Janusz Lehmann
Chudożestwiennoje Nasledije", T. 2, 3,
1977 : [recenzja]
Ochrona Zabytków 32/1 (124), 85-87
P. A 1 a g n a , The Construction o f the Treatment Tanks Used in
Conservation o f W ood o f the M arsala Punic Ship (Konstrukcja
zbiorników użytych przy konserwacji drewna statku punickiego z Marsali), ss. 158— 160. Odkryte fragmenty statku punickiego z III w. n.e. poddano konserwacji za pom ocą nasycania w kąpieli w roztworze poliglikolu etylenow ego 4000. Wymiary elem entów, różne rodzaje drewna i długi czas trwania zabiegów wymagał sp o rządzania do tego celu specjalnych zbiorników. Opis zbiorników, ich konstrukcji i materiałów, z których zostały wykonane.
Zeszyt 4, stron 42, ilustracje
D. G. D u f f , R. S. S i n c l a i r , D. S t i r l i n g , Light I
n-duced Colour Changes o f Natura! D yes (Światło wywołujące zmiany
koloru naturalnych barwników), ss. 161— 169, 5 il., 2 tab. Próbki wełny ufarbowanej dziewięcioma barwnikami pochodzenia natural nego poddaw ano badaniom na płowienie w urządzeniu Microscal. Zm iany zabarwienia określano wizualnie oraz instrumentalnie. W y niki zestaw iono ze stosowanymi ogólnie skalami płowienia. Różne m etod y wyrażania zmian koloru dostarczają ilościowych danych co do wpływu światła na barwniki naturalne.
D. G. D u f f , R. S. S i n c l a i r , D. S t i r l i n g , The Fast
ness to Washing o f Som e N atural Dyestuffs on Wool (Odporność na
pranie wełny farbowanej barwnikami naturalnymi), ss. 170— 176, 5 tab. Ocena odporności na pranie wełny ufarbowanej dziew ięcio ma naturalnymi barwnikami. W iele z przebadanych barwników wykazało wyraźne zmiany barwy, których stopień zależny był od ilości alkaliów w kąpieli piorącej. Podkreślenie konieczności ozna czania odczynu (pH ) kąpieli, w których czyszczone są tkaniny far bow ane barwnikami naturalnymi.
M . F. M e c k l e n b u r g , J. E. W e b s t e r , Aluminium H oney
comb Supports: their Fabrication and Use in Painting Conservation
(Aluminiowe podłoża komórkowe: ich sporządzanie i użycie w kon serwacji malowideł), ss. 177— 189, 10 il. O pis przygotowania i zasto sowania sztywnych podłoży z alum iniowym rdzeniem kom órko wym do m alowideł na płótnie. M ożliwości użycia stołu próżniow e go do naklejania obrazów na podłoże alum iniowe przy użyciu spoiw woskowo-żywicznych lub innych termoplastycznych. Infor macje techniczne o dostępnych materiałach mogących znaleźć za stosowania w przygotowywaniu inaczej konstruowanych podłoży. E. D e W i t t e , P. H u g e t , P. van d m B r o e c k , A Com pa
rative Study o f Three Consolidation M ethods on Limestone (Badania
porównawcze trzech metod wzmacniania wapienia), ss. 190— 196, 4 il., 2 tab. D o badań użyto wapienia organogenicznego o dużej porow atości, pochodzącego z Maastrichtu. Próbki o wymiarach 5 x 5 x 5 cm nasycano pod zm niejszonym ciśnieniem roztworem Paraloidu В 72 w toluenie oraz mieszaniną m onom erów metakry- lanu metylu i akrylanu etylu. Próbki nasycone monomerami poli m eryzowano następnie w podwyższonej temperaturze i metodą radiacyjną. Najlepsze wyniki uzyskano przy nasycaniu monomerem polim eryzowanym termicznie.
N . A. N o r t h , Determination o f the W ater Content o f Acetone
Solutions (Oznaczanie zawartości wody w roztworach acetonu),
ss. 197— 198, 1 tab. Opis oznaczania zawartości w ody przez pomiar przewodnictwa nasyconego roztworu NaCl w badanej mieszaninie aceton — woda.
Recenzje, ss. 199— 202.
(N . S. Brommelle, rec.), G. L. S t o u t (ed), Technical Studies in
the Field o f Fine A rts. Fascimile Edition, Editorial Advisor W olf
gang M. Freitag, Garland Publishing Inc., N ew Y ork 1975, 2535 ss. (10 tom ów za lata 1932— 1942).
(G. F. Stucker, rec.), A. F. R i x o n , Fossil Anim al R em ains:
Their Preparation and Conservation (Skamieniałości zwierząt: pre
parowanie i konserwacja), The A thlone Press, London 1976, 304 ss.
Oprać. P iotr Rudniewski
C H U D O Ż E S T W IE N N O JE N A SL E D IJE . Wyd. Ministerstwo K u l tury ZSR R . Wsiesojuznaja Cientralnaja N auczno-Issledowatiel- skaja Łaboratorija po Konserwach i Restawracii Muziejnych Chu- dożestwiennych Cennostiej (W C N IŁK R ). M oskwa. W ydawnictwo ciągłe, nieperiodyczne.
Tom 2 (1977), stron 208, ilustracje
N . G. B e l e n s k a j a , T. V. A l e k s i e j e w a , Issledowanije
dolgowiecznosti p isczej bumagi № 1 mietodom uskorennogo tieplo- wogo i swietowogo starenija (Badanie trwałości papieru piśmiennego
nr 1 za pomocą urządzenia do prób przyspieszonego starzenia pod działaniem światła i ciepła), ss. 3— 14, lit. Badaniu poddano papier z celulozy siarczanej marki B l w następujących odmianach: 1) z czys tej celulozy bez dodatku wypełniacza i kleju, 2) klejony dimerem heksadecylketenu, wypełniony kaolinem, 3) klejony dimerem heksa decylketenu, wypełniony kredą, 4) klejony klejem kalafoniowym , wypełniony kaolinem. Stwierdzono, że papier klejony dimerem jest trwalszy niż klejony klejem kalafoniowym. Spośród papierów kle jonych dimerem heksadecylketenu trwalszy jest papier z wypełnia czem kredowym niż kaolinowym.
T. I. B e r l i n , Spektrochem iczeskij m ietod analiza małych prob
wziatych iz bronzowych predm ietow prikladnogo iskusstwa i skul- ptury (Analiza widmowa małych prób pobranych z brązowych obiek
tów rzemiosła artystycznego i rzeźby), ss. 15— 18, lit. Opracowana metoda opiera się na analizowaniu serii po 10 widm z prób (0,5— 1,0 mg) brązu rozpuszczonego w stężonym kwasie azotowym. Próba pcdawana jest na elektrodę spektrografu ISP 30 kroplami ze specjalnie skonstruowanej biurety. Załączono tabele z porówna niami wyników analizy klasycznej i widmowej oraz wykaz par linii analitycznych widma.
W. J. B i r s z t e j n , N iekotoryje woprosy tiechnołogii Srednie-
aziatskich i Priczernomorskich stiennych rozpisiej anticznogo wre- mieni (Niektóre próby technologii średnioazjatyckiego i czarnomor
skiego starożytnego malarstwa ściennego), ss. 19— 32, lit. Orga niczne składniki fragmentów malowideł ściennych ze Środkowej Azji, datowanych cd II w. p.n.e. do III w. n.e., oznaczono m eto dami biochemicznymi. Poszczególne aminokwasy rozdzielono na kolumnach chromatograficznych D ovex 5 0 x 2 . Stwierdzono, że spoiwem była żelatyna w próbach pochodzących z Mansur Tepe, natomiast w próbach z Kara Tepe spoiwem były gumy roślinne (widma podczerwone wielocukrów podobne do widm gum z drzew wiśniowych). Obie techniki znane były na Środkowym W schodzie i opisane przez dawnych autorów indyjskich. W próbach starożyt nej polichromii koloru czerwonego, pochodzącej znad Morza Czarnego, oznaczono wosk pszczeli.
A. W. I w a n o w a , M ietodika ispytan ij ukrieplennych obrazcow
izwiestkowych sztùkaturok (M etodyka badania wzmocnionych prób
zapraw wapiennych), ss. 33— 41. M etoda badania obejmuje ozna czenia absorpcji i odparowania wody, poddawanie cyklom m ocze nia, suszenia, mrożenia i rozmrażania, drastycznych zmian tempe ratury, naparowania i ścierania. Badano również zachowanie się warstw malarskich na próbach. Niezależnie od tego określano od porność prób na działanie światła, czynników biologicznych i ścis kanie. •
M. K. K a l i s z , Techniczeskie tricbowanija к iskusstwiennoj pa-
tinie monumientalnych brom owych i miednych pamiatnikow i mie- tody jeje issledowanija (Warunki techniczne sztucznego patynowania
brązowych i miedzianych obiektów zabytkowych i metody ich bada nia), ss. 42— 54, lit. O m ówiono własności fizyczne i chemiczne, ja kim winna odpowie dać sztucznie wytworzona patyna. Winna ona skutecznie zabezpieczać zabytki z brązu i miedzi przed niszczącym działaniem różnych czynników atmosferycznych. Podano m etody badania patyny.
Issledowanije i riestawracija latinskoj biblii X III M’. iz sobranija Naucznoj B iblioteki im. Gorkogo p r i M oskowskom Gosudarstwien- nom Uniwersitietie (Badanie i konserwacja biblii łacińskiej z Х Ш w.
ze zbiorów Naukowej Biblioteki im. Gorkiego przy Państwowym Uniwersytecie Moskiewskim):
I. P. M о к г e с o w a, Istoriko chudożestwiennoje swiedenija o ru-
k opis i (Historyczno-artystyczne źródła do rękopisu), ss. 55— 70, lit.
Biblia pochodzenia francuskiego została podarowana Uniwersyte towi M oskiewskiemu w 1803 r. przez P. G . D em idowa. O m ówiono zachowane źródła i literaturę, przeprowadzono próbę atrybucji mi niatur. D o artykułu załączono spis 71 miniatur znajdujących się w rękopisie oraz tłumaczenie z języka francuskiego artykułu o biblii, który ukazał się w X IX w.
W. L. R o m a n o w a , Paleograficzeskoje issledowanije rukopisi (Badanie paleograficzne rękopisu), ss. 71— 75. Próba datowania rę kopisu na podstawie analizy paleograficznej.
M. P. W i k t u r i n a , Rientgenograficzeskoje issledowanije m i
niatur rukopisi (Rentgenograficzne badanie miniatur rękopisu),
ss. 76— 81. Na podstawie badań rentgenograficznych stwierdzono, że miniatury rękopisu zostały wykonane przez trzech autorów.
J. F. S e r ó w , Riestawracija perepleta rukopisi (Konserwacja
oprawy rękopisu), ss. 82— 84. Zawiera szczegółow y opis zabiegów konserwatorskich przeprowadzonych dla odświeżenia i zabezpie czenia oprawy rękopisu.
M. M. N a u m o w a , Primienienije mietoda rientgenofazowogo analiza dla issledowanija sostawa produktów korozii na proiwiedieni- jach iskusstwa iz miedi i bronzy (Zastosowanie fazowej analizy rentge-
nograficznej do badania składu produktów korozji na obiektach sztuki z miedzi i brązu), ss. 85— 91, lit. O m ów iono m ożliwości zastosowania dyfraktometrycznej rentgenowskiej analizy fazowej do określania składu i struktury produktów korozji zabytków z miedzi i brązu. A. P e t r a k i e w , A. S a w ó w , C. K a r n e n o w a (Bułgar ska Republika Ludowa), Issledowanije mnogoslojnyc/t stienopisiej
p ri pom oszczi elektronnogo mikrozonda (Badanie wielowarstwowych
malowideł ściennych za pomocą mjkrosondy elektronowej), ss. 92— 95. Za pom ocą mikrosondy elektronowej określono nieorganiczne pigmenty w poszczególnych warstwach malowideł ściennych. Próby pobrano z zabytków malarstwa ściennego znajdujących się na tere nie Bułgarii. N a podstawie porównania metod m ikrosondy rentge nowskiej i mikroanalizatora laserowego stwierdzono, że badania prowadzone przy ich zastosowaniu wzajemnie uzupełniają się. S. W. R i m s k a j a - K o r s a k o w a , Kontro! za snjatiem laka
s proizwiedienij żiwopisi s pom oszcziu otrażennych ultrafioletowych luczej (O kontroli zdejmowania werniksu z obiektów malarstwa za po
mocą odbitego promieniowania nadfioletowego), ss. 96— 99.
G. W. T k a c z u k o w a , Udalenije produktów korozii z miednogo
osnowanija emaliewych izdelij (LJsuwanie produktów korozji z mie
dzianych podłoży obiektów emaliowanych), ss. 100— 113, lit. Wśród stosowanych m etod wymienia się jako godne polecenia: ekstrakcję elektrochemiczną w wodzie destylowanej, ekstrakcję elektroche miczną w roztworze (N H 4) 2C 0 3, ekstrakcję za pom ocą wymiennika jonow ego (jonitu), zastosowanie N a 2C r20 7 jako inhibitora. L . I. A l b a u m , l z opyta konserwacii stiennych rozpisiej na les
sow ej osnowie (Z doświadczeń w konserwacji malowideł na podłożu
lessowym), ss. 114— 116. Opis demontażu fragmentów malowideł ściennych na podłożu lessowym. N ow ość metody polega na zasto sowaniu folii polietylenowej zamiast papieru lub tkaniny.
K. N. B a k u r a d z e , Snjatie freso k (N ieskolko prim ierow i z
p raktiki chudożnika, restawratora) (Zdejmowanie fresków. Kilka
przykładów z praktyki artysty-konserwatora), ss. 117— 119. Opis m etody zdejmowania fresków stosowanej w gruzińskiej Specjalis tycznej Pracowni Naukowo-Konserwatorskiej.
W. P. B u r y j , Primienienije nowych matieriałow p ri montirowkie
fragm ientow monumientalnoj żiwopisi na iskusstwienneje osnowanije
(Zastosowanie nowych materiałów do montowania fragmentów ma larstwa ściennego na sztucznym podłożu), ss. 120— 123. Autor zaleca stosowanie między innymi spienionych i rozwłóknionych materia łów' mineralnych (takich jak wełna azbestowa, żużlow a, surowego włókna szklanego) do wypełniania ubytków, sporządzania podłoży i montowania fragmentów malowideł ściennych.
G. Z. B y k o w a , Riestawracija enkausticzeskoj ikony ,,Sergij
i W akch” VI— VII iz Kiewskogo miuzieja wostocznogo i zapadnogo iskusstwa (Konserwacja enkaustycznej ikony „Sergiusz i Bakchus”
z VI— VII w. n.e. z Kijowskiego Muzeum Sztuki Wschodniej i Z a chodniej), ss. 124— 133, lit. Przeprowadzono badania pigmentów i podłoża drogą analizy chemicznej, rentgenografii i fluorescencji w nadfiolecie i podczerwieni. Zdjęto przemalowania i usunięto póź niejsze uzupełnienia. Opisano szczegółow o kolejne czynności w yko nywane w trakcie konserwacji.
G. W. Z a r e n к o w, M ontirowka fragm ientow monumientnoj
żiwopisi w mietalliczeskuju ramu na izw iestkow o-kazeinow yj raztwor. M ietod S. S. Czurakowa (Montaż fragmentów malowidła ściennego
w ramie metalowej na rozczyn kazeinowo-wapienny. Metoda S. S. Czu rakowa), ss. 134— 135.
N . J. P i e t u c h o w, Udalenije powierchnostnych zagrazenij s proizwiedienij żiwopisi (Usuwanie powierzchniowych zabrudzeń,
z obiektów malarstwa), ss. 136— 139, lit. Autor rozważa wady i za lety żółci stosowanej do usuwania zabrudzeń z powierzchni obra zów olejnych.
W. L. T r o f i m o w , O riestawracii fragmientirowannoj skulptury
iz kamnia i k o sti (O konserwacji rozbitej rzeźby z kamienia i kości)
ss. 140— 144, lit. Artykuł omawia zastosowanie materiałów synte tycznych do konserwacji rzeźby z kamienia i kości.
J. I. G r e n b e r g , N iekotoryje woprosy razrabotki miuziejnoj do-
kumientacii w aspiektie informacionnogo obsluziwania (Problemy
opracowania dokumentacji muzealnej dla celów informacji), ss. 145— 166, lit. Artykuł został opracowany na podstawie referatów w ygło szonych na konferencjach Kom itetu Konserwatorskiego 1COM. Autor jest koordynatorem Grupy Roboczej „D ok um entacja” tego Kom itetu.
W. P. B u r y j , Ob uczastii w rabotie Sow ietsko-A fganskoj Arche-
ologiczeskoj Ekspedicii A N S S S R iv /972 g. (O udziale w pracach
Radziecko-Afgańskiej Ekspedycji Archeologicznej Akademii Nauk Z SS R w 1972 r.), ss. 167— 169. Opis transferu m alowideł ściennych (ok. 15 m 2) zdjętych w miejscowości Dalberzin (odkrytych w 1969r.) do Kabulu.
Z. B. W o ł k o w a , Pieriodiczeskije izdanija i bibliograficzeskije
ukazatieli po woprosam riestawracii (Wydawnictwa periodyczne
i przeglądy bibliograficzne konserwacji), ss. 170— 179. Przegląd ra dzieckich i obcych czasopism i wydawnictw bibliograficznych doty czących konserwacji i badania dzieł sztuki i zabytków.
G. A. K o s z a l e n k o , Feofrast i jego i wiedienija o matierialach
i tiechnikie driewniegrieczeskoj żiw opisi (Teofrast i jego wiadomości
o materiałach i technice starogreckiego malarstwa), ss. 180— 193, lit. Komentarz do pracy Teofrasta o pigmentach i technice malarstwa, zawartej w jego dziele pod ogólnym tytułem O kamieniach.
G. P. M i с h a 1 e w i с z, Swiedienija o lazuritie w P ersidskoj m i
neralog iczeskoj literature X II— X III w. (Wiadomości o lazurycie
(lapis lazuli) w perskiej mineralogicznej literaturze XII— XIII w.), ss. 194— 202, lit.
N. A. N i k i f o r a k i , Kartina , , Wenera w kuźnice W ulkana”
iz Minskogo Chudożestwiennogo M iuzieja (Obraz „Wenus w kuźni
Wulkana” z Mińskiego Muzeum Sztuki), ss. 203— 207. N a podstawie badania częściowo zachowanej sygnatury i analizy technologicznej ustalono autorstwo obrazu. Autorem jest Peter Thys, malarz fla mandzki z XVII w.
Ilustracje na 69 stronach nlb.
Spis treści i streszczenia w jęz. rosyjskim i angielskim.
Tom 3 (1977), stron 200, ilustracje
W. J. B i r s z t e j n , К woprosu tiechnołogii ranniesriedniewieko-
woj śriednieaziatskoj monumientalnoj żiw opisi — issledowanije swiazu- juszczego rospisiej (O technologii wczesnośredniowiecznego środkowo-
azjatyckiego malarstwa ściennego — badanie spoiwa), ss. 3— 7, lit. Z prób datowanych na II— VII w. n.e. pobranych z w ykopalisk w Kara-tepe, Toprak-kala, Piandzikencie i Adzina-tepe oddzielono warstwy malatury, a z nich wyodrębniono organiczne spoiw a i zbadano spektrofotometrycznie w podczerwieni. Otrzymano widma przypominające widma gum drzew z rodziny śliwowych (Prunoidae). W. J. B i r s z t e j n , W. M. T u l c z i n s k i j , O b idientijikacii
wieszczestw pokrownogo słoja egipetskich kamienych stieł (O iden
tyfikacji materiałów wierzchnich pokryć egipskich stel grobowych), ss. 8— 11, lit. W pokryciach grobowych stel egipskich w ykryto obecność wosku i gum roślinnych. Oznaczenia w ykonano m etodą spektroskopii w podczerwieni.
W. J. B i r s z t e j n , L. W. K u z n i e c o w a , Opredielenije swiazujuszczich mnogoslojnoj stankowoj żiw opisi na zrezach (O zna
czanie spoiw na przekrojach wielowarstwowego malarstwa sztalugo wego), ss. 12— 19, lit. O m ów iono literaturę tematu i m etodę opartą na testach biochemicznych, specjalnie opracowaną do badania spoiw w warstwach malarskich. M etoda ta opiera się na w łasnoś ciach czerwieni kumasowej barwiącej wyłącznie białka i czerni Sudan В barwiącej wyłącznie lipidy (na kolor niebieski) i pozw ala na wykrywanie białek i olejów w spoiwach.
М. P. W i к t u r i n a , Fiziczeskie m ietody issledowanija p r i atri-
bucii żywopisnych proizwiedienij (Fizyczne metody badania dzieł ma
larstwa dla celów atrybucji), ss. 20— 31. W celu określenia autorstwa i stanu zachowania obrazów stosowane są badania przy użyciu nad fioletu i podczerwieni. Za pom ocą nadfioletu najlepiej można określić stan powierzchni obrazu, natom iast podczerwień pomaga w ustaleniu autentyczności sygnatur i rysunku pod malowidłem. W niektórych wypadkach nieocenione usługi oddaje m akrofoto- grafia.
L. 1. W o r o n i n a , D. 2. A r a k c z e w a , Z aszczita chudo-
żestwiennych gruntowanych с hols tow ot pleszczewienija (Ochrona
gruntowanych płócien artystycznych przed pleśnieniem), ss. 32— 40, lit. Przed wyrobem nici należy zaprawić napaginą (ester etylowy kwasu paraoksybenzoesowego).
Z. M. Ż e l i n s k a j a , Primienienije mietoda infrakrasnoj spiek-
troskopii к analiza m atierialow żiwopisi (Zastosowanie spektroskopii
w podczerwieni do analizy materiałów malarstwa), ss. 41—48, lit. Opisano teoretyczne podstawy m etody i m ożliwości oznaczania składników organicznych i nieorganicznych różnych mieszanin spotykanych w materiałach malarstwa. Podano przykłady badań przeprowadzonych w W C N IŁK R w M oskwie.
М. K. K a l i s z , Triehowanija к podgotow kie powierchnosti bron-
zow oj skidptury podwiergajem oj patinirowaniju (Wymagania w przy
gotowywaniu powierzchni rzeźb z brązu do patynowania), ss. 49— 62, lit. Chemiczne i mechaniczne sposoby czyszczenia powierzchni brązu z brudu i tłuszczów, wytrawiania i polerowania przed paty nowaniem.
L. W. K u z n i e c o w a , O pigmientach driewnierusskoj tiempie-
rnoj żiwopisi (O pigmentach staroruskiego malarstwa temperowego),
ss. 63— 82, lit. Studium rękopisów z XV— XVIII w. zawierających nazwy pigmentów stosowanych w staroruskim malarstwie. Inter pretację oparto na badaniach fizycznych i chemicznych i wyjaśnio no, w jakim zakresie dotyczą tylko koloru, a w jakim również nazw współczesnych lub dawnych minerałów, związków chemicznych nieorganicznych i organicznych, używanych jako pigmenty w dawnym malarstwie.
L. A. L e l e k o w , Monumientalnaja żiwopis pieriedniej Azii. VI— I tys. do n.e. (Malarstwo ścienne Azji Przedniej. VI— I tysiącle
cie p.n.e.), ss. 83— 97, lit. N a tle zarysu historii malarstwa ściennnego na Bliskim W schodzie om ów iono rozwój techniki malarskiej i sto sow ane materiały.
E. F. F e d o r o w i c z , Prost iejsze m ietody issledowanija okraski
driewnich i starinnych tkaniej (Prostsze metody badania barwienia
dawnych i starożytnych tkanin), ss. 98— 107, lit. O m ów iono chroma tograficzne i luminescencyjne badania barwników ze starych tka nin. Oparto je na metodzie R. Pfistera, zastosowanej do badania tkanin egipskich i hellenistycznych, zm odyfikowanej przez W. N . K ononow a.
C h u s a m el D i n A b d e l C h a m e d , Nasiekom yje wriedi-
tieli w miuziejach Egiptu (Szkodniki owadzie w muzeach Egiptu),
ss. 108— 112, lit. Wyniki badań obiektów uszkodzonych przez ow a dy w pięciu egipskich muzeach Kairu i Aleksandrii. Rodzaje owadów oznaczono na podstawie charakterystycznych cech uszkodzeń i rozmiarów zniszczeń.
I. G. B o r i s o w a , A. F. E r k o , Razrabotka m ietodiki kon-
sierwacii żiwopisi pam iatnikow dieriewiannoj architiektury (Studia
nad metodyką konserwacji malarstwa w zabytkach architektury drewnianej), ss. 113— 118, lit. Badania laboratoryjne prób drewna impregnowanych roztworami żywic syntetycznych.
E. J. I w a n o w a , Riestawracija i issledowanije kartin Dżowanni
Batista Tiepolo ,,W strecza Antonia i K leopatry” i ,,P ir K leo p a try”
(Konserwacja i badanie obrazów Giowanni Batista Tiepolo „Spotka nie Antoniusza i Kleopatry” i „U czta Kleopatry” ), ss. 119— 125, lit. Sprawozdanie z konserwacji i badań obrazów Tiepola, przepro wadzonych w latach 1963— 1968 w G łównej Centralnej N aukow o- -Artystycznej Pracowni Konserwatorskiej im. J. E. Grabarja przez M. L. Butakowa, S. S. G ałuszkina, E. J. lw anow ą, 1. P. Suworowa i I. A. Tarasowa. W ykonano badania rentgenowskie i analizy ch e miczne zapraw i farb wymienionych obrazów.
M. N . L e b e l , Konserwacija anticznoj skulptury iz kamnia (Kon serwacja rzeźby antycznej z kamienia), ss. 126— 144, lit. O m ów iono literaturę rosyjską i obcą na temat konserwacji kamienia, zwłasz cza marmuru i wapienia, zarys historii konserwacji i przegląd metod stosowanych w poszczególnych pracowniach, a przede wszystkim w pracowni konserwatorskiej Państwowego Ermitażu, w czyszcze niu, utrwalaniu pozostałości polichromii, uwalnianiu od soli, wzmacnianiu kamienia, poprawianiu dawnych zapraw, klejeniu, wypełnianiu ubytków i retuszowaniu. Opisano możliwości i zakres stosow alności nowych materiałów na podstawie własnych, dwu dziestoletnich doświadczeń.
A. P. N i e k r a s o w , L. P. B a ł y g i n a , Tiechniko-riestawra-
cionnoje issledowanije żiwopisi Andrieja Rublowa s 1408 g. w Uspien- skom Soborie g. W ładimira (Techniczno-konserwatorskie badanie
obrazu Andrzeja Rublowa z 1408 r. w Soborze Uspieńskim we Wło dzimierzu), ss. 145— 149, lit. Historia konserwacji unikatowego ma lowidła ściennego Rublowa we Włodzimierskim Soborze W niebo wzięcia, zniszczonego w przeszłości głównie na skutek powtarzanej wzmacniającej impregnacji roztworem kazeiny. Stabilizację m alo widła przeprowadzono za pom ocą roztworów syntetycznej żywicy produkcji radzieckiej — VA 2 EG A, SV ED , К 42 i К 15/3, pole conych przez W CN IŁK R.
I. W. R o z a n o w a , М. P. W i k t u r i n a , N ow yj pamiatnik
Gosudarstwiennoj Trietiakowskoj Galerei — ikona Bogomateri Odigi- trija s żitiem Bogomateri, Joakima i Anny (Nowy nabytek Państwo
wej Galerii Tretiakowskiej — ikona Hodigitria z żywotem Matki Boskiej, Joachima i Anny), ss. 150— 156, lit. Sprawozdanie z bada nia stylistycznego, rentgenograficznego i w promieniach podczer wonych ikony pochodzącej z przełomu XV i X V I w.
L. P. N o w i k o w a , Riestawracija rieznych panno iz Szachrista-
na (Konserwacja rzeźbionych paneli z Szachristanu), ss. 157— 161, lit.
Konserwacja dużych, w znacznym stopniu zwęglonych paneli drewnianych, pochodzących z wykopalisk. Opisano zabiegi konser watorskie podjęte w miejscu wydobycia i w pracowni. Polegały one głównie na oczyszczeniu i stabilizacji wymiarowej drewna.
N . A. S z a w r i n a , J. A. K a z a k o w , Riestawracja plafona
iz osobniaka kniazja N. B. Jusupowa (Konserwacja plafonu z pałacyku
księcia N. B. Jusupowa), ss. 162— 164. Po konserwacji i zbadaniu plafonu stwierdzono, że jego autorem jest G. B. Tiepolo.
S. W. F i ł a t o w , Ekspierimientalnoje otsłojenije zapisi ikony „M ietropolit A lek siej” (Doświadczalne odwarstwienie malowideł
ikony „Metropolita Aleksy”), ss. 165— 171. Artykuł omawia rozwar stwienie i rozdzielenie ikony od zamalowania. Zamalowanie jako odrębny obraz przeniesiono na nowe podłoże. Oryginał został na m alowany w 1577 r. przez Dawida Siracha.
O. M. F r i d m a n , E. S. C z e p k o , G. S. D i e r i e n i k i - j a n , A. A. M a s z k o w , Tierm iczeskoj m ietod konserwacii syrcowych konstrukcij (Termiczna metoda konserwacji budów z su
rowej gliny), ss. 172— 177. M etoda stosowana w konserwacji zabyt ków Chiwy, Samarkandy i Buchary. Wadą metody jest pow odow a nie zmiany koloru po wypaleniu, zaletą — twardość materiału po zabiegu.
S. I. G o r i e ł o w a, Iz istorii riestawracii w S S SR . 1917— 1923 (Z historii konserwacji w ZSR R . 1917— 1923), ss. 178— 200, przypi sy. Artykuł, opracowany na podstawie źródeł archiwalnych, om a wia powstanie i działalność centralnego biura konserwacji zabyt ków w ludowym komisariacie ochrony zabytków oraz najważniej szych pracowni konserwatorskich.
Ilustracje na 52 stronach nlb.
Spis treści i streszczenia w jęz. rosyjskim i angielskim.
