Biskupski Mieczysław

UN

m J

1

SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI — 1 .9^T.

[ f ; . f i. , A 6 & . ( . f f i . f e , ...

m . .

I. M a te ria ły d o k u m e n ta c y jn e

| / ł - roiacja w łaściw a 1

2, ^0 Ą ~ (Q

- dokum enty (sensu stricto) dot. osoby relatora

/]

| . ' " r - inne m ateriały dokum entacyjne dot. osoby relatora

• »

i/. M a te ria ły u z u p e łn ie n ia ją c e re la c ję ^ h / i - 5

IM. In n e m a te ria ły (zebrane przez „relatora”):

1(1/1— dot. rodziny relatora

III/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1 9 3 9 r.

III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1 9 3 9 - 1 9 4 5 ) lil/4 - dot. ogólnie okresu po 1 945 r.

III/5 — in n e ...

IV. K o re s p o n d e n c ja x

s lj

diĄękjf

..(fet.,

■ '<^Qauo; .śypęp...Jo.«... A ... . ⁶ . r Ar:. .

V , W y p is y z e ź ró d e ł [tzw.: „nazwiskowe karty informacyjne”] L / t o .

F o to g ra fie

Vł

2

, I

3

Biskupski Mieczysław Warszawa

Warszawa, 3

25.

Elżbiety Zawite ki ej

I* Dane osobowe:

1/ Biskupski Mieczysław

2/ ur,29 grudnia 1923 w Poznaniu

3/ Anna z d.Łazarewicz, Teodor Biskupski,- do 1930 ( 1931 ) zawodowy oficer ( porucznik) W.P. w D.O.K.VII a następnie kupiec®

3/ 01-926 Warszawa,

II. Dane środowiskowe:

1/ Ukończona Szkoła Inżynierska w Poznaniu, Wydział Mechaniczny z dyplomem inżyniera-mechanika w lutym 1951®

=2/ Przebieg pracy zawodowej:

a) W czasie II Wojny Światowej:

- Fabryka Okuó Budowlanych, Sulkiewticz i Robakowski Bydgoszcz

- F-ma " Wilhelm Boetzel Oliwa " 0-ł w Bydgoszczy - robotnik - od maja 1941 do lipca 1941.

- H.B.Flathe Fabryka Likierów i fiozlewnia Win, Bydgoszcz

- Dynamit Aktion Gesellschaft vom. Alfred Nobel Bydgoszcz od 27 maja 1942 do 15 stycznia 1945 początkowo robotnik a następnie brygadzista.

b) po II Wojnie Światowej:

- Kabel Polski Bydgoszcz 11.YII.46 - 19.VIII. 46 praktyka - Bydgoska Eabrgika Papieru 3°X.47 - 15.Ią48 kreślarz

- Stocznie Kzeczne w Poznaniu

VII.

konstruktor - Zakłady Cegielskiego Poznań 16.VII.51 - 1.IX.f2 konstruktor - Poznańskie Okręgowe Zakł.Młyn. 1.VII53 - 31»V.56 inspektor - Ministerstwo Skupu 1.VI,56 - 31°III»57 naczelnik wydziałń - centralny garząd Przem, Młyn. i w następnych przekształce-

październik 1939 do maja 1941 ślusarz i magazynier

od 5 sierpnia 1941 do 26 maja 1942 robotnik

i 15•VIIą48 - 31.VIII.48 technik

4

2 1 niach tej instytucji w czasie okresowych reorganizacji do1CUVII. 83.

- Biuro Projektów Przemysłu Cukrowniezego"Cukroprojekt"

w Warszawie na stanowisku kierownika Pracowni Spichrzów i Młynów od 11.VII.83 do 10.XII.87.

- Od grudnia 1987 - emeryt.

Ponadto pracowałem w szkolnictwie;

- Skoła Inżynierska w Poznaniu, zakład Gosp.Cieplnej, laborant, asystent od 27.III.50 do 31.1-54 » 1/2 etetu - Technikum Drogowe w Poznaniu od 1.11.51 do 31.VIII.52.

jako nauczyciel

- Dyrekcja Okręgowa Szkolenia Zawodowego w Poznaniu od

1.IX.52 do 31. VIII.53 jako kierownik sekcji warsztatowej.

- Politechnika Warszawska od 1.II.60 do 31°X-62 na 1/2 etatu asystenta technicznego a następnie w roku szkolnym 68/69 na godzinach zleconych w wymiarze 1/2 etatu.

3/ Stosunek do służby wojskowej do 1939 r. Nie służyłem.

III. Udział w kampanii wrześniowej 1939 r.

Jako harcerz 4-BDH włączony byłem do drużyny alarmowej ( woje^nej^

nie pamiętam oficjalnej nazwy) i pełniłem służbę gońca cyklisty przy dowództwie 15 DP od drugiej połowy sierpnia do początku września 1939 r.

IV. Krótki życiorys okupacyjny:

Mieszkałem w Bydgoszczy , początkowo w mieszkaniu mojch rodziców przy ul.Chrobrego nr 21 m4, gdzie wraz z nami zamieszkała siostrą mej Matki , Waleria Raszewska z synem £bigniwwem. Nasi Ojcowie, Teodor Biskupski ^o^. i Jan Raszewski (kpt.) służyli w WP.

W tym czasie podjąłem prace w fabryce (P .II.2.a.)» pracowała też moja siostra w wc^rsztacie krawieckim i brat cioteczn^y Zbigniew Raszewski w odlewni metali K 0 szeniuka .Wiosną 1940 r Gestapo aresztowało Zbigniewa Raszewskiego. Naszą rodzinę wy-

5

rzucono wczasie 30 min z mieszkania przy ul 8hrobrego i przymusowo przekwatratowano do pokoju sublokatorskiego

przy ul. Śląskiej. Mnie aresztowało Gestapo 16 maja 1940 r Podczas naszego pobytu w więzieniu Gestapo, najpierw przy ul. P 0niatowskiego a następnie przy ml. Wały Jagielońskie nasza rodaina przeniosła się do mieszkania przy ul Gdańskiej nr 164. Do domu powróciłem po 6 m;-cach.

V.Działalność konspiracyjna

1/ Data i okoliczności wstąpienia do organizacji konspira­

cyjnej ( jakiej ? ) (pseudonimy ).

a) Jesienią 1939 r ( październik, grudzień) grupa K 0legów z 4 BDH oraz kolegów z poza drużyny samorzutnie rozpoczęła działalność o charaktrze dość przypadkowym. Np. Z wagonu kolejowego załadowanego wrakiem samolotu i odstawionego na bocznicę w kierunku Rynkowa wymontowano karabin maszyno-

■

—'

wy. A k c j a wymagała dwóch podejść, p i e r w s z y m uczestniczyłem bezpośrednio, w drugim ubezpieczałem. K.m* przekazano star­

szym kolegom ( podobno rusznikarzom). Dwukrotny przyjazd nielegalny z Warszawy}! do Bydgoszczy w grudniu 1939 i na po czątku 1940 r dh Janusza Raszewskiego z kręgu starszohatfcer skiego "Kruków", studenta P.W. zainspirował nas do dalszej działalności np, sporządzaliśmy listy "volksdeutschów", którzy, na zarządzenie władz niemieckich musieli oznaczać

tup

soje mieszkania napisem : "Hier whont Deutscher

spi­

sywałem Ki emców z ulicy Chrobrego. Listy przekazywałem mZ.Raszewskiemu .Dalszej ich drogi nie znam. Na początku

1940 r nastąpiły aresztowania. N-je wiem kto był sprawcą donosu lub niedyskrecji. Areszowano Z. Raszewskiego, Kliglicha i ^ózia(nazwiska nie znam). Mnie aresztowano

16 maja 1940 r. P 0nieważ już zdołano przekazać będącemu w areszcie Z.Raszewskiemu, że jego brat JAnusz Raszewski

zdołał przedostać się do Francji, więc Z.Raszewski wmówił 6

H

4

prowadzącemu śledztwo komisarzowi Witt, źe jego brat jest

głównym prowodyrem a Gestapo dorobiło do tego łączność Janusza Raszewskiego z obcym dla Niemców wywiadem. Wiedząc La > oaoca wewnętrznej łączności więźniów o przebiego śledztwa, moje zez­

nanie potwierdziły tę tezę i na tym śledztwo zakończono-. Więcej

Joz-oc. J

aresztowań w tej sprawie nie było. Najstarszego,lÓzia" skierowa­

no do obozu koncentracyjnego a nas młodszych, kolejno zwalniano skazując na ciągły nadzór policyjny. P 0czątkowo musiałem się

zgłaszać do Gestapo 2 x tygodniowo a po kilku miesiącjiBh jeden raz tygodniowo. Ale okres samorzutnej działalności

trwał nadal. Rozwinięta była akcja samokształceniowa poprzez

?ns opracowawanie i wygłaszanie referatów z zakresu historii, kultury czy ekonomii. W grupie Stefan K^ajbor wykonał do te­

go celu epidiaskop. Działał też pod kierunkiem Z.Raszewskiego teatr kukiełek którego scenarzystą i wykonawcą kukiełek byłem ja.

W 1943 roku jeden z kolegów, dh Tadeusz Brukwicki ( z 7 BDH) nawiązał kontakt z organizacją wojskową AK. działającą w nie­

mieckiej skłsdnicy amunicji w Osowej Górze w Bydgoszczy.

W skład tej organizacji weszła cała nasza grupa. Przyjęto nas jako grupę harcerską na służbę łączników łączności wewnętrznej garnizonu Armii Krajowej w Bydgosaczy. P 0 wojnie dowiedziałem się, że grupę zaliczano do Szarych Szeregów.

Przysięgę złożyłem na ręce "Pawła" - nie znany mi był stopień, nazwisko i funkcja "Pawła" do którego byłem przydzielony jako gonieic. Pseudonim mój był "Szarj".

Naszym obowiązkiem było odbierać przesyłki dt poprzez d-cę grupy "Alojzego" kierować do łącznika adresata oraz odbierać przesyłki i bezpiecznie dostarczać je "Pawłowi".

Natężenie przesyłek w obie strony było różne - o ile pamiętam od 2 do 4 razy tygodniowo. Przesyłki musiały być w czasie

7

5

przenoszenia ukrywane,, Ponieważ były to prawie zawsze pisane na bibułkach meldunki czy raporjtty więc do ich ukrycia stose ałei] specjalnie wydrążoną śrubę maszynową,

posiadam do dziś.

Niezależnie od pełnienia tej służby prowadziliśmy samo­

kształceniowe szkolenie o charakterze wojskowym,, Korzysta­

liśmy z następujących materiałów:

. Podręcznik D-cy Plmtonu Strzeleckiego wydany przez MSW Dep.Piechoty rok 1938.

. Podręcznik przysposobienia Wojskowego wydany przez Główną Księgarnię Wojskową w W-wie w 1928 r.

Na podstawie tych podcęczni'"ów uczyliśmy się:

Wiadomości o broni. Z tych podręczników odręcznie sporządza­

łem coś w rodzaju skróconej instrukcji obsługi i rozprowa­

dzałem między kolegami. Ponadto korzystalśmy z organizowa­

nych przez Niemców w Bydgoszczy t.z. "Wehrmachtstagów"

podczas których demonstrowano posiadaną broń nie sądząc

aby na takie pokazy przychodzili Polacy. Ale myśmy chodzili.

Korzystaliśmy też z niemieckich broszurek szkoleniowych np o budowie i obsłudze pistoletów maszynowych MP-41.

Topografii i wykonywania szkiców topofraficznych. Te zajęci odbywały się w lesie i tylko w niedzielę. Do tego celu

kupowaliśmy niemieckie mapy w sk&li 1 ::ooooo »

Samarytanki. Udzielanie I pomocy w przypadku zranienia.

Organizacji niemieckiego wojska i organizacji paramilitarny jak np (SA, SS, NSKK, NSFK, NSRK, HJ i t p . )

Trenowaliśmy jazdy na rowerach i do czasu rekwirowania przez Niemców nart płaskie biegi terenowo-narciarskie.

która w torbie z narzędziami nie zwracała uwagi. Śrubę tę

VII Okres pookupacyjna:

8

' . - A - . . ■ 6

B i s k u p s k i

Mieczysław

06.C1.1994

W a r s z a w a , ~ K o j e

uwagi. O O O l ^ 1!

W zeszycie "Biuletynu"

grudnia 1993 r. Nr 4/20/93 w dodatku zamieszczono wykaz|nazwisk osób określonych przez Redakcję Biu- letynu jako ..."nazwiska konspiratorów inspektoratu AK Bydgoszcz, obejmującego garnizon Bydgoszcz, obwody: Bydgoszcz^ Szubin,Swieie i Wyrzysk." W dodatkowej uwadze Redakcja zastrzega się że....

" ze względu na brak miejsca zamieszczamy tylko część nazwisk z tego inspektoratu z prośbą o uzupełnienie informacji na ich temat, jak również o podanie inaych osób, o których wiadomo, zs prowadziły działalność konspiratorską."

W nawiązaniu do powyższego apelu informuję, że w wykazie nie znalazłem nazwisk osób znaczących dla działań konsporacyjnych w Bydgoszczy w latach 1939 - 1945 a mianowicie:

- K-t Garnizonu i K-t Pod okręgu Bydgosko-Grdańskiego( od lata 1942 do marca 1943 ) Aleksander Schulz, zmarł w latach 5.aie- więdziesiątych w Poznaniu pozostawiając rękopis p.t. " *jzkic Działalności Armii Krajowej Okręg Pomorze w Podokręgu " Jary".

- Alojzy Suszek "Paweł" , w ostatnich latach okupacji k-t inspe-.

V

ktoratu bydgoskiego - byłem Jego łącznikiem.

- Sonnenfeld Bronisław "Lech" - ostatni k-t garnizonu bydgoskiego - Sruetzmacber Henryk "Michał" - szef łączności,

\

- Biały Leszek "Jakub" k-t łączności okręgu i pookregu,

i / ^

- Płcszyńska Sabina, zamężna Pawlak- Szyfrantka, mieszka

w Bydgoszczy przy ul Wiosennej 12, obecnie b. ciężko chora.

Z powyższymi osobami albo spotykałem się w czasie służby, albo o nich słyszamem jako o naszych dowódcach czy współpracownikach.

*V literaturze spotyka się jeszcze nazwiska konspiratorów związa­

nych z terenem Pomorza a mianowicie:

Pałubicki Jan "Janusz" K-t Okręgu

Chyliński Józef "Rekin" Szef Sztabu Okręgu 0-russ Józef"Staniaław" Szef Wywiadu

9

O)

W rękopisie A.Schulza wymienieni są dalsi konspiratorzy.

W wykazie jest umieszczone nazwisko Stefana Klajbora uzupełnio­

ne uwagą" łączność garnizinu Bydgoszcz."

Stefan Klajbor, mgrster inżynier architekt- twórca budynku

F i l h a r m o n i i Bydgoskiej, uczestniczył nie tylko w "garnizonowej służbie łączności" garnizonu "Dwór" o której to służbie pisał Aleksander Schulz że działała bardzo sprawnie, ale brał udział w pracach Szarych Szeregów - której na nazwy wtedy nie znałem.

W

grupie kolegów kontynuujących prace drużyn harcerskich 4 BDH ( Gim.i lic. im Marszałka Edwarda Śmigłego Rydza) i 6 BDH ( G-irc.

i Liceum im Mikołaja Kopernika) oraz z Gimnazjum Kupieckiego przez cały okres okupacji uczestniczył w samokształceniu się. Dla celów samokształceniowych wykonał epidiaskop wtedy albo nie będący

w sprzedaży albo niedostępby dla Polaków.Również dziełem Stefana była gwiazda betlejemska, oświetlona i obracająca się dla konspi­

racyjnych kolędników (1942).

grupie Stefan był jednym z naj­

młodszych uczestników: należeli do grupy:

-Tadeusz Brukwieki

-Jan Brukwicki '

c ^ * -Mieczysławw Brukwicki

I D -Zbigniew Raszewski

-Tadeusz Kierzkowski -Stefan Klajbor

-Lech Michalski

-Mieczysław Biskupski

Ta grupa w mniej więcej w tym składzie działała już od jesieni 1939 r.w zakresie pracy harcerskiej.Prym w niej wiedli Lech Michalski, ostatni drużynowy na obozie 4BDH, Tadeusz Brukwicki

i Zbigniew Raszewski. Już jesienią 1939 r członkowie grupy ewi- oencjoRo- ali mieszkających w Bydgoszczy Polaków, którzy bezpo-

10

średnio po wkroczeniu do miasta Hiemców przyjęli obywatelstwo niemieckie (Volksdeutche - nie należy mylić z Singedeutsch).

Listy te były przekazywane L. Michalskiemu a dalej ich dregi nie znam.Następnie część grupy w ramach próby zdobycia broni,

i

odcięła z wraku samolotu porzuconego na wagonie stojącym na bocz­

nicy przy ul. Artyleryjskiej - karabin maszyno7/y przekazany

przez Z. Raszewskiego starszym kolegom do konserwacji i przechowa nia. W tym czasie, to jest 1939/1940 "namierzyło" nas bydgoskie gestapo i aresztowało na początku maja 1940 r Sbigaiwe

Raszewskiego a w połowie maja Mieczysława Biskupskiego. Aresz­

towano również dwóch współpracowników Z .Raszewskiego, niejakiego Kliglicha i NN ( obaj nie byli harcerzami). Dzięki inteligentnej obronie Z.Raszewskiego i dzięki możliwości porozumienia się mię­

dzy więźniami gestapo nie uzyskało potwierdzenia swych zarzutów (dążenia do zniszczenia III Rzeszy) i z końcem 194o zwolniło

M.Biskupskiego a wiosną 1941 r Z.Raszewskiego utrzymując nad nimi dozór policyjny. Cirupa jednak dalej podejmowała różnorodne dzia­

łania; np. :

- odczyty dotyczące historii i literatury polskiej (Zbigniew Raszewski i Tadeusz Brukwicki)

- koncerty skrzypcowe (Jan Brukwicki, Stefan Klajbor)

- przedstawienia teatru kukiełek ( Zbigniew Raszewski, Mieczysław Biskupski)

- organizację własnej kasy oszczędnościowej, zabezpieczającej własne wkłady członków zakupem dostępnego sprzętu muzycznego

(harmonie,flety)i fotograficznego (Jan Brukwicki)

- naukę terenoznawstwa, zdejmowanie szkiców topograficznych 5 Mieczysław Biskupski)

- Maukę o niemieckiej armii (Zbigniew Raszewski) - naukę o broni ( Mieczysław Biskupski)

11 V

\ I -

»V 1943 r cała grupa, za sprawą Tadeusza Brukwickiegc- została zaprzysiężona indywidualnie przez oficerów AK^- jako grupa har­

cerska dla pełnienia

służby wewnętrznej łączności garnizonu AK w Bydgoszczy.Mnie zaprzysięgał oficer "Paweł" ,jak później się

i

dowiedziałem był nim Alojzy Suszek. Początkowo dowodził grupą Tadeusz Brukwicki a następnie po jego wywiezieniu przez Niemców do prac fortyfikacyjnych - Zbigniew Raszewski.Jedynie Lech

Michalski miał inny przydział.W toku służby , do grupy byli włą­

czani i inni członkowie nie wywodzący się z pierwotnego składu grupy. Ich nazwisk aie pamiętam. Z kolegów pierwotnie należących do grupy obecnie już nie żyją : Zbigniew Raszewski, Mieczysław Brukwicki, Tadeusz Kierzkowski i Stefan Klajbor. Pozostali to:

Lech Michalski - pracownik naukowy UMK Toruń zamieszkły

Tadeusz Brukwicki - emeryt zamieszkały w Poznaniu przy ul

Mieczysław 3iskupski - emeryt zamieśzkijst w warszawie przy

Przedstawiając powyższe uzupełnienie oraz poszerzając dane o śro­

dowisku w którym działał wymieniony przez Redakcję Stefan Klajbor chciałbym wykazać, że ówcześnie młodzi ludzie

b, krótkim

wstrząsie psychicznym jkim była przegrana kampania 1939 ^r, niezwłocznie, bez rozkazu podjęli samorzutnie działania mające na cslu zarówno przeciwstawienie się militaryzmowi niemieckiemu jak również dazefeiu władz niemieckich do zpauperyzowania inte­

lektualnego polaków - mieszkańców Bydgoszczy i Pomorza. Zadania te konsekwentnie realizowali.Równolegle v bezdyskusyjnie nodję­

li służbę w AK jako pełnoprawnym Wojsku Polskim.

Może to właśnie wartob.y w Biuletynie przedstawić.

w Toruniu

Jan Brukwicki - emeryt zamieszkały

w Stargardzie Szczecińskim

12

p. S. Lech Michalski miał spore kłopoty po"wyzwoleniu"w latach 1945»1946 lub 194-7 spowodowane przez Urząd Bezpieczeństwa Pub­

licznego. Ale o tym mfiże się jeszcze sam wypowie.

^ Literatura:

1. Dzieje "Błękitnej Czwórki Bvdffoskiej" IV Bydgoskiej Drużyny, Harcerskiej im. Jana Kilińskiego.

' j* v

Opracował i wydał na prawach rękopisu w formie skryptu Lech Michalski, Toruń 1S87.

2. "Szkic działalności

na Pomorzu" Rękopis, Autorem jest Aleksander Schultz, E-t Garnizonu AK Bydgoszcz. Zmarły w poznaniu.

3. ''Raptularz 1967/1968" Autor Zbigniew Raszewski, Wydawca d , 0 Interim 1993*

4. Przygotowywany do druku w Bydgoszczy " Pamiętnik Gapia, Bydgoszcz jaką pamiętam z lat 1930 - 1945" Autor Zbigniew Raszewski. Fragmenty były drukowane w czasopiśmie "Pomorze

i Kujawy” i innych..

( Y

i

13

^

14

‘M o <7, * / l ' t£_

Biskupski Mieczy sław _ .. ', War s z a w a > dnia 16.VI. 1985 r /

m iejscow ość - : ..p .9 ...

bzazz

nazw isko, im ię, pseudonim i a d res ""** *'

sR ład al--- --- *- . . ,

W-vra-ul. i ' S*w«»*Ą.

OŚWIADCZENIE ŚWIADKA * * ł*

Ja, jako uczestnik(c%hs^ (wymienić formacje Ruchu Oporu, nazwę obozu lub więzienia, formację woj-v s^wą od_do)- ^ru-P^ łączników służby łącznośoi-^we-w&ętrzne j garnizonu

Armii Krajowej w Bydgoszczy od """Tl ."XI': T943 -do- 20.I-. 1 945 ( o k r e s zweryfi- ... — .— ... ... ... ... ... ■"koTTany"";)... “ świadomy^ odpowiedzialności wynikającej z przepisów prawa kaniego za prawdziwość podanych niżej przeze mnie faktów, legitymujący^) się dowodem osobistym seria i numer ..„3J.5.23-54-S..wydanym dnia .20.„7.xiiŹ.,.19,6.7..19J$„ r. przez ...XM.O...J.^ar.aza.'ii.a....-...Z.Q.li.b.Qr.z... .... ...

.. . oświadczań_

że Ob. J g g * ™ * * .

arodz. dnia „1322_________ 19__ r. w

jest mi znany(^rf osobiście wymienić formację Ruchu Oporu, nazwę obozu luz wię­

zienia, formację wojskową oraz okoliczności' w których świadek zetknął się z otrzymującym(€ą) oświad­

czenie i czasokres od — do):... ... 1 1 Marsk11... należał do.grupy.

harcerzy, którzy jako całość po kolejnym zaprzysiężeniu pełnili fun­

kcję łączników służby wewnętrznej garnizonu A.K. w Bydgoszczy. -V tym czasie, t.j. od 11.XI.1943r do 20.1.1945 r. spotykałem się z Nowakowskim tak przy wykonywaniu zadań łącznika jak i przy zajęciach samokształcenio- 'wTcTf... ... ... ■ ... 7

Wyżej wymieniony^) posiadał^*) pseudonim .. ' . ! .

.

______________ i pełnił(-a)* funkcję

— brałfe) udział (w tej części opisuje się: przebieg służby i działalność w okresie bezpośredniego udziału w walkach wolnościowych, pełnioną funkcję, stopień wojskowy, w jakich był(a) oddziałach, grupach, pla­

cówkach, pod czyim dowództwem, kierownictwem, udział w akcjach bojowych i innych, w jakich miej-

scowościach, nazwa obozu itp. wszelkie zmiany i czasokres od — do): ..Q.d.dnia.1...1, .

I.»..1.9..4.3..nale—

•ał d r grupy łączników służby 'wewnętrznej.garnizonu A.K. Bydgoszcz..której d-cami byli: do marca 1944 - Tadeusz Brukwicki ps"Alojzy", od marca 1944 1°_-^ .I-Ii45_;- Zbigniwe .Raszewski ps./Jerzy" i "Alojzy i* Dostarczałem, mię­

dzy innymi Ob. Nowakowskiemu pod adres przy ul. Bielica na Szwederowie"

(dielnica Bydgoszczy) meldunki do przekazania dalej do adresata. Nowakowski uczestniczył również w samokształceniu się zastępu harcerskiego w

Przygotowania wojskowego.

zakresie

Jeżeli świadek jest członkiem ZBoWiD powinien wpisać numer legitymacji członkowskiej -26-5/45

wydanej przez Zarząd Wojewódzki w .... ... ... i numer zaświadczenia wydanego przez Zarząd Wojewódzki w .__________ ___

.2,4.0...Zaśw.m- 5926.30___

pieczęć i podpis odp^tóedriich w ładz lub ZarządJi zaoW ^

Jc d n o raz . ZRoWiD. Zaii

P raw dziw ość pow yższych danych stw ierdzam w łasnoręcznym podpisem

nazw lskcf imię, stopień w ojskow y, fu n k cja, stanow isko

ZGT-3 - 2400 - 28.9.U1 - 40100'J

15

.1

16

^ X s ,

17

JflŁlOSY&ŁAl aiLŁUKłKI

1923 -

Inspektorat żydgoszoa Garnizon Bydgoszcz* żołnierz Aii w łącz­

no uc i wewnętrznej garnizonu byugaskiego.

Z u L o o zy B la m Biskupski syn Teodora 1 toiy ^zarewioz* ur«29 grudnie

1923 r« v. Poznaniu* był po przeniesieniu się rouainy do .uydgosaozy uczniem Gimn*im#uaigłego-i4ydae /Gimn*iiuiaenietyosne/ i członkiem 4 3#iJ#h» Jua w 13 39 r* po zajęciu wydgoszczy praez i. iencćw wziął udział w akcjach konspiracyjnych hai-oerzy 4 B * J 5 * łi* j e k np* wywie*

ozenie sztandaru drużyny harcerskiej z gjaeehu szkoły i f W t r u L o ft u oraz innych p a m t if e Ą , w celu ich ukrycie. w nie e zestrzelonego samolotu polskiego lotniczego karabinu maszynowego i zabezpieczenie zdobyczy* zbieranie nazwisk volkedeutsohów itp*Aresztowany przez gęsta po w maju 1940 r* i zwolniony po staraniach rodziny w paz- dziernlku 1940 r*, zobowiązany zpsteł do okresowego meldowanie się ne gestapo* Po rocznej prześle, został w IV kw* 1941 r* członkiem konspiracyjnej grupy samopomocy i samopształoenie b*haroerzy* które w maju 1943 r. po zaprzysiężeniu przyjęła wewnętrzną łączność garni­

zonu bydgoskiego AK* Łączył okresom k-denta gafcuizonu Aleksandra

^ehulsa z Alojzym puszkiem k-tem rejonu Bielewki do kwietnie 1944 r*

j

?

zdaniu matury w 134& r* i studiach na olitechnice ioznańekiej przeniósł ais* do »* urazowy, gdzie pracował jako inZynier-meehenik*

Ua emeryturze* mieszka w Warszawie* jest porucznikiem rezerwy*

źródła> iielaojet Zbigniewa aeszewskiego* Leszka tdohslskiego* !fsdeui,ze iirukwickiego i życiowa własny*

Opr* Tadeusz Brukwicki "Alojzy**

ps* "Lzary ”

stycze ń 1993 **•

f o l ' . d O

^ 'CL { MSpóffitcWHJ. no^UA

ib- Hv»>J

18

Biskupski Mieczysław ps."Szary" /1 923 .../, żołnierz łączności g a m . AK Bydgoszcz.

Ur.29.XII.1923 r. w Poznaniu, s.Teodora i Anny z d.Łazarewicz.

Po przeniesieniu się rodziny do Bydgoszczy, był uczniem Gimn.Hum.

im.Smigłego-Rydza i członkiem 4 BDH.

Po zajęciu Bydgoszczy przez Niemców, brał udział w konsp. akcjach harcerzy 4 PDI1 /wywiezienie sztandaru i kroniki drużyny z gmachu szkoły oraz innych pamiątek w celu ich ukrycia, wymontowanie z zes­

trzelonego polskiego samolotu karabinu maszynowego i zabezpieczenie zdobyczy,zbieranie nazwisk Volksdeutschów itp./. Aresztowany przez gestapo w maju 1940 r . , został zwolniony dzięki staraniom rodziny w październiku tegoż roku. Zobowiązany był do okresowego meldowania się na gestapo. W IV.kwartale 1941 r. został członkiem konspiracyj­

nej, ha\rcerskiej grupy samopomocy i samokształcenia, która w maju

V_/

1 943 r . , po zaprzysiężeniu na żołnierzy AK, przejęła łączno.id wew­

nętrzną garn.AK Bydgoszcz. Do kwietnia 1943 r. M.Biskupski był łącz­

nikiem Alojzego Suszka ps." 'PctUCL' ,kmdte rejonu Bielawki z Ale­

ksandrem Schulzem, ps."Michał-Maciej", kmdtem ^arn.AK Bydgoszcz.

Po zakończeniu wojny w 1946 r. zdał maturę , ukończył studia na Politeebn.Poznańskiej i przeniósł się do Warszawy, ^g4z4e -pracował -J jako— inż.-H»eetTBnilc. Obecnie na emeryturze.

stopień por.rez.

AP AK T.Z.haszewski-ege, M.Michalskiej,^Brukwic^iege,’ .I.Bisicupski^- 'fcO .

T.Brukwicki

19

,uś” (1922-1991) zcad- . Nakla n/Notecią, Obw.

Nakle, syn Tomasza, ego w Nakle, powstańca y z d. Siewiert. Do wybu- y gimnazjum w Aleksan-

\ w Bojanowie,

ii wrześniowej. Podczas ał w majątku ojca, w 1942 Siemens Bauunion w d lutego 1943 r. do końca sądzanym przez Niemca Makia. Do służby w AK dzierniku 1943 r. przez arol”, kmdta Obw. AK

;wka i drużynę w sile 10 zastępcą jego byl “Luś”, zorganizowano nasłuch miec Erdmann, będący owiadomił o obławie na ukrytych w kopcu siana, a w Borach Tucholskich.

'Jakła.

Obw. do MO a od 1 III do o. Aresztowany przez UB d Rejonowy w Szczecinie vał zawodowo początkowo Zw. Wędkarskim. Zmarł

Benedykt Musiał

Biskupski M ieczysław ps. “Szary” (1923-....), żołnierz łączności Garn. AK Bydgoszcz.

Ur. 29 XII 1923 r. w Poznaniu, syn Teodora - po­

rucznika WP i Anny z d. Łazarewicz. Po przeniesieniu się rodziny do Bydgoszczy był uczniem Gimnazjum im. Śmigłego-Rydza i członkiem 4 BDH.

Po zajęciu Bydgoszczy przez Niemców brał udział w konspiracyjnych akcjach harcerzy 4 BDH (wywie­

zienie sztandaru i kroniki drużyny z gmachu szkoły oraz innych pamiątek w celu ich ukrycia; wymon­

towanie z zestrzelonego polskiego samolotu, znaj­

dującego się w wagonie stojącym na bocznicy kole­

jowej na przedmieściu Bydgoszczy, karabinu ma­

szynowego i przekazanie zdobyczy rusznikarzowi;

zbieranie nazwisk Volksdeutschów itp.). Aresztowany przez gestapo w maju 1940 r., został zwolniony dzięki

staraniom rodziny w październiku tegoż roku. Zobowiązany byl do okresowego meldowania się na gestapo. WIV. kwartale 1941 r. został członkiem konspiracyjnej, harcerskiej grupy samopomocy i samokształcenia, która w maju 1943 r., po zaprzysiężeniu na żołnierzy AK, przejęła łączność wewnętrzną Garn. AK Bydgoszcz. Do kwietnia 1943 r. Biskupski był łącznikiem Alojzego Suszka ps. “Paweł”, kmdta Rejonu Bielawki, z Aleksandrem Schulzem ps. “Michał-Maciej”, kmdtem Gam. AK Bydgoszcz.

Po zakończeniu wojny w 1946 r. zdał maturę, ukończył studia na Politechnice Poznańskiej i przeniósł się do Warszawy. Obecnie na emeryturze. Ma stopień por. rez.

AP AK, T.: B is k u p s k i M., B ru k w ie k i T., M ic h a ls k i L., R a s z e w s k i Z.

Tadeusz Brukwicki

)

t

20

C

■J&T

vo

21

i i

i'?'

22

^

23

Biskupski Mieczysław

( 5 ^*

Warszawa,dn.07.01.1994 r

^

***• /I

ui-y^o warszawa

7 ? ^ TifWyf, oto U->4j L dz - ' '

Redakcja Biuletynu Fundacji

"Archiwum Pomorskie Armii Krajowej"

ul.Piekary nr 49 87-100_T_o_r__u_ń

ostatnich kilku zeszytach Biuletynu, w dodatkach zamieszczone były wykazy osób biorących udział w konspiracji AK w Bydgoszczy.

Autorzy apelują o uwagi i uzupełnienia.

W zeszycie nr 4/20/93 wymieniono Stefana Klajbora. W nawiązaniu do apelu Autorów Biuletynu przesyłam moje uwagi dotyczące śro­

dowiska w którym działał Stefan.

Wcześniej nie zgłaszałem uwag, sądząc,że w Biuletynie konspira­

torzy wymieniani będą pewnymi grupami. 0 ile jednak do wykazu trafiają nazwiska przypuszczam że wyrywkowo - pozwalam sobie na załączenie uzupełnień.

Dodatkowo informuję, że o czynnym w tej grupie Zbigniewie

Raszewskim Biuletyn umieścił wspomnienia pośmiertne autorstwa Leszka Michalskiego.

24

j ^

25

5

—^ ‘

26

ś w i a t o w y Z w i ą z e k Ż a łn ie r z y Armi i K rajów #!

Kało w Taruniu

ul. M i c k i e w i c z a 9 W p ł y n ę ł o d n ia

l o U L

L.dz. 11/98

Toruń, dnia 30.04. 1998r.

Fundacja Archiwum Pomorskie Armii Krajowej

ul. Wielkie Garbary 2 87-100 Toruń

•i

Zarząd Koła AK w Toruniu, przesyła w załączeniu wypożyczone przez Kol* Mieczysława Biskupskiego pismo wraz z dwoma zdjęciami ar­

chiwalnymi do wykorzystania. Po wykorzystaniu uprzejmie prosimy o przesłanie Koledze z Xł£SX3535^ na Jego adres w Warszawie.

a t y w w u . „ e ^

Z A D U K O L A

U P O v £

^ “2

/LU

i ? -

27

"i~

n'V|/Vv,

I

Szan, Pan Prezes Zarządu Koła 3 SSAK

w Toru n i u

u l . M i c k i e w i c z a 9

Szanowny Panie !

Dzięk u j e m y za r ozpropagowanie naszego apelu o nadsyłanie fotografii z okresu niemieckiej okupacji, W odpowiedzi na p aństwa pismo z 30.04.br, uprzejmie informujemy., że po z r o bieniu odbitek fotografie wypo ż y c z o n e przez p, M i e c z y s ł a w a Biskupskiego,- zostały odesłane właścicielowi,

S wyrazami szacunku

Wlceg-ezes Zarządu

ranna Maciejewska-Marcinkowska

lynUOl OCH-28

98l.-23-S9 ls>l‘2 AjeqjB9 M'in

f3Mofej» iiujjv SDisJomOcj iun/wqojv

vrovaNnd

M Z l / l l S z

28

F U N D A C J A ^ 0<0'

Archiwum Pomorskie Armii Kraj o*.

u l.W .G arb ary 2 , t e l . 6 5 - 2 2 - 1 8 6 8 7 -1 0 0 T O R U Ń

loku ?on jc>i

S z anowny Pan M i e c z y s ł a w Biskupski

O i - 9 2 6 WARSZAWA

Szanowny Panie !

Dz i ę k u j e m y za szybka reakcje na apel Fundacji i za przesłanie zdjęć z okresu niemieckiej okupacji, Zgodnie z Pana ż y c z e n i e m po zrobieniu odbitek odsyłamy £ fotografie,

Łączymy wyra z y szacunku

Wiceprezes Zarządu

mgr Macięjewska-Marcinkowska

29

O

30

S

31

<1

C.J.

32

-)

33

~

34

;

35

p-

36

i

37

4 .

38

CL

v

39

^0

40

41 J .

42