AssynłYiskie" założenia tektoniczne żył kwarcowych o ' ' kierunku . NW -SE . vi . okolicy R'lrcinka
WSTFJEł
Zagadnienie kwarcu z Podgórza lzerskiego z pUlDJk:tu widzenia g0spo-
darczego jefSt· oora·z ham'Ziej a'~uafue~, lPrzy planowanej gł~binowej
eksploatacji c2lęŚCi żyły lkwa:TCU istotną rolę odegra znajomość budOwy tektonicznej złOŹa.
Pr~~a dotyczy strefy tektonicznej' o kierunikuNlW -sE, gdzie "lQ1ta1nie
występują większe .nagromadzenia ikwąrcu. ~warc ~ejscami 'Uległ Ika- taklazie, a nawet myl<mityzacji, gdzie indziej występuje w postaci brekcji
kwareowej. '
,Pom:laTY orientacji przestrzennej mezbl9kq>dwych s1lrufktul" w skałach
.obudowie płaSko i linijnie r6wnoleglej elementów ikrystah'ihilku wobrę
bie żył .ikwarcowychzostały adniemanedO analogicznyoh Skał osłony żył
kwarcowych; Pozwoli/o .to na określenie wielu d()tychcz~!niezn8nych
szczegółów tektoniki. . .
Pomiary .tne2lOSkopowych struktur lJjnijnycb (lkleacja)" i struktur płasz
czy2'lDOWyt:h (pZanar' st~Ct~re8l) zeStawiono w narwiąmniu do modelu bu-.
tiowy tektonicznej 'lci'yStal1niku izer*iego, podanego przez 'J. Qberea (1i96'7a.). Model przebudowY staroassyntyjskiej stniktury izen*iej wg J.
Oberca ~l967a) przyjęto
rW
niniejSzej pracyw
celu wyjaśnilEmda pOzycji tektonicm.ej ·Osłony żył lkIwarcowYcb. Wyl.k:orzystano więc pomiary orien- tacji mezoskopowych strtukt:uT 'Uinij!nych w eck1awach łupków łyszmykowych, .różnych odmian struktul'alno-tekstura1nych gnejsów igranito- gnejsów. iPomiary' te zostały na'W1iązane do. odpowilednich elemen tów bu-
dowy
tektonicznej osłony żyf ~areowych;.JlDIlle ~truktury linijne; m:i.ędzy iJnnymi A-lineacja, nie 7JOStały w tej pracy uwzględniane.
Za ceo:m~wskaZÓWlki i przejrzenie qpraoowania 'składam podziękowa"
.nie Prof. drowi J. Oberoowi,
.KwartB}JI!k Geolae1CZID.Y, t. 13, D·r ł, lBII9.lr.
732 Jerzy KotowskJ.
W żyłach'kwarcowych W dtólicy BarcinkaWyBtępulą ca1ikoWicie izo- lowane lfragmeI1ty obcych skal. I~J. IK-ornaś, 11956; J. K.otowSki, 1~'3, 1965, 1966). Fragmenty obcyC!h skał autor tlntiuje jak.o enkla.wy Skał !P<JZO":
stałe lIla pierwotnym. miejscu. 'Rąl.rezentowane są one przez łupki łysz
czyllrowe, 8Jlejsy W6'l'stewikowe, rwąrstewilrow01PłaSkosoczewtkQWe, soczew- kowe, rzadziej gnmitogoojsy.. W wy.r:nieDdonych. skałach pQwiericlmia. foliacji jest dobrze wJidOCZDa. W czasie badań terenowych wyikonalIl..o pomiary. orientacji przestrzennej powlierzchln-i ·~o1iacji. oraz ·~ępujące
Da
niej struktury lini'jlne. FmJklawy dharakteryzują ąię wyrB:mą poWlerzclm:ią
foliacji pOcJkre9l~ prrez :lllapI'lZetni1m ułożoile wa'1'SteWkiEl~
·kwa.roowe oraz blaB2Jkd. łyszczyków. Wykonane pomiiary orientacji prze.-
.. stnlennej powierzchni !f.oliacji w Skałach enklaw w dbrębie ż~ Ikwa~
wych ok.olic Barcinka, Ry.bnicy.l! lPasiec7Jnilka pochodzą z IlUlturallnyc'h 00-
słonięć lub rzadziej z 'rowów rbada~ zl~liIzowanych na przedłU
żemu wystąpień ikiwareu. Pomiaryorielltacji powierzclmi foliacji i in!n.ych elementów tektoni<:znycll dotyczą .obsmru· podanego na fig ... 1. Na tym obszarze ~dano 252 enIk!lawy. .' . ' . . ' Na diagramie 7Jbiorezytn ipOIW.ierzcłmi foliacji w Skałach .'2: E!Ilklaw (fig. 2) zaam.acza się jedno dUlŻle maik:simum w !ł;rzec~ kwadrancie, które stopniowo iPrzechOd~i 1lUl' obszar kwadrantu 'pierw$zego oraz czwartego.
Powiier~bn,ie foliacji w' entklawaC'h ·.~ją bieg NW-SIE z.·upadem:
skier()wanym na 'SW, !Irló.ry . poprzez IPronowe ustaWienie przechodzi stopniOW.o IW upady sltierowane ku NIE. 'Rozrzdt biegu, podobniie jak i upa- dU.powierzchni. foliacji jest duży, ciemniej głÓWllly, ikferunek. amacza
się bardzo wyraźnie. Naj:nmiejszy kąt upadu 'powierzchni foliacji dochodzi!
. do.2'O°. NajWięcej pOmiarów wskazuje
na
llP,ld 75°. . .' .. . DużY rozrzu't. powi'erzcłmi fdliacji' 'W Skałach enklaw W. obrębie ż~
kwarcowYch jest wynikiem: '1 - Istnienia fragmentów fałdów o zmiennej amp1itudzi'e i promieniu w . .enklawaCh goojsowych, .rzadziej grani'tc9lej- S()wych, lljp. w ok.olicachBaremm koł.o Modelami, wPasieczni!ku~'na po- łudniowy
wschód . oo
BarciJnlka im.; wi~ fngmentów zrekonstruowa- nych fałdów lub komPletnych !faM6w jest w $ali mezo- i Illikros'lropowej .. 2. -Wyst~ania powierzchni śldJZgowych, C'2lęSto widlrowatych; z ich charakterem wiąże. się ściśle ikiel1U1llek. 'transportu telkt.onicm.ego.. Ori'entacja przestrzenna ~~ :.foliacji w enkla'Wach została nie- lciEdy zrotowana pod wpływenl ~ lokallnego(cząs1jkowego) uikła'd'U koor"
dynacyjnego - elementu sldadaWego reg'iona:'IIlych kierunków głównych naprężeń Ikrystalilnilku izerSkiego. Ten czynniik w mniejSzym Stapniu wpły
nął
na
.ori€lltację pajedytDCzych enklaw, vi więkSzym ea· .orientację grup enklaw połooanych /bliSko siebie. .Naleźyzwr6cić uwagę'ma małe tnBikS]mum (tftig. 21) w czwartym kwad- rancie. 'Lokalizacja .tego maksimum je6t ~le związana z istnieniem fał
dów 'lub fragmentów' fełciów, w skali mezo$ilropowej,zorientowam.ych
~ie do Wydłuż.eżJ.ia Zył IkwaTCOWycll. (Pomiary o:rtrentacJJ powierz- clm.i ifoiliacji w obrębie tych fałdów wykazują :bieg N-E-SW.· Wymieniany diagram (fig. 2') porÓW1Dywany z diagramami. analogibznych sIlruIktur rw osłonie żył ikwa1i'ooWych me wskazuje Itla to, że Skały będące enHaw&mi
Pa81nznilr
\
'>---2'-; • <:~-r- ..
~-
~
.. =;
"j:: .. --W----łłK
q , c.?Ian
~-
~.
"--:
...,,,
!
~,'""
!
1\1E.
o.i
~.II>
i ~
, , , ' - , - I e
'~1...4:-.-2:,...A...8 _ _ 4 . . . ··-5 _···...,..6 ... ~1-:---t+--(8 ---111----(9-·-(10 -"-CTl -·"--<1Z,~U"~I.!--':""6 :.
fig. 1. Ordentacja porw:ie~hni if-oO;1acj! i B...linea-cji w odto!iiey Ba1"C'lnka na IPog6r.zu IzerSkim
~ntatio.n ol ifoli'8ltl.oo _ e and B-lłnea.tioo in ,iodks, in the vicinfty of B8l'ICiJlElk, Pogórze llzerskie area
orientaOja lPOW'1erzcbnl folllWj4: !l - ,.,ad aJ.°--700. 2 ~ 71~0. 3 - 81~. 'ł - liDo; LimJ.ne WotenJ.e biotytu: li - upad 31°'----410°, 8 - ~ 3];0--"", 'l - 4l0-M0: ~ ~ akalellt: 8 - -upad 11"'-30°. II - UPad Sl.~o; IAII1ellol)j.a acrecat61r skaleniowo- -lltW8!l'OOIWYcb: 1G - '-UPad 1I10-łlt)0, II - UlPad 11°-00°, 12 - UPad 81""'-4G°, 18 - qpad U°-GQ°; il1l .,.. tyły l!;warcowe; ilti, - '1.Hikpk
prZYiPU8Z1c.Za1l1Y , '
'Or-1eołllUoo ol fl;)l1aUoo p1aOe:l-d!p.o~o,:& _'I'10.:....jroo • .a _ ,81,°-891', ł ~ 80°. ,LineK fiIOI'WOIl ot btottte: S _ 'dIp 2l,0-łO.o,
e',,,,,; :n:o--..o0..s '1 - UP-50 • Unear elongllltlon o:f f~al'8-: 8 - ddp 21°'-31)°. 9 - 31°-łQ°. LIon8llltkln ol. feldapar-QUartz agcregate8:
10 - ~p 'lI1 -40°, U - lI10-300, 12 - 31"'-40°, 13 - U°-tiQ°, 111"';' Quartz vell18, dCl ...;, &uppoeed fa~t '
~ :;;-
~
n O
i
734 J.erzy KotOwSkJ.
stanowią porw~ld porywane przez tkr~onkę . .orientacja przeetrzemia.
struktur w enklaJwach je\9t ązallf!lŻniona W Wię'k:szości przypadków Od orientacji przestrzennej jpOWretzcbni !foliacji sk~, !które is1miały IW miejscu
zajętym !przez żyły kwarcu.
za
rta!ką interpretację ;przemaw.ia orientacja przestrzerma powier.zchni fotilacj-i w skałach należących . do osłony ży'ł N . ~arcowych. jak r6wnież orien-w
s
r-I~~~
~~.~~
0-0,5 0,5-1 1-3 3-6
- -
5~g . . #12tacja i charakter strulkt\lll' lind:jny~
:.na ~ej wylkształeonych. Skały en- Ik~aw ldkaIrue rejestruję zjarwiska dynamiczn~h odkształceń. Defor- macje te sązasa.dlniczo różne od a- nalogicZ!llych zjawisk zarejestro- wanych., w kWa·rcunajstaa'szych E generacji:. Kataiklazyt i mylonit, jak już ~iamW, nie Dależą do _1 enIklaw, lecz do ikwareu stai'- szych generacji!.
Fig. 2. Foliacja w Skałach en1klaw w
obrębie !Żył kwarcowych w o- 'kdlicy Barcinka; 252 ·pomiary, p6Jkula górna
lFolia1ll.on in tberocks ol. m- dusioo.s ~tbln quartz vef:ns, . rvłlclru'ty df !BaTcinek. _ me-
ilłSuremeołs, upper hem1spbere
omENTACJIA 91I1łlUlKtNJlR lJIlDmJINYlCH NA .iPIOWiIER7JCHINIIAICH FOL1'AICJ'I . W SKAlLAOH EN.KlLAW.W OBRFJBrE ZYl.. iKW~CH
Na powierzclmiach :foOliacji skał tWorzących enildawy występują strUk- tury linijne paralkinematyc21ne. Wybztałccme. one są naStępujęco: ' . A. :Anastomorujące ;przer<i;ty skałeni<JlW'o-Ikwarcowe ildlkanaści.e cein- tymetr6w Id.1U!gie, q. 82eI'()!kości do lam. IW przekroju prostopadłym do b . koordynaty struktury m-ają cechymezo9k~ego
Ibuki , mam.
Koordynata . b jest .rÓWlll.oległa do ~lineacji ~IIB). HUldi!D.y w tych sIlruktiurach stano- wią agregaty skaleniowo-kwaroowe, iIliełk.ialy zrotowane wokół !koardy- naiy b, otulone łyszczykami. Zar.ównQ te zrotowane, jalk i llliezrotowane. nie różnią się od siebie asocjacją minerałów i orientacją' przestrzenną.
B. Rówtnolegle do wyLej opisanej !J.meacji rwystępUją dol:nze wifdocme plastry IbiCJtytu z wyraźnymi śladami 'transport1J, z ł:ranslacyjlny:mi prze- mieszczeniami wzdłuż ikoardynaty a. Plastry lbiotytu są zldł::alimwane naj-
ozęściej w synik1i1lach międży drobnymi antyklinami, na 'po!falowanej po- wiel7lChni foliacji. Większość ·:blas2l€lk ;j.est 'Zo:rientowana. (generalnie) do-
Skonałą łupliw<Bcią rbwtno1ęgle Ido powierzch!ni !foliacji.
.C. Ldkallni.e pojawia. się ~cja wymaczana przez kierunkowo uło
żone agregaty ikwarou, częściowo anastcmJ.ozujące (nie należy ultożsamiać
Assyno1:yjSkie założenia t~ktoniczne ·żył kwareowych 735
,
tej liIIleacji z dłu2szą osią iid.iomortficznie wytkształconych !kryształów
sór-
S k i c h J ) . : .
. D. Lineacja wyznaczona !przez strzępy muskowitu reprezentuje typ tra.nslacyjn-ych jpl'zemieszczeń w.ztd1iuZ płaszczy m. wy2JDacwnych przez koordynaty ab .. Zw~:ązana jest ona 'z transportem tektondc7lnym wzdłuż a
k~rdyna.ty o kierunllru
NE:6W.
9zęsto dbserw.uje się ją pmy wSpółwystę-pdwaniu bWty'tu f serycytu; .. . ;
.: E. Rzaijb jest Uneacja. podkreślana przez linearne wyldfużenie skale- ni do paru· centymetrów dłu·gościl,. jej orientacja !przestrzenna jest" rów-
noległa ~em1n.ie) do wymienionych wyżej &eacjil ziama·.
\. F. Ip~olitą IW niektórych enklawach jest iineacja mimetyczna, repre- zentowaiIla przez SDJJUJgi serycytu, a nawet kaolinitu 'Wtórnie powstałego ikoS~m· Skaleni.
N
s
D,[JlIIJ _ _ _
0-1 1-S:·· . S-6· 0-0 . +9
Fig. 4
!Fig. 3
Fig. 3. ZbiOl'CZy diqram lB-liIleacji w Skam,ch enklaw IW obrębie żył kwar-oowych;
126 lPCJIIlliarów, !p6I1lkuJIa dOlna . .
Oumu\l'altive diagram I(if B-ooeation lin 'bhe l"ocks
ar
mclousions rwi-tbin quartz veins, 126 measurea:Q!f!l[llts', Ilow:er hemis·phereFig.. 4. RÓŻa IIderunlków IS'trUJkl1:ui:- :J:iriij:nych· w Skiała.dh Einkoaw w obrębi~ żył ,kwar-
oowych; 1126 PQ!iD,1arów .
Rose ol ilinear mucture ddreclioos in the TOdks ar !n'C'J,1,JS:i.OIlS withiln quartz
v:ms, 126 measllD."aments . . .
G. Inny typ ll:neacji, która wystfP1!le w ści~ym ZW!lą:mru z pGpT2:ednio omówionymi, stanowi wydłuiżen.ie samych enklaw. lNajdatmsza oś tych e.nlk1aw - l:ineacja CEIlacmną przez J. Oberca, J. KotowSkiego (;praca w !przygotowaniu do di1uku) symbolem el - jest przeważnie 7gttłna z ko-
omyina.tą str.uktuTy b i 'B-lineacją. Lineacja el IW żytach Imwarcowyclh może stanowić jelśJi :n'ile IgłÓWll1łe, to jedno z poidstawwych 'kTyt.eri6w Vi okręlne
niu k~eI'U!lllku doprQWak:łzenia krzemionki w okresie formowania się żyły
kwarcowej.
736 Jerzy-KotoW!lik.l.
N N
E W
s s
I ~~-
Ed~·'--::-0-":'0,-::-5 ....I 0,5-1 1-3 3-6
ł I r::::::l"1IIII
... _~---'- ~ .
0-0,5 - 0,5-1 ", 1-3 -, '·3-6
--"
H !Fig. 5 _ , ~' H ' 'Fig.-
1; ~.",'g. o. Fdliecja IW slkdaeh .k:ry.l:iai.ilru :izer,sk:ieg'o o'kd.l!i.ey iBllI'CinIR; 186 pómiarów,
póJfkWa. 'górna
Foli'ałtian im. the lizeTa ,crystaJ.llline lbasement rDak:s
m
I1Jhe 'Viicini.ty ol B8l'Icinek,1186 measmements, ,upper bami:sphere ' , '
F.Lg. 6. Zbiorczy diagram B..adnea'Cjj w lkrY'staIl!in:i'ku izel'lSkiJn drolioey Barcinka;
98 pomd.arow, pó1JIIru.ła" dolna .. , , _
Cumua:atilve d_am ol iB-lIineationi.n the' :r~a crY\S'tail!l1ne lba,sement in the 'Vi'cin,Ity.af 1Barein~ 9s measu'I'ements, low.er 'łiem.i!sphei"e '
E
P,omiary orientacji przestrzten:nej &eacj'jj z IWYjątkdem el posłużyły do
W"y'kreślenia zbiorczego stereogramu (fig. 3). Na. Idiagramie tym zamacza- . -ją się c7Jtery maksima .orientacji strulk1Ju!l." ,ldin'i1jnych. Są ane rommeszczane
we wszys11kich Ik!wadrantach, przy czym' największe z nic!h występują
vi czwartym i dr.wgim, natomiast mniejsze w pozostałych kwadrantach.
Strukttu.ry linij!Ile -zapadają w lk'rerw:lIkach oItreślonych -przez pozycję ma- kaimum. Jak wynjIka z fig. 3. rozrzuit struktur liriijnych'jest bardzo du'Ży Z8T6W1nO w poziomie, gdzie reprezentowa!ne są wachlarze kiel'1J!l1łków w po- szczegó'1lllych ikwadrantach, jalk i rw pianie od 6° do 70°. ,pomllmo tak du-
,żego, rozrzutu -s~rulktur linijn.ych w pianie i poziomie, analizowame ,po- . miary wymaczają Ikierunlki 'U!pl"ZyWiilejowane órBlZ regularność, o czym
ŚW!i.adczy is1lniJende czterech oddzielnych maksimów orientacji :przestrzen-
nej (fi!g. 3). , ' . ' ,
Tak duzy rozrzut strukturliJnijnych W,obrębie skał 'enlklaw jest uwa- l'UID[korwany pozycją tektoniczną mierronyC'h elemetntów. 'Enlklawy zloka- iJizowane są w strefie t$tonicmej, zawierającej fałdy ,'O zmiennym pro- mieniu; amplitudzie, wergencji TUChu oraz do1ik:niętej deformacjamiJ dys- "
Assyntyjskie załoten'la.' tek:tonlicme żył kwar.cowych . '137 jualktyw.nymi. W
rfaldach
przebiegających diagonalnie do wydłuzenia żył dochodzi do reorientacj,rdlarallcl;eryzownej poprzednio lmeacji parakiloe-matycmej.W OIbrębieenklaw .lmeacja wSkazuje l"6żną orientację prze-
strzenną na skrzydłach fałdów .. 'Fałdy te .nielbędą w artydrule 'Miżej ana-
li20wane. . .
. . Di~am (!fig. 3)· wskazuje też. że Ska~ z dl.atW lIlie mogą by6 ze .
wrzględu !rl18. :formę 'traktowane . jltko ibreIk.cja tękt;aniczna. pomimo Ze ż~y
. kwa,teowe są zlokalizowane w wielkiej . strefie tektonicznej. Wysoki ~to
pień .uporządllrowania 1B-1d!neac.ji. i powierzchni foliacji, pozcmający w har- monii z og6JJnym stylem ltektcmic'm1.ym kryBtaliniku izerSkifelgo, nie pOzwala·
interptetować··enklaw jako porwaków. !Najpierw rbowiem !poWstało z1u-
źPienie tektonicme, a pó7Jnieoj :wstał Idqprow~y /kWarc m.m~ hyoxoter-.
~~ . : .
:
... Dla większej przejil'!ZystoBci ik'iIei"u!n.k6w ~truktur tilnijlnych .oWy'kreślano r6w:riież T6żę kier.uDk6w w skałach enIklaw autochtonicznych {fig. 4). Za;..·
macza się 'tu lepiej główny /kierur;tek INIW~Ę iOlż NE-8W ..
0RIllEN"M.Cl'E. lPIOWillERZOH:N.I ~ IW SKoALAO:fł nslJONY .zYł..
!KlWIABICDWIY1O
Powlie~zc1mia ifÓliacji w Skałach krystalmJku· izerSkiego 'W sąsiedżtwie
żyl iklwarcowych, reprezeritowanychprzez :gnejsy warste\Wt.owe, warstew-
kowo-płaBkosoczewkowe. soczewkowe igrallitognejsy, 'jest IPrzedS~widna
·.ria Dg:5. Na fig. ~ uWJZglęchiiano tyLkOmektóre2 tyCh pom.i1M-ów dla jej . więksZej ·czyte1allOści. Z diagramu tego W)1!Ililka, że powiermbn.ie. foliacji .
wykazują bieg 1NIW-sIE z upadłem skierowanym od !SW, poprzez pionowy do NiE .. Rozi:-zut kiel'Ullków IbiegU dooho1dizi. do 7()O, upadu - od najmniej- .szej war1iości wynoszącej 35° do pion'U włącznie~ WięlkstJość pomiarów Bk'u- piooa. jest w lkwadr8ncle trzecim rwdk6ł wartości· ~80, ikt6ra jest środ
kiem ·makSimum .
. ~ACJA S'I1R'UKTUR I.IImJNYCH N:A ~ FOJ.alACJ'I·
rw SK.łw.AoH. O$LONY ~ 1KIWIAIBlOClWYas:
Wykarwm~ pomiary prientacji przestrZennejl9truktu.r 'linij:nychpo- chodzenia parakmematycznego posłużyły;do wyGtreślenia diagramu rz:bior- czego (fig. 6). Z dia'8ramu tego wynilke.; rie iSłlnieje jeden dominujący kie- .runek UlPaoo B-lineacji. Marksimlun. Obejmuj-e maczną część kWadrantu czwartego, co ·związane jest z lCiużym rozrzutem orientac].i. pr7JeSt:rzennej W pionie i w poziomie (11); jest ,,sł~e" 2e W2ł6ędu na koncentrację
.izory'tm; które są bli*<> sielbie położOllle i wyznaczają rwySdkie procento-
.we 'wartości (2').. . . . . .
... Stn*fury lriIlijne s1dadające się na omawiane maksimum zapadają pod:
łagodnym ~ątem aro !NIW. Inne lokame mniejsze maksima występują
w drugim i pierwszym.ilvwadraiJlcie stereogramu; zapad ~~r linijn~h
jest Skilerowacy Iku SE i NiE. Są
to
małe maksima, 'zar&win.o pod względemzajmowanego pola na projekcji, jak. i !koncentracji. izold.n.ii.
. . lJla bardziej przejz zy$tego przedStawienia kie.rrtJdtów str.uktuł" linij- nych w Skałach :krystaliniku izerSkiego z obSzaru położonego na.j'bliżej wy-
stąpień żył kwarcowych 'WY'kreślO!llo r·óżę ikierunlk.6w (!fig. 7:). Rysunek uwidacznia istnienie jednego damiJn'Ującego kierunilru· N/W-8E.
.738 Jerzy KotoWSkJ.
'!1ig. '1; lR6ża !k1eruDk6w' struktur 'li ..
lIlijnycb w ' ikrysta1inilku 'tzers- kim qkoJicy Bartcin'kll; 98 po,:
miu6W1 . '
Rose' cxf ,JJneai struclure direc- Ition-s in the' Ize.ra cry~e
basement fu the vic1nlty of iBaroinek; 98' iDlea'&U1"emeJllts
UWlAOIKO~
Określanie- pozycji ttektonicam.ej żył 'lkwaroowyoh w dkolicy Barcinka
o,kierunt1ru'~-SE jest możliwe jedynie na podlStawtie mterpretalCji orien- tacji przestrzennej i rozmiE!!Szczenia ~lineacji w ~łach enklaw w obrę,;.
bte' ~ył ikrWa~.Z diagramq:w (!fig. ~ i 15) Wynika, że zarówno główne
kter\llllkd orientacji przestz:zennej powierzdmj, ttoliacji' IW skałach z enkla:w ' tkw:iącycll IW ~arou~ jak i powierzcłmie foliacji arłooy żył ikwiłrcowych przy.jmUją' ~alogicżną wartość. lPodobny wni:osek rilożna również wysnuć
'z ';por6w.nacia dNigramów st'l'ulktur liInijriych i(1fjg., 3 d 6 oraz fig. 4 i ,7), ,w Wrych głÓWlne-kienmki. prżesVnz~j orientacji są '.analogiczne. ' Na, tej podstawie można 'WIIlOISić, że ,enklawy Skał starszych w kwarcu
są a.wtoobtobiczne, co jest zgodne z defiD,icją pOdaną przez J. Qberca (1967b str. 2123). WąrtpJd.wości może nasuwać j.eldynie porównacie ~liagra-
mów 2 i 5. ' , "
Zyły ~waroowe o. ilderumu NW-sE w okoliCy Bacrclnika, zawierają
enklawy autochtooiczne Skał o str'uikwrach linijnych,' 8na1ogicznych. mor- fologicznie iI pod w2ględem asocjacji strukturtaInych do skał, osłony Zył
'kwarooWych: Stn.Jktu.ry linijI1e są wożooe ,wzdfuż pasów ~e.f) równo-
"ległych do rozciągłości żył kwarcowych. Strefy te :są ~ennej szero-
kości. Lineacja 'B <> :kierunku' NW wykazuje szersze strefy rozrzutu. Li- neacja
o
!kieru~u lUjpadu ku SIE zachowana jest tfra:gmenta-ryczmie, 10";ka-lni~.· '
Podany przez J. (i)erca fl967a, str. 379) model 'tektoniczny ikrystali!- niku izeti3kiego, oparty:na reorientacji 'BcA""linea,cji, potwierdza się w obrę
bie żył ikwaroowych. PorÓW1llywano wi.e}ka§ci
Iarta
upadu powierzchni osio- 'wej faMu ciągniooego. Kąt ten był mniejszy oi wartości kąta upadu :po-~vier7dllni generalnej foliacji, co stlmOWi jednocześnie dowód, że ,badana
Skała TeprezentU'je ttragInant skrzyteNa odwróconego. iKiierunelk upadu NE' lineacji w b-ystaliniku rzę.rskńm wedfug J~ IQberca ~lOO7a) reprezentuje skrzydio odwrócone. DWie niezalememe-tody !badań dopl"QWadziływięc
do przekooama, że w ·obrębie badanyćh'ek.ał występują Skrzydła odwró- cone.
W-oparduo model !podaJlly przez J.' Oberca ~i;967a, str. 37'8), możemy pdwiedzieć, 'ŻeenlklaWy, w kttórych rWystępuje lfu.eacja 'o kierutniku upalclu
ASSyn'1yjskie założenia Wlttonticzne żył kWMcowych 739
SE~ reprezentują \fraw.:nenty '$krzydła południQwego. normaJnych fałdów młodoaSSYiIl~jskich. Wobec ~ że wsponmia.ne Skrzydła są bardzo wą
s.kie, wnosimy, że rEdulk:cja. tych Slp-zydeł jest miej8cemi daleko ;posunięta aż do całlkowitego ichza;nUru. W tych mięjs,cacĄ.lineaCja B zapada ~u iNW. .
skrzydła :normalne dwóch lałdów 'assyntyjski(!h wzdłUż strefy złu~()wa- . Jlia przyl~ają do lSiebie /bezpośrednio. .
Można zatem'w terenie wytkazać, że strefa redukc'ji skrzydła 'odwró-
con~ jest ~odna z przebiegiem'·zluslrowa'lilil i strefą·-:wysł;ępowania żyły
kwaroowej. Strefa' ta, jalk :wytn:ika z orientacji strulktur 'łimjny~ sta:roas- syntyjskiC'h i ich ·reorrentacj.i IJj):odoassyntyjekioh, ma założenia młodoas..;
syntyj;9kie. iW mk>dsZych' ruchach tek,tanicznych była ona wielokrotnie odnawiana i zabliźniana (J. Koto~ki, 1965, str. 5~). Dotychcza:snie jest znana waTtość amplitudy lI18SUIIlięcia łuselk, na :podstaw.ie ni€lkompletnych danych przemieszczenie to można sza<;ować na !pa'l'ę kilometrów. Oma- wiana strefa złuSkowania ciągnie się ;na '2illacmymobszaT.ze (Stara Ka- mienica) .
. Na mapie G. Berga' (1.935) umaczane są tyl!ko większe wystąpienia'
kwarcu jako soczewki. -Badania lkaTtog;raficzne autora wykazały natomiast,
że' zasięg wystąpień kwarcu jest 'znacznie większy. IW skałach gnejsowych.
między wystąpieniami kwarcu w formie soczewek (na ich p~eniu),
. występuje W2lbogacen.ie w ~arc sek:recyjny i żylny. A zatem istnieje pewna ciągłość wystąpień kwarcu, tktóry zabliźnia 'Diemal całąpowierzch
nię' złuskowań z wystąpieniami lkwal'C'U różnej generacji. Strefę wzboga- ceriia w Ikwarco zm~ennej grułx*i marina obserwować w· odsłonięciach (na przedłużeniu żyły iklwa'I'i!owej) droło '~elarni w tBa-rcinku i w rowach na ich przed'lużeniu, !Ila !polnych drqgach' na iN od RYlbnicy ora'z na Gęsiej
Górze. Na m8!J?ie przedstarwiane są jedynie większe fragmenty
nagro-
madzenia kwarcu.· Szczegółowa !pozycja tektonrema· wystąpień kwarcu w strefach złusk~ań lIWŻe !być określana jedynie na podstawie szcze-
gółowej ana1i.zy orientacji 'B-Uneacji, zarówno w ęnlk1awach w .obrębie żył. kwarcQwych, jak i IW Skałach otaczających. W tlej pracy pOdano jedy-' nie główne rysy ·tektoniki.
. Z fig. 1 oraz przebiegU lŻył !kwarcowych o.lkie1'7UiIiku NW-8E wokolky Barcinka wynilka, że nawiązują one wyra·źnd.e do pr~ioegu 9Si fałdów sta- roassyntyj8kich w krystaUniku izerSkim~ wydzielooych pl"Zez J. Oberca ('196?a, str. 300, iilg. 5). PowEńam'e omawianego złuskowania należy wią
zać z przebudową młodoassyntyjSką 'krystalinWku izerSkiego:
.. Do wyjaśnienia pozosltaje następujący fakt: dlaczego si1hą kata!klazę, a nawet mylonityzację kwarcu stwiertizamy w ż~ach, podczas ~y skały
starsze w. enklawach w obrębie tegoż kwarcu !łlie wy'kazują tycl1 cech w takim stopniu jak !kwarc. Dodać jednak nalęży, że mylonityz&cja i ka-
~akla·za pojawia się IW stTefie '\WJdłu.'Ż n:iodoasSYiIltYj~ch powierzchni ści
:pania. Te same powierzch'Ilie wykorzystane zostały przez żyły kwarcowe .
. Na
zakończenie autor pragnie podać !pewien w.niosek praktyczny. Z ma-teriałów omówionyoh w arlykule wynika·, że naciski 8taroassyntyjskde
zadecydowały o kierunku rozwoju. zjawisk petrogenetycznych w. 'badanym terenie.· Kierunek ówczeenych naciSków 'wyznaczamy z orien<tacjLB-linea- cji. Wobec 'tego pmy lbadaniachdla celów ,górndctwa w.zwiąZku z. projek- .
towa.ną budową tkopalIiizaleca się poIbierBlIlie pr6bek skakl,ydh do ibadań .'
·740
laboratoryjnych nad ściśli\vlośclą,. relEiksacją itp. zorientowanych' 71godnie z B-lineacją staroassyntyjską.Is1:niiE!jąoe Ibowi-em dzisiaj naprę'Żehia w gó- rotworze są jak najściślej uzależnione ,od ikierUiD!k:ów za'2IIlaczonych w ska- le' wymieni<mYcll fa'ldowa~ . .
PISHlENNICTWO
BERG G. (1935) '... IErlJil1'ter~z. ,geologi'SCbe Karte v. Pl'eussen l :.25 000;. IBl Al'tIkelJlin:l.tz., Bedim
KORNAś J. (11~ - Uwagi G złożu tkWar.cu w iBarciIik,u. iPrz.
ceol,.
6,. lp. 892-ł39ł, Ilł' . 8i19.' 'W8'l'S7SW'a •.KiOTOWSK'I J. ~1963». - 2'Jdjęoloa geołagiKizne <likooILiic BąroimIka. Arch.' Kat. Geol. Fi"':
·zycmej U. Wr~ ,(praca magiaten9ka - m&szyniopis). rw:rOC'ław
K'OTOWSK!IJ. (1965) -:-:- Zyły kJwucowe w oQIkdI1.cy lBaroinlka o~ Pot!Ól"iZu I~.
Kwart.. eeoL. 9, p .. 585-8740, 'Ilłl' 3.lWarszawa ..
KOTOWSKlI' J. (19618) - stanoWiskG tektOllicmi.~ żył kwarcowych 'O przebiegu Nw-
-SE w O\to1:Vcy Barcin'ka na Pog6rrzu JJzer~. KIwan. ~ .• 12. ~: fB-'1'l, nr 1. Waorszawa.
OBERC J.' (.196'7a)· - 1Ro2:r.zU/ttB-ll:ineacji IW ll«ystaHnilk:n d2erśldm. Rocz. PdL Tow.
Gedl., 37, p. 3'18--388, nr 3.lK4'Ialków.
OBERC J.{1967-b) -:-; BtrUIrlury S7J1dele'tqwe w. ,l~aniocie izęr6kim dIroli.c. Kopm- ea' :i iMałej Kamięllicy. 'Kwad. '8eOIl., 11, p. 231-240. m 2JWaorazawa. .
· EEH KOTOBQGI
ACc:młnmCIąfE TEKTOJUIlłE.cKm:. IIPE,ZęlOCLLlIKH '~API(EBLIX XCHJI' C3-IOB OPHEHl'AWIH B OKPECIHOCfJlXEAPIlHIIKA
KBap:qem.te ~ C3-IOB opmiJrra:qBl'[ oxpecTJlOCTdł .6apD;lllDal 011:0110 EJICHeI f'ypJ.t HIl IToryze :A3epca:OM (HmmJIJI CH.JJe3l1lł) CO~epm\T" aBTOXTOBHLIC BIClIO'lClIlIlI, Iipc~c cmo~ CJIaHIl;aMB.' CJIolICTI>Ii.m • JDlB3006pB3HWMB: rndl:cal.m, a TIIlCEe rpaJilrromeJtcaMB: •.
· B ~enax nepe'lllCJJClDlWX aBTOXTQBBLIX .BIClIO'IClQdt ~ OpllCllTBpOBD DOaePX-
· HOCTB ~ DJIlIeTCSI ~'IOB CJ:IIWlHHCM, H3MeHlIlOI:qJIMCJ[ c 103 nIOB. KpoMfl JJepe'DlC- JICHBloIX mmpliB1ICmdt C}':!IlecTllyCT BBłUlJIp0Cl'08JICTIIemraJI: OpllCllTllPOBD DOBepXBOCTH cbo~,. DOII:83amnuI HIl q,.r. 7 ..
. JI:JiHeIHr.Ie CTpyrryp:&I. B DOpo,IUIX aBTOXTOHHJ,IX BKJlIO'IemdI: • DOpO~ OJq>ymuomu lD.._
3TO IUlaCTOM03J1PY1OI:qIIC .DOJICBOIDJJaTOBO-KBap:qmwe· IJPOC1IoJIm, JlBllCJbroe. paclIO~
streszczenie 741
IIJUlCTJIBIIaTIIIX MBDCPaJroB (6BOTBT, M)'CIOBBT, cepBD;IiT), Cll:ODJIeJIIU[ :mapn;a'B mme1lSu BLlT.~
:a;yTOCTI. DOncaoro IDDaTa. n~ SlI.IIp8.BJIemU: B-JIIIlIebOCl'B DpeJlCT8.BJIeID.r JIIL. tBI'.
3B~ ,
KpoMi ~o:InapamllCMaTll'lCCXoit J:IIIIleiIHOCl'B B npe,u;enax' UJIIO'IeIDIIt BMeIOTC •
• .llPYl'BC .iIBBdIHoCTB.
KBaPU;~C'lIlJJD>I paaIOJIlU'1UO'I'QIB ~ ~08CCIIJl'I'BItc 'iClD}1t, mTOpwe 06pa3o~
B pesym.TaTC:ncpectpo:Rm ~lmndha:itX CKJIll,lI;OE, npOBCXO~eit DO,ll; BJlJIlIJDICMKOMllPCC- CIIB, JiaDpaBJIClDIOit JIIL. IOr. JIODJILBO ~TIUI 30Ba BMeeT xapaxrep DOaepXllOCTel cpe3OB.
,~ TeETOIlB1JeCDll 3OJIIL. o6uoBJJJlJI&Clo BO BPaMs MJIII,II;lIlitX lp;BHaOMHII, B ClUI3B
L". _PM Cll:OTTRBJJJB1tcR B Bell: :maPIl~OTBOCH'l'QI J: HCClI:9JIhJ:IIM ~.
Jerzy KOTOWSKIIi
ASSYNTIC TECTONIO. NATURE OF NW-8E TRENDING QUARTZ VEINS FOUND INTRE VICINITY OFBARCINEK
!Summary
.Quartz 'Veins cilaraderized by a·' 1NWi-SE direotion, found 'to UCI:U'£ in t~
,vidnity at iBaoroinf5k., near Jelenia Gora,lPogarze ~Nkie· a-rea (Lo~ SlI1esia)., oontain a.utochthonous inclusions represented bymi~a schists, laminated '~eisses, lenticular gneisses aru:I .gnei9Jose ,granites. Spatial orientation ,Dif ifOl1ia'tion ,pbi.ne i.wt-hin the autocJ:ithOinous in-c1us~ons here, cm9kJeredm .~, showiDga dJ,QJDg. dip fr<llD SW to NE 1GFiIg. 1) .. In 'acti.ition· 'to 1Ibe direction mentioned above obhere is also
another spa:t.iall oriel.tatioo Of Ifdl!iatlon. p~, seen an \FdJg: Z. . ," '
Linear structures in the r<>cla of 't'he ,.autoclrthonous inclusions and in the· 'Vein sel~arges are anastomosing feIJ._ar-rquartz ini~grrowllihs, l:inearr arrmgem.ent, of laminar minerails /(,biobirte, mU9COlV:ite .attlId sericitte), quartz· ~egates, and linear elongations at. feldspars. The above d'ir$ctions dI.B-elongation ~e presented in Figs.'3 md 6.
Beside the parakin~iic rmeations· mentiaried before, .other llneations are also found iQ occur :ial. the inlCllusdrOns coruriJdered.
QuarttL 'Veins appear in the roo;t"l!S ,of Young .AJssy.ntioe :SJd,ces proolUlcecfas a rresult rotfthe rdJuilding 1P'l"0cess Qf Old AssynltiJc folds due to ';the ccmpression dilrected
sout1lw~. At!; places, Ibhe sli-ce 7JOIDe 1;)ears features ,of sheariQg zones.
At . ~e ltime of. itbe .yo~r ~.. the ltecbonic zone considered 'was rejUvenated, thus ifue accumUla~d ,quartz·
