Problemy Ekologii Krajobrazu The Problems of Landscape Ecology
Tom XXI Volume XXI
Struktura i funkcjonowanie systemów krajobrazowych:
Meta-analizy, modele, teorie i ich zastosowania
The structure and functionning of landscape systems:
Meta-analyses, models, theories and its applications
Redakcja tomu / Volume edited: Tadeusz J. Chmielewski Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie:
Zakład Ekologii Krajobrazu i Ochrony Przyrody
Polska Akademia Nauk – Oddział w Lublinie Instytut Agrofizyki im. B. Dobrzańskiego PAN w Lublinie
Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Janowskie”
Roztoczański Park Narodowy
Wydawnictwo Print 6, Lublin, 2008
Wydawca / Published by:
Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu Rada Programowa Czasopisma / Programme Council of the Journal:
Przewodniczący / President: Andrzej Richling Sekretarz / Secretary: Agata Cieszewska,
Członkowie / Members: Tadeusz Chmielewski, Marian Drużkowski, Krystyna German, Andrzej T. Jankowski, Mariusz Kistowski, Ryszard Klimko, Leon Kozacki, Maciej Pietrzak, Zbigniew Podgórski, Jerzy Solon, Adolf Szponar, Krzysztof Wojciechowski, Wiesław Ziaja
Strona internetowa PAEK / Website of PALE: www.paek.ukw.edu.pl
Redakror Naczelny Czasopisma / Chief Editor of the Journal: Andrzej Richling Adres Redakcji Czasopisma / Editorial Office of the Journal:
Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska.
Tel.: 48 22 55 20 755, Fax 48 22 55 21 521 e-mail: a.richling@uw.edu.pl
Redakcja tomu / Editing of Volume: Tadeusz J. Chmielewski Recenzencji naukowi tomu / Scientific reviewer(s) of volume:
Tadeusz J. Chmielewski, Krzysztof Czernaś, Krzysztof Wojciechowski Skład i łamanie / Volume prepared for printing: Monika Żukowicz
Zdjęcie na okładce / Photo on cover: Tadeusz Z. Chmielewski Projekt logo PAEK / PALE logo Project: Andrzej Dąbrowski Publikacja dofinansowana przez / Publication sponsored by:
Zakład Ekologii Krajobrazu i Ochrony Przyrody Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
© 2008 Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu ISSN PEAK 1899-3850
ISBN 978-83-87414-49-2
Druk i oprawa / Printing and biding: PWZN „Print 6” Sp. z o. o., 20 - 218 Lublin, ul. Hutnicza 9, tel. 081 746 12 80
Lublin 2008
Rada programowa
Przewodniczący: Prof. dr hab. Andrzej Richling – Warszawa (UW) Sekretarz: Dr Agata Cieszewska - Warszawa (SGGW)
Członkowie:
Dr hab. Tadeusz Chmielewski, prof. UP Lublin (UP Lublin) Dr hab. Marian Drużkowski – Kraków, (UJ)
Dr hab. Krystyna German - Kraków (UJ)
Prof. dr hab. Andrzej Jankowski – Sosnowiec (UŚ) Dr hab. Mariusz Kistowski – prof. UG - Gdańsk Dr hab. Ryszard Klimko – prof. AP - Słupsk Prof. dr hab. Leon Kozacki – Poznań (UAM) Dr hab. Maciej Pietrzak - prof. AWF - Poznań Dr hab. Zbigniew Podgórski – Toruń (UMK) Doc. dr hab. Jerzy Solon – Warszawa, (IGiPZ PAN) Prof. dr hab. Adolf Szponar – Wrocław, (Un. Wrocławski) Prof. dr hab. Krzysztof Wojciechowski – Lublin, (UMCS) Dr hab. Wiesław Ziaja – Kraków (UJ)
Spis terści Table of Contents
CZĘŚĆ I: META-ANALIZY, SYNTEZY I NOWE KONCEPCJE PART I: META-ANALYSES, SYNTHESES AND A NEW CONCEPTIONS Andrzej Richling
Ekologia krajobrazu – nauka czy pole badawcze?
Landscape Ecology - the Science or the Research Field? ...
Maciej Pietrzak
Syntezy krajobrazowe a holistyczne ujęcia krajobrazu
Landscape syntheses and holistic visions of the landscape …………...
Jerzy Solon
Koncepcja „Ecosystem Services” i jej zastosowania w badaniach ekologiczno-krajobrazowych
The „Ecosystem Services” concept and its application in landscape-ecological studies ...
Barbara Żarska
Ochrona struktury i funkcjonowania krajobrazów szczególnie cennych przyrodniczo Protection of the structure and functioning of especially valuable natural landscapes …..
Alina Drapella-Hermansdorfer
Urbanizacja przyrody - przyroda w kompozycji obszarów urbanizowanych
Nature urbanization – nature in the composition of the urbanized areas ………...….
Barbara Szulczewska
Ekologia krajobrazu miasta: teoria i praktyka
Urban landscape ecology: theory and practice ...
Mariusz Kistowski
Koncepcja równowagi krajobrazu – mity i rzeczywistość
The concept of landscape sustainability – myths and reality ………...
Tadeusz J. Chmielewski:
Zmierzając du ogólnej teorii systemów krajobrazowych
Towards the general landscape systems theory ………..……...
11
19
25
45
61
69
81
93
CZĘŚĆ II: METODY I MODELE PART II: METHODS AND MODELS Tomasz Giętkowski, Maria Zachwatowicz
Klasyfikacja rzeźby w oparciu o pochodne Numerycznego Modelu Wysokości i jej potencjalne zastosowania w badaniach krajobrazowych
Landform classification based on derivates of Digital Elevation Model and its
prospective application in landscape research ...
Jan Niedźwiecki:
Próba uwzględnienia systemów stokowych w klasyfikacji typologicznej krajobrazu górskiego
An attempt at including slope systems to typological classification of mountain
Landscape ...
Jerzy Lechnio:
Modelowanie wybranych aspektów funkcjonowania geosystemów
Modeling of the selected aspects of geosystems functioning ………...…...…...
Barbara Sowińska, Tadeusz J. Chmielewski:
Metoda delimitacji i analiza typologicznego zróżnicowania jednostek przyrodniczo – krajobrazowych Roztocza i Równiny Biłgorajskiej
The method of delimitation and analysis of typological diversity of nature landscape units in Roztocze and Biłgoraj Plain regions ………...
Szymon Chmielewski, Danuta Urban:
Zastosowanie cyfrowej ortofotomapy do analizy struktury szaty roślinnej, na przykładzie rezerwatu przyrody „Trzy Jeziora”
Application of the numeric ortophotomap to plant cover structure analysis:
the case of the „Three Lakes” Nature Reserve ………...…....
Edyta Regulska:
Ocena stanu środowiska przyrodniczego krajobrazów z zastosowaniem wskaźników faunistycznych
Quantifying landscapes environment by means of faunistic indicators …………...…
Agnieszka Kępkowicz:
Analiza wizualnych form krajobrazu kulturowego z wykorzystaniem formalizacji
Visual landscapes forms analysis with taking advantage of formalization ………...
Barbara Bożętka:
Koncepcja charakteru krajobrazu – między przyrodniczym a kulturowym wymiarem krajobrazu.
The concept of landscape character – between natural and cultural landscape dimensions………...…
Monika Brodzka:
Diachroniczna analiza krajobrazu na przykładzie Parku Szczytnickiego we Wrocławiu Diachronic landscape analysis on the basis of Szczytnicki Park in Wrocław city ...
111
127
143
161
177
193
207
113
223
CZĘŚĆ III: PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIA EKOLOGII KRAJOBRAZU PART III: PRACTICAL APPLICATION OF LANDSCAPE ECOLOGY Krzysztof Badora:
Zastosowanie modelu “patch – matrix – corridor” do przebudowy regionalnego systemu ochrony przyrody województwa opolskiego
Application of the patch – matrix – corridor model in restructuring of the regional system of nature conservation in Opole voivodeship ………...
Agata Cieszewska:
Struktura przyrodnicza polskich parków krajobrazowych i problemy jej kształtowania Ecological structure of the Polish landscape parks and problems of its modification …....
Renata Giedych
Tendencje kształtowania struktury przyrodniczej krajobrazu w praktyce planowania miejscowego
Tendencies in a landscape ecological structure design in the local planning practice …...…
Tomasz Tłuszcz:
Granica regionalna między Niecką Nidziańską a Kotliną Sandomierską w koncepcji „matryca-płat-korytarz”
The regional boundary between Niecka Nidziańska and Kotlina Sandomierska in the “matrix-patch-corridor” model ………...…
Marcin Kozieł:
Zastosowanie modelu geokompleksu do oceny zmian struktury krajobrazu w dolinie Wieprza
The application of the geocomplex model to the assessment of landscape
structure changes in the River Wieprz valley ………...…
Sylwia Horska – Schwarz, Agnieszka Latocha:
Wpływ struktury krajobrazu na przebieg procesów erozyjnych na przykładzie aktywnego koryta Nysy Kłodzkiej, na odcinku Bystrzyca Kłodzka – Kłodzko The influence of the landscape structure on the erosional processes,
as exemplified by the active channel of Nysa Klodzka River ...
Stanisław Krysiak:
Ekologiczne aspekty przemian użytkowania ziemi w wybranych typach krajobrazów naturalnych Polski Środkowej
Ecological aspects of land use changes in chosen types of natural �
Sylwia Horska-Schwarz, Krzysztof Spałek
Charakterystyka wybranych źródeł Śląska Opolskiego
Characteristics of selected springs of Opole Silesia region ...
233
239
251
261
273
287
299
311
