W dniu 16 maja 2002 roku zmar∏a w Krakowie prof. dr hab. med. Halina Gliƒska, Kierownik Katedry i Kliniki Onkologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloƒ- skiego.
Prof. Gliƒska urodzi∏a si´ w Bielsku-Bia∏ej 23 grud- nia 1924 roku. W latach okupacji, po ukoƒczeniu Szko∏y Chemii Technicznej, pracowa∏a w laboratorium Szpitala im. Âw. ¸azarza w Krakowie, a równoczeÊnie ucz´szcza∏a na tajne komplety, przygotowujàc si´ do matury. Âwia- dectwo dojrza∏oÊci uzyska∏a po wojnie, w 1945 roku, po ukoƒczeniu ostatniego roku nauki w Gimnazjum im. Kró- lowej Wandy w Krakowie. W tym samym roku rozpocz´-
∏a studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Krakowie, które ukoƒczy∏a we wrzeÊniu 1951 roku.
Jeszcze przed uzyskaniem dyplomu lekarza medycyny, w listopadzie 1950 roku, podj´∏a prac´ w organizowanej wówczas nowej placówce onkologicznej – w krakowskim Oddziale Instytutu Onkologii. Nale˝a∏a do grupy pracow- ników, którzy organizowali Instytut w poczàtkowym, trud- nym okresie jego istnienia, do tych, którzy tworzyli podsta- wy jego rozwoju klinicznego i póêniej naukowo-badawcze- go. Specjalizacj´ II° z onkologii uzyska∏a w 1957 roku, specjalizacj´ I° w zakresie chorób wewn´trznych w 1959 roku. Stopieƒ doktora medycyny nada∏a Jej Rada Wy- dzia∏u Lekarskiego AM w Krakowie w 1962 roku, sto- pieƒ doktora habilitowanego medycyny w zakresie radio- terapii nada∏a Jej ta sama Rada w 1971 roku. Po uzyska- niu doktoratu, w 1963 roku, zosta∏a mianowana na stanowisko Kierownika Kliniki Onkologii Ogólnej kra-
kowskiego Oddzia∏u Instytutu Onkologii. Minister Zdro- wia i Opieki Spo∏ecznej powo∏a∏ Jà na stanowisko docen- ta we wrzeÊniu 1973 roku.
Prof. Gliƒska rozpocz´∏a prac´ w oddziale szpital- nym, w którym przewa˝nie zatrudnieni byli m∏odzi leka- rze, nie majàcy wi´kszego doÊwiadczenia w zakresie onko- logii. Dzi´ki swoim umiej´tnoÊciom organizacyjnym, sta- raniom i pracy doprowadzi∏a do utworzenia na tej podstawie nowoczesnej, stojàcej na wysokim poziomie kliniki onkologicznej. Wykszta∏ci∏a zespó∏ lekarzy i piel´- gniarek i zorganizowa∏a ich prac´ w sposób odpowiadajà- cy potrzebom i kierunkom nowoczesnej onkologii, a tak-
˝e znalaz∏a czas na podj´cie pracy badawczej. Poczàtkowo zainteresowa∏a si´ leczeniem systemowym, g∏ównie hor- monoterapià, raka piersi. Ale zasadniczym tematem Jej zainteresowaƒ badawczych by∏y nowotwory uk∏adu ch∏on- nego, przede wszystkim ziarnica z∏oÊliwa. Pierwsza w Pol- sce zaj´∏a si´ badaniami nad rolà próbnego otwarcia jamy brzusznej w diagnostyce i terapii ziarnicy. Podj´∏a pio- nierskie wówczas badania nad dozymetrià in vivo u cho- rych napromienianych z powodu ziarnicy, wówczas jeszcze w warunkach konwencjonalnej radioterapii kilowoltowej.
Przeprowadzi∏a nowoczesnà, opartà na solidnych podsta- wach metodycznych, analiz´ wyników leczenia nowotwo- rów uk∏adu ch∏onnego, leczonych w krakowskim Oddzia- le Instytutu Onkologii. W czasie 24 lat pracy w Instytucie Onkologii opublikowa∏a 53 prace naukowe. W swojej pracy naukowej by∏a niezwykle dok∏adna, cechowa∏a Jà ogromna odpowiedzialnoÊç za ka˝de napisane s∏owo i pre- cyzja wypowiedzi. Równie staranna by∏a w pracy klinicz- nej, znajdowa∏a czas dla ka˝dego chorego, uwzgl´dnia- jàc nie tylko stan kliniczny, lecz równie˝ potrzeby psy- chiczne szukajàcych Jej pomocy pacjentów i ich rodzin.
Prof. Gliƒska by∏a tak˝e organizatorkà i d∏ugoletnià Kierowniczkà Wojewódzkiej Poradni Onkologicznej w Krakowie. Na szczególne podkreÊlenie zas∏uguje Jej zainteresowanie losem chorych na zaawansowane, nie- uleczalne nowotwory. Dzi´ki Jej staraniom zosta∏y wy- odr´bnione w powiatowych szpitalach ówczesnego woje- wództwa krakowskiego tzw. „∏ó˝ka onkologiczne”, umo˝- liwiajàce paliatywne leczenie tych chorych, prowadzone przy wspó∏udziale pracowników Poradni. Mo˝na Êmia∏o powiedzieç, ˝e prof. Gliƒska by∏a jednà z prekursorek nowoczesnej opieki paliatywnej nad chorymi onkologicz- nymi w Polsce.
Prof. Gliƒska by∏a cz∏onkiem Zarzàdu G∏ównego Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, w jednej z ka- dencji pe∏niàc funkcj´ Sekretarza ZG PTO. W uznaniu
Wspomnienia • In memoriam
NOWOTWORY Journal of Oncology •2002 •volume 52 Number 4 •337–338
Wspomnienie
o prof. dr hab. med. Halinie Gliƒskiej (1924–2002)
338
swych zas∏ug dla Towarzystwa i, szerzej mówiàc polskiej onkologii, zosta∏a wyró˝niona dyplomem Honorowego Cz∏onka PTO. W czasie pracy w Instytucie Onkologii zo- sta∏a odznaczona Z∏otym Krzy˝em Zas∏ugi i Odznakà za Wzorowà Prac´ w S∏u˝bie Zdrowia.
W 1974 roku prof. Gliƒska przesz∏a do pracy w Aka- demii Medycznej w Krakowie, gdzie zajmowa∏a si´ przede wszystkim nauczaniem onkologii studentów medycyny.
Nie rezygnuje z dalszej pracy klinicznej i badawczej. W ro- ku 1984 uzyskuje tytu∏ profesora nauk medycznych.
W Akademii Medycznej, w 1993 roku przekszta∏conej w Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloƒskiego, pra- cuje a˝ do przejÊcia na emerytur´ w 1997 roku.
Przedmiotem podziwu dla wszystkich, którzy mieli szcz´Êcie wspólnie z Panià Profesor pracowaç, by∏a Jej umiej´tnoÊç harmonijnego ∏àczenia pracy zawodowej, ba- dawczej z ˝yciem rodzinnym. Dla wszystkich swoich wspó∏pracowników, dla chorych, którymi si´ opiekowa∏a, zawsze umia∏a znaleêç czas, wszystkie ich problemy trak- towa∏a powa˝nie i z w∏aÊciwà sobie troskliwà uwagà. Mia-
∏a wspaniale poczucie humoru, co pozwala∏o Jej czasem patrzeç przez palce na drobniejsze niedociàgni´cia wspó∏- pracowników. Interesowa∏a si´ tak˝e sztukà i literaturà, przede wszystkim z kr´gu kultury francuskiej.
Zostanie w naszej pami´ci jako Cz∏owiek màdry, do- bry i szlachetny.
Prof. dr hab. med. Jan Sko∏yszewski Centrum Onkologii-Instytut
im. M. Sk∏odowskiej-Curie w Krakowie
