• Nie Znaleziono Wyników

Programm, womit zur öffentlichen Prüfung aller Classen des Königl. kathol. Gymnasium zu Conitz in Westpreussen, welche den 1. und 2. August 1836

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Programm, womit zur öffentlichen Prüfung aller Classen des Königl. kathol. Gymnasium zu Conitz in Westpreussen, welche den 1. und 2. August 1836"

Copied!
32
0
0

Pełen tekst

(1)

A '.4

Programm,

zur öffentlichen Prüfung

aller Classen

Książnica Kopernlkańska

w Toruniu

</iprogr

Königl. kathol. Gymnasiums zu Conitz in Westpreussen, welche ,

den 1. und 2. August 1836 gehalten werden soll,

so wie zu den

Feierlichkeiten, womit

das Creburtsfest

misers erhabenenund höchst verehrtenKönigs, Friedrich Wilhelms Ш.,

am dritten August begangenwird,

die Eltern unserer Schüler, die Gönner und Freunde des Schulwesens

ehrerbietigst einladet

der Director Gabbler.

CONITZ. 1836.

Gedruckt in der Buchdruckerei von Friedr. Aug. Har ich.

(2)

vՀ, x

KSIĄŻNICA MitiJSKA IM. i<ßPER’-?XA

W. TORUNIU

(3)

•v

De nonnullis locis grammaticae latinae, ratione libri a C. Zumptio editi praecipue habita.

Ad artes atque Uteres, quae, postquam diu desertae ас paene derelictae ja- cuenmt, nostra memoria doctorum hominum sollertia et industria coli coeptae etmiri­ fice auctae sunt, etiam grammaticae studium esse referendum, inter omnes constat.

Nęc mirum est in hoc studio esse elaboratum, si quidem recentiores grammatici praeclaro ingenio praediti, spretis alienis, quibus insisterent, vestigiis, e scriptoribus summa diligentia perlectis, et praeceptis superiorum grammaticorum subtili judicio examinatis, leges linguarum constitueront. Quo factum est, ut non paucis vitiis, quae velut hereditate propagata sunt, exterminatis, liane disciplinam ad saniorem rationem revocaren!. Ñeque tarnen param adminiculi in hoc negotio perficiendo addiderunt critici, qui пес spinis пес salebris molesti operis deterriti, e codicibus diligenter comparaos genuinam librorum formam ernennt, et multoslocos corruptos, ubilibrorum manuscriptorum auxilio fuerunt destituti, conjectura divinités expediyerunt. Accessit ad hoc singula ris interpretom opera usum dicendi accurate exhibentium. Ac laetior quidem lux primum grammaticae graecae affulsit, unde, quum latina lingua e hraeca ita sit nexa et apta, ut qui alteram ab altera dirimére conetur, tamquam animam à corpore divellere videatur, haud mediocris fiuctus ad latinam redundarit, necesse fuit.

1

X

(4)

In eortim autem numero, qui iiniversam linguae latinae grammaticam amplexi sunt, multi enim singulis tantum partibus operam navarunt, vel imprimis G. Zumptius vir doctissimus habetur; qui quum ipse praecepta linguae latinae juventud literarum stúdiósáé multos per anuos tradidisset, ñeque satis idor.eos, quibus tum maxime ute- bantur adolescentes in bac disciplina perdiscenda, duces esse intellexisset, opus suo Marte effinxit, quod et captui tironum esset accomodatum, nec minus perspicuitate, quam copia rerum tractatarum commendaretur. Quanta vero liujus libri sit utilitas, et quantae necessitati eo edito sit subventum, vel ipsa ejus celebritas demonstrat.

Sed quum campus hujus artis tam late pateat, cui perlustrando vires unius hominis vix sufficient, fieri non potuit, quin darus auctor, alia paullatim mutaret, alia, quae aegre desiderabantur, adderet. Et quantum studii in limando castigandoque consum- serit, testis est quaeque editio posterior, digna, quae jure ac mérito auctior et emen- datior appelletur.

Insunt tarnen, quae non ah omni parte certa videantur, etiamin editione novíssima.

Quae cum in censuris, quarum inspiciendarum facultas mihi erat data, sint ommissa, statui, oblata hac scribendi opportunitate pro ingenii mediocritate panels disserere, non spemendum laborem me suscepisse ratus, si mihi, ut unum alterumve libriutilis- simi naevum tollerem, contigisset. Quam rem ut aggrederer, non paruni fecit insignia viri doctrinae laude conspicui humanitás, qui tantum abest, ut Iiominum de achola optata fastidiat, ut etiam, quaecunque eorum observație ad literas latinas rectius in­ telligentias contulerit, grato animo accipiat.

1 ՜ I

Vitie am us primum de supino.

§ 153 libri Iaudati, quo loco tie formandís verbi temporibus agi tur, non negli­

gentia nota apposita est, supinum, quod ad thematica, quae vocantur, refertur, et participiu perfecti passivi, futurique activi ab eo vulgo deducta, non ita inter sese cohaerere, ut fere perfectum et plusquamperfectum ; id enim a recentioribus exemplo Bomanorum grammaticorum ita esse inštitútom, quo facilius, quomodo in illis parti­ cipas immutetur forma verbi primitiva, intelligaíur; opinor etiam, quod supinum tam-

(5)

quam medium inter participium perfect! passivi et luturi activi teneat1). Ibidem infra eorum, qui lexica concinnant, incuria notatur. Ac sane in lexicis praeter prae­ sens et perfectum verborum activorum, etiam participium perfect! passi vi et flituri activi, praetereaque šupinum, non solum prius, sed etiam secundum, si inusufuerunt, sunt consignando. Ñeque enim satis est prius supinum attulisse, quum vix reperias verbum, cujus utrumque supinum sit positum (nisi forte in illo Catonis R. R. c. 5.

„Primus cubitu surgat, postremus cubitum eat,“ praecepto) diversa prioris secundique supini, quod in syntaxi docetur, indole et structura. Non minus peccant lexicorum conditores, deponentium tantum praesens et perfectum commémorantes, quasi eorum supina per se intelligantur. Sed quotumquodque deponeos est, cujus supinum fre- quentatur! E.qnidem perlectis pluribus rerum scriptoribus, quorum nomina exemplis- adposui, haec deponentium supina usurp ari cognovi»

1) de participio perfect! passivi pro supino in thematicis ponendo nuper monitum est m libro, qui inscribitur:

Stpmolo^ifdje gortoungen auf bcm ©ebicte ber 3níw®ermanif$en©ргафеп u. f. го.

ОСП Dr. Aug. Friedr. Pott pag. 30,

Aquatum Caes, de bell. Gall. VIII, c. 40. auct. de bell. Afric. c. 7, Sallust.

Jugurth. c. 93. .

contuitu Justin. V, 12.

deprecatum Justin, t. XXXVII, c. I.

frumentatum Caes, de bell. Gall. Ill, 32. VI, 36. VIII, 10. bell.Afric. c. 11.

Sallust. Jug. c. 56.

gratulatum Caes, de bell. Gall. I, 30.

pabulatum Caes, de bell. Gall. VII, 18. ѴШ, 10. 17. de bell, civil. I, 40.

48. 81.

praedatum Nep. Alcibiad. c. 8. Liv. hist. I, 54. II, 11. Justin. XXII, 5.

questum Sallust. Jug. c. 20. Livius Ш, 25.

eciscitatum Gell. XII, 13. *

1

(6)

4

specnlatdin Sali. Jugiirth. c. 107. Curtías IV, 10. Lív. hist. XL, 30.

tutatum Sall. Jugurth. c. 102.

ultum Sall. Jugurth. c. 68 et quae Zumpt. laudat § 669.

Ceterum non dubito, quin apud alios scriptores etiain aliorum deponentium su­ pina reperiantur. At si qiu's in disceptatioaem vocarit, utrum participium pcrfecti an supinum principale sit habendum, participium perfect! judicem. Dicam cur ita putem.

Primum, quod participium perfect! multo freqirentius legitur/quam supinum ; turn quod Bontani participio perfect! non facile carere potuerunt, supin! vero usas, qumn om- nino2), tum in periphrasi infinitivi futur! passivi3 *) est rarîor. Maxime autem hac re ad illam senterrtiam adducing sum, quod supinum a plurimis verbis neutris abest, quippe quae solam tertiam passiv! personam singulärem, et etiain Lane perraro ad- mittant 4), quunt tarnen, quominus supinum et participium fuluri activi formetur, nisi illám legem Latini secuti sínt, nihil obstet. Huie ration! ne iiltid quidem adversatur, quod participio perfect! plerunrque vis passiva -subjicitur. Namque in participio per­ fect! deponentium, semideponentium, nonnullorumque aliorum vérborum inesse potes- tatern activam, quisque vel me non monente perspectum habet5). Mecum etiamCris­ olanus princeps grammaticorum Romanorum facit, apud quem in institut, grammatic, lib. VIII, c. 9. § 47 edit. Krehl. vol. I, p. 395 haec sunt verba:

2) vid. Zumpt. § 668, 69, 70. 3) Zumpt. § 594 infra.

4) Zumpt. § 144. 5) § 632. 32.

6) Stallbaum in edi tlone institut, grammat. lat. Thomae Ru ¿di mamii part. Il p. 256 not. 75 negat pilus șupinum esse substantivum verbale.

„Praeterea ex forma participiorum praeter!ti temporis duae terminationes in- veniuntur, quarum prior in urn, altera in u finitur.

Ibid. § 49.

Supina vero noininantur, quia a pass!vis participiis, quae quidam supina no- minaverunt, nascuntur."

In syntaxis § 668 ita praecipitur: ambo supina sunt accusatives^) et ablativos antiqui substantiv! verbális quartae declinationis, qui casum verbi adsciscunt; videtur

(7)

5

praecipiendum „quorum prius casum verbi adsciscit nam exemplum supini secundi cum casu verbi structi, quocumque oculos circumtuli, reperire non potui. Porro doce- tur, supinum in um desinens jungi verbis motus, additiirque, huic constructioni si- niilem esse: nuptiim dare: huic adsperge: nuptum tradere Justin.XLIII, 3 etnuptum collocate Caes, de bell. Gallic. I, 18.

Tum commemoratur, a scriptoribus supini loco potius accusativum gerundii cum praepositione ad, vel genitivum gerundii subjecto causa, vei participium futuri activi poní. Sed postrema struendi ratio duabiis prioribus est multo rarior. Haeconstruc- tiones turn maxime praeferuntur, quum verbum ex motus verbo pendens est traiisi- tivum; omnino vero saepius supinum intransitivorum, vel transitivorum ea condiționa puni videtur, ut objectum peculiar! enunciate contineatur. Quo magis id appareat, apponam exempla e scriptoribus supra commemoratis enotata.

A, supina sine accusative.

Nepos: Miltiad. c. 1, deliberatum. ThemistocL c. 2, consultam, c. 8, habi­ tatom. Alcibiad. c. 8, praedatum. Conon c. 2, bellatum. Cimbrias c. 3, questum.

Datames c. 3, exploratum. c. 4, venatum. Eumen. c. 6, consultam, c.8,hiematiimbis.

Caes, de bell. Gall. I, 18, nuptum colletasse, c.30, gratulatum. c. 37, questum.

IV, 32, frumentatum. V, 36, rogatum. VI, 32, oratum. c. 36, frumentatum.

VII, 18, pabulatum. VIII, 10, pabulatumIrumentatumque. c. 17, pabulatum. c. 40 aquatum.

De bgll. civil. I, 40, 48, 81, pabulatum.

Auct. de bell. Alexandr. c. 34 et 67 oratum.

Auct. de bell. A file. c. 7, aquatum. c. 11 et 67, frumentatum.

Justin, hist. Philip. XVII, 3, nuptum dédit. XX, 5, praedatum. XXX, 2, questum. XXXVII, 1, deprecatum. XXXXIII, 3, nuptum tradere.

Sallust. Jugurth. c. 20, questum. c. 24, oratum. c. 54, exploratum. c. 56, fru­

mentatum. c. 83, postulatom, c. 93, aquatum'. c. 100, excubitum. c,105, explo­ ratum. c. 108, nunciatura, c. 109, quaesitum.

Curtios IV, 10, speculatum. 2

(8)

Pro numero verborum motus aclhibitorum supïnum apud Justinum invenitur raro, rarius etiam apud Curtium, apud Vellejum Paterculum vero nusquam.

B, supina cum accusative.

Nepos Dion c. 5, imperium oppugnatum. Chabrias c. 2, Nectanabin adjutum eos adjutum. Eumenes c. 3, Aegyptum oppugnatum. c. 6, Macedóniám repetitum.

Timoleon c. 2, tyrannos adjutum. Hannibal c. 6, pátriám defcnsum.

Caes, de bell. Gall. I, 11, rogatum atixilium. c. 31, atixilium postulatom.

V, 26, castra oppugnatum. VII, 5, subsidium rogatum. VIII, 4, auxilium petitom.

auct. de bell. Atrio, c. 22, auxilium efflagitatum.

Justin. XVIII, 7, non expognatum sed recuperatum pátriám. XXXVIII, 3, auxilium petitom, c. 5, ul tum se. c. 7, quas expognatum.

Sallust. Jugurth. c. 28, regnum ipsumque deditum. c. 77, amicitiam societa- temque rogatum. c. 80, foedus et amicitiam petitom, c. 102, regnum tutatum.

c, 103, obsessum turrim. c. 107, exploratum Bocchi consilia.

Curtios X, 8, temeritatem armis ultum ire.

Ex borom exemplorum numero iis, obi ultum ire nihil aliud est, nisi ulcisci, exemtis, et ratione locorum sub litera A allatorum inita, nemo me illud temere jactasse dicet. Jam vero mihi reputanti pensitantique ea exempla, ubi verba motus vel cum participio in dus desinenti pro gerundio, vel cum relativo sive ut et cum conjunctivo, vel cum participio flituri activi strucla sunt, quae cuneta recensere Ion­

gum est, non multum abhorrere probatum est supini constructionem a gerundio, in constructionem passivem mutató, si accusativum flagitat. De supini prioris usu apud Livium decidere non ausim, cujus non omnes libres in hune finem pervolverim. Ve­

rum, nisi me fallit, promiscue ponit supinum vel cum accusative vel sine

(9)

7

accusative, etiam in hac re seque atque in gerundii structura ab ahis scrjptonlm«

abborrens7 8 9 10 11). Ceterum haue rem omnibus demum omnium scriptorum, qui oratione numerisnon adstrictausisunt, librisperlectis et comparais ad liquidum perduci posse, libenter fateor. Itaque doctorum sit judicium, num quid dixerim. Nonnulla verba motus etiam cum infinitivo strui, in illő capite non praetermittenda, ostendit Gabbler, vir linguae latinae apprime gnarus, qui hoc gymnasium moderatin', in censura «i- tionis hujus liter novissimae®).

7) vid. Zumpt. § 656 extrem.

8) vid. (Berliner ЗфЬбфег für 3«tega»a 1835, %ouemWeft p.804.

9) vid. Pri¿ti a ni institut, grammat. vol. I, lib. 8, § 49 extr.

10) vid. Linacri de emendata structura latini sermoiiis lib. IV. p. 321 et 322 edit. Lips. 1559.

11) Contrahace Stallbaum ad Ruddimanni instit. grammat. part. II, p. 2a8 not. St recte: ne in his quidem supinum passivem notionem contmet, ut quae insit potius infinito iri.

12) cfr. instit. grammat. pars I, p. 308, not. 4L

13) A Ruddimanno stat etiam Ramshorn in grammat. latin. Í 170.

§ 670 enucleates est usus supini secundi. Sed hand scio, an lbi non comme- morandum sit pancis, de passivo hujus supini significatu. Priscianus quidem sub

«troque supino potestatem passivam esse subjiciendum docet®). Ab hac sentenha discrepatLinacrus") grammars, quum dicit Accusatives in turn yel sum passive non legitur, nisi fortasse a talibus verbis, cujusmodi est vapulo, nt in Plant, exem­

plo Aulul. act. Ill, seen. 3: „coctum ego, .non vapulatum dudum conductos sum;

mt ante infinita* hi").« Linacro, supinum in nm exicns passive ponineganb, adstipulatur Voss. Annal. Ill, 12, improbante RuddimannoI2 13), qui ita praecipit: et

supinum quidem pries active, posterius vero passive plerumque signifient i®). His igitur comparație, antiquiorum grammaticorum verba hue redeunt, nt supino priori nunquam nisi in illo Plautino exemplo, posteriori plerumque notio passiva adtnbuenda

(10)

8

eit. Hanc de supino secundo sententiam Buttmannus queque comprobare videtur in grammatica graeca § 140, 3 exponens, infinitivum activum ex adjectivis, quae Ro­

mani cum supino altero struere soleant, pendentem simili ratione permultis locis pas­ sive esse accipiendum. Neutiquam a supino secundo notio passiva aliena existi­ mando, quum nonnulla adjectiva vulgo cum hoc supino juncia apud poetas aureae nec minus apud scriptures pedestres argenteae aetatis infinitivum passivum Supini posterions loco positura non adspernentur. [ta est in illo Quinctiliani exemplo:

Lyricorum Horatius fere solus legi dignus.

Horat. Serra. 1. I, 4 v. 3 „si quis erat dignus describí.

ibid. v. 24. 25 „quod sunt, quos genus hoc minime juvat, ut pote plores culpar! dignos.

Plinius 1. XIX, 4 acetarla fa cilia concoqui.

Denique non absurdum sit, ill! capiti notara de natura accusative’ et ablatin supinorum in usura tironum adspergere. Revolvamur rursus etiara hac in re ad Priscianum, tamquam caput et fontem oranis de grammatica latina

quem in 1. VIII, c. 9 §47 et 48 haec leguntur:

disputationis,

„Videtiir tarnen hoc quoqne quasi ipsius rei esse accusative, et sine praepositione proferri. Quod quasi ad locum habet significationem, quem- admodum propria nomina civitatum, quae, cum ad locum significant ca­

rent praepositione. Sequens vero forma, quae in u terminât, ablativus mihi videtur ipsius nominis, quo ipsa res significatur, careos similiter praepositione.

Hanc rem assen su suo excipit Ruddimann. Լ Z, part։ П} p< 257 noti 77 prae- positionem suppressam esse statuons. AtStallbaum ibidem vere judicat, accusativum et ablativum jam natura sua cas rationes indicare, quas praepositiones accuratius et clarius definire soleant. Ramshorn l, Լ p, 655 supinum in u terminans ablativum

(11)

9

modi esse vuit. Ablativiun supin! non inepte interpretaberis per: quod attinet ad earn actionem, quae verbo continetur. Haec de supino dicere liabuimus.

§ 481 traditur, substantivam 7ocus, praecedente adjectivo, sine praepositione in strui; contra, si locus regionem sive tractum notet, praepositionem non facile omitti.

At non desuní exempla, praepositionis in, ante substantivam locus hoc significatu usurpation, neglectae. Hue refer Caesar, de bell. Gall. IV, 1:

Atque in earn se consuetudinem adduxerunt (Suevi), ut locis frigidis- simis, ñeque vestitus, praeter pellis, habeant quidquam. etc.

Auct. de bello Alexandr, c. 35.

His responsis datis, cum iis copiis, quas supra scrips!, profecías est in Armeniom, locisqiie superioribus iter facere instituit.

Auct. de bell. Afric. c. 73.

Copias enim habebat in Gallia, bollare consuetas locis campestribus.

His exemplis diligentius inspecție, nemo dubitabit, quin loca ibi sínt tractus.

§ 540 praeter non dubito, non est dubium ita positum, ut negans particula, quae in conjunctione quin inest, abundet, commemorandum est, non ambigo; sic est apud Livium hist, 7. II, I.

Ñeque ambigitur^ quin Brutus idem, qui tantum glóriáé, superbo exacto rege, meruit, péssimo publico id facturus fuerit etc.

§ ù/9 Ziimpt. disputat, quum temporale, ubi non narrator, strui com indicativo, idem, quod eo tempore quum, sive turn, quum valens, ita quidem, nt turn saepenu- mero expressum sit. Sed vereor, ne ii, qui hoc'legent, et exemplorum ibi prola- torum secundum et tertium respicient, existiment, quum in narratione cum conjunctive pesitum, non excipi correlativo tum. Quod, quum optimorum scriptornm auctoritate nitatur, cave credas a lingua latina abhorrere. Ita reperitur apud Cic, epištol, ad

Divers, 3

(12)

10

Quum ego eí gratulatus essem, idque me garniere dixissem, tum a me discessit in oppidum Cybistra. Liv. hist. I. I, 54.

Ibi, quum inscia multitudine, quid ageretur,, proelia parva inter Romarn Gabiosquelièrent, quibus plerumque Gabinares superior esset; turn etc.

Hoc loco obiter commemorabo, turn non solum antecedent! quum, sed etiamcon­ junction! postquam responderé, ut est apud Liv. hist. I. I, 54.

»f* •• ИЙЭ • i

[taque , postquam satis virium collectum ad omnes conatus videbat, turn e suis unum sciscitatum Romám ad patiem mittit. etc.

§ 653 non videtnr omittendum, dure non solum cunt participio in dus d esinen ti, sed etiam cum accusative gerundii, praegressa praepositione ad construí, cír. Cic.

pro Roscio Amer. c. 21. Quid mihi ad defendenduin dédis ti2

§ 807 auctor doets. docet, conjunctiones ñeque et пес poní pro et, ea lege, ut negationem enuntiati qualemcunque excipiant, modo ne ad unumvocabulumsingulare, ut in antithesi referantur. Velim, vir doctus omiserit illud: modo ne ad unum vo­ cabulum singulare enuntiati referantur¡“ contra hoc enim multa exempla repugnant, vid. Nep. Agesil. c. 4.

Ñeque hoc solum in Graecia fecit, sed etc.

Humen, c. 2. Ñeque vero hoc iile solus fecit, sed ceteri queque omnes.

Phocion. c. 2. Ñeque ita multo post Nicanor Piraeo est potitos.

De regibus c. 3. Ñeque ita multo post Seleucus a Ptolemaeo interfectos est.

Caesar, de bell. Gall. V, 14. Ñeque multum a Gallica diíferunt consuetudine.

ibid. VIH, 52. Ñeque hoc tantum pollicitus est, sed etiam etc.

Vide praeterea Nep. Attic, c. 8 et c. 17. Caesar, de bell, civil. Ill, 101.

Auct. de bell. Alex. c. 58. Liv. hist. I, c. 13, 32, 49. II, 6. Justin, hist. Phil.

II, 2, 5, 15. V, 2. Sallust. Catil. c. 19. Jugurth. c. 4.

(13)

И

Hic animadvertenduni est, verba ennntiati pleriimque ita collocari, ui conjunctio ñeque sive пес ab eo vocábulo, ad quod refer tur, quam proxime absit.

Haec mihi monenda visa sunt in boc libro utilissimo. Quoduce, si adolescentes literarum studiosi, caeteris, quae iis supp editări soient, praesidiis numiți, ad scrip- tores latinos legendos accesserint, non dubito, quin venustissima illa ingenii inonu- , menta, quibus, dum genus humánum ad animi cultum adspirabit, non décrit ho­ nos, eo, quo par est, frucht atque admiratione sint amplexaturi.

Dziadek.

(14)

Schul - Nachrichten.

i Ä. Lehrverfassung.

a. Religionsunterricht 1) für die katholischen Schiller Religionslehrer Thamm in VII und VI. 2 St. w. Gottes Dasein ; Eigenschaften Gottes; die erschaffenen Dinge; die heil. Sacramente : die Taufe, Firmung, das h. Sacra­ ment des Altars und die Busse. Biblische Geschichte des alt. Test.

In V. 2 St. w. Glaubenslehre: Dasein Gottes, Offenbarung, Bibel undErblehre;

Eigenschaften Gottes; Schöpfung, Vorsehung, Sünden fall der ersten Menschen;

die Lehre über die ersten fünfh. Sacramente. Biblische Geschichte des alten

. Testaments.

In IV. 2 St. w. Glaubenslehre: vom Dasein und von den Eigenschaften Gottes ; von der heil. Schrift und Erblehre; von der Kirche, Gemeinschaft der Heiligen und von den heil. Sacramenten. Biblische Geschichte des neuen Test.

(15)

13 ք'

In III. 2 St. w. Glaubenslehre: Begriff und Einteilung der Religionslehre;

Offenbarung überhaupt; die Erkemitnissmittel der Lehre Jesu; die Lehre über Gott; über das Verhältniss der Welt zu Gott und über das Verhältniss des Menschen insbesondere zu Gott; von der Gnade und den Gnadenmitteln.

- П. 2 St. w. Glaubenslehre nach Siemers.

- 1.2 St. w. Wiederholung der Glaubenslehre; insbesondere die Pflichtenlehre nach Siemers.

2) Für die evangelischen Schüler Rector Kroll in VII, VI, V und ГѴ. und Pfarrer .Annecke in III, II und I.

- VII und VI. Erklärung der Hauptstücke des luth. Katechismus nach Dieters Lehrweise und biblische Geschichte des alt. Test, nach Küsters Lehrbuch.

- V. Allgemeine Religionslehre bis inch der Pflichtenlehre, mit besonderer Be­

rücksichtigung der drei ersten Hauptstücke, abwechselnd mit der Erklärung der biblischen Bücher des neuen Test., nach Dr. Spieckers Lehrbuch.

_ IV. Christliche Glaubenslehre nach Dr. Niemeyers Lehrbuch, abwechselnd mit der Reformations-Geschichte. Aus dem Vortrage wurden Themata zur schriftlichen Bearbeitung entlehnt.

- III. Religionsgeschichte in einem kurzen Entwürfe bis auf Luther^՜,christliche Sittenlehre.

- II. Das Evangelium Matthäi exegetisch erklärt. Glaubenslehre nach Nie­ meyer.

I. Das Evangelium Matthäi und der erste Brief Pauli an die Römer exege­ tisch erklärt. Christliche Glaubenslehre nach Niemeyer. Kirchengeschichte nach Engelhardt bis auf die gnostischen Secten.

6. Latein in VII. 2. St. w. Declina tienen und Leseübungen. Gym. Lehr. Haub.

4

1

(16)

14

յո yj ß gt. w. Formenlehre, nebst dem Geschlechte der Hauptwörter. Aus Ellendt’s Lesebuch übersetzt bis S. 25. Dabei wurden die Schüler mit den Satztheilen bekannt gemacht. Gymn. Lehr. Kattner.

- V. 6 St. w. Wiederholung der Formenlehre und Geschlechtsregeln; Verbin­ dung der Redetheile zum Satze; Gebrauch des Relatir ums, das Nöthige von den Städtenamen, der abhängige und unabhängige Infinitiv, nebst den Praepo- sitionen, Practerita und Supina, Deponentia. Aus Eilendt übersetzt von S. 10 bis 4L Gymn. L. Kattner.

- IV. 11 St. w. Davon 2 St. Grammatik: rectio casuum. 2 St. Lebersetzung aus August’s praktischer Anleitung und 1 St. w. Exercitien. G. L. Haul).

4 St. Corn. Nepos bis Pelopidas. G. L. Nieberding. 2 St. Pliaedrus von 1. bis 4. Buch mit Auswahl. O. L. Lindemann.

- III. 8 St. w. Davon 1 St. Grammatik nach Zumpt, vom Gebrauch der Tem­

pora bis zur Syntaxis ornata. 1 St. Lebersetzen aus August’s Anleitung. 2 St.

Verbesserung der zu Hause gefertigten Exercitien. 2 St. Curtins lib. Ill und lib. IV zur Hälfte. 0. L. Junker. 2 St. Ovidii Trist, aus lib. I. 1 bis 7 und 10. Darauf Metamorphos. lib. I, mit besonderer Berücksichtigung der prosodischen Regeln. 0. L. Dziadek.

- II. 9 St. w. Davon 2 St. Cic. pro Roscio Amerino und pro Ligarlo Leber­ setzung deutsch, Erklärung lateinisch. 1 St. Grammatik nach Zumpt cap. 76 bis 83 und cap. 87. 1 St. Exercitien, meist freie Ausarbeitungen über histo­

rische Gegenstände, Extemporalien und metrische Versuche; 1 St. Lebersetzen aus Weber’s Lebungsschule, im 1. Theil Stück 10 bis 35, darauf 59 bis 65.

O. L. Dziadek. 2 St. Livii libb. 25, 26 und vom 27. cap. 12. 0. L. Jun­

ker. 2 St. Virg. Aen. lib. I. IV. deutsch übersetzt, lateinisch erklärt.

O. L. Lindemann.

.1.7 St. w. Davon 2 St. Tacit. Anual, libb. I, II. und III. nicht beendigt.

2 St. lat. Ausarbeitungen und Grammatik. Dir. Gabbler. St. Extemporalien.

0. L. Junker. 2 St, Horat, odar. lib. IV. mit Auswahl; die L, 2., 7. u. 9.

(17)

15

Epode; von den Briefen des Isten Buches 1, 2, 4, 7, 10, 15, 17 und 19.

Uebersetzung deutsch, Erklärung lateinisch. Einiges von dem Gelesenen wurde memorirt. O. L. Dziadek,

-

c. Griechisch in IV. 4 St. w. Etymologie bis zum Verbo auf ml. Ueber- setzung aus Fr. Jacobs Lesebuch aus dem ersten Cursus, und einiger Stücke aus dem 2. Cursus. Ferner Gebersetzen aus dem Deutschen ins Griechische, nach Hess und Vömel. Auswendiglernen der Vocabeln. O. L. Dziadek. In III. 5 St. w. Im Wintersemester § 81 110 und § 114 Buttmann mittl.

Schulgram., imSommersemester Wiederholung der Formenlehre bis § 106 nebst den Vsrb. in mi. 2 St. w. Alle 8 Tage w urde einExercitium abgeliefert und corrigirt in 1 St. w. Gymn. L. Nieberding. Xenoph. Anabasis lib. Ш.

cap. 1 — 3 bis lib. IV cap. 3. Derselbe.

- II. ձ St. Davon 2 "St. w . Homers Odyss. Buch 12, 13 und 14, Uebersetzung deutsch, Erklärung lateinisch. O. L. Dziadek 1 St. w. Wiederholung aus Buttm. mittl. Schulgrammatik § 81 — 110 nebst § 114. Darauf Syntax von

§ 122 134. Alle 14 Tage wurde ein Exercitium abgeliefert. 2 St. w.

Plutarchi vitt, der beiden Gracchen, des Philopoemeii und die vita des Brutus bis cap. 34. Die Uebersetzung in deutscher, die Erklärung in lateinischer Sprache. Gymn, L. Nieberding■.

- 1.6 St. w. Davon 2 St. w. Homer’s Iliade Buch I — 4. Uebersetzung deutsch, Erklärung lateinisch. O. L. Lindemann. 2 St. w. Platos Laches, darauf Sophocles Antigone bis Vers 943. Uebersetzung deutsch, Erklärung la­ teinisch. 1 St. w. Syntax des Verbi § 134 bis § 148 nach Buttmann mittl.

Schulgramm. 1 St. w. Einübung der Regeln durch Beispiele aus Rosts und Wüstemanns Anleitung, 4r Cursus, ausserdem Exercitia. 0. L. Dziadek.

Ժ, Hebräisch in HI. 2 St, w. Grammatik und Uebung im Lesen. Religions-

Lehrer Thomm. -

Cytaty

Powiązane dokumenty

Was sich gegen diese Praxis der berichtigten Abschriften einwenden lässt, ist unerheblich. Unter den Begriff des nutzlosen Schreibens fallen sie nicht, da ja ein bestimmter

Wir behalten dann eine Zahl aber nicht mehr übrig; dieses Nichtvorhandensein eines Zahlenwertes drückt man durch das Zeichen der Null (0) aus. Die Null ist also

11 s(|q, quod edendum euravit Fritschius Lips. Vir doctissimus Woltianorum castra secutus, * ) dissimilitiidinem iterationiuu Homer iearum, quarum abac necessarian, abac super-

Friedland, evangelisch, Sohn des Kaufmanns Reichel (f) zu Bartenstein, 12 Jahre auf dem Gymnasium, 2'/% Jahre auf

sätze in der Unabhängigkeit und Abhängigkeit. Mündliches Uebersetzen aus dem Uebungsbuch. Wöchentlich ein Extemporale oder Exercitium. Caesar de hello Galileo lib.

Vorschule. Zweite Abteilung: Einübung der deutschen Schrift auf doppelten Linien. Abschreiben des Gelesenen auf der Tafel und im Heft. Erste Abteilung: Einübung der deutschen

Alle acht Tage eine Uebersetzung ins Lateinische, alle sechs Wochen dafür eine Uebersetzung ins Deutsche..

kannten gymnasialen Anstalt die Aufnahme in die Unter- resp. Ober-Prima eines Gymnasiums beanspruchen können, sollen einer förmlichen Aufnahme-Prüfung, einschliesslich einer