Wentowski Piotr

1

SPIS ZAWARTOŚĆ

1/2.Dokumenty (sensu stricte) dotyczące osoby relatora — 1/3.Inne materiały dokumentacyjne dotyczące delatora — . II. Materiały uzupełniające relację ----

III/1.Materiały dotyczące rodziny relatora — '

III/2.Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. —- III/3.Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji (1939-1945) IIIM.Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 r. —^

III/5.Inne ....rrrr:

IV. Korespondencja ——

TECZKI

V. Nazwiskowe karty informacyjne : k. b

VI. Fotografie

2

^

3

4 D r e t y ń 1991 -0 4 - 2 9

. Nazywam s i ę Wentowski P i o t r u ro d z o n y 2 9 . 0 6 * 1 9 1 8 r o k R e c i c e p o w .S w ie c ie w o j . B y d g o s z c z , s y n I z y d o r a i Anny z domu Żurawska.

R od zice p o s i a d a d l i g o s p o d a r s t w o r o l n e .Obecny a d r e s R e c i c e 86-1 84 P r z e w o d n ik w o j . Gdańsk, t e l e f o n u ni e m a . S z k o ł ę Podstawową w J e ż e w n i c y ukończyłem w 1932 r . Po u k o ń c z e n i u S z k o ł y Podstawowej pomagałem ro d z i c o m w g o s p o d a r s t w i e rolnym . W 1935 r o k u z a c z o ł ę pracować w l e ś n i c t w i e

J e ż e w i c e , N a d l e ś n i c t w o P r z e w o d n ik D y r e k c j a lasó w Państwowych T o r u ń .

Początkowo j a k o r o b o t n i k , p ó ź n i e j pomocnik l e ś n i c z e g o a ż do wybuchu wojn W w o js k u n i e s ł u ż y ł e m , gd y ż mój r o c z n i k d o p i e r o w j e s i e n i 1939 r .

z o s t a ł b y z a c i ą g n i ę t y do s ł u ż b y w o j s k o w e j , w i ę c byłem p r z y r o d z i c a c h w domu. W 1940 r . w y w i e ź l i mnie niemcy na r o b o t y do P r u s W s c h o d n i c h . / Kwidzyn, R a c h e l s c h ó w / . Tu z o s t a ł e m p r z y d z i e l o n y do bu do w n ic tw a.

Z ak wate ro wa ni e b y ł o w b a r a k a c h w Kwid zyniu, z a r a b i a ł e m 36 m a r e k na

2 t y g o d n i e z t e g o s i ę u tr z y m y w a łe m ,p o n ie w a ż byłem z pomorzą t o p o l i c j a n ie m ie c k a z a c z ę ł a mnie namawiać abym p r z y j ą ł o b y w a t e l s t w o n i e m i e c k i e dwa r a z y w e z w a l i mnie na p o s t e r u n e k p o l i c j i , gdybym p o d p i s a ł t o

musiałbym i ś ć do w o js k a n i e m i e c k i e g o . W tym c z a s i e m ó w i l i , że k t o n i e chce z nami pracować t o j e s t p r z e c i w nam. M ó w i l i , że mam s i ę n a m y ś l e ć . Wiem co mnie c z e k a ł o , w ię c u c i e k ł e m do domu. W m i ę d z y c z a s i e b r a t mój

G r a c j a n n a l e ż a ł do Związku W a l k i Z b r o j n e j p r z e i s t o c z o n e j w Armię , K ra jo w ą. N a l e ż e l i do n i e j G l i n k o w s k i A n t o n i , Maks 2 s i o s t r y M e l a n i a

1 M a r i a , Wen towski G r a c j a ^ , W i ś n i e w s k i W a l e r i a n . Zadaniem t e j komórki b y ł o o r g a n i z o w a n i e ży w no śc i i z n o s z e n i e j e j do m e l i n y do G l i n k o w s k i e g o . W m a ju 1942 r o k u p r z y s z l i po mnie p a r t y z a n c i i z a b r a l i do l a s u , gdyż w domu r o b i ł o s i ę g o r ą c o . W l e s i e pod S t a r ą J a n i ą , dawny p o w i a t S t a r o g a r d G d a ń s k i , b y ł y s c h r o n y i t u m i e s z k a l i ś m y . Tu p e ł n i ł e m f u n k c j ę j a k o

p a r t y z a n t zawiadowca pod pseudonimem R y ś " . P r z y s i ę g ę o d b i e r a ł od na s S ł o m i ń s k i pseudonim " T r z e p k a " . B e z p o ś r e d n i m dowódcą, b y ł S ł o m i ń s k i

z G r u d z i ą d z a , z a s t ę p c ą C h o j n a c k i z O s i e k a pow. S t a r o g a r d G d a ń s k i . P o d z i e l e n i b y l i ś m y na g r u p y i l e t y c h g r u p b y ł o n i e p a mię tam , gdyż t o w s z y s t k o b y ł o t a j e m n i c ą w n a s z e j g r u p i e b y ł o 10 o s ó b . Z n a s z e j g r u p y 2 p a r t y z a n t ó w z a c z ę ł o o p u s z c z a ć n a s z e s c h r o n y i c h o d z i ć po w i o s k a c h

za ż y w n o ś c ią . W t a k i m u k ł a d z i e żywności m i e l i ś m y pod d o s t a t k i e m , poniewaś m i e l i ś m y swoje m e l i n y j a k j u ż p o p r z e d n i o z a z n a c z y ł e m i p r ó c z t e g o

4

w L e ś n e j i S t a r e j J a n i c i co c h o d z i l i na w ł a s n ą r ę k ę z o s t a l i z a s t r z e ] l e n i . B y l i t o G ło w ac k i i P a r t y k a o b a j z O s ie k a pow. S t a r o g a r d Gd.

P a r t y z a n c i , k t ó r z y p r z y s z l i z i n n y c h g r a p m in ny m i Bukowski H u b e r t t o m ó w i l i że można b y ł o i c h p r z e k a z a ć do i n n y c h g r u p a n i e

z a b i j a ć . My o d ł ą c z y l i ś m y s i ę od t e j g r u p y i p o s z l i ś m y na z a c h ó d t j . S z l a g a C i ś n i n y , K a s p a r o s i t u z ł ą c z y l i ś m y s i ę i n n ą g r u p ą . Tu p r z y s z e d ł do nas p r o f e s o r z K a s p a r u s a i s p i s a ł n a s swoim a l f a b e t e m . I t u znowu z a c z ę l i ś m y c h o d z i ć na m e l i n y za ż y w n o ś c i ą , gdyż ka za no nam s i e d z i e ć cic!

a ż wróg b ę d z i e na k r u c h y c h n o g a c h , po niew aż g i n i e za dużo n i e w i n n y c h l u d z i . J a o s o b i ś c i e byłem zwiadowcą, t u niemcy r o b i l i na nas o b ł a w ę . Pewnego r a n k a u s ł y s z e l i ś m y w a r k o t motorów z w s z y s t k i c h s t r o n i za n i m i ł a m a n i e g a ł ę z i , t o s z ł a nag an ka s k ł a d a j ą c a s i ę z

U kra ińc ów . Do u c i e c z k i w y b r a l i ś m y p a ro /,g dy ż k u l e z g ó r y n i e s ą t a k celn<

w i ę c o s t r o ż n i e p o d e s z l i ś m y do l i n i i , na p r z e c i w s t a ł g e s t a p o w i e c w h e ł m i e w ię c s p r z ą t n o ł e m go i c a ł ą g r u p ą u c i e k l i ś m y na d r u g ą s t r o n ę

l i n i i . J e d e n n i e z d o ł a ł u c i e c t o s i ę s k r y ł w z a r o ś l a c h b y ł t o G li n k o w s k Maks, mój k o l e g a , a B o l e s i o w i ze S k ó r c z a - n a z w i s k a n i e pamiętam

wiem j e d y n i e , ze w S k ó r c z u p o s i a d a l i f a b r y k ę k a f l i , Z t ą d j a i mój k o l e g a G l i n k o w s k i p r z e n i e ś l i ś m y s i ę w n a s z e o k o l i c e t j , M o n t a s e k , Grabowa G óra , g d z i e n a w i ą z a l i ś m y ł ą c z n o ś ć z Bukowskim H u bertem , p ó ź n i e j s z y m l e ś n i c z y m w P o c h o d n i e . B y ł t o t e ż p a r t y z a n t ze S t a r e j J a n i . Tu m i e l i ś m y swój s c h r o n o którym w i e d z i a ł t y l k o Bukowski H u b e r t i z t ą d r o b i ł e m wywiady na p o s t e r u n e k p o l i c j i n i e m i e c k i e j . Do komórk i t e j n a l e ż e l i : B o n i c k i J ó z e f , Bukowski H u b e r t , S z y p u l s k i , Guz, S i k o r s k i J a n , a g z i e o n i s ą t e g o n i e wiem, gd y ż mieszkam na z a c h o d z i e za

S ł u p s k i e m , o d z n a c z e n i a j a k i e otr z y m a łe m t o Krz yż K a w a l e r s k i O r d e r u O d r o d z e n i a P o l s k i w 1984 r . , o r a z k i l k a m e d a l i . Pod k o n i e c g r u d n i a 1943 r o k u niemcy a r e s z t o w a l i m ojego o j c a I z y d o r a , c a ł ą r o d z i n ę

G l i n k o w s k i c h , W i ś n i e w s k i e g o , J a n i c k i e m u u d a ł o s i ę u c i e c z in n y m i z Osieka i o k o l i c . ^ ” s t y c z n i u 1944 r o k u a r e s z t o w a l i mojego b r a t a

G r a c j a n a i g r o z l i mu , że j e ż e l i n i e powie g d z i e j a j e s t e m t o wywi ozą c a ł ą r o d z i n ę do S z t u t h o f u do l a g r u . O j c i e c w r ó c i ł a b r a t z o s t a ł

zamordowany. R o d z in a wspomagała p a r t y z a n t ó w . J a i mój k o le g a G l i n k o w s k i pod k o n i e c w ojny u k ry w a li ś m y s i ę u n a s w domu, gd y ż w l e s i e n i e

m i e l i . m y żadnych s z a n s , p o n ie w a ż w s z ę d z i e b y ł o p e ł n o h i t l e r o w c ó w .

5

Za ra z po f r o n c i e w s t ą p i ł e m do M i l i c j i a l e k o l e d z y odm ów ili mi i po t r z e c h t y g o d n i a c h 15 k w i e t n i a 1945 r o k u z a c z ą ł e m pracować w

n a d l e ś n i c t w i e P r z e w o d n i k w L e ś n i c t w i e Leśna J a n i a . Tu miałem

z a t a r g i z d e z e r t e r a m i , k t ó r z y u c i e k l i z w o j s k a i gospo darzo m k a z a l i z a p r z ę g a ć k o n i e do wozu i g o s p o d a r z m i a ł i c h wieś© , a gdy o d j e c h a l i kawał za w i ś t o w y g n a l i c h ł o p a a sa m i p o j e c h a l i d a l e j . M i e l i swoje m e l i n y i d z ie w c z y n y . P o w t a r z a ł o t o s i ę dość c z ę s t o . L e śn ic z ó w k k ę miałem p r z y s z o s i e P r z e w o d n i k Leśna J a n i a . W c z e r w c u 1945 r .

o s t r z e ż o n o mnie i ż t a banda chce mnie z a b i ć , w ie c z o re m p r z y j e c h a l i b r y c z k ą w c z t e r e c h i w e s z l i do m i e s z k a n i a i z a c z ę l i p l ą d r o w a ć . J a byłem u k r y t y w l e ś n i c z ó w c e , j a k o d j e c h a l i t a k dałem do n i c h o g n i a o n i r ó w n i e ż s t r z e l a l i do m n i e . R e z u l t a t t a k i i ż dwóch z g i n ę ł o , pośw iad czyć t o mogą l u d z i e z Bukowin w o j . Gdańsk.

Z t a m t ą d wyprowadziłem s i ę na zachód 1 5 . 0 4 . 1 9 4 6 r . do N a d l e ś n i c t w a

■"arcino w o j . S ł u p s k . W 1948 r . ukończyłem k u r s d l a l e ś n i c z y c h i otrzymałe m l e ś n i c t w o Osowo . W 1960 r o k u z o s t a ł e m p r z e n i e s i o n y do l e ś n i c t w a T r z e b i e l i n o w o j . S ł u p s k . Tu mi ał em s p o k ó j . W r o k u 1976, 8 p a ź d z i e r n i k a z o s t a ł e m p r z y j ę t y do Z .B . 0 ^W. 1 D, z dniem 51 s t y c z n i a 1979 r . p r z e s z e d ł e m na w c z e ś n i e j s z ą e m e r y t u r ę . Od

1 l u t e g o 19792?. Z a r ż ą Lasów Państwowych z a t r u d n i ł mnie na j / 2 e t a t u ja k o l e ś n i c z e g o t e c h n o l o g a w N a d l e ś n i c t w i e D r e t y ń . Na m o j ą p r o ś b ę z dniem 31 ma ja 1987 r . z o s t a ł e m z w o ln io n y z p r a c y . W 1983 r o k u p r z e p r o w a d z i ł e m s i ę do D r e t y n i a gmina M i a s t k o w o j . S ł u p s k .

Żadnych dokumentów z o k r e s u o k u p a c j i n i e p osi adam , gd y ż takow e b y ł i j z a r a z p a l o n e , żeby s i ę n i e d o s t a l i w r ę c e g e s t a p o

6

7

8

T

Ueriiouski 9iotV

o * h

chcCn\-t ^ T T - <302? DiretlyO

KW Gin cl. 5 ^ ' Ż ^ K CPl/yr* GfÓOUbk.

SA^?dou")\ |n o^ K ?v^ u & p O

CbdOuUk.

9

10

11