Andrzej Franciszek Dziuba
"Saint Raphael Kalinowski: an
introduction to his life and
spirituality", Szczepan T.
Praskiewicz, Washington D.C. 1998 :
[recenzja]
Collectanea Theologica 70/4, 207-209
a także dla zwyczajnych chrześcijan, którzy pragną być w ierni duchowi Ewangelii. Zgodność serca oraz w iary z działaniem i vice versa je st oczekiwaniem, które chyba w niczym nie utraciło swej aktualności, choć m oże je s t dziś inaczej nazywane.
Historyczna i chyba definitywnie zam knięta - w daw nym sensie - rzeczywistość rycerskości w spółcześnie przybiera jednak chyba inne i now e form y nadal aktualne, Chodzi tu zw łaszcza o niezw ykłe bogactwo tego co niesie w spółczesna przynależność do autentycznych zakonów rycerskich. K awalerowie stają tutaj jak o współcześni ryce rze, zw łaszcza w bogactw ie tego wszystkiego, co niesie sobą historyczna i twórcza praw da dobra, piękna, sprawiedliwości i miłości. Zatem bycie kaw alerem dziś czerpie szeroko i tw órczo z ducha rycerskości i tego w szystkiego co to oznaczało w przeszło ści i oznacza dziś.
ks. Andrzej Franciszek Dziuba, Warszawa
Szczepan T. PRASK IEW ICZ OCD, Saint Raphael Kalinowski: An Introduction to
His Life and Spirituality, Translated by Thom as Coonan, M ichael G riffin OCD, and
Lawrence Sullivan OCD, ICS Publications, Institute o f C arm elite Studies, Washing ton, D.C. 1998, ss. 68.
Drogi życia chrześcijańskiego - zapoczątkowane zaw sze w sakramencie chrztu św. - stanow ią wyzwania, w których spełnia się osobowe świadectwo wiary. W sensie bar dziej ogólnym przybiera ono drogi określonego pow ołania, które je st zawsze niepo w tarzalnym i jedynym w swoim rodzaju zadanym darem ziem skiego pielgrzym owa nia. Każdy podejm uje je, choć owoc tej drogi je s t bardzo zróżnicowany.
Każda droga chrześcijańska ma jednak, obok innych, jedną z ważniejszych cech wspól nych, tj. wszyscy ochrzczeni powołani są do świętości. Taka opinia to nauka Vatica num II, za którą należy wyrazić wdzięczność, bowiem tradycja jakby wyłączała niektó rych z tego daru i zobowiązania. To zadanie i zobowiązanie wypełnione zostaje przez wielu, ale jednak tylko przez niektórych w stopniu heroicznym. Niektórzy z nich zostają naw et wyniesieni do chwały ołtarzy w procesach beatyfikacyjnych, a następnie kanoni zacyjnych. Kościół zatem oficjalnie i uroczyście potw ierdza świadectwo świętości ich życia oraz stawia ich jako przykłady i szczególnych orędowników wobec Boga.
Szczepan T. P r a s k i e w i c z opublikował kolejną pracę o św. Rafale Kalinowskim, kanonizowanym przez papieża Jana Paw ła II. Przed stroną tytułow ą zamieszczono notę biograficzną o autorze (s. 2). Warto dodać do niej, iż od 1999 r. pełni on także funkcję prow incjała Prow incji Krakowskiej K arm elitów Bosych z siedzibą w K rako wie. To właśnie Czerna oraz W adowice, m iejsca karm elickiego życia i działalności św. Rafała, znajdują się na terenie jurysdykcyjnym Prow incji K rakowskiej. Zatem autor
podejm uje w sw ym urzędzie także szczególną odpow iedzialność za tę w ielką tradycję znaczoną świętością.
Całość książki otw iera spis treści (s. 5) oraz w stęp S. P a y n e, wydawcy, który po daje ważne informacje dotyczące historii publikow anego tekstu (s. 6).
Zasadniczy blok treściowy książki składa się z trzech części, podzielonych na mniej sze zbiory tem atyczne (s. 7-57). N atom iast przypisy zamieszczono w końcu dzieła, zapewne ze w zględów edytorskich (s. 58-68).
Część pierwsza nosi tytuł Główne etapy je g o życia (s. 7-23). U kazany tu został najpierw obraz Polski czasów urodzenia Józefa, a następnie jeg o dzieciństwo i m ło dość. Z kolei opisano jeg o karierę w ojskow ą jako oficera-inżyniera armii carskiej. Szczególnie w ażny był następny etap, tj. udział w pow staniu styczniowym ( 1863) i ja ko konsekwencja postawy patriotycznej zesłanie na katorgę w Syberii. Po powrocie drogi zawiodły Józefa do Paryża w świat wielkiej polskiej polityki emigracyjnej. Ostatni etap życia to ju ż pokorna posługa karm elity bosego, o. Rafała.
Elementy je g o duchowości to drugi blok tem atyczny prezentowanej książki (s. 25-
-37). Autor omawia najpierw w izję kontem placji w działaniu, wskazując jednocze śnie, iż Święty był prekursorem w spółczesnego apostolstw a świeckich. W życiu ka płańskim dał się poznać jako nadzw yczajny spow iednik oraz ceniony kierownik du chowy. Już wówczas, zapewne dzięki osobistym dośw iadczeniom , był apostołem je d ności chrześcijan. Z kolei Sz. T. Praskiew icz widzi go także jako zw iastuna odnowionej teologii życia zakonnego zaproponowanej zwłaszcza w nauczaniu Vaticanum II. Wresz cie w skazano jeszcze na m aryjny charakter jeg o duchow ości, po prostu M aryja była dla niego zaw sze i w e wszystkim.
Trzeci rozdział stanowi skromny, w ręcz symboliczny, ale jednocześnie ciekawy w ybór tekstów ze stosunkowo bogatego piśm iennictw a św. R afała (s. 39-57). Cztery teksty dotyczą kolejno koncepcji K ościoła jako naszego domu, spowiednictwa, chrztu i ślubów zakonnych oraz M atki Bożej widzianej jak o nadzieja świata.
Prezentowana książka o. Szczepana T. Praskiew icza stanowi interesującą i ja k się wydaje zw artą monografię pośw ięconą Św iętem u karm elicie z Czernej. Dobrze, że znalazły się tu trzy podstawow e części, tj. curriculum vitae, szkic jeg o duchowości oraz kilka oryginalnych tekstów. W sumie tw orzy to w m iarę zw artą całość i może być dobrym wprowadzeniem w studium fenom enu chrześcijańskiego pow ołania spełnio nego na drodze kannelitańskiej przez św. Rafała K alinow skiego.
N ależy z uznaniem pow itać fakt publikacji o św. R afale K alinow skim w języku angielskim . D zięki tem u życie oraz duchow ość św. R afała staje się jak b y jeszcze bardziej uniw ersalna, dociera bow iem do szerokiej rzeszy czytelników tzw. jed y n e go języ k a św iatow ego. O czyw iście, m ożna czasem m ieć zastrzeżenia odnośnie do pew nych m yśli czy sform ułow ań angielskich. Być m oże w ynika to z faktu dokona nia przekładu z języ k a w łoskiego, nie z polskiego oryginału. O statecznie nie naru
sza to jednak zasadniczej propozycji zapoznania się z ż y c ie m i działalnością św. Rafała.
N ależy zaznaczyć, ja k to wskazuje w ydaw ca (s. 6), iż c u r r c u lu m v ita e oraz ogólne omówienie duchowości św. Rafała ukazały się wcześniej, najpierw w postaci dwóch artykułów w „Rivista di Vita Spirituale” (1999 s. 214-237,338-357), a następnie łącz nie w postaci książeczki wydanej w Rzym ie w 1990 r.
W ażnym i interesującym uzupełnieniem książki je s t dwanaście reprodukcji foto graficznych. P rzybliżająone graficznie zw łaszcza niektóre elem enty życia i działalno ści Świętego. Zresztą ikonografia spełnia tu pozytyw ną rolę.
W spom niany w ybór tekstów z pism św. R afała K alinow skiego przygotowany zo stał już wcześniej przez o. Czesław a G i l a . Są to m ateriały pochodzące z następują cych okresów: 29 III 1893 - Wadowice, 24 XI 1902 - Lwów, nieznana data i miejsce, 3 IX 1906 - Wadowice.
Z uznaniem należy odnotować bogate przypisy. Stały się one nie tylko elementem bibliograficznym , ale w w ielu miejscach tw órczym i dopow iedzeniam i i uzupełnienia mi zasadniczej narracji. A utor przybliża tu m.in. pewne osiągnięcia badawcze publi kow ane w języku polskim. Zasadniczo jednak są to odw ołania do tekstów źródłowych. Prezentowane opracowanie kannelitańskiego prowincjała stanowi interesujące i syn tetyczne przybliżenie życia oraz duchowości Świętego, ja k to w skazuje zresztą w prost sam podtytuł. Wydaje się, iż w ielu współczesnych czytelników oczekuje w łaśnie ta kiego zwartego, w m iarę pełnego obrazu tej jakże ciekawej postaci duchowości kar- melitańskiej. Praca ta wpisuje się w całokształt propagowania wielkiego bogactwa myśli wywodzącej się z całej tradycji kannelitańskiej. Trzeba tu podkreślić, iż Szczepan T. Praskiewicz ma w tej dziedzinie duże zasługi, będąc apostołem św. R afała oraz innych reprezentantów tradycji Góry Karmel.
ks. A n d r z e j F r a n c is z e k D z iu b a , W a rsza w a
M arian PASTUSZKO, S a k r a m e n t p o k u t y i p o je d n a n ia . Wyd. „Jedność” , Kielce 1999, ss. 663.
K ażda odpow iedzialna refleksja teologiczna w okół ludu Bożego N owego Przym ie rza stawia szczególnie w yraźnie i jednoznacznie bogactwo zbaw czego dzieła spełnia nego nadal przez Jezusa Chrystusa, w cielonego Syna Bożego i posłanego w pełni cza sów Mesjasza. Staje On jako N ow y A dam w nowej ekonomii zbawienia, a w ięc eko nomii zwycięskiej konfrontacji z grzechem ludzkości oraz grzecham i poszczególnych osób. To odtąd w Chrystusie, z Chrystusem i przez Chrystusa spełnia się ostatecznie dzieło zbaw ienia ludzi i świata.
