Aproksymacja częstotliwości podstawowej w zdaniach - Grażyna Demenko

2.23 — rozpoznawani« mowy

Grażyna Demenko

APROKSYMACJA CZĘSTOTLIWOŚCI PODSTAW OW EJ W ZDANIACH

38/1983

W A R S Z A W A 1983

Praca wpłynęła do Redakcji dnia 22 listo p a d a 1983 r .

W

S a p r a w a c h r ę k o p i s u

I n s ty tu t Podstawowych Probierców Techniki PAH llakład 150 eg z. Ark.wyd. 1 , 6 . Ark.druk. 2 ,5 .

Oddano do drukarni we w rześniu 1983 r . Br zamówienia 7 0 9 / 3 3 M - 1 3 . Warszawska Drukarnia Eaukowa, Sarszawa,

u l.Ś n ia d eck ich 8

G rażyna Demenko

P ra co w n ia F o n e ty k i A k u sty c z n e j IPFT PAN

APROKSYMACJA CZĘSTOTLIWOŚCI PODSTAWOWEJ W ZDANIACH1 .

S t r e s z c z e n i e

V p r a c y z a p r e z e n to w a n o m etodę s ł u ż ą c ą do o p is u p r z e b ie g ó w c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w ej w z d a n ia c h o r ó ż n e j s t r u k t u r z e grama­

t y c z n e j . Dokonano e k s t r a k c j i p aram etru Fq

t r z e c h l i s t w y ra zo ­ wych c z y ta n y c h p r z e z 9 o s ó b , w y b ie r a ją c k i l k a n a ś c i e zd a ń do d o k ła d n e j a n a l i z y . M eto d ę. z il u s t r o w a n o s z e r e g ie m p r z y k ła d o w o wy­

k on an ych a p r o k s y m a c ji, o tr z y m u ją c ponad 2 5 0 r ó ż n o r o d n y c h p r z e ­ b ie g ó w p a ra m etru Fq

w ybranych s y l a b a c h . Dokonano p róby a p ro ­ k s y m a c ji p r z e b ie g ó w Fq

s y la b a c h a k cen to w a n y ch o r a z w c ią g u s y l a b . W skazano, n a m o ż liw o ś ć g ru p o w a n ia f u n k c j i p r z y z a s t o s o w a ­ n i u p r z y j ę t e j m eto d y . Wykazano wpływ c e c h o s o b n ic z y c h g ł o s u o r a z

i n f o r m a c j i l i n g w i s t y c z n y c h n a k s z t a ł t o w a n i e k onturów c z ę s t o t l i ­ w o ś c i p o d sta w o w e j.

1 . Wstęp

C z ę s t o t l i w o ś ć podstaw ow a odgryw a ważną r o l ę w p rze k a z y w a n iu zarów no in f o r m a c j i li n g w i s t y c z n y c h j a k i n i e l i n g w i s t y c z n y c h . D o k ła d n e r e l a c j e m ię d z y n im i o r a z i c h wpływ na k s z t a ł t o w a n i e k o n tu rów F q n i e s ą je d n a k z n a n e . S k ła d a s i ę ńa t o s z e r e g o g ó l n i e z n a n y c h p r z y c z y n . R a m is z w ili ( p o r . [ 8 ] ) s t w i e r d z a , ż e n i e i s t n i e j e je d n o z n a c z n y s t o s u n e k m ięd zy f iz y c z n y m i p aram etram i i n t o n a c j i a p rzek a zy w a n ą s y n t a k t y c z n ą i t r e ś c i o w ą in f o r m a c j ą . I n t o n a c y j n e w zory t y c h sam ych f r a z u r ó ż n y c h mówców n i e s ą je d n a k o w e . A utor w s k a z u je n a m o ż liw o ś c i i s t n i e n i a su b ie k ty w n y c h form in t o n o w a n ia 1

P r a c a w ykonana w ram ach p rob lem u w ę z ło w e g o 0 6 . 9 .

i t r u d n o ś c i w s t w i e r d z e n iu , k t ó r a z t y c h form j e s t typ ow a.

O liv e [ 6 ] p o d a je k i l k a podstaw ow ych z a s a d d i s s y n t e z y n a t u r a l n i e wymówionych p r o s t y c h zd a ń a n g i e l s k i c h . R e z u lt a t y j e g o badań p o k a z u ją , ż e w zorce F q są fu n k c j ą g ra m a ty czn ą s t r u k t u r y z d a ń , n i e mogą być jed n a k z a s t o s o w a n e do a n a l i z y zd a ń o b a r d z i e j z ł o ­ ż o n e j s t r u k t u r z e g r a m a t y c z n e j.

F u j i s a k i w p r a c y [ 3 J p r z e d s t a w ia b a rd zo s z c z e g ó ło w ą k o n c e p c ję o p is u zm ian c z ę s t o t l i w o ś c i p od staw ow ej w. mowie i ś p i e w i e .

Z a s to s o w a ł on podobny m o d e l, ja k Ohman £ 5] . A utor s t w ie r d z a , że obserw ow ane k o n tu ry Fo mogą b y ć ro zw a ża n e ja k o od p ow ied ź f o n a - . c y jn e g o sy stem u d la s i e c i su p r a s e g m e n ta ln y c h ro zk a zó w . R ozkaz wym ówienia " u tte r a n c e command" p r o d u k u je s k ł a d n ik podstaw ow y d la c a ł e j w y p o w ie d z i, n a t o m ia s t r o z k a z a k c e n tu " a c c e n t command"

s ł u ż y do r e a l i z a c j i s p e c y f ic z n e g o typ u ' a k c e n tu i p r o d u k u je s k ła d n ik a k c e n tu . K ontury Fq w yrazu o r a z zd a ń s ą o p is a n e d o ś ć z ło ż o n y m i z a l e ż n o ś c i a m i . Z w ykle im b a r d z i e j p r e c y z y j n a j e s t do­

konywana a n a l i z a zm ian c z ę s t o t l i w o ś c i p od staw ow ej tym b a r d z ie j k o m p lik u je s i ę m odel o p i s u . Na d e c y z j ę w i ę c , j a k i m od el z a s t o ­ sow ać pow inna m ieć wpływ n i e t y l k o sama j a k o ś ć o p is u a l e r ó w n ie ż j e g o p r o s t o t a i m o ż liw o ś ć ł a t w e j a d a p t a c j i do o k r e ś lo n y c h z a d a ń . N a j le p s z ą form ą s p r a w d z e n ia j a k o ś c i m odelu i j e g o u ż y t e c z n o ś c i j e s t p r z e t e s t o w a n i e go na w ię k s z e j i l o ś c i p r z y k ła d ó w . Proponowana w p r a c y m etoda a n a l i z y k on tu rów Fq z o s t a ł a z il u s t r o w a n a s z e r e g ie m p r z y k ła d ó w .

2 . Mętoda a n a l i z y k on tu rów c z ę s t o t l i w o ś c i pod staw ow ej 2 . 1 . M a t e r ia ł d o ś w ia d c z a ln y

Jako m a t e r i a ł do a n a l i z y p r z y j ę t o z a p i s y m agn etofon ow e 54 zdań wymówionych p r z e z 9 o s ó b (5 g ło s ó w m ę s k ic h i 4 ż e ń s k i e ) . P o s z c z e ­ g ó ln e o so b y c z y t a ł y k o l e j n o z d a n ia pogrupow ane w n a s t ę p u j ą c y c h l i s t a c h w yrazow ych.

L i s t a I . ,

S t a ś p o w i e d z i a ł . S t a s z e k w ie .

S ta ś n i e p o w ie d z ia łb y nam.

S t a s z e k p o w ie d z ia łb y .|

S t a ś w ie .

S t a s z e k p o w ie .

S t a ś p o w ie d z ia łb y nem . S t a s z e k w i e d z i a ł . S t a ś p o w ie d z ia ł b y .

S t a s z e k n i e p o w ie d z ia łb y nam S t a ś w i e d z i a ł .

S t a s z e k p o w i e d z i a ł . L i s t a X I.

L ech t r z e . J a n ek r o z d a w a ł.

Lech n i e w y tr z e p a ł go d z i ś . Ja n ek d a ł .

Lech w y t r z e p a ł.

J a n ek n i e r o z d a w a ł nem d z i ś . Lech- w y t r z e p a ł g o .

J a n ek d e .

Ja n ek n i e r o z d a w a ł nam.

Lech w y t r z e . Ja n ek d a w a ł.

Lech w y t r z e p a ł go d z i ś . Ja n ek n i e r o z d a w a ł.

Lech t r z e p a ł .

Ja n ek r o z d a w a ł nam."

Ja n ek r o z d a .

Lech n i e w y t r z e p a ł.

Ja n ek r o z d a w a ł nam d z i ś J a n e k r o z d a ł .

L ech n i e w y t r z e p a ł g o . L i s t a I I I .

J a n d a ł .

Leszek w y trz e p a ł go d z i ś . Ja n n i e r o z d a w a ł.

L e sz e k w y t r z e . J a n r o z d a w a ł nam.

L e sz e k n i e w y t r z e p a ł g ó d z i ś Jan r o z d a ł .

L e sz e k w y t r z e p a ł.

J a n r o z d a w a ł nsm d z i ś .

L eszek n i e w y tr z e p a ł g o . Jan r o z d a .

L eszek n i e w y t r z e p a ł.

J an r o z d a w a ł.

Jan n i e r o z d a w a ł nam d z i ś . L eszek t r z e .

Jan d a w a ł.

L eszek w y tr z e p a ł g o . Jan n i e ro z d a w a ł nam.

L eszek t r z e p a ł . Jan d a .

L is t y z a w ie r a j ą t r z y z e s t a w y zdań o r ó ż n e j s t r u k t u r z e grama­

t y c z n e j , w k tó r y c h a k c e n t p rzy p a d a z a w sz e na t e same s y l a b y . Z l i s t y I do a n a li z y wybrano z d a n ia z a w ie r a j ą c e s y la b y ak cen tow an e

" S taś" o r a z "w ie" . Z l i s t y I I wybrano z d a n ia z a w ie r a j ą c e s y la b y

"Lech" o r a z " t r z e " .

2 . 2 . E k s t r a k c j a p aram etru Fq .

Z a sto so w a n y u k ła d pom iarowy ( s k ł a d a j ą c y s i ę z to n o m etru TM 3 , m in ik om p u tera MERA 3 0 3 , o s c y l o g r a f u , o s c y lo s k o p u i d r u k a r k i}

o p is a n o w p r a c y j > q j . w yek strah ow an e p r z e b i e g i c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w e j, po uprzednifn w prow adzeniu do p a m ię c i m in ik o m p u tera , z o s t a ł y p od d an e n a jp ie r w w iz u a ln e j o c e n i e na o s c y l o s k o p i e . V. w ypadkach, w k t ó r y c h p om iar F q b y ł w ą t p liw y , wykonano o s c y l o - gramy n a bardzo szyb k im p r z e s u w ie p a p ie r u i z w ybranych fragm en ­ tów z r o b io n o sp e k tr o g r a m y . Po t a k i e j o c e n i e n i e p r z y j ę t o do ana­

l i z y 1 g ł o s u ż e ń s k i e g o , d l a k tó r e g o w y stę p o w a ły k o n s e k w e n tn ie k ło p o t y z poprawną e k s t r a k c j ą spowodowane b a rd zo zn aczn ym i

( o k o ł o 2 , 5 k r o tn y m i) spadkam i c z ę s t o t l i w o ś c i n a w e t w o b r ę b ie je d n e g o w y ra zu . V,' p rzy p a d k a ch p o z o s t a ł y c h w y stę p o w a ły k ło p o t y z e k s t r a k c j ą na k r ó t k i c h fr a g m e n ta c h spowodowane n p . zm ian ą F q

na p r z e j ś c i u m iędzy s p ó ł g ł o s k ą "d" i sa m o g ło sk ą "a", znacznym spadkiem F q na końcu w y p o w ie d z i, n is k im poziom em s y g n a łu l u b t e ż chwilowym za ch w ia n iem p e r io d y c z n o ś c i p r z e b i e g u . P on iew aż p a r a ­ m etr r Q z w i ę k s z o ś c i g ło s ó w b y ł w yek strah ow an y p o p r a w n ie , t y l k o w w ą t p liy y c h p rzy p a d k a ch z a s to s o w a n o g ę s t e p ró b k o w a n ie s y g n a łu :

co 1C ais, w p o z o s t a ł y c h p r z y j ę t o p o m ia r c o 2 0 m s. P r z y j ę c i e

c z ę s t o t l i w o ś c i p ró b k o w a n ia ró w n ej 2 0 ms pow od u je b łę d y e k s t r a k c j i

- 7 -

w p rzyp ad k u a n a l i z y s y g n a łu b ard zo szy b k o z m i e n ia j ą c e j s i ę w c z a s i e Cup. d l a g ło s ó w ż e ń s k i c h j u ż -w p r z e c i ą g u 2 0 ms może w y s t ą p i ć i s t o t n a zm ia n a c z ę s t o t l i w o ś c i p o d s ta w o w e j} . N a jb a r d z ie j w ia r y g o d n ą m etodą e k s t r a k c j i p aram etru F q j e s t p r z y j ę c i e c z ę s t o ­ t l i w o ś c i p rób k ow an ia u m o ż liw ia j ą c e j dok on yw anie p om iaru c o o k r e s . Z uw agi je d n a k n a b a r d z i e j z ło ż o n e oprogram ow anie a lg o ry tm u ana­

l i z y d an ych o trzy m a n y ch p r z y p o m ia r z e c z ę s t o t l i w o ś c i co o k r e s o r a z n a f a k t , i ż w an alizow an ym m a t e r i a l e p r z y j ę t a c z ę s t o t l i w o ś ć p ró b k o w a n ia c o 2 0 ms o k a z a ła s i ę w y s t a r c z a j ą c a , oprogramowano

a lg o r y tm w c z y ty w a n ia w yniku e k s t r a k c j i p a ra m etru do p a m ię c i m in ik o m p u tera co 10 ms o r a z co 2 0 m s.

D okładną a n a l i z ę b łęd ó w w y n ik a ją c y c h z m etody e k s t r a k c j i o raz p r z e t w a r z a n ia w yniku e k s t r a k c j i p a ra m etru Fp n a p o s t a ć c y fro w ą p r z e d s t a w io n o w p r a c a c h [ 9 ] , ¡/lO l.

Po d o k o n a n iu sp r a w d z e n ia otrzy m a n y ch wyników e k s t r a k c j i o r a z i c h w e r y f i k a c j i d an e pom iarow e z o s t a ł y w y g ła d z o n e p o d o b n ie j a k t o p r z y j ę t o w p r a c y [ Ź ] . Otrzymane c i ą g i d a n y ch pom iarow ych c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w ej p o s ł u ż y ł y do d a l s z y c h a n a l i z .

2 . 3 . A proksym acja p r z e b ie g ć w c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w e j.

Otrzym ane p r z e b i e g i c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w ej z p o s z c z e g ó l ­ n y c h zd ań z o s t a ł y n a j p ie r w p oddane s u b ie k ty w n e j o c e n i e w i z u a l n e j . Do d o k ła d n e j a n a l i z y w ybrano dwa z e s t a w y z d a ń , k t ó r e po w s tę p n e j o c e n i e u zn an o z a n a j b a r d z i e j r e p r e z e n ta t y w n e ( p o s i a d a j ą c e n a j ­ b a r d z i e j z r ó ż n ic o w a n e p r z e b i e g i p aram etru F j) d la c a ł e g o ma­

t e r i a ł u . P r z y j ę t o n a s t ę p u j ą c ą m etod ę a n a l i z y kon tu rów Fq . Po­

s z c z e g ó l n e w ybrane z d a n ia z o s t a ł y p o d z i e l o n e na s y la b y ( d o k o ­ nano t e g o .p r z y pomocy o scy lo g ra m ó w w ykonanych p r z y b ard zo szy b k im p r z e s u w ie p a p ie r u ) . P r z e b i e g i c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o ­ w e j w s y l a b a c h aproksym owano fu n k c j ą ty p u :

y t = a t b e c t ( 1 )

g d z i e : a , b , c - s t a ł e t - c z a s

A lgorytm w y z n a c z a n ia s t a ł y c h a , b , c p r z e d s t a w io n o w p r a c y £ 2 ] . -

P r z y j ę c i e je d n a k t a k i e j p o s t a c i f u n k c j i n i e p o z w a la n a o b ie k ­

tyw ną o c e n ę wyników a p r o k sy m a c ji w p rzyp ad k u p r z e b ie g ó w z n a c z n ie

r ó ż n ią c y c h s i ę m ięd zy so b ą w s k a l i c z a s u i c z ę s t o t l i w o ś c i .

Dokonano m o d y f ik a c j i w y żej w y m ien io n ej f u n k c j i . Jak o p a ra m etr c z a s u wprowadzono c z a s w z g lę d n y , u s t a l a j ą c w t e n sp o s ó b s t a ł y p r z e d z i a ł a p ro k sy m a cji w s k a l i c z a s u . K o le jn e p r z e d z i a ł y c z a s u ' o zn a czo n o n a s t ę p u j ą c o :

g d z i e : j - numer punktu aproksym owanego

t j - k o l e j n e p r z e d z i a ł y c z a so w e w k t ó r y c h aproksymowana j e s t j - t a p rób k a

t - c a łk o w it y c z a s eproksym owanego p r z e b ie g u

P ro b le m a ty c z n y j e s t w ybór o d p o w ie d n ie j s k a l i c z ę s t o t l i w o ś c i . Wykonano a p rok sym ację p r z e b ie g ó w w n ie z n o r tn a liz o w a n y c h s k a l a c h : l i n i o w e j i lo g a r y t m ic z n e j o r a z w s k a l a c h z n o r m a liz o w a n y c h . Metod n o r m a l i z a c j i j e s t b a rd zo w i e l e . N a le ż y je d n a k d o k ła d n ie zdaw ać s o b i e spraw ę z f a k t u , ż e r e z u l t a t y p ó ź n i e j s z e j k l a s y f i - . k a c j i z a l e ż ą od wyboru s k a l . J u ż p r o s t e p r z e s k a lo w a n ie o s i w sp ó łr z ę d n y c h mcże p r o w a d z ić do od m ien n ego p o d z ia ł u na grupy ( p o r . f 9 l ) . Aby o s i ą g n ą ć 'i n w a r i a n t n o ś ć z e w z g lę d u na. p r z e s u n i ę c i e s k a l można w ybrać ta k o s i e u k ła d u1 w sp ó łr z ę d n y c h aby dane m ia ły w a r to ś ć ś r e d n i ą równą z e r o 1 je d n o s tk o w ą d y s p e r s j ę . P o n iew a ż w rozważanym przyp ad k u c h o d z i j e d y n i e o z n iw e lo w a n ie r ó ż n i c s p o ­ wodowanych różnym i ś r e d n im i w a r to ś c ia m i p aram etru ? 0 , n a j b a r ­ d z i e j w ła ś c iw e w y d a je s i ę b y ć z a s t o s o w a n i e s k a l i l o g a r y t m i c z n e j . S k a la t a j u ż w znacznym s t o p n iu n i w e l u j e w y ż e j w spom niane r ó ż n i c e . N a j le p s z e w y n ik i otrzym an o w p rzyp ad k u z a s t o s o w a n ia s k a l i l o g a ­ r y t m ic z n e j o r a z sp r o w a d z e n iu w s z y s t k i c h p r z e b ie g ó w do w a r t o ś c i m in im a ln e j ró w n ej "1". S t r u k t u r a f u n k c j i a p r o k sy m u ją c e j j e s t w ię c n a s t ę p u j ą c a :

H c *-t

y j " a t j e ° 2

g d z i e : t., - c z a s w z g lę d n y

u t

j - numer k o l e j n e j p r ó b k i

y 3 - l n F j - i n Fffiin ♦ 1

I n Fmin - o z n a c z a lo g a r y t m c z ę s t o t l i w o ś c i m in im a ln e j

w y s t ę p u j ą c e j w aproksymowsnym p r z e b ie g u

F j - k o l e j n e w a r t o ś c i pom iarów FQ

- 9 -

D ruga p och od n a f u n k c j i y ' '= - b d e c y d u je o w y s t ą p ie n iu maksimum o r a z minimum, s t o s u n e k ^ o m ie j s c u w y s t ą p i e n ia ekstrem um . F u n k cja p o s ia d a ekstremum j e ś l i w s p ó łc z y n n ik i b i c mają r ó ż n e z n a k i . S t a ł e a z w ią z a n a j e s t z w a r t o ś c i ą e k s tr e m a ln ą w y s tę p u ją c ą w p r z e b ie g u i m iejscem w y s t ą p i e n ia ekstrem um .

e x t

W ) O l

V z a l e ż n o ś c i od s t a ł y c h a , b , c możemy r o z p a t r z y ć n a s t ę p u j ą c e p r z y p a d k i :

( i ) a > 0 , 0 < b < 1 , c > 0 ( r y s . 1 a ) F u n k cja j e s t r o s n ą c a , k rzyw a j e s t s t y c z n a w p u n k c ie 0 do o s i 0X.

( Z ) a > 0 , b > 1 , c > 0 ( r y s . 1b) F u n k cja j e s t r o s n ą c a , krzyw a j e s t s t y c z n a do o s i OY w p u n k c ie 0 .

( 3) a > 0 , b < 0 , c > 0 ( r y s . 1c^ F u n k cja ma minimum w p u n k c ie ( "b

x . = a - - e

min ' c /

(4) a > 0 , b < 0 , c < 0 ( r y s . 1 d ) F u n k cja j e s t m a le j ą c a d l a 0 < x < ° ® w y k res ma a sy m p to ty x = 0 , y = 0 .

( 5) a > 0 , O / ć b O , c < 0 ( r y s . 1 e ) F u n k cja ma maksimum

■fi)

b - b

o r a z p u n k t p r z e g i ę c i a d l a y = - b+ / b

(g") a > 0 , b ^ 1 , c < 0 ( r y s . 1 f ) F u n k cja ma maksimum o r a z p u n k t

p r z e g i ę c i a d l a y

X,

I * ^{I X,}

(cl) V ^{(e) ^ lp} _/ ^{/ T V} _y«najt

/ *ma# —/ ł

Y ^{Y Y}

R ys. 1 . b

Wykresy f u n k c j i x *= ay sc y .

R y s. 2 . .Aproksymacja p r z eb ie g ó w c z ę s t o t l i w o ś c i podstaw ow ej ( a ) f ( t ) = 1 ,0 8 t 0 ' 0^ 0 ’ 0 8 *

( b ) f ( t ) = 0 ,7 9 t -C »1 e ° ' Złt

F u n k cję aprokaym ującą z a z n a c z o n o g r u b sz ą l i n i ą .

J e ż e l i w s p ó łc z y n n ik i b o r a z c mają r ó ż n e z n a k i t o o c h a r a k t e r z e

p r z e b ie g u d e c y d u je : ( a ) w s p ó łc z y n n ik , k tó r y ma w ię k s z ą w a r t o ś ć

b e z w z g lę d n ą , ( b ) m iej& ce w y s t ą p i e n ie ekstrem um . Im b a r d z ie j

- 11 -

w a r t o ś c i w sp ó łc z y n n ik ó w s ą b l i s k i e z e r a tym b a r d z ie j fu n k c j a j e s t z b l i ż o n a do p r z e b ie g u rów n ego. W yłączne porów nyw anie w sp ó łc z y n n ik ó w f u n k c j i n i e d a j e p e ł n e j in f o r m a c j i o s t o p n iu p o d o b ie ń s tw a aproksym owanych p r z e b ie g ó w . Ma r y s . 2 p r z e d s ta w io n o dwa b a r d z o podobne do s i e b i e p r z e b i e g i aproksym owane fu n k c ja m i o r ó ż n y c h p o s t a c i a c h . P r z e b ie g p ie r w s z y aprcksymowano f u n k c j ą

a d r u g i fu n k c j ą

f . t = 1 ,0 6 t 0 ’ 0^ 0 ’ 0'81

f t = 0 ,7 9 t “ 0 , 1 e 0 , 4 t

P o d o b ie ń stw o obu f u n k c j i b ę d z i e w id o c z n e j e ś l i z o s t a n ą p r z e a n a ­ liz o w a n e d o k ł a d n i e j . F u n k cja d ruga o s i ą g a minimum w p u n k c ie

^ = i , a w i ę c n a p o c z ą tk u p r z e d z i a ł u . Po o s i ą g n i ę c i u minimum sz y b k o r o ś n i e ( d u ż a w a r t o ś ć c ) i o s i ą g a podobne w a r t o ś c i j a k fu n k c j a p i e r w s z a . Jako k r y te r iu m wyboru w sp ó łc z y n n ik ó w f u n k c j i p r z y j ę t o warunek minimum sumy kw adratów r ó ż n i c f u n k c j i a p r o - k sy m u ją c e j o r a z p r z e b ie g u aproksym ow anego. R y s. 3 , 4 , 5 , 6 , 7 p r z e d ­ s t a w i a j ą ap ro k sy m a cję w p o s z c z e g ó l n y c h s y l a b a c h . Na i c h pod­

s t a w i e mo.żna w i z u a l n i e o c e n i ć j a k o ś ć a p r o k s y m a c ji. W ym ienione r y s u n k i u m o ż liw ia j ą s z y b k i e zo rie n to v .-a n .ie s i ę w c h a r a k t e r z e p r z e b ie g ó w p o s z c z e g ó l n y c h f u n k c j i b ez i c h m a tem a ty czn ej a n a l i z y . R ysu n k i t e o b r a z u ją r ó w n ie ż p o d o b ie ń s tw a i . r ó ż n i c e a n a liz o w a n y c h p r z e b ie g ó w . •

3 . .'¿aroksyraac.ia przebiegów c z ę sto tliw o śc i podstawowej otrzymanych z wybranego m ateriału .językowego.

3 . 1 . Ćna l i z a w o b r ę b ie s y la b z p ie r w s z e j l i s t y w y ra z o w e j.

3 . 1 . 1 . A n a liz a p ie r w s z e j a k cen to w a n ej s y l a b y .

V; t a b e l i n r 1 w k o lu m n ie I z e s t a w io n o w y n ik i a p r o k sy m a c ji p r z e b ie g ó w Fq d la 6 o só b p o w ta r z a ją c y c h .9 r ó ż n y c h z d a ń , w k t ó ­ r y c h a k c e n t p r z y p a d a ł n a p ie r w s z ą s y l a b ę " le c h " . (P o d a n e w ko­

lum nach s t a ł e s , b , c o z n a c z a j ą w y s p ó łc z y n n ik i f u n k c j i a p r o k s y -

m u j ą c e j ) . Y, z n a c z n e j w i ę k s z o ś c i przypadków p r z e b i e g i a p r o k s y -

mow-ano fu n k c ja m i r o sn ą c y m i lu b le k k o o p a d a ją cy m i w początkow ym

o d c in k u , a n a s t ę p n i e r o sn ą c y m i do k o ń ca p r z e d z i a ł u . V k il k u

z a l e d w i e p rzy p a d k a c h ( k o n s e k w e n t n ie d l a je d n e g o g ł o s u ) p r z e ­

b i e g i z o s t a ł y zaproksym owane f u n k c j ą m a l e j ą c ą . K l a s y f i k a c j ę otrzym an ych f u n k c j i można p rzep ro w a d za ć w r ó ż n y sp o só b n p . g r u p u ją c j e w ed łu g p o d o b ie ń s tw a w sp ó łc z y n n ik ó w i m i e j s c a w y s t ą p i e n ia ekstremum lu b t e ż z a k r e s u zm ian c z ę s t o t l i w o ś c i w p r z y ję ty m p r z e d z i a l e a p r o k s y m a c ji. P o n iew a ż w y łą c z n e porów ny­

w a n ie w sp ó łczy n n ik ó w f u n k c j i n i e j e s t w p r z y j ę t e j m e t o d z ie adekw atną m iarą p o d o b ie ń s tw a f u n k c j i (p r z y k ła d o w o na r y s . z ) p r z e d s ta w io n o a p ro k sy m a cję dwóch b ard zo p od ob n ych do s i e b i e p r z e b ie g ó w różn ym i typ am i f u n k c j i g ru p o w a n ie p rzep row ad zon o s t o s u j ą c ja k o k r y te r iu m zarów no s t o s u n e k lo g a r y tm u c z ę s t o t l i w o ś c i m aksym alnej do lo g a r y tm u m in im a ln e j w y s t ę p u j ą c e j w aproksym owa- nym p r z e b ie g u ja k i p o d o b ie ń s tw o w sp ó łc z y n n ik ó w f u n k c j i . M a l i - zow ane f u n k c j e p o d z ie lo n o p r zy k ła d o w o n e - t r z y g r u p y . Do grupy p ie r w s z e j ' z a l i c z o n o f u n k c j e , w k tó r y c h s t o s u n e k c z ę s t o t l i w o ś c i m aksym alnej do lo g a ry tm u m in im a ln e j j e s t w ię k s z y .o d 1 , 2 5 , do d r u g ie j f u n k c j e , w k t ó r y c h s t o s u n e k t e n j e s t w ię k s z y od 1 , 1 , a do t r z e c i e j p o z o s t a ł e f u n k c j e . W t e n sp o s ó b w g r u p ie p i e r w s z e j z n a l a z ł y s i ę f u n k c j e o n a jw ięk szy m z a k r e s i e z m ie n n o ś c i F , w g ru ­ p i e d r u g ie j o średnim z a k r e s i e zm ian t e g o p a r a m e tr u , a w g r u p ie t r z e c i e j f u n k c j e le k k o r o s n ą c e , rów ne lu b le k k o o p a d a j ą c e .

' 1 . Grupa I .

v, g r u p ie t e j z n a l a z ł y s i ę 3 ty p y f u n k c j i :

a / f u n k c j e p o s i a d a j ą c e w s p ó łc z y n n ik i b < 0 , c > 0 o r a z o sto s u n k u —<£0 , 2 .

c

0 mocno rosnącym c h a ra k te rz e f u n k c ji decyduje t u t a j mała w a rto ść bezw zględna b Cdo 0 ,1 5 ) i stosunkowo duża w a rto ść c Cdo 0 , 68) .

F u n k cje o zn a c z o n o i n i c j a ł a m i o so b y w y m a w ia ją cej p o s z c z e g ó l n e s y l a b y o r a z numerami z d a n ia , w k t ó r y c h f u n k c j a t a w y s tę p o w a ła . Są t o n a s t ę p u j ą c e f u n k c j e : B S1, PD1, B 2 , ? J 2 , RC2, B.S3, ?D3 , P J3 , P.C3, B54, RCh, BS5, BS6, F J7 , BS8, BS9.

b / f u n k c j e p o s i a d a j ą c e b ? 0 i c > 0

W a r to śc i b e z w z g lę d n e w sp ó łc z y n n ik ó w b i c s ą m n i e j s z e n i ż w p op rzed n im p rzy p a d k u , a l e o mocno rosn ącym c h a r a k t e r z e f u n k c j i d e c y d u je f a k t , i ż obydwa s ą d o d a t n i e .

Z a lic z o n o t u f u n k c j e RC1 , PD2, PD5, B£7, PD8 , PD9.

c / f u n k c j e p o s i a d a j ą c e b > 0 i c < 0

V; g r u p ie t e j z n a l a z ł a s i ę je d n a f u n k c j a o s t o s u n k u ° > 1 , 5 ,

13

a w ię c p o s i a d a j ą c a maksimum p o z a p r z e d z ia łe m a p r o k sy m a c ji, f u n k c j a P J9.

Bo grupy I z a l i c z o n o 9 f u n k c j i : w s z y s t k i e d l a g ł o s u BS, 6 f u n k c j i d la g ło s u PD, ,4 f u n k c j e d l a g ło s u RC i 4 d l a P J.

2 . Grupa I I .

W g r u p ie t e j z n a l a z ł y s i ę t a k ż e t r z y ty p y f u n k c j i . S ą t o f u n k c j e p ód ob n e j a k w g r u p ie I , l e c z o m n ie j rosn ącym c h a r a k t e r z e decy<- d u j e t u t a j m n ie j s z a w a r t o ś ć w s p ó łc z y n n ik a c .

a/ f u n k c j e p o s i a d a j ą c e b < 0 , c > 0 o ra z o sto su n k u £ < 0 , 2 . Są t o f u n k c j e P J 1 , E Sz1, WJ3, HK4, P J5, RC'5, PJ6 , HK6 , PD7, RC9, E S z9.

b / f u n k c j e p o s i a d a j ą c e b > 0 i c > 0

Z a li c z o n o t u t a j c z t e r y p r z y p a d k i : HK5, PJ8 , RC8 , HK9.

c / f u n k c j e o w s p ó łc z y n n ik a c h b > 0 i c < 0 Z a lic z o n o t u : HK2, PD4, HK 1 , WJ8 , PD5, HK3.

Do gru p y I I z a l i c z o n o sie d e m f u n k c j i d l a g ł o s u HK, t r z y f u n k c j e d l a g ł o s u P J, d w ie d l a E Sz, t r z y d l a PD, p i ę ć d la RC i d w ie d l a V J.

3 . Grupa I I I .

P o d o b n ie j a k d l a p o p r z e d n ic h grup dokonano n a s t ę p u j ą c e g o z e s t a w i e n i a f u n k c j i :

e / f u n k c j e o w s p ó łc z y n n ik a c h b < 0 i c > 0 o r a z ekstrem um w o k o l i c a c h śr o d k a p r z e d z i a ł u

Z n a la z ło s i ę t u s z e ś ć f u n k c j i : E S z3, GD 3 , ESz7, ? J 4 , ESz A, GD2.

b / f u n k c j e p o s i a d a j ą c e b > 0 i c > 0

J e s t t o f u n k c j a r o s n ą c a l e c z p o s i a d a j ą c a m a łe b e z w z g lę d n e w a r t o ś c i b o r a z c , f u n k c j a GD 6 .

c / f u n k c j e p o s i a d a j ą c e b > 0 i c <C 0 o r a z ekstremum w o k o lic a c h ś r o d k e p r z e d z i a ł u .

J e s t t o l i c z n a g r u p a d z i e w i ę t n a s t u f u n k c j i :

RC6 , ESz6 , V'J6 , GD7, HK7, V/J7, GD9, V'J9, HK8 , ESz8 , GD8 , ESz5, WJ5, GD1, VfJ4, ViJ1, GD4, E S z2, WJ2 .

d / f u n k c j e p o s i a d a j ą c e b ^ O i c < 0

F u n k cja le k k o m a l e j ą c a , w s p ó łc z y n n i k i b cr&z c m a łe .

^ e s t t o f u n k c j a GD5.

W g r u p ie I I I z n a la z ły - " S ię d w ie f u n k c j e d l a HK, je d n a d la PC,

j e d n a d l a P J, d z i e w i ę ć d l a GD, sie d e m d l a ESz i sie d e m d l a Y.J.

Ciekawe j e s t z e s t a w i e n i e wyników p o w y ższeg o g ru p o w a n ia . g r u p ie 1 z n a l a z ł y s i ę w s z y s t k i e f u n k c j e d l a g ło s u BS, d l a g ł o ­ su PD w s z y s t k i e f u n k c j e z a l i c z o n o d o I lu b IX g r u p y , d l a g ł o s u P,C rĆY.Tłież w s z y s t k i e f u n k c j e do I lu b I I z a w y ją tk ie m j e d n e j w g r u p ie I I I . V; g r u p ie I I I z n a l a z ł y s i ę n a t o m ia s t w s z y s t k i e f u n k c j e d la g ł o s u GD, w g r u p ie I I lu b I I I d l a g ł o s u ESz o r a z VJ.

W idoczny j e s t z te g o z e s t a w i e n i a s i l n y wpływ c e c h o s o b n ic z y c h g ł o s u n a p r z e b i e g i c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w e j.

3 . 1 . 2 . A n a liz a d r u g ie j s y la b y ak cen tow an ej

V,: a n a liz o w a n y c h z d a n ia c h d r u g i a k c e n t p r z y p a d a ł n a s y l a b ę

" t r z e 11, w jednym z d a n iu n a s y la b ę "wy". Podobne j a k d l a p o ­ p r z e d n ie j s y la b y z e s t a w i e n i e p r z e d s t a w io n o w t a b e l i 1 , k o ­ lu m n ie I I I . Z a k res zm ian lo g s r y tm u c z ę s t o t l i w o ś c i m aksym alnej do m in im a ln e j j e s t d u ż y . ¥ przypadku z d a n ia dw usylabow ego z a ­ k r e s zm ian F0 n a s y l a b i e " trzp " j e s t n a jw ię k s z y . p o z o s t a ł y c h z d a n ia c h z a k r e s zm ian t e g o p aram etru j e s t r ó ż n y w y n ik a ją c y z b a r d z ie j lu b m n ie j k o n sek w en tn eg o p r z e n o s z e n i a spadku Fq n a s y la b ę lu b s y la b y n a s t ę p n e C k o ń c o w e ). N a jw ię k s z ą grupę s t a n o w ią f u n k c j e o w s p ó łc z y n n ik a c h b > 0 , c < 0 o r a z m ie js c u w y s t ą p ie n ia ekstremum - ^ < 0 , 2 , a w ię c fu n k c j e ty p u .

/ n s l o g i c z n e w y n ik i można otrzym ać a n a l i z u j ą c l i s t ę z ło ż o n ą z e z d a-1 podobnych, l e c z z a w ie r a ją c y c h wyraz "leszek " z a m ia s t wy- r s ż u " le c h " . P rzykładow o p r z e d s t a w io n o w y n ik i a p r o k sy m a c ji p r z e b ie g ó w F^ w z d a n iu " le s z e k t r z e " w t a b e l i 4 .

P r z e b ie g i c z ę s t o t l i w o ś c i n a p ie r w s z e j s y l a b i e a k cen to w a n ej aproksymowano fu n k c ja m i ro sn ą c y m i (w y ją tk o w o t y l k o d l a je d n e g o g ł o s u GD fu n k c ja m i m a le j ą c y m i) . P r z e b i e g i c z ę s t o t l i w o ś c i n a dru­

g i e j s y l a b i e a k cen to w a n ej aproksym owano p o d o b n ie j a k w p o p r z e d ­ nim p rzy p a d k u .

> 3 . 2 . / n c l i z a F w o b r ę b ie s y la b z d r u g ie j l i s t y w y ra zo w ej.

N ie c o odm ienny c h a r a k t e r f u n k c j i ap ro k sy m u ją cy ch otrzym an o a n a l i z u j ą c z u p e ł n i e in n ą l i s t ę z ło ż o n ą z od m iennych s y l a b . Wy­

n i k i p r z e d s t a w io n o w, t a b e l i 2 o r a z r y s . 7 . Na p ie r w s z e j s y l a b i e

a k cen to w a n ej " sta ś " otrzym ano w w i ę k s z o ś c i f u n k c j e m a le j ą c e lu b

le k k o r o s n ą c e . F u n k c je le k k o r o s n ą c e otrzym an o n a j b a r d z i e j

k o n se k w e n tn ie d la g ł o s u BS. P o p r z e d n io u s t a l o n o , ż e n a s y l a b i e

- 15 -

" le c h " w z r o s t f u n k c j i b y ł d l a te g o g ł o s u n a j w ię k s z y . K ilk a f u n k c j i r o s n ą c y c h otrzym an o r ó w n ie ż d l a g ł o s u PD. N a to m ia s t n a j ­ b a r d z ie j m a le ją c e f u n k c j e otrzym ano d l a g ł o s u GD, k tó r y r ó w n ie ż ' w p rzyp ad k u a n a li z y s y la b y “le c h " p o s i a d a ł n a j w ię c e j f u n k c j i m a le j ą c y c h .

O trzym ane f u n k c j e mają w w i ę k s z o ś c i przypadków ekstremum w środku lu b o k o l i c a c h śr o d k a p r z e d z i a ł u a p r o k s y m a c ji, s ą m a le j ą c o - r o s n ą c e lu b r o s n ą c o - m a le j ą c e , p r z y czym w z r o s t j e s t z a z w y c z a j n i e w i e l k i . A n a liz u j ą c d ru gą a k cen tow an ą s y l a b ę ( % tie11 lu b "po”} zauw aża s i ę , że w ię k s z o ś ć f u n k c j i p o s i a d a w s p ó łc z y n n ik b > C o r a z ekstrem um p r z y p a d a ją c e w o k o l i c a c h śro d k a p r z e d z i a ł u .

Dodatkowo wykonano a p ro k sy m a cję p r z e b ie g ó w c z ę s t o t l i w o ś c i p o d s t a ­ wowej otrzym an ą z e z d a n ia " s t a s z e k w ie " . YTyniki p r z e d s t a w io n o w t a b e l i 3 .

W yniki s ą p odobne j a k w p rzyp ad k u l i s t y I I .

A proksym acja p r z e b ie g ó w c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w ej w z d a n ia c h . K ontury F w z d a n ia c h we w s z y s t k i c h b ad an ych p r z y p a d k a c h o k r e ś l o n e są p r z e b ie g a m i c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w ej w s y la b a c h a k cen to w a n y ch , m ięd zy n im i o r a z p r z e b ie g ie m Fq p o o s t a t n i e j a k c e n to w a n e j s y l a b i e . O gólny k o n tu r j e s t b a rd zo c h a r a k t e r y s t y c z n y d l a w s z y s t k i c h z d a ń . Na fr a g m e n c ie w y p o w ie d z i z a w ie r a ją c y m s y la b y a k cen to w a n e zauw aża s i ę w yraźny w z r o s t Fq c r a z sp a d ek c z ę s t o t l i ­ w o ś c i na k oń cow ej c z ę ś c i z d a n ia . A proksym acje zd a ń p rzep ro w a d zo n o n a s t ę p u j ą c o . W s z y s tk ie badane w y p o w ie d z i p o d z ie l o n o n a c z t e r y c z ę ś c i : p ie r w s z a z a w i e r a ł a s y l a b ę a k cen to w a n ą , d r u g a c z ę ś ć s y l a b ę lu b s y la b y m ięd zy a k c e n ta m i, t r z e c i a c z ę ś ć z a w i e r a ł a n a s t ę p n ą s y l a b ę ak cen tow an ą i c z w a r ta s y l a b ę lu b s y l a b y po a k c e n c i e . P rzyk ład ow o r y s . 8 p r z e d s t a w ia w y n ik i a p r o k sy m a cji p r z e b ie g ó w r Q w z d a n iu " le c h w y t r z e p a ł go" wymówionym p r z e z 3 o s o b y . .W m i e j s c a c h , w k t ó r y c h w y stę p o w a ły s p ó ł g ł o s k i b e z d ź w ię c z ­ n e l u b c i s z e z a s to s o w a n o i n t e r p o l a c j ę .

W t a b e l a c h 1 , 2 kolum nach I I I i IV z e s t a w i o n o w y n ik i a p r o k sy m a c ji s y l a b lu b s y la b y z a w a r t e j m ięd zy s y la b a m i a k cen to w a n y m i, w k o ­ lu m n ie I p r z e d s t a w io n o w y n ik i a p r o k sy m a c ji p r z e b ie g ó w w s y l a ­ b i e p o c z ą t k o w e j , w k o lu m n ie I I p r z e d s t a w io n o w y n ik i a p ro k sy m a cji w s y l a b i e l u b s y la b a c h końcow ych.

A n a liz u j ą c f u n k c j e a p ro k sy m u ją ce p r z e b i e g i F q w s y la b a c h m ięd zy

f u n k c j e mają p r z e b i e g i ła g o d n e . W sp ó łczy n n ik b < 0 , s to s u n e k — j e s t r ó ż n y , zetem - m i e j s c e ekstremum z m ie n ia s i ę w sz e r o k im z a ­ k r e s i e . v .śp ó łć z y n n ik "a" j e s t praw ie, równy " jeden" (w y n ik a t o z f a k t u , że f u n k c j e t e pow inny p o s ia d a ć w a r t o ś ć m in im aln ą równą

" jed en " , p rzy m ałych w a r t o ś c i a c h b i c ) . Wyjątkowo w t r z e c h p r z y - p e d k a c h -n a 46 w y s t ą p iła ap roksym acje fu n k c ją r o s n ą c ą , d la g ło só w Gr i ?E v z d a n iu " ie c h w /t r z e p a ł " ora? d la GD w z d a n iu " le c h w y t r z e p a ł go d z i ś " .

Ńa r y s . 9 p r z e d sta w io n o p r z e b ie g i c z ę s t o t l i w o ś c i pod staw ow ej w tych z d a n ia c h , W idoczne j e s t , ż e p r z e b i e g i Fq n a d r u g i e j s y l a ­ b i e r o z p o c z y n a ją s i ę od c z ę s t o t l i w o ś c i b a rd zo w y s o k ic h ( w y ż s z y c h n i ż w p rzyp cd k u s y l a b p o p r z e d n ic h ) . V; p o z o s t a ł y c h p rzy p a d k a ch z a k r e s y zm ian p aram etru n a obu s y la b a c h ak cen tow an ych s ą p od ob n e.

W przypadku a p r o k sy m a c ji s y l a b n a końcu w y p o w ied zi c h a r a k t e r y s ­ t y c z n y j e s t w s p ó łc z y n n ik b <CC o r a z duży s t o s u n e k — a w ię c m i e j s c e ekstremum j e s t p o z a p r z e d z ia łe m a p r o k s y m a c ji. W s z y s tk ie f u n k c j e s ą m a le j ą c e lu b m a le ją c e i w końcowym o d c in k u le k k o r o s n ą c e . Z ak res zm ień c z ę s t o t l i w o ś c i j e s t r ó ż n y z a l e ż n i e od s t o p n i e p r z e ­ n o s z e n i a spadku Fo z p o p r z e d n ie j a k c e n to w a n e j s y l a b y . R ów nież i w tym przypadku n o żn a zauw ażyć p r e d y s p o z y c j e in t o n a c y j n e p o­

s z c z e g ó l n y c h o s ó b . N a jw ię k s z y z a k r e s zm ian c z ę s t o t l i w o ś c i we w s z y s t k i c h a n a liz o w a n y c h p rzy p a d k a ch w y s t ę p u j e d l a g ł o s u BS, a

n a j m n ie j s z y d l a g ł o s u E Sz. ✓

D la g ł o s u ESz c a ły sp a d ek c z ę s t o t l i w o ś c i p rzy p a d a z a w sz e n a s y l a b ę a k cen to w a n ą .

'.n i o s k i

P r z y j ę t y m e t e r i a ł języ k o w y p o z w o l i ł na s z c z e g ó ło w e z b a d a n ie

m o ż liw o ś c i - z-a sto so w a n eg o m odelu o p is u zm ian c z ę s t o t l i w o ś c i p o d s t a ­

wowej w w y ra za ch i w z d a n ia c h . Z o s t a ł a p o tw ie r d z o n a o g ó ln a t e z a

m ów iąca, że z a s a d n ic z y wpływ na p r z e b i e g i F w z d a n ia c h ma m i e j s c e

w y stę p o w a n ia a k c e n tu . P o tw ie r d z o n y z o s t a ł r ó w n ie ż b a rd zo z n a c z n y

wpływ s t r u k t u r y g r a m a ty c z n e j z d a n ia n a p r z e b i e g i c z ę s t o t l i w o ś c i

p od staw ow ej w o b r ę b ie p o s z c z e g ó l n y c h s y l a b . W yniki p r a c y w sk a z u ją

n a b a rd zo d u żą z a w a r to ś ć c e c h o s o b n ic z y c h w p r z e b ie g a c h p a r a ­

m etru F . W v .ie lu p r zy p a d k a ch zauw aża s i ę b a rd zo c h a r a k t e r y s t y c z n y

- 17 -

d l a n ie k t ó r y c h o só b sp o s ó b zm ian c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w ej n i e z a l e ż n i e od s t r u k t u r y g r a m a ty c z n e j z d a n ia . Z a sto so w a n y m odel

o p is u p a ra m etru Fq może b y ć u ż y te c z n y w przyp ad k u fo r m u ło w a n ia -

r e g u ł s y n t e z y . D ok on an ie je d n a k o b ie k ty w n e j o cen y p o p r a w n o śc i

a p r o k sy m e c ji p r z e b ie g ó w F , może odbyć s i ę j e d y n i e z a pomocą

s y n t e z y . Trudno j e s t bowiem o c e n i ć c z y w y łą c z n e k ie r o w a n ie s i ę

k r y te r iu m minimum sumy kw adratów r ó ż n i c f u n k c j i i p r z e b ie g u

Sproksym owanego j e s t w y s t a r c z a j ą c e . V p r a c y n i e podano a n a li z y

b łęd ó w a p r o k sy m a c ji ( p o p r z e s t a j ą c n a w iz u a ln e j o c e n i e p r z e b ie g u

aproksym ow ąnego i f u n k c j i ) z t e g o powodu, że n ie , ma ś c i s ł e g o

k r y te r iu m w ed łu g k t ó r e g o n a le ż a ł o b y u z n a ć , że wykonana a p r o k sy ­

m a cja j e s t b a r d z ie j l u b m n iej pop raw n a. Z a k ła d a ją c n a w e t, ż e

wprowadzono z b y t d u ż e u p r o s z c z e n i e o trzy m a n e w y n ik i a n a l i z śą

d o ś ć k o n sek w en tn e i z a c h ę c a j ą c e do w y k o r z y s t a n ie proponow anego

m odelu w z a g a d n ie n ia c h , w k t ó r y c h b ę d z ie or. w y s t a r c z a j ą c o

poprawny n p . w n a u c e i n t o n a c j i j ę z y k a , r e h a b i l i t a c j i o s ó b o

u sz k o d z o n y c h n a r z ą d a c h fo n a c y j n y c h o r a z r e w a l i d a c j i mowy u osób

g łu c h y c h .

F(Hi) 250

200

«0

&0

0,4 QS 05 0 1 Q9 A

R yc. 3 . P r z e b ie g i c z ę s t o t l i w o ś c i p od staw ow ej i i c h a p ro k sy m a cje w z d a n iu " le c h t r z e " . F u n k cję apr oksymu j ą cą z a z n a c z o n o l i n i ą c i ą g i ą

a/ s y l a b a " le c h " .

19 -

R y c . 3 . P r z e b ie g i c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w ej i i c h a p ro k sy m a cje w z d a n iu " le c h t r z e "

b / s y l a b a " t r z e " .

H yc. 4 . P r z e b ie g i c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w ej i i c h a p ro k sy m a cje w z d a n iu " le c h y y t r z e "

a/ s y la b a " le c h " .

- 21 -

R y e . 4 . P r z e b i e g i c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w ej i i c h a p ro k sy m a cje w z d a n iu " le c h w y tr z e "

b / s y l a b a " tr z e " .

W ) 250-

« 0

0,-ł ^0,5

r ; GO

T - t

Ffe) w 120 400

P3

Q4 05

R y c. 5 . P r z e b ie g i c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w ej i i c h a p ro k sy m a cje w z d a n iu “l e c h n i e w y tr z e p a ł"

a/ s y l a b a " le c h " .

- 23 -

R y c. 5» P r z e b i e g i c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w e j i i c h a p r o k sy m a c je w z d a n iu " le c h n i e w y tr z e p a ł"

b / s y l a b a " t r z e " .

R y c . 6 . P r z e b ie g i c z ę s t o t l i w o ś c i p od staw o w ej i i c h aproksym acje w z d a n iu " le c h n i e w y t r z e p a ł go dzi-ś".

b / s y l a b a " t r z e " .

vO CsJ

U>

•o C U a M O u q« tl) o

*o <y I I

*>

rO 0) o Pi

o

•H i i O -H w

<\>*

N

o - SC 'Oi -P

C O W

+ is :

S

W

X>

ui t\J ,n h

oJ >, H W >> w «

o> *

•H O

£ P, ta 3 'Wi 'Ci 0i -H ‘O' <0

H £ -P +>

rO (t V) CO

0) '0 - - N N A 3

O

£

400 2 0 0 ^ 0 0 MOO 5 0 0 «»00

n y o . 8 . * r . k w « j . p r « M . g 6» = , . t » t l i » i c l p o S s t ^ o .e ; ) . * « * > H « * • * « * * « a / g ł o s PD

b / g ł o s PJ

i & S & t * * « — » » w l,b“ h *“ ° ” z ” * ■

k ońcow ych.

- 28 -

( a ; ^

.

' --- ' - — GM

PDM /

( C l r s ^ / X' V _{' — ODM}

R yc. 9 . P r z e b i e g i c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w ej a/ w z d a n iu " ie c h w y t r z e p a ł" , g ł o s GD4, b / w z d a n iu " ie c h w y t r z e p a ł" , g ł o s FDk,

c / w z d a n iu " le c h w y t r z e p a ł g o d z i ś " , g ł o s GIB

S y la b y a k cen to w a n e z a z n a c z o n o l i n i ą c i ą g ł ą .

T a b e la 1 .

W yniki a p r o k sy m a c ji p r z e b ie g ó w c z ę s t o t l i w o ś c i p o d sta w o w e j- l i s t a I .

I a b c b

- 1.-T ___ ^{IX a b c "Ł} c

1 BS 1 0 ,8 4 - 0 ,0 5 5 0 ,5 8 - 0 ,0 9 5 1 PD 2 0 ,8 5 - 0 , 0 6 0 ,4 3 . 0 ,1 4 ■ 2 a>

N PJ 3 0 ,9 1 - 0 , 0 3 5 0 ,3 5 0,1 3

h HK 4 1, 2 0 ,0 8 - 0,1 0, 8 4

-H RC 5 0 ,9 7 0, 001 0 |2 7 5

Q ES 6 0,88 - 0 , 0 6 0 ,2 4 0 ,2 5 6

<u GD 7 1, 26 0 ,0 9 - 0 , 1 5 0, 6 7

rH WJ 8 1 ,2 4 0 ,0 6 5 - 0 , 1 4 0 ,4 6 8 •

[ I I a b c b IV a b c ""TT

c c

BS 1 0 ,7 5 - 0 , 2 5 0 ,3 5 0 ,7 1

<U PD 2 1 ,0 6 - 0 ,1 3 0 , 0 2 2

N Í-« PJ 3 1 ,0 8 - 0 , 0 8 - 0 , 0 1 2 3

-P HK 4 1 ,5 3 - 0 , 0 0 4 - 0 , 4 3 4

RC 5 1 ,5 2 0, 02 - 0 , 4 5 0 ,0 5 5 ^.

O (U K 2 6 0 ,8 5 - 0 , 1 6 0 ,2 4 0 ,7 6 ^a

rH GD 7 1 - 0, 1 0 ,0 0 7 7

WJ 8 1 .3 1 - 0 , 0 5 - 0 , 3 8

I a b c b

c I I a b c ■_b

c

2 BS 1 0 ,8 4 - 0 , 0 5 8 0 ,5 7 0,1 1

o; N PD 2 0,98 0 ,0 0 3 0 ,3 3 2

U PJ 3 0 ,7 5 - 0 , 1 1 0 ,5 6 0 ,1 9 3

•P HK 4 1 ,1 6 0 ,0 7 - 0 , 0 7 1 4 •

> RC 5 0 ,6 9 - 0 , 1 6 0 ,6 3 0 ,2 5 5 ES 6 1 ,0 4 0 , 01 2 - 0 ,0 1 4 0, 86 6

O <D GD 7 0 ,9 6 - 0 , 0 4 0 , 1 2 0 ,3 3 7

rH WJ 8 1 ,2 4 0 ,0 3 - 0 , 1 6 0 , 2 8

[ I I a b c b IV a b c b

c. c

BS 1 0 ,8 3 - 0 , 1 3 0 ,2 8 0 ,4 6 1 1 - 0 , 1 9 0, 1 0,1

<D PD 2 2 , 3 0 ,1 4 - 0, 8 0 ,1 7 5 2 0 ,9 9 - 0 , 0 3 0 ,0 5 3 0 ,5 7

U PJ 3 1 ,2 9 0,1 - 0, 2 0 , 5 3 0 ,9 9 - 0 , 0 8 0 ,0 4 2

■P HK 4 2 , 0 2 0 ,2 7 - 0 , 7 0 ,3 8 4 1 - 0 , 1 1 0 ,0 4

£ RC 5 0 ,7 2 - 0 , 1 9 0 ,4 5 0 ,4 2 5

ES 6 0 ,8 5 - 0, 1 0 ,2 5 0 ,4 6 1 - 0 , 0 7 0 ,0 7

O <D GD 7 1 ,0 9 0 ,0 2 4 - 0 , 0 5 0 ,4 8 7

i — ł WJ 8 1 ,4 1 0 ,0 8 - 0 , 2 4 0 ,3 3 8 ' 1 - 0 , 0 6 0 ,0 4

- 3 0 -

I a b c b

c. I I / a ^{b c b »} _c

3

r*H

ca o 0 N

£ Ä O rH (U

gS PD PJ HK EC RR WJ GD 2 1 3 k 6 5 7 8

0, 90 0,8 0 ,6 9 1 , 2 0 ,7 4 1 0 ,8 4 0 ,9 1

- 0, 0 22 - 0 , 0 7 - 0 , 1 5 0 ,0 9 - 0,1 - 0,01 - 0,11 - 0 , 1 3

0 ,4 4 0 ,4 5

• 0,61 - 0 , 0 9 0 ,5 2 0 ,0 3 0, 2 0 , 2

0 ,0 5 0 ,1 6 0 ,2 4 1 0 , 2 0 ,3 0 , 5 0 ,1 5

1 2 3 4 5 6 7 8

I I ] a b c b

r IV

a b c b

BS PD PJ HK RC rcv GD WJ 2 1 3 4 6 5 7 8

1 .1 4 1 ,5 1, 11 1 ,5 3 1 ,0 3 1 .1 5 2 2 , 2

- 0 , 0 5 0, 02 - 0 , 0 5 0, 12 - 0 , 0 3 0,02 0 ,1 7 0 ,1 8

- 0 , 1 5 - 0 , 4 2 - 0, 11 - 0 , 4 3 - 0 , 0 3 - 0 , 1 4 - 0 , 7 - 0 , 7 8

0 ,0 4 0 ,2 8 1 0 ,1 4 0 ,2 4 0 ,2 3

2 1 3 4 5 6 7 8

1,01 1 1 1 0 ,9 9 1 ,0 6 0 ,9 9

- 0 , 1 5 - 0 , 0 8 - 0 , 07 - 0 , 1 2 - 0 , 0 7 0 ,0 4 - 0 , 0 4

0 ,0 1 3 0 ,0 0 7 0 ,0 0 7 0 , 02 0 ,0 7 0 ,0 0 5 0 ,0 2 3

I a b c b

c

I I a b 0 b

c 4

»M CO

a

OJ N

£ x: o

<D r—ł

BS PD PJ HK RC ES*

GD WJ 2 1

4 5 6 7 8

0 ,7 4 1 .0 9 0 ,6 7 0 ,8 9 0 ,9 4 0 ,7 4 1 .0 9 1 .0 9

- 0 , 0 9 0 ,0 4 - 0 , 2 3 - 0 , 0 6 - 0, 0 2 - 0 , 1 6 0 ,0 3 0 ,0 4

0, 68 - 0 , 0 1 5

0 ,6 1 0 ,2 6 0 ,2 4 0 ,5 h 0 , 07 - 0 , 1 6

0 ,1 3 0 ,3 8 0 ,2 3 o,ce 0 ,3 2 0 ,2 5

1 2 4 3 5 6 7 8

0 ,9 9 1 0 ,9 9 0 ,9 9 0 ,9 9 1 1 0,99

- 0 , 0 8 0 , 002 - 0 , 0 8 - 0 , 0 4 - 0 , 0 3 5 - 0 , 0 5 5 0 ,0 0 9 - 0 , 0 3

0 , 12 0 ,3 0, 001 0 , 086 0 ,1 4 0 ,0 8 5 0 ,3 0,06

0 , 7 .

0 ,4 6 0 ,2 5 0,6 0 ,3 7

I I I a b c b

c IV a b c b

c BS

PD PJ HK RC ESi GD WJ

2 1 3 4 6 5 7 8

1 ,3 2 , 1 1 ,8 4 1, 2 2 1 ,2 6 1 ,3 3 1 ,1 5 1 ,4 4

- 0 , 0 5 0 ,1 3 0 ,1 6 0, 0002 0,01 0 ,0 4 4 - 0, 0 2

0 ,0 3 - 0 , 3 - 0 , 7 6 - 0 , 6 1 - 0, 22 - 0 , 2 3 - 0 , 3

0 ,1 5 3 - 0 , 3 6

0 ,1 7 0 ,2 6 0,001 0 ,0 4 0 ,1 5 0 ,1 3 0 ,0 6

1 2 3 4 5 6 7 8

1 0 ,9 9 1 0 ,9 9 1 0 ,9 9 0 ,9 9

- 0 , 1 2 - 0 , 0 5 - 0 , 0 6 - 0 , 0 9 - 0, 11 - 0 , 0 3 6 - 0 , 0 5

0, 001 0, 12 - 0 , 0 3 - 0 ,0 0 4 5

0 ,0 3 4 0 ,0 4 5 0 ,0 3

0, 8

...

I a b c b

c I I I a b c b '

c

5 BS 1 0 ,9 1 - 0 , 0 3 0 ,4 8 0 ,0 6 1 1 - 0 , 0 8 0 ,0 6 1 ,3 3

FD 2 1 ,0 8 0 ,0 4 4 0 ,0 8 2 1 , 0 - 0 , 0 6 0 ,1 8 0 ,3

PJ 3 0 , 78 - 0,1 0 ,4 1 0 ,2 4 3 1 - 0 , 0 5 6 0, 1 0, 6

HK 4 1 ,1 4 0 ,0 7 0, 00 0 2 4 1 - 0 , 0 5 7 0 ,0 0 5

RC 5 0 ,7 5 - 0 , 1 2 0 ,4 4 0 ,2 7 5 1 - 0 , 0 3 5 0, 1 0 , 3

tí ESz o 6 1, 16 0 ,0 4 - 0 , 1 3 0 ,3 2 6 0 ,9 9 - 0 ,0 0 4 0, 16 0 , 02

GD 7 1 ,0 4 - 0 ,0 1 6 - 0 , 0 2 7 1 - 0 ,0 1 4 0, 2 1 0 ,0 7

(0 P VíJ 8 1 ,4 0, 11 - 0 , 3 3 0 ,3 8 0, 98 - 0 ,0 0 8 0, 01 0 , 8

<D

N t u a b . c b IV a b c b

h c c

£

1 1 ,1 9 0 ,0 2 3 - 0 , 1 8 0 ,1 3 1 0 ,9 9 - 0 , 1 6 -0 ,0 0 1 5 PD 2 1 ,5 8 0 ,0 3 5 - 0 , 4 7 0 ,0 7 2 0 ,9 9 - 0 , 0 6 0 ,0 4 4

s* o PJ 3 1 ,0 3 - 0, 0 6 - 0 , 0 4 3 1 ,0 3 - 0,1 0 ,0 0 0 7

Q >

rH HK 4 1, 01 - 0 , 1 2 0, 0001 4 0 ,9 9 - 0,1 - 0, 0001

RC 5 1 ,5 5 0,1 - 0 , 4 4 0, 22 5

ESz 6 6 0, 98 - 0 ,0 5 0 ,0 7

GD 7 1 ,5 0 ,0 8 - 0 , 4 2 0 ,1 9 7

VJ 8 1 ,1 8 - 0 , 0 5 - 0 , 1 7 8 1 , 0 1 - 0 , 0 6 0 ,0 5

I a b c b

c

, .. ^{I I à b c}

b c

6 BS 1 0 ,7 2 - 0 , 1 4 0 ,6 2 0, 22 1 1, 01 - 0,1 0 , 2 0 ,5

PD 2 1 ,2 8 0,1 - 0 , 1 6 0 ,6 3 2 1 ,0 3 - 0 , 0 6 0 ,2 7 0 , 2

PJ 3 0 ,9 4 - 0 , 0 5 0 ,1 7 0 ,3 3 1 - 0 , 0 4 0, 1 0 , 4

HK 4 0, 98 - 0 ,0 0 4 0 ,1 3 0 ,0 3 4 1, 1 - 0 , 0 5 7 0 ,0 8 0 , 7

RC 5 1 , 2 0 ,0 6 - 0 , 1 4 0 ,3 2 5

R ñ ?

6 1 ,1 9 0 ,0 5 4 - 0 , 1 3 0 ,4 1 6 1 - 0 ,0 2 5 0 ,0 7 0 ,3 6

rM

a

GD 7 1, 01 0 ,0 0 3 0 ,0 7 7 1, 01 - 0 ,0 5 0, 11 0 ,4 5

p .

Oí

VJ 8 1 , 6 0 ,1 7 - 0 , 4 0 , 4 8 1 - 0 , 0 5 0, 16 0 ,3 1

+">

I I I a b c b

c

IV a b c

c

S ?

BS 1 1 ,7 8 0, 11 - 0 , 5 8 0, 2 1

•H

PD 2 1 ,2 5 - 0 , 0 0 9 - 0 , 2 3 0 ,0 4 2

c PJ 3 1 ,3 0, 02 - 0 , 2 6 0 ,0 7 3

Si

HK 4 1 ,0 9 - 0 , 0 6 - 0,1 4

o

0)

RC

1 ,3 1 0, 01 - 0 , 2 8 0 ,0 4 5

rH

ESz 6 1 . Í 5 0 ,0 7 - 0 , 3 0 ,2 3

GD 7 0 , 9 - 0 , 1 5 0, 12 1 7

V J

8 1 , 4 0 ,0 4 - 0 , 4 0, 1 8