z działalności Towarzystwa Dobroczynności
w Sandomierzu
w roku 1909.
Rocznik IV.
SANDOMIERZ Drukarnia W. Byrzyńskicgo
Składki członkowskie i wszelkie ofiary pieniężne na rzecz T-wa, oprócz skarbnika T-wa ks. prot'. Rokosznego (clom przy kościele seminaryjnym), przyjmują również :
p. W. Chodakowska (księgarnia), p. J. Popławski (apteka)
i p. J . Skrzyński (sklep blacharsko-galanteryjny).
Ofiary specjalne, w naturze i w pieniądzach, na rzecz po
szczególnych instytucyj T-wa, składać m ożna:
Na rzecz Ochrony i Sali zajęć w Sandomierzu—na ręce p. Joanny Zielińskiej (hotel Podolski) lub p. Stefanji Sosnkow- skiej (dom J . Wilczka naprzeciwko komory).
Na rzecz Ochrony w Zawichoście—na ręce p. Ireny Tar
gowskiej w W iniarach lub p. Aleksandra Rakowskiego (apteka w Zawichoście).
Na rzecz Ochrony i Sali zajęć w Klimontowie—na ręce p. Marty Łabusiewiczówny (dom p. Rościszewskiej w Klimon
towie) lub p. Michała Karskiego w Kurowie.
Na rzecz Działu rolniczo-ogrodniczego—na ręce ks. prof.
Jana Gajkowskiego (dom przy kościele seminaryjnym) lub p.
Juljusza Targowskiego w Winiarach.
i -
C z y n — to n a jisto tn ie js z y d o k u m e n t w arto ści człowieka.
P o w o ła n y do ż j c i a przez wolę, daje św iadectw o n ie zbite o m o ra ln y c h zaso b ach je d n o s t k i ; opowiada, ja k ie nosi o n a ideały w duszy, ja k ie u m iło w a n ie w sercu. Tak się p rz e d sta w ia czyn je d n o s tk i. Czyn zaś społeczny, ja k o działalność sp o tęg o w an a przez s o lid a rn y w sp ó łu dział ogółu, m a o w iele donioślejsze znaczen ie w s k u tk a c h . N a stę p stw a jeg o sięgają, głębiej, w p ły w o bejm uje szersze kręgi. D ziałanie zo rg an izo w an e tw o rz y j u ż nie fa k ty odosobnione, lecz s y ste m y , lecz zw yczaje, g łęb o k o w nikające w życie d a n y c h społeczeństw.
A o strze je g o obosieczne popiera zarów no n a jd o sto jn iej
sze p r a w a człowiecze, j a k i n ajb a rd z iej krzy czące bezprawie.
I w te m w łaśnie leży o lb rz y m ia doniosłość ro b o ty sp o łe
cznej w e t y c z n y m i ek o n o m icz n y m rozw oju społeczeństw . Oto p r z y k ł a d y :
K siąd z Boducn, d ziałając ja k o je d n o s t k a odosobniona, p o zo sta w iłb y po sobie p am ięć zacn eg o i m iłosiernego k a p ła n a , p o p a r ty zaś w sp ó łu d zia łem p racy i k a p ita łu ziom ków stw o rz y ł p o tę ż n ą in s ty tu c y ę , k tó ra d o ty c h cza s o ta c z a p ieczą niezliczo
ne z a s tę p y cho ry ch i nieszczęśliwych.
G d y b y tw ó rc y h a k a ty z m u d ziałali ja k o je d n o stk i, zrobili
by ty le zła, ile n a szkodę bliźnich w y p ro d u k o w a ć go może trz e c h ludzi zły c h i m a rn y c h . P o n iew aż je d n a k z a p o c z ą tk o w a nie je d n o s te k zdobyło poparcie ty się cy ludzi i pom oc m ilionów m a re k , sp u sto sz en ie sp raw io n e przez t a k ą działalność wzrosło o c a łą sum ę zrzeszonej p r a c y i złożonych celowo pieniędzy.
Czyn więc społeczny, ab y m iał w a ru n k i b y tu i rozwoju, m usi być z a sila n y p o w szec h n ą ofiarnością pracy i pieni rdzy.
Bez p o m o c y ty c h dw óch czyn n ik ó w , ż a d n a fo rm a c z y n u społecznego ani pozostać, ani żyć nie może. N a w et g d y b y on b y ł d la sp o łe c ze ń stw a najbardziej p o trz eb n y , n aj gorącej p o żą
d an y . Bez pruci/ i pieniędzy w szystkie n ajszlachetniejsze, n a j
ro zu m n iejsze z a m ia ry p o zostają ow ym i „dobrym i zam iaram i*4, ja k i e m i podobno piekło w y b ru k o w an o.
Albo tk w ią wysoko przed ła k n ą c y m w zrokiem jak... „zie
lo ne w in o g r o n a14 z bajki.
Ofiarność je st w yso k ą c n o tą o b y w a te ls k ą ; w y b ieg a ona, d alek o po za ciasne g ra n ic e s a m o lu b n y c h in tere só w je d n o s tk i, d ając poparcie w ielkim , św ie tla n y m celom w spólnym . J e s t ona k o n iec zn y m ży cio w y m procesem zdrow ego o rg an izm u s p o łecznego, jeg o oddechem , jeg o tę tn e m , lio zu m n e , celowe, d o b ro wolne sa m o o p o d a tk o w a n ie się n a cele u ży teczn o ści publicznej to i s to tn a m ia ra dojrzałości danego społeczeństw a. My nowi- cyuszam i je s te ś m y w każdej zbiorowej akcyi, idea d e m o k r a t y c z n a nie p rz ero sła jeszcze w głąb i wszerz sp o łe c z e ń stw a do ty ła. a b y nas łączyć wspólnością p o trz eb i ofiar. H o łd u je m y n a z b y t in d y w id u a lizm o w i i częściej s p o tk ać u n as m o żn a ofiarność sp o rad y czn ą, ofiarność je d n o ste k , niż ten k ro p listy , ż y z n y deszcz d a tk ó w pow szechnych, k t ó r y tw o rz y m ilio n y n a zaspokojenie po trzeb społecznych.
P o w s ta ją wśród nas błogosław ieni siewcy, rz u c a ją c y n ie u s ta n n ie grosz o fiarn y w głodne sk ib y p o trz eb ojczystych, lecz ogół nie dorósł jeszcze do obow iązku ofiarności stałej i c ią g łe j— i ze swojej pracy , ze sw oich pieniędzy.
I dlatego, większość in s ty tu c y i, o p a rty c h na p o d w a lin a c h zrzeszeń i czerp iący ch b y t z grosza ogółu, w eg e tu je słabo z b ra k u środków pieniężnych, tego ueroi/s rerum zam ierze ń lu d z
kich i— z b ra k u ch ętn ej a w y trw ałej p ra cy s to w a rz y szo n y c h . Inaczej dzieje się np. w p o b ra ty m c z y c h C zech ach .
T a m k ażd a spraw a, zw iązan a z dobrem ogółu, p o d t r z y m y w a n ą byw a przez ofiarność pow szechną i stałą. T a m n ik t się nie u c h y la od sk ład e k na p otrz eby k u l tu r a ln e , ta m daje każdy, kogo w y d ala i żywi ziem ia Czeska. Z pow szechnych choć d ro b n y ch d atk ó w p o w stał i po spaleniu o d b u d o w a n y zo sta ł t e a t r naro d o w y, k tó ry na fro n to n ie nosi zn ac ząc y n a p is:
IV
V
„N aró d — so b ie11 ; tam s ta ła i p o w szechn a ofiarność u trz y m u je M acierz, t a m sa m op o m o c społeczna, u ja w n io n a w zrzeszonej p r a c y i ofiarności, w y sta rcz a na zaspokojenie w szelkich p o trz e b k u ltu ra ln e g o sp ołeczeństw a. S a m o o p o d atk o w a n ie na cele spo
łeczne sięg a czasom 10 % czystego d o chodu. T rzeb a i n am p o d ążać śladem sp o łeczeństw k u ltu ra ln y c h , a nie zo staw ać n a s z a ry m k o ń cu w p ochodzie c y w iliz a c y i; trz e b a rozb u d zać cn o tę sp ołeczną ofiarności w najsz erszy ch kołach, g d y ż o n a spro
w adza u św iad o m ien ie oby w atelsk ie, stan o w i siłę i żyw otność w szelkiej i n i c y a ty w y społecznej.
Położenie, zaś nasze, w y ją tk o w o t r u d n e i ciężkie, w oła do nas o w y siłk i n adludzkie, w ysiłki wspólne, ab y w ydżw i- g n ą ć sp o łec zeń stw o ze żdziczenia obyczajów , c ie m n o ty i m a te r ia ln e j biedy.
*
%
* *
T o w a rz y s tw o D o b ro czy n n o ści szczęśliwe j e s t, że n a brak ofiarności sp o rad y czn ej u s k a rż a ć się nie może.
Do tej sk arb o n y b ie d n y c h co rok p a d a ja k iś d a te k z rą k za c n y c h i r o z u m n y c h ; zm n iejsza się n a to m ia s t owa ofiarność d ro b n a, p o w sz ech n a, k tó r a tw o rzy p o d sta w ę b u d ż e tu co d zien n y c h p o trz e b in s ty tu c y i. Z listy C złonków u b y ło od ro k u 20 osób ...
W ro k u sp raw o zd aw czy m p rze d ew sz y stk ie m zazn aczy ć w y p a d a p o w ażn y d a r Czcigodnego ks. pr. S zu b arto w icza, p rze
zn aczo n y n a pom oc dla m a ło ro ln y ch m ieszk ań có w m. S ando
m ierz a i je g o okolic, w celu p o d n iesien ia k u l t u r y ogrodowej i rolnej. D a ro w iz n a ta, s k ła d a ją c a się z 14007 rub. k a p ita łu i b ezm ała 12 m ó rg g r u n tu tu ż pod m iasto m , stan o w i p o w a ż n ą p o d staw ę in sty tu c y i, k tó ra p rzy n iesie nieocenione korzyści eko n o m iczn e d la bardzo licznej rzeszy n aszych w sp ó ło b y w a te li m o ło ro ln y ch .
— VI
J e ż e li kiedyś okolica S a n d o m ierz a o k ry je się b o g a tą sza
t ą sadów i pól w wysokiej k u ltu rze, jeśli w zrośnie d o b r o b y t 1 cyw ilizacja, a w n a stę p stw ie zm niejszy się p r o c e n t w y s tę p k ó w ,— zaw dzięczy to społeczeństw o w ielk ieji m ąd re j in ic y a - t y w ie Czcigodnego K a p ł a n a —O byw atela. S k ła d ają c m u szcze- ry w y ra z hołdu i wdzięczności, zaz n a c z a m y , że we w sp ó ln y ch u siło w an iach ogółu leży możność i obow iązek p o d trz y m a n ia i ro zszerze n ia te g o pięk n eg o po czą tk u .
Z a p is ks. p r a ł a t a z a tw ie rd z o n y został przez W ładzę w d.
2 Maja r. z. za 9138. P o m ia r y i p la n y m iernicze w y k o n a ł b e z in tereso w nie p. J . Chołociński, plan zaś ogrodu obiecali w y p r a cować rzeczoznaw cy w arszaw scy z p. Ed, J a n k o w s k im n a czele.
P ierw szy K o m ite t opiek u ń czy tego zapisu złożony z 9 osób, p ostanow ił, zanim w zniesione z o s ta n ą p o trz e b n e b udynki, o- b ra cać część doch o du n a o p łatę s ty p c n d ja ln ą za trz e c h m ło d y c h w łościan w Pszczelinie. W te n sposób, nie po zb aw iając k raju doraźnej korzyści z cenn eg o zapisu, resztę d o ch o d u o- b rac ać będzie m o ż n a n a założenie sadu, szkółek ow ocow ych, pól d o św ia d cza ln y ch i t. p.
D r u g ą zn aczn ą ofiarę o trz y m a ło T-wo D obr. od księdza T. K ru zera, k tó ry h o jn ą dło n ią przelał do k asy T -w a sw oją część działu m ajątk o w eg o , w ynoszącą ogółem m b . 1115.
N a d m ie n ić w ypada, że j e d n a z o b y w atelek S a n d o m iersk ich o b ie c a ła tak ż e obdarow ać T-wo zn aczn iejszą ofiarą p ien iężną,
W roku sp raw o zdaw czym , do O ch ro n y S a n d o m ie rsk iej pod w ezw aniem S-go S ta n isła w a K o stk i p rzec ię tn ie p rz y c h o d z iła 30 dzieci. K iero w n iczk ą O chrony była, jak i w roku p o p rz e d n im , p. Zofja Iw an ic k a. O p ie k u n k ą z g ro n a m ieszk an ek m ia s t a — p. d o k to ro w a Sosnkow ska, Z a rz ą d z a ją c ą działem g o sp o d a r c z y m — p. J o a n n a Z ielińska. W sali zajęć, pod k ieru n k ie m p. M. Tom aszewskiej, a tro sk liw ą o p iek ą p an i Sosnkow skiej, p obierało n au k ę szycia, haftu , g u z ic z k a rstw a i t. p. p r z e c ię t
nie 18 dziew cząt. F re k w e n cja w sali zajęć nie p ow iększa się
VII
z pow o d u b ra k u w niej n a u k i początk o w ej, na p ro w a d z e n ie k tó re j T-wo d o ty c h c z a s po zw o lenia u zyskać nic mogło.
D zieci w zakładzie S a n d o m ie rsk im k o r z y s ta ły z kąpieli, urządzonej p rzy O chronie w r. 1908 z d a ru p. W ojciecha S a w ick ieg o ; w locie dzieciom n iezab ezp iec zo n y m zaszczepiono os
pę. a w zimie, z p o lecen ia d-ra Sosnkow skiego, dzieci s ła b sze u ż y w a ją tra n u . W S ierp n iu trz y d z iew czy n k i w y słan o na
k u ra c y ę do Solca, razem z dziećm i R a d o m sk ieg o T o w. Dobr., p od tro s k liw ą o p ieką S ió str Miłosierdzia.
Z a tro szcz o n o się ta k że i o ro z ry w k i d la d z ia tw y : w C ze r
w cu u rzą d zo n o m ajów kę w D o łach W y siad ło w sk icb , a p o dczas Ś w ią t Bożego N arodzenia-—choinkę z szopką, ży w y m i o bra
zam i i zab aw ą tan eczną.
O chrona w Z aw ichoście z o s ta w a ła po d a w n e n u p o d k ie ru n k ie m |). Anieli Spoozyńskiej i pod tro s k liw ą o p iek ą p. I re n y T a rg ow sk iej z W in iar i p. A le k s a n d ra R ak o w sk ieg o z Z aw i- cliosta. b y ła zaś n a d e r ch ętnie uczęszczan ą przez liczn y z a stę p dzieci.
Do O chroiw S-go J ó z e fa i Sali zajęć d la d z ie w c z ą t w K l i m o n to w ie przychodziło d ziennie od 22 do 47 dzieci, w letn ie m iesiące więcej. W dnie pogodne dzieci często ch o d ziły na p rzec h ad z k i i zab aw y, up rzejm ie z ap rasza n e n a łą k i przez pp.
T o m c z y ń sk ic h . K iero w nictw o z ak ła d u spoczy w ało w t y c h sa
m y c h rę k ach , O piekunem zaś był pan M ich ał K a rsk i z K u ro wa. T ro sk liw ą opiekę le k arsk ą rac z y ł b ez in teresow n ie ofiaro
wać p. d o k tó r J . Z y sm an .
VIII
I.
SPRAWOZDANIE
z obrotu funduszów kasy głównej T ow arzystw a Dobroczynności w Sandom ierzu
w roku 1909 r.
A) KAPITAŁ OBROTOWY (rozchodowy) OGÓLNY.
R e m a n e n t teg o k a p ita łu w d n iu 1 S t y czn ia 1909 r e k u wynosił, j a k to w idać ze
s p ra w o z d a n ia zpńzłorocznego, . . • rb. 707 k. 70
Przychód.
S k ła d k i c z ło n k ó w ro c z n y c h (112 po 3 rub.
i 9 po 1 rui). ; chrześcijan 118 i żydów 3) . • rb . >545 Ofiary je d n o ra z o w e (z list W. Nocnej i N.
Rocznej rub. 98 kop. 22; ocl T-wa pożyczkowego w Sandomierzu rub. 100; z Sądu gminnego w Sando
mierzu rub. 7 kop. 50; od W W : J. Kauna i W. Gli- bowskick zamiast wieńca na trumnę ś. p. Gontkow- skiej rb. 15, ks. Herynowskiego rb. 3, Rakowskiego Al.rb. 2, ks. Sucheckiego rb. 2, W ej cherla K. kop. 50;
zebrane przez W-ną Przyłęcką H. na kurację Zosi Gajkówny rb. 21, zebrane przez W-ną ChajęckąM. rb.
4 kop. 30 ; \v}'jęte ze skarbonek : Sądu gminnego w Ko
przywnicy rb 21 kop. 13, sklepu W’-go Skrzyńskiego rb. 17 kop. 41, resursy rb. 9 kop. 30, sądu gminnego w Klimontowie rb. 7 kop. 23, sklepu spożywczego w San
domierzu rb. 2 kop. 38, takiegoż sklepu w Klimon
towie rb. 2, apteki w Koprzywnicy rb. 2, apteki w Klimontowie rb. 1 kop. 02, apteki w Sandomierzu kop.
28, razem ze skarbonek rb. 03 kop. 35) . . rb. 31 fi k. H7 W idow iska i zabaw y (.,Jasełka1' rb. 78 k. 80;
wieczór taneczny rb. 5 kop. 15; teatr dobrego ser-
IX
ca“ rb. 16 kop. 56,; wieczór J . Słowackiego rb. 108
kop. 1 2 ) ... 1’b. 2 0 8 k. (59 P r o c e n t y od k a p ita łó w ogólnych (od mał
żonków Steców rb. 235; od małżonków Kołaczew- skich rb. 63 kop. 22; od p. Landau Ch. rb. 75; od
T-wa Pożyczkowego w Sandomierzu rb. 46 kop 2) . rb. 419 k. 24 D robne (zwrot podatku od nieruchomości rb.
14 kop. 32,.zwrot zapomogi rb. 5 kop. 50, sprzedany
•egzemplarz Ustawy kop. 25) . . . . rb. 20 k. 7 O gólna su m a p rzy ch o d u rb. 1309 k. 87
Rozchód.
Z ap om og i pieniężne, w ydane ludności
•chrześcijańskiej rb. 281 kop. 50 i żydow skiej rb. 10, (wykazy kwartalne osób obdarowanych zo
stały ogłoszone w Gazecie Radomskiej: w 29 z d.
9 Kwietnia,
Ki
54 z d. 7 Lipca, JSa (SI z 9 Października 1909 r. i w JM" 8 z d. 26 Stycznia 1910 r.) . rb. 291 k. 5 0 K u ra c ja w Solcu leczniczym 3 d z ie w
c z ą t pod opieką R adom skiego T o w a rzy stw a D obroczynności (kuracja rb. 40 kop. 53, podróż rb.
15 kop. 69) . . . . . . . rb. 56 k . "22
Z a p o m o g a na u trz y m a n ie Ochrony dzie
cięcej w Zaw ichoście . . . . rb. 200
U trz y m a n ie Ochrony i Sali zajęć w San
dom ierzu (Ochroniarka rb. 342, wychowawczyni rb.
111 kop. 75, kucharka rb. 37 kop. 50, podręczna rb.
3, opał rb. 80 kop. 15, oświetlenie rb. 10 kop. 43, maszyna do szycia i inno pomoce rb. 54 kop. 70, 100 f. tranu rb. 32 kop. 23, woda na kąpiele rb. 3 kop.
74, majówka i inne drobno rb. 9 kop. 50. Oprócz te go koszt żywienia dzieci ponosi Koło Opiekunek, a
zaopatrywania w odzież. - Kółko szycia) . . rb. 685 — Konserwacja nieruchomości w Sando -
X m ierz u (reparacja i malowanie dachów)
P o r t r e t ks. p r a ł a t a W . S zu b arto w icza do O ch ron y w S a n d o m ierz u (portret rb. 25, ra
ma i szyba rb. 7 kop. 10)
K a n c e la ry jn e w y d a tk i (drukarnia rubli 33 kop 95; poczta i piśmienne rb. 2 kop. 69)
rb. 60
rb. 32 k. 10 rb. 36 k. 64 Ogólna su m a ro zch od u
Zestawienie.
Pozostało r e m a n e n tu z r. 1908 W p ły n ęło w ro k u sp raw o zd aw czy m
rb. 1361 k. 46
rb. 707 k. 70 rb. 1309 k. 87 B yło za te m k a p ita łu rozch. ogólnego
W y d an o zaś w ro k u sp raw o zd aw czy m
rb. 2017 k. 57 rb. 1361 k. 46 P o zo stało więc na r. 1910 rb. 656 k. 11
B) KAPITAŁ OBROTOWY (rozchod.) SPECJALNY
T w o rz y się z d ochodów od I lt- g o specjalnego zap isu ks.
p r a ł a t a W. S z u b a rto w ic z a i pozostaje w z a w ia d y w a n iu K o m i
t e t u W yd ziału Rolniczo-O grodniczego.
Przychód.
P r o c e n t od p. Z. B ry d ack iej rb. 202 kop.
50 i od m ałż. Z alew sk ich rb. 9 . . rb. 211 k. 50
Rozchód.
N a u k a 3 ch ło p có w w szkole Pszczeliń-
skiej (wpisy pó łroc zne rb. 90, podróż rb. 8) rb. 98 — P o zo stało w rem an en cie na rok 1910 rb. 113 k. 50
C) KAPITAŁ ZAPASOWY (ruchomy)
W d n iu 1 S ty c z n ia 1909 r. r e m a n e n t tego funduszu, j a k
XI
w id ać ze s p ra w o zd an ia zeszłorocznego, w y n osił rb. 1028 k. 26 W ciąg u r. 1909 p rzy b y ło od ks. p ro b o
szcza T o m asza K r u z e ra z Ł o n io w a g o tó w k ą
rb. 725 i re w e rsa m i rb. 390 . . . rb. 1115 — W d. 1 S ty c z n ia 1910 r. fu ndusz z a p a
so w y w ynosi . . . . . . rb. 2143 k. 26
W ro k u sp raw o zd aw czy m zrealizow ano n a s tę p u ją c e części funduszów z apaso w y ch :
Od p. Cli. L a n d a u z II zapisu ks. p r a
ł a t a S z u b a rto w ic z a . . . . . rb. 1000 Od p. M. Skorupskiej z zapisu ś. p. M.
M alinow skiej . . . . . . r b. 25 —
Od ks. p ro b oszcza T. K r u z e ra g o tó w k ą rb. 725
R a ze m sk a p ita liz o w a n o rb. 175© — Z s u m y tej przelano na p ok ry cie n ależno
ści, z a c z e r p n ię te j w r. 1908 z funduszów w ie
c z y s ty c h n a k u p n o nieruchom ości w S a n d o
m ierz u (p a trz sp raw ozdanie zeszłoroczne) rb. 1121 k. 74 A z a te m w d. 1 S ty c z n ia 1910 r. s k a p i
talizo w an y fundusz zapasow y w ynosi rb. 628 k. 26 Oprócz tego p o zo stają jeszcze do z rea lizo w an ia n a s tę p u j ą c e r e s z tk i zapisó w :
I I zap isu ks. p r a ł a t a S z u b a rto w ic z a u p.
Oh. L a n d a u . . . . . . . r b. 1000 —
zapisu ś. p. M. M alinowskiej u p. M.
S k oru p sk iej . . . . . . . rb. 125
i zapisu ks. T om asza K ru ze ra u p. K a
ro la P stru sz e ń sk ie g o . . . . rb. 390
P o zostaje do zrealizowania, rb. 1515 k. — R a z e m fundusz zapasow y wynosi, j a k w yżej rb. 2143 k. 26
D) KAPITAŁ WIECZYSTY OGÓLNY.
W d. 1 S ty c z n ia 1900 r. fundusze w ieczyste ogólne, j a k wi-
XII
d ać ze s p ra w o z d a n ia zeszłorocznego, w y n o siły rb. 4455 — z k tó r y c h część sk a p ita liz o w a n a sta n o w iła rb. 1501 kop. 75 i n ależn o śc i niezrealizow ane - rb. 2953 kop. 25.
W cią g u r. 1909 p r z y b y ła je d n a sk ład k a
d o ż y w o tn ia od ks. M arcelego G rajew skiego rb. 60 — A z a te m fundusze w ieczyste w d. 1 S t y
cznia. 1910 r. w y no szą . . . . . rb. 4515 —
z k tó ry c h rb. 3055, zgodnie z wolą Z a p iso d aw cy , s ta n o w ią fu n d u sz w ie c z y sty n a u trz y m a n ie O c hro n y w S andom ierzu.
Z ogólnej s u m y funduszów' w ie c z y s ty c h d o ty c h c z a s s k a p ita liz o w a n o :
W ro k u p o p rz e d n im . . . . W ro k u s p ra w o z d a w c z y m :
S k ła d k a dożywotnia, ks. k an o n ik a M ar
celego G rajew sk ieg o . . . . .
S p ł a t a m a łż o n k ó w K ołaczew skich z I zapisu ks. p r a ł a t a W. S z u b a rto w ic z a
rb. 1501 k. 75
rb . 60
Ra z em do t y c h c z a s skap italizo wa no Oprócz tego pozostaje do zreal izo wan ia:
u ma łżo nk ó w Kołacz ews ki ch
u m ał żo nk ó w Steców. . . . . u p. Mikołaja Tre li . . . .
rb. 23 rb 1584 k. 75
rb. 914 rb. 2000
rb. 16 k. 25 R a z e m do zrealizowania
A z a t e m fundusz wieczysty ogólny wy
nosi, jak wyżej, . . . . . .
rb. 2930 k. 25 rb. 4515
E) KAPITAŁ WIECZYSTY SPECJALNY
I I I zapis ks. p r a ł a t a W. Sz ub ar to w ic za n a celo rolniczo
-o grodnicze wynosi ogółem . . . . rb. 14007 —
D o t ą d s k a p i t a l i z o w a n o :
w roku po pr zed ni m . rb. 250 —
w to k u s p r a w o z d a w c z y m : od p. Z u z a n
n y Bryętackiej s p ł a t a wekslu . . . rb. 100 —
XIII
i od m ałżo n k ó w Z a le w sk ich rb. 57 —
R azem sk a p italizo w a n o rb. 407 i p o zostaje c!o zrealizo w an ia:
u p. Z u z an n y B rydackiej rb. 13500 —
u p. J a n i n y Zalewskiej rb. 100
II.
SPRAWOZDANIE
z obrotów kasy Koła Pań Opiekunek Ochrony dziecięcej w Sandomierzu
iv roku l t ) 0 (J.
W dniu 1 S ty c z n ia 1909 r. r e m a n e n t z r. poprzed niego, j a k w idać ze spraw ozd. zeszłorocznego, w ynosił rb. 227 k. 29
Przychód.
S kładki ro czne 32 O piekunek rb. 89 k. (50
Ofiary jednorazow e (W W : K a rsk i Mi
c h a ł rb. 25, K arsk i Sew eryn rb. 5, ks. Gą-
siorow ski rb. 3) . . . . . rb. 33 —
O p ła ta od rodziców za żyw ienie dzieci . rb. 2(5 k. 17 P r o c e n t z kasy pow iatow ej za r. 1909 rb. 8 k. (55
Razem p rz y c h o d u rb. »-Q L-* V
Rozchód.
N a p o trz e b y gospodarskie rb. 24 k. 4
N a pom oce naukow e i rozryw ki rb. 18 k. 24
N a żyw ienie dzieci . rb. 109 k. 70
Razem ro zchodu rb. 151 k. 98
XIV
Zestawienie.
P o z o s ta ło r e m a n e n t ’; z r. 1908 . . rb. 227 k. 29 W p ły n ę ło av ro k u sp raw o zd aw czy m . rb. 157 k. 42
A z a te m było razem rb. 384 k. 71 W y d a n o w r o k u sp raw o zd aw czy m . rb. 151 k. 98 P o z o s ta ło więc n a r. 1910 rb. 232 k. 73 Ofiary w n a tu r z e ra c z y li n a d e s ła ć : W W : T arg o w sk i J u - Ijusz z W in ia r 6 k o rc y karto fli, K arsk i M ichał z K u ro w a 15 k o rcy kartofli, P a n u s z e w sc y z O strołęk i — słom ę n a s ło m ia n - ki, R u so c k a W ła d y s ła w a z Suliszow a — zabaw ki, M alew
s c y Z .— o zdoby n a c h o in k ę, C h o d a k o w sk a W .— m a te r ja ły piś
m ie n n e i obrazki, T a rn o w s k a M a r ja —sam o d ział n a 41 2 u b r a n ka, p. p. O pieku n k i z m i a s t a — z u ż y tą odzież i obuwie.
III.
S P R A W O Z D A N I E
z obrotów kasy Kółka szycia pań miejskich w Sandomierzu
w roku 1909.
W d. 1 Stycznia. 1909 r. r e m a n e n t z r o k u p op rzed n ieg o .jak w idać ze s p ra w o zd a n ia
zeszłorocznego, w y n o sił . . . . rb. 13 k. 81 W ro k u spraw o zd a w czy m p r z y b y ło :
S k ład k i ty g o d n io w e i ofiary . . rb. 50 lc. 90 Z y sk ze sp rz ed a ży k a r t p o c zto w y ch . rb. 13 k. 50
Razem p rz y c h o d u rb. 78 k. 21 W y d an o n a k u p n o m a te rja łó w (180 łokci p ó łp łó tn a rb. 28 kop. 14, 110 łokci ł. b a rc h a n u rb. 16 kop. 70, 49 ł. ko rcik u rb. 16 kop. 70, 89 ł. podszewki rb. 7 kop. 16) rb. 68 k. 70 P o zo stało więc n a rok 1910 rb. 9 k. 51
XV
I V .
MAJĄTEK
Tow arzystw a Dobroczynności w Sandomierzu
w (i. 1 Stycznia 1910 roku.
I. FUNDUSZE WIECZYSTE.
A. Na wszelkie cele.
1) 16 skład e k czło n k ó w d o ż y w o tn ic h rb. 960 2) k a p i t a ł im ie n ia ś. p. b isk u p a Zw ie-
ro w icz a . . . . . . . rb. 500
Ogółem rb. 1460 B Na utrzymanie Ochrony w Sandomierzu.
[ zapis ks. p r a ł a t a W . S zu b a rto w ic z a rb. 3055 C. Na ^ele Wydziału rolniczo-ogrodniczego.
III zapis ks. p r a ł a t a W. S z u b a rto w ic z a rb. 14007
O g ó łem fu n du szó w w ie c z y s ty c h rb. 18522 — W d niu 1 S ty c z n ia 1910 r. fundusze te z aw ierały się:
a) w sk ap ita liz o w a n e j su m ie . rb. 1991 k. 75 b) w n ależn o ściach niezrealizo w any ch . rb. 16530 k. 25
II. FUNDUSZE RUCHOME.
A. Fundusz zapasowy na cele ogólne, jak
wyżej w y kazan o , w ynosi . . . . rb. 2143 k. 26 B. Fundusz obrotowo-rozchodowy ogólny, j a k
wyżej w y k aza n o , w ynosi . . . rb. 656 k. 11 C. Fundusz obrotowo-rozchodowy specjalny
K o m ite tu Rolniczo-O grodniczego, j a k w yżej
w y k az an o , w ynosi , . . . rb. 113 k. 50
XVI
0. Fundusz obrotowo-rozchodowy Ochrony dziecięcej w San do m ie rz u , j a k wyżej wyka-
za no, 7 w ynosi *j . . . . . . rb. 232 k. 73
E. Fundusz obrotowo-rozchodowy K ó łk a szy
cia, j a k wyżej w y k azan o , w ynosi rb. 9 k. 51 Ogółem funduszów ru c h o m y c h 3155 k. 11
Tym sposobem całkowity majątek ruchomy T-wa przedstawia sic ja k następuję:
T. funduszów wieczystych. . . . rb. 18522
2. funduszów ruchomych rb. 3155 k. 11
Ogółem rb. 21677 k. 11 F u n d u s z e te u m ieszczone są w n a s tę p u ją c y spo só b :
a) w kasie T -w a pożyczkow ego w S an d o m ierz u rb. 2940 _ b) w kasie p o w ia to w ej n a książce 1887 . rb. 445 k. 47
c) t a m ż e na książce M 884 rl). 226 —
d) w po d ręc zn ej kasie T. D. rb. 4 k. 15
e) w p o d ręczn ej kasie O c hro n y . rb. 6 k. 73 f) w podręczn ej kasie K ó łk a szycia rb 9 k. 51 R azem g o to w iz n y rb. 3631 k. 86 i u niżej w y szczeg ó ln io n ych d łu żn ik ó w
a) u m ałżo n k ó w S tecó w . . . .
T - w a : rb. 2000
b) u m a łż o n k ó w K o łaczew skich rb. 914 —
c) u p. M ikołaja T reli . . . . rb. 16 k. 25
d) u p. C h em ii L a n d a u . . . . rb. 1000 —
c) u p. Z u z a n n y B ry d ackiej rb. 13500 —
f) u p. J a n i n y Z alew skiej rb 100 —
g) u p. Marji S korupskiej . . . . rb. 125
h j u p. K a r o la P stru sz e ń sk ie g o rb. 390 / — R azem należności rb. 18045 k. 25 Całkowity majątek ruchomy T-wa wynosi jak
wyżej, . . . . . . . . rb. 21677 k. 11
XVII
Oprócz tego Towarzystwo posiada następujący majątek nieruchomy w Sandomierzu:
aĄ posesję p rz y ulicy Z am kow ej pod 87-'1, n a b y tą w ro
k u 1908 ko sztem . . . . . rb. 4012 k. 50
b) p lac przy drodze Ś w .-Jak u b sk iej, za posesją p. M arkow skiej, p rze strzen i m orgów 4 p rę tó w 105.
c) pole za kościołem św. P a w ła , p rz e strz e n i m orgów 7 p rę tó w 1 8 6; pole to zn ajd u je się w p o siada niu d o ży w o tn iem ks. p r a ł a t a W. S zu b arto w icza .
W a r to ś ć ziem i w t p rzy b liż en iu w ynosi
około . . . . . . . . rb. 5000 —
V .
S P R A W O Z D A N I A K A S O W E
zakładów, pozostających pod zw ierzchnictw em T ow arzystw a Dobroczynności w Sandomierzu
* roku 1000.
1. Ochrona dziecięca w Zawichoście w y d a tk o w a ła : N a u t r z y m a n ie O ch ro n iark i i jej p o m o
cn icy . . . . . . rb. 418 k. 58
N a opał, św iatło i wodę . . . rb. 66 k. 34
N a lo k al . . . . . . rb. 17 —
N a u m e b lo w a n ie i m a te r ja ły do ro b ó t rb. 44 k. 62 lla z e m w y d a n o rb. 546 k. 54 W y d a tk i te z o sta ły p o k r y te z zapom ogi, udzielonej przez Tow. D obr. w kw ocie rb. 20 0, z o p ła t od dzieci w kwocie rb.
73 kop. 87 i z u z y s k a n y c h za sp rz ed a n e r o b o ty rb. 5 kop. 47:
re s z ta zaś u z u p e łn io n a — b c zim ien n e m i ofiaram i, złożonem i n a ręce W -nej Iren y T argow skiej z W iniar.
XVIII
2. Ochrona dziecięca i Sala zajęć dla dziewcząt w Klimontowie w v d a t k o w a ł v :
N a ko m o rn e . . . . . . rb. 65
N a u trz y m a n ie O clironiarki rb. 300 i
w ych o w aw czy ni rb. 175 . . rb. 475.
N a pom oce n au k o w e i ro zry w k i . . rb. 28 k. 92 N a p o trz e b y go spo d arsk ie . . . rb. 14 k. 10
• N a odzież i obuwie . . . . rb. 3 k. 15 R az em rb. 586 k. 17 N a su m ę tę złożyły się : o p ła ty od dzieci rb. 102 k. 57, o f i a r y : K lim o n to w sk ie j kasy pożyczkow ej rb. 50 i W W : K a r skich Wł. rb. 50, K arskiego M ich ała rb. 25. K a rsk ie g o S ew e
r y n a rb. 5, ks. Ja n k o w sk ie g o rb. 3, ks. M ączyńskiego rb. 3, Rościszewskiej z W łocław ka rb. 3, d-ra Z y s m a n a J . rb. 3, ks.
K u k liń sk ieg o rb. 1 kop. 50, B artkow skiego rb. 1 ; z e b ra n e przez W -go Majewskiego rb. 12 kop. 55; ze sk a rb o n e k rb. 9 k. 84 i b ezim ien n e ofiary ludzi dobrej woli, złożone n a ręce W-nej M a rty Ł a b u sie w iczów ny.
Ofiary w n atu rze n a rzecz zakład u K lim o n to w sk ie g o r a czyli z ło ż y ć : W W -n i K arscy z G ó re k —6\-2 p u d a m ąk i, 11 g a r n c y kaszy, 15 korcy kartofli, sążeń drzewa, choinkę, 34 zabaw ki i łakocie, W -na R ad ziszew sk a z P ę c h o w a —2 g a rn c e kaszy, 5 k w a rt pow ideł, p u d jabłek , pud o rz ech ó w ; W W -n i:
B artk o w sk i, F eld m an ó w n a , ks. Jan k o w sk i, ks. M ączyński, ks.
N ow akow ski, N ow akow ski, M usielska, Plew ińscy, M arja Rze
p e c k a i d r-ow a Z y s m a n o w a —cukierki, orzechy, pierniki, ow o
ce, h e r b a tn ik i i zabaw ki.
XI X
O gólna s u m a w y d a tk ó w na p o trz e b y T -w a i n a zak ład y, u tr z y m y w a n e jeg o k o sztem lub po z o sta ją ce pod jego zw ierz
c h n ic tw e m , w y n o siły w r. sp raw o zd aw czy m rb. 2612 k. 85 m. S an d o m ierz 16 L u t y 1910 r.
W ie e -P re z e s R ad y Z. Olszewski.
S k a rb n ik X. J. Rokoszny.
S e k r e ta rz M. Skorupska.
T-wa Dobroczynności w Sandomierzu.
Fundatorowie T-wa:
Ks. prałat Wawrzyniec Szubartowicz (rb. 20062 i ziem i m o r
gów 11 p rę tó w 291)'
ś. p. Marja Malinowska (rb. 364 kop. 51).
Rodzina ś. p. biskupa Stefana Zwierowicza (rb. 500).
Ks. Tomasz Kruzer (rb. 1115).
C Z Ł O N E K HO N ORO W Y ,
p r a ł a t W a w r z y n i e c S z i a - l o a r t c - w i c z .
Rada Gospodarcza (Zarząd).
P re zes ks. p r a ł a t W a w rz y n ie c S zubartow icz. W ice-P reze s Z y g m u n t Olszewski. S k arb n ik ks. J ó z e f R okoszny. S e k re ta rz M arja S k o ru p sk a. C zło n k ow ie: ks. M arceli G rajew ski, W ito ld K a m o c k i, M ichał K arsk i, J u l j a n S krzyński, T e resa S ło m iń sk a,
M arjan S tru ż y ń sk i, J u lju s z T a rgo w sk i i J o a n n a Zielińska.
Komisja rew izyjna.
J a n K w ia tk o w s k i, M ieczysław O rn atk iew ic z i J ó z e f P o p ła w sk i.
K omitet W ydziału Rolniczo-Ogrodniczego.
Członek h o n o ro w y ks. P r a ł a t W. S zubartow icz. P re zes J u - ljusz T a rg o w sk i z W iniar. W ice-P reze s i S e k re ta rz ks. J a n G a j
kowski. Członkow ie: W ito ld K am o ck i z M okoszyna, F ra n c isz e k Św ieżyński z Ż óraw icy, ks. J ó z e f Uokoszny, M arja S k oru p sk a, S tan isła w Sapalski i K azim ierz Stefański z K obiernik.
Zarząd Ochrony i Sali zajęć w Sandomierzu.
Z a rz ą d z a ją c a działem g o sp o d a rczy m J o a n n a Zielińska.
O p iek u n k a O ch ro n y S tefa n ja Sosnkow ska. O p ie k u n k a S ali za
j ę ć —początk o w o A n n a P aszkiew iczow a, później S tefa n ja S osn kowska.
Zarząd Ochrony w Zawichoście.
Z a rz ą d z a ją c a O ch ron ą Ire n a T argow ska.
Zarząd Ochrony i Sali zajęć w Klimontowie.
Z a rz ą d z a ją c a M a rta 'Labusie\viczówna. O piekun M. K a rsk i
Członkowie Stali dożywotni,
(którzy opłacili jednorazowo rb. 60 składki członkowskiej) XX
1. Chajęcki St. z U łanow ic 2. Cliołocińska W a n d a 3. C ichow ska H. z L in o w a 4. ks. D aro w sk i J . z Buffalo 5. ks. G rajew ski Marceli G. ks. K alinow ski F.
7. K a rsk i M ichał z K u ro w a
8. K arski S. z O pato w a 9. K arski Wł. z Górek 10. ks. K w itek z S a m b o rc a 11. ks. K u b ick i P a w e ł 12. Ł e m p ic k i A. z e S łu p c z y 13. ks. Iiv x M aijan
14. T argow ski J . z W iniar.
XXI
Członkowie
(którzy opłacili rb.
1. Bielińska Marja z Bidzin 2. Bronikowski A. z Byszowa 3. Bryclacka Zuzanna
4. Byrzyński Wojciech 5. Chodakowska Jadwiga 6. Chodakowska W incentyna 7. Chołociński Jan
8. Cieniechowicz Jan 9. Ciszek Józefa 10. Cukier Abraham
11. Descours Marja z Czyżowa 12. Dutreppi Lucyna
13. Dutreppi Marja 14. ks. Gajkowski Jan 15. Galimski Wiktor 16. Glibowski W incenty 17. Gołębiowski Jan
18. Pierniczkowa A. z Gałkcwic 19. Hejniakowa Marja
20. Jabłoński Zd. z Usarzowa 21. Jabłońska Marja „ 22. Jagnińska Tekla
23. Jasiński Wacław 24. Jezierski Wacław
25. Kamocka H. z Mokoszyna 2G. Kamocki W itold „ 27. ks. Kawiński Józef 28. Kaun Jan
29. ks. Kossakiewicz A. z Gór 30. Kraiński Wł. z Krukowa 31. Krajewski Juljan z Kraśnika 32. Krajewski Mieczysław 33. Krzesimowski K. z Samborca 34. Krzesimowska Zofja „ 35. Kwiatkowski Jan
36. Kwiatkowska Stanisława
rzeczywiści,
3 składki rocznej).
37. Landau Aron-Izaak
3S. ks. Latalski F. z Wiązownicy 39. ks. Lenartowicz S. z Sobótki 40. Majewski Al. z Kamienia 41. Malinowska Al. z Nikisiałki 42. Markiewicz Aleksander 43. Markowska Marja
44. Marynowski M. z Klimont.
45. Mikulińska T. z Warszawy 46. Mioduszewska Marja 47. Niwińska Michalina 48. Olszewska Marja 49. Olszewski Zygmunt 50. Ornatkiewicz Mieczysław 51. Ostrowski Wojciech 52. Pakulski Jan
53. Panuszewski B. z Ostrołęki 54. Pfadtówna Barbara
55. ks. Pfadt Gabrjol z Malic 58. Podczaski Kazimierz 57. Popławska Marja 58. Popławski Józef
59. ks. Postek Józef z Goźlic (50. Przyłęcka Helena
61. Przyłęcki Stefan
62. Pstruszeński F. z Piotrowic 63. ks. Puławski S. zKoprzyw.
64. Raczkowski W alerjan 65. Rakowski Al. z Zawichosta 66. ks. Rewera Antoni
67. ks. Rokoszny Józef 68 Rudzka Helena z Rożek (59. Rusocki Karol z Ruszczy 70. Skorupska Marja
71. Skotnicki M. z Radomia 72. Skrzyński Juljan
\
XXII 73. ks. Słabowski Paweł
74. Słonimska Teresa 75. Słomiński Zygmunt 76. Sochanowski K onstanty 77. ks. Sokalski Tomasz 78. Sokołowska Zofia 79. Sosnkowski Henryk 80. Sosnkowska Stefanja 81. Sosnkowski Tadeusz 82. Spiro Manes
83. Strączek Józef
84. Strużyńska B. z Głazowa 85. Strużyński M. „ 86. Świeżyński F. z Żórawicy 87. Swieżyński K. z Wilczyc 88. ks. Suchecki Stefan 89. ks. Szymański Adam 90. Targowska Aniela 91. Targowska J . z Win i ar
92. Targowski J. z Buczka 93. ks. Tarło L. z Szczeglic 94. Tarnowska Marja
95. Walewska M. z Faliszowic 96. W ery ński Józef
97. W ejchert Konstanty 98 Więckowski Sylwester 99. Witkowski Tomasz f 100. ks. Wyrzykowski Andrzej 101. Wyszkowski Leon
102. ks. Zalewski Władysław 103. Żałęska T. z Wyszmont. j 104. Zarzycka Marja z Błonia 105. Zarzycka Wacławowa „ 106. Zarzycki Wacław
„
107. Zielińska Joanna
108. Zysman J. z Klimontowa 109. Żekowska St. z Zdanowa
CZŁONKOWIE WSPIERA JACY.u
(którzy opłacili w r. sprawozdawczym rb. 1 składki rocznej) 1. C h o d ak o w sk a H e le n a
2. C h o d ak o w sk a J a d w i g a o. ks. K osiński z Opoczna 4. N e u m a rk zK o e m ie rz o w a 5. P a n u s z e w sk a z O strołęki
6. P io tro w s k a M. ze S todół 7. P r c n d o w s k a z Czyż o w a 8. S m oliński z Z a w ic h o s ta 9. Z a rz y c k i A. z Błonia
Koło Opiekunek Ochrony w Sandomierzu,
opłacających, przynajmniej rb. 3 składki rocznej, składa się z pań:
1.
2. O.o
4.
5.
Bielawska. M arja B ro d o w s k a W i k t o rj a Ch od a ko wska J a d w i g a C hołocińska W a n d a Ciszek Jó z e fa
0. D u t r o p p i L u c y n a
7. G ilew ska J ó z e fa 8. H e r n ic z k o w a A niela 9. J a g n iń s k a T e k la 10. J e z ie rs k a A nna
11. K a m o c k a z M okoszyna 12. K a r p iń s k a A u g u s ta
XXIII 13. K w ia tk o w s k a S ta n .
14. N iw iń sk a M ichalina 15. O d y ń co w a J a d w ig a 16. Olszewska M arja 17. O rn atk ie w ic z o w a J . 18. P aszk iew iczo w a A n n a 19. P o d c z a s k a Kaz.
2 0. P o p ła w s k a M arja 2 1. P r a ż m o w s k a Stan.
2 2. P rz y b y ło w sk a L e o n ja
23. P r z y łę c k a H e le n a 24. S k o ru p sk a M arja 25. S k rz y ń sk a M arja 26. S ło m iń sk a T e re s a 27. S o sn k o w sk a S tefan ja 28. T a rg o w s k a A n ie la 29. T a rg o w s k a I. z W in ia r 30. T a rn o w s k a M arja 31. W ło d a rsk a M arja 32. Z ie liń s k a J o a n n a
PHDJEKT BUDŻETU
T-wa Dobroczynności w Sandom ierzu
na rok WIO.
Przewidywane dochody.
S kładki Członków ro c z n y c h .
Ofiary je d n o ra zo w e . . . . P r o c e n ty od k a p ita łó w og ólnych (od m ał
żonków Stec rb. 125, od małżonków Kołaczewskick rb. 61 kop. 84, od p. Ch. Landau rb. 15, od Towa
rzystwa pożyczkowego rb. 106 kop. 40, z kasy po
wiatowej rb. 21 kop. 54) . . . . . R azem dochodów
Przewidywane wydatki.
Z ap o m o gi pieniężne . . . . U tr z y m a n ie O ch ro n y i Sali zajęć w S a n d o m ie rz u (Ochroniarka i wychowawczyni rb. 480,
rb. 345 rb. 225
rb. 329 k. 78 rb. 899 k. 78
rb. 360
XXIV
nauczanie, o ile będzie dozwoleniem, rb. 150, obsługa rb. 50, opał i światło rb. 100, odnowienie lokalu rb.
20, kąpiele rb. 10, pomoce iaukowe rb. 50, leki rb.
40, nieprzewidziane rb. 100) . . . rb. 1000 Z a siłe k n a u tr z y m a n ie Ochrony w Z a
w ichoście . . . . . . . rb. 200
K o n s e rw a c ja n ie ru ch o m o ści w S a n d o m ie rz u rb. 60
K a n c e la r y jn e . . . . . rb. GO
R azem w y d a tk ó w rb. 1680 -—- P r z e w id y w a n y d e fic y t w kw ocie rb. 780 w y p a d n ie p o kry ć p o zo stało ścią g o to w iz n y z ro k u 1909 i do ch o d am i z w idow isk i zabaw .
W y d a t k i W y d z ia łu R olniczo-O grodniczego, K o ła Opieki O c h ro n y w S a n d o m ie rz u , K ó łk a szycia i Z a k ła d ó w , p o zo sta ją
cych pod z w ie rz c h n ic tw e m T-wa, będą p o k r y te z dochodów w ła s n y c h każdej z ty cli in s ty tu c y j.
