peSeL
Kod ucznia
uzupełnia nauczycieL dysleksja
Próbny egzamin ósmoklasisty Marzec 2021
Przygotowanie do egzaminu zewnętrznego z języka polskiego dla klasy 8
informacje dla ucznia
1. Sprawdź, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 13 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój PESEL i kod.
3. Czytaj uważnie teksty, a następnie wykonuj wszystkie zadania umieszczone pod nimi.
4. Odpowiadaj tylko własnymi słowami, chyba że w zadaniu polecono inaczej.
5. Rozwiązania zadań zapisuj długopisem lub piórem. Nie używaj korektora.
6. W zestawie znajdują się różne typy zadań. Ich rozwiązania zaznacz na karcie odpowiedzi w przedstawiony sposób:
– wybierz jedną z podanych odpowiedzi i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą, np. gdy wybierzesz odpowiedź A:
a B c D
– wybierz właściwą odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiednimi literami lub literą i liczbą, np. gdy wybierzesz odpowiedź PP lub AC albo A1:
pp pF Fp FF lub ac aD Bc BD lub a1 a2 a3 B1 B2 B3
7. Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zamaluj inną odpowiedź, np.
a B c D
8. Rozwiązania zadań otwartych zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach.
Pomyłki przekreślaj.
9. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 120 minut.
10. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań możesz uzyskać 41 punktów.
Powodzenia!
przeczytaj tekst i wykonaj zadania 1.–6.
Adam Mickiewicz Pan Tadeusz (fragment)
Słońce ostatnich kresów nieba dochodziło, Mniej silnie, ale szerzej niż we dnie świeciło, Całe zaczerwienione, jak zdrowe oblicze Gospodarza, gdy prace skończywszy rolnicze, Na spoczynek powraca. Już krąg promienisty Spuszcza się na wierzch boru i już pomrok mglisty, Napełniając wierzchołki i gałęzie drzewa,
Cały las wiąże w jedno i jakoby zlewa;
I bór czernił się na kształt ogromnego gmachu, Słońce nad nim czerwone jak pożar na dachu.
Wtem zapadło do głębi; jeszcze przez konary Błysnęło jako świeca przez okienic szpary, I zgasło. I wnet sierpy, gromadnie dzwoniące We zbożach i grabliska1, suwane po łące, Ucichły i stanęły: tak pan Sędzia każe, U niego ze dniem kończą pracę gospodarze.
„Pan świata wie, jak długo pracować potrzeba;
Słońce, jego robotnik, kiedy znidzie2 z nieba, Czas i ziemianinowi ustępować z pola”.
Tak zwykł mawiać pan Sędzia, a Sędziego wola Była ekonomowi poczciwemu świętą;
Bo nawet wozy, w które już składać zaczęto Kopę żyta, niepełne jadą do stodoły;
Cieszą się z niezwyczajnej ich lekkości woły.
Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz (fragment), Wrocław 1971.
1 grabliska – grabie.
2 znidzie – zejdzie.
zadanie 1. (0–1)
uzupełnij zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych.
Przywołany fragment Pana Tadeusza to a / B, w którym przedstawiono c / D.
A. opis C. koniec letniego dnia w Soplicowie
B. opowiadanie D. zajęcia Sędziego w majątku soplicowskim
PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!
zadanie 2. (0–1)
zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Z podanego fragmentu Pana Tadeusza wynika, że Sędzia a. cechuje się gościnnością.
B. przestrzega zasad panujących w jego majątku.
c. brata się z poddanymi.
D. ma romantyczną naturę.
zadanie 3. (0–2)
uzupełnij tabelę. Obok każdego cytatu z podanego fragmentu Pana Tadeusza wpisz nazwę odpowiedniego środka poetyckiego i funkcję, jaką pełni w tekście.
cytat nazwa środka poetyckiego Funkcja
„I bór czernił się na kształt ogromnego gmachu”
„Słońce ostatnich kresów nieba dochodziło”
zadanie 4. (0–1)
„Pan świata wie, jak długo pracować potrzeba;
Słońce, jego robotnik, kiedy znidzie z nieba, Czas i ziemianinowi ustępować z pola”.
uzupełnij zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych.
W zacytowanym fragmencie Pana Tadeusza jest przywołany zwyczaj a / B, a podkreślone słowa oznaczają c / D.
A. kończenia pracy o zachodzie słońca C. dziedzica
B. celebrowania zachodu słońca D. Boga
zadanie 5. (0–1)
na podstawie znajomości całego utworu Pan Tadeusz zaznacz poprawną odpowiedź.
Jaki dawny zwyczaj przywołuje Gerwazy, gdy opisuje starania Jacka Soplicy o rękę Ewy Horeszkówny?
a. Rozstrzyganie sporu przez zajazd.
B. Podanie czarnej polewki.
c. Pojedynkowanie się.
D. Grę na rogu w czasie polowania.
PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!
zadanie 6. (0–1)
przyjrzyj się poniższej reprodukcji obrazu i odpowiedz, czy może ona stanowić ilustrację do podanego fragmentu Pana Tadeusza. Odpowiedź uzasadnij, odwołaj się do tekstu i obrazu.
Adam Setkowicz, Zwózka siana (data nieznana)
przeczytaj tekst i wykonaj zadania 7.–10.
Koniec i początek świata
Dlaczego czas świąteczny płynie inaczej? Dlaczego świadomość nadchodzących świąt wprowadza atmosferę oczekiwania na coś niezwykłego? Odpowiedzi na te pytania należy szukać w przeszłości. W kulturach tradycyjnych, do których zaliczana jest również kultura dawnej społeczności chłopskiej w Polsce, wiedzę o świecie czerpano z obserwacji. Być może wnioski z niej płynące trudno byłoby nazwać naukowymi, ale pozwalały one uporządkować świat, w którym żył człowiek, zgodnie z pewnymi regułami. Zmiany zachodzące w przyrodzie, następujące po sobie pory roku, zamieranie i odradzanie się życia dostarczały człowiekowi wzorca zachowań, kształtowały jego wizję wszechświata. Opierała się ona na przekonaniu, że obok rzeczywistego świata istnieje inny, tamten świat, zamieszkany przez nie-ludzi: duchy, dusze, demony, anioły i diabły. Spotkanie tych światów było możliwe w określonych terminach, wyznaczonych najczęściej zmianami pór roku, doby, rozpoczynaniem lub kończeniem ważnych prac w gospodarstwie czy cyklem życia człowieka.
Zwyczaje świąteczne w Polsce stanowią połączenie dawnej obrzędowości ludowej z liturgią Kościoła katolickiego. W tradycji chłopskiej zachowało się wiele przedchrześcijańskich wierzeń i praktyk związanych z uroczystościami, na przykład ku czci zmarłych przodków czy zaklinania urodzaju. Po zetknięciu z oficjalną doktryną1 religijną wypełniły się one nową treścią i w takiej formie zostały włączone do zwyczajów świątecznych.
Renata Hryń-Kuśmierek, Polskie tradycje doroczne (fragment), Poznań 2005.
1 doktryna – system poglądów, twierdzeń i założeń z określonej dziedziny wiedzy.
zadanie 7. (0–1)
Wybierz odpowiedź a albo B i jej uzasadnienie spośród 1–3.
Załączony tekst Koniec i początek świata ma charakter a. informacyjny,
ponieważ autorka
1. komentuje aktualny stosunek ludzi do tradycji.
2. prezentuje swoje opinie dotyczące wierzeń.
B. literacki, 3. przedstawia wiadomości na temat obrzędów.
zadanie 8. (0–1)
Które zdanie nie wskazuje na funkcję pytań ropoczynających tekst Koniec i początek świata?
a. Stanowią wstęp.
B. Określają problematykę tekstu.
c. Mają zaciekawić czytelnika.
D. Są pytaniami retorycznymi.
zadanie 9. (0–1)
Odpowiedz na podstawie tekstu Koniec i początek świata, skąd ludzie należący do kultur tradycyjnych czerpali wiedzę o świecie. nie cytuj.
zadanie 10. (0–1)
zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Z tekstu Koniec i początek świata wynika, że współczesne zwyczaje świąteczne a. pochodzą głównie z obrzędowości ludowej.
B. nawiązują wyłącznie do religii chrześcijańskiej.
c. łączą obrzędy pogańskie z liturgią katolicką.
D. są odzwierciedleniem wierzeń słowiańskich.
PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!
zadanie 11. (0–1)
czy uważasz, że należy postępować, jak nakazują obyczaje? Wyraź swoje zdanie i poprzyj je jednym argumentem.
zadanie 12. (0–2)
uzupełnij tabelę. Wpisz wyrazy pokrewne należące do rodziny wyrazów rzeczownika tradycja.
Wyraz podstawowy Rzeczownik
nazywający cechę przymiotnik nazywający cechę
Rzeczownik nazywający nosiciela
cechy
tradycja
zadanie 13. (0–1)
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz p, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F, jeśli jest fałszywe.
Zwyczaje, których nazwy pochodzą od imion świętych, np. Mikołaja, piszemy
wielką literą. p F
Nazwy świąt i dni świątecznych piszemy wielką literą. p F
zadanie 14. (0–3)
przeczytaj tekst i wykonaj polecenia.
„Poślę tego indyka mojemu pomocnikowi – szeptał do siebie […], zacierając ręce i uśmiechając się wesoło. – Ręczę, że mu nawet na myśl nie przyjdzie, kto mu go przysyła. Indyk jest co najmniej dwa razy tak duży, jak Tiny Tim. Jestem pewien, że Bob nie będzie się gniewał za tę niespodziankę. To się nazywa figiel!”.
14.1. zapisz tytuł lektury obowiązkowej, z której pochodzi powyższy fragment, oraz nazwisko bohatera wypowiadającego te słowa.
14.2. zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Bohater podarował indyka swojemu pracownikowi z okazji a. Dnia Niepodległości.
B. Świąt Wielkanocnych.
c. Święta Dziękczynienia.
D. świąt Bożego Narodzenia.
PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!
zadanie 15. (0–3)
Twoja klasa wystawia spektakl Polskie tradycje. zredaguj zaproszenie, w którym zachęcisz uczniów twojej szkoły do obejrzenia tego przedstawienia. użyj dwóch argumentów.
Uwaga: w ocenie wypowiedzi będzie brana pod uwagę poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna.
zadanie 16. (0–20)
Wybierz jeden z tematów i napisz wypracowanie.
Temat 1.
napisz rozprawkę, w której rozważysz, czy miejsce urodzenia i dorastania wpływa na życie bohaterów literackich. W argumentacji odwołaj się do lektury obowiązkowej oraz do innego utworu literackiego. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 wyrazów.
Temat 2.
napisz opowiadanie o niespodziewanej wizycie w twojej szkole bohatera lektury obowiązkowej, który przestrzega przed konsekwencjami podejmowania pochopnie decyzji. W swoim wypracowaniu wykaż, że bardzo dobrze znasz wybranego przez ciebie bohatera. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów.
WypRacOWanie na temat nr ____
BRuDnOpiS (nie podlega ocenie)
KaRTa ODpOWieDzi
Wypełnia uczeń Wypełnia nauczycieL
peSeL
dysleksja
zad.nr
Liczba punktów
0 1 2 3
3
6
9
11
12
14.1
15
zadanie 16.
Temat 1 Temat 2
Kryterium Liczba punktów 0 1 2 3 4 5 1. Realizacja tematu
wypowiedzi
2. Elementy retoryczne /
elementy twórcze 3. Kompetencje literackie
i kulturowe
4. Kompozycja tekstu
5. Styl
6. Język
7. Ortografia
8. Interpunkcja SuMa punKTÓW: _________
Kod ucznia
zad.nr Odpowiedzi
1 ac aD Bc BD
2 a B c D
4 ac aD Bc BD
5 a B c D
7 a1 a2 a3 B1 B2 B3
8 a B c D
10 a B c D
13 pp pF Fp FF 14.2 a B c D
Lektury obowiązkowe1:
Charles Dickens, Opowieść wigilijna Aleksander Fredro, Zemsta
Jan Kochanowski, wybór fraszek i trenów, w tym tren VII i VIII Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec
Adam Mickiewicz, Reduta Ordona, Śmierć Pułkownika, Świtezianka, Dziady część II, Pan Tadeusz (całość)
Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę Henryk Sienkiewicz, Quo vadis, Latarnik Juliusz Słowacki, Balladyna
wiersze wybranych poetów
Lektury uzupełniające wybrane przez nauczyciela.
1 W latach 2020–2021 na egzaminie będą pojawiały się pytania dotyczące lektur obowiązkowych tylko dla klas VII i VIII.
Lista lektur obowiązkowych jest zgodna z rozporządzeniem ministra edukacji i nauki Wymagania egzaminacyjne dotyczące egzaminu ósmoklasisty w roku szkolnym 2020/2021 z 16 grudnia 2020.
