1
P O W I A T O W Y U R Z Ą D P R A C Y
ul. Rzeźnicza 12, 41-200 Sosnowiec, tel. 266 33 24, 266 36 35, 266 13 87 ; fax wew.420, 508
Sosnowiec, Marzec 2010r.
Nie moŜna wy świetlić obrazu. Na k omputerze moŜe brak ować pamięci do otwarcia obrazu lub obraz moŜe by ć uszk odzony . Uruchom ponownie k omputer, a następnie otwórz plik ponownie. Jeśli czerwony znak x nadal będzie wy świetlany , k onieczne moŜe by ć usunięcie obrazu, a następnie ponowne wstawienie go.
2
Spis treści
1. Wstęp ... 3
2. Analiza bezrobocia i struktura osób bezrobotnych ... 5
2.1. Analiza osób bezrobotnych ...5
2.2. Analiza stopy bezrobocia ...7
3. Analiza bezrobocia wg zawodów (grup zawodów) ... 8
3.1. Struktura bezrobotnych według zawodów ( grup zawodów) ...8
3.2. .Napływ bezrobotnych według zawodów ... 13
4. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów) ... 15
5. Analiza zawodów deficytowych i nadwyŜkowych ... 17
6. Wnioski ... 23
3
1. WSTĘP
Bezrobocie stanowi jeden z najbardziej dotkliwych problemów społeczno -gospodarczych. W dłuŜszej perspektywie czasowej szczególnie bolesne wydają się być skutki społeczne, które są przez nie wywoływane. Z tego powodu ograniczenie skali bezrobocia stanowi jeden z głównych celów i priorytetów polityki państwa, określonych w obowiązujących planach strategicznych.
Dla podejmowania skutecznych działań słuŜących ich realizacji oraz efektywnej promocji zatrudnienia, niezbędnym jest obserwacja procesów zachodzących na lokalnym rynku pracy. Niniejsze opracowanie zawiera analizę rynku pracy pod kątem kształtowania się popytu i podaŜy siły roboczej w przekroju zawodowym.
Opracowanie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŜkowych naleŜy takŜe do zadań samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy – według art. 9 ust. 1 pkt ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U.2008, Nr69, poz.415 z późn. zm.).
Zadanie to zostało ponadto umieszczone w Krajowym Planie Działań na Rzecz Zatrudnienia na 2005 rok w wytycznej nr 3: Dostosowanie do zmian oraz promocja zdolności przystosowawczych i mobilności na rynku pracy.
Jego celem ma być koordynacja kierunków kształcenia i szkolenia bezrobotnych i osób poszukujących pracy z potrzebami rynku pracy.
Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŜkowych to proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaŜy zasobów pracy w przekroju terytorialno – zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego.
Zawód deficytowy to zawód, na który na rynku pracy występuje wyŜsze zapotrzebowanie niŜ liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie.
Zawód nadwyŜkowy to zawód, na który na rynku pracy występuje mniejsze zapotrzebowanie niŜ liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Miarą zawodu deficytowego/nadwyŜkowego jest wskaźnik intensywności nadwyŜki lub teŜ deficytu zawodu określony jako iloraz średniej miesięcznej liczby ofert pracy zgłoszonych w analizowanym okresie do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych w tym okresie bezrobotnych.
4
PoniŜsze informacje o sytuacji na rynku pracy, posłuŜą jako źródło informacji dla:
• określenia kierunków szkoleń osób bezrobotnych, adekwatnych do zapotrzebowania na rynku pracy,
• prowadzenia racjonalnej gospodarki środkami Funduszu Pracy, będącymi w dyspozycji Urzędu Pracy na róŜne aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, szczególnie na aktywizację absolwentów,
• podnoszenia efektywności pośrednictwa pracy poprzez uzyskiwanie bieŜących informacji o planach zatrudnienia w zakładach pracy,
• ścisłej współpracy z poradnictwem zawodowym poprzez wskazywanie doradcom zawodowym zawodów poszukiwanych przez lokalnych pracodawców, oraz takich na które maleje zapotrzebowanie.
Dane wykorzystane w następującej analizie są gromadzone w okresach półrocznych w załączniku 2 i 3 do sprawozdania MPiPS 01.
5
2. Analiza bezrobocia i struktury osób bezrobotnych
2.1. Analiza osób bezrobotnych
W końcu grudnia 2009r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Sosnowcu zarejestrowanych było 10.224 bezrobotnych. W stosunku do stanu z I półrocza 2009 roku liczba bezrobotnych zwiększyła się o 825 osób (o 8,8%). Natomiast w porównaniu do grudnia 2008 roku nastąpił wzrost o 2.824 osoby (o 38,2%).
Poziom bezrobocia na koniec 2009 roku.
Wyszczególnienie
Stan na 31.12.2008
2009 rok Stan na
koniec I kwartału
Stan na koniec
II kwartału
Stan na koniec
III kwartału
Stan na koniec
IV kwartału Liczba
bezrobotnych 7.400 9.441 9.399 10.176 10.224 Napływ
bezrobotnych 1.598 1.868 1.692 2.144 1.528 Odpływ
bezrobotnych 1.044 1.467 1.637 1.662 1.420 Dynamika
( % ) 100 127,6 127,0 137,5 138,2
Stopa bezrobocia
(%) 9,2 11,4 11,4 12,3 12,3
6
W roku 2009 wśród zarejestrowanych utrzymywała się przewaga bezrobotnych kobiet, które na koniec okresu stanowiły 51,3% ogółu.
W stosunku do grudnia 2008r. (55,8%) ich udział zmniejszył się o 4,5punktu procentowego.
8593 9040 9441 9333 9344 9399 9413 9694 10176 10209 10116 10224
2161 1847 1868 1507 1546 1692 1708 1662 2144 1994 1660 1528
968 1400 1467 1615 1535 1637 1694 1381 1662 1961 1753 1420
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Poziom bezrobocia w 2009r.
Liczba bezrobotnych Napływ Odpływ
10222
7400
9399
10224
59%
55,8% 53,4% 51,3%
I półrocze 2008r. II półrocze 2008r. I półrocze 2009r. II półrocze 2009r.
% udział kobiet w stosunku do ogółu bezrobotnych
Ogółem Kobiety
7
2.2. Analiza stopy bezrobocia
Od początku roku 2009 moŜemy zaobserwować wzrost liczby osób bezrobotnych co znajduje odzwierciedlenie w stosunku do stopy bezrobocia.
Na koniec roku 2009 wskaźnik ten na terenie Sosnowca wynosił 12,3% i w stosunku do końca roku 2008 wzrósł o 3,1pkt. procentowego.
Wysokość stopy bezrobocia na przełomie 2008/2009 roku przedstawia poniŜszy wykres.
Porównując stopę bezrobocia w Sosnowcu z wybranymi powiatami województwa śląskiego moŜemy stwierdzić, Ŝe większe bezrobocie występuje w mieście:
• Siemianowice Śląskie - 13,1%,
• Piekary Śląskie- 13,2%,
• Świętochłowice - 14,2%,
• Bytom - 16,7%, w powiecie:
• będzińskim - 13,2%,
• zawierciańskim - 16,7%,
• myszkowskim - 17,5%.
12,7 12,4
11,5
10,8 10,1 9,7
9,1 9,1
8,6
8,3 8,5 10,5 9,2
11 11,4
11,3 11,4 11,4 11,5 11,7
12,3 12,3 12,2 12,3
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Stopa bezrobocia w Sosnowcu
2008r. 2009r.
8
3. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW)
3.1. Struktura bezrobotnych według zawodów (grup zawodów)
W końcu 2009 roku bezrobotni legitymujący się posiadaniem zawodu stanowili 78,25% wszystkich zarejestrowanych.
Nadal utrzymuje się tendencja wzrostu udziału osób bez zawodu (21,75%). NaleŜy jednak dodać, Ŝe dotyczy ona głównie męŜczyzn, natomiast w stosunku do kobiet moŜna zaobserwować spadek liczby rejestrujących się bez zawodu co obrazuje poniŜszy wykres.
20 20,7 21,5 21,75
13,15 13 12,9 12,7
6,85 7,7 8,6 9,05
I półrocze 2008r. II półrocze 2008r. I półrocze 2009r. II półrocze 2009r.
Bezrobotni bez zawodu do ogółu zarejestrowanych w %
Ogółem Kobiety Mężczyźni
9
Analizując strukturę bezrobotnych według zawodów na koniec 2009 roku moŜna wyszczególnić najliczniej zarejestrowanych w zawodach:
Nazwa zawodu
Liczba osób w 2009r.
Liczba osób w 2008r.
Sprzedawca 589 460
Ślusarz 324 244
Technik mechanik 266 150
Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista]
216 211
Krawiec 200 154
Pracownik biurowy [zawód szkolny: Technik prac biurowych]
193 164
Kucharz 160 116
Górnik eksploatacji podziemnej 160 119
Magazynier 157 92
Robotnik budowlany 137 76
Murarz 135 98
Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 133 108
Technik elektronik 115 71
Ekonomista 104 79
Sprzątaczka 95 105
Technik budownictwa 91 59
Kelner 89 66
Tokarz 89 49
Elektromonter [elektryk] zakładowy 88 60
Technik elektryk 85 68
Liczbę bezrobotnych wg zawodów w latach 2008/2009 przedstawia wykres.
10
589
324
266
216 200 193
160 160 157 137 135 133 115 104 95 91 89 89 88 85
460
244
150
211
154 164
116 119 92 76 98 108
71 79 105
59 66 49 60 68
Bezrobotni wg grup zawodów
2009r. 2008r.
10
11
Analizując strukturę bezrobotnych kobiet według zawodów na koniec 2009 roku moŜna wyszczególnić najliczniej zarejestrowane w zawodzie:
Nazwa zawodu
Liczba osób w 2009r.
Liczba osób w 2008r.
Sprzedawca 556 427
Asystent ekonomiczny[zawód szkolny: Technik
ekonomista] 203 193
Krawiec 194 151
Pracownik biurowy [zawód szkolny: Technik prac
biurowych] 178 144
Kucharz 108 93
Sprzątaczka 95 105
Szwaczka 84 62
Ekonomista 77 58
Kelner 72 54
Magazynier 68 43
Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 63 58
Pedagog 61 48
Pozostali pracownicy do spraw finansowo-statystycznych 61 64 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług
fryzjerskich] 54 37
Pozostali sprzedawcy i demonstratorzy 54 64
Dozorca 50 46
Księgowy [samodzielny] 48 30
Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] 43 29 Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik
administracji] 40 23
Cukiernik 39 21
Liczbę bezrobotnych kobiet wg zawodów w latach 2008/2009 przedstawia poniŜszy wykres.
11
12
556
203 194
178
108 95
84 77 72 68 63
61
61 54 54 50 48 43 40 39
427
193
151 144
93 105
62 58 54 43 58 48 64 37 64 46 30 29 23 21
Bezrobotne kobiety wg grup zawodów
2009r. 2008r.
12
3.2. Napływ bezrobotnych według zawodów
W ciągu roku w tutejszym Urz
w tym 9.828 kobiet. W stosunku do roku 2008 liczba zwiększyła się o 3.781
DuŜy udział wśród osób nowo zarejestrowanych stanowili bezrobotni bez zawodu. W kategorii bez zawodu ogółem w roku 2009
o 29,55%.
Odnosząc się do w 2009r. ich liczba zwi
do tej populacji w roku 2008. W grupie m (o 40,8%).
% wzrost osób nowo zarejestrowanych bez zawodu w latach 200
Kobiety 2438
2932
↗ o 20,3%
Napływ bezrobotnych według zawodów
gu roku w tutejszym Urzędzie zarejestrowało się (napływ) 21.317 osób, w tym 9.828 kobiet. W stosunku do roku 2008 liczba nowo zarejestrowanych
o 3.781 osób (21,6%) , w tym kobiet o 12,1%.
osób nowo zarejestrowanych stanowili bezrobotni kategorii bez zawodu ogółem w roku 2009 nast
do nowo zarejestrowanych kobiet
w 2009r. ich liczba zwiększyła się o 494 (o 20,3%) w odniesieniu do tej populacji w roku 2008. W grupie męŜczyzn nastąpił przyrost o 819 osób
zrost osób nowo zarejestrowanych bez zawodu w latach 200
Kobiety Mężczyźni
2005 2932
2824
2008r. 2009r.
↗ o 40,8%
13
(napływ) 21.317 osób, nowo zarejestrowanych kobiet o 12,1%.
osób nowo zarejestrowanych stanowili bezrobotni nastąpił przyrost bez zawodu o 494 (o 20,3%) w odniesieniu pił przyrost o 819 osób
zrost osób nowo zarejestrowanych bez zawodu w latach 2008/2009
14
Rozpatrując napływ ogółu bezrobotnych według zawodów w 2009r. moŜemy stwierdzić, Ŝe najliczniej rejestrują się osoby w zawodach:
Nazwa zawodu
Liczba osób w 2009r.
Liczba osób w 2008r.
Bez zawodu 5756 4443
Sprzedawca 1138 1063
Ślusarz 617 515
Technik mechanik 599 409
Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik
ekonomista] 398
412
Krawiec 351 307
Górnik eksploatacji podziemnej 301 305
Murarz 294 239
Kucharz 293 293
Magazynier 286 193
Pracownik biurowy [zawód szkolny: Technik prac
biurowych] 283
290
Robotnik budowlany 264 225
Technik elektronik 258 196
Technik elektryk 244 182
Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 224 239 Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 191 139
Ekonomista 175 131
Elektromonter [elektryk] zakładowy 170 153
Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] 168 123
Tokarz 158 109
15
4. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW)
Analizując strukturę ofert pracy wg grup zawodowych w okresie od stycznia do grudnia 2009r. w Sosnowcu zostało zgłoszonych 6.232 oferty pracy.
MoŜna stwierdzić, Ŝe zdecydowanie najwięcej ofert wpłynęło dla grup zawodowych (wg kodu dwucyfrowego):
• górnicy i robotnicy budowlani 13,9%
• pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 12,2%
• pracownicy pozostałych specjalności 10,3%
• robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle,
budownictwie i transporcie 10,2%
• pracownicy obsługi biurowej 10,1%
• modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 7,2%
• pracownicy usług osobistych i ochrony 6,7%
• kierowcy i operatorzy pojazdów 6,6%
• robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 6,4%
• operatorzy i monterzy maszyn 3,4%
• pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 2,8%
• pracownicy obrotu pienięŜnego i obsługi klientów 2%
• pozostali specjaliści 1,9%
• średni personel techniczny 1,8%
• specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i
technicznych 1,2%
16
Natomiast najwięcej ofert wpłynęło dla następujących grup zawodów (wg kodu czterocyfrowego).
• pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowani 8,2%
• gospodarze budynków 7,9%
• sprzedawcy i demonstratorzy 7,2%
• agenci do spraw sprzedaŜy (handlowcy) 5,1%
• robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 5%
• robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 3,7%
• monterzy maszyn i urządzeń mechanicznych 3,2%
• operatorzy wózków podnośnikowych 2,9%
• betoniarze 2,4%
• pracownicy usług ochrony gdzie indziej niesklasyfikowani 2,3%
• monterzy instalacji i urządzeń sanitarnych* (zawód szkolny:
monter instalacji i urządzeń sanitarnych - obejmuje grupę
elementarną 7136) 2,2%
• pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne 2,1%
• pracownicy administracyjni, sekretarze i pokrewni 1,9%
• murarze i pokrewni 1,8%
• fryzjerzy, kosmetyczki i pokrewni 1,8%
• cieśle, stolarze budowlani i pokrewni 1,5%
• górnicy podziemnej i odkrywkowej eksploatacji złóŜ i
pokrewni 1,5%
• elektrycy budowlani i pokrewni 1,5%
• kierowcy samochodów cięŜarowych 1,5%
• kelnerzy i pokrewni 1,3%
MoŜna takŜe wyróŜnić zawody oraz grupy zawodowe dla których nie było Ŝadnych zgłoszonych ofert pracy w okresie od stycznia do grudnia 2009r. Są to:
• pracownicy archiwów
• kierownicy pociągów, konduktorzy i rewizorzy
• specjaliści technologii Ŝywności i Ŝywienia człowieka
• lekarze dentyści
• połoŜne
• nauczyciele szkół wyŜszych
• inŜynierowie górnicy, metalurdzy i pokrewni
• przewodnicy turystyczni i piloci wycieczek
5. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH
Dla wskazania, czy dany zawód jest deficytowy, nadwy czy teŜ zrównowaŜony oblicza si
(lub deficytu) jako iloraz
do średniomiesięcznego napływu osób bezrobotnych w danym zawodzie.
Przyjmuje się, iŜ zawody o wska się jako zawody nadwyŜkowe
się jako zawody deficytowe. Natomiast zawody o wska lub równym od 0,9 i jednocze
jako zawody zrównowaŜone.
Łącznie w statystykach Powiatowego Urz wystąpiło w 2009 roku
– ściśle według zaleceń MPiPS
• 118 zawodów deficytowych (13%),
• 23 zawody zrównowa
• 771 zawodów nadwy
Podział zawodów przedstawiono równie
Zawody nadwyżowe 771
ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH KOWYCH
Dla wskazania, czy dany zawód jest deficytowy, nadwy Ŝony oblicza się wskaźnik intensywno
(lub deficytu) jako iloraz średniomiesięcznego napływu ofert pracy cznego napływu osób bezrobotnych w danym zawodzie.
zawody o wskaźniku mniejszym od 0,9 okre Ŝkowe, a zawody o wskaźniku większym
jako zawody deficytowe. Natomiast zawody o wskaź lub równym od 0,9 i jednocześnie mniejszym lub równym od 1,1 s
Ŝone.
cznie w statystykach Powiatowego Urzędu Pracy w
9 roku 912 zawodów. W wyniku przeprowadzonej analizy ń MPiPS – wyodrębniono wśród nich:
118 zawodów deficytowych (13%), 23 zawody zrównowaŜone (2,5%), 771 zawodów nadwyŜkowych (84,5%).
Podział zawodów przedstawiono równieŜ graficznie na wykresie
Zawody deficytowe 118
zrównoważone; 23
84,5%
13%
2,5%
17
Dla wskazania, czy dany zawód jest deficytowy, nadwyŜkowy nik intensywności nadwyŜki cznego napływu ofert pracy cznego napływu osób bezrobotnych w danym zawodzie.
niku mniejszym od 0,9 określa kszym od 1,1 określa jako zawody deficytowe. Natomiast zawody o wskaźniku większym
nie mniejszym lub równym od 1,1 są określane du Pracy w Sosnowcu wyniku przeprowadzonej analizy
graficznie na wykresie:
Zawody zrównoważone; 23
18
Analizując sporządzony raport moŜna zauwaŜyć, iŜ spora grupa zawodów to zawody deficytowe. Zawody deficytowe to te, w których w minionym roku zgłoszono oferty pracy, natomiast w ewidencji bezrobotnych nie odnotowano osób posiadających wymieniony zawód lub stanowiły one niewielką liczbę.
(Im wskaźnik intensywności deficytu jest większy – tym zawód jest „bardziej deficytowy”). PoniŜsza tabela przedstawia liczbę osób zarejestrowanych w stosunku do liczby ofert pracy.
Zawody deficytowe – W > 1,1
Nazwa zawodu
Średnia miesięczna liczba
ofert pracy zgłoszonych w 2009 roku
Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w
2009 roku
Średnia miesięczna
nadwyŜka (deficyt) podaŜy siły
roboczej w 2009 roku
Wskaźnik intensywności
nadwyŜki (deficytu) zawodów
W Kierowca ciągnika
siodłowego 3,25 0,0833 -3,1667 39
Doradca inwestycyjny 5,8333 0,1667 -5,6667 35
Robotnik magazynowy 4,8333 0,1667 -4,6667 29
Agent
ubezpieczeniowy 3,25 0,1667 -3,0833 19,5
Telemarketer 9,75 0,5 -9,25 19,5
Inwentaryzator 1,4167 0,0833 -1,3333 17
Dostawca potraw 1,4167 0,0833 -1,3333 17
Robotnik gospodarczy 41,1667 3,1667 -38 13
Policjant słuŜby
prewencji 2,0833 0,1667 -1,9167 12,5
Kamieniarz 0,9167 0,0833 -0,8333 11
Kierowca operator
wózków jezdniowych 15,25 1,75 -13,5 8,7143
Zbrojarz 11 1,5 -9,5 7,3333
Kierownik małego przedsiębiorstwa w budownictwie
0,5833 0,0833 -0,5 7
Instruktor rekreacji
ruchowej 0,5 0,0833 -0,4167 6
Glazurnik 1 0,1667 -0,8333 6
Operator sprzętu do
robót ziemnych 1,4167 0,25 -1,1667 5,6667
Robotnik placowy 1,4167 0,25 -1,1667 5,6667
Pracownik biura
podróŜy 1,8333 0,3333 -1,5 5,5
Brukarz 5,5 1,1667 -4,3333 4,7143
Pakowacz 15,6667 3,4167 -12,25 4,5854
Tynkarz 2,5 0,5833 -1,9167 4,2857
Pozostali pracownicy
obsługi biurowej gdzie 1,75 0,4167 -1,3333 4,2
19
indziej
niesklasyfikowani Elektromonter instalacji elektrycznych
7,6667 2,25 -5,4167 3,4074
Operator koparek
i zwałowarek 1,6667 0,5 -1,1667 3,3333
Operator Ŝurawia
wieŜowego 0,5 0,1667 -0,3333 3
Policjant słuŜby
wspomagającej 0,4167 0,1667 -0,25 2,5
Kierowca autobusu 2,8333 1,1667 -1,6667 2,4286
Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych
7,1667 3,0833 -4,0833 2,3243
Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny]
8,8333 4,25 -4,5833 2,0784
Kierownik małego przedsiębiorstwa w handlu hurtowym i detalicznym
0,3333 0,1667 -0,1667 2
Geofizyk 0,1667 0,0833 -0,0833 2
InŜynier mechanik – maszyny
i urządzenia do obróbki metali
0,1667 0,0833 -0,0833 2
Asystent prawny 0,3333 0,1667 -0,1667 2
Kurier 0,1667 0,0833 -0,0833 2
Rejestratorka
medyczna 1,6667 0,8333 -0,8333 2
Drukarz 0,1667 0,0833 -0,0833 2
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS.
Zaistniała sytuacja jest wynikiem konieczności zdobycia odpowiednich kwalifikacji, które muszą być zazwyczaj wysokie lub specyficzne dla danego zawodu, ponadto wymagana jest specjalistyczna wiedza zdobyta w trakcie pracy na w/w stanowiskach.
Oprócz zawodów deficytowych i nadwyŜkowych występują równieŜ zawody będące w równowadze.
Przez zawód w równowadze naleŜy rozumieć zawód, na który występuje na danym rynku pracy takie samo zapotrzebowanie jak liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie co obrazuje tabela.
20
Zawody w równowadze – 0,9 ≤ W ≤ 1,1
Nazwa zawodu
Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2009 roku
Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych
bezrobotnych w 2009 roku
Średnia miesięczna
nadwyŜka (deficyt) podaŜy
siły roboczej w 2009 roku
Wskaźnik intensywności
nadwyŜki (deficytu) zawodów
W Kierownik małego
przedsiębiorstwa gdzie indziej
niesklasyfikowany
1,6667 1,5833 -0,0833 1,0526
Pracownik
administracyjny [z.sz.:
Technik administracji]
10 9,5833 -0,4167 1,0435
Administrator sieci
informatycznej 0,1667 0,1667 0 1
Lekarz – połoŜnictwo
i ginekologia 0,0833 0,0833 0 1
Lekarz weterynarii 0,0833 0,0833 0 1
Zarządca nieruchomości 0,1667 0,1667 0 1
Kontroler wewnętrzny 0,0833 0,0833 0 1
Specjalista do spraw organizacji i rozwoju transportu
0,0833 0,0833 0 1
Radca prawny 0,0833 0,0833 0 1
Konserwator systemów
komputerowych i sieci 0,0833 0,0833 0 1
Pozostali fizjoterapeuci
i pokrewni 0,0833 0,0833 0 1
Instruktor nauki jazdy 0,1667 0,1667 0 1
Animator kultury 0,0833 0,0833 0 1
Bibliotekarz 0,0833 0,0833 0 1
Fakturzystka 0,25 0,25 0 1
Kasjer bankowy 0,75 0,75 0 1
Manikiurzystka 0,0833 0,0833 0 1
WizaŜystka 0,0833 0,0833 0 1
Elektromonter taboru
szynowego 0,1667 0,1667 0 1
Elektromonter linii
kablowych 0,0833 0,0833 0 1
Wiertacz odwiertów eksploatacyjnych i geofizycznych
0,0833 0,0833 0 1
Czyściciel pojazdów 0,0833 0,0833 0 1
Kasjer handlowy 4,8333 5,0833 0,25 0,9508
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS.
21
PoniŜsza tabela przedstawia zawody nadwyŜkowe tzn. zawody dla których średnia miesięczna liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w danym zawodzie przewyŜsza średnią miesięczną liczbę ofert pracy, (im mniejszy wskaźnik intensywności nadwyŜki – tym zawód jest „bardziej nadwyŜkowy”).
Wśród zawodów nadwyŜkowych wybrano grupę zawodów najliczniej reprezentowanych w tutejszym Urzędzie.
Zawody nadwyŜkowe – W < 0,9.
Nazwa zawodu
Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2009 roku
Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych
bezrobotnych w 2009 roku
Średnia miesięczna
nadwyŜka (deficyt)
podaŜy siły roboczej w 2009 roku
Wskaźnik intensywności
nadwyŜki (deficytu) zawodów
W
Technik budownictwa 2,75 12,25 9,5 0,2245
Technik elektroradiolog 0,3333 1,5 1,1667 0,2222
Stolarz meblowy 0,3333 1,5 1,1667 0,2222
Kucharz 5,4167 24,4167 19 0,2218
Prawnik legislator 0,6667 3,0833 2,4167 0,2162
Specjalista do spraw
reklamy 0,25 1,1667 0,9167 0,2143
Cukiernik 2,3333 11,25 8,9167 0,2074
Specjalista kontroli jakości 0,0833 0,4167 0,3333 0,2
Specjalista bezpieczeństwa
i higieny pracy 0,1667 0,8333 0,6667 0,2
Kierowca lokomotywy spalinowej o mocy do 300 KM
0,0833 0,4167 0,3333 0,2
Mechanik samochodów
osobowych 2 10,0833 8,0833 0,1983
Lakiernik samochodowy 0,6667 3,4167 2,75 0,1951
Spawacz ręczny łukiem
elektrycznym 0,5833 3,0833 2,5 0,1892
Kierownik wewnętrznej jednostki działalności podstawowej gdzie indziej niesklasyfikowany
0,1667 0,9167 0,75 0,1818
Programista 0,1667 0,9167 0,75 0,1818
Robotnik pomocniczy w przemyśle
przetwórczym
3,3333 18,6667 15,3333 0,1786
Introligator poligraficzny 0,25 1,4167 1,1667 0,1765
Administrator danych
osobowych 0,0833 0,5 0,4167 0,1667
Archiwista 0,0833 0,5 0,4167 0,1667
Technik dentystyczny 0,0833 0,5 0,4167 0,1667
Operator maszyn i urządzeń
do obróbki plastycznej 0,0833 0,5 0,4167 0,1667
Kontroler jakości wyrobów
- artykuły przemysłowe 0,4167 2,6667 2,25 0,1563
Stolarz budowlany 0,5833 3,75 3,1667 0,1556
22
Ogrodnik – uprawa roślin
ozdobnych 0,0833 0,5833 0,5 0,1429
Ślusarz narzędziowy 0,1667 1,1667 1 0,1429
Prasowaczka [ręczna] 0,0833 0,5833 0,5 0,1429
Pomocniczy robotnik przy
konserwacji terenów zieleni 0,0833 0,5833 0,5 0,1429
Magazynier 3,25 23,8333 20,5833 0,1364
Blacharz samochodowy 0,5833 4,5 3,9167 0,1296
Kierownik wewnętrznej jednostki organizacyjnej gdzie indziej
niesklasyfikowany
0,0833 0,6667 0,5833 0,125
Palacz kotłów parowych 0,0833 0,6667 0,5833 0,125
Geolog 0,3333 2,9167 2,5833 0,1143
InŜynier elektronik 0,0833 0,75 0,6667 0,1111
Telefonistka 0,25 2,25 2 0,1111
Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych
0,0833 0,75 0,6667 0,1111
Palacz pieców zwykłych 0,0833 0,75 0,6667 0,1111
Praczka 0,1667 1,5 1,3333 0,1111
Stolarz 0,5833 5,3333 4,75 0,1094
Elektromechanik
elektrycznych przyrządów pomiarowych
0,5833 5,8333 5,25 0,1
Operator obrabiarek
sterowanych numerycznie 0,0833 0,8333 0,75 0,1
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS.
Wśród zawodów nadwyŜkowych dominują głównie te, które wymagają wykształcenia zawodowego. Najczęściej są to stanowiska przeznaczone dla męŜczyzn.
Mimo, Ŝe róŜnica wartości średnich miesięcznych liczby zarejestrowanych bezrobotnych i liczby ofert pracy nie jest największa, to w zawodach:
• kierownik wewnętrznej jednostki działalności podstawowej gdzie indziej niesklasyfikowany,
• specjalista bezpieczeństwa i higieny pracy,
• programista,
• introligator poligraficzny,
wskaźnik intensywności nadwyŜki siły roboczej do ofert pracy jest znaczny.
23
6. WNIOSKI
Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w Sosnowcu w 2009roku.
Lp
Kod grupy zawodów
Nazwa grupy zawodów
Wskaźnik długotrwałego
bezrobocia 1 64 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0,3636 2 91 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 0,2827
3 41 Pracownicy obsługi biurowej 0,2644
4 63 Leśnicy i rybacy 0,25
5 93 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle,
budownictwie i transporcie 0,2156
6 81 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i
przetwórczych 0,2124
7 33 Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy 0,2
8 82 Operatorzy i monterzy maszyn 0,1944
9 42 Pracownicy obrotu pienięŜnego i obsługi klientów 0,1915 10 74 Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 0,1882
11 52 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 0,1813
12 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 0,1704
13 73 Robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy
wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni 0,1618 14 22 Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia 0,1585
15 23 Specjaliści szkolnictwa 0,1538
16 71 Górnicy i robotnicy budowlani 0,1514
17 34 Pracownicy pozostałych specjalności 0,1441
18 51 Pracownicy usług osobistych i ochrony 0,1429
19 72 Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 0,1343
20 61 Rolnicy 0,125
21 24 Pozostali specjaliści 0,1181
22 31 Średni personel techniczny 0,1177
23 32 Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony
zdrowia 0,1104
24 21 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0,0976
25 12 Kierownicy duŜych i średnich organizacji 0,0789
26 62 Ogrodnicy 0,0526
27 13 Kierownicy małych przedsiębiorstw 0
28 92 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS.
W przypadku współczynnika intensywności nadwyŜki równego 0, mamy do czynienia z brakiem ofert pracy dla określonej grupy zawodów.
24
Do zawodów generujących długotrwałe bezrobocie, naleŜą:
• rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0,36),
• pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach
• (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0,28),
• pracownicy obsługi biurowej (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0,26),
• leśnicy i rybacy (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0,25).
Analizując strukturę bezrobotnych według rodzaju działalności, ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy na koniec 2009r., moŜna zauwaŜyć, Ŝe najwięcej bezrobotnych generują sekcje /wg działalności PKD/:
• przetwórstwo przemysłowe (27,5%),
• pozostała działalność usługowa (24,8%),
• działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją (6,6%),
• transport o gospodarka magazynowa (4,4%).
Łatwiej jest znaleźć ofertę pracy osobom według PKD : budownictwo, handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, działalność finansowa i ubezpieczeniowa, działalność w zakresie usług administrowania, działalność wspierająca, administracja publiczna i obrona narodowa oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna.
Wnioski wypływające z analizy pozwalają stwierdzić, Ŝe rynek pracy charakteryzuje się brakiem stabilności. Nadmiar pracowników występuje w większości zawodów i specjalności. Z kolei niedosyt obserwuje się na podstawie ofert zgłaszanych przez pracodawców.
Odnosząc się do młodych ludzi konieczne jest zapewnienie im szerokoprofilowego nauczania co daje moŜliwość zdobycia umiejętności praktycznych i wiedzy teoretycznej, czyli zdolności do wykonywania zróŜnicowanych jakościowo zadań pracy. Dlatego tak teŜ często poruszany temat poszerzania i zdobywania nowych kwalifikacji dostosowanych odpowiednio do jeszcze szybciej zmieniających się warunków rynku pracy, nie powinien być lekcewaŜony. W odnawianiu, poszerzaniu i zdobywaniu nowych kwalifikacji powinna słuŜyć dobrze rozwinięta edukacja, otwarta
25
na zmieniający się rynek pracy, powrót do szkół zawodowych z moŜliwością przyuczenia do zawodu w zakładzie pracy. W istniejącej rzeczywistości na terenie Polski niestety nie ma sprzyjających warunków do realizacji edukacji permanentnej.
Ranking opracowała Agnieszka Pierzchała
