Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu Polish Association for Landscape Ecology
Problemy Ekologii Krajobrazu The Problems of Landscape Ecology
Tom XXVI Volume XXVI
Problemy zagospodarowania, ochrony i monitoringu krajobrazów strefy
przygranicznej
Problems of planning, protection and monitoring of border landscapes
Redakcja tomu / Volume edited by: Sylwia Horska-Schwarz
Uniwersytet Wrocławski
University of Wrocław
Wydawca / Published by:
Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Rada Programowa Czasopisma / Programme Council of the Journal:
Przewodniczący / President: Andrzej Richling Sekretarz / Secretary: Agata Cieszewska
Członkowie / Members: Tadeusz Chmielewski, Marian Drużkowski, Krystyna German, Andrzej T.
Jankowski, Mariusz Kistowski, Ryszard Klimko, Leon Kozacki, Maciej Pietrzak, Zbigniew Podgórski, Jerzy Solon, Adolf Szponar, Krzysztof Wojciechowski, Wiesław Ziaja Strona internetowa PAEK / Website of PALE: www.paek.ukw.edu.pl
Redaktor Naczelny Czasopisma / Chief Editor of the Journal: Andrzej Richling
Adres Redakcji Czasopisma / Editorial Office of the Journal: Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska. Tel.:48 22 55 20 755, Fax: 48 22 55 21 521
e-mail: [email protected]
Redakcja tomu / Editing of Volume: Sylwia Horska-Schwarz
Recenzenci naukowi tomu / Scientific reviewer(s) of volume: Jerzy Solon, Adolf Szponar Tłumaczenie / Translation: autorzy, Hubert Schwarz
Skład i łamanie / Volume prepared for printing: Sylwia Horska-Schwarz, Hubert Schwarz, Magda Szefer
Zdjęcie na okładkę / Photo on cover: Sylwia Horska-Schwarz Projekt logo PAEK / PALE logo Project: Andrzej Dąbrowski
Publikacja dofinansowana przez / Publication sponsored by: Uniwersytet Wrocławski
© 2010 Uniwersytet Wrocławski, Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu ISSN 1899-3850
ISBN 978-83-62673-05-6
Wrocław - 2010
Spis treści
Table of Contents
CZĘŚĆ I: KRAJOBRAZY TRANSGRANICZNE – STRATEGIE ROZWOJU REGIONÓW, PROGRAMY WSPÓŁPRACY, PLANOWANIE PRZESTRZENNE
PART I: CROSS-BORDER LANDSCAPES – STRATEGIES FOR DEVELOPMENT OF REGIONS, CROSS-BORDER COOPERATION PROGRAMS, SPATIAL PLANNING
Marek Degórski
Uwarunkowania środowiskowe systemu społeczno-ekologicznego na pograniczu polsko-niemieckim jako wewnętrznej granicy unii europejskiej
Environmental conditionings of the socio-ecological system on the Polish-German
borderland the internal border of the European Union……… 11 Sylwia Dołzbłasz
Uwarunkowania przyrodnicze we współpracy transgranicznej finansowanej z funduszy UE w Polsce
Environmental conditions of cross-border co-operation financed from the EU funds in
Poland……... 25 Mariusz Kistowski
Problemy sporządzania strategicznych ocen oddziaływania na środowisko dla polsko-rosyjskich obszarów przygranicznych (na przykładzie „Programu współpracy transgranicznej Litwa – Polska – Rosja 2007 – 2013”)
Issues of strategic environmental assessment compilation for Polish-Russian cross- border zone (on the example of “Lithuania, Poland and Russia Cross-Border co-
operation Programme 2007-2013”)………... 37 Maja Kosieradzka
Strategie rozwoju obszarów niedoinwestowanych w zakresie przejść granicznych na przykładzie Polski Wschodniej
Development strategies of undercapitalized areas in terms of frontier crossing points
on the example of Eastern Poland……… 49 Jarosław Czochański
Krajobraz w systemie monitoringu planowania i rozwoju przestrzennego. Założenia do monitoringu na poziomie regionalnym.
The landscape in a monitoring system of spatial planning and development.
Assumptions for the regional monitoring ………. 59 55
Andrzej Raczyk
Realizacja polityki regionalnej w zakresie ochrony środowiska i planowania przestrzennego w obszarach pogranicza na przykładzie Dolnego Śląska
Environment and spatial planning within regional policy realisation in the borderland
on the example of Lower Silesia... 75 Monika Wesołowska
Rozwój wybranych gmin przygranicznych województwa lubelskiego w świetle badań ankietowych i dokumentów strategicznych
Development of selected border communities of Lublin voivodship in the light of
questionnaire survey and strategic documents……… 87 Katarzyna Michałowska
Analiza wskaźnikowa realizacji polityki ekologicznej województw przygranicznych w latach 2001-2006
The indicator analysis of environmental policy realization in the border voivodeship
in the period 2001-2006………...……… 99 CZĘŚĆ II: OCENA I MONITORING PROCESÓW KRAJOBRAZOWYCH
PART II: ASSESSMENT AND MONITORING OF LANDSCAPE PROCESSES Tadeusz J. Chmielewski, Szymon Chmielewski
Procesy zanikania ekosystemów jeziornych i torfowiskowych w rejonie Poleskiego Parku Narodowego od II połowy XX w. oraz perspektywy ich ochrony
The process of lake and bog ecosystems disappearance in the region of Polesie National Park since the second half of XX ct. and the prospects of their
protection……… 121
Roman Cieśliński
Zróżnicowanie typologiczne i funkcjonalne jezior w polskiej strefie brzegowej południowego Bałtyku
The differentiation of typology and functional lakes in the Polish south Baltic shore
zone……….. 135
Mariusz Adynkiewicz-Piragas, Iwona Lejcuś
Propozycja wykorzystania oceny hydromorfologicznej w badaniach krajobrazowych regionu pogranicza Nysy Łużyckiej
The concept of applying hydromorphological assessment in the research on
landscape of the Nysa Łużycka boundary region……….... 145
Alfred Dubicki, Mariusz Adynkiewicz-Piragas, Iwona Zdralewicz
Monitoring stosunków wodnych w przekształconym krajobrazie strefy przygranicznej The water conditions monitoring in transformed landscape of Polish-German
borderland………. 161
Janusz Łach, Mateusz Rogowski, Agnieszka Rozenkiewicz
Problematyka regionalizacji fizycznogeograficznej pogranicza polsko-czeskiego w Sudetach Środkowych
The physicogeographical regionalization problems of Poland-Czech Republic
borderland in Middle Sudetes………. 171 Agnieszka Latocha
Współczesne zmiany kulturowo-przyrodnicze obszarów pogranicza na przykładzie Sudetów
Contemporary changes of cultural and environmental aspects of the borderland on
the example of the Sudetes Mountains………... 181 Barbara Mastalska-Cetera
Proces przeobrażania wsi na przykładzie Karłowa
The village transformation process on the example of Karłów……….. 195 Anna Dzikowska, Magdalena Medwecka, Alicja Krzemińska, Anna Zaręba
Rozwój terenów przemysłowych i ich wpływ na strukturę miejską Wałbrzycha w XX wieku
Post-industrial areas development and its impact on the urban structure of
Wałbrzych in the XX century………... 203 Stanisław Grykień
Zalesienia gruntów rolnych w powiecie kłodzkim w ramach programu rozwoju obszarów wiejskich
Afforestation of the post-arable land in Kłodzko Poviat in the national strategic plan
for rural development……… 213
Michał Kupiec, Paweł Pieńkowski
Sukcesja zadrzewień i zakrzewień w obrębie parku krajobrazowego i parku narodowego Doliny Dolnej Odry
Forest and bush plant communities succesion in Lower Odra National and
Landscape Parks... 223
Barbara Braun
Właściwości gleb użytkowanych rolniczo w pasie Pojezierza Pomorskiego
Characteristic of soil in the area of the Pomorskie lake district……….… 231
CZĘŚĆ III: WALORY, ZAGROŻENIA I OCHRONA KRAJOBRAZU PART III: VALUES, THREATS AND LANDSCAPE PROTECTION
Sylwia Kulczyk
Granice w krajobrazie – bariera czy atrakcja turystyczna?
Boundaries within a landscape – a barrier or an attraction for tourism?... 247
Sebastian Bernat
Walory, zagrożenia i ochrona krajobrazu przygranicznego odcinka doliny Bugu Values, threats and protection of landscape of the border section of the Bug River
valley………. 257
Marcin Kozieł
Ochrona walorów przyrodniczo-krajobrazowych na pograniczu polsko-białoruskim na przykładzie Puszczy Białowieskiej
Protection of natural and landscape values on the Polish-Byelorussian borderland
(Białowieża Forest example)………... 271
Paweł Pytka
„Święte źródła” prawosławia w krajobrazie wschodniego pogranicza Polski
Orthodox’s holy springs in landscape of Eastern Borderland of Poland……….. 285
Joanna Szczęsna
Wielokulturowa substancja zabytkowa w krajobrazie pogranicza Lubelszczyzny a możliwości jej wykorzystania dla rozwoju turystyki
Multi-cultural monuments in the landscape of Lubelskie borderland and possibilities
of their use for tourism development……….. 297 Jerzy Oleszek, Katarzyna Kolanko
Krajobraz wiejski polsko - czeskiego pogranicza
Country landscape of the Polish – Czech borderland – similarities and
differences……….. 307
Bogusława Baran-Zgłobicka, Wojciech Zgłobicki, PrzemysławBojczuk
Percepcja obiektów geomorfologicznych Lubelszczyzny a możliwości rozwoju geoturystyki
Perception of geomorphosites of the Lublin region and chances for development of
geotourism……….. 315
Małgorzata Flaga
Perspektywy rozwoju turystyki na obszarach przygranicznych województwa lubelskiego (na przykładzie wybranych gmin)
Prospects of development of tourism in the borderland areas of the Lublin
voivodship (on the example of chosen communes)……… 329 Małgorzata Pstrocka-Rak, Grzegorz Rak
Ocena atrakcyjności krajobrazowej punktu widokowego na przykładzie Kotliny Wałbrzyskiej
Evaluation of tourist attractiveness of viewpoint – a case study of Walbrzych
Basin... 345
Magdalena Medwecka, Anna Dzikowska, Alicja Krzemińska, Anna Zaręba
Zasoby krajobrazowe i kulturowe terenów pokopalnianych a możliwości rozwoju turystycznego miasta Wałbrzycha
Landscape and cultural assets of post-mining areas versus region tourist ties
development on example of the town of Walbrzych……… 363 Eleonora Gonda-Soroczyńska
Elementy zagospodarowania turystycznego w Karpaczu
Elements of tourist development in Karpacz……… 375
