Poznajemy formy muzyczne – pieśń.
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
Zapoznanie uczniów z nową formą muzyczną – pieśnią. Omówienie budowy pieśni i jej funkcji.
Wskazanie wybitnych kompozytorów tworzących ów gatunek muzyczny. Percepcja wybranych pieśni. Na muzycznych przykładach wskazanie zwrotek i refrenów utworów. Przedstawienie historycznego ujęcia pieśni. Zapoznanie uczniów z pieśnią Stanisława Moniuszki Prząśniczka.
Omówienie treści utworu i jego charakteru.
b. Umiejętności Uczeń potrafi:
1. Wyjaśnić pojęcie pieśń.
2. Omówić budowę pieśni i jej formę.
3. Omówić historyczne ujęcie pieśni.
4. Wskazać kompozytorów, w twórczości których pieśń odgrywała bardzo dużą rolę.
5. Omówić tematykę i nastrój pieśni Stanisława Moniuszki - Prząśniczka.
6. Zaśpiewać pieśń Stanisława Moniuszki – Prząśniczka.
2. Metoda pracy
Metoda pogadanki z elementami opisu. Aktywna metoda pracy z uczniem – wspólne wykonanie pieśni Stanisława Moniuszki Prząśniczka przy akompaniamencie nauczyciela. Percepcja wybranych
utworów.
3. Środki dydaktyczne
1. Elżbieta Korowajczyk, Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4 – 6.
2. Stanowisko do odtwarzania muzyki.
3. Nagrania utworów:
a) Stanisław Moniuszko – Prząśniczka.
b) Fryderyk Chopin – Życzenie op74 nr 1.
4. Karta pracy ucznia.
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza 1. Sprawdzenie obecności.
2. Sprawdzenie zadania domowego.
3. Wspólne zaśpiewanie piosenki poznanej na ostatniej lekcji.
4. Podanie tematu do zeszytu.
(10 min)
b. Faza realizacyjna
1. Metodą opisu z elementami pogadanki zapoznanie uczniów z budową pieśni i jej formą.
Wskazanie najważniejszych elementów występujących w pieśni.
Notatka:
Pieśń – jest najpopularniejszą formą muzyczną, pojawiającą się już od czasów starożytności aż po czasy współczesne. Jest to utwór wokalny z towarzyszeniem instrumentalnym.
Podstawowe rodzaje pieśni:
a) Pieśń zwrotkowa – najprostszy rodzaj pieśni, wszystkie zwrotki przenika ten sam nastrój, jednolitość formy zabezpiecza akompaniament; źródłem rozbudowy formy zwrotkowej może być powtarzanie słów, wersów. Odmianami pieśni zwrotkowej są zarówno utwory z refrenem (nawiązujące do praktyki ludowej), jak i pieśń dialogowana.
b) Pieśń wariacyjna – każda zwrotka jest wariacją zwrotki początkowej lub poprzedniej.
c) Pieśń dwu- i trzyczęściowa – wykorzystują teksty liryczne o jednolitym charakterze, nastroju, wyrazie.
d) Pieśń przekomponowana – tekst poetycki każdej zwrotki ulega odmiennemu opracowaniu.
e) Ballada – w okresie romantyzmu była typową formą poetycką i muzyczną.
Kompozytorzy opracowywali poetyckie teksty balladowe, dla których inspiracją była poezja ludowa.
2. Wysłuchanie i percepcja pieśni Fryderyka Chopina – Życzenie. Wskazanie charakterystycznych cech utworu i omówienie jego budowy.
3. Przedstawienie sylwetek kompozytorów, którzy zasłużyli sobie na miano wielkich kompozytorów pieśni. Wskazanie takich postaci jak: Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko, Mieczysław Karłowicz, Karol Szymanowski.
4. Wysłuchanie i percepcja pieśni Stanisława Moniuszki Prząśniczka. Omówienie tematyki utworu i jego budowy.
(25 min)
c. Faza podsumowująca
Wspólna nauka pieśni Stanisława Moniuszki Prząśniczka. Przy akompaniamencie nauczyciela zaśpiewanie pieśni Stanisława Moniuszki Prząśniczka.
(10 min)
5. Bibliografia
a. Danuta Wójcie, A B C form muzycznych.
b. Elżbieta Korowajczyk, Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4-6.
6. Załączniki
a. Karta pracy ucznia
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Poznajemy formy muzyczne – pieśń.
b. Zadanie domowe
