ANTROPOGENEZA
KARTA PRACY DLA UCZNIA 1. STANOWISKO SYSTEMATYCZNE CZŁOWIEKA
Przedstaw systematyk ę człowieka, korzystając z przedstawionego poniżej schematu, ilustruj ącego uproszczone drzewo genealogiczne naczelnych. Przyporządkuj jednostki systematyczne okre ślonym nazwom ( wstaw odpowiednie cyfry w miejsca zaznaczone kropkami ).
KRÓLESTWO - ... 1. CZŁOWIEK ROZUMNY= HOMO SAPIENS
PODKRÓLESTWO - ... 2. SSAKI = MAMMALIA
TYP - ... 3. MAŁPY WĄSKONOSE = CATARRHINI
PODTYP - ... 4. CZŁOWIEKOWATE = HOMINIDAE
GROMADA - ... 5. ŁOŻYSKOWCE = PLACENTALIA
PODGROMADA - ... 6. ZWIERZĘTA = ANIMALIA
RZĄD - ... 7. CZŁEKOKSZTAŁTNE = HOMINOIDEA
PODRZĄD - ... 8. CZŁOWIEK = HOMO
NADRODZINA - ... 9. NACZELNE = PRIMATES
RODZINA - ... 10.TKANKOWCE WŁAŚCIWE = EUMETAZOA
RODZAJ - ... 11.STRUNOWCE = CHORDATA
GATUNEK - ... 12.KRĘGOWCE = VERTEBRATA
2. CECHY CZŁOWIEKA I INNYCH SSAKÓW
Wymie ń cechy człowieka, pozwalające zaliczyć go do ssaków:
A.
B.
C.
D.
E.
F.
G.
H.
I.
J.
3.CECHY WSPÓLNE CZŁOWIEKA I MAŁP CZLEKOKSZTALTNYCH
A. Przeanalizuj rysunek i wyka ż podobieństwo genetyczne człowieka i pokazanych małp człekokształtnych. Przypomnij sobie, jakie białka mo żna wykorzystać do wykazania pokrewie ństwa między organizmami i dlaczego.
B. Wymie ń cechy wspólne człowieka i małp człekokształtnych:
*...
*...
*...
*...
*...
*...
*...
*...
*...
*...
*...
*...
4.CECHY ODRÓ ŻNIAJĄCE CZŁOWIEKA OD MAŁP CZŁEKOKSZTAŁNTNYCH
Poni żej pokazano rysunki przedstawiające porównanie wybranych cech człowieka i małp
człekokształtnych. Przeanalizuj je i wykonaj zadania A i B.
A. Porównanie cech człowieka i małp człekokształtnych. Uzupełnij tabel ę.
CECHY
MAŁPY CZŁEKOKSZTAŁTNE CZŁOWIEK POSTAWA CIAŁATYP LOKOMOCJI KRĘGOSŁUP KOŚCI BIODROWE KOŃCZYNY DOLNE RĘCE
STOPA
CZASZKA( twarzoczaszka, żuchwa, kły, wały nadoczodołowe) MÓZGOWIE
STOPIEŃ ROZWOJU CENTRALNEGO UKŁADU NERWOWEGO
ŻYCIE SPOŁECZNE
6. GŁÓWNE ETAPY ROZWOJU CZŁOWIEKA
Na podstawie uzyskanych na lekcji wiadomo ści uzupełnij tabelę, przedstawiającą główne etapy antropogenezy.
ETAPY ROZWOJU
OKRES CZASZKA OBJĘTOŚĆ MÓZGU
CECHY
CHARAKTERYSTYCZNE Australopithecus
Homo habilis
Homo erectus
Homo sapiens Neandertalensis
Homo saoiens Sapiens
EWALUACJA
1. Na podstawie zdobytej wiedzy, dotycz ącej pochodzenia człowieka rozpoznaj czaszki poszczególnych form przedludzkich i człowieka współczesnego. Wyci ągnij wniosek na temat ewolucji czaszki.
1 2 3 4 5
2. Rozpoznaj i nazwij poszczególne stadia ewolucji człowieka.
1. 2. 3. 4. 5. 6.
1...
2...
3...
4...
5...
6...
2. Test powtórka
Odpowiedz na kilka pyta ń testowych
1. Wybierz wspólną cechę wszystkich naczelnych:
A dobrze rozwinięte mózgowie B. przeciwstawność kciuka C. obecność paznokci D. jedna para sutek
E. wszystkie odpowiedz są prawdziwe
2. Cechami wspólnymi wszystkich małp wąskonosych są:
A. taki sam układ zębów B. duża puszka mózgowa
C. pięciopalczasta chwytna dłoń z przeciwstawnym kciukiem i spłaszczone paznokcie D. zredukowany i niechwytny ogon lub jego brak
E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe 3. Człowieka różni od małp człekokształtnych:
A. wyprostowana postawa ciała i podwójnie esowato wygięty kręgosłup
B. zmiany w proporcjach czaszki ( rozwinięcie mózgo- a skrócenie trzewioczaszki ) C. skrócenie kończyn górnych i przekształcenie ich w ręce oraz płaska klatka piersiowa D. pełny wyprost stawu biodrowego i kolanowego oraz wysklepienie stopy
E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe
4. Najstarsza spionizowana forma hominidów to:
A. Australopithecus robustus B. Australopithecus boisei C. Australopithecus afarensis D. Australopithecus africanus E. Homo habilis
5. Pierwszym hominidem kopalnym zaklasyfikowanym do rodzaju homo jest:
A. Homo australopithecus B. Homo erectus
C. Homo habilis
D. Homo neandertalensis E. Homo sapiens sapiens
6. Ogólny przebieg ewolucji człowieka, poczynając od małp mioceńskich, można ułożyć w szereg:
A. Australopithecus, Homo erectus, Homo habilis, Homo sapiens B. Australopithecus, Homo habilis, Homo erectus. Homo sapiens C. Australopithecus, Homo habilis, Homo sapiens, Homo erectus D. Homo habilis, Australopithecus, Homo sapiens, Homo erectus E. Homo habilis, Homo erectus, Australopithecus, Homo sapiens 7. Pierwszym hominidem, wytwarzającym i używającym narzędzia był:
A. Homo erectus B. Neandertalczyk C. Australopitek D. Homo habilis E. Homo sapiens
8. Pierwsześlady systematycznego posługiwania się ogniem związane są z hominidem:
A. Homo erectus B. neandertalczyk C. Australopitek D. Homo habilis E. Homo sapiens
9. Najpóźniejszą zdobyczą ewolucyjną rodzaju Homo jest:
A. dwunożny typ lokomocji B. skrócenieżuchwy
C. pełny wyprost stawu biodrowego
D. ukształtowanie kręgosłupa w kształcie litery S E. powstanie mowy artykułowanej
10. Do rozwoju człowieka jako istoty społecznej przyczynił (- y) się przede wszystkim:
A. dwunożny typ lokomocji
B. długi okres dzieciństwa i opieka rodziców C. chwytne ręce
D. skoczne nogi
E. krzywizny kręgosłupa
