Józef Łapiński
IX Międzynarodowy Kongres
Stowarzyszenia Prawników
Kościołow Wschodnich
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 33/3-4, 221-223
13] Sprawozdania 221
cję Kongregacji Kościoła Wschodniego z dnia 7 m aja 1937 r. o dusz pasterstw ie wśród katolików wschodnich w Polsce (poza diecezjami greckokatolickimi) ;
— ks. prof, dr hab. Tadeusz P i e r o n e k poinformował o wszczę tych pracach nad II synodem plenarnym w, Polsce; do tego zagadnienia nawiązał ks. prof, dr hab. Edward S z t a f r o w s k i , zapoznając z zada niami, jakie zostały zlecone kanondstom;
— ks. prof. E. S z t a f r o w s k i poinformował o swoich planach co do kontynuacji wydaw nictw a źródeł najnowszego praw a kanonicz nego.
5. Postanowiono zwołać następne posiedzenie Sekcji w czerwcu przy szłego roku. Będzie ono poświęcone głównie nowemu praw u wyznanio wemu, mianowicie ustawom z dnia 17 m aja 1989 г.: o stosunku Państw a do Kościoła katolickiego w Polsce, o gw arancjach wolności sumienia i w yznania oraz o ubezpieczeniu społecznym duchownych.
Z innych wniosków w arto odnotować liczne głosy postulujące wszczę cie stosownych starań o powołanie stowarzyszenia kanonistów pol skich. Z inicjatyw ą w tym zakresie w ystąpił ks. prof, dr hab. Józef K r u k o w s k i .
Obrady podsumował przewodniczący Sekcji, ukazując dalsze zada nia, w jakich pragną mieć swój udział kanoniści polscy.
Ks. Tadeusz Paw luk
IX MIĘDZYNARODOWY KONGRES STOWARZYSZENIA z PRAWNIKÓW KOSCIOŁOW WSCHODNICH
Tegoroczny Międzynarodowy Kongres Stowarzyszenia Praw ników Ko ściołów Wschodnich odbył się w dniach od 17—24 w rześnia 1989 roku w Grecji, w mieście K avala (dawne Neapolis — miejsce pobytu św. Paw ła Apostoła). K avala jest oddalona 160 'km od Tesalonik w k ie ru n ku wschodnim. M iędzynarodowe spotkania kanonistów i historyków Kościołów Wschodnich m ają miejsce co dwa lata. Są organizowane n a przem ian przez Kościół katolicki i Kościół prawosławny. Obecny Kongres został zorganizowany przez stronę praw osław ną a następny, który z kolei będzie już X Kongresem, zostanie zorganizowany przez stronę katolicką w roku 1991 we Włoszech, w Bari.
Zasadniczym celem tych Kongresów jest wzajemne poznawanie się siostrzanych Kościołów: katolickiego i prawosławnego, elim inowanie barier, poszukiwanie tego, co łączy, a przez to w zajem ne zbliżanie się ku Jedności.
Głównym tem atem tegorocznego Kongresu był w zajem ny stosunek Kościoła i państw a w k rajach chrześcijańskiego Wschodu. R eferaty Kongresu dotyczyły głównie tej tem atyki, choć nie zabrakło również referatów ukazujących stosunek Kościoła do państw a w Kościele Za
222 Sprawozdania Μ
chodnim. Wśród referentów ukazujących w zajem ne relacje między Ko ściołem a państrwem byli głównie prelegenci z Grecji, między innym i m etropolita Panteleim on R o d o p o u l o s z Tesalonik, prof. S p y r i- d o n Troianos z A ten oraz d r Constantine P i t s а к i s, również z Aten. Z referatów tych prelegentów uczestnik Kongresu mógł przekonać się, że zarówno w historii, jak i obecnie dobrze układają się wzajem ne sto sunki między Kościołem a państw em w Grecji. Praw o państwowe do brze zabezpiecza interesy Kościoła, ale tylko Kościoła prawosławnego, a nie innych wspólnot wyznaniowych, które są znikomą mniejszością W Grecji, jak np. Kościół katolicki, na co zwrócono uwagę podczas dy skusji. Z kolei sytuację praw ną chrześcijan w krajach, gdzie islam jest religią dom inującą ukazali w swych referatach: prof. Joseph H a b b i z Iraku, który aktualnie w ykłada na Instytucie Orientalnym w Rzy mie oraz profesor U niw ersytetu w Moguncji M arcin F o r s t n e r . Cd referenci wykazali, że sytuacja praw na chrześcijan w tych krajach jest uzależniona od charakteru rządów danego państwa. I tak np. w Iraku, gdzie rząd jest bezwyznaniowy, praw a wszystkich chrześcijan, którzy choć stanow ią niew ielki procent w iernych w śród islamu, są w pełni za gw arantow ane przez konstytucje państwa, natom iast w Iranie czy in nych krajach, gdzie rządy m ają charakter wyznaniowy — islamski, nie przyznaje się żadnych praw chrześcijanom, a tylko w jakiś m ar ginalny sposób toleruje się ich obecność wśród panującej religii muzuł m ańskiej.
Z ciekawym tem atem w ystąpili dwaj profesorowie ze Związku R a dzieckiego: Stefan D y m s z a z Leningradu oraz W ładysław T s i p n i z Moskwy. Oni to w swych referatach ukazali w zajem ne relacje Ko ścioła i państw a w Rosji do roku 1917. W śród referentów nie zabrakło również tych, którzy jako model dobrej współpracy między państwem a Kościołem ukazali konkordat lub konwencje, jak to m a często miejsce w Kościele Zachodnim. Prof. Raffaele C o p p o l a z Bari przedstaw ił to w referacie pt. K onkordat w Italii jako prototyp współczesnych kon
kordatów oraz prof. Carlos C o r r a l z Hiszpanii w referacie pt. Kon kordaty i konw encje pom iędzy Kościołem katolickim a poszczegól nym i krajami. Po każdym następow ała ożywiona i twórcza dyskusja.
W Kongresie wzięło udział około 60 uczestników z całego świata, zarówno z chrześcijańskiego Wschodu, jak też i Zachodu. Wśród ucze stników na szczególną uwagę zasługuje obecność kardynała z Addis Abeby Paula T z a d u y . Z Polski w tegorocznym Kongresie Praw ników Kościołów Wschodnich wziął udział jeden przedstawiciel, przekazujący to sprawozdanie.
Gospodarze Kongresu zorganizowali dla jego uczestników jednodniową wycieczkę na wyspę Thassos, gdzie w miejscowej cerkwi zostały odpra
wione modły w intencji zjednoczenia chrześcijaństwa.
Reasum ując należy podkreślić, że zarówno poziom naukow y refe ratów , jak i organizacja całego Kongresu spotkały się z wysokim uzna
Sprawozdania 223
niem wszystkich jego uczestników, za co organizatorom tego Kongresu, szczególnie Jego Ekscelencji Metropolicie Panteleim onowi Rodopoulos, który jest prezydentem Międzynarodowego Stowarzyszenia Praw ników Kościołów Wschodnich oraz gospodarzowi Kongresu Jego Ekscelencji, miejscowemu Metropolicie Prokopios, należą się szczególne wyrazy u- znania i wdzięczności.
