Tajne nauczanie w Józefowie podczas II wojny światowej - Stanisława Ziemnicka - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

STANISŁAWA ZIEMNICKA

ur. 1921; Józefów

Miejsce i czas wydarzeń Józefów, II wojna światowa

Słowa kluczowe Józefów, II wojna światowa, tajne nuczanie

Tajne nauczanie w Józefowie podczas II wojny światowej

Jak wróciłam z tego wojażu wojennego, byłam na wsi. Byłam jedyną dziewczyną z maturą, a w parafii piaseckiej może były dwie, może trzy. Dopiero po mnie zaczął się ruch wśród młodzieży, ja pierwsza wyszłam ze wsi do szkoły średniej. Pierwsza. A już jak ja wyszłam – po roku, po dwóch, po trzech, to tak jakby się coś ruszyło. Ja wyszłam w [19]33 roku, a pod koniec lat trzydziestych już coraz więcej młodzieży garnęło się do szkół średnich – czy sytuacja materialna ludzi na wsi się poprawiła, czy po prostu zaczęto myśleć perspektywicznie. Ci, których było stać, częściej wysyłali młodzież do szkół średnich. I ja miałam w sąsiedniej wsi czworo takich, którzy przerwali przez wojnę naukę w szkole średniej. I oni się zgłosili do mnie, żebym ja z nimi przerabiała materiał z drugiej klasy gimnazjalnej, bo wszyscy byli z drugiej klasy gimnazjalnej. I ja z nimi przerabiałam ten materiał. To był rok [19]40- [19]41. No, ale tajne nauczanie było zabronione, a trudno, żeby nauczanie na wsi było tajne, jak z jednej wsi do drugiej czworo dzieci szło codziennie czy tam co drugi dzień na naukę. No, w tym czasie też zaczęły się aresztowania w Piaskach, to były głośne aresztowania. W takiej sytuacji musiałam przerwać naukę z tą młodzieżą i wróciłam na swoją stancję do Lublina. Skończyłam kurs pisania na maszynie i zaczęłam pracować.

Data i miejsce nagrania 2006-07-13, Lublin

Rozmawiał/a Wioletta Wejman, Marek Nawratowicz

Redakcja Justyna Molik