DrDr Andrzej Jabłoński Andrzej Jabłoński

(1)

Dr Dr Andrzej Jabłoński Andrzej Jabłoński

(2)

Ubezpieczenie rentowe (I) Ubezpieczenie rentowe (I)

Niezdolność do pracy, a Niezdolność do pracy, a niepełnosprawność.

niepełnosprawność.

(3)

Niezdolność do pracy, jako ryzyko Niezdolność do pracy, jako ryzyko

socjalne

socjalne w systemie zabezpieczenia w systemie zabezpieczenia

społecznego podlega odrębnej ochronie społecznego podlega odrębnej ochronie

w ubezpieczeniu rentowym w ubezpieczeniu rentowym

(uregulowanym w ustawie o systemie lub (uregulowanym w ustawie o systemie lub

społecznym i ustawie o FUS) w społecznym i ustawie o FUS) w

ubezpieczeniu społecznym rolników - ubezpieczeniu społecznym rolników -

przypadku całkowita niezdolność do przypadku całkowita niezdolność do

pracy w gospodarstwie rolnym i w pracy w gospodarstwie rolnym i w

systemie zaopatrzeniowym służb systemie zaopatrzeniowym służb

mundurowych -niezdolności do służby.

(4)

Niepełnosprawność - oznacza to Niepełnosprawność - oznacza to trwałą lub okresową niezdolność do trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z wypełniania ról społecznych z

powodu stałego lub długotrwałego powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą szczególności powodującą

niezdolność do pracy

(5)

Orzekanie wykonują:

1) powiatowe zespoły do spraw 1) powiatowe zespoły do spraw

orzekania o niepełnosprawności - jako orzekania o niepełnosprawności - jako

pierwsza instancja; 2) wojewódzkie pierwsza instancja; 2) wojewódzkie

zespoły do spraw orzekania o zespoły do spraw orzekania o

niepełnosprawności - jako druga niepełnosprawności - jako druga

instancja.

(6)

Zgodnie z ust. o rehabilitacji zawodowej i Zgodnie z ust. o rehabilitacji zawodowej i

społecznej oraz zatrudnianiu osób społecznej oraz zatrudnianiu osób

niepełnosprawnych

⁽⁽

Dz.U.2011.127.721 Dz.U.2011.127.721 j.t.) ustala się trzy stopnie

j.t.) ustala się trzy stopnie

niepełnosprawności, które stosuje się do niepełnosprawności, które stosuje się do

realizacji celów określonych ustawą realizacji celów określonych ustawą

1) znaczny; 2) umiarkowany; 3) lekki.

(7)

„ „ Przekładanie” orzeczeń o niezdolności Przekładanie” orzeczeń o niezdolności do pracy na orzeczenia o

do pracy na orzeczenia o

niepełnosprawności określa niepełnosprawności określa art. 5 ustawy o rehabilitacji.

art. 5 ustawy o rehabilitacji.

(8)

 Ryzyko socjalne w ubezpieczeniu Ryzyko socjalne w ubezpieczeniu rentowym

rentowym - świadczenia z - świadczenia z

ubezpieczenia rentowego udzielane są ubezpieczenia rentowego udzielane są

w związku z ryzykiem:

 niezdolności do pracy jest ona niezdolności do pracy jest ona

rozumiana, jako określona sytuacja rozumiana, jako określona sytuacja

życiowa w dwóch postaciach życiowa w dwóch postaciach

( niezdolności całkowitej i częściowej ) ( niezdolności całkowitej i częściowej )

 utraty żywiciela utraty żywiciela

 niezdolność do samodzielnej egzystencji niezdolność do samodzielnej egzystencji (ryzyko odrębne, ale niesamodzielne)

(ryzyko odrębne, ale niesamodzielne)

(9)

 Świadczenia z ubezpieczenia Świadczenia z ubezpieczenia rentowego :

rentowego :

 a) renty : a) renty :

 - renty z tytułu niezdolności do pracy - renty z tytułu niezdolności do pracy (stała, okresowa )

(stała, okresowa )

 renta szkoleniowa renta szkoleniowa

 - renta rodzinna, - renta rodzinna,

 b) dodatki do rent : b) dodatki do rent :

 dodatek pielęgnacyjny i dodatek dla dodatek pielęgnacyjny i dodatek dla sieroty zupełnej

sieroty zupełnej

 c) zasiłek pogrzebowy c) zasiłek pogrzebowy

(10)

Istnieją dwa rodzaje niezdolności do Istnieją dwa rodzaje niezdolności do pracy w ubezpieczeniu społecznym : pracy w ubezpieczeniu społecznym :

 niezdolność zasiłkowa (czasowa niezdolność zasiłkowa (czasowa

niezdolność do pracy) w ubezpieczeniu niezdolność do pracy) w ubezpieczeniu

chorobowym chorobowym

 niezdolność do pracy dla celów niezdolność do pracy dla celów rentowych,

rentowych,

(11)

W ramach ubezpieczenia rentowego W ramach ubezpieczenia rentowego

objęte są ochroną

objęte są ochroną dwa typy dwa typy niezdolności do pracy :

niezdolności do pracy :

-niezdolność do pracy z ogólnego -niezdolność do pracy z ogólnego

stanu zdrowia, -niezdolność do stanu zdrowia, -niezdolność do

pracy powstała w wypadku w pracy powstała w wypadku w

drodze do pracy i z pracy.

(12)

 Za wypadek w drodze do pracy lub Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się -

z pracy uważa się -

 nagłe zdarzenie wywołane nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które przyczyną zewnętrzną, które

nastąpiło w drodze do lub z miejsca nastąpiło w drodze do lub z miejsca

wykonywania zatrudnienia lub wykonywania zatrudnienia lub

innej działalności stanowiącej tytuł innej działalności stanowiącej tytuł

ubezpieczenia rentowego, jeżeli ubezpieczenia rentowego, jeżeli

droga ta była najkrótsza i nie droga ta była najkrótsza i nie

została przerwana.

(13)

Jednakże uważa się, że wypadek Jednakże uważa się, że wypadek

nastąpił w drodze do pracy lub z nastąpił w drodze do pracy lub z

pracy, mimo że droga została pracy, mimo że droga została

przerwana jeżeli przerwa była przerwana jeżeli przerwa była

życiowo uzasadniona i jej czas nie życiowo uzasadniona i jej czas nie

przekraczał granic potrzeby, a także przekraczał granic potrzeby, a także

wówczas, gdy droga, nie będąc wówczas, gdy droga, nie będąc

drogą najkrótszą, była dla drogą najkrótszą, była dla

ubezpieczonego, ze względów ubezpieczonego, ze względów

komunikacyjnych, najdogodniejsza.

(14)

 Za drogę do pracy lub z pracy uważa Za drogę do pracy lub z pracy uważa się oprócz drogi z domu do pracy lub się oprócz drogi z domu do pracy lub

z pracy do domu również drogę do z pracy do domu również drogę do

miejsca lub z miejsca:

 1) innego zatrudnienia lub innej 1) innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł

działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego;

ubezpieczenia rentowego;

 2) zwykłego wykonywania funkcji 2) zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo

lub zadań zawodowych albo społecznych;

społecznych;

 3) zwykłego spożywania posiłków; 3) zwykłego spożywania posiłków;

 odbywania nauki lub studiów. odbywania nauki lub studiów.

(15)

Przerwy w drodze z punktu widzenia Przerwy w drodze z punktu widzenia zakresu udzielanej ochrony mogą

zakresu udzielanej ochrony mogą być :

być :

-nieistotne -nieistotne

-zawieszające -zawieszające

- zrywające

(16)

Oceniając charakter przerwy bierze się Oceniając charakter przerwy bierze się pod uwagę jej czas (element

pod uwagę jej czas (element obiektywny)

obiektywny)

i jej motywy (element subiektywny).

(17)

Skutki uznania zdarzenia za Skutki uznania zdarzenia za

„wypadek w drodze”

 art. 57a. art. 57a.

(18)

Pojęcie i rodzaje niezdolności do Pojęcie i rodzaje niezdolności do

pracy w ustawie o FUS pracy w ustawie o FUS

Niezdolność do pracy dla celów Niezdolność do pracy dla celów

rentowych

rentowych -niezdolną do pracy w -niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która rozumieniu ustawy jest osoba, która

całkowicie lub częściowo utraciła zdolność całkowicie lub częściowo utraciła zdolność

do pracy zarobkowej (element ekonomiczny do pracy zarobkowej (element ekonomiczny

) z powodu naruszenia sprawności ) z powodu naruszenia sprawności

organizmu (element biologiczny) i nie organizmu (element biologiczny) i nie

rokuje odzyskania zdolności do pracy po rokuje odzyskania zdolności do pracy po

przekwalifikowaniu. (art. 12 ust 1)

(19)

Ze względu na przewidywany czas Ze względu na przewidywany czas

trwania niezdolności do pracy wyróżnia trwania niezdolności do pracy wyróżnia się: się:

 niezdolność okresową, niezdolność okresową,

 niezdolność trwałą . niezdolność trwałą .

(20)

Całkowicie niezdolną do pracy

Całkowicie niezdolną do pracy jest jest osoba, która utraciła zdolność do

osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

wykonywania jakiejkolwiek pracy.

(21)

Częściowo niezdolną do pracy

Częściowo niezdolną do pracy jest jest osoba, która

osoba, która w znacznym stopniu w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z utraciła zdolność do pracy zgodnej z

poziomem posiadanych kwalifikacji.

(22)



Elementem niezdolności do pracy jest naruszenie Elementem niezdolności do pracy jest naruszenie sprawności organizmu. Ocenia się je pod kątem sprawności organizmu. Ocenia się je pod kątem

możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w

drodze leczenia, rehabilitacji.



Skutki naruszenia sprawności organizmu są Skutki naruszenia sprawności organizmu są

stopniowalne – rozróżniamy utratę w znacznym stopniowalne – rozróżniamy utratę w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem

posiadanych kwalifikacji oraz utratę zdolności do posiadanych kwalifikacji oraz utratę zdolności do

wykonywania jakiejkolwiek pracy.



Niezdolność do samodzielnej egzystencji jako Niezdolność do samodzielnej egzystencji jako najwyższy stopień naruszenia sprawności

najwyższy stopień naruszenia sprawności

organizmu, nie stanowi niezdolności do pracy

(23)



Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie

stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio

przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia

sprawności organizmu (wyrok SN z dnia 8 grudnia 2000 r., sprawności organizmu (wyrok SN z dnia 8 grudnia 2000 r.,

II UKN 134/00

II UKN 134/00 , OSNAPiUS 2002, nr 15, poz. 369). Również , OSNAPiUS 2002, nr 15, poz. 369). Również wyrok SN z dnia 7 września 1979 r.,

wyrok SN z dnia 7 września 1979 r., II URN 111/79 II URN 111/79 (PiZS (PiZS 1981, nr 1) – „Pracownik zaliczony do I grupy inwalidów, 1981, nr 1) – „Pracownik zaliczony do I grupy inwalidów,

który podjął zatrudnienie w specjalnie stworzonych dla który podjął zatrudnienie w specjalnie stworzonych dla

niego warunkach lub na specjalnych stanowiskach pracy, niego warunkach lub na specjalnych stanowiskach pracy,

nabywa prawo do renty, jeżeli ma wymagany okres nabywa prawo do renty, jeżeli ma wymagany okres

zatrudnienia, a stan jego zdrowia uległ pogorszeniu w zatrudnienia, a stan jego zdrowia uległ pogorszeniu w

czasie tego zatrudnienia lub w ciągu 18 miesięcy po jego czasie tego zatrudnienia lub w ciągu 18 miesięcy po jego

upływie…”.

(24)



Częściowa niezdolność do pracy Częściowa niezdolność do pracy



Polega ona na utracie w znacznym stopniu Polega ona na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem

zdolności do pracy zgodnej z poziomem

posiadanych kwalifikacji. Sens wyodrębnienia tej posiadanych kwalifikacji. Sens wyodrębnienia tej

konstrukcji można upatrywać m.in. w konstrukcji można upatrywać m.in. w

zapobieganiu sytuacjom, w których ubezpieczeni zapobieganiu sytuacjom, w których ubezpieczeni o wyższych kwalifikacjach po utracie zdolności do o wyższych kwalifikacjach po utracie zdolności do

ich zarobkowego wykorzystania zmuszeni byliby ich zarobkowego wykorzystania zmuszeni byliby

podjąć pracę niżej kwalifikowaną, wobec braku podjąć pracę niżej kwalifikowaną, wobec braku

środków do życia (tak I. Jędrasik-Jankowska, środków do życia (tak I. Jędrasik-Jankowska,

Pojęcia..., t. 2, s. 114).

(25)



Zgodnie z wyrokiem SN z dnia 20 sierpnia 2003 r., Zgodnie z wyrokiem SN z dnia 20 sierpnia 2003 r., II UK 403/02

II UK 403/02 (OSNPUSiSP 2004, nr 12, poz. 214), (OSNPUSiSP 2004, nr 12, poz. 214),

ograniczenie ze względu na stan zdrowia możliwości ograniczenie ze względu na stan zdrowia możliwości

wykonywania pracy zgodnej z kwalifikacjami do stanowisk wykonywania pracy zgodnej z kwalifikacjami do stanowisk

pracy w warunkach zapewniających wyeliminowanie pracy w warunkach zapewniających wyeliminowanie

szkodliwego wpływu czynników zewnętrznych, oznacza szkodliwego wpływu czynników zewnętrznych, oznacza

utratę zdolności do pracy w znacznym stopniu.

(26)



Postanowienie SN z 25 lipca 2012r., sygn. akt II UK Postanowienie SN z 25 lipca 2012r., sygn. akt II UK 328/11:

328/11:



Dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność Dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność do pracy” na gruncie art. 12 ust. 1 i art. 13 ust. 1 do pracy” na gruncie art. 12 ust. 1 i art. 13 ust. 1

ustawy należy brać pod uwagę zarówno kryterium ustawy należy brać pod uwagę zarówno kryterium

biologiczne (stan organizmu dotkniętego biologiczne (stan organizmu dotkniętego

schorzeniami naruszającymi jego sprawność w schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do stopniu powodującym całkowitą niezdolność do

jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem

jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy jest zatem pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy jest zatem

osoba, która spełniła obydwa te kryteria, a więc osoba, która spełniła obydwa te kryteria, a więc

jest dotknięta upośledzeniem zarówno jest dotknięta upośledzeniem zarówno

biologicznym jak i ekonomicznym.

(27)



Oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz Oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia daty jej powstania, trwałości lub

ustalenia daty jej powstania, trwałości lub

przewidywanego okresu, związku przyczynowego przewidywanego okresu, związku przyczynowego

niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami, trwałości lub przewidywanego okolicznościami, trwałości lub przewidywanego

okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji, okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji,

celowości przekwalifikowania zawodowego celowości przekwalifikowania zawodowego

dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik

ZUS. ZUS.

(28)

Tryb orzekania o niezdolności Tryb orzekania o niezdolności

Od dnia 1 stycznia 2005 r. nastąpił Od dnia 1 stycznia 2005 r. nastąpił

powrót do dwuinstancyjnego orzekania powrót do dwuinstancyjnego orzekania na szczeblu ZUS. Instancję wyższą nad na szczeblu ZUS. Instancję wyższą nad

lekarzem orzecznikiem ZUS stanowi lekarzem orzecznikiem ZUS stanowi

komisja lekarska ZUS.

(29)

Od orzeczenia lekarza orzecznika

Od orzeczenia lekarza orzecznika osobie osobie zainteresowanej przysługuje

zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej sprzeciw do komisji lekarskiej

Zakładu

Zakładu w ciągu 14 w ciągu 14 dni od dnia dni od dnia doręczenia tego orzeczenia.

doręczenia tego orzeczenia.

(30)

Prezes Zakładu,

Prezes Zakładu, w terminie 14 dni od w terminie 14 dni od dnia wydania orzeczenia przez lekarza dnia wydania orzeczenia przez lekarza

orzecznika,

orzecznika, może zgłosić zarzut może zgłosić zarzut

wadliwości orzeczenia i przekazać wadliwości orzeczenia i przekazać

sprawę do rozpatrzenia komisji sprawę do rozpatrzenia komisji

lekarskiej.

(31)

Orzeczenie lekarza orzecznika, od Orzeczenie lekarza orzecznika, od

którego nie wniesiono sprzeciwu lub co którego nie wniesiono sprzeciwu lub co

do którego nie zgłoszono zarzutu do którego nie zgłoszono zarzutu

wadliwości, albo orzeczenie komisji wadliwości, albo orzeczenie komisji

lekarskiej, s

lekarskiej, s tanowi dla organu tanowi dla organu

rentowego podstawę do wydania rentowego podstawę do wydania

decyzji w sprawie świadczeń decyzji w sprawie świadczeń

przewidzianych w ustawie, do przewidzianych w ustawie, do

których prawo jest uzależnione od których prawo jest uzależnione od

stwierdzenia niezdolności do pracy stwierdzenia niezdolności do pracy

oraz niezdolności do samodzielnej oraz niezdolności do samodzielnej

egzystencji.

(32)

Niezdolność do samodzielnej Niezdolność do samodzielnej

egzystencji -

egzystencji - orzeka się w przypadku orzeka się w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności

stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym organizmu w stopniu powodującym

konieczność stałej lub długotrwałej opieki konieczność stałej lub długotrwałej opieki

i pomocy innej osoby w zaspokajaniu i pomocy innej osoby w zaspokajaniu

podstawowych potrzeb życiowych (art..

13 ust 5

(33)

Podstawowe potrzeby życiowe to , przede Podstawowe potrzeby życiowe to , przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i wszystkim samoobsługę, poruszanie się i

komunikację.( art 4 ust 4 ustawy o komunikację.( art 4 ust 4 ustawy o

rehabilitacji ).

ustawy o emeryturach i rentach z FUS)

(34)

Dodatek pielęgnacyjny

Dodatek pielęgnacyjny przysługuje przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub osobie uprawnionej do emerytury lub

renty,

renty, jeżeli osoba ta została uznana jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy

za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo oraz do samodzielnej egzystencji albo

ukończyła 75 lat życia, z zastrzeżeniem ukończyła 75 lat życia, z zastrzeżeniem

ust. 4.

(35)

Niezdolność do samodzielnej egzystencji Niezdolność do samodzielnej egzystencji

jest to wydzielone z niezdolności do jest to wydzielone z niezdolności do

pracy poprzez ochronę w drodze pracy poprzez ochronę w drodze

odrębnego świadczenia odrębne ryzyko odrębnego świadczenia odrębne ryzyko

ubezpieczenia rentowego ale ryzyko ubezpieczenia rentowego ale ryzyko

niesamodzielne, ponieważ ponieważ niesamodzielne, ponieważ ponieważ

związane jest z uzyskaniem orzeczenia o związane jest z uzyskaniem orzeczenia o

całkowitej niezdolności do pracy całkowitej niezdolności do pracy

ponieważ dodatek może otrzymać tylko ponieważ dodatek może otrzymać tylko

osoba całkowicie niezdolna do pracy osoba całkowicie niezdolna do pracy

niezdolna.

(36)

Dodatek pielęgnacyjny , a zasiłek Dodatek pielęgnacyjny , a zasiłek

pielęgnacyjny z ustawy o świadczeniach pielęgnacyjny z ustawy o świadczeniach

rodzinnych

(37)

 Renty z tytułu niezdolności do Renty z tytułu niezdolności do pracy

pracy

 1) renta stała - jeżeli niezdolność do 1) renta stała - jeżeli niezdolność do pracy jest trwała;

pracy jest trwała;

 2) renta okresowa - jeżeli niezdolność 2) renta okresowa - jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa.

do pracy jest okresowa.

 3) renta szkoleniowa 3) renta szkoleniowa

(38)

 Przesłanki Przesłanki nabycia renty z tytułu nabycia renty z tytułu niezdolności do pracy:

niezdolności do pracy:



 1) niezdolność do pracy 1) niezdolność do pracy

 2) czas zajścia zdarzenia 2) czas zajścia zdarzenia

 3) staż 3) staż

 4) gęstość stażu 4) gęstość stażu

(39)



Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie

ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

następujące warunki:



- jest niezdolny do pracy; - jest niezdolny do pracy;



- ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy; - ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;



- niezdolność do pracy powstała w okresach - niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych (np. ubezpieczenia, opłacania składkowych (np. ubezpieczenia, opłacania

składek) oraz nieskładkowych (np. pobierania składek) oraz nieskładkowych (np. pobierania

zasiłku chorobowego lub opiekuńczego, zasiłku chorobowego lub opiekuńczego,

świadczenia rehabilitacyjnego) albo nie później świadczenia rehabilitacyjnego) albo nie później

niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów, niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów,

chyba że ubezpieczony udowodnił okres chyba że ubezpieczony udowodnił okres

składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej

20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny.

(40)



Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony nieskładkowego, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie

co najmniej:



- 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed - 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

ukończeniem 20 lat;



- 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku - 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

powyżej 20 do 22 lat;



- 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku - 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

powyżej 22 do 25 lat;



- 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku - 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

powyżej 25 do 30 lat;



- 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku - 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat

powyżej 30 lat

(41)



okres ten powinien przypadać w ciągu ostatniego okres ten powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy;

lub przed dniem powstania niezdolności do pracy;

do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się

okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do

pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej, pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej,

chyba że ubezpieczony udowodnił okres chyba że ubezpieczony udowodnił okres

składkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla składkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla

kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie

niezdolny do pracy

(42)

 Warunek posiadania wymaganego Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i

okresu składkowego i

nieskładkowego nie jest wymagany nieskładkowego nie jest wymagany

od ubezpieczonego, którego od ubezpieczonego, którego

niezdolność do pracy jest niezdolność do pracy jest

spowodowana wypadkiem w drodze spowodowana wypadkiem w drodze

do pracy lub z pracy.

(43)

 Art. 62. Art. 62. 1. Renta dla osoby całkowicie 1. Renta dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy wynosi:

niezdolnej do pracy wynosi:

 1) 24 % kwoty bazowej, o której mowa w 1) 24 % kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, oraz

art. 19, oraz

 2) po 1,3 % podstawy jej wymiaru za 2) po 1,3 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych;

każdy rok okresów składkowych;

 3) po 0,7 % podstawy jej wymiaru za 3) po 0,7 % podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych;

każdy rok okresów nieskładkowych;

 4) po 0,7% podstawy jej wymiaru za 4) po 0,7% podstawy jej wymiaru za

każdy rok okresu brakującego do pełnych każdy rok okresu brakującego do pełnych

25 lat okresów składkowych oraz 25 lat okresów składkowych oraz

nieskładkowych, przypadających od dnia nieskładkowych, przypadających od dnia

zgłoszenia wniosku o rentę do dnia, w zgłoszenia wniosku o rentę do dnia, w

którym rencista osiągnąłby wiek którym rencista osiągnąłby wiek

emerytalny.

(44)

 Renta szkoleniowa przysługuje Renta szkoleniowa przysługuje osobie :

osobie :

 -niezdolnej do pracy -niezdolnej do pracy

 -której niezdolność powstała w okresie -której niezdolność powstała w okresie wskazanym w ustawie

wskazanym w ustawie

 -co do której orzeczono o celowość -co do której orzeczono o celowość przekwalifikowania zawodowego ze przekwalifikowania zawodowego ze

względu na niezdolność do pracy w względu na niezdolność do pracy w

dotychczasowym zawodzie dotychczasowym zawodzie

 -która posiada wymagany okres -która posiada wymagany okres składkowy i nieskładkowy

składkowy i nieskładkowy

(45)

Renta szkoleniowa wynosi 75 % Renta szkoleniowa wynosi 75 %

podstawy wymiaru

podstawy wymiaru renty - szczególny renty - szczególny preferencyjny sposób ustalania