SCENARIUSZ ZAJĘĆ „O

(1)

SCENARIUSZ ZAJĘĆ „ODCZYN SUBSTANCJI - PH”

CHEMIA, III ETAP EDUKACYJNY Temat: Odczyn substancji – pH.

Treści kształcenia

Podstawa programowa: Punkt (6.8) [uczeń] interpretuje wartość, pH w ujęciu jakościowym (odczyn kwasowy, zasadowy, obojętny); wykonuje doświadczenie, które pozwoli zbadać pH produktów występujących w życiu codziennym człowieka (żywność, środki czystości itp.).

Cele zoperacjonalizowane

UCZEŃ:

Wie, co to jest dysocjacja elektrolityczna

Zna wzory ogólne dysocjacji

Wie, kiedy roztwór na odczyn kwasowy, obojętny, zasadowy Wie, co to jest skala pH i

od czego zależy Zna praktyczne zastosowanie skali pH Nabywane umiejętności

UCZEŃ: Określa odczyn roztworu na podstawie jego pH Bada odczyn roztworu za

pomocą znanych wskaźników

Potrafi zaprojektować

(2)

doświadczenia, w których bada pH

produktów

występujących w życiu codziennym

Wykonuje doświadczenie zgodnie z instrukcją

Rysuje schemat doświadczenia, obserwuje przebieg oraz

analizuje i wyciąga wnioski z

przeprowadzanych doświadczeń

Posługuje się w sposób bezpieczny

odczynnikami

chemicznymi, sprzętem i szkłem laboratoryjnym

Kompetencje kluczowe

 Kompetencje naukowe

 Porozumiewanie się w języku ojczystym

 Umiejętność uczenia się

 Umiejętność pracy w grupie

Etapy lekcji 1) Wstęp:

Nauczyciel sprawdza obecność oraz wiadomości uczniów z poprzedniej lekcji. Podaje temat zajęć.

2) Przebieg zajęć:

Nauczyciel w trakcie krótkiej pogadanki wprowadza uczniów do tematu lekcji. Zaczyna od wyjaśnienia procesu

(3)

tablicy przykłady dysocjacji kwasów oraz zasad oraz tłumaczy zasady zapisu równań reakcji dysocjacji. W ostatniej części przedstawia teorię dysocjacji jonowej wg.

Arrheniusa. Uczniowie zapisują notatki dotyczące dysocjacji elektrolitycznej.

W trakcie rozmowy kierowanej uczniowie formułują definicje roztworu kwasowego, zasadowego i obojętnego w oparciu o teorię dysocjacji jonowej.

W trakcie „burzy mózgów” uczniowie zastanawiają się, do czego służy skala pH. Podają zakres jej wartości oraz wymieniają, kiedy wzrasta kwasowość oraz zasadowość roztworów. Uczniowie posługują się ilustracją multimedialną „Skala pH”.

Nauczyciel wybiera uczniów, którzy przypominają wiadomości o wskaźnikach chemicznych. Wyświetla prezentację multimedialną pt. „Wskaźniki kwasowości”.

Uczniowie zapisują notatki w zeszycie.

Klasa dzieli się na sześć grup i przystępuje do ćwiczeń w laboratorium. Uczniowie rysują schemat doświadczenia, zapisują obserwacje, formułują wnioski, uzupełniają tabelę przygotowaną przez nauczyciela na tablicy szkolnej.

Nazwa substancji pH Płyn do mycia

naczyń Ocet Mleko Mydło

Sok pomarańczowy Kawa zaparzona

Uczniowie w trakcie krótkiej pogadanki z nauczycielem zastanawiają się, jakie jest znaczenie skali pH w życiu codziennym (np. w medycynie, rolnictwie, ogrodnictwie) Instrukcja przeprowadzenia obserwacji

1. Opis teoretyczny omawianego zjawiska:

Każda substancja występująca w życiu codziennym odznacza się swoistą i ściśle określoną wartością pH

(4)

.Parametr ten pozwala nam określić, czy mamy do

czynienia z substancją alkaliczną, kwasową czy obojętną.

2. Ustalenie celu i obiektu prowadzonych badań:

Celem doświadczenia jest badanie pH wybranych roztworów stosowanych w życiu codziennym.

3. Sposób przygotowania obserwacji (czas, miejsce itd.):

Doświadczenia są prowadzone podczas lekcji chemii w klasie. Nauczyciel dzieli klasę na sześć grup. Potrzebny jest następujący sprzęt oraz odczynniki: płyn do mycia naczyń, ocet, mydło, sok pomarańczowy, zaparzona kawa,

uniwersalny papierek lakmusowy, szalki Petriego, zlewki.

4. Sposób przeprowadzenia obserwacji:

Przykładowe doświadczenie:

Każda z grup otrzymuje jedną z substancji: płyn do mycia naczyń, ocet, mydło, sok pomarańczowy, zaparzona kawa.

Za pomocą uniwersalnego papierka lub innych wskaźników zbadaj pH oraz podaj odczyn substancji. Narysuj schemat doświadczenia, zapisz obserwacje i wyciągnij wnioski.

3) Podsumowanie :

Nauczyciel podsumowuje najważniejsze wiadomości.

Ocenia pracę uczniów. Wyjaśnia pracę domową.

Środki dydaktyczne

 Podręcznik, encyklopedia

 Komputery połączone z Internetem

 Odczynniki oraz sprzęt i szkło laboratoryjne

 Ilustracja interaktywna „Skala pH”

 Prezentacja multimedialna „Wskaźniki kwasowości”

Metody nauczania

 Pogadanka

 „Burza mózgów”

 Rozmowa kierowana

 Doświadczenia laboratoryjne Formy pracy

(5)

 Praca indywidualna

 Praca zbiorowa Praca domowa

Korzystając z różnych źródeł napisz, jakie pH ma:

- płyn mózgowo – rdzeniowy;

- ślina;

- krew;

- sok żołądkowy;

- sok jelitowy;

- mocz;

Zadanie dla chętnych

Narysuj plakat do szkolnej gabloty informacyjnej pt. „Skala pH”.

Lista załączników multimedialnych Ilustracja interaktywna „Skala pH”

Prezentacja multimedialna „Wskaźniki kwasowości”