Andrzej Wiśniewski
"Przebieg procesu karnego", S.
Kalinowski, Warszawa 1961 :
[recenzja]
Palestra 5/8(44), 67-69
P R Z E G L Ą D
WYD/% W I M I C T W f R / % W M I C Z Y C H
S. K a l i n o w s k i : Przebieg procesu karnego. W yd. II, poprawione
i uzupełnione. PW N, W arszawa 1961, s. 558.
O m a w ia n a p r a c a z a w ie r a s y s te m a ty c z n y , w y c z e r p u ją c y w y k ła d części szcze g ó ln e j p ro c e s u k a r n e g o i s ta n o w i w ty m z a k r e s ie z a ró w n o p o d rę c z n ik u n iw e r s y te c k i, j a k i c e n n ą p o m o c d la p r a k ty k ó w . P r z e d s ta w ia j ą c w ro z d z ia le I s t a d ia p ro c e s u k a rn e g o , a u to r w s k a z u je , że p r z y o m a w ia n iu p r z e b ie g u p ro c e s u k a r n e g o n a le ż y z w ró c ić sz c z e g ó ln ą u w a g ę n a k o le j n o ść c z y n n o śc i p ro c e s o w y c h d o k o n y w a n y c h w to k u p ro c e s u . P ro c e s k a r n y — w y w o d z i a u t o r — p o w in ie n b y ć t a k s k o n s tr u o w a n y , a b y z a p e w n ia ł j a k n a jle p s z e o sią g n ię c ie p o s ta w io n y c h p rz e d n im z a d a ń . W • szczeg ó ln o ści p ro c e s p o w in ie n re a liz o w a ć z a s a d y p r a w id ło w e j o r g a n iz a c ji p r a c y , a je d n o c z e ś n ie u m o ż liw ia ć p rz e p r o w a d z e n ie p r z e z w y ż s z ą in s ta n c j ę k o n tr o li z a ró w n o c a ło ś c i p r o c e su , j a k i p o sz c z e g ó ln y c h s ta d ió w p ro c e s o w y c h , a n a w e t n ie k tó r y c h w a ż n ie j sz y c h c z y n n o śc i. W p ro c e s ie ty p u m ie s z a n e g o t r z e b a w ię c w y ró ż n ić k ilk a o k r e só w ro z w o jo w y c h , p rz e z k tó r e p ro c e s k o le jn o p rz e c h o d z i. Z p u n k tu w id z e n ia te o r ii m o ż n a w y o d rę b n ić n a s t ę p u ją c e s t a d ia n o w o ż y tn e g o p ro c e s u k a r n e g o : a) p o s tę p o w a n ie p rz y g o to w a w c z e , p r z e p r o w a d z a n e w c e lu z e b r a n i a m a t e r ia łó w d o w o d o w y c h ja k o p o d s ta w y d o w y s tą p ie n ia z o s k a r ż e n ie m ; b) p o s tę p o w a n ie p rz e jś c io w e , o b e jm u ją c e c z y n n o śc i p ro c e s o w e o s k a r ż y c ie la i s ą d u z w ią z a n e z p rz e jś c ie m s p r a w y ze s ta d iu m p o s tę p o w a n ia p rz y g o to w a w c z e g o do s ta d iu m , w k tó r y m n a s t ę p u je ro z p o z n a n ie s p r a w y i w y d a n ie o rz e c z e n ia ; s ta d iu m to n ie z o s ta ło w y o d rę b n io n e w p o ls k im k .p .k .; c) p o s tę p o w a n ie g łó w n e , s ta n o w ią ce n a jw a ż n ie js z ą część p ro c e s u m ie s z a n e g o ; w s ta d iu m ty m n a s t ę p u je ro z p o z n a n ie s p r a w y p rz e z s ą d i w y d a n ie o rz e c z e n ia ; d) p o s tę p o w a n ie k o n tr o ln e , w k t ó r y m n a s t ę p u je k o n tr o la o rz e c z e n ia p ie r w s z e j in s ta n c j i p rz e z w y ż s z ą i n s ta n c j ę s ą d o w ą ; e) p o s tę p o w a n ie w y k o n a w c z e , m a ją c e n a c e lu w y k o n a n ie w y d a n e g o o rz e c z e n ia , k tó r e się u p ra w o m o c n iło . P rz y to c z o n y w y ż e j p o d z ia ł je s t o d m ie n n y od p r z y ję te g o d o ty c h c z a s w p o ls k ie j n a u c e p ro c e s u k a r n e g o p o d z ia łu s ta d ió w p ro c e s o w y c h . Z w ła sz c z a ró ż n i się o n o 'i tr a d y c y jn e g o p o d z ia łu w y o d rę b n ie n ie m s ta d iu m p o s tę p o w a n ia p rz y g o to w a w c z e g o j a k o s a m o d z ie ln e g o s ta d iu m p ro c e s o w e g o .
Z g o d n ie z p r z y j ę ty m p o d z ia łe m p ro c e s u n a p o sz c z e g ó ln e s ta d ia u ło ż o n a i e ż j e s t k o n s t r u k c ja c a łe j k s ią ż k i. T a k w ię c p o c z ą tk o w e ro z d z ia ły p r a c y p o św ię c o n e są o m ó w ie n iu p r o b le m a ty k i p o s tę p o w a n ia p rz y g o to w a w c z e g o . W ro ż d z ia le I I a u to r
68 A N D R Z E J W I S N I E W S K I N r 8 (44) o m a w ia p o s tę p o w a n ie p rz y g o to w a w c z e w p a ń s t w a c h o p a r ty c h n a w y z y s k u , c h a r a k t e r y z u j ą c p ro c e s t y p u a n ty c z n e g o , fe u d a ln e g o i b u rż u a z y jn e g o , w ro z d z ia le I I I — p o s tę p o w a n ie p rz y g o to w a w c z e w s y s te m ie p ro c e s o w y m P o ls k i b u r ż u a z y j - n e j (d o c h o d z e n ie i śle d z tw o ), a w ro z d z ia le IV — p o s tę p o w a n ie p rz y g o to w a w c z e w p ro c e s ie k a r n y m P o ls k i L u d o w e j d o r . 1959.
R o zd ział V z a w ie r a o m ó w ie n ie ś le d z tw a w e d łu g s t a n u p r a w n e g o o b o w ią z u ją c e g o o d d n ia 1 lip c a 1959 r . A u to r c h a r a k t e r y z u j e t u r o d z a j e i z a d a n ia ś le d z tw a , sz c z e g ó ło w o o m a w ia z a g a d n ie n ia z w ią z a n e z w sz c z ę c ie m ś le d z tw a , c z a se m je g o t r w a n ia i tr y b e m p r o w a d z e n ia o ra z z c z y n n o ś c ia m i d o k o n y w a n y m i p rz e z o r g a n a u p r a w n io n e d o p r o w a d z e n ia ś le d z tw a . W ro z d z ia le ty m m ie śc i się ta k ż e p r o b le m a ty k a z a ż a le n ia n a c z y n n o śc i śle d c z e , p r o b le m a ty k a z a m k n ię c ia , u z u p e łn ie n ia , z a w ie s z e n ia i u m o r z e n ia ś le d z tw a , p o d ję c ia n a n o w o i w z n o w ie n ia u m o rz o n e g o ś le d z tw a , w r e sz c ie u c h y le n ia p o s ta n o w ie n ia o u m o r z e n iu p o s tę p o w a n ia p rz y g o to w a w c z e g o . W ro z d z ia le V I a u t o r o m a w ia d o c h o d z e n ie p o p r z e d z a ją c e ś le d z tw o i z a s tę p u ją c e ś le d z tw o , d o c h o d z e n ie u p ro s z c z o n e o ra z in n e r o d z a j e d o c h o d z e ń . D a le j, a u to r z a jm u je s ię o r g a n a m i p r o w a d z ą c y m i d o c h o d z e n ie , c z a s e m t r w a n i a d o c h o d z e n ia i r o l ą p r o k u r a t o r a w d o c h o d z e n iu . W r o z d z ia ła c h V I I i V I I I o m ó w io n y j e s t a k t o s k a r ż e n ia i je g o u z a s a d n ie n ie . W ro z d z ia le I X z a ty tu ło w a n y m „ O d d a n ie p o d s ą d ” , p o h is to ry c z n y m i p o r ó w n a w c z y m w s tę p ie , a u t o r p r z e d s ta w ia s ą d o w ą k o n tr o lę a k t u o s k a r ż e n ia w n a s z y m s y s te m ie p ro c e s o w y m . W ro z d z ia le X o m ó w io n e j e s t p rz y g o to w a n ie d o r o z p r a w y g łó w n e j. K ilk a n a s tę p n y c h ro z d z ia łó w p o ś w ię c o n y c h j e s t o m ó w ie n iu p r o b le m a ty k i r o z p r a w y g łó w n e j. W ro z d z ia le X I z n a jd u j e m y u w a g i o g ó ln e i r y s h is to ry c z n y , w r o z d z ia le X I I o m ó w io n e j e s t ro z p o c z ę c ie r o z p r a w y g łó w n e j, a w ro z d z ia le X I I I — p rz e w ó d są d o w y . W ro z d z ia le X IV a u to r o m a w ia z n a c z e n ie g ło só w s t r o n ja k o e ta p u r o z p r a w y , k o le jn o ś ć p rz e m ó w ie ń s tr o n , w re s z c ie o s t a tn i e sło w o o sk a rż o n e g o . W ro z d z ia ła c h X V —X V I I o m ó w io n y je s t w y ro k , je g o t r y b w y d a w a n ia i u z a s a d n ie n ie . W d a ls z y c h ro z d z ia ła c h d o ty c z ą c y c h ś r o d k ó w o d w o ła w c z y c h a u t o r p o u w a g a c h o g ó ln y c h i p r z e d s ta w ie n i u p o d z ia łu ś r o d k ó w o d w o ła w c z y c h (rozdz. X V II I) o m a w ia w ro z d z ia le X I X r o d z a j e z a ż a le ń , d o p u s z c z a ln o ś ć z a ż a le n ia i p o s tę p o w a n ie z a ż a le n io w e , o r g a n y u p r a w n io n e d o r o z p o z n a w a n ia z a ż a le ń , fo r m ę z a ż a le n ia o ra z t r y b s k ł a d a n ia i t r y b r o z p o z n a w a n ia z a ż a le ń . W ro z d z ia le X X o m a w ia p o ję c ie i p o d s t a w y r e w iz ji, f o r m a ln e w a r u n k i r e w iz ji, o so b y u p r a w n io n e d o z a ło ż e n ia r e w iz ji, p o s tę p o w a n ie r e w iz y j n e i r o d z a je r o z s tr z y g n ię ć s ą d u re w iz y jn e g o , c o fn ię c ie r e w iz ji, u d z ie la n ia o d p o w ie d z i n a p y ta n i a p r a w n e i z a s a d y p r a w n e . R o z d z ia ł X X I doltyozy r e w iz j i n a d z w y c z a jn e j. A iutor o m a w ia t u d o p u s z c z a ln o ś ć r e w iz ji n a d z w y c z a jn e j, t e r m i n do j e j z a ło ż e n ia i o so b y u p r a w n io n e d o w n ie s ie n ia o ra z p o s tę p o w a n ie w t r y b i e r e w iz ji n a d z w y c z a jn e j. W z n o w ie n ie p o s tę p o w a n ia z a k o ń c z o n e g o p ra w o m o c n y m w y r o k ie m j e s t tr e ś c ią ro z d z ia łu X X I I . A u to r p r z e d s ta w ia t u c h a r a k t e r p r a w n y w z n o w ie n ia p o s tę p o
N r 8 (44) P R Z E G L Ą D W Y D A W N IC T W P R A W N I C Z Y C H 69 w a n ia , w a r u n k i d o p u s z c z a ln o ś c i i p o d s ta w y w z n o w ie n ia p o s tę p o w a n ia , w z n o w ie n ie p o s tę p o w a n ia n a n ie k o r z y ś ć l u b n a k o rz y ś ć o s k a rż o n e g o , n o v it e r r e p e r ta i n o - v i t e r p r o d u c ta , o so b y u p r a w n io n e d o z ło ż e n ia w n io s k u i t r y b s k ł a d a n ia w n io s k u o w z n o w ie n ie , c o fn ię c ie w n io s k u , s ą d w ła ś c iw y d o o r z e k a n ia o w z n o w ie n iu p o s tę p o w a n ia , s p r a w d z e n ie o k o lic z n o śc i w s k a z a n y c h w e w n io s k u , w s tr z y m a n ie w y k o n a n ia w y r o k u w z w ią z k u z r o z p o z n a w a n ie m w n io s k u , t r y b z a ła tw ie n ia w n io sk u , z a ż a le n ie n a p d k ta n o w ie n ie o o d m o w ie w z n o w ie n ia p o s tę p o w a n ia , p o s tę p o w a n ie p o w z n o w ie n iu , w re s z c ie s to s u n e k w z n o w ie n ia p o s tę p o w a n ia do r e w iz ji n a d z w y c z a jn e j. W ro z d z ia le X X I I I o m ó w io n a j e s t p r o b le m a ty k a z w ią z a n a z w y k o n a n ie m w y r o k u .
K o ń c o w e ro z d z ia ły k s ią ż k i p o ś w ię c o n e s ą o m ó w ie n iu sz c z e g ó ln y c h tr y b ó w p o s tę p o w a n ia . T a k w ię c w ro z d z ia le X X IV a u to r o m a w ia p o s tę p o w a n ie w s p r a w a c h n ie le tn ic h , w ro z d z ia le X X V — p r z y w r ó c e n ie p r a w i z a ta r c ie s k a z a n ia , w r o z d z ia le X X V I — p o s tę p o w a n ie w s p r a w a c h k a r n o - a d m i n is t r a c y jn y c h , w r o z d z ia le X X V II — o d s z k o d o w a n ie z a n ie s łu s z n e s k a z a n ie lu b o s k a r ż e n ie , w ro z d z ia le X X V I I I — p o s tę p o w a n ie w r a z i e z a g in ię c ia lu b z n is z c z e n ia a k t , w ro z d z ia le X X I X — w y d a w a n ie p rz e s tę p c ó w , w ro z d z ia le X X X — p o s tę p o w a n ie n ak azo w e,, w ro z d z ia le X X X I — p o s tę p o w a n ie d o ra ź n e , w ro z d z ia le X X X I I — p o s tę p o w a n ie w s p r a w a c h o p r z e s tę p s t w a k a r n e s k a r b o w e i w ro z d z ia le X X X I I I — p o s tę p o w a n ie p o je d n a w c z e w s p r a w a c h z o s k a r ż e n ia p ry w a tn e g o .
