„Jest tylko jedna gra, która nie jest ani nauką, ani sztuką.
Jest czymś, co jest w zawieszeniu pomiędzy obiema kategoriami…
Prastara, jednak ciągle nowa,
Jest jedyną grą, która należy do wszystkich czasów i ludów.
Nikt nie wie, który z bogów sprowadził ją na ziemię…
By wyostrzała zmysły i zajmowała duszę”
Stefan Zweig
Projekt Fundacji’’64’’
SZACHY? - KAŻDY MOŻE, JEŚLI TYLKO CHCE!
Co i dlaczego chcemy zrobić?
Poprzez realizację projektu chcemy przekazać, że gra w szachy to nie tylko rozrywka czy świetna zabawa, która sprzyja wszechstronnemu rozwojowi, nie tylko kształcą pamięć, umiejętności abstrakcyjnego i logicznego myślenia, rozwijająca wyobraźnię, czy twórcze zdolności. To sport umysłowy ze wszystkimi elementami rywalizacji, wymagający umiejętności panowania nad własnymi emocjami, odwagi, przezorności. To dyscyplina przygotowująca do sytuacji w których trzeba podejmować kluczowe decyzję i ucząca akceptacji samego siebie, a także kreująca odpowiednie wzorce zachowań takich jak szacunek dla rywala czy umiejętność przegrywania w duchu „fair play". Szczególnie teraz, w czasach ogromnego wpływu technologi na nasze życie codzienne, gdzie komputery czy smartfony zastępują nam kalkulator, mapę, recepty na problemy szukamy w internecie, w „lajkach i subach” szukamy akceptacji.
Bezpośrednia gra w szachy przede wszystkim pozwala na to, czego w ostatnim czasie brakuje, na spotkanie z drugim człowiekiem. Szachy zmuszają do wysiłku umysłowego. Wysiłku, który obecnie znajduje się jakby w odwrocie, który nie jest medialny, nie jest po prostu modny.
Do kogo skierowany jest projekt.
Szachy to specyficzna dyscyplina, nie wymagająca szczególnych predyspozycji, kondycji fizycznej, specjalistycznego zaplecza czy kosztownego sprzętu. Może je uprawiać każdy, bez względu na wiek, płeć. Dlatego też chcemy by projekt obejmował jak najszerszą grupę ludzi od dzieci w wieku przedszkolnym, młodzież poprzez osoby czynne zawodowo a na wieku późno senioralnym kończąc. Nie zapominamy też o osobach niepełnosprawnych i osobach
zagrożonych wykluczeniem społecznym, dla których szachy mogą być wspaniałą formą integracji i rehabilitacji zarazem, a może nawet szansą powrotu do normalnego życia.
Dzieci 4-7 lat
To etap rozwoju fizycznego, psychicznego, społecznego i emocjonalnego. To czas odkrywania świata zewnętrznego, gromadzenia podstawowego zasobu wiedzy ogólnej, rozwijaniem myślenia opartego na logice. Zadaniem w tym okresie nie jest zrobienie z dzieci szachistów, a nauczenie ich właśnie logicznego myślenia, kształtowania cierpliwości i wytrwałości, radzenia sobie z porażkami i panowania nad swoimi emocjami. Wykształcone w ten sposób cechy umysłu i charakteru objawiają się w późniejszym okresie nie tylko przy szachownicy. Efekty widać już we wczesnej edukacji dziecka w postaci dobrej umiejętności koncentracji nad postawionym zadaniem, łatwości zapamiętywania szczegółów czy szybkości w dotarciu do prawidłowego rozwiązania problemu. Szachy są więc nie tylko wyrafinowaną rozrywką intelektualną, ale także ogromną inwestycją w umysły naszych dzieci.
Dzieci i młodzież wieku szkolnym
Dzieci w wieku szkolnym zapatrzone w ekrany telefonu, komputera, żyjące w dużej mierze w świecie wirtualnym, otrzymują propozycję alternatywnej formy spędzania czasu, nawiązania nowy bezpośrednich znajomości a co najważniejsze, poznają dyscyplinę, której istotą jest samodzielność, logiczne rozumowanie, łączące poszczególne elementy wiedzy w jedną
harmonijną całość. Specyfika gry w szachy wyklucza odtwórcze traktowanie tego zagadnienia.
Wszelkie próby bezmyślnego naśladownictwa skazane są na niepowodzenie. Dziecko samo kreuje wydarzenia na szachownicy i ponosi za nie odpowiedzialność, rozwijając w sobie aktywność twórczą, towarzyszy temu rozwój wyobraźni wzrokowej i koncentracji. Rozwój pozytywnych sfer osobowości takich jak poczucie obiektywizmu, uznawanie innych ludzi, uczą tolerancji i reakcji na niepowodzenia. Dzieci mające styczność z szachami, zupełnie inaczej podchodzą do porażek. Zazwyczaj ponownie starają się rozwiązać określony problem i czynią to konsekwentnie i wytrwale aż do skutku, podczas gdy ich rówieśnicy bądź rezygnują z wykonania zadania, bądź też obniżają sobie skalę trudności. Nie można pominąć aspektów wychowawczych które można je rozpatrywać w kategoriach kary i nagrody. Opieszałość czy też lekceważenie przeciwnika jest karane przegraną. Jednocześnie za konsekwencję w działaniu otrzymuje nagrodę jaką bez wątpienia jest dla młodego człowieka zwycięstwo, osiągnięte dzięki sile własnego umysłu.
Dlatego też szachy należy traktować jak narzędzie stymulujące rozwój emocjonalny i intelektualny młodego człowieka, kształtujące jego osobowość i pozwalające na rozwój twórczego potencjału, który drzemie w każdym.
Osoby dorosłe
Szachy uczą planowania długoterminowego, podejmowania decyzji ale też cierpliwości, spokoju, analizowania błędów, panowania nad sobą i szacunku dla przeciwnika. Szachy zmuszają do wypracowania strategii i taktyki, a to bardzo ważne elementy w życiu codziennym. Szachy uczą, także również wiary we własne siły i ważniej umiejętności nie poddawania się w trudnych chwilach i szukania wyjścia z sytuacji na pozór beznadziejnych, uczą, że „szach to nie przegrana”. W dużych firmach na świecie powstają kluby szachowe, a ten sport dla umysłu zaczyna być traktowany podobnie jak basen, squash czy siłownia.
Seniorzy
Szachy nie są zarezerwowane dla określonych kategorii wiekowych, nie wymagają kondycji fizycznej na wysokim poziomie, ani specjalistycznego sprzętu. Szachy na emeryturze to doskonały sposób na aktywizację szarych komórek, już samo przyswojenie zasad gry przekłada się na poprawę sprawności intelektualnej seniora. Jesień życia to czas, w którym głowa potrzebuje gimnastyki, rozgrywki szachowe to mentalna siłownia, doskonale wpływa na zwiększenie koncentracji i pamięci.
Szachy pozytywnie oddziałują na zdolność logicznego myślenia, odmładzają umysł, dzięki czemu poprawia się sprawność psychomotoryczna. Gra w szachy na emeryturze to również doskonała okazja do nawiązania kontaktów interpersonalnych, dla wielu samotnych seniorów to wspaniały czas spędzony w gronie innych osób. Szachy to szczególna gra intelektualna, w której seniorzy mogą ćwiczyć umysł, koordynację ruchowo-wzrokową, a także poczuć nutkę zdrowej rywalizacji. Integracja seniorów podczas rozgrywki daje szanse, aby poczuć się jak za dawnych lat. Ważnym aspektem dla seniora jest także utrzymanie dobrej koordynacji
wzrokowo-ruchowej poprzez granie w szachy. Szczególnie jeśli senior jest po zabiegu bądź wypadku. Stąd szachy umożliwiają osobom starszym powrót do pełnej sprawności, bo taka forma rehabilitacji daje przede wszystkim radość u osób, które kochają szachy. Szachy dają szansę wygrać nie tylko z przeciwnikiem, grając regularnie, seniorzy mogą zapobiec pierwszym objawom demencji, choroby Alzheimera i innych chorób wieku senioralnego.
Osoby z różnorodnymi deficytami
Szachy nie są grą jest przeznaczoną tylko dla zdolnych, warto wspomnieć, że w świecie szachów świetnie odnajdują się dyslektycy, osoby z różnorodnymi deficytami fizycznymi (niedosłyszący, niedowidzący, trwale unieruchomieni i in.),osoby z różnymi problemami i doświadczeniami traumatycznymi, dzieci z ADHD, ze spectrum autyzmu, uczniowie z FAS czy upośledzeni umysłowo w stopniu lekkim, ale też o innych specjalnych potrzebach
edukacyjnych. Szachy są świetnym narzędziem wspierającym terapię i rewalidację dla osób z orzeczeniami poradni psychologiczno-pedagogicznych i to one właśnie bardzo często w
szachach odnajdują dziedzinę, gdzie mogą być równi innym lub nawet lepsi i która może ich
dowartościować oraz przynieść prawdziwą satysfakcję, dać możliwość rywalizowania osób niepełnosprawnych z pełnosprawnymi jak „równy z równym” i ich integracji. Dzięki grze w szachy nie będą skazane, jakże często występującą w takich przypadkach- samotność, zwłaszcza, kiedy w grę wchodzi niepełnosprawność ruchowa.
Realizacja projektu
Początek realizacji projektu to rok 2022 i co do zasady nie może mieć wyznaczonej daty zakończenia, gdyż jest klasycznym projektem systemowym mającym na celu ciągłe nauczanie gry w szachy oraz podwyższanie poziomu umiejętności. Można natomiast wyszczególnić poszczególne etapy i przybliżony czas trwania szkoleń, tak naprawdę wszystko zależy od predyspozycji indywidualnych.
I etap szkolenia trwający do 3 lat nauka od podstaw
- dzieci, w edukacji przedszkolnej od lat 5 oraz wczesnoszkolnej tj. klasy 1-3 w zakresie, - dzieci starsze, młodzież i dorośli,
przygotowanie graczy do osiągnięcia V-III kategorii II etap szkolenia trwający do 2 lat.
przygotowanie graczy do osiągnięcia II kategorii III etap szkolenia trwający do 3 lat.
przygotowanie graczy do osiągnięcia I kategorii IV etap szkolenia
Dla wybitnie uzdolnionych szachowo wg indywidualnych programów.
Plan i organizacja zajęć Nabór uczestników
Nabór uczestników do I i II etapu szkolenia odbywać się będzie w przedszkolach i szkołach a także poprzez ogólną akcję informacyjną na terenie Morąga i Regionu Morąskiego dwa razy w roku,. W styczniu oraz sierpniu i wrześniu będziemy promować szkolenia gry w formie np.
plakatów, ulotek informacyjnych, rozmów indywidualnych, A także specjalnej promocji w mediach społecznościowych i na stronie internetowej fundacji.
Zgłoszenia na szkolenia przyjmowane poprzez stronę internetową, mailowo lub telefonicznie.
Nabór uczestników do III i IV etapu szkoleń odbywać się będzie poprzez indywidualne
zaproszenia oraz informację na stronie internetowej - dla osób posiadających min. III kategorię okręgową.
Terminy i czas realizacji szkoleń:
Szkolenia w zakresie I etapu realizowane są przez 10 m-cy roku, z częstotliwością:
- 30 min. dla dzieci w wieku przedszkolnym - 45 min. dla dzieci szkolnych
- 60 min. dla osób dorosłych tygodniowo.
Szkolenia w zakresie II etapu realizowane będą zgodnie z planem na poszczególne kategorie przez 10 m-cy, z częstotliwością od 60 min. do 90 min. tygodniowo.
Szkolenia w zakresie III etapu realizowane będą zgodnie z planem przez 10 m-cy, z częstotliwością od 120 min. tygodniowo.
Szkolenia w zakresie IV etapu przygotowywane i realizowane będą zgodnie zapotrzebowaniem indywidualnym.
Szkolenia
Pierwszy etap to szkolenie podstawowe, realizowane będzie z wykorzystaniem programów Andrzeja Modzelana i Witolda Szumiło i trwa do 3 lat.
W pierwszym roku pracujemy nad rozwojem ogólnym oraz przygotowujemy do zdobycia V kategorii okręgowej.
Drugi rok dedykowany jest dla wszystkich chętnych, którzy ukończyli rok pierwszy. Celem jest dalszy wszechstronny rozwój oraz przygotowanie do zdobycia IV kategorii okręgowej.
Trzeci rok to kontynuacja nauki dla wszystkich adeptów drugiego roku. Efektem trzyletniej pracy powinno być zdobycie przez graczy III kategorii okręgowej.
Szczegółowy harmonogram zajęć będzie opracowywany na dany rok szkoleniowy.
I Rok
Grupa docelowa: wszyscy rozpoczynający naukę gry.
Czas szkolenia: 1 rok - 60 godzin, w tym:
- szkolenie teoretyczne - 40 godz., - zadania szachowe - 10 godz., - partie szachowe (60’’) - 5 godz.,
- przepisy - 5 godz.
Liczba uczestników: 10 – 12 osób w jednej grupie.
Efekty: rozwój ogólny grającego oraz zdobycie V kategorii okręgowej.
II Rok
Grupa docelowa: grający, którzy ukończyli pierwszy rok szkolenia lub posiadają V kategorię Czas szkolenia: 1 rok - 100 godzin, w tym:
- szkolenie teoretyczne - 40 godz., - zadania szachowe - 20 godz., - partie szachowe (90’’) - 25 godz., - analiza rozegranych partii - 10 godz.,
- przepisy - 5 godz.
Liczba uczestników: 10 - 12 osób w jednej grupie Efekty: rozwój ogólny grającego oraz zdobycie IV kategorii okręgowej.
III Rok
Grupa docelowa: grający, którzy ukończyli II rok szkolenia lub posiadają IV kategorię Czas szkolenia: 1 rok - 120 godz.,
- szkolenie teoretyczne - 30 godz., - zadania szachowe - 25 godz., - partie szachowe (90’’) - 40 godz., - analiza rozegranych partii - 20 godz.
- przepisy - 5 godz.
Liczba uczestników: 10 - 12 osób w jednej grupie Efekty: rozwój ogólny grającego oraz zdobycie III kategorii okręgowej.
Drugi etap szkoleń obejmuje specjalistyczne szkolenia na II i I kategorię, dla węższej grupy dzieci, młodzieży i dorosłych, którzy zdobyli III kategorię okręgową i chcą podwyższać swoje umiejętności gry w szachy.
II kategorię okręgową (w/g specjalnego programu W. E. Goleniszczewa)
Grupa docelowa: dzieci, młodzież i dorośli, którzy posiadają III kategorię okręgową Czas szkolenia: do 2 lat - 240 godzin, w tym:
- szkolenie teoretyczne - 40 godz., - zadania szachowe - 60 godz.,
- gra bezpośrednia (90’’ + 30’’) - 80 godz., - analiza rozegranych partii - 50 godz.,
- przepisy - 10 godz.
Liczba uczestników: 8 - 10 osób w grupie Efekty: zdobycie II kategorii okręgowej
Szkolenie na I kategorię centralną (w/g specjalnego programu W. E. Goleniszczewa )
Grupa docelowa: dzieci, młodzież i dorośli, którzy posiadają II kategorię okręgową Czas szkolenia: do 3 lat - 360 godzin, w tym:
- szkolenie teoretyczne - 60 godz., - zadania szachowe - 90 godz.,
- gra bezpośrednia (90’’ + 30’’) - 120 godz., - analiza rozegranych partii - 70 godz.,
- przepisy - 20 godz.
Liczba uczestników: 8 - 10 osób w grupie Efekty: zdobycie I kategorii centralnej
Szkolenie dla wybitnie uzdolnionych szachowo prowadzone będą według indywidualnych zasad i programów oraz w porozumieniu i współpracy z organami WMZSzach i PZSzach.
Na każdym etapie szkolenia grający będą uczestniczyć w turniejach szachowych aby poznać i przygotować się do warunków rywalizacji w sytuacjach stresowych gry o określoną stawkę, a także nauczyć się odpowiednich wzorców i zachowań.
Zaplecze techniczne i wyposażenie.
Szkolenia będą realizowane w sali Fundacji’’64’’ oraz w przedszkolach i szkołach podstawowych regionu morąskiego które wyrażą wolę uczestniczenia w projekcie.
Sala szkoleniowa: powierzchnia ok. 30-40 m2,
wyposażenie sali; stoły, krzesła, wieszak, biurko, szafa,
sprzęt; zestawy szachowe i materiały dydaktyczne, tablica multimedialna.
Przewidywane koszty projektu
Koszty projektu składają się z dwóch podstawowych segmentów. Pierwszy to koszty inwestycyjne ponoszone raz na kilka lat. Drugi to koszty bieżącego funkcjonowania.
Koszty inwestycyjne
Opis Ilość Cena Koszt
1 Deski i bierki szachowe 20 320 6400
2 Zegary elektroniczne DGT 3000 20 290 5800
3 Monitor interaktywny 1 6000 6000
4 Komputer typ laptop 1 2000 2000
5 Drukarka 1 600 600
6 Tablica demonstracyjna 1 500 500
7 Program szachowy 1 1500 1500
Razem koszt 22800
Koszty bieżące
Opis Cena
1 Sala dydaktyczna 5000
2 Trenerzy / Instruktorzy 10000
3 Obsługa szkoleń i turniejów szachowych 5000
4 Księgowość 3000
5 Materiały dydaktyczne 500
6 Dostęp do platform szkoleniowych 600
7 Promocja 500
Razem koszt 25100
Finansowanie projektu
Cześć inwestycyjną projektu chcielibyśmy sfinansować z darowizn celowych przekazanych przez firmy i organizacje wspierające i popierające takie inicjatywy oraz z grantów i dotacji ogłaszanych przez organy samorządowe i rządowe.
Koszty bieżące będą pokrywane z dobrowolnych wpłat uczestników szkoleń, darowizn osób wspierających naszą działalność, składek członków sekcji szachowej Fundacji’’64’’ a także ze zbiórek publicznych ogłoszonych na specjalistycznych portalach np. patronite.pl
Promocja projektu
Projekt promowany będzie w różnych możliwych formach przez cały rok – przykłady:
Strona internetowa Fundacji’’64’’ (baner na stronie głównej oraz w zakładkach strony) Profile w mediach społecznościowych (cykliczne informacje o szkoleniach, turniejach, wydarzeniach itp.)
W ramach realizacji projektu szkoleniowego:
- informacje na banerach, ulotki i plakaty informujące, - certyfikaty ukończenia szkolenia itp.
- w informacje prasowe.
W ramach realizacji innych projektów, np. turniejów szachowych, symultany szachowej, W ramach naboru na kolejny rok poprzez ulotki, plakaty.
Monitoring projektu
Monitoring realizacji założeń projektu będzie realizowany zakresach:
Kontrola prawidłowej realizacji wszystkich założeń (programu, liczby godzin, zaplecza technicznego, itp.)
Kontrola metodyczna i dydaktyczna we współpracy z nauczycielami szkół do których uczęszczają dzieci.
Kontrola rozwoju osobowo – umysłowego dziecka poprzez wypełnienie dobrowolnych ankiet przez dzieci, rodziców i nauczycieli w szkołach.
Kontrola mierzalnych efektów szkoleń, czyli zdobywania poszczególnych kategorii szachowych Po każdym roku szkoleń , na podstawie danych z monitoringu będą sporządzane wnioski końcowe z odpowiednimi rekomendacjami. I na tej podstawie, będą podejmowane decyzje o ewentualnych korektach projektu.
