Komunikaty
Palestra 33/5-7(377-379), 187-189
Nr 5-7 (377/379) Komunikaty KOMUNIKATY 1. 1 8 W i e l u a d w o k a t ó w s y g n a l i z o w a ł o , ż e m a t r u d n o ś c i z e z d o b y c i e m a k t s ą d o w y c h z o k r e s u 1 9 4 4 — 1 9 5 6 , a n a w e t ż e n i e m o ż e u z y s k a ć w i a r y g o d n y c h i n f o r m a c j i , g d z i e t a k i c h a k t n a l e ż y p o s z u k i w a ć . J e s t t o w a ż n e d l a p r z e p r o w a d z e n i a p r o c e s ó w r e h a b i l i t a c y j n y c h o s ó b n i e s ł u s z n i e s k a z a n y c h w o k r e s i e s t a l i n o w s k i m . P r a s a c o d z i e n n a ( „ R z e c z p o s p o l i t a " , „ T r y b u n a L u d u ” , „ Ż y c i e W a r s z a w y " — n u m e r y 1 3 2 z d n i a 7 . V I . 1 9 8 9 r . ) o p u b l i k o w a ł a k o m u n i k a t P A P - u , k t ó r y w y j a ś n i a , ż e a k t a z t e g o o k r p s u i s t n i e j ą , i p o d a j e , g d z i e s ą p r z e c h o w y w a n e . W i a d o m o ś c i t e m o g ą b y ć p r z y d a t n e d l a k o l e g ó w , k t ó r z y i n t e r e s u j ą s i ę t y m i p r o b l e m a m i z r ó ż n y c h , a l e p r z e d e w s z y s t k i m z a w o d o w y c h p r z y c z y n . Z t y c h w z g l ę d ó w R e d a k c j a p u b l i k u j e w c a ł o ś c i w s p o m n i a n y a r t y k u ł . Redakcja
„Jak poinformował dziennikarza PAP rzecznik prasowy Sądu Najwyższego sędzia Włodzimierz Skrzypiński, nieprawdziwe są po jawiające się tu i ówdzie informacje, jakoby akta spraw rozpatry wanych przez sądy wojskowe w latach 1944—55 zostały, z nie wielkimi wyjątkami, zniszczone po to, aby uniemożliwić podjęcie postępowania rehabilitacyjnego, usunąć kompromitujące doku menty i zatrzeć ślady bezprawia.
Stan archiwów Wojskowej Służby Sprawiedliwości — dodał rze cznik, powołując się na badania Sądu Najwyższego — pozwala na prawidłowe przeprowadzenie procesu rehabilitacyjnego w każdej tego rodzaju sprawie. Akta sądownictwa wojskowego za okres od lipca 1943 r. do grudnia 1945 r. dotyczące ponad 12 tys. skaza nych, w większości osób cywilnych, zostały uznane w całości za niezwykle cenny materiał archiwalny, nie podlegający niszczeniu. W nie naruszonym stanie przekazano je do Centralnego Archi wum Wojskowego. Znajduje się tam obecnie ok. 20 tys. tomów tych akt.
W ewentualnym postępowaniu rehabilitacyjnym istotne znacze nie mogą mieć akta b. wojskowych sądów rejonowych funkcjonu jących w latach 1946—55. Akta spraw rozpoznanych przez te są dy, dotyczące przeważnie osób cywilnych, zostały od maja do lip ca 1955 r. przekazane — na mocy ustawy z 5 kwietnia 1955 r. o zmianie właściwości sądów wojskowych — do wydziałów karnych
188 Komunikaty Nr 5-7 (377/379)
sądów wojewódzkich. Sądy te przekazały je następnie (27.210 akt) do archiwów resortu spraw wewnętrznych. Akta te zostały zacho wane i są dostępne.
W 1956 r. akta 438 spraw karnych o wyjątkowym znaczeniu, do tyczące głównie osób skazanych przez sądy wojskowe za szpie gostwo, przekazano na przechowanie do Centralnego Archiwum MSW.
W Archiwum Służby Sprawiedliwości MON, podległym Izbie Wojskowej Sądu Najwyższego, znajduje się 3117 akt spraw kar nych z sądów wojskowych z lat 1946—1955.
Rzecznik SN zaznacza, że zgodnie z przepisami instrukcji o po stępowaniu z wojskowymi materiałami archiwalnymi wprowadzo nej zarządzeniem ministra obrony narodowej z 7 czerwca 1966 roku, akta złożone we wspomnianym Archiwum Służby Sprawied liwości MON dzielą się na zasoby a) i b). Do zasobów grupy a) zalicza się m.in. akta spraw karnych mających szczególne zna czenie polityczne, naukowe lub historyczne. Akta te nie podlegają zniszczeniu w żadnych okolicznościach. Do grupy b) zalicza się wszystkie pozostałe akta spraw karnych, począwszy od 1946 r. Podlegały one systematycznemu brakowaniu przez komisje skła dające się z sędziów wojskowych i, po upływie 25 lat od uniewin nienia lub odbycia kary, były niszczone.
W odniesieniu do lat 1946—1955 były to akta dotyczące żołnie rzy, tunkcjonariuszy MO i UB, a także osób cywilnych, podlegają cych właściwości sądów wojskowych, skazanych za przestępstwa wojskowe lub kryminalne.
W ostatnich latach zdarzały się nieliczne przypadki braku akt głównych w sprawach, w których skazani bądź ich rodziny zwró cili się o ponowną oceną przypisywanych skazanym czynów. Ist nieją jednak wówczas możliwości ustalenia niezbędnych informa cji na podstawie raportów sądowych lub innych dokumentów znajdujących się w Centralnym Archiwum Wojskowym bądź w Archiwum Służby Sprawiedliwości MON.
W związku z tym rzecznik prasowy SN zwraca uwagę, że publi kowanie niezgodnych z prawdą informacji o zniszczeniu akt są dów wojskowych z tamtych lat nie służy sprawie rehabilitacji osób niesłusznie represjonowanych w okresie stalinowskiego bezpra wia.”
2.
Redakcja uprzejmie informuje, że posiada egzemplarze archi walne „Palestry” oraz pewną ilość wkładek (z serii „Biblioteki PA- LESTRY”).
Nr 5-7 (377/379) Komunikaty 189
Przykładowo .z ostatnich 2 lat posiadamy jeszcze wkładki: 1. Palestra Literacka (zeszyt 4), wkładka do „Palestry” nr
10—11/1986, cena 300 zł.
2. Marian Cieślak i Zbigniew Doda — Kierunki orzecznictwa Sądu Najwyższego w zakresie postępowania karnego (lata 1984—1985), wkładka do „Palestry” nr 3—4/1987, cena 500 zł. 3. Andrzej Świątkowski '— Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyż szego w sprawach z zakresu prawa pracy i prawa ubezpieczeń społecznych za rok 1985, wkładka do „Palestry” nr 5/1987, .ce na 300 zł.
4. Zbiór zasad etyki adwokackiej i godności zawodu, wkładka do „Palestry” nr 1—2/1988, cena 200 zł.
5. Mirosław Nesterowicz — Ochrona prawna nabywcy pojazdu mechanicznego z wadami (wydanie II, uzupełnione), wkładka do „Palestry” nr 4/1988, cena 300 zł.
6. Palestra Literacka (zeszyt 5), wkładka do „Palestry” nr 5/1988, cena 300 zł.
7. Janina Kruszewska — Umowa o pracę za granicą w zakresie budownictwa eksportowego i usług, wkładka do „Palestry” nr 6/1988, cena 300 zł.
8. Opłaty za czynności adwokackie (taksa), wkładka do „Palestry" nr 10/1988, cena 200 zł.
9. Prawo o adwokaturze i przepisy wykonawcze — wyboru tek stów dokonał adw. Edmund Mazur, wkładka do „Palestry” nr
1/1989, cena 500 zł.
Zamówienie prosimy kierować do Redakcji „Palestry”.
SPROSTOWANIE
W numerze 3 „Palestry” z 1989 r. prostuje sit ¡miejszym nastę pujące błędy:
1) w Spisie treści (str. II okładki) w tytule „Recenzje” w wierszu 8 od dołu przy nazwisku Ewy Baran zamiast „mgr asyst. UJ Kra ków” powinno być „wiceprok. Prok. Rej. dla Krakowa-Nowej Huty w Krakowie” ;
2) na str. 110 w wierszu 6 od dołu (pierwszy przypis) po wyrazie „OSNCAP należy dodać liczbę „1987” .
