Scenariusz lekcji - Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych (1775-1783) – narodziny państwa

Scenariusz lekcji - Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych (1775-1783) – narodziny państwa

1. Cele lekcji

1. geneza rewolucji amerykańskiej 1775–1783 2. zniszczenie w Bostonie transportu herbaty (1773) 3. kongres kontynentalny w Filadelfii (1774)

4. powołanie Armii Kontynentalnej (1775) 5. sylwetka Georga Washingtona

6. Deklaracja Niepodległości – 4 lipiec 1776 7. sylwetka Thomasa Jeffersona

8. Polacy w walkach o niepodległość Stanów Zjednoczonych – Tadeusz Kościuszko i Kazimierz Pułaski

9. udział Francji w wojnie amerykańskiej 10. paryski traktat pokojowy 1783

b) Umiejętności

1. rozumienie genezy konfliktu amerykańsko-brytyjskiego

2. czytanie i analiza Deklaracji Niepodległości pod kątem realizacji poszczególnych zapisów idei oświeceniowych

3. identyfikowanie faktu uchwalenia Deklaracji Niepodległości z datą święta narodowego Stanów Zjednoczonych

4. odnajdywanie na mapie Ameryki Północnej miejsc związanych z najważniejszymi wydarzeniami wojny 1775–1783

5. łączenie nazwisk Tadeusza Kościuszki i Kazimierza Pułaskiego z wojną o niepodległość USA

2. Metoda i forma pracy

Praca przy mapie. Uczniowie wskazują rozmieszczenie poszczególnych 13 kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej. Nauczyciel przedstawia genezę osadnictwa na tym obszarze oraz stan relacji amerykańsko-brytyjskich w latach poprzedzających wybuch wojny. Zarysowanie w formie podającej przebiegu konfliktu i warunków jego zakończenia. Uczniowie czytają Deklarację Niepodległości (fragmenty) – dokonanie wspólnej analizy ich charakteru ideowego.

3. Środki dydaktyczne

1. kopia polskiego przekładu Deklaracji Niepodległości z 4 lipca 1776 roku

2. mapa 13 kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej z okresu wojny o niepodległość

Stanów Zjednoczonych

3. wizerunki najważniejszych postaci rewolucji amerykańskiej: Georga Washingtona i Thomasa Jeffersona

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Przedstawienie krótkiego szkicu historii kolonizacji Ameryki Północnej. Geografia 13 kolonii brytyjskich, ich potencjał ludnościowy i życie gospodarcze. Zarysowanie charakteru więzi politycznych łączących kolonie z Wielką Brytanią.

b) Faza realizacyjna

1. geneza konfliktu i przebieg działań wojennych

− podatki nakładane przez Wielką Brytanię na swoje kolonie (m.in. Sugar Act 1764) jako dążenie do ścisłego podporządkowania amerykańskich terytoriów Londynowi

− zniszczenie w Bostonie transportu herbaty należącego do Kompanii Wschodnioindyjskiej – rosnący sprzeciw kolonistów wobec polityki angielskiej

− pierwsze starcia z oddziałami brytyjskimi

− powołanie Armii Kontynentalnej i wybór Georga Washingtona na jej dowódcę

− potencjał wojskowy Brytyjczyków i Amerykanów – porównanie

− zawarcie sojuszu francusko-amerykańskiego (1777), przystąpienie Francuzów do wojny

− Yorktown (1781) – klęska Anglików przesądzająca losy wojny

− rozpoczęcie pertraktacji pokojowych (wrzesień 1782) 2. rewolucja amerykańska – narodziny państwa

− sprzeciw wobec polityki brytyjskiej przyczyną konsolidacji 13 kolonii

− zwołanie I Kongresu Kontynentalnego do Filadelfii w 1774 roku – utworzenie związku koloni

− 4 lipiec 1776 – uchwalenie Deklaracji Niepodległości, wymienienie głównych autorów, czytanie fragmentów tekstu

− sylwetka Thomasa Jeffersona

− podział społeczeństwa amerykańskiego na patriotów i rojalistów (wiernych Koronie Brytyjskiej)

− uznanie przez Francję niepodległości USA (1777)

− podpisanie w Paryżu traktatu pokojowego – uznanie przez Wielką Brytanię niepodległości Stanów Zjednoczonych

c) Faza podsumowująca

Bilans wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Straty w ludziach. Przeanalizowanie przyczyn porażki Wielkiej Brytanii (m.in. odległość od Anglii, niepopularność wojny w społeczeństwie brytyjskim, pomoc Francuzów dla Amerykanów).

5. Bibliografia

1. Encyklopedia historii Stanów Zjednoczonych, Andrzej Bartnicki, Krzysztof Michałek, Izabela Rusinowa, Warszawa 1992.

2. Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki, pod red. Andrzeja Bartnickiego i Donalda Critchlowa, T. 1, T. 2, Warszawa 1995.

6. Załączniki

a) Zadanie domowe

Czym była Deklaracja Niepodległości i czego dotyczyła jej treść? Utrwalenie materiału.

(Forma pracy – przygotowanie się do odpowiedzi ustnej na pytania)

7. Czas trwania lekcji

Jedna godzina lekcyjna.

8. Uwagi do scenariusza

Od okresu wojny amerykańsko-brytyjskiej datuje się historia państwa, które dziś cieszy się opinią najpotężniejszego na świecie. Wydarzenia i postacie omawiane w niniejszym scenariuszu stanowią fundament dziejowy współczesnych Stanów Zjednoczonych. Ich znajomość jest nieodzownym elementem edukacji nie tylko w zakresie poznawania historii, ale także rozumienia świata współczesnego.