwowego
lub komunalnego.
-
15
-Do pracujących w sektorze prywatnym zaliczono osoby pracujące w zakładach i jednostkach stanowiących własność: osób fizycznych, spółdzielni i ich związków, organi
zacji społecznych, partii politycznych, organizacji wyznaniowych, związków zawodowych, fundacji, stowarzyszeń, przedsiębiorstw zagranicznych, spółek z przewagą kapitału prywa
tnego, w tym zagranicznego.
Status zatrudnienia
Dokonano podziału pracujących w stosunku do własności środków produkcji wyo
drębniając: pracowników najemnych, właścicieli zakładów pracy w podziale na pracują
cych na rachunek własny oraz użytkowników gospodarstw rolnych i dziatek rolnych, po
magających im członków rodzin.
Do pracowników najemnych zaliczono:
- zatrudnionych na podstawie stosunku pracy (umowa o pracę, umowa-zlecenie, umowa o dzido, powołanie, wybór, mianowanie),
- wykonujących pracę nakładczą,
- agentów we wszystkich systemach agencji, - członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych.
Do pracujących na rachunek własny zaliczono osoby prowadzące własną działal
ność gospodarczą, bez względu na to, czy zatrudniają pracowników najemnych oraz osoby wykonujące tzw. wolne zawody (np. adwokaci, notariusze, lekarze i pielęgniarki z prywat
ną praktyką, kompozytorzy, literaci, aktorzy, plastycy).
Za użytkownika gospodarstwa rolnego lub działki rolnej przyjęto osobę, która fak
tycznie użytkuje grunty gospodarstwa lub działki (własne, dzierżawione lub użytkowane z innego tytułu), to znaczy uprawia je i zbiera plony na rachunek własny, kierując proce
sem produkcji rolnej.
Do pomagających członkowi rodziny zaliczono osoby, które bez umownego wyna
grodzenia pomagają w prowadzeniu gospodarstwa rolnego lub działki rolnej bądź w innej pracy wykonywanej na rachunek własny.
Dojazdy do pracy
Od osób pracujących zbierano w spisie informacje o miejscu położenia zakładu pracy, do którego dana osoba dochodzi lub dojeżdża, kierując następujące pytanie:
"Czy zakład znajduje się na terenie:
- gminy lub miasta zamieszkania,
- innej gminy lub miasta w tym samym województwie,
- innego województwa".
-
16
-Uzyskanie powyższych informacji umożliwiło opracowanie danych o dojazdach do pracy w przekroju terytorialnym według miejsca zamieszkania, czyli o wyjeżdżających do pracy.
w tir
Gospodarstwa domowe
Gospodarstwo domowe stanowi zespół osób mieszkających razem i utrzymują
cych się wspólnie. Osoby samotne utrzymujące się oddzielnie tworzą jednoosobowe gos
podarstwa domowe. W gospodarstwa domowe grupowano ludność mieszkającą w miesz
kaniach (pomieszczeniach prowizorycznych i obiektach ruchomych), zaliczoną do fakty
cznych mieszkańców.
Zebranie informacji o gospodarstwach domowych, w tym umożliwiających wyodręb
nienie rodzin i określenie pozycji poszczególnych osób w rodzinie, wymagało ustalenia pokrewieństwa osób tworzących dane gospodarstwo z wytypowanym - według określo
nych zasad - członkiem tego gospodarstwa. Osobę tę umownie nazwano głową gospodars
twa domowego. Identycznie jak w spisach poprzednich, głową gospodarstwa domowego była osoba, która dostarczała całkowicie lub w przeważającej części środków utrzy
mania gospodarstwu domowemu. W przypadku, gdy dwie lub więcej osób dostarczało w jednakowym stopniu środków utrzymania, za głowę gospodarstwa uznawano tę z nich, która głównie tymi środkami rozporządzała.
Gospodarstwa domowe z użytkownikiem indywidualnego gospodarstwa rolnego
Kryterium, na podstawie którego wyodrębniono te gospodarstwa z ogółu gospodarstw domowych był fakt występowania w gospodarstwie domowym użytkownika gospodarstwa
rolnego. »
W spisach stosuje się zasadę, że w jednym gospodarstwie domowym może wystąpić tylko jeden użytkownik gospodarstwa rolnego. Pozostałych członków gospodarstwa do
mowego pracujących w gospodarstwie rolnym określa się jako pomagających. Stąd wyka
zana w spisie liczba gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego jest równa liczbie indywidualnych gospodarstw rolnych.
W celu zapewnienia kompletności indywidualnych gospodarstw rolnych w opracowa
niu przyjęto zasadę, że użytkownik gospodarstwa powinien spełniać warunki zaliczenia go do pracujących w swoim gospodarstwie rolnym, tj. mieć wykazany co najmniej 3-miesię- czny wkład pracy w gospodarstwo rolne w ciągu ostatniego roku lub mniejszy niż 3 mie
siące, ale tylko wówczas, gdy pracował w gospodarstwie rolnym w tygodniu poprzedzają
cym spis (tj. w tygodniu badania działalności zawodowej).
W tablicach wynikowych użytkowników określono też jako "gospodarzących".
-
17
-Gospodarstwa domowe z użytkownikiem działki rolnej
Fakt występowania działki rolnej był uwzględniony w spisie wyłącznie w sytuacji, gdy praca na działce przynosiła dochód, który był źródłem utrzymania (głównym lub dodatko
wym) przynajmniej jednej osoby z gospodarstwa domowego. Znaczyło to, że osoba ta mu
siała zostać zaliczona do pracujących na działce rolnej (pracować na niej co najmniej 3 miesiące w ciągu ostatniego roku poprzedzającego moment spisu bądź pracować w tygod
niu poprzedzającym moment spisu).
. .IV
Za indywidualne gospodarstwo rolne uważa się nieruchomości rolne - będące włas
nością lub znajdujące się w użytkowaniu tej samej osoby - jeżeli stanowią lub mogą sta
nowić zorganizowaną całość gospodarczą, obejmującą grunty rolne i leśne wraz z budyn
kami, urządzeniami i inwentarzem oraz prawami i obowiązkami związanymi z prowadze
niem gospodarstwa, gdy powierzchnia użytków rolnych tego gospodarstwa przekracza 1 ha.
Za działkę rolną uważa się jednostkę o powierzchni użytków rolnych do 1 ha włącz
nie, jeżeli spełnia pozostałe warunki, jakie podano w definicji gospodarstwa rolnego.
Do użytków rolnych zalicza się grunty orne (pod zasiewami oraz odłogi i ugory), sa
dy, ogrody przydomowe, grunty pod szklarniami i inspektami, łąki trwałe i pastwiska trwa-
Do ogólnej powierzchni gruntów gospodarstwa zalicza się wszystkie grunty użyt
kowane przez gospodarstwo niezależnie od tytułu władania (własne, dzierżawione czy uży
tkowane z innego tytułu) i miejsca położenia gruntów (w miejscu zamieszkania czy poza miejscem zamieszkania użytkownika).
Za pracę w gospodarstwie rolnym (na działce rolnej) uznawano prace bezpośrednio związane z produkcją rolniczą oraz prace ogólne związane z prowadzeniem gospodarstwa, jak: zakup środków produkcji, sprzedaż produktów, załatwianie spraw urzędowych, na
prawy sprzętu rolniczego itp. Nie zaliczano natomiast prac związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego.
Wkład pracy w gospodarstwo rolne
Użytkownikowi gospodarstwa rolnego (gospodarującemu) oraz osobom pomagającym ustalono w spisie wkład pracy, który określono liczbą przepracowanych miesięcy w okre
sie 12 miesięcy poprzedzających moment spisu. Uwzględniano tylko te miesiące, w któ
rych praca miała charakter ciągły, tj. była wykonywana przez co najmniej 20 dni, niezależ
nie od liczby godzin pracy w poszczególnych dniach.
Osobom uczącym się w szkołach dziennych: podstawowych, zasadniczych zawodo
wych i średnich, które jednocześnie pracowały w gospodarstwie rolnym, ustalono wkład
-
1 8
-pracy wynoszący ł lub 2 miesiące nawet w przypadku, gdy w gospodarstwie pracowały nie tylko w czasie wakacji.
Przez pracujących w swoim gospodarstwie rolnym (na działce rolnej) rozumie się zarówno użytkowników gospodarstw rolnych (gospodarujących), jak i pomagających im członków rodziny. Pojęcie to obejmuje bądź pracujących głównie w swoim gospodarst
wie rolnym (na działce rolnej), gdy praca ta stanowiła ich główne źródło utrzymania, bądź pracujących dodatkowo w swoim gospodarstwie rolnym (na działce rolnej), gdy praca ta stanowiła ich dodatkowe źródło utrzymania. Zgodnie z wcześniej podanymi metodami wyodrębniania osób pracujących, zbiorowość pracujących w swoim gospodarstwie rolnym (na działce rolnej) tworzą:
- według kryterium aktywności bieżącej - pracujący w gospodarstwie rolnym (na działce rolnej) w tygodniu poprzedzającym spis, niezależnie od wykazanej liczby miesięcy pra
cy w gospodarstwie rolnym (na działce rolnej) w ciągu ostatnich 12 miesięcy, - według kryterium aktywności stałej:
a) pracujący w gospodarstwie rolnym (na działce rolnej) w tygodniu poprzedzającym spis,
b) osoby, które w badanym tygodniu nie pracowały w gospodarstwie rolnym (na działce rolnej), ale miały wykazany trwający od 3 do 12 miesięcy wkład pracy w gospodarstwo rolne (na działce rolnej) w ciągu 12 miesięcy poprzedzających moment spisu.
Z powyższego wynika, że zbiorowość pracujących w swoim gospodarstwie rolnym (na działce rolnej) określona według kryterium aktywności bieżącej powinna być mniejsza od zbiorowości określonej według kiyterium aktywności stałej o osoby wymienione w punk
cie b).
Rodziny
W spisach ludności pod pojęciem rodziny rozumiana jest rodzina biologiczna:
- małżeństwo bez dzieci, - małżeństwo z dziećmi, - matka z dziećmi, - ojciec z dziećmi.
Grupowanie osób w rodziny odbywało się w toku opracowania materiału spisowego i dokonywane było wyłącznie w ramach gospodarstw domowych. Podstawą do grupowa
nia osób w rodziny były informacje o pokrewieństwie członków gospodarstwa domowego z głową tego gospodarstwa. W gospodarstwach domowych wielopokoleniowych, wyodrę
bnianie rodzin rozpoczynano od osób stanowiących najmłodszą generację, które łączono z ich rodzicami, np. w gospodarstwie domowym, tworzonym przez matkę, córkę i wnucz
kę, za rodzinę uważano cóikę z wnuczką (rodzina typu "matka z dzieckiem").
Określenie "dzieci " dotyczy dzieci w każdym wieku bez względu na ich stan cywilny, jeżeli w momencie spisu pozostawały w jednym gospodarstwie domowym ze swoimi ro
dzicami lub z jednym z rodziców i nie tworzyły w tym gospodarstwie własnych rodzin,
-
19
-przy czym brano tu pod uwagę nie tylko dzieci własne, ale także przy sposobione oraz pa
sierbów.
Zaznaczyć należy, że prezentowane we wszystkich tablicach niniejszej publikacji dane o rodzinach dotyczą wyłącznie osób faktycznie zamieszkałych na danym terenie. Przy
jęcie tej powszechnie w spisach obowiązującej zasady rzutowało w jakiejś mierze na li
czebność rodzin, wielkość rodziny, a czasami na typ rodziny. Nastąpiło pewne zawyżenie liczby rodzin niepełnych, a w szczególności rodzin typu "matka z dziećmi". Zaliczono bo
wiem do nich te rodziny małżeństw z dziećmi, z których mężowie z powodu przebywania w innej miejscowości, np. w związku z pracą, nie zostali w domu rodzinnym uznani za fak
tycznych mieszkańców. Na tej samej podstawie nie uwzględniono w rodzinach dzieci, któ
re przebywały poza domem rodzinnym w związku z nauką, pracą, bądź pobytem w domu opieki. Z tego powodu mogło nastąpić zaniżenie liczby rodzin z dziećmi.
Biorąc pod uwagę fakt występowania w gospodarstwie domowym rodziny, podzielono je na gospodarstwa rodzinne: jednorodzinne, dwurodzinne, trzy i więcej rodzinne oraz na gospodarstwa nierodzinne. Do tych ostatnich zaliczono gospodarstwa jednoosobowe oraz gospodarstwa wieloosobowe, które składają się wyłącznie z osób nie tworzących rodziny biologicznej, mimo że często członkowie gospodarstwa są spokrewnieni, np. babka z wnu
kiem.
Mieszkanie
Według definicji przyjętej do spisu za mieszkanie uznawano lokal składający się z jednej lub kilku izb, łącznie z pomieszczeniami pomocniczymi, wybudowany łub przebudowany do celów mieszkalnych dla jednej rodziny, konstrukcyjnie wydzielony (trwałymi ścianami) w obrębie budynku, do którego to lokalu prowadziło niezależne wejś
cie z klatki schodowej, ogólnego korytarza, wspólnej sieni bądź bezpośrednio z ulicy, podwórza lub ogrodu.
Nie uznawano za odrębne mieszkania poszczególnych części mieszkania konstrukcyj
nego, (poszczególnych izb lub części składających się z więcej niż jednej izby), zajmowa
nych przez odrębne gospodarstwa domowe, jeżeli w obrębie takiego lokalu znajdowało się przynajmniej jedno pomieszczenie, takie jak: kuchnia, łazienka lub ustęp, użytkowane wspólnie przez 2 lub więcej gospodarstw domowych.
Dom jednorodzinny w zasadzie traktowano jako jedno mieszkanie. Jeżeli jednak w ta
kim domu zamieszkiwały dwa lub więcej gospodarstw domowych, a zespoły zajmowa
nych przez nie pomieszczeń spełniały warunki odrębności konstrukcyjnej, to pomieszcze
nie takie spisano jako dwa lub więcej mieszkań.
Dane o mieszkaniach zamieszczone w publikacji dotyczą tylko mieszkań stale za
mieszkanych, co oznacza, że były one głównym miejscem zamieszkania przynajmniej je
dnej osoby i osoba ta (bądź rodzina) nie ma innego mieszkania, które mogłaby uznać za
główne miejsce zamieszkania. W krytycznym momencie spisu osoba ta była obecna lub
-
2 0
-też była czasowo nieobecna w spisywanym mieszkaniu (np. mogła przebywać w szpitalu, na wczasach, w pracy itp.).
Własność mieszkania
Pod względem własności sklasyfikowano mieszkania na 2 grupy:
- stanowiące własność osób fizycznych, - pozostałe.
Do mieszkań stanowiących własność osób fizycznych zaliczono:
- mieszkania w budynkach prywatnych - będących własnością osób fizycznych, z wyjąt
kiem tych mieszkań, które były zajmowane na podstawie dawnych decyzji administra
cyjnych (tzw. nakazów kwaterunkowych),
- mieszkania stanowiące wyodrębnione własności (z założoną księgą wieczystą) w budyn
kach wspólnot mieszkaniowych,
- mieszkania o statusie własnościowym w budynkach spółdzielni mieszkaniowych.
Do mieszkań pozostałych zaliczono:
- wszystkie mieszkania w budynkach stanowiących własność komunalną, Skarbu Państwa i zakładów pracy,
- mieszkania zajmowane na podstawie umów najmu (dawnych decyzji administracyjnych) w budynkach wspólnot mieszkaniowych,
- mieszkania o statusie lokatorskim, fimkcyjne i zajmowane na podstawie umów najmu w budynkach stanowiących własność spółdzielni mieszkaniowych,
- mieszkania zajmowane na podstawie dawnych decyzji administracyjnych (tzw. nakazów kwaterunkowych) w budynkach stanowiących własność osób fizycznych.
Izba
Za izbę uznawano pomieszczenie w mieszkaniu, oddzielone od innych pomieszczeń stałymi ścianami sięgającymi od podłogi do sufitu, z bezpośrednim oświetleniem dzien
nym i o powierzchni nie mniejszej niż 4 m2.
Za izby uznawano nie tylko pokoje, ale również kuchnie odpowiadające wymienionej definicji.
Nie uznawano za izby - bez względu na wielkość powierzchni i sposób oświetlenia - przedpokojów, holi, łazienek, ubikacji, spiżami, obudowanych werand i ganków, różnych schowków i składzików.
Izby spisano w podziale na pokoje i kuchnie.
W liczbie pokoi ogółem ujęto wszystkie pokoje w mieszkaniu odpowiadające definicji
izby, a więc nie tylko pokoje mieszkalne, ale również pokoje wykorzystywane wyłącznie
do prowadzenia działalności gospodarczej (jako siedziby: firm, biur, kancelarii, gabinetów,
-
21
-pracowni, warsztatów, zakładów itd.), jeżeli nie prowadziło do nich drugie oddzielne wejś
cie z ulicy, podwórza lub ogólnodostępnego korytarza.
Wykazana w tablicach ogólna liczba izb w mieszkaniu jest sumą pokoi i kuchni od
powiadających definicji izby.
W tablicach charakteryzujących strukturę mieszkań według liczby izb, uwzględnione zostały wszystkie izby w mieszkaniu, zaś w tablicach zawierających dane o zaludnieniu i o gospodarstwach domowych - odpowiednie wskaźniki obliczono z pominięciem izb wy
korzystywanych wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej.
Powierzchnia użytkowa mieszkania
Powierzchnia użytkowa mieszkania stanowi sumę powierzchni wszystkich pomiesz
czeń wchodzących w skład mieszkania. Jest to więc powierzchnia wszystkich izb spisa
nych w mieszkaniu, tj. : pokoi i kuchni, a także przedpokoi (sieni), łazienki, ubikacji, spi
żami, komoiy wiejskiej, obudowanej werandy i obudowanego ganku i innych pomieszczeń znajdujących się w obrębie mieszkania konstrukcyjnego.
Jako powierzchnię wykorzystywaną wyłącznie do prowadzenia działalności gospodar- czej ujęto powierzchnię tylko tych pomieszczeń w mieszkaniu, które były wykorzystywane wyłącznie do tej działalności.
W budynkach typu wiejskiego powierzchnię sieni z reguły wliczano do powierzchni mieszkania. Nie uznawano sieni za część składową mieszkania i nie ujmowano jej powie
rzchni wtedy gdy :
- sień łączyła część mieszkalną budynku z częścią inwentarską lub gospodarczą, - oprócz sieni znajdował się na tej samej kondygnacji przedpokój,
- w budynku znajdowało się więcej niż jedno mieszkanie, a sień użytkowana była wspólnie jako korytarz.
W budynkach jednorodzinnych będących w budowie, ale już częściowo zamieszka
nych, w powierzchni użytkowej mieszkania uwzględniono tylko powierzchnię pomiesz
czeń wykończonych, tj. nadających się do zamieszkania.
Informacje o powierzchni użytkowej mieszkania ustalono na podstawie dokumentów posiadanych przez lokatorów bądź przeprowadzonych przez nich pomiarów.
W tablicach charakteryzujących strukturę mieszkań według powierzchni użytkowej, uwzględniono całą powierzchnię użytkową mieszkania, natomiast w tablicach zawierają
cych dane o powierzchni użytkowej przypadającej na 1 osobę pominięto powierzchnię, która wykorzystywana była wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej.
Instalacje techniczno - sanitarne w mieszkaniu
Wykazano w spisie urządzenia czynne jak i chwilowo nieczynne, a także te, które
już zainstalowano w mieszkaniu, ale nie podłączono ich jeszcze do sieci.
-
2 2
-Nie spisano natomiast urządzeń, które na skutek znacznych uszkodzeń były nieczynne dłużej niż rok.
Wodociąg. Jako wyposażone w wodociąg uznawano mieszkanie, w obrębie którego znajdował się kran z wodą bieżącą. Informację wykazano w podziale na wodociąg siecio
wy i wodociąg lokalny.
Ustęp spłukiwany. W spisie wykazywano tylko ustępy spłukiwane wodą bieżącą (związane z wodociągiem). Informację wykazano w podziale według rodzaju instalacji od
prowadzającej nieczystości z budynku: do sieci kanalizacyjnej, do urządzenia lokalnego.
Łazienka. Za łazienkę uznano pomieszczenie, w któiym zainstalowana była wanna lub piysznic bądź oba te urządzenia oraz urządzenie odprowadzające zużytą wodę na ze
wnątrz.
Ciepła woda bieżąca. Mieszkanie uznawano za wyposażone w ciepłą wodę bieżącą w sytuacji gdy:
- do mieszkania ciepła woda doprowadzona była z elektrociepłowni, ciepłowni bądź z kot
łowni osiedlowej, a także z kotłowni lokalnej w budynku wielomieszkaniowym,
- w mieszkaniu był zainstalowany piecyk gazowy do ogrzewania wody, terma elektryczna lub bojler; w budynku jednorodzinnym woda ogrzewana była piecem do centralnego ogrzewania usytuowanym np. w piwnicy.
Gaz. Rozróżniano instalacje gazu z sieci i gazu z butli. Nie brano pod uwagę butli tu
rystycznych, a jedynie butle o pojemności 11 kg i większe.
Telefon. Za mieszkanie wyposażone w telefon uznawano takie mieszkanie, w obrębie którego znajdował się telefon przewodowy.
Centralne ogrzewanie w mieszkaniu. Za centralne ogrzewanie uznano każdą insta
lację doprowadzającą ciepło z centralnego źródła jego wytwarzania do poszczególnych pomieszczeń w mieszkaniu. Rozróżniono :
- centralne ogrzewanie zbiorowe, gdy instalacja doprowadzająca ciepło do mieszkania pod
łączona była do sieci ciepłowniczej, zasilanej przez elektrociepłownię, ciepłownię, kot
łownię osiedlową lub kotłownię lokalną w budynku wielomieszkaniowym,
- centralne ogrzewanie indywidualne, gdy źródło wytwarzania ciepła znajdowało się w ob
rębie mieszkania bądź we własnej kotłowni w budynku jednorodzinnym.
W przypadku centralnego ogrzewania indywidualnego dodatkowo wydzielono mieszka
nia ogrzewane paliwami stałymi, np. koksem, węglem.
-
2 3
-Cechy budynku, w którym znajduje się mieszkanie Własność budynku
Klasyfikacji mieszkań według formy własności budynku dokonano na podstawie in
formacji o właścicielu budynku. Za właściciela (zarządcę) budynku uznawano osobę fi
zyczną lub instytucję (przedsiębiorstwo, zakład, firmę itd.), która posiadała do tego budyn
ku tytuł własności.
Powyższe określenie właściciela budynku nie w pełni odpowiada zasobom mieszka
niowym znajdującym się w budynkach sklasyfikowanych jako budynki wspólnot mieszka
niowych, tj. w budynkach, w któiych część mieszkań stanowi wyodrębnione własności, potwierdzone wpisem do księgi wieczystej. W przypadku tej formy własności budynku na
leży mieć na uwadze, że liczba mieszkań znajdujących się w tych budynkach obejmuje wszystkie mieszkania w budynku, a więc zarówno mieszkania stanowiące odrębne własno- sci osób fizycznych jak i mieszkania zajmowane na podstawie umów najmu, będące włas
nością gminy, Skarbu Państwa, państwowego zakładu pracy czy innego podmiotu.
W spisie wyodrębniono mieszkania znajdujące się w budynkach:
- Skarbu Państwa i jednostek administracji państwowej, - komunalnych,
* zakładów pracy sektora publicznego, - spółdzielni mieszkaniowych,
- wspólnot mieszkaniowych, - osób fizycznych.
Rodzaj budynku
Zbierano informacje w podziale na budynki mieszkalne, tj. takie, które co najmniej W połowie zajęte były na cele mieszkalne, oraz pozostałe, tj. nie spełniające tego warunku.
Okres wybudowania budynku
Za rok wzniesienia budynku przyjmowano ten rok, w którym budowa została zakończona, a jeżeli budynek był oddawany do użytku częściami, rok oddania do użytku ostatniej jego czę
ści.
Dla budynków całkowicie zrekonstruowanych przyjmowano rok zakończenia rekons
trukcji.
-
24
-Materiał ścian zewnętrznych budynku
Informacje o materiale ścian zewnętrznych budynku zbierano w podziale na niepalne i palne.
Do materiałów niepalnych zaliczono: wszelkiego rodzaju cegły, kamienie, beton, bloki, płyty i pustaki prasowane (betonowe, żużlobetonowe, pianobetonowe, gruzobeto- nowe, cementowe itp.) oraz glinę, heraklit, margiel, supremę, lesz,spiek, żużel itp.
Do kategorii budynków o niepalnym materiale ścian zaliczono każdy budynek o kons
trukcji szkieletowej żelbetowej i stalowej.
Do materiałów palnych zaliczono: drewno, mur pruski, płyty pilśniowe, tarcicę, fa- szynę itp.
Budynki o mieszanym materiale ścian zaliczono do budynków o palnym materiale ścian.
Wyposażenie budynku w instalację wodociągową i instalację kanalizacyjną
Spisano instalacje czynne i chwilowo nieczynne oraz takie, które były w momencie spisu wmontowane, ale nie zostały jeszcze podłączone do sieci.
Nie wykazywano instalacji nieczynnej dłużej niż rok.
Wodociąg. Za wyposażony w wodociąg uznawano budynek zarówno wówczas, gdy instalacja wodociągowa doprowadzona była do wszystkich bądź niektórych mieszkań w budynku, jak i wtedy, gdy w żadnym mieszkaniu nie było kranu z wodą, lecz był on wewnątrz budynku, np. w korytarzu.
Przez wodociąg sieciowy rozumiano system przewodów doprowadzających wodę od źródła (ujęcia wody) do budynków, jeżeli łączna długość tych przewodów (bez podłączeń od przewodu ulicznego do budynku) wynosiła co najmniej 250 m, bez względu na rodzaj jednostki organizacyjnej eksploatującej tę sieć.
Za wodociąg lokalny uznawano instalację doprowadzającą wodę do budynku, jednego lub kilku, której łączna długość (przewodów) od źródła wody do budynku była krótsza niż 250 m.
Kanalizacja. Za wyposażony w kanalizację uznawano budynek, wewnątrz którego - w obrębie mieszkań bądź w korytarzu - znajdowała się instalacja umożliwiająca odprowa
dzenie nieczystości i zużytej wody, bądź tylko zużytej wody do odbiorników.
Przez kanalizację sieciową rozumiano system kanałów krytych (podziemnych) od
prowadzających ścieki z budynków do odbiorników (do oczyszczalni ścieków, rzeki, jezio
ra, morza), jeżeli łączna długość tych kanałów (bez podłączeń od przewodu ulicznego do budynków) wynosiła co najmniej 250 m. Za sieciową uznawano kanalizację bez względu to, czy odprowadzanie ścieków było do ogólnospławnej sieci odprowadzającej ścieki gos
podarcze i wody opadowe czy tylko do sieci na ścieki gospodarcze.
-