Spis treści
Wprowadzenie ... 11
Wykaz ważniejszych skrótów ... 12
Rozdział I. Administracja publiczna i prawo administracyjne ... 13
1. Pojęcie administracji publicznej ...13
2. Funkcje administracji publicznej ... 16
3. Sfery działania administracji publicznej ...18
4. Pojęcie prawa administracyjnego ...19
5. Prawo administracyjne a inne gałęzie prawa ...23
6. Globalizacja a administracja publiczna i prawo administracyjne ...25
7. Globalne (międzynarodowe) prawo administracyjne ...27
8. Europeizacja prawa administracyjnego ...29
9. Mulitecentryczność systemu prawa administracyjnego ...30
Rozdział II. Zasady ogólne prawa administracyjnego ... 31
1. Prawo do dobrej administracji ... 31
2. Koncepcja good governance... 33
3. Zasada demokratycznego państwa prawnego ...36
4. Zasada równości ...37
5. Zasada pomocniczości (subsydiarności) ...40
6. Zasada proporcjonalności ...41
Rozdział III. Wybrane podstawowe pojęcia prawa administracyjnego ... 42
1. Stosunek administracyjnoprawny, sytuacja administracyjnoprawna ...42
2. Publiczne prawa podmiotowe ...43
3. Interes ...44
4. Współdziałanie (kooperacja), koordynacja ...46
5. Władza dyskrecjonalna ...47
6. Kompetencja organów administracji publicznej ...50
7. Sankcja administracyjna ...52
8. Odpowiedzialność publiczna ...55
Rozdział IV. Prawo administracyjne porównawcze ... 60
1. Uwagi wstępne ... 60
2. Europejskie prawo administracyjne ... 60
2.1. Pojęcie europejskiego prawa administracyjnego ...60
2.2. Prawo administracyjne Rady Europy ... 62
2.3. Rekomendacja CM/Rec(2007)7 w sprawie dobrej administracji ... 67
3. Niemieckie prawo administracyjne ...68
4. Prawo administracyjne USA ...69
Rozdział V. Źródła prawa administracyjnego ... 75
1. Uwagi wstępne ...75
2. Konstytucja RP ...76
3. Ustawa ...77
4. Ratyfikowane umowy międzynarodowe ...78
5. Rozporządzenia ...79
6. Akty prawa miejscowego ...79
6.1. Statuty ...80
6.2. Przepisy wykonawcze ...81
6.3. Przepisy porządkowe ...82
6.4. Nadzór nad stanowieniem aktów prawa miejscowego (na przykładzie gminy) ...83
7. Niezorganizowane źródła prawa administracyjnego ... 83
Rozdział VI. Prawne formy działania administracji publicznej ... 85
1. Akt normatywny ...85
2. Akt administracyjny ...85
3. Porozumienie administracyjne ...91
4. Umowa cywilnoprawna ...93
5. Przyrzeczenie (promesa) ...93
6. Czynności faktyczne (działania faktyczne) ...94
7. Akty planowania ...94
Rozdział VII. Ustrojowe prawo administracyjne ... 96
1. Uwagi wstępne ...96
2. Prawo ustrojowe a normy europejskie ...96
3. Podstawowe pojęcia ustrojowego prawa administracyjnego ...99
4. Samorząd ... 102
5. Zakład administracyjny ... 103
6. Prywatyzacja zadań publicznych ... 103
7. System organów administracji publicznej ... 104
7.1. Prezydent RP ... 104
7.2. Naczelne organy administracji publicznej ... 104
7.3. Inne organy centralne ... 105
7.4. Inne organy działające na szczeblu całego kraju ... 106
7.5. Podział terytorialny ... 106
7.6. Samorząd gminny ... 107
7.6.1. Zakres działania i zadania gminy ... 107
7.6.2. Władze gminy ... 109
7.6.3. Nadzór nad gminą ... 111
7.7. Samorząd powiatowy ... 112
7.7.1. Zadania powiatu ... 112
7.7.2. Władze powiatu ... 114
7.8. Samorząd województwa ... 116
7.8.1. Zadania województwa ... 117
7.8.2. Władze województwa ... 118
7.9. Terenowe organy administracji rządowej ... 121
7.9.1. Wojewoda ... 122
7.9.2. Administracja zespolona ... 123
7.9.3. Niezespolona administracja rządowa ... 124
Rozdział VIII. Kontrola administracji publicznej ... 126
1. Zagadnienia wstępne ... 126
2. Kontrola sprawowana przez sądy administracyjne ... 127
3. Kontrola sprawowana przez Rzecznika Praw Obywatelskich ... 129
4. Kontrola sprawowana przez Najwyższą Izbę Kontroli ... 133
5. Kontrola w administracji rządowej ... 137
Rozdział IX. Wybrane zagadnienia materialnego prawa administracyjnego ... 142
1. Uwagi wstępne ...142
2. Obywatelstwo polskie ...142
3. Zmiana imienia i nazwiska ...146
4. Zgromadzenia ...148
5. Stowarzyszenia ...152
6. Pomoc społeczna ...156
7. Pomoc państwa w wychowywaniu dzieci – program „Rodzina 500 plus” ...161
8. Świadczenia rodzinne ...162
9. Dodatki mieszkaniowe ...166
10. Dostęp do informacji publicznej ...167
11. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne ...175
12. Prawo budowlane ...177
Rozdział X. Polsko-angielski słowniczek wybranych pojęć z zakresu administracji publicznej i prawa administracyjnego ... 180
Wybrana literatura z zakresu prawa administracyjnego ... 191
Załączniki: Nr 1 Europejski Kodeks Dobrej Administracji ... 193
Nr 2 Europejska Karta Samorządu Lokalnego ... 201
Nr 3 Europejska Karta Samorządu Regionalnego ... 210
Nr 4 Przykład porozumienia administracyjnego ... 222
Nr 5 Przykładowy statut gminy ... 228
Nr 6 Wzór protokołu (po)kontrolnego ... 250
Nr 7 Przykład aktu prawa wewnętrznego (1) ... 252
Nr 8 Przykład aktu prawa wewnętrznego (2) ... 254