WYKONANIE DOŚWIADCZENIA Do 5

WYKONANIE DOŚWIADCZENIA

Do 5 kieliszków zawierających białe wino zanurzono papierki nasączone roztworem siarczku sodu.

WYKRYWANIE OŁOWIU W WINIE

WNIOSKI

Jony siarczkowe tworzą z jonami ołowiu(II) czarny osad, zgodnie z reakcją opisaną równaniem:

Żółte zabarwienie jednego z papierków jest spowodowane wytrąceniem się siarczku kadmu(II):

Wino zawarte w dwóch kieliszkach nie zawierało tych jonów ponieważ papierki nie zabarwiły się.

Pb²⁺ + S^2- → PbS OBSERWACJE

Po zanurzeniu w winie znajdującym się w 2 kieliszkach papierki sczerniały. Papierek zanurzony w jednym kieliszku zabarwił się na żółto. Papierki zanurzone w pozostałych kieliszkach nie zabarwiły się.

Cd²⁺ + S^2- → CdS

WYKONANIE DOŚWIADCZENIA

1. Do probówek zawierających roztwory różnych substancji zanurzono wielopolowe papierki wskaźnikowe pH.

2. Po 30 s porównano zabarwienie pól wskaźnikowych ze skalą wzorcową i określono pH poszczególnych roztworów.

WYZNACZANIE pH ROZTWORÓW ZA POMOCĄ PAPIERKÓW WSKAŹNIKOWYCH

WZORCOWA SKALA BARW

WYJAŚNIENIE

1. Ocet jest 10% roztworem kwasu octowego, a zatem ma odczyn kwaśny (pH < 7).

2. Polopiryna S zawiera kwas acetylosalicylowy, dlatego też roztwór ma odczyn kwaśny.

3. Miód zawiera kwas mrówkowy, który wpływa na to, że jego roztwór ma odczyn kwaśny.

4. Calcypiryna zawiera kwas acetylosalicylowy oraz węglan wapnia, a zatem jej roztwór ma odczyn kwaśny. Dodatek węglanu wapnia sprawia, że odczyn jest jednak mniej kwasowy (wyższe pH) niż roztworu Polopiryny S.

OBSERWACJE

Pola wskaźnikowe zabarwiły się na różne kolory w zależności od pH roztworu.

ocet pH ~ 2 Poloriryna S pH ~ 2.5 miód pH ~ 3.5 Calcypiryna pH ~ 4 woda destylowana pH ~ 5 deszczówka pH ~ 5 woda kranowa pH ~ 6 soda pH ~ 8 tabletka do zmywarki pH ~ 10 Kret do udrażniania rur pH ~ 13

WYJAŚNIENIE

5. Woda destylowana ma odczyn kwaśny ponieważ bardzo łatwo chłonie dwutlenek węgla z powietrza, który rozpuszczając się w wodzie nadaje jej pH poniżej 7.

6. Deszczówka zawiera wiele rozpuszczonych substancji obecnych w powietrzu w tym tlenki azotu, siarki i dwutlenek węglai, które ulegając rozpuszczeniu nadają jej odczyn kwaśny

7. Woda z kranu zawiera rozpuszczone węglany wapnia i magnezu oraz inne sole, które powodują, że jej odczyn jest lekko kwaśny.

8. Soda jest związkiem o chemicznej nazwie wodorowęglan sodu, który jest solą mocnej zasady i słabego kwasu. Roztwory takich soli mają odczyn zasadowy (pH > 7).

9. Tabletka do zmywarek zawiera fosforany oraz jonowe i niejonowe związki czynne powierzchniowo (dokładny skład tabletek jest tajemnicą producenta), które nadają roztworowi odczyn silnie zasadowy.

10. Kret do udrażniania rur to mieszanina granulek wodorotlenku sodu i pyłu aluminowego. Roztwór wodorotlenku sodu to mocna zasada, dlatego też jego pH jest tak wysokie.

WYKONANIE DOŚWIADCZENIA

Do probówek zawierających roztwory różnych substancji o znanym pH dodano po 1 ml wywaru z czerwonej kapusty.

ANTOCYJANY - NATURALNE PIGMENTY ROŚLINNE JAKO WSKAŹNIKI pH

OBSERWACJE

Po dodaniu do probówek wywaru z kapusty zaobserwowano zmianę zabarwienia roztworów w zależności od ich pH.

ocet pH ~ 2 Poloriryna S pH ~ 2.5 miód pH ~ 3.5 Calcypiryna pH ~ 4 woda destylowana pH ~ 5 deszczówka pH ~ 5 woda kranowa pH ~ 6 soda pH ~ 8 tabletka do zmywarki pH ~ 10 Kret do udrażniania rur pH ~ 13

PELARGONIDYNA

pH 1 pH 5 pH 7 pH 13

pH 1 – 0.1 mol/l HCl, pH 5 – woda , pH 7 – bufor fosforanowy, pH 13 – 0.1 mol/l NaOH WYJAŚNIENIE

W warzywach, owocach i kwiatach występują związki zwane ANTOCYJANAMI. Są to naturalne pigmenty odpowiedzialne z ich kolor, głównie czerwony, niebieski i purpurowy. Barwa tej grupy związków jest uzależniona od ilości grup hydroksylowych w strukturze danego związku i pH, dlatego też wyciągi z liści wielu warzyw czy płatków kwiatów mogą służyć do określania pH roztworów. Zależność zabarwienia w zależności od struktury najpowszechniej występujących antocyjanianów przedstawiono poniżej:

pH 1 – 0.1 mol/l HCl, pH 5 – woda , pH 7 – bufor fosforanowy, pH 13 – 0.1 mol/l NaOH CYJANIDYNA

pH 1 pH 5 pH 7 pH 13

MALWIDYNA

pH 1 pH 5 pH 7 pH 13

pH 1 – 0.1 mol/l HCl, pH 5 – woda , pH 7 – bufor fosforanowy, pH 13 – 0.1 mol/l NaOH DELFINIDYNA

pH 1 pH 5 pH 7 pH 13

WYKONANIE DOŚWIADCZENIA

1. Do probówek zawierających różne rodzaje wody zanurzono wielopolowe papierki wskaźnikowe do oznaczania w wodzie akwariowej zawartości jonów NO₂^- i NO₃^-, pH, twardości węglanowej i ogólnej oraz chloru .

2. Po 60 s porównano zabarwienie pól wskaźnikowych ze skalą wzorcową i określono która z wód może zostać użyta do napełnienia akwarium.

CZY TA WODA NADAJE SIĘ DO NAPEŁNIENIA AKWARIUM?

WZORCOWA SKALA BARW

OBSERWACJE

Zabarwienie pól wskaźnikowych uległo zmianie w zależności od ilości poszczególnych substancji zawartych w próbkach.

woda z rzeki Pilicy

woda kranowa

deszczówka

woda destylowana

woda kranowa po tygodniu stania w naczyniu

woda mineraln Muszynianka

WYJAŚNIENIE

1. Każde pole testowe jest nasycone zestawem odczynników, które reagują z oznaczanymi substancjami dając barwne produkty reakcji. W zależności od jej stężenia zabarwienie pola testowego jest mniej lub bardziej intensywne.

2. W każdej wodzie obecna są azotanowe(V) – NO₃^-, ale ich stężenie jest nieprzekraczające normy wody akwariowej. Żadna z wód nie zawiera jonów azotanowych(III) – NO₂^-.

3. Za wyjątkiem deszczówki i wody destylowanej, każda z badanych wód jest charakteryzuje się pewną twardością. Twardość węglanowa (KH) wynika z obecności w wodzie wodorowęglan wapnia - Ca(HCO₃)₂, i wodorowęglan magnezu - Mg(HCO₃)₂. Twardość ogólna wody (GH) określa zawartość węglanów jak i siarczanu(VI) wapnia – CaSO₄ oraz siarczanu(VI) magnezu – MgSO₄.

4. W żadnej z wód nie wykryto chloru (pola wskaźnikowe nie uległy zabarwieniu).

WYKONANIE DOŚWIADCZENIA

1. Porównano zabarwienie pola wskaźnikowego użytego testu służącego do wykrywania obecności etanolu z dołączoną przez producenta skalą wzorcową.

2. Do rurki testu do wykrywania alkoholu w wydychanym powietrzu wprowadzono 2 krople wina.

WYKRYWANIE ALKOHOLU ETYLOWEGO

OBSERWACJE

W obecności alkoholu etylowego pole wskaźnikowe testów ulega zabarwieniu co świadczy o obecności etanolu w badanej ślinie oraz w winie.

WYJAŚNIENIE

1. Pole testowe jest nasycone zestawem odczynników, które w obecności alkoholu zawartego w ślinie po spożyciu np. wina reagują kolejno według poniższego schematu dając w rezultacie niebieski barwnik. W zależności od jej stężenia etanolu zabarwienie pola testowego jest mniej lub bardziej intensywne.

2. W rurce testowej znajduje się mieszanina wanadanu(V) amonu - NH₄VO₃ i 8-hydroksychinoliny. W obecności alkoholu tworzy się kompleks o czerwonym zabarwieniu, którego intensywność zależy od stężenia badanej substancji.

NAD, NADH – forma utleniona i zredukowana dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego

etanol + NAD

aldehyd octowy + NADH dehydrogenaza alkoholowa

aldehyd octowy + trapping agent

kompleks pH zasadowe

NADH + sól tetrazolowa

NAD + barwnik formazanowy dehydrogenaza NADH

NADH + elektrofil

NAD + elektrofil zredukowany dehydrogenaza NADH