0^5480 / m ą-im
lir
SPRAWOZDANIE
ADMINISTRACYJNE
WYDZIAŁU POWIATOWEGO
W BRODNICY
ZA CZAS
O D 1. KWIETNIA 1929 R. DO 31. M ARCA 1932 R.
WYKONANO W ZAKŁADACH GRAFICZNYCH BOLESŁAWA SZCZUKI W WĄBRZEŹNIE - POMORZE.
Sprawozdanie administracyjne
Wydziału Powiatowego w Brodnicy
za czas
od 1 kwietnia 1929 r. do 31 marca 1932 r.
o m í o
_
Stosownie do § 127 ordynacji powiatowej z dnia 13 grudnia 1872 r. w brzm ieniu ustaw y z dnia 19 m arca 1881 r. p rzed k ład a W ydział Pow iatow y Sejmikowi Pow iatow em u spraw ozdanie adm inistra
cyjne za czas od 1 kw ietnia 1929 r. do 31 m arca 1932 r.
I. Statystyka
Pow ierzchnia pow iatu obejm uje 106.120 ha. czyli 1061,2 km.-. W skład pow iatu wchodzą 3 m ia
sta, 98 gmin wiejskich i 46 obszarów dworskich.
W edług spisu ludności z dnia 30. IX. 1921 r. zam ieszkuje w powieceie 61.230 osób, na m iasta p rzy p ad a 11.953, a na wsie 49.277 dusz. Z liczby tej jest 51.547 narodow ości polskiej, 9604 narodow ości n emieckiej i 79 innej narodowości.
W edług nowego spisu ludności z dnia 9 grudnia 1931 r. liczba ludności pow iatu wynosi 65.930 dusz, z której to liczby p rzy p ad a na m iasta 14.534, a n a wsie 51.396. W liczbie tej jest 60.537 n aro d o
wości polskiej, 5.176 narodow ości niemieckiej i 217 innej narodowości.
P rzy ro st ludności od 1921 r. wynosi zatem 4.700 dusz.
Z w ierząt domowych naliczono:
w 1929 r. — 12.682 koni — 32.222 bydła rog. — 12.681 owiec — 25.527 trzody chlewnej, w 1930 r. — 12.446 koni — 31.938 bydła rog. — 10.354 owiec — 32.318 trzody chlewnej, w 1931 r. — 11.802 koni — 31.165 bydła rog. — 9.740 owiec — 36.479 trzody chlewnej.
II. Starosta i deputowani powiatu
A dm inistracją pow iatu k ieruje p. S tarosta powiatow y Jó zef W im mer.
D eputowanym i pow iatu są od 6 grudnia 1927 roku pp. Roman Sarnowski, nacz. U rzędu P ocz
towego z Jabłonow a i Dr. J a n Stupnicki, lekarz z Brodnicy.
III. Sejmik Powiatowy
W skład Sejm iku Pow iatow ego wchodzili do końca r. 1929: pp. Antoni Dąbrowski — W roc- ki, 2) Antoni Pańoierzyński — Mszano, 3) F ry c M athoes — Gutowo, 4) Teofil A lbrecht — Małki, 5) B ernard M arasiński — Najmowo, 6) Józef W iśniewski — W ichulec, 7) Zygmunt K arw at — W i- chulec, 8) J a n N inierza — Grzybno, 9) A ntoni Kckoszyński — Jabłonow o, 10) B ronisław Beh- ren t — Szczepanki, 11) Roman Sarnow ski — Jabłonow o, 12) K arol Rohde — Jabłonow o, 13) Leon Piotrow ski — Kuligi, 14) M aks G oertz — Lembarg, 15) J a n Sławiński — Jajkow o, 16) A leksan
der M uraw ski — Kuligi, 17) Józef P ru sak — Janów ko, 18) Ludwik Bucha — Trepki, 19) W ła d y sław Stefański — M iesiączkowe, 20) W alenty W ysocki — Radoszki, 21) K saw ery Lewalski — Boleszyn, 22) Stefan Piński — Miesiączkowo, 23) J a n Flaszyński — Chełsty, 24) W łady sław Mie- cznikowski — W ąpiersk, 25) A ntoni Łożyński — W ąpiersk, 26) J a n Sugajski — Jeleń , 27) W iś
niewski — Michałowo, 28) B ronisław Trędow icz — Szczuka, 29) J a n W itulski — Łaszewo, 30) A lo j
zy Zedlewski — Karbowo, 31) P io tr W o jty ra — Brodnica, 32) W alenty Dziudziak — Świerezyny, 33) Sylw ester Bizan — Brodnica, 34) M arceli G ajtkow ski — Brodnica, 35) Leonard Janick i — Brodnica, 36) J a n Słoszewski — Brodnica, 37) J a n Kawecki — Lidzbark, 38) A ugustyn Kozłow ski — Lidzbark, 39) A ntoni Chojnowski — Górzno.
Dnia 5 stycznia 1930 r. odbyły się w ybory do Sejm iku Powiatowego. Skład Sejm iku P o wiatowego jest następujący:
pp. 1) Pańoierzyński — Mszano, 2) Z iętara — Drużyny, 3) W awrowski — Mszano, 4) Łę- gowski — Niewierz, 5) G oertz — Lembarg, 6) Rozwadowski — Nieżywięć, 7) Filipiński — B rod- nica-Zamek, 8) Zink — Brodnica, 9) S a rn o w sk i— Jabłonow o, 10) M yśliński — Bukowiec, 11) Łan- gowski— M ileszew y; 12) Licznierski— Żmijewko, 13)Zedlewski— Karbowo, 14)Cichocki— Zbiczno, 15) Ks.
prób. Dembiński— Pokrzydow o, 16) M uraw ski—Kuligi, 17) P atalo n —;Pol. Brzozie, 18) Szym ański — Gaj Grzmięca, 19) M alinowski — Sarnin, 20) Dembek — Sugajno, 21) P ikulski — Grążaw y, 22) Cieszyński — Jastrzęb ie, 23) Sowiński — Szymkowo, 24) Pruszew icz — Gorczenica, 25) M ul
ler — Brodnica, 26) Bizan — Brodnica, 27) Blokus — Brodnica, 28) Chojnowski — Górzno, 29) Bi-
— 4
liński — Brodnica, 30) Dr. Siudowski — Przy datki, 31) Ciesielski — Grzybno, 32) Fetting — Ko- nojady, 33) W ysocki — Radoszki, 34) B artnicki — C zarny Bryńsk, 35) K w iatkowski — Brodnica, 36) Gum iński — Lidzbark, 37) Ćwikliński — Lidzbark, 38) Zaw adzki — Klonowo, 39) Brzoskie- wicz — Nosek, 40) W ęgrzynow ski — Koty.
Sejm ik odbył w czasie spraw ozdaw czym 8 posiedzeń i to: 6 listo pad a 1929 r. p rzy udziale 25 członków, 1.7 stycznia 1930 r. p rzy udziale 39 członków, 10 m arca 1930 r. przy udziale 35 człon
ków, 14 lipca 1930 r. przy u dziale 31 członków, 6 grudnia 1930 r. p rzy udziale 31 członków, 28 lu tego 1931 r. p rzy udziale 31 członków, 1 lipca 1931 r. p rzy udziale 27 członków i 12 w rześnia 1931 r.
przy udziale 28 członków, na których przedłożono 110 spraw do załatw ienia. U chw ały z każdego posiedzenia ogłoszono w O rędow niku Pow iatowym , a odpisy protokółów przesłano do wiadomości P an u W ojew odzie Pom orskiem u i Związkom Pow iatów W ojew ództw a Pom orskiego i R zeczypo
spolitej.
IV. Wydział Powiatowy
Członkam i W ydziału Pow iatowego byli do końca 1929 r. pp.:
1) Dr. K onrad Siudowski — obyw atel ziemski z P rzydatek,
2) Rom an Sarnow ski — naczelnik U rzędu Pocztowego z Jabłonow a, 3) B ronisław Trędow icz — rolnik z Szczuki,
4) A ntoni Łożyński — rolnik z W ąpierska, 5) A ntoni Lisiński — rolnik z M oczadła,
6) B ern ard M arasiński — robotnik z Najm ow a;
a od 1930 r. pp.:
1) T adeusz Filipiński — dzierżaw ca domeny — Brodniea-Zam ek, 2) A lojzy Zedlew ski — rolnik, Karbowo,
3) F erd ynand G rzyw acz — adw okat, Lidzbark, 4) A ntoni Chojnowski — rolnik, Górzno, 5) A ntoni Lisiński — rolnik, M oczadło,
6) W ład y sław Jaroszew ski — urzędnik kolejowy, Karbowo.
W m iejsce p. F erd y n an d a Grzyw acza, który się z pow iatu w yprow adził, w szedł do W ydzia
łu Pow iatowego p. Franciszek Zink, urzędnik kolejow y — Brodnica.
W m iejsce p. W ład y sław a Jaroszew skiego, k tóry w yprow adził się z pow iatu w szedł p. J a n S tręhl z Brodnicy. Po śmierci p. J a n a S treh la w szedł do W ydziału Pow iatowego p. Feliks Biliń
ski z Brodnicy.
Posiedzeń odbył W ydział Pow iatow y w czasie spraw ozdaw czym 33 i załatw ił ogółem 1283 spraw .
P rzedłożone spraw y dotyczyły:
1) Gmin wiejskich i obszarów dworskich . . 107
2) Gminno-ubogich i Opieki Społecznej . . . 206
3) S praw b u d ż e to w y c h ... .... . . . . 24
4) S praw p o d a tk o w y c h ... 117
5) S praw przew łaszezeniow ych . . . . . . 167
6) Spraw p e rs o n a ln y c h ... 56
7) K asy Kom unalnej i Oszczędności . . . . 16
8) S praw d r o g o w y c h ... 48
9) Spraw p o ło ż n y c h ...16
10) Spraw ubezpieczeniowych . . . 48
11) Spraw szpitala p o w ia to w e g o ...42
12) S praw pożarnictw a . . ... 20
13) A dm inistracji w ójtostw ... 12
14) Spraw adm inistracyjno-spornych . , < , . . 8
15) Spraw dotyczących subwencyj i zapomóg 212 16) Spraw e le k try fik a c y jn y c h ... 5
17) Spraw hodow lanych . . . . . . . . . . 54
18) innych różnych sp raw . . . . 125 razem spraw : 1283
Dzienniki podaw cze w ykazują za cały czas spraw ozdaw czy 40 298 liczb, z których przypad a na rok 1929/30: 15207, 1930/31 — 12 466 i 1931/32 — 12625.
Al
1
— 5 —
V. Urzędnicy Wydziału Powiatowego
A. B iuro W yd ziału P o w ia to w ego . 1. N aczelny se k re tarz W ydz. Pow iatowego T alaśka, 2. I. sek retarz W ydz. Pow. Bachorski,
3. II. sek retarz W ydz. Pow. Karczewski, 4. asystent W ydz. Pow. Smoliński, 5. reg istrato r W ydz. Pow. M oczadło,
6. 2 funkcjonariuszy, 1 telefonista, 1 stenotypistka, 1 egzekutor W ydziału Powiatowego, 1 kancelistka i 1 goniec.
1. rachm istrz Grabowski do 25. IX. 1930 r.
2. k asjer Brozowski do 25. IX. 1930 r.
3. asystent P ru sak do 30. IX. 1930 r.
4. 2 funkcjonarj uszów i 1 siła pomocnicza.
Z powodu popełnienia nadużyć przez rachm istrza Grabowskiego i k asjera Brozowskiego zostali oni z dniem 25. IX. 1931 r. zawieszeni w urzędow aniu i następnie w drodze dyscyplinarnej zwolnieni.
Czynności rachm istrza p rze jął p. Szubryng a k a sje ra p. Lange. Po ustąpieniu p. Langego ze stanow iska k asjera p rze jął czynośoi te p. Ortm ann. A systent K asy p. P ru sak przeszedł z dniem 1. X.
1930 r. do Kom unalnej K asy Oszczędności pow iatu brodnickiego, gdzie pełni funkcję kasjera.
B. P o w ia to w e j K asy K om unalnej.
C. W d ow y po urzędnikach.
1. wdowa po drogom istrzu Krykaneie,
2. wdowa po asyst. W ydz. Pow. Ronowskim, 3. wdowa po drogom istrzu Degnerze,
4. wdow a po bud. pow. Zalewskim.
D . P od ział czynności w W y d zia le P ow iatow y m . 1. T alaśk a M aksym iljan,
naczelny sekretarz
R e f e r a t I.
N adzór nad biurowością, spraw y personalne, spraw y posie- siedzeń W ydziału i Sejm iku Powiatowego, adm inistracja do
mu i samochodu powiatowego, sp raw y przew łaszczeniow e, zestaw ianie budżetu powiatowego i spraw ozdania adm ini
stracyjnego, red ak cja O rędow nika Powiatowego, składki dla Pom orskiej Izby Rolniczej, spraw y szkolne.
2. Bachorski Bolesław I. sekretarz
R e f e r a t II.
Szpital powiatowy, akuszerki, spraw y ogniowe, spraw y ło
wieckie, rozjem cy, rad c y sierot, spraw y ubogich gminnych, um ysłowo-chorych, głuchoniemych, spraw y opieki społecznej.
3. Karczew ski A ntoni II. sekretarz
R e f e r a t III.
W ym iar w szystkich podatków powiatowych. Zatw ierdzenie uchwał gminnych podatków i budżetów gminnych. W ym iar państw owego podatku od nieruchom ości z gmin wiejskich.
4. Sm oliński Stefan
p. o. inspektora sam orządu gminnego
R e f e r a t IV.
A dm inistracja i lu strac ja w ójtostw, sołectw, obszarów dw or
skich i urzędów stan u cywilnego, spraw y adm inistracyjno- spom e, licencja stadników , Sekcja Z akładu od W ypadków w Rolnictwie.
5. M oczadło J a n reg istrator
Prow adzenie reg istratury .
— 6
VI. Powiatowa Kasa Komunalna
V
Księgi kasow o-rachunkow e Pow iatowej K asy Kom unalnej zostały miesięcznie badane przez Kom isję Rew izyjną, a odnośne spraw ozdanie rew izyjne zaakceptow ane przez W ydział i Sejm ik Po
wiatowy. Poza zw yczajnem i (miesięcznemi) rew izjam i dokonała K om isja R ew izyjna w latach 1929 1930 i 1931 trz y nadzw yczajne rew izje.
Szczegółowej rew izji K asy dokonał na wniosek W ydziału Powiatowego, K om unalny Zw ią
zek K redytow y w Poznaniu przez swego rew izora p. Lenarta, za rok rachunkow y 1929/30 i 1931/32.
Rew izja w ykazała, że Pow iatow a K asa Kom unalna prow adzona jest ścśle w edług przepisów ra- chunkowo-kasowych w tym w zględzie obowiązujących.
B udżet powiatow y na rok 1929/30 wynosił w dochodzie i rozchodzie zł. 1.036,500,— w czem dochody i w ydatki zw yczajne zł. 911.500,— a nadzw yczajne zł. 125.000,— .
1930/31 wynosił pierw otnie w dochodzie i rozchodzie zł, 897.167,34 w czem dochody i wy
datki zw yczajne zł. 837.167,34, a nadzw yczajne 60.000 zł. W ciągu roku uchwalono dodatkow y bud
żet na kwotę zł. 23.600,— tak, że ostatecznie budżet w zrósł do zł. 920.767,34, w czem dochody i wy
datki zw yczajne 860.767,34, a nadzw yczajne 60.000,— zł.
1931/32 wynosił w dochodzie i rozchodzie zł. 809.492,— w czem dochody i w ydatki zw yczaj
ne zł. 745,492,— a nadzw yczajne zł. 64.000,—
Z budżetów tych w ydano podług poszczególnych działów:
W roku 1929/30:
W y d a t k i z w y c z a j n e :
F a k ty cz n e Z aleg ło ści
zł zł
I. Na adm inistrację ogólną 136.824,84 —
w tern koszty osobowe . . . ... zł. 67.706,41 koszty rzeczowe . . ...zł. 69.118,43
II. N a adm inistrację m ajątk u k o m u n a ln e g o ... .... . __
III. Na przedsiębiorstw a k o m u n a ln e ... ... — IV. Na spłatę d łu g ó w ..., ... . 37.449,33
V. Na drogi i place p u b lic z n e ... ... 406.885,09 VI. Na o ś w ia tę ... ... 40.581,41 V II. Na k u ltu rę i sztukę ... 6.996,25 V III. Na zdrow ie p u b lic z n e ...i ... 35.630,06 IX. N a opiekę społeczną ... 24.266,53 X. Na popieranie rolnictw a . . . , . ... .... . , 14.159,60 XI. Na popieranie h andlu i przem ysłu ... 1.500,—
XII. Na bezpieczeństwo publiczne ... 8.390,82 X IIa. N a rzecz innych Związków K o m u n aln y ch ... 106.994,41 X III. Na w ydatki różne ... ... 33.660,43 R azem . . . . 853.338,47
V. Drogi i place publiczne
W y d a t k i n a d z w y c z a j n e :
X III. Różne ... ... — — Razem . . . .
Łącznie w ydatki zw yczajne i nadzw yczajne zł. 853.338,47
7
W y d a t k i z w y c z a j n e : W ro k u 1930/31:
F ak ty cz n e Z aległości
zł zł
I. Na adm inistrację ogólną 108.420,36 59,11
w tem koszty o s o b o w e ... . zł. 62.594,51 w tem koszty rzeczowe . . . . . . zł. 45.884,96
II. Na adm inistrację m ajątk u kom unalnego .
——
III. Na przedsiębiorstw a k o m u n a ln ę ... — —
IV. Na sp łatę d łu g ó w ... 38.973,04 5.358,43
V. Na drogi i place publiczne . . . , . . . 382.186,94
—VI. Na o ś w ia tę ... 20.777,35 471,95
V II. Na k u ltu rę i sztukę . . . . 1.933,25 1.375,—
V III. Na zdrow ie p u b lic z n e ... 38.195,43
—IX. Na opiekę s p o łe c z n ą ... .... . 28.681,25 50,—
X. Na popieranie r o ln ic tw a ... 16.475,90 3.002,—
XI. Na popieranie handlu i p rzem ysłu . . . .
— —XII. Na bezpieczeństwo p u b lic z n e ... 2.808,25 800.—
X IIa. Na rzecz innych Związków K om unalnych . 118.818 22 3.328,62
X III. Na w ydatki r ó ż n e ... . . . . . 31.183,83 15.800,—
788.453,82 30,245,11
R azem . . . . 818,693,93 —
W y d a t k i n a d z w y c z a j n e :
V III. Na zdrow ie publiczne ...
— —X III. Na w ydatki r ó ż n e ... 1.25*0 — 17.051,—
1.250 — 17.051,—
R azem . . . . 18.301,— —
Łącznię w ydatki zw yczajne i nadzwyczajine . . . . 789.703,82 47.2%,11
R azem . . . . 836.999,93 —
W roku 1931/32:
W y d a t k i z w y c z a j n e :
I. Na adm inistrację ogólną 96.170,79 4.936,75
na koszty o s o b o w e ... . zł. 65.081,20 n a koszty r z e c z o w e ... . zł. 36.026,34
II. N a adm inistrację m ajątk u komunalnego .
——
III. Na przedsiębiorstw a k o m u n a ln e ... — —
IV. Na sp łatę d łu g ó w ... 30.383,84 5.358,43 V. Na drogi i place p u b lic z n e ... 264.845,55 2.622,26 VI. Na o ś w i a tę ... 21,714,38 975,—
VII. Na k u ltu rę i s z t u k ę ... . . . . , 1.744,10 650,—
V III. N a zdrow ie p u b lic z n e ... 30.890,33 77,10 IX. Na opiekę s p o łe c z n ą ... 24,634,26 11.662,28 X. Na popieranie r o ln ic tw a ... 9.648.05 500.—
XI. Na popieranie handlu i przem ysłu . . . . — (N o o O 1
XII. Na bezpieczeństwo p u b lic z n e ... 2.430,50
X IIa. Na rzecz innych Związków Kom unalnych . 107.013,60 2.991,80
X III. Na w ydatki r ó ż n e ... 20.856,43 1.305,62
610.331,83 23.079,24
Razem . . . . 633.411,07 —-
W y d a t k i n a d z w y c z a j n e :
I. Na adm inistracje o g ó ln ą ... .... . . 14.273,27 _ V. Na drogi i place p u b lic z n e ... 29.305,62
X III. Na w ydatki r ó ż n e ... 2.000,—
—R azem . . . . 45.578,89 —
Łącznie w ydatki zw yczajne i n a d z w y c z a jn e ... 655.910,72 23.079,24
Razem . . . . 678.989,96 —
u
— 8
W ro k u 1929/30
D O C H O D Y
Z w y c z a j n e
I. Z m ajątk u k o m u n a ln e g o ...
II. Z przedsiębiorstw kom unalnych . . . . III. Z subwencyj i dotacyj . . . . . . . . IV. Ze z w ro tó w ...
V. Z op łat adm inistracyjnych . . . . VI. Z zakładów dobra publicznego . . . . V II. Z d o p ł a t ... ...
V III. Z u d ziału w podatkach państw ow ych . IX. Z dodatków do podatków państw ow ych X. Z podatków s a m o is tn y c h ...
XI. Z dochodów ró ż n y c h ...
Razem .
F ak tyczn e w p ła ty
zł 4.119,85 8.000,—
182.306,59 7i.012,96 2.262,70 200 ,—
38.905,97 136.538,27 444.345,50 4.488,16 828.180,—
917.475,21
Z aleg ło ści zł
3.910,23
9.821,48 75.563,50
89.295,21
N a d z w y c z a j n e : I. Z p o ż y c z e k ... ....
Łącznie dochody zw yczajne i nadzw yczajne 828.180,—
Razem . . . . 917.475,21
89.295,21
W roku 1930/31 :
Z w y c z a j n e :
I. Z m ają tk u kom unalnego . . ... 7.411,60 200,—
II. Z przedsiębiorstw kom unalnych . . ... .... . --- — III. Z subwencyj i d o t a c y j ... <... 159.086,80 —
IV. Ze zw rotów . . . . . . . ... . 11.951,71 7.476,10 V. Z op łat a d m in is tra c y jn y c h ... 3.297,60 — VI. Z zakładów dobra p u b lic z n e g o ... .... — — V II. Z d o p ł a t ... ... ... .... 2.414,05 11.448,79 V III. Z u działu w podatkach p a ń s tw o w y c h ... 35.212,14 —
IX. Z dodatków do podatków p a ń s tw o w y c h ... 85.465,16 9.238,59 X. Z podatków s a m o is tn y c h ... 307.553,92 145.473,80 XI. Z dochodów różnych ... .. ... 8.901,74
621.294,72
2.920,—
176.757,28
Razem . , . 798.052,— __
N a d z w y c z a j n e :
I. Z nadw yżki budżetow ej . . ... .... 68.002,76 — Łącznie dochody zw yczajne i n a d z w y c z a jn e ... 689.297,48 176.757,28
Razem . . . . 866,054,76 —
— 9 — W ro k u 1931/32:
F a k ty cz n e Z a leg ło ści w p ła ty
zł zł
I. Z m ajątk u kom unalnego ... 10.254,— 100,—
II. Z przedsiębiorstw k o m u n a ln y c h ...
—— III. Z subwencyj i dotacyj . ... 123.564,80 —
IV. Ze z w ro tó w ... . 8.662,311 5.634,88 V. Z op łat a d m in is tra c y jn y c h ... ... 4.240,10 — VI. Z zakładów dobra p u b lic z n e g o ... .... — — V II. Z d o p ł a t ... ... . --- — V III. Z u d ziału w podatkach p a ń s tw o w y c h ... 19.822,29 —
IX. Z dodatków do podatków p a ń s tw o w y c h ... 97.414,79 14.583,50 X. Z podatków s a m o is tn y c h ... 273.712,55 109.266,84 XI. Z dochodów ró ż n y c h ... 3.441,53 —
541.082,37 129.585,22
Razem . . . 670.667,59
—N a d z w y c z a j n e :
I. Z nadw yżki b u d ż e to w e j... .... 64.000,— — Łącznie dochody zw yczajne i n a d z w y c z a j n e ... 605.082,37 129.585,22
R azem . . . . 734.667,59
—R achunek w y k o n a n ia budżetu:
Rok 1929/30:
Dochody budżetu w y n o s z ą ... 917.475,21 W ydatki budżetu w y n o s z ą ... 853.338,47 N adw yżka b u d ż e to w a ... 64.136,74 Rok 1930/31:
Dochody budżetow e w ynoszą . , .. . . . . . . . . . 866.054,76 W yd atk i budżetow e w y n o s z ą ... 836.999,93
N adw yżka budżetow a . ... 29.054,83 Rok 1931/32:
Dochody budżetow e w ynoszą . . . . 734.667,59 W yd atk i budżetow e w y n o s z ą ... 678.989,66
N adw yżka b u d ż e to w a ... 55.677,63
10
VII. Adm inistracja Komunalnej Kasy Oszczędności powiatu brodnickiego
Ogólna sytuacja gospodarcza.
S ytu acja gospodarcza na Pom orzu jak i gdzieindziej uległa w roku 1931 dalszem u pogor
szeniu w związku z zaostrzeniem się światowego kryzysu. P ro d u k cja rolnicza — ta najw ażniejsza gałęź wytwórczości naszego pow iatu — była przew ażnie deficytowa, za w yjątkiem nielicznych m niej
szych, w łasną rodziną obsługiw anych w arsztatów pracy — mimo sta ra ń R ządu w kierunku regulacji cen, podwyższenia prem ji eksportow ych i t. p.
Przem ysł tu te jsz y — tartaki, fabryki wyrobów ceramicznych, fabryki narzędzi i m aszyn ro l
niczych, m leczarnie — znacznie ograniczyły sw oją produkcję z powodu skurczenia się siły nabyw czej ludności. Równomiernie zm alały obroty rzem iosła i kupieotwa. t Sytu a cja finansowa.
W arunki te odbiły się — rzecz jasna — ujem nie na sytuacji finansowej ludności powiatu. — Zdolność kredytow a i w ypłacalność u cierp iały znacznie. Ilość weksli zaprotestow anych, oraz skarg wekslowych się wzmogła. Banki i K asy Oszczędności pobudzone do większej czujności z powodu za
łam ania się funta angielskiego i spowodowanego tem — na szczęście tylko przejściow ego1 — odpływ u w kładów zmuszone b yły dbać więcej o pogotowie kasowe i likw idow anie starych interesów, aniżeli angażować się w nowe kredyty.
K ap itały ulokowane w rolnictwie, naw et w formie krótkoterm inow ych, na 3 miesiące opiew a
jących weksli trasow anych, należy uw ażać w znacznej części jako zam rożone na dłuższy okres cza
su. P rolongacja weksli tych odbywa się przew ażnie bez u p łaty lub za u p łatą 5 % — 20% sum y w ekslow ej.
P olityka kred ytow a K. K. O. powiatu brodnickiego ze w zględu na wybitnie rolniczy ch arak ter naszego powiatu, nastaw iona jest na rolnictwo, którem u w głównej m ierze słu ży pom ocą finanso
wą. To też fundusze w łasne K asy naszej (w kłady i fundusze rezerw ow e) oraz lokaty banków rząd o wych i instytu cji centralnej w Poznaniu, w pierw szym rzędzie inwestow ane są w k red ytach rolni
czych, — drugie m iejsce zajm uje rzem iosło i drobny p rzem ysł, które to czynniki k o rzy sta ją również ze specjalnych, przez K om unalną K asę Oszczędności rozprow adzonych kredytów rzem ieślniczych Banku G ospodarstw a K rajow ego w Bydgoszczy, a w m niejszej tylko części uwzględnia K asa kupiectw o i śre dni przem ysł, k tóre to branże czerpią przew ażnie z k red y tu dyskontowego i w rachunku bieżącym.
Obok zabezpieczenia czysto finansowego, K asa zw raca szczególniejszą uwagę na m oralną stro nę pożyczającego i na jego rzeczyw iste potrzeby.Ten tylko uzyskuje kredyt, k tóry p rzedstaw ia pew ność i d a je gw arancję, że przyznana pożyczka na użyteczne cele obrócona zostanie.
Sytuacja Kasy.
Ogólny rez u lta t pracy w roku spraw ozdaw czym jest zadaw alniający. K asa wzm ocniła znacz
nie sw oje rezerw y oraz środki płynne i należy obecnie ze w zględu na posiadane fundusze rezerw ow e do jednej z najsilniejszych Kom unalnych Kas Oszczędności w Polsce.
Ogólny obrót wynosił w roku 1931 zł. 18.651.394,01 na jednej stronie Księgi Głównej. Bilans zam yka się cyfrą zł. 1.728.164,31.
O rgana K asy stanow ią:
R a d a : pp. Leon Łangowski — przew odniczący, — Stanisław Adam czewski, A leksander M u
rawski, E dw ard Sowiński, A lojzy Zedlewski.
Z a r z ą d : pp. sta ro sta W im mer, przew odniczący, Dr. K onrad Siudowski, J a n Berent.
P e r s o n e l K a s y : Barczyński, dyrektor Zuske, główny książkowy P rusak, k a sje r
Kowalska, urzędniczka Szyplińska, urzędniczka Nowacka, urzędniczka Bolumdński, woźny.
Bielawski, kierownik O ddziału w Jabłonow ie W ierzchow ska, urzędniczka O ddziału w Jabłonow ie.
S zczegółow y pogląd na działalność K asy d a ją poniżej umieszczone bilanse i rachunki stra t
i zysków za lata 1929, 1930 i 1931.
B I L A N S E
KOMUNALNEJ KASY OSZCZĘDNOŚCI
POWIATU BRODNICKIEGO
W BRODNICY
NA DZIEŃ 31. XII. 1929, 1930, 1931
— 12
B I L
Komun. Kasy Oszczędności pow. brodnickiego w Brodnicy
S ta n czynny na dzień 31
K a s a ...
Rachunki w bankach ...
P a p iery wartościow e w ł a s n e ...
P a p iery wartościow e fund. zasób...
W eksle z d y s k o n to w a n e ...
Pożyczki na rachunkach bieżących . . . . Pożyczki hipoteczne ...
Pożyczki udzielone Związkom Kom unalnym R ó ż n e ... ....
W eksle do inkasa . . . . . .
22.287,50 63.446,67 12.556,—
5.960,85 843.742,15 200.303,65 226.267,44 119.030,07 40.491,97 R azem :
R azem :
1.533.786,30 114.717,64 1.648.503,94 zł Pow yższy bilans zbadaliśm y z praw idłow o prow adzonem i księgami i inw enturam i i zgodność takowego potw ierdzam y.
Brodnica, dnia 4 grudnia 1930 r.
K O M I S J A R E W I Z Y J N A
(— ) X. Dembiński, (— ) Pańcierzyński, (— ) Pikulski.
R A C H U N E K S T R A T
Komun. Kasy Oszczędności pow. brodnickiego w Brodnicy
S tra ta n a papierach wartościow ych w ł a s n y c h ...
S tra ta na papierach w artościow ych funduszu zasobowego Rachunek p r o c e n tó w ...
Rachunek p r o w i z j i ...
R achunek kosztów h a n d lo w y c h ... .... . C zysty z y s k ... ....
2.191,61 2.098,66 104.597,49 333,81 36.224,20
R a z e m :
23.708,84 169.154,61 zł
Pow yższy rachunek S tra t Zysków zbadaliśm y z praw idłow o prow adzo nemi księgam i i inw enturam i i zgodność takowego potw ierdzam y.
Brodnica, dnia 4 grudnia 1930 r.
K O M I S J A R E W I Z Y J N A
(— ) X. Dembiński, (— ) Pańcierzyński, (— ) Pikulski,
13 —
A N S
oraz jej wpłatni w Jabłonowie
grudnia 1929 r. Stan bierny
K apitał z a k ła d o w y ...
K apitał r e z e r w o w y ...
Fundusz w aloryzacyjny . . . W kłady oszczędnościowe . . Salda kred. na rach. bieżących R edyskont w e k s li...
K redyty udzielone Kasie . . Różne ...
Czysty z y s k ...
Różne za i n k a s o ...
5.000 —
. . . . 107.698,03
. . . . 1101.174,57
. . . . 639.150,80
. . . . 11.033,25
. . . . 418.399,23
. . . . 194.168,4,1
. . . . 33.45247
. . . . 23.708,84
R azem : 1.533.786,30
. . . . 114.717,64
Razem : 1.648.503,94 zł
I Z Y S K Ó W
oraz jej wpłatni w Jabłonowie na dzień 31 grudnia 1929 r.
Rachunek procentów 162.546,53
R achunek prow izji
R azem :
6.608,08
169.154,61 zł
14
B I L
Komunalnej K asy Oszczędności pow. brodnickiego
Stan czynny na dzień 31
K a s a ... ....
Zasoby w B ankach i P. K. O. do natychm iastow ej dyspozycji P a p iery w artościowe w ł a s n e ... . . . . P ap iery wartościow e funduszu zasobowego . . ...
W eksle zdyskontow ane ...
D łużnicy w rachunku bieżącym ... . . . Pożyczki h i p o te c z n e ... ...
Pożyczki udzielone gminom i Związkowi Kom unalnem u . . . Pożyczki term inow e pod z a s t a w ...
R u c h o m o ś c i... ...
R ó ż n e ... - ...
Rachunek O d d z ia łu ...
W eksle do i n k a s a ... . ... .
19.281,22 8.609,94 12.151,00 5.960,85 1.1.15.574,09 339.959,72 223.281,46 119.260,53 27.450,00 8.689,00
Razem , .
46.235,49 34.375,54 1.960.828,84 111,263,86
2.072.092,70 zł Pow yższy bilans zbadaliśm y z praw idłow o prow adzonem i księgami
i inw enturam i i zgodność takowego potw ierdzam y.
Brodnica, dnia 25 lipca 1931 r.
K O M I S J A R E W I Z Y J N A
(— ) X. Dembiński (— ) Pańcierzyński, (— ) Pikulski.
R A C H U N E K S T R A T
Kom. Kasy O szczę d n o ści pow. brodnickiego w Brodnicy
S traty
P rocen ty i prow izje w ypłacone 119.221,76
K aszty handlow e 47.488,33
S tra ta na p ap ierach wartościow ych . . , O dpisy am ortyzacyjne od ruchomości 10%
C zysty zysk . . . . . . ... . ,
405.60 965,49 2)11102,55
R azem : 189.183,13 zł
Pow yższy rachunek S tra t i Zysków zbadaliśm y z praw idłow o prow a
dzonemi księgami i inw enturam i i zgodność takow ego potw ierdzam y.
Brodnica, dnia 25 lipca 1931 r.
K O M I S J A R E W I Z Y J N A
(— ) X. Dembiński, (— ) Pańcierzyński, (— ) Pikulski.
15
A N S
w B ro d n icy oraz jej wpłatni w Jabłonow ie
grudnia 1930 r. Stan bierny
K ap itał zakładow y ...
Fundusz r e z e r w o w y ... .... ...
Fundusz w aloryzacyjny p rzelan y w roku 1931 do funduszy rezerw ow ych W k ład y o sz cz ę d n o śc io w e ...
W ierzyciele w rachunku b i e ż ą c y m ... ...
R edyskont w e k s l i ...
K redyty udzielone Kasie . . ...
R ó ż n e ...
R achunek O ddziału . ...
C zysty z y s k ... ...
5.000,00 1401031,05 101.174,57 736.935,21 25.038,49 501.020,35 370.073,65 26.077,43 34.375.54 21.102.55
Różni za i n k a s o ...
1,960.828,84 111.263.86 R azem : 2.072.092,70 zł Pow yższy bilans zbadałem z praw idłow o prow adzonem i księgami
i inw enturam i i zgodność takowego stw ierdziłem . Brodnica, dnia 25. lipca 1931 r.
(— ) Stanisław Tyrchan, zaprzysiężony rew izor ksiąg.
I Z Y S K Ó W
i jej wpłatni w Jabłonow ie na dzień 31 grudnia 1930 r.
Z y sk i
P rocenty i prow izje pobrane 188.383,13
K upony papierów wartościow ych 800,00
Razem: 189.183,13 zł
Pow yższy rachunek S tra t i Zysków zbadałem z praw idłow o prow adzo
nemi księgam i i inw enturam i i zgodność takowego stw ierdziłem . Brodnica, dnia 25. lipca 1931 r.
(— } Stanisław Tyrchan, zaprzysiężony rew izor ksiąg.
— 16
B B L
Komun. Kasy Oszczędności pow. brodnickiego w Brodnicy
S t a n c z y n n y ______________na dzień 31
K asa . . ... ... .... <
Zasoby w B ankach i P. K. O. do natychm iastow ej dyspozycji P a p iery w artościow e w ł a s n e ...
P a p iery w artościowe funduszu z a s o b o w e g o ...
W eksle z d y s k o n to w a n e ... ...
Dłużnicy w rachunku b i e ż ą c y m ...
Pożyczki hipoteczne . . ...
Pożyczki udzielone gminom i Związkowi K om unalnem u . . . Pożyczki term inow e pod z a s t a w ...
R u c h o m o ś c i... ...
R ó ż n e ... ...
R achunek O d d z i a ł u ...
26.041,12 13.942,70 9.304,31 5.167,50 934.114,—
224.552,92 122.679,45 117.734,88 167.276 — 8.263,98 56.692,08 33.807,36
W eksle do inkasa
1.719.576,30 8.588,01 R azem : 1.728.164,31 zł
Pow yższy bilans zbadaliśm y z praw idłow o prow adzonem i księgami i inw enturam i i zgodność takow ego potw ierdzam y.
Brodnica, dnia 22 m arca 1932 r.
K O M I S J A R E W I Z Y J N A
(— ) X. Dembiński, (— ) Pańcierzyński, (— ) Pikulski.
RACHUNEK STRAT
Komun. Kasy Oszczędności pow. brodnickiego w Brodnicy
S t r a t y
P rocenty i prow izje w ypłacone . . . . . K oszty handlow e . . . . . ...
S tra ta n a p apierach wartościow ych . . O dpisy am ortyzacyjne od ruchomości 10%
C zysty z y s k ... ....
Pow yższy rachunek S tra t i Zysków zbadaliśm y z praw idłow o pro w a
dzonemi księgam i i inw enturam i i zgodność takowego potw ierdzam y.
Brodnica, dnia 22 m arca 1932 r.
K O M I S J A R E W I Z Y J N A
(— ) X. Dembiński (— ) Pańcierzyński, (— ) Pikulski.
129.607,57
55.772,76
3.640,04
9118,22
10.064,83
200.003,42 zł
oraz jej wpłatni w Jabłonowie
grudnia 1931 r. S t a n b i e r n y :
K ap itał Z a k ła d o w y ...
Fundusz r e z e r w o w y ...
Fundusz rezerw y specjalnej . . W k ład y oszczędnościow e . . . . W ierzyciele w rachunku bieżącym R edyskont w e k s l i ...
K red y ty udzielone K asie . . . - R ó ż n e ... . . R achunek O ddziału . . . , C zysty z y s k ... ...
Różni za inkaso
5.000,00 210.000,—
46.205,62 686.431,76 4.169,55 382.512,50 324.235,—
17.149,68 33,807,36 10.064,83
1.719.576.30 8.588,0,1 1.728.164.31 zł
1 ZYSKÓW
oraz jej wpłatni w Jabłonowie na dzień 31. grudnia 1931 r.
Z y s k i :
P rocenty i prow izje p o b r a n e ...
R ó ż n e ... ....
199,881,40 122.02
200.003,42 zł
UMWERSYTtM»
18 —
v VIII. M A J Ą T E K
stan czynny Inwentarz stanu majątkowego
W a r t O Ś Ć
G ru pa Pozycja A K T Y W A
S u m a pozycji S u m a g ru p
zł zł
I Nieruchomości
i B u d o w le ... 408.350,— — 2 P lace z a b u d o w a n e ... /li2.500,— —
3 P lace budow lane niezabudow ane . . — —
4 P a r k i ... 2.000,— — 5 Inne g r u n t y ... — 422.850,—
11 Inw estycje w budowie _
—III R u c h o m o ści...
1 Inw entarz b iu ro w y ... 48.875,— — 2 Inw entarz szos (wały, narzędzia i wóz
m ie s z k a ln y ... 62.800,— — 3 Samochód, row ery itp ... 19.700,— — 4 Inw entarz i m obiliar lecznicy pow ia
towej ... 50.000,— 181.375,—
IV
A ktyw a przedsiębiorstw kom unalnych Fundusze rezerw ow e Komunaln. K asy
Oszczędności pow. brodnickiego . . 107.698,03 107.698,03 V
A ktyw a f u n d a c y j ... _
—VI
M a te rja ły i z a p a s y ... _ _ VII
1
Lokaty
P a p iery w a rto ś c io w e ... 18.300,— 18.300,—
VIII
Sum y kom unalne w kasach innych Zw. Ko-
mun. o raz K asach Skarbow ych . . . — —
IX
Zaległości budżetow e c z y n n e ... 140.312,— 140.312,—
X
Pozostałości czynne na rach. bież. w inst.
f i n a n s o w y c h ... —
—XI
K a s a ... 114.709,81 144.709,81 X II
Inne aktyw a:
Zaliczki z w r o tn e ... 77.542,02 77.542,02 X III
D epozyty w a l o r o w e ...
X IV
N iedobór b u d ż e to w y ...
— —Sum a stanu czynnego: 1.062.786,86
19 —
P O W I A T U
sporządzony po dzień 31. III. 1930 r.
G ru p a P o zy cja
I
i i i
IV V VI VII VIII IX
X XI
P A S Y W A
Długi d łu g o te r m in o w e ...
Pasyw a przedsiębiorstw kom unalnych Pasyw a fu n d a c y j...
Długi krótkoterm inow e ...
Sumy p r z e c h o d n ie ...
Zaległości budżetow e bierne . . . . F undusze s p e c j a l n e ...
Inne p a s y w a ...
D e p o n e n c i ...
M ajątek Związku Komunalnego . . . N adw yżka b u d ż e to w a ...
S um a s ta n u b iernego:
STAN BIERNY :
W a r S u m a pozycji
zł
176.178,78
o ś ć S u m a grup
zł
176.178,78
174.890,75 47.812,46
2.100,02
529.044,25 132.760,60
174.890,75 47.812,46
2 . 100,02 529.044,25 132.760,60
1
,062
.786,86
— 20 —
M A J Ą T E K
stan c zyn n y : Inwenarz stanu majątkowego
W a r i o ś ć
G ru p a P o zy cja A K T Y W A S u m a p o zycji S u m a g ru p
zł zł
I Nieruchomości:
1 B u d o w le ... 408.350,— — 2 P lace z a b u d o w a n e ... 12.500,— —
3 P lace budow lane niezabudow ane . . . — —
4 P a r k i ... 2.000,— — 5 Inne g r u n t y ...■. — 422.850,—
II Inw estycje w b u d o w ie ... — —
III Ruchomości:
1 Inw entarz b iu ro w y ... 50.150,— — 2 Inw entarz szos (wały, narzędzia i wóz
m ie s z k a ln y )... 102.800,— — 3 Samochód, row ery itp ... .... . 19.700,— — 4 Inw entarz i m obiliar lecznicy powia-
t o w e j ... 50.000,— 222.650,—
IV A ktyw a przedsiębiorstw kom unalnych:
1 Fundusz rezerw ow y Kom unału. K asy
Oszczędności pow iatu brodnickiego 140.031,05 140 031,05 V A ktyw a fu n d a c y j... — — VI M a te rja ły i z a p a s y ... — —
VII L o k a ty :
1 P ap iery w a rto ś c io w e ... 22.511,94 22.511,94
VIII Sumy kom unalne w K asach innych
Związków Kom unalnych o raz K a
sach S k a rb o w y c h ... 371.642,67 IX
Zaległości budżetow e c z y n n e ... _ 371.642,67 X
Pozostałość czynna na rach. bież. w inst.
XI
fin a n so w y c h ... 3.265,39 3.265,39
XII K a s a ... .... 25.473,60 25.473,60 Inne aktyw a ... ....
Zaliczki z w r o tn e ... 122.714,16 122.714,16 XIII
D epozyty w a lo ro w e ... 8.307,70 8.307,70 N iedobór b u d ż e to w y ... — —
Sum a stanu czynnego: — 1.339.446,51
— 21 O
P O W I A T U
s p o r z ą d z o n y p o d z ie ń 31. III. 31. r. stan bierny :
G ru p a Pozycja P A S Y W A
W a r t S u m a p o z y c ji
zł
O Ś Ć S u m a g ru p
zł
I Długi d łu g o te r m in o w e ... 171.765,16 171,765,16
II P asyw a przedsiębiorstw kom unalnych . . — —
III Pasyw a f u n d a c y j... — — IV Długi krótkoterm inow e ... 235.435,95 2 35.435,95 V Sum y przechodnie ... 122.028,65 122.028,65 VI Zaległości budżetow e b i e r n e ... 50.686,86 50.686,86 VII Fundusze s p e c j a l n e ... — — VIII Inne p a s y w a ... — — IX D e p o n e n c i ... 8.307,70 8 .307,70 X M ajątek związku k o m u n a ln e g o ... 636.277,83 6 36,277,83 XI
«
•
m;;
N adw yżka b u d ż e t o w a ...
j
114.944,36 114.944,3*5
1_
Sum a stanu biernego . . , ... — 1,339.446,51
Ot 22
M A J Ą T E K
stan c z y n n y : Inwentarz stanu majątkowego
G ru p a P o zycja A K T Y W A
W a r S u m a p o zycji
zł gr
0 ś ć S um a g ru p
zł gr
I Nieruchom ości:
i Budow le . . . ... 408.300,— — 2 Place zabudow ane . ... 12.500,— —
3 Place budow lane i niezabudow ane . . — —
4 P a r k i ... 2.000,— —
5 Inne grunta . . . . — 422.850,—
11 Inw estycje w budowie _
III R uchomości
1 Inw entarz b iu ro w y ... 50.150 — — 2 Inw entarz szos (wały, narzędzia, wóz
m ieszkalny i t p . ) ... 105.3010,—
—3 Samochód, row ery itp ... 19.700,— — 4
Inw entarz i m obiliar lecznicy pow ia
towej ... 50.000,— 225.150,—
IV . A ktyw a przedsiębiorstw kom unalnych
—V A ktyw a fundacyj . . . . . . —•
—VI M a te rja ły i z a p a s y ... —
—VII L o k a t y ...
1 P a p iery w a rto ś c io w e ... 24.511,94 24.511,94
VIII Sum y kom unalne w R asach innych Zw.
Kom. oraz K asach Skarbowych . . .
—_
IX Zaległości budżetow e c z y n n e ... 376.425,22 376.425,22 X Pozostałości czynne n a rach. bież. w inst.
finansowych ... 13.092,11
» 13.092,11 XI K a s a ... .... . 32.868,69 32.868,69 XII Inne a k t y w a ...
Zaliczki zw rotne ... 129,768,20 129,768,20 XIII D epozyty w a l o r o w e ... 8.257,111 8.257,11 XIV N iedobór b u d ż e to w y ...
— —Sum a stanu czynnego: 1.232.923,27
5 i
23 —
P O W I A T U
24 —
IX. Podatki powiatowe za rok 1929/30.
A. Podatki Samoistne.
Rodzaj podatku W ym iar Umorzono W pływ Zaległość
Od polowania:
a) obszary dworskie . . . . lli.979,19 43,94 3.339.44 251,80
b) lasy państw ow e . . . . 1.655,99 —
——
od psów . ... 5.306,— 22,— 5.149,— 135,—
od zbytku . ... 9.345,— 65 — 8.690 — 590,—
d r o g o w y ... * . . . 163.891,29 11,80 149.800,32 14.079,17 od budynków mieszkaln. na obsz.
gmin wiejsk. . . . . . . . 27.156,88
—24.4S1.6S 2.675,20
o p łata od u m ó w ... .... 36.469,41 420,— 33.121,74 2.927,67
R azem : 245.803,76 562,74 224.582,18 20.658,84
B. Dodatki i udziały do podatków państwowych.
Rodzaj podatku W ym iar Umorzono W pływ Zaległość
G runtow y dodatkow y . . . . 69.339,39 11.10 59.506,81 9.821,48
Dochodowy 4—-5% dodatkowo . 280.341,89 17.2)16,13 208.221,10 54.904,66
P r z e m y s ło w y ... 21.826,63 — 21.826,63 — Od patentów na wyrób i sprze-
daż t r u n k ó w ... 6.355,05 — 6.355,05 —
Od spożycia i zużycia . . . . 23.924,50 — 23.924,50 —
15% udział w p odatku doch. . 38.905,97 — 38.905,97 •—
R azem : 440.693,43
—---
17.227,23 358.740,06 64.726,14
— 25 —
Podatki powiatowe za r o k 1930 31.
A. Podatki samoistne.
Rodzaj podatku W ym iar Umorzono W pływ Zaległość
Od polowania:
a) obszary dworskie . . . . 1.979,19 43,94 2,578,72 634,57
b) lasy państw ow e . . . . 1.378,04 — — —
od p s ó w ... 10.547,— 3.937,— 3.640,— 2.970 —
od zbytku ... .... 11.800,— 415,50 9.327,— 2.057,50
d r o g o w y ... 173.2110,87 444.93 137.964.43 34,801,51 od budynków mieszk. na obsz.
gmin w i e j s k i c h ... 25.303,64 20,80 23.480,24 1.802,60 o p łata od u m ó w ... 32.912,83 233,20 19.672,07 13.007,56
Razem : 257.131,57 5.095,37 196.762,46 55.273,74
B. Dodatki i udziaiy do p o d atk ó w państw ow ych.
Rodzaj podatku W ym iar Umorzono W pływ Zaległość
G runtow y dodatkow y . . . . 69,259,50 — 60.020,91 9.238,59
Dochodowy 4—5 % ... 207.670,— |1'7.134,62 108.796,24 81.739,16 P r z e m y s ło w y ... 17.217,68 —■ 17.217,68 —•
Od patentów na wyrób i sp rze
daż t r u n k ó w ... .... 6.528,28 — 6.528,28 —
Od spożycia i zużycia . . . . 15.813,40 — 15.813,40 —
15% udział w p odatku dochod. 35.212,14 —• 35,212,14 —
R a z e m : 351.701,02 17.134,62 243.588,65 90.977,75
m
— 26 —
Podatki powiatowe za rok 1931/32.
A. Podatki samoistne.
Rodzaj podatku W ym iar Umorzono W pływ Zaległość
Od polowania:
a) obszary dw orskie . . . . 1,957,03 — 2.224,43 897,58
b) lasy państw ow e . . . . 1.164,98 — — —
od p s ó w ... .... 4.7)10,— 68i0,— 1.180,— 2.850,—
od zbytku ... 7.545,— 2,19,60 5.3)76,40 1.950,—
d r o g o w y ... 183.396,19 61-2,75 137,367,38 45.416,06 od budynków mieszk. na obsz.
gmin w i e j s k i c h ... 25.992,80 31,40 23.399,— 2.562,40 o p łata od u m ó w ... 26.189,73 88,89 19.285,49 6.842,35
Razem : 250.875,73 1.632,64 188,804,70 60.518,39
B. Dodatki i udziały do podatków państwowych.
Rodzaj podatku W ym iar Umorzono W pływ Zaległość
G runtow y dodatkow y . . . . 74.151,18 533,— 59.034,68 14.583,50
Dochodowy 4— 5 % ... 134.604,65 11.341,91 58.864,56 64.389,18 P r z e m y s ło w y ... 13.993,18 — 13.993,18 — Od patentów n a wyrób i sp rz e
daż t r u n k ó w ... 4.772,71
—4.772,71
—Od spożycia i zużycia . . . . ¡1(3.187,08 — 13.187,08 —
15% ud ział w podatku dochod. 19.822,29
—19.822,29
—’ •' ’ z' f ■
Razem : 260.531,09 11.874,91 ¡169.674,50 78.981,68
t
— 27
X. Administracja drogowa
A. Z arząd dróg bitych w powiecie:
1) Budowniczy pow iatow y inż. Zalew ski do 15. VI. 1929 r.
inż. C zachart od 25. VI. 1929 do 30. XI. 1931 r.
Stanowisko bud. po w. nie z ajęte od 1. X II. 1931 r. do 31. III. 1932 r.
2) sek retarz działu drogowego Balcerowicz.
3) str. drogom istrz Degner — Lembarg.
4) drogom istrz Jaw o rsk i — Jabłonow o 5) „ S tarogarski — Szabda
6) K w iatkowski — Brodnica
7) ,, Żołno wski — G rążaw y 8) ,, Różyński — Lidzbark
9) a) do 1. IV. 1930 r. 56 dróżników. K ażdy dróżnik utrzym yw ał odcinek szosy o długości od 4 do 6 km.
9) b) od 1. IV. 1930 r. — 13 dróżników i 3 kolony robocze (kolona robocza składa się z 7 ludzi robotników -f- dozorca drogom istrz + 1 szofer -f- samochód półciężarow y).
R eorganizacja niższej służby drogowej w prow adzona została celem jaknaj większego wyko
rzy sta n ia pracy robotników. Do kolon roboczych należało ciągłe łatanie, żwirow anie powłoki i obcina
nie bankietów, kopanie rowów. D różnicy mieli przydzielone odcinki o długości od 20 do 30 km,, powin
nością dróżnika na oddanym m u odcinku była n apraw a drobna: żwirowanie, odnowienie jezdni, przyci
nanie bankietów, usuw anie chw astów w rowach, usuw anie ciał obcych n a jezdni.
Kolony robocze pod nadzorem drogom istrza w pracy okazały się w ydatniejsze od niedozorow a- nych dróżników. M ożność podw iezienia w każdym czasie na m iejsce robót kamienia, żwiru, piasku w pływ ały na szybkość i w ydajność pracy. N adzór drogom istrza na jakość wykonania.
B. Szosy.
Pow iat posiada:
a) dróg p a ń s t w o w y c h ... 53,468 km.
b) dróg w o je w ó d z k ic h ... 72,162 km.
cj dróg p o w ia to w y c h ... 177,042 km.
razem : 302,672 km.
Brodnica — Nowem iasto na Drogi państw owe:
D ziałdow ska gr. — W lew sk — Boleszyn do gr. pow. lubawskiego, Golub przestrzeni od gr. pow. wąbrzeskiego do gr. pow. lubawskiego.
Drogi w ojew ódzkie:
B rodnica — W lew sk B rodnica — Pisak
S zab d a — Jabłonow o do gr. pow. grudziądzkiego Jabłonow o — M ały R yw ałd do gr. pow. lubawskiego,
L id zb ark — lubaw ska gr. pow. (droga pow iatow a przem ianow ana na drogę w ojew ódzką), Drogi powiatowe:
Wrocki — Karczewo do gr. pow. wąbrzeskiego.
P ląchoty — W ąbrzeska gr. pow.
Kawki •— Nieżywięć,
Pasieki — Pusta Dąbrówka,
P ląchoty — K ruszyny — Mileszewy, K ruszyny — Brudzawy,
Jabłonow o — Lembarg, Jabłonowo — Budziszewo, Jabłonow o — Nowy M łyn,
Jabłonow o — G óral — Zbiczno nadleśnictw o.
Piecew o — Buk Góral,
28
M ileszew y — K onojady Las, W ichulec — Najm owo — Zbiczno, D rużyny — Zgniłobłoty,
Zgniłobłoty — Bobrowo, Szabda — Mszano,
B rodnica — Zbiczno do gr. pow. lubawskiego.
Jajko w o — Pokrzydowo, Tarnówko — P rzydatki, B rodnica — Sobiesierzno, G ortatow o — Dzierzno, C ielęta — Komorowo, B artniczka — Górzno Karw, Górzno — W apionka, Górzno — Nowyświat, Leźno — Gutowo, Gutowo — Bryńsk, Lidzbark — Nowy Zieluń, Lidzbark — W ąpiersk, Słup — Augustowo,
R adoszki dworzec — Radoszki wieś.
W roku 1929/30 podzielono szosy na 6 obwodów i przydzielono:
1) star. drogom. Degnerowi z siedzibą w Lem bargu szosy:
W ichulec — Najmowo — Zbiczno, W ichulec — Mileszewy, M ileszewy — Dąbrówka, K ru szyny — B rudzaw y, Lem barg — Bukowiec = ogółem 32 km.
2) drogom. Jaw orskiem u z siedzibą w Jabłonow ie szosy:
Bukowiec — Jabłonow o, Jabłonow o — M ały R yw ałd, Jabłonow o — Budziszewo, Jabłonow o
— Nowy M łyn, Jabłonow o — G óral — Zbiczno nadleśnictw o, M ileszew y — Konojady-Las, Piecewo — Buk G óral, = ogółem 43 km.
3) drogom. Starogarskiem u z siedzibą w Szabdzie szosy:
B rodnica — W ichulec, Szabda — Karczewo, Szabda — Mszano, D rużyny — Zgniłobłoty, Bo
browo, P asieki — P u sta Dąbrówka, Pląchoty — W ąbrzeska gr. P lącho ty — Dąbrówka, K aw ki — Nieżywięć, W rocki — W ąbrzeska gr. = ogółem 59 km.
4) drogom. Kw iatkowskiem u z siedzibą w Brodnicy szosy:
Brodnica — Ciche, B rodnica — Lubaw ska gr., Jajk ow o — Pokrzydow o, Brodnica — Pisiak, B rodnica — Sobiesierzno, G ordatow o — Dzierzno, Tarnów ko — P rz y d atk i = ogółem 55 km.
5) drogom. Żołnowskiemu z siedzibą w G rążaw ach szosy:
B rodnica — W lew sk, C ielęta — Komorowo, B artniczka — Górzno, Karw, Górzno — Nowy Świat, Górzno — W apionka, Gutowo — Bryńsk, Gutowo — Leźno, Leźno — Augustowo, B artniczka — R adoszki = ogółem 66 km.
6) drogom. Różyńskiem u z siedzibą w L idzbarku szosy:
Leźno — Słup, D ziałdow ska gr. — Boleszyn, L idzbark — Nowy Zieluń, L idzbark — W ą piersk, L idzbark — Lubawska gr. = ogółem 47 km.
Od r. 1930/31 podzielono szosy n a 3 obwody i przydzielono:
1> drogom. Jaw orskiem u 1 kolonę roboczą, k tó rą dozoruje drogom. Żołnowski i szosy:
Szabda — Jabłonow o do gr. pow. grudziądzkiego, W ichulec — Zbiczno, K onojady-Las, J a błonowo — M ały Ryw ałd, Jabłonow o — Nowy M łyn, Jabłonow o — Budziszewo, Jabłonow o
— Lembarg, M ileszew y — K ruszyny — Pląchoty, K ruszyny — B rudzaw y, Kaw ki — N ieży
więć, P ląch o ty — W ąbrzeska gr. = ogółem 96 km.
21 drogom. Starogarskiem u 1 kolonę roboczą, k tó rą dozoruje drogom. Kwiatkowski i szosy:
G o lu b __Brodnica — Nowemiasto, W rocki — Karczewo, P asieki P u sta Dąbrówka, D ru
żyny _ Zgniłobłoty — Bobrowo, Szabda — Mszano, Brodnica — Ciche, Jajkow o — P o krzydowo, Brodnica - Pisiak, Tarnówko - Przyd atk i, B rodnica - Sobiesierzno, G o rtato
wo — Dzierzno, B rodnica — G rążaw y, Cielęta — Komorowo, = ogółem 112 km.
3) drogom. Różyńskiem u 1 kolonę roboczą k tó rą dozoruje dozorca Jurkiew icz i szosy:
G rążaw y — W lew sk, B artniczka — Górzno,- Karw, Górzno — W apionka, Górzno — Nowy św iat, B artniczka - Radoszki, Gutowo - B r y ń s k , Gutowo - Leźno, Słup - Augustowo, D ziałdow ska gr. - Boleszyn, L id z b a r k -L u b a w s k a gr., L idzbark - Nowy. Zieluń, Lidzbark
— W ąpiersk = ogółem 94 km.
— 29 —
Konserwacja dróg bitych.
Na utrzym anie szos wstawiono do budżetu:
na okres budź. 1929/30 370.131,35 zł.
do budź. dodatk. 37.000,— zł.
razem : 407.131,35 zł.
na okres budź. 1930,31 384.771,56 zł.
na okres budź. 1931/32 320.440,— zł.
Z powyższych kwot wydano: 1929/30 1930/31 1931/32
Na utrzym anie Z arząd u drogowego . . . . 19 322,96 19.834,54 14,198,45 Na niższą służbę d r o g o w ą ... 112,630,61 77.062,10 42.066,54 N a kam ień na b r u k i ... 9.465,01 — 13.549,25 Na gotowy tłuczeń ... 58.045,16 111.656 61 61.771,04 Na ż w i r ... 36.059,08 28.780,75 19.360,04 N a drobne n apraw y i ł a t a n i e ... 7.980,65 18.667,83 25.798,03 Na oczyszczenie jezdni, pogłębienie rowów itd. 36.632,03 8.552,49 43.249,28
N a pogrubienie jezdni 8,8 km ... .... 27.304,97
— —Na pogrubienie jezdni 17,736 km ... — 53.171,21 • --- N a pogrubienie jezdni 10,0 km ... —
—30.269,77 N a w ybrukow anie jezdni 10.095 m2 ... 42.903,49 —
—Na wybrukow anie jezdni 341 m2 ... — 229,78 __
N a w ybrukow anie jezdni 2975,5 m2 ... — — 5.361,03 N a napraw ę mostów i p r z e p u s t ó w ... ; 1,. 085,42 2.557,62 — N a z a d r z e w ie n ie ... 994,80 —• — N a znaki d r o g o w e ... .... . . 4.806,97 252,95 — N a kupno i nap raw ę narzędzi drogowych . . . 28.746,27 15.131,64 5.721,31 N a różne w y d a t k i ... 20.043,45 44.231,66 5.723,07 N a utrzym anie dróg g m in n y c h ... — 2.057,76 3.385,15
R azem : 406.020,87 382.186,94 270.452,96
P onadto zakupił W ydział Pow iatow y z w łasnych funduszów w roku 1929 wał motorowy z rozry- waczem za cenę 56.140 zł. i 3 samochody półciężarow e za 37.473,60 zł.
Budow a nowych mostów.
Na drodze wojewódzkiej B rodnica — W lew sk w km. 15,4— 15,5 na rzece Branicy został w y
budow any w r. 1929 nowy most żelbetowy. Koszty budowy poniosło całkowicie Starostw o K rajow e P o m orskie w Toruniu.
Na budowę dróg bitych i na w ydatki nadzw yczajne uchwalono w budżecie nadzw yczajnym na r 1929/30 kwotę 125.000 zł., k tó re W ydział Pow iatow y uzyskać chciał przez zaciągnięcie pożyczki, lecz pomimo starań żadna instytucja finansowa kred y tu tego nie udzieliła.
Dotacje:
W powyżej wymienionych w ydatkach partycypow ały Państw o na drogi państw , wzgl. S taro st
wo K rajow e na drogi wojew ódzkie i powiatow e jak następuje:
1929/30 zł
1930/31 zł
1931/32 zł a) dotacje na drogi p a ń s tw o w e ... . .
b) dotacj e na drogi woj e w ó d z k ie ...
c) dotacje na drogi powiatowe ...
77.431,—
84.678,59 16.817,—
58.350,—
80.539,80 16.817,—
38.000,—
75.718,—
6.726,80 Razem : - 178.926,59 155.706,80 120.444,80
*
30
D ochody z dróg bitych.
\
Z sprzed aży owocu z drzew szosowych, traw y itp. drobne dochody.
Uzyskano w roku 1929130 2.308,35 zł
„ 1930/31 4.352,60 zł.
„ 1931/32 3.705,60 zł.
XI. Szpital Powiatowy
Stanowisko d y rek to ra szpitala powiatowego zajm uje od 1. 7. 27 r. lek arz med. p. Dr. M aćkowski z Brodnicy. A dm inistrację szp itala w ykonuje W ydział Powiatowy, a pielęgnacją chorych, prow adze
niem kuchni i gospodarstw a za jm u ją się siostry z domu M acierzystego Zgrom adzenia SS. Służebniczek N. M. P. z Pleszew a.
W roku 1929/30 p rzy jęto do szpitala powiatowego:
na klasę I. 15 chorych na klasę II. 83 chorych na klasę III. 1024 chorych razem : 1122 chorych
Na wym ienioną liczbę p rzy p ad a 1050 pacjentów , z pow iatu brodnickiego, 72 z innych powiatów.
Chorzy przebyw ali w szpitalu ogółem 20.860 dni. Na jednego chorego p rzy p a d a przeciętnie 17 dni leczenia. Zabiegów operacyjnych wykonano 300. T aryfa o p ła t wynosiła oprócz lekarza, lekarstw , m edykam entów itd. dla chorych:
k lasy I. z pow iatu 8,— zł. z innych powiatów 9,— zł. dziennie klasy II. z pow iatu 6,— zł. z innych powiatów 7,— zł. dziennie klasy III. z pow iatu 5,— zł. z innych powiatów 5,50 zł. dziennie
Pow. K asa Chorych p łac iła za członków 2,50 zł. do 30. 7. 1929 r. a od 1. 8. 29 Ł .^-¿¿¿^włącznie opatrunków , m edykam entów itp. Za gminno ubogich pobierano 1 zł. za dzieci niżej lat f4 % powyższej taryfy.
W roku 1930/31 p rzy jęto do szp itala powiatowego:
na klasę I. 4 chorych na klasę II. 56 chorych na klasę III. 670 chorych
razem : 730 chorych
Na wymienioną liczbę chorych p rzy p ad a 684 pacjentów z pow iatu brodnickiego, 46 z innych po
wiatów.
Chorzy przebyw ali w szp italu ogółem 11573 dni. Na jednego chorego p rzy p ad a przeciętnie 16 dni leczenia. Zabiegów operacyjnych w ykonano 226 i liczne o p eracje z m ałej chirurgji.
T aryfa op łat w łącznie lekarza, opatrunków , lekarstw itd. wynosiła dla chorych:
klasy I. z pow iatu 20,— zł. dla wewnętrz. chorych: 24,— zł. dla chirurg, chor.
klasy II. z pow iatu 12,— zł. dla w ew nętrz. chorych: 14,40 zł. dla chirurg, chor.
klasy III. z pow iatu 7,— zł. dla wew nętrz. chorych: 8,40 zł. dla chirurg, chor.
dla członków K asy Chorych 5,— zł.
dla gminno ubogich 5,— zł. dziennie, za dzieci do lat 10 opłaca się połowę ta k sy na w szystkich klasach.
W roku 1931/32 przy jęto do szp itala pow .:
na klasę I. 1 chorego na klasę UL 41 chorych n a klasę III. 502 chorych
ra z e m : 544 chorych
Na wym ienioną liczbę p rzy p ad a 510 pacjentów z pow iatu brodnickiego, 34 z innych powiatów.
C horzy przebyw ali w szp italu ogółem 9591 dni, na jednego chorego p rz y p a d a przeciętnie 17 dni leczenia. Zabiegów operacyjnych wykonano 331. T a ry fa o p łat jak w roku poprzednim .
$
