Pamiętniki adwokackie : [wstęp]
Palestra 37/5-6(425-426), 78-79
1993
Pamiętniki
adwokackie
P a m i ę tn i k i s ta n o w ią b a r d z o cenny m a t e r i a ł ź r o d ło w y w b a d a n ia c h h is to r y c z n y c h . N i o z n a c z a to w c a le , ż e n a le ż y o d n o sić się do nich b e z k r y t y c z n i e - p r z e c i w n i e , m o ż n a z r e g u ł Z a ło ż y ć , ż e w ię k s z o ś ć p a m i ę t n i k a r z y s t a r a się z aP^s a ć g łó w n ie to , co s t a w i a ia w n a jle p s z y m ś w ie tle w obec h is to r i i. A n a l i z a p a m i ę t n i k ó w , p r z y z a£h o w a n iu n a le ż y te g k r y t y c y z m u , m a tę z n a c z ą c ą w ła ś c iw o ś ć , ż e d a je w i e d z a k t ó r e j ź r ó d łe m j e s t b ezp o śred n ia r e la c ja o z d a r z e n ia c h ; p a r a d o k s a ln ie m o ż n a s t w i e r d z i ć , ż e w ych w ycen ie p a k t u , k t o i j a t k ła m ie , sa m o w so b ie s ta n o w i m a t e r i a ł p o z n a w c z y .
P a m i ę t n i k i p is a n e p r z e z , a d w o k a tó w z w ie lu w z g lę d ó w d o s t a r c z a j ą s z c z e l n i in te re su ją c y c h m a te r ia łó w do b a d a ń . S k ł a d a się na to s z e r e g p r z y c z y n . P o p i e r w s z e , w a r to ś ich j a k o ź r ó d ła w ie d z y m a ś c is ły z w i ą z e k z k ie r u n k ie m p r o fe s jo n a ln e g o k s z t a ł c e n i a d w o k a tó w . W nauce z a w o d u a d w o k a c k ie g o ek sp o n u je się b o w ie m p o z n a w a n ie z j a w i s k śęyci Z b io ro w eg o . P r z y g o to w a n ie t a k i e d a je p o d s ta w o w e w ia d o m o ś c i o s p o łe c z n y m tl e w y d a r z ę i u c z y w sp o só b r z e c z o w y i lo g ic z n y w y p o w ia d a ć się na ten te m a t. A d w o k a c i , obo p r z y g o to w a n ia te o r e ty c z n e g o , d y s p o n u ją w ty m z a k r e s i e m a te r ia łe m s z c z e g ó ln ie cennym w n io s k a m i w y c ią g a n y m i z c o d zie n n ie o b serw o w a n ych p r o c e s ó w i z w i e r z e n i a m i ich u c z e s t n ik ó w , k tó r e w ty m w y p a d k u są na o g ó ł s z c z e r e .
S t ą d t e ż ten r o d z a j p a m i ę tn i k ó w m o ż e m ie ć is to tn e z n a c z e n ie in f o r m a c y jn e , a z a r a z e n w y c h o w a w c z e
—
z a r ówno w sen sie o g ó ln o lu d z k im , bo p r z e c i e ż p r o b l e m a t y k a z a w o d u j e s p o w s z e c h n a , j a k i w sen sie n a r o d o w y m . T o o s ta tn ie j e s t n a s tę p s tw e m f a k t u , ż e a d w o k a a . n ie ja k o z reg u ły są u z n a w a n i z a oso b y p o s ia d a ją c e z d o ln o ś c i s p o ł e c z n o - p r z y w ó d c z e W h i s t o r i i P o l s k i s p r a w d z iło to się w s p o s ó b w y ją tk o w o d o b itn y , z w ł a s z c z a w o k re s a c h d l t n a ro d u n a jc ię ż s z y c h .O p a m ię tn ik a c h a d w o k a c k ic h n a le ż y m ó w ić nie b e z p e w n y c h z a s i r K.eK,eó-
p a m i ę t n i k i a d w o k a c i b a r d z o c z y s to z a j m o w a l i c z o ło w e s ta n o w is k a p o l i t y c z n e o r a i p a ń s tw o w e i p r z y g o to w a n ie p a m i ę tn i k ó w p r z y p a d a na o g ó ł na ten o k r e s ich ż y c i a . W p a m i ę ć s p o łe c z n e j p o z o s t a l i r a c z e j j a k o p o s ta c ie p r z y w ó d c z e i d la te g o tr e ś ć ich w s p o m n ie n a jc z ę ś c ie j d o ty c z y t a k ż e tego w ła ś n ie o k r e s u . K t ó ż na p r z y k ł a d p a m i ę t a , ż e G eo rg e L l o y p r z e d sw ą w ie lk ą k a r i e r ą p o l i t y c z n ą b y ł a d w o k a te m , lu b ż e f u n k c j e p r e m ie r a i p r e z y d e n t R e p u b l i k i F r a n c u s k ie j b y ły d la R a y m o n d a P o in c a re je d y n ie p r z e r w ą w w y k o n y w a n i Z a w o d u a d w o k a c k ie g o ... N i e p o z b a w i a to j e d n a k p a m i ę tn i k ó w a d w o k a c k ic h w a r to ś c i. S ą one in te r e s u ją c e z w z g lę d u na u m ie ję tn o ś ć p r z e d s t a w i a n i a w y d a r z e ń w n a le ż y te j p r o p o r c j i do w y p a d k ó n <’ c h a r a k t e r z e o g ó ln ie js z y m , a d la sa m y c h a d w o k a tó w m a ją w a r to ś ć z e w z g lę d u nt n d n otow an e w nich r e f le k s je i u w a g i d o ty c z ą c e z a w o d u .
78
Pamiętniki adwokackie
Z
ty c h t e ż p o w o d ó w , j a k i z u w a g i na s z a c u n e k d la w ła sn y c h tr a d y c ji z a w o d o w y c h , b o ż ą d a n e j e s t d o k o n a n ie p r z e g lą d u p o ls k ic h p a m i ę tn i k ó w a d w o k a c k ic h , a b y ć m o ż e Z a s ta n o w ie n ie się n a d e w e n tu a ln y m w y d a n ie m n ie k tó r y c h z na now o lu b t e ż s p o r z ą d z e n ie m i w y d a n ie m ich a n t a lo g i i. Z a s a d y w y k o n y w a n ia z a w o d u a d w o k a c k ie g o u le g a ją n ie w ą tp liw ie p e w n y m z m ia n o m . P o z n a n ie p a m i ę t n i k ó w a d w o k a tó w z in n ych o k r e s ó w , a n a w e t z innych e p o k , u ła t w i Z n a le z ie n ie o d p o w ie d z i na p y ta n i e , c z y o b serw o w a n e z m i any d o ty c z ą k o r z e n i p r a c y Z a w o d o w e j, c z y t e ż ty l k o sf erJ te c h n ik i w y k o n y w a n ia z a w o d u o r a z p la n ó w i a m b i c ji o s o b is ty c h p o s z c z e g ó ln y c h je d n o s te k .T a k a le k t u r a m o ż e s t a ć się z a p e w n e p u n k te m w y jś c ia do w y c ią g n ię c ia ra cjo n a ln ych w n io s k ó w i j e s t p r z y ty m in te r e s u ją c a . M o ż e t e ż b y ć w a ż n y m a rg u m e n te m w n ie w y g a s a ją c e j d y s k u s j i n a d r o lą i s p o łe c z n ą p o z y c j ą a d w o k a tó w .