Romanowska-Mazur Bronisława

1

'

'

% m m

; SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI — . . . & & ...

R x ) J ) A K O N S K . A '/ H t o K y ... , ...k

8 r p w A a > f n 2 /

• r

I. Materiały dokumentacyjne -—

1/1—-rnlacja właściwa ---

l/i! - dokumenty

dot. osoby relatora I/3 - Inne rrtetęrlaly dokumentacyjne dot. osoby relatora

■ f

II.

Materiały uzupełnlenlające relację J

Ul. Inne materiały (zebrane przez „relatora”):

l?l/1- dot. rodziny relatora —

m - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r.

III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1939 -1 9 4 5 ) III/4 - dot. ogólnie okresu po 1945 r.

ill/5 - Inne... —

• :

IV.

Korespondencja

V, Wypisy ze źródeł

VI Frh?q«ufie

2

3

i n

W

ii

a-

>

>

i-

a r-

i ,

o Ił ę k l- e a ć >

W ło d zim ierz D u s ie w ic z - „ D u sza ’

Z A K O N S P I R O W A N A P O E Z J A ... „ S O S N Y ” i / 17

Ujawniła się niedawno... Wstrząśnięta przed laty wiadomością o śmierci

„Orszy”, napisała natychmiast „Odę do Stanisława Broniewskiego”... Dowie­

działem się o tym zupełnie przypadkowo. Postanowiłem zdobyć ten poemat i uzyskać zgodę autorki na druk. To nie było wcale takie pewne, że Bronisława Romanowska - Mazur ps. „Sosna”, har­

cerka i poetka konspiracyjnego harcer­

stwa z Legionowa zechce się do końca

„odkryć” z pisania wierszy. Do śmierci Stanisława Broniewskiego była to jej naj­

głębsza tajemnica... Po długiej rozmowie telefonicznej, przekonałem autorkę, że należy taki wiersz opublikować. W pi­

semku „W A R S ZA W SK IE S Z A R E S Z E - R E G i” w nr 1/2001 redagowanym przez śp, Mariana „Jacka” Michałowskiego, ukazał się drukiem pierwszy, z bogatej spuścizny poetki - harcerki, wiersz z no­

tą odręczną autorki: 3 0 g ru d n ia 2 0 0 0 roku zm a rł N a c z e ln ik Szarych Szeregów S ta n isła w B r o n ie w s k i „O rsza”. W iersz ten n a p isa ła m po u sły sze n iu k o m u n ik a ­ tu o śm ierci N a czeln ika .

D ruhna Bronka R om anow ska - harcerka drużyny im. Dzieci L w ow a w Legionowie (rok 1938)'

„O obrońcach naszych polskich granic...”

Oda do Stanisława Broniewskiego - „Orszy”...

Druhu Naczelniku!

byłeś i jesteś legendą w kamień przekutą tamtych czasów kolumbowych

z książką i karabinem pod płaszczem w parze Druhu Naczelniku!

z Tobą młodość bez czułości

4

D o w ie rs zy z a m ie sz c z o n y c h w to m ik u „W ci en iu so sen , w ci en iu p ia ­ s k u ” w ró ci m y w n as tę p n y m nu merze „M at er ia łó w H is to ry c z n y c h ” , a o b e c ­ ni e pr z e d st a w ia m y b li że j ic h a u to rk ę . ± y

B ro n is ła w a R o m a n o w sk a -M a zu r p s. „ S o sn a ” . U ro d z iła si ę 1 5 .0 2 ,1 9 2 6 r. w Śni ad ow ie k. Łom ży. P o c h o d z i z p a tr io ty c z n e j ro dz in y, je j ro d z ic e - M ar ia z W as il ew sk ic h i H ie ro n im R o m a n o w sk i słu żyl i w L e g io n a c h i u c z e st n ic z y li w W o jn ie 19 20 r. O d 19 30 r. m ie sz k a w L e g io n o w ie . W 19 37 ro ku ws tąpi ła do ż e ń sk ie j dr uż yn y h a rc e rs k ie j im . „ D z ie c i L w o w a ” . W 19 38 r. zł o ży ła p rz y ­ rzec ze nie h a rc e rs k ie , za ś w 19 39 r. słu ży ła w P o g o to w iu H a rc e re k , n aj p ie rw w L e g io n o w ie , p o te m w cz as ie ob lęż en ia W ar sz aw y n a S ta ry m M ie śc ie . P rz y się g ę k o n sp i­ ra cy jn ą zł o ży ła na rę ce d ru ż y n o ­ w ej Ja n in y F ul ty n - sa n it a ri u sz k i, k o lp o rt e rk i, łą c z n ic z k i W SK I R e ­ jo nu V II O bw o d u „ O b ro ż a ” A K O k rę g u W a rs z a w sk ie g o . P e łn ił a funkcję p rz y b o c z n e j w d ru ż y n ie „ L a s ” i z a s tę p o w e j z a s tę p u „ S o sn a ” . W sk ła d zi e za stę p u b y ło si ed em d z ie w c z ą t: „ L im b a ” - Ł u c ja N o w a k o w sk a , „ Ig ie łk a ” - A li cj a W it k o w sk a , „C ic h a W o d a ” - A li cj a O s ta ­ sz e w sk a , „ M o d ro o k a ” - Ha nn a W ize lta l i A le ks an dr a K ru p a , „ N N ” . C io se m dl a ni ej by ło a re sz to w a ni e oj ca pr ze z N K W D za w o js k o w ą d z ia ­ ła ln o ść k o n sp ir a c y jn ą , pr ow ad zo n ą na te re n ac h o k u pa c ji so w ie c k ie j. W ię z io ­ ny w W o rk u ci e w ysz edł po 19 41 r. z Z S R R z A rm ią g en . W ł. A n d e rs a Broni sława m ia ła je sz cz e dw ie si o st ry - L u d w ik ę i Ja n in ę . W sz y st k ie tr zy si o st ry uc zy ły się na ta jn y ch k o m p le ta c h , n al eż ał y do wojennego h a r­ ce rs tw a i Soda licji M a ri a ń sk ie j. W „ K o n ic z y n a c h ” p rz es zł a sz k o le n ie sa n i­ ta rn e , łą c z n o śc i i st rz e le c k ie , ja ko p rz y b o c z n a z do by wa ła m ło d e , n o w e dzi ew czę ta do pr ac y k o n sp ir a c y jn e j i rea lizowała pr og ra m ta jn eg o h a rc e r­ st w a na „ D z iś ” - „ Ju tr o ” - „ P o ju tr z e ” .

"■U"

chmurna i heroiczna w m il cz ąc ym c z y n ie gd y sp ra w d z a łe ś si eb ie w y b ra n y i n a s D ru h u N a c z e ln ik u ! cz as zm ag ań la t pi ęc iu za T o b ą w k tó ry ch czte rdz ie sty c z w a rt y w k an ał ac h i na baryk adach gr uz ów z a m k n ię ty D ru h u N a c z e ln ik u ! za T ob ą w ar ta pr zy G ro b ie N ie z n a n e g o .. . w ro czn ic ę d n i p am ię cią tra dy c ji p rz e k a z a n y c h z ró żą na pł yc ie z ło ż o n ą D ru h u N a c z e ln ik u ! sk au cie R z e c z y p o sp o li te j od z a ra n ia w zo rz e b ra te rs tw a i w ie rn o śc i p rzy rz ecz en iu - „M am sz cz er ą w o lę .. .” p rz ek az an y m p o k o le n io m D ru h u N a c z e ln ik u ! h ar ce rz u d u m n y p o c h y lo n y na d zi em ią o jc zy stą c h ro n io n ą m ił o śc ią w sł u ż b ie .. . „C A Ł Y M Ż Y C IE M ” D ru h u N a c z e ln ik u ! w st an ie b la sk u o g n is k a o b o z o w e g o w le śne j ci sz y prz e sz ło śc ią p rz e n ik n ię te j op ow ieś ć o T ob ie sn uć b ę d ą ci mło dz i w le g en d ę T w oj ą w p le c e n i te ż sy n o w ie te j zi em i - C Z U W A J! K ie dy p ie rw sz y kr ok zos ta ł p o sta w io n y , ku zado wo le niu a u to rk i, p ro si ­ łem o p o k a z a n ie , p rz y n a jm n ie j m n ie , d o ro b k u p o e ty c k ie g o . O tr z y m a łe m zb ió r po ez ji w o je n n e j. Po p rz e c z y ta n iu , w ie rs ze oc en ił em je d n o z n a c z n ie - m u sz ą by ć z n a n e , ni ezależnie od oce n y , ja ka m oż e je sp o tk a ć . P o d o b n e g o zu u u ia by ł redak tor „W A R S Z A W S K IC H S Z A R Y C H S Z E R E G Ó W ” , p o st a ­ n o w il iś m y w ię c w y d ać okupacyjne w ie rs ze „ S o sn y ” w o d d z ie ln y m , sp e c ja l­ ny m to m ik u .. . al e „ Ja c e k ” M ar ia n M ic h a ło w sk i na gl e zm ar ł i w sz y st k o u p a d ­ ło z je go od ej śc ie m - p is em k o ró w n ie ż . Z upe łni e nieo c z e k iw an ie zw ró ci ł się do m ni e redak tor Z dz is ła w K or yś z T ow arz y st w a Przyjaciół L e g io n o w a , k tó ­ ry p o w ia d o m ił , że m ia st o za m ie rza w y d ać ca łą twórcz ość m ło d z ie ń c z o - w o je nn ą „ S o sn y ” i propon uje m i napi san ie do te go to m ik u p o sł o w ia . B ył em z a sko c z on y p ro p o z y c ją , al e u z a sa d n io n o ją tym, że ja , ja k o tw ó rc a fi lm u o K rys ty nie K ra h e łs k ie j „ P rz e rw a n a p ie ś ń .. .” n a jl e p ie j b ę d ę m ó g ł o d cz u ć k li m at ta m ty ch c zas ów . W yr az ił em zg od ę, zb ió r poez ji „ S o s­ n y ” zos tał w y d an y i p rz y ję ty p rz ez cz y te ln ik ó w b ar d zo ż y c z li w ie .

B ro n is ła w a R o m a n o w sk a s tu d e n tk a p o lo n is ty k i U n iw e rs y te tu W a r s z a w ­ sk ie g o (r ok 1 9 4 6 )

5

ĄS,

W czasie walk pow stańczych w Warszawie pełniła służbę w Legiono- wie, gdzie została przydzielona, jako sanitariuszka w I batalionie I Rejonu VII Obwodu „O broża” do szpitala powstańczego przy ul. Mickiewicza.

Po wojnie ukończyła studia polonistyczne na UW w Warszawie i roz­

poczęła pracę pedagogiczną ucząc języka polskiego w szkole, w której sama rozpoczynała w łasną edukację i służbę harcerską.

Posiada u p raw n ienia kom batanckie, została członkinią Z arządu

ŚZŻAK Koła nr 1, jest prezesem Oddziału Stowarzyszenia Szarych Szere- ci gów, pełni szereg społecznych funkcji w Legionowie oraz na rzecz dzieci g<

i młodzieży, jako honorowy prezes Fundacji im. Wandy Tomczyńskiej. Zosta- . b ła awansowana do stopnia oficerskiego porućznika WP, posiada liczne odzna- p czenia, jak ZKZ, Krzyż AK, Warszawski Krzyż Powstańczy, Złoty Krzyż b;

Zasługi dla Z H P z Rozetą i Mieczami, Odznakę Akcji „Burza” i inne. w Jest honorow ym obyw atelem Legionowa, dużo publikuje w prasie ' w lokalnej, podejmuje tem atykę historyczną, nadal uprawia poezję. Od 1981 r. p 1 na em eryturze. M atka dwojga dzieci - Barbary i Marka, są i w nuki, też w dwoje. Ukoronowaniem Jej twórczości poetyckiej był wydany i prom ow any n w 2003 roku tom ik pt. „W cieniu sosen, w cieple pasku...”, wydany przez

Towarzystwo Przyjaciół Legionowa.

z;

P

P k P

st rc B

24

6

7

8

9