ARRIL 1938 M6. 12' 22e JAARGANŬ
NEDERLANDA KATOLIKO
Maandblad, officieel orgaan van de Nederlandse Bond van K a th o lie k e E s p e r a n tis te n „ N e d e r la n d a K a to lik o ”
Gevestigd te 's^Hertogeribosch.
•Opgcricht 29 Augustus 1909. Bisschoppelijk cn Koninklijk goedgckeurd.
Cion per amo, oenion per forto* (S. Franc. de Sales>
Geestelijk A dviseur: HUB. J. A. M. ERAS, Pastro.
■ Abonnementsprijs * f 2,50 p e r jaar Eksterl. Jarabono f 3,—
Adres der Redactie:
P. M. B R O U W E R Pahudstraat 134
's-Gravenhage. -
Afzonderl Nos.
20 cent.' Advertentien 50 cent per regel.
A D V ER TEN TIEN : D RUKKERIJ PIET SM ITS, TILB U R G BUDAPEST, 25-29 MEI 1938,
, W e vertalen hier een schri-jven van „Hungarlanda Katolika Esperantoligo”. Aanbeveling dunkt ons overbodig.
„U weet reeds, dat het 34e Internationale Eucharistische ..Congres officieel Esperanto heeft aangenomen als hulptaal.
Toch is het gebruik er van nog tamelijk beperkt. Behalve op ons le Eucharistisch Esperanto Wereldcongres, mogen we Esperanto slechts gebruiken bij de begroetingStoespra- ken gedurende de eerste bijeenkomst. Gedurende de andere , openbare bijeenkomsten zullen de hongaarse redevoeringen slechts worden vertaald in het italiaans, het frans en het duits en niet in Esperanto.
W aarde geloofsgenoten, het is waar, dat de vertaling niet kan geschieden in iedere taal, maar het beginsel van gelijkheid eist toch zeker:
1. of geen enkele vertaling,
2. of vertaling in het rieutrale Esperanto,
3. 6f vertaling in tenminste de talen van de deelnemers.
Met nadruk- verzoeken we U in deze geest te schrijven aan „Eucharisztikus Kongressus Elokeszito bizottsag” Bu- dapest, Hongarije, en met alle mogelijke middelen Uw land- genoten aan te sporen dringend en in groot aantal te schrij- ven. De brieven moeten beslist gesĉhreven worden in de nationale taal.
En dan nog iets. Er is verschenen een prachtig uitgevoerde muurplaat, die in Esperanto het Euch. Congres aankondigt.
Deze plaat is, behalve een sieraad voor het kerkportaal, een doeltreffende reclame, direct voor het Congres, indirect ook voor onze Katholieke Esperanto Beweging.
Vraagt deze plaat aan (H.K.E. Budapest) en,werkt er mee.
VAN HET HOOFDBESTUUR.
BESCHRIJVINGSBRIEF der voorstellen voor de
ALGEM EENE JA A R V ER G A D ER IN G
te houden op 22 MEI 1938 in de Sociteit „Concordia’' van Coothplein, Breda.
AMENDEMENTEN op onderstaande voorstellen moeten voor 15 April 1938 zijn ingediend bij ’t Bondssecretariaat.
VOORSTELLEN DER AFD. GINNEKEN.
1. a Gezien de non-activiteit van de „Diocesane Organisa- tie-Commissie” in het Bisdom Breda in het afgeloopen jaar betoond, stelle de Alg. Jaarvergadering een nieuwe Commissie in, waarin de N, K. - Afdeelingen van het betrokken Diocees evenredig vertegenwoordigd zijn.
b De benaming der Commissie, bedoeld in dit voorstel sub a, luide: R. K. Diocesane Esperanto Organisatie-Commissie in het Bisdom Breda.
Prae-advies van het Hoofdbestuur:
Men kan niet verwachten, dat in een jaar een geheel nieuwe instelling als deze Diocesane Commissie tot bloei zal komen.
Het H.B. beschouwt deze proef dan ook nog niet als geeindigd, doch verklaart zich gaarne bereid de bestuursvorm of organi- satie-plan nader onder ’t oog te zien.
2. a De Alg. Jaarvergadering drage het H. B. op stappen te doen, om in elk overig Bisdom een Commissie in te stellen, conform die, bedoeld in voorstel 1.
b Na informatie der voorgestelde Commissies kieze het H. B. uit deze Commissies een „R. K. INTERDIOCESANF Esperanto Organisatie-Commissie”.
3 De Alg. Jaarvergadering drage het H. B. op een Concept- Reglement samen te stellen voor „Diocesane” organisatie.
Prae-advies van het Hoofdbestuur:
Het Hoofdbestuur is in beginsel unaniem voor de hier voor- gestelde landelijk door te voeren diocesane organisatie.
Echter is het Hoofdbestuur in meerderheid van oordeel, dat onze Bond voor een dergelijke zeer ingrijpende organisatie nog niet rijp is, zoodat wordt geadviseerd thans deze voorstellen niet aan te bevelen.
4. Het H. B. zorge, dat in de zaal, waar de Alg. Jaarverga- dering wordt gehouden, microfoons geplaatst worden, om al!e aanwezigen in de gelegenheid te stellen, DUIDELIJK en VOL- LEDIG het gesprokene te kunnen volgen.
Prae-advies van het Hoofdbestuur:
Gaarne zal het Hoofdbestuur in gevallen, die hiertoe aan- leiding geven, met den hier uitgesproken wensch rekening houden.
VOORSTEL VAN VIJF AFDEELINGEN.
De Afdeelingen Alkmaar, Beverwijk, Haarlem, Lisse en W or- merveer stellen de Algemeene Jaarvergadering voor, het Hoofd- bestuur van N. K. op te dragen, een onderzoek in te stellen naar de mogelijkheid van inlassing van een STUDIEBLAD bij het officieel orgaan van N. K.
Toelichting:
Er is in de Afdeelingen behoefte aan meer studiemateriaal dan de ...op zichzelf zeer geprezen... oefenrubrieken in het bondsorgaan geven.
Daarom bestaan er verscheidene studiebladen door afdee- lingen — of anderen — uitgegeven.
Deze methode veroorzaakt versnippering van krachten.
Wij zouden daarom de beste krachten in ons land vereenigd wenschen
TEN NUTTE VAN ALLE AFDEELINGEN
TEN VOORDEELE VAN „NEDERLANDA KATOLIKO"
W IL het Hoofdbestuur hier een taak zien?
Prae-advies van het Hoofdbestuur:
Het H.B. zal aan deze suggestie gaarne aandacht schenken en heeft bereids uit zijn midden een Commissie benoemd, die dat punt in studie zal nemen.
Deze Commissie bestaat uit de Hoofdbestuursleden:
J. P. Korting, Eindhoven; voorzitter;
L. G. C. de Jong, Roelofarendsveen;
P. G. Brand, Prinses Julianaweg 178, Utrecht, secretaris.
Belangstellenden kunnen hun wenschen of aanwijzingen bij den secretaris van deze Commissie indienen.
VOORSTEL VAN DE AFDEELING ZAANDAM.
De Afdeeling Zaandam verzoekt het Hoofdbestuur om onge- veer een halve pagina van ons Bondsorgaan N. K. te willen doen bestemmen voor AMUZAĴOJ, als anekdotoj, enigmoj.
enz. in Esperanto.
Toelichting:'
De Afdeeling meettt, dat dit ons bopdsorgaan nog aantrekke- lijker zal maken. Vooral als er puzzle’s als in „Espero Katolika”
al of niet met prijzen, iri vodrkomen, zullen velen zich beijvercn om deze op te lossen en daardoor hun Esperanto-woorden- kennis verrijken.
Prae-advies van hei HOofdbestuŭr:
Ofschoon vanzelfsprekend, copie als hier gevraegd wordt, ter afwisseling wel cens kan worden opgenomen; is het H.B. toch van oordeel, dat daarvoor geen vaste rubriek moet. worden geopend. Ons bondsorgaan tnag in geenen deele een concurreiitc zijri. van ons internatiortaal blad „Espero Katolika”.
u VOORSTEL AFDEELING OISTERWIJK.
Het Hoofdbestuur zie ernstig de mogelijkheid Onder het ooĝ een Uitleen-Bibliotheek van Esperanto-werken, enz. in het leven te roepen.
Toelichting:
De Afdeeling Oisterwijk meent, dat meer dan voorheen, de wepschelijkheid eisch is een eigen Bonds-Bibliotheek te bezitten, waarvan de stichting bij art. 3 sub d van de Bondsstatuten al sinds jaren, ook als middel voor het doel, nog steeds op ujt- voering wacht.
Er zullen verschillende Afdeelingen zijn, die boeken etc. heb- ben, welke door al haar .leden gullen geleizen zijn. Indien zij deze nu afstaan aan N. K., zou o.i. hiermede een behoorlijke biblio- theek In het levert geroepen kunnen worden.
De boeken zouden tegen 'vergoeding vari 'porti en eventueeT nog een klein bedrag, voor zekeren tijd kurinen worden uitge- leend. ,
Prae-advies van het Hoofdbestuur:
Het Hoofdbestuur is van oordeel, dat Bibliotheken met Espe- ranto-werken wel plaatselijk kunnen .functioneeren, maar. be- schouwt het instellen van een Bibliotheek met postverzending als onpractisch en vooral tp duur van.exploitatie.
VOORSTEL AFDEELING BERGEN OP ZOOM.
De Algemeene Jaarvergaderinĝ' drage het Hoofdbestuur op met spoed stappen te dŭeri voOr oplossinĝ van de ESPERANTO EXAMENS KWESTIE, door zich in verbinding te stellen met de bestaande Esperanto-Organisaties.
Een Commissie 'uit de Orgariisaties bewerke de instelling vdn EEN Nederlandŝche Espefanto-Examencommissie, te benoemen en te ontslaan door deri Minister van Onderwijs op voordracht van de Organisaties.
T oelichting:
De bestaande toestand van twee Esperanto-Examen-Ĉoni- missies is niet gewenscht. Daarbij meenen wij, dat door het bestaan van twee Ccmmissies, het Esperanto-Diploma A en B, zoowel van de eene als van de andere Examen-Commissie NIET de waarde bezit, welke het gevoegelijk MOET en KAN bezitten.
Prae-advies van het Hoofdbestuur:
De wenschelijkheid van een Esperanto-Examencommissie voor geheel Nederland wordt door het H. B. ten volle erkend.
Daarover zijn tallooze onderhandelingen gevoerd. Namens den Minister heeft de Inspecteur van het Middelbaar Onderwijs, de heer van Andel, voor eenigen tijd een voorstel gedaan aan de 5 organisaties, die thans twee afzonderlijke Examens orga- niseeren om op voet van volkomen gelijkheid in een Esperanto- Examencommissie samen te werken.
De F. L. E. stelde echter een overwicht harerzijds als een bepaalde eisch. De lnspecteur achtte ’t voorstet rhet preseutahet, terwijl de andere organisaties, behouŭens L.E..E.N., die zk h geheel aan het oordeel van F.L.E. refereerde, evenmrn rn ŭrt voorstel wenschte te treden.
Er is reden om aan te nemen, dat E.L.E. en L.E..E..EL hun standpunt niet wenschen prijs te geven.
Op grond hiervan is de inwilliging van het voorstel Bergen op Zoom vooralsnog onmogelijk.
VOORSTEL VAN DE AFDEELING VOLENDAM.
a. Ieder lid van N. K. ontvange in ’t vervolg gratis een abon- nement op „Espero Katolika”.
b. De financieele bezwaren hieraan verbonden worden voor- namelijk ondervangen door:
le goedkoopere uitvoering van het bondsblad N. K., bijvoor- beeld door het te doen drukken in courantenformaat.
2e. verhooging der contributie van ten hoogste f 0,50 per lid en per jaar; indien mogelijk, dan minder.
T oelichting:
Het is \venschelijk. dat het onder a genoemde verwezenlijkt wordt, want dan kan ieder beter medeleven met onze INTER- nationale Katholieke Esperanto-beweging; dan kan E.K. grooter en invloedrijker worden; dan kan E. K. ook in andere landen meer abonnees werven. Een groote oplage is immers de beste reclame; dan volgen andere landelijke organisaties misschien het nobele voorbeeld van N. K.
Het is mogelijk, het onder a genoemde verwezenlijkt wordt.
wanneer er enkele offertjes gebracht worden:
le N. K. offert een deel van het uiterlijk van haar maandbiad.
Het zal het prestige niet schaden, als het innerlijk zich in stijgende lijn zal blijven bewegen. Dit kan f 400.— a 500,—
opbrengen.
2e De leden van N. K. offeren iets uit hun portemonnaies. Dit kan f 900.— opbrengen. We zien de mogelijkheid hiervan beter in, als we bedenken, dat de 500 N. K.-leden-abonnees van E. K. nu toch ook reeds f 750.— per jaar betalen.
3e Alle Afdeelingen gaan op zoek naar advertenties voor het maandblad N. K. Dit kan ook iets opbrengen.
4e Een Afdeeling offert z’n kracht door te zorgen voor de verzending van E. K. naar de N. K.-leden.
5e Nog iets wat helpen kan: er worde gezocht naar een zoo voordeelig mogelijke betalingsmogelijkheid aan de Adminis- tratie van E. K.
6e Uit punt 4e blijkt, dat verondersteld wordt, dat N. K. zich bijv. abonneert op 2000 exemplaren van E. K., die dan ter besparing van portokosten, hier te lande verzonden worden naar de N. K.-leden (of misschien zelfs naar de afdeelingen, die dan weer moeten zorgen voor bezorging aan haar leden.) 7e Voor 2000 exemplaren is bij dit voorstel gedacht aan een
abonnementsprijs van f 1700.— a f 1800.—, zoodat N. K.
misschien op nog enkele dingen zal moeten bezuinigen, om helemaal een sluitende kas te krijgen.
Prae-advies van het Hoofdbestuur:
Het H. B. onderschrijft tenvolle de wenschelijkheid, dat ieder lid van N. K. geabonneerd zij op „Espero Katolika”. Daarvoor zal ieder zich noodzakelijk een klein offertje moeten getroosten.
Het abonnement op E. K. is bijzonder laag en valt daarom onder ieders bereik.
De voorgestelde contributie-verhooging zou weinig sympa- thie ondervinden, maar bovendien volkomen ontoereikend zijn om in het gevraagde te voorzien. De advertentie-opbrengst van 't bondsorgaan is practisch niet op te voeren, doch zou bij ver- kleining er van zelfs kunnen achteruit gaan. Het voorgestelde gecompliceerde verzendings - systeem zou zeker tot vele en lastige moeilijkheden geven, daarentegen geen besparing bren- gen. Het H. B. kan daarom niet tot aanneming van dit voorstel adviseeren.
VOORSTELLEN AFDEELING MAASTRICHT.
Het Hoofdbestuur zorge, dat ieder N. K.-lid, zijnde daardoor ook lid van I.K.U.E., het orgaan van I.K.U.E. „Espero Katolika”
gratis ontvange.
T oelichting:
Op welke wijze dit moet geschieden laten we geheel aan de Jaarvergadering over. Ons schijnt het niet logisch, een vereeni- gingsblad te hebben, doch dat afzonderlijk te moeten betalen.
Prae-advies van het Hoofdbestuur:
Zie bij voorstel Volendam!
VOORSTEL 2.
De Algemeene Jaarvergadering van „Nederlanda Katoliko”
worde ook eens gehouden in een plaats in Zuid-Limburg.
Toelichting:
Aangezien Limburg thans veel afdeelingen telt, hebben ze ook eenigszins recht, de Alg. Jaarverg. eens op een meer goed- koopere wijze te kunnen bezoeken. Nu wordt dit nagelaten, omdat het te duur is.
Prae-advies van het Hoofdbestuur:
Het Hoofdbestuur zal gaarne deze wenk in gedachten houden.
Concrete uitnoodigingen zullen dus gaarne in overweging wor-
den genomen. _________
HOOFDBESTUURSVERKIEZING.
Aan de beurt van aftreden zijn: Mej. Th. Simonis, Rotterdam;
S-ro L. G. C. de Jong, Roelofarendsveen; S-ro J. H. Westen, Groningen en S-ro L. Weijts, Apeldoorn.
De aftredenden stellen zich herkiesbaar.
Onder overlegging van bereidverklaring zijn de navolgende candidaten gesteld: S-ro J. M. v. Gasteren, Amersfoort (door de afdeelingen Haag 2 en Amersfoort); S-ro G.H. Vocks, Zwolle (door de afdeeling Groningen); S-ro K.J. Vernooij, Amsterdam (door de afd. Amsterdam, gesteund door de afdn. Alkmaar, Beverwijk, Haarlem, Lisse en W ormerveer); S-ro H. J. Th.
Perry, M aastricht (door de afd. Maastricht).
Namens het Hoofdbestuur, F. J. v. d. BURGT, Bondssecretaris.
UITSLAG ONTWERP VLAG.
Tijdens de in Den Bosch gehouden H. B. vergadering van 20 M aart 1938, heeft de commissie, belast met ’t beoordeelen van de ingezonden vlagontwerpen, besloten de uitgeloofde prijs van ,/ 10 toe te kennen aan het ontwerp van den Heer J. Bom te
’s-Gravenhage, als zijnde het mooiste en het practisch best uit- voerbare ontwerp. Aan den gelukkigen winnaar onze hartelijke gelukwenschen. De niet bekroonde ontwerpen zullen worden teruggezonden aan de afzenders, met dank voor de moeite welke zij zich getroost hebben.
Namens de commissie, Mej. Th.M.A. SIMONIS.
JAARVERGADERING BREDA.
Wij herinneren nogmaals aan de Jaarvergadering van N.K.
die op Zondag 22 Mei in Breda zal plaats vinden.
In het Meinummer verschijnt het uitvoerig programma. Reeds thans echter vestigen wij er de aandacht op, dat de afdeeling Breda voor een prettige entourage gezorgd heeft. Wij beschik- ken over de groote zaal van „CONCORDIA” aan het Mr van Coothplein, bij het begin der Baronielaan.
In de middagpauze wordt in dat gebouw een gezamenlijke Brabantsche Koffietafel georganiscerd. Berste klas, volop koffie, brood, ham, worst. eieren euz.!
5.30 uur. Excursie per autobus naar Meerselsche Dreef in Belgie, langs kasteel Bouvigne.
7.30 uur, terug aan station Breda.
De kosten voor de excursie f 0,30 per persoon.
De kosten voor de koffietafel f 1,— per persoon.
Men geve zich op aan den Bredaschen Secretaris den heer G. v. d. Heijden, Zeisstraat 38, Breda, maar liefst door gelijk- tijdige storting van het bedrag op diens girorekening 285.882.
Vanzelfsprekend zal ook ditmaal aan de Jaarvergadering een speciale H. Mis voorafgaan.
Deze zal gehouden worden in de Kapel van de St. Francis- cus-Kweekschool.
Met nadruk sporen wij onze leden aan, in grooten getale op te komen naar Brcda om onze jaarlijksche wapenschouw bij te wonen.
Uitvoerig en volledig programma verschijnt in het Meinum- mer van N. K.
XXa INTERNACIA KONGRESO DE I.K.U.E.
LJUBLJANA 6 - 1 1 AOOUSTO 193S.
GRAVA AVIZO.
En niaj antaŭaj numeroj ni komunikis pri la detaloj de la kongresvojaĝo. Speciale en la Februara numero de „N. K.”
troviĝas priskribo de la interesa vojaĝplano. Pluraj N. K.-anoj jam petis kaj ricevis la detalan cirkuleron, kaj kelkuloj jam definitive aliĝis.
Nun, lastsemajne mi ricevis kelkajn leterojn de samideanoj, kiuj intencas partopreni en nia kongreskaravano, sed pro plej novaj okazintaĵoj preferas vojaĝi laŭ alia trajekto. Ili demandas ĉu por tio ebleco ekzistas. Mi respondas: Certe, oni povas vojaĝi al Ljubljana ankaŭ tra Belgujo, Francujo, Svisujo kaj Italujo. Kaj vojaĝante tiamaniere oni ne tuŝas la teritorion de Germanujo aŭ Aŭstrujo.
Tamen, la distanco estas kelkcento da kilometroj pli granda.
Cetere ĉi tiu trajekto estas same bela kiel la unue projektita vojaĝo. La unua tranokto povus esti en Luzern; de ĉi tiu urbo ia vojaĝo estas ŝipveture daŭrigata (Lago de kvar arbarurboi).
Restus tempo por duontaga vizito al ĉarma urbo Lugano. La ĉefurbo de Ital-Svisa kantono Tessino meritas tian viziton per- fekte. Vespere al Milano, kie ni povus resti la duan nokton. En la posttagmezo de la tria tago forveturo al Venezia, alveno je la 5a posttagmeze. Por Venezia ni disponas ankaŭ pri la sekvanta mateno. Proksimume je tagmezo de tiu kvara tago (Sabato 6-8) ni forvojaĝi povas al kongresurbo Laibach. Alveno je la 19.15a, do sufiĉe frue por la malferma interkonatiĝa kunveno.
Karaj kandidatoj por la nunjara kongresvojaĝo, bonvolu in- formi min pri via opinio! Kion vi preferas, la „germanan” aŭ la „italan” projekton? Pri la kostoj? Plene informita mi ne estas ankoraŭ. Sed la diferenco nur povas esti tre malgranda.
Ankaŭ por la returnvojaĝo estas uzebla la sama trajekto.
Sed nun anstataŭ la Gotthard-linio ni uzu la Simlon-vojon, vojaĝante do tra Centra Svisujo, preterpasante lagon „Mag- giore", montoj Monch kaj Jungfraŭ kun iliaj eternaj neĝpintoj.
kaj fine ankaŭ ĉefurbon Bern. Mi estas scivola pri via opinio.
La vojaĝo entute daŭros 11 tagoj: de la 3a matene ĝis la 13a vespere, en Aŭgusto venonta. Ni ne projektis noktajn vojaĝojn:
nokte ni do dormos en bonaj hoteloj.
La kongreso mem daŭros de Sabato vespere ĝis Ĵaŭdo matene (11-8). En Laibach oni organizas diversajn ekskursojn, i.a. al la Adriatika Maro. Se vi estas interesulo mi sendas al vi speci- alan presitan prospekton pri tiuj ekskursoj.
En „ESPERO KATOLIKA” vi povas legi ĉiujn detalojn de la kongresprogramo. Jam nun estas klare, ke la lokaj organi- zantoj estas viglaj liomoj!
Fine mi memorigas: Detalan prospekton pri la kongreskara- vano mi sendas al ĉiu petanto. Vidu ankaŭ la priskribon en la Februara numero de „N.K.”. Mi prizorgas ankaŭ la kongres- kotizon.
’s-Hertogenbosch, 10 Brugstraat. H. DAMEN.
„NIA XX-a” LJUBLJANA, JUGOSLAVIO.
Leteradreso: Damian Vahen, Ljubljatia, Reslova 29., Jugoslavio.
LJUBLJANA invitas vin!
Fabelbela Slovenio allogas vin!
Partoprenu „Nian XX-an jubilean”, kio okazos en Ljubljana 6-11. VIII.
Jubilea KONGRESLIBRO estos vere jubilea! Gi estos riĉe ilustrita, enmetotaj estos 3 koloraj bildoj de famkonataj slovenaj
pentristoj, tiel de Rihard JAKOPlC, Maksim GASPARI; por belaspekto garantias nomo de redaktoro de la libro Damjan Vahen, kiu redaktas plej riĉe ilustritan revuon „Niaj vizaĝoj”.
Ciu aliĝinto, kiu pagas Din 45.— kaj sendas fotografaĵon al redaktoro, rajtas je aperigo de lia portreto en la libro. Same 3 linian anonceton rajtas sendi ĉiu, kiu aliĝas kaj pagas aliĝkoti- zon plej malfrue ĝis 15-a de Junio.
Ne forgesu! JUBILEA KONGRESLIBRO estos valora pose- daĵo de ĉiu libroamanto.
A1 ĉiu aliĝinto ni sendis prospektojn kaj aliĝilojn por eks- kursoj! Bonvolu ilin ju pli baldaŭ plenumi kaj sendi al L.K.K.
sekretario. Ne nur de L.K.K., sed ankaŭ de vi, ĉiuj dependas la sukceso de „Nia jubilea XX-a” ! Aperigadu artikolojn en naciaj gazetoj! Ciam kaj ĉie propagandu „Nian XX-an"!
Ciu 25-a aliĝinto ricevos de L.K.K. valoran premion!
DAMJAN VAHEN, L.K.K. SEKRETARIO.
AL LANDAJ LIOOJ KAJ E-ORGANIZOJ TUTMONDAJ!
Okaze de jubilea XX-a I.K.U.E. kongreso en LJUBLJANA 6-11. VIII 1938 JUGOSLAVIO oni intencas aranĝi grandstilan revuon de naciaj kostumoj. Tio estus ne nur propaganda por ESPERANTO, tio estus grandioza manifestacio de nia espe- ranta ideo!
Ciuj popoloj sub unu sola tegmento,
plej diverslingvanoj tamen komprenas unu la alian!
Cu vi povas imagi la sukceson de tia revuo? Cu ĝi ne mon- trus plej praktike al ĉiujara plej diversa kongresaro la prak- tikan valoron de ESPERANTO kaj ĝian utilon.
Tial L.K.K. de „Nia XX-a” turnas sin al vi!
Cu vi povas kaj volas aranĝi unu aŭ pli grupojn de plej famaj naciaj kostumoj el via lando?
La grupo povus konsisti el diversseksaj homoj (plej bone paroj) kiuj prezentu erojn el popola vivo, kutimoj, dancoj, k.t.p.
Plej bonvenaj estus grupoj el tri aŭ kvar paroj kun muzikantoj.
Tiuj ĉi lastaj muziku je popolaj instrumentoj. Grupo poste povas bele prezenti dancon de sia popolo (se estus pliaj, dancojn de sia regiono).
La elspezoj por la partopreno ne estas grandaj, tial la aranĝo ne estas malfacila. L.K.K. prizorgos rabaton sur fervojoj, va- porŝiplinioj en Jugoslavio, same estus oportune, se landaj ligoj prizorgus fervojrabaton en siaj ŝtatoj.
Ni turnas nin al vi bonintence; se vi nur povas, zorgu ankaŭ vi, ke tiu momento estu des pli eluzita por propagando de ESPERANTO!
Se ĉiu landa ligo nur parte faros, kion ĝi fari povas, la suk- ceso neniel forestos.
Bonvolu tiurilate respondi al nia adreso almenaŭ ĝis 15-IV.
L.K.K. prizorgos por la plej bela kaj originala grupo belan premion, se tiu revuo de naciaj kostumoj estos aranĝota!
Varbu por la kongreso. La kotizo estas tre malalta. Nur Din 50.— aŭ egalvaloron ĉiu povas oferi por nia sankta afero!
Atendantaj tiurilatan Vian sciigon salutas Vin Via
DAMJAN VAHEN, L.K.K. SEKRETARIO.
VAN DE PROPAGANDADIENST.
BELANGRIJKE PRIJSVERLAOING!
Ingevolge besluit van de bestuursvergadering van 20 Maart j.l. zijn met ingang van 1 April enige van onze artikelen belang- rijk in prijs verlaagd.
Voor de a.s. jaarvergadering rekent het hoofdbestuur op een flinke verspreiding van deze artikelen.
Onze zangbundel „Katolika Kantaro”, waarvan de oude prijs was 35 ct. p. stuk wordt nu geleverd voor 20 ct. p. stuk en bij afname van minstens 25 stuks zelfs voor 15 ct. p. stuk! Een ongelooflijke prijs vcor een bundel van 33 liederen met muziek!
Ons affiche is verlaagd van f 0,225 per stuk (dit is kostprijsl op 15 ct. per stuk en bij afname van minstens 10 stuks zelfs voor f 0,12’ per stuk.
Afdelingsbesturen voert deze artikelen in uw afdeling nu eens in. Plaatst onze affiche, waar er maar plaats voor beschikbaar
is. maar zendt uw order spoedig!
J. H. WESTEN, Prop. chef.
Oppenheimstraat 54-a, Groningen. Postrekening 288627.
Kort verslag van de Prop. Dienst.
over het tijdvak 15 April ’37 - 15 Mrt ’38.
In totaal werden in deze periode 25815 stuks van ons mate- riaal verstrekt, dit is in vergelijking tot de voorgaande periode een lichte teruggang n.l. + 5000 stuks. De opbrengst van dit materiaal (zeer veel werd in verband met de omstandigheden van vele afdelingskassen gratis verstrekt) was ondanks dat aanmerkelijk hoger n.l. f 346,16 tegen vorig jaar f 287,985. De onkosten van verzending bedroegen f 47,535 ( vorig jaar f 43,385 ).
Na afrekening van f 200,— aan den penningmeester van N.K.
is de stand van de kas per 15 Mrt ’38 f 102.625.
Nieuw materiaal werd er in deze periode niet aangemaakt.
Aanschaffing van fietswimpels, waarom aanvankelijk werd ge- vraagd, stuitte af op gemis aan bestellingen.
De leveranties en bemoeiingen van onze dienst hebben zich inmiddels uitgestrekt tot Belgie, Ned. Indie en Suriname.
A1 met al, redenen genoeg tot tevredenheid, al zijn we niet voldaan.
Onze kantaro en affiche moeten er nu in! Men zie de ver- laagde prijzen!
Een woord van dank aan allen, die hun vertrouwen in onze dienst bleven stellen, vooral echter aan degenen die ons mate- riaal afnamen en er mee woekerden.
Inmiddels wacht op uw order,
J. H. WESTEN, Prop. chef.
INTERNACIA KATOLIKA INFORMEJO.
Van de 1-cents-actie ontvangen: Schiedam 3,10 gld; Volen- dam 2 gld; Amsterdam (W) 2 gld; Tilburg 0,32 gld.
Nog ontvangen van S-ro H. v. Z. te L. 2,50 gld.
De propaganda-avond te Vught bracht 2,685 gld. op en de feestavond te Dcrdreeht 4,40 gld. Aan allen dank!
Over die feestavond te Dordrecht schrijft de Secretaresse:
,,Oisterenavond was het feest voor onze club: bonte vasten- avondviering met muziek, zang, toneel en een dansje. De leden hadden verschillende introduce’s meegebracht, velen waren gecostumeerd en het ging er vrolijk toe. Wij hebben echter ook I.K.I. niet willen vergeten: als eerste nummer werd door Mej. J. D., die als bloemenverkoopster was gekleed, een op I.K.I. toepasselijk liedje gezongen; daarna ging ze met haar mandje mooie papieren bloemen (eigen fabrikaat) door de zaal om iedereen een bloem op de borst te spelden. Kapelaan 0 . ging erbij met zijn petje rond om te collecteren. Het resultaat, zijnde 4,40 gld heb ik reeds op uw giro overgeschreven. Misschien is dit idee ook door andere clubs op feestavonden over te nemen:
het was een zeer aardige attractie, die zeer op prijs werd ge- steld. In elke club zijn wellicht wel handige dames, die van crepe-papier aardige bloemen vveten te vervaardigen. Met een beetje goede wil kan zo iets m.i. overal worden op touw gezet.
Als de feeststemming er eenmaal in zit, heeft men voor een goed doel graag een offertje over, ’t ligt er m aar aan hoe men het inkleedt.”
Ik behoef hier niets bij te voegen dan alleen de wens, dat vele clubs dit voorbeeld zullen volgen.
Er. M. MONULFUS, I.K.I.-Secretaris.
PASTRO POELL FONDAjO.
Sesa Komuniko.
Sumo laŭ komuniko en Februaro-numero de N.K.: Gld 77,78 Sendis plue:
H. P. kvara kaj lasta pago de Sekcio M aastricht Gld 15,35
Sume Gld 93,13
Ni esprimas nian koran dankon al la Sekcio Maastricht kaj fervora kolektanto S-ro H. P. kiu sendis al mi entute f 60,35.
Cu la aliaj sekcioj forgesis nian Poŝtkonton? La numero estas: 173910.
Th. VAN DER KLAAUW, Jonkerstraat 77, Den Helder.
UIT DE AFDELINGEN.
ROTTERDAM. Esperantista Sonĝbildo.
Onder groote belangstelling hebben de Rotterdamsche R. K.
Espcrantogroepen in samenvverking met hun Schiedamsche zustervereeniging op 28 Februari 1938 het vastenavondfeest gevierd.
De zaal was uitverkocht, terwijl vele belangstellenden, die zich op het laatste moment van een kaart wilden voorzien, teleurgesteld moesten worden.
Het initiatief voor deze avond was genomen door „Norda Grupo”, de onlangs in Rotterdam-Noord opgerichten sub-af- deeling van „La Katolika Stelo”.
Het programma bestond uit een betrekkelijk vfot afgewerkt revuetje met Esperanto-strekking onder den titel „Esperantista Sonĝbildo”, van de hand en onder leiding van Sro J.B.Winkeler.
De slagzin van de avond was ... ĉar la Ligo de Nacioj kunvenas Esperante!!!” Alleen maar jammer, dat het voorals- nog een Esperantisten droombeeld i s . . . .
Over het algemeen kunnen we zeggen, dat er hard gewerkt is voor deze avond. Zes weken voorbereiding waren te kort. Maar toch, ondanks dit feit, dat er de oorzaak van was, dat bijv. D-ro Szylagano, die den volkenbondsleden Esperanto zou onder- wijzen met een buitenmodel strikje opkwam, mogen we toch wel zeggen, dat deze avond op de debetzijde van de rekening ..Succes” van de Rotterdamsche Esperanto-beweging geboekt mag worden.
Als de R.damsche R. K. Esperantobeweging op deze inge- slagen weg voort blijft gaan, dan gaat zij een goede toekomst tegemoet,
H. S.
LEIDEN.
La 28an de Aprilo la tri Lejdenaj Esperanto Unuiĝoj organi- zas festvesperon je la 8a en „Zomerlust”, apud la stacidomo.
Tiam ni aŭdos kiu klubo gajnos tiun ĉi jaron la ŝanĝstelon.
S-ro Grolieman el Culemborg estis tiel aflabla sendi al ni la konkurstaskon, kiun li korektos.
Estos amuza vespero kun muziko, teatrajo, k.t.pl.
Ciu Esperantisto estas kore bonvena. Eniro senpaga.
SEKRETARIINO.
EINDHOVEN. „Suda Kruco”.
De avond van 26 Januari j.l. bij gelegenheid van de 60e ver- jaardag van den heer P. A. Sehendeler, zooals reeds geannon- ceerd in het vorige nummer van N.K., tieeft de verwachtingen verre overtroffen.
Toen te ongeveer 8.10 uur de heer P. A. Schendeler de zaal betrad. gevolgd door zijn echtgenoote, ging er een spontaan
„Lang zal hij leven” op. Toen ook even later de Geest. Adviseur de heer Pastoor J. J. M. Sicking arriveerde, beklom de voor- zitter van „Suda Kruco”, de heer v. d. Vijver, het spreekge- stoelte en memoreerde in treffende bewoordingen het werk- zaam leven tot heden in dienst van Esperanto, zoowel als parti- culier van den heer P. A. Schendeler. Hij schilderde zeer voortreffelijk het lief en leed in dienstbetrachting en plichtbesef in de gelederen van I.K.U.E., van N.K. en Suda Kruco. Tot dank en uit achting voor het vele voor Suda Kruco gedaan, boodt hij namens de leden der vereeniging een prachtige ligstoel aan, gecombineerd met boekenkast en schrijftafel en verder getooid met een prachtige bloemenmand.
Ten zeerste geroerd, dankte de jubilaris en hoopte voor zich zelf en voor Suda Kruco nog eenigen tijd hier beneden in dit tranendal te blijven.
’n Vijftigtal brieven, kaarten en telegrammen mochten hem bereiken, zoowel van binnen als buitenland.
Volgde verder de installatie van den Geest. Adviseur, die hierna in zeer rake uitdrukkingen de bewoordingen van den voorzitter ontleedde en hoopte van ganscher harte de verwach- ting te kunnen vervullen, die men van hem koesterde. W aar hij de eerste Geestelijke Leider was geworden van deze vereeni- ging, behoefde hij in elk geval geen critiek te verwachten over zijn werk ten opzichte van een voorganger.
De verdere avond, tot het einde toe bijgewoond door den Geest. Adviseur, had een zeer animeerend verloop. Er traden op een tiental krachten uit de vereeniging zelf, door wie met behulp van een imitatie P. Peg een non-stop-revue was geensce- neerd. Het was een bijzondere avond.
M. T. AERDTS.
's-GRAVENHAGE. „Inter Paco kai Amo”.
5 Jaar bestaat J n te r Paco kaj Amo". 5 Jaar van hard onver- moeid werken, dikwijls gepaard met tegenkanting. W at de Katli.
Arbeiders op touw zetten, moet lukken. En als op 24 April dit eerste lustrum zal worden gevierd, zal er, ondanks het gewone verschijnsel der afdeelingen, het verlies van leden, moeten wor- den geconstateerd, dat I.P.K.A. zich staande wist te houden en ond.er de flinke afdeelingen wordt geteld.
Er bestaat bij I.P.K.A. een gewoonte, om niet herhaaldelijk personen te prijzen. Toch moeten wij een eere-saluut brengen aan hen die steeds in de weer waren en vanaf het ontstaan van de vereeniging hun krachten hebben gegeven.
Op Zondag 24 April zullen de leden van I.P.K.A. feestvieren,
’s Morgens een H. Mis waarna gezamenlijk ontbijt.
Des avonds een grootsclic fccstavond in „Musica” met „De Man, die zich kon wreken”, op te voeren door eigen tooneelclub.
Hare vele kennissen (zuster-vereenigingen) zullen dien avond kunnen gelukwenschen.
„Inter Paco kaj Amo” moge steeds blijven groeien, tot heil der Roomsche arbeidersstand.
AFD. PERS-COMMISSIE.
LTRECHT. „La Kruco cn la verda Stelo”.
La 27an de Februaro la sekcio de N.K. en Utrefito oferis al siaj membroj gajan vesperon en Domo „Sankta Johano”. Ci tiu festvespero estis preskaŭ tute prizorgata de kelkaj klubanoj kaj kvankam, post kelkjara haltado en ĉi tiu rilato, ĝi estis la unua klopodo, ĝi ĝenerale kontentigis la ĉeestantaron.
La dua prezidanto malfermis per kelkaj bonelektitaj paroloj la vesperon. Nia propra kantklubeto aŭdigis trion da Esperantaj kantoj. Poste ni aŭdis trumpetsolludaĵon de membro, kiu mult- maniere kunlaboris por sukcesigi ĉi tiun feston.
Sekvis deklamacio de membrino, kiu jam perdis sian kuliso- timon, kaj italaj, anglaj kaj francaj kantoj de gasto.
Post tio ĉefestrarano prezentis al ni mallongan, sed tre trafan paroladon.
La vicprezidanto nin amuzis per deklamaĵo, titolita „Milit- profitulo”. Nia gasto reaŭdigis sin per belaj kantoj kaj la jam menciita membro igis admiri nin sian belan vaĉon.
Fine trio da klubanoj prezentis al ni teatraĵon. Post kelk- hora agrabla kunesto, kiu i.a. montris al ni, ke ne multaj el la ĉeestantaj geanoj jam bone kapablas dancadi, la gefestintoj returne iris .al siaj hejmoj kun la firma decido pli ol en la estinteco dediĉi sin al la kara Esperanto-afero, precipe, ĉar speciale por tio verkita kanto agrablege instigis nin fari tion.
S.
La Brareko-Regiontago en Bergen op Zoom.
Post la enkondukaj vortoj en la antaŭa numero, ni ĉi-foje nur mallonge ree vokas ĉiujn samideanojn al ĉeestado de Bra- reko-Regiontago, kies prizorgadon prenis sur sin la sekcio N.K.I.
cl Bergen-Op-Zoom (lla n kaj 12an de Junio), kaj kiu sendube distingos sin per brilaj arangaĵoj kaj agrabla sfero; ankaŭ pro la festoj jubileaj, kiuj tiam okazas en B.O.Z.
La detala programo sekvas sube.
NICO HOEN Jr„ Prez. de „BRAREKO”.
PROGRAMO.
SABATON, la lla n de Junio.
15h. Bonvenigo.
16h. Historia procesio.
18h. Brabanta komuna manĝo.
20h. „Antikva Bergen”.
DIMANCON, la 12an de Junio.
lOh. S. Diservo en la kapelo de 1’ Juvenato de 1’ S. Koro (Antwerpsche straatweg), dum vin predikos Patro L.
Roosen, teologia correspondanto de I.K.I.
llh . Brareko-kunveno.
12h. Lunĉo.
13h. „PRECISE” rondveturado sur la Skeldo.
15h. Vizito al la urbo kaj vidindaĵoj. i.a. muzeo, la iama markiza kastelo, urbdomo, Sta. Gertuda preĝejo, Za- menhof-monumento.
18,30h. Festena tagm anĝo.
20h. en „Thalia” aŭ „Antikva Bergen”.
Informojn donas: S-ro J. Oerlemans, Oude Wouwsche baan 38, BERGEN OP ZOOM.
JUBILEOJ DE LURBO BERGEN OP ZOOM.
Kvankam Bergen-op-Zoom jam 25 jaroj pli frue akiris siajn urbrajtojn, tamen, ne pli frue ol en ĉi tiu jaro, la urbo festas sian 650 jaran ekzistadon, pro tio ke diversaj memorindaj datoj nunjare koincidas.
Esperantistoj, kiuj vizitos nian urbon en Junio, por ĉeesti !a festojn (4a-13a) povas senpage akiri ĉiajn informojn de la sekretario de „Nia Katolika Idealo” en Bergen-op-Zoom, se ili enfermas poŝtmarkon (5 c.) por la respondo.
Precipe pro loĝado oni baldaŭ informu nin, ĉar alie ni ne povas certigi al vi loĝadon dum ĉi tiu tempo.
Informojn pri la „Speciala Esperantista programo” (Region- tago de „Brareko” de la l l a kaj 12a de Junio informas S-ro J. Oerlemans, Oude Wouwsche baan 38, Bergen-op-Zoom.
Sekr. N. K. I. J. DERCKS.
UIT DE ESPERANTOBEWEGING.
DE FEDERATIE OVER 1937.
Uit het jaarrapport van de Federatie van Arbeiders Esperan- tisten blijkt dat het aantal leden is gestegen tot 4779 en het aantal afdelingen tot 158. De oplaag van het orgaan der Fede- ratie steeg in 1937 tot 7500.
KONGRESSEN.
Xe Nederlandse Esperanto Kongres (L.E.E.N.) Amslerdam op 10, 17 en 18 April 1938.
23-e Federatie Kongres, Leeuwarden op 5—6 Juni 1938.
30-e Universele Esp. Kongres (I.E.L.) London, 30 Juli—6 Aug.
1938. Het aantal deelnemers is reeds over de 1000 uit 25 landen.
KONORESO ESPERANTA:
Je la Pentekostotagoj (4-5 kaj 6 Junio 1938) okazos en la mondfamkonata kaj mezepoka arturbo Brugge (Belgujo) la 9-a Flandra Kongreso Esperantista.
La Kongreso estos ega sukceso ear la programo enhavas i.a.:
Vizitado de la mezepoka urbo kun ĝiaj belegaj malnovaj pre- ĝejoj kaj aliaj konstruaĵoj; kun ĝiaj mondfamaj muzeoj kun pentraĵoj de Van Eyck kaj Memlinck; kun ĝiaj multaj kana- letoj kiuj donis ĝin la noino de „Venecio de la Nordo”.
Ankaŭ artvespero, sonorilarkoncerto, sportfesto (piedpilko- kaj aliaj ludoj), balo, sekciaj kunvenoj kaj ekskurso al la meze- poka Damme estas sur la programo. La geesperantistoj kiuj deziras partopreni la Kongreson estas petataj senprokraste pagi la kotizon pere P-konto 4407.30 je nomo de Maria Vincke, kon- gresa kasistino.
Por pli da informoj skribu al Kongreskomitato al jena adreso
„Sekretariejo de 1’kongreskomitato, Komvest 70, Brugge (Bel- gujo) La kotizo estas 3 belgoj - (por anoj de Flandra Ligo Esperantista nur 2,40 belgoj).
ESPERANTO-ELSENDOJ
de la Katolika Radio-Stacio (K.R.O.) en HILVERSUM (Nederlando).
horo de elsendo: proks. 22.40 Greenwich-tempo.
Ondolongo ĝis la 1-a de Junio: 875 m„ ankaŭ 415.5 (Jaarsveld) 10 Aprilo: C.A. Ouwendijk, sacerdoto, temo: „Mirakloj”
24 Aprilo: A.F. Leideritz, temo: „La Nederlanda Komunumo”
8 Mei: J. Smeehuyzen S.C.J. temo: „Mario-honorigo”
22 Mei: Fraŭlino R. Tushuizen, temo: „Doktorino Helen Keller”
5 Juni: .1. van Zelst S.C.J., temo: „La Morto”
19 Juni: P. Heilker, Prezidanto de I.K.U.E., temo: „Paĝoj el mia vivolibro”.
BOEKBESPREKING
(Recensie-exemplaren te zenden aan het Redactie-adres) (Recenzotaj.n verkojn sendu al la redakcia adreso).
Por la Honoro de nia lando. A. Viruly. Tradukis el Nederlanda lingvo P. W. van Sijn. Eldonis: D. van Sijn & Zonen, Rotterdam.
Jam en Okt. nro. de 1937 ni recenzis ĉi tiun „pledadon por aertrafiko super la militpensado”. Ni tiam bedaŭris ke tia por ĉiu pripensinda bro- ŝuro aperis en tiel terure malbona traduko. Nun ĝi denove aperis kai multaj eraroj malaperis. La lingvo nun almenaŭ estas legebla. Aĉetu kaj legu, kaj pripensu.
Eigenamen in Esperanto. Door O. J. Degcnkamp. Uitg. Fed. v. Arb.
Esp., Amsterdam.
Een zeer interessant studierverkje dat voorziet in een behoefte. Hel geeft aanvvijzingen en raadgevingen betreffende het gebruik van eigen- namen: personen, plaatsen, landen, straten, bruggen, gebouwen, schepen, volken, dieren en planten enz. Aan hen, die dikwijls in de doolhof verdwalen en gaarne zouden komen tot een systeem, kunnen we dit werkje warm aan- bevelen. Het is niet duur en de uitvoering is zoals we van de Federatie gewend zijn.
Examen doen. Handleiding voor Candidaten voor het A- en B-examen.
Uitgave van Libro- servoj F.L.E. en L.E.E.N.
Dit werkje wil de kandidaten nader inlichten omtrent de eisen voor de genoemde examens en de studie daarvoor. Het is samengesteld voor de examen& van de Examen-commissie F. L. E. en L. E. E. N., dat andere eisen heeft dan ons examen-comite. Het geeft de vermelding van de ge- stelde eisen oefenstof en aanwijzing van studieboeken en is als zodanig een goed bruikbare leiddraad.
La Verda Stelo, rigardata el la Ekstrema Oriento. Intimaj Paroloj de Nova Plugisto. Verkis Yositatu Sibata. Tradukis el Japana lingvo.
Kinsyoo Siraki. Eldonis Nagoya, Esperanto Asocio, 2 Teppoo-Tyoo.
Interese laŭ enhavo kaj stilo kaj lingvo Pledas por returniro al la Naturo
INGEZONDEN.
ONZE EXAMENS.
Met eenige verwondering las ik in de vorige aflevering van ons bondsorgaan de mededeeling, dat het onderdeel „opstel”
van het B-examen geschrapt is en vervangen is door een z.g.
cacographie.
Deze mededeeling heeft me werkelijk eenigszins verrast. De eischen voor het B-diploma zijn m.i. toch al niet zeer hoog, en nu deze vermindering weer.
Eenieder die, hetzij uit hoofde van zijn beroep, hetzij uit lief- hebberij zich met de studie van de moderne talen bezighoudt, zal bij vergelijking van het onderwijsdiploma in Fransch, Duitsch en Engelsch met het B-diploma Esperanto constateeren, dat er een hemelsbreed verschil bestaat in de eischen, aan beide
diploma’s gesteld. Ja, ik vraag ine zelfs af, wat weet een B- diploma-bezitter eigenlijk van grammatica af? Hij kan een behoorlijk stuk proza of poezie vertalen, m aar meer dan ook niet. Over het vak spraakkunst worden hem geen lastige vra- gen gesteld, terwijl m.i. van een taal „leeraar” toch wel ver- wacht mag worden, dat hij een algemeen, behoorlijk gefundeerd
inzicht heeft in het geraamte van de taal, de grammatica.
Het opstel bood dan voorheen nog de gelegenheid om zich stilistisch te uiten. En wanneer men daar dan in aanmerking neemt, dat stilistiek en grammatica zeer nauw aan elkaar ver- want zijn, dan begrijpt men dat vroeger de heeren examinatoren uit een goed stilist tenminste nog een goed grammaticus kon- dcn concludeeren. Ik geef toe, dat het in de toekomst toe te passen beginsel van de „cacographie”, in zooverre dit tenminste mondeling geschiedt, ook aanleiding zal geven, tot het bespre- ken van spraakkunstige moeilijkheden. Maar dan blijft voor den nieuwbakken Esperanto-taalleeraar toch nog altijd het groote gevaar bestaan dat hij zich stilistisch niet goed zal kun- nen uiten. Een goed stilist zal wel altijd een goed grammaticus zijn, maar andersom een goed grammaticus behoeft niet immer cen goed stilist tc wezen.
En wanneer we dan in verband hiermede eens bedenken, dat voor een simpel Mercurius-diploma Nederlandsche Handels- correspondentie een OPSTEL geeischt wordt, een diploma dus voor menschen, die alleen maar praktisch werkzaam behoeven
tc zijn, dan moet hem, die de toch werkelijk niet zoo erg gemak- kelijke taal Esperanto gaat onderwijzen, toch wel gewaarborgd zijn, dat hij zich volgens de regelen der kunst kan uitdrukken in deze taal.
Ik wil tenslotte mijn artikeltje besluiten met de volgende opmerking, welke ik hierbij tot de betreffende autoriteiten richt.
Esperanto bestaat nu 50 jaar en wij hebben kunnen consta- teeren, dat het zich in dezc periode verbazend ontwikkeld heeft.
Van oorspronkelijk niet veel meer dan geniale code is het uitge- groeid tot een werkelijke, mooie, levende taal.
Is daarom, om consequent tc blijven, de tijd niet rijp om de exameneischen te gaan verzwaren in plaats van te verlichten?
In het belang van Esperanto en van de beweging?
JAM TEMP' ESTASl!
H. SMITS, Rotterdam.
Opmerking. Aanvechtbaar is dc stelling, dat een goed stilist altijd wel een goed grammaticus zal zijn. Integendeel een handig stilist zal in een opstel grammaticale klippen bewust of onbewust weten te omzeilen. (Red.)
NIA JUNULARO.
„NEDERLANDA KATOLIKO”
OFFICIEEL ERKEND DOOR DE KRUISVAART-BEWEGING.
De diocesane mannelijke jeugdbeweging in het bisdom Haar- lem, DE KRUISVAART, heeft onder de vele vaardigheden waarvoor haar jongens zich kunnen bekwamen, ook officieel het Esperanto opgenomen. Op zich is dit reeds een mooi succes.
Van bijzonder betekenis voor Nederlanda Katoliko is echter, dat de Kruisvaart-leiding N. K. verzocht heeft, de eisen samen te stellen, waaraan de jongens moeten voldoen om het insigne te mogen dragen.
Ziehier een officiele erkenning van de plaats, welke Neder- landa Katoliko toekomt.
Dat de Kruisvaart in deze de andere jeugdbewegingen voor- uit is, danken we voorzeker aan onze ijverige jeugdleider P. J.
van Bentum uit Den Haag, die zich reeds meerdere malen iu de Kruisvaartbeweging voor Esperanto verdienstelijk heeft ge- maakt. Ook voor degenen, die het Haags congres bezochten, is hij geen onbekende, daar hij de leider was van het groepje gedienstige jongens-gidsen.
Een contact tussen Nederlanda Katoliko en een jeugdbewe- ging zoals hierboven vermeld is, is ongetwijfeld een flinke stap vooruit in de goede richting! En het zal, hoop ik, ook een aan- sporing zijn voor leidsters en leiders in andere jeugdbewegingen, om hetzelfde te proberen. Toe, dames en heren, zet uw schou- ders er eens onder. W at de een niet vermag, lukt misschien een ander. E n : „eĉ guto malgranda konstante frapanta,
traboras la monton granitan!” Nictwaar?
L. W.
LETERKESTO.
L. V. en H. Niajn paŝojn ni ne povas libere uzi por privataj entreprenoi.
Ni helpis vin komenci. Eventualan raporton ni eble donos lokon. Sukceson.
Wegens overvloedige copie kon veel geen plaats vinden, o.m. moest A!delingsnieuws en een ingezonden artikel over „La Interna Ideo” wachten tot een volgend nummer.
TAALVRAAGSTUKKEN.
A. TAALRUBRIEK VOOR BEGINNERS.
Uitwerking der oefening 65.
1. Marie trouwde met een met- selaar; Johan trouwde met een dienstbode.
2. De voorzitter begroette den spreker met enige hartelijke
1. Mario edziniĝis kun1) maso- nisto; Johano edziĝis kun ser- vistino.
2. La prezidanto salutis la pa- rolonton2) per kelke3) da koraj vortoj.
3. Mijn kinderen zijn zeer leer- gierig; zij zijn liever op school dan thuis.
4. Antoon is een meter lang en Piet anderhalve meter; wie is de langste?
5. Zonder acht te slaan op de opmerkingen van het publiek, vervolgde de spreker zijn rede.
6. Wij dachten, dat hij spoedig terug zou komen. Verwonderd zagen ze elkander aan.
7. Ingesloten zend ik U een post- zegel, opdat ge me dadelijk kunt antwoorden.
8. „Dat eten is niet te eten”, riepen de soldaten: Wij weige- ren het te eten en eten het ook niet”.
9. Eerst wilde hij mij niets zeg- gen, m aar later vertelde hij mij de waarheid. Met z’n vijven.
. 437 . 0,27.
10. M argareta zingt het mooist van ons allen. Hebt ge uw best gedaan?
11. Deze kousen zijn gebreid door mijn zusje, maar die heeft mijn grootmoeder gebreid.
12. Zijn neef kwam gewond uit de strijd terug. Ik verveelde mij verschrikkelijk.
13. Hoe laat begint de vergade- ring? Om half acht. Zij, die later komen, worden niet toegelaten.
14. Hebt U dat glas gebroken, dat daar op de grond ligt? Help mij die spiegel ophangen; de schilderijen en de lamp hangen al.
15. De eerste dag van mijn va- cantie moest ik thuis blijven, want het regende.
3. Miaj infanoj estas tre lerne- rtiaj; ili pli volonte estas en ,a lernejo ol hejme4).
4. Antono estas longa unu me- tron kaj Petro unu kaj duonan nietrojn5) ; kiu estas la plia) longa?
5. Ne atentante’) la rimarkojn de la publiko, la parolanto daŭ- rigis sian paroladon.
6. Ni pensis, ke li baldaŭ reve- nos8). Mirigitaj ili rigardis unu la alian*).
7. Enmetitan10) mi sendas al vi Poŝtmarkon, por ke vi tuj povu11 respondi min.
8. „Tiu manĝajo ne estas man- ĝebla” kriis12) la soldatoj; „Ni rifuzas manĝi ĝin, kaj do ne manĝos ĝin”.
9. Komence li volis diri nenion al mi, sed poste li rakontis al mi la veron. Kvinope. Duono.
Tri okonoj. Kvarcent tridek sep.
Dudek sep centonoj.
10. Margareto kantas plej bele el ni ĉiuj. Cu vi faris vian eblon?
11. Tiuj ĉi ŝtrumpoj estas tri- kitaj de13) mia fratineto, sed tiujn trikis14) mia avino.
12. Lia kuzo15) revenis vundita el la batalo. Mi enuis terure.
13. Je kioma16) horo komenci- ĝos17) la kunveno. Je la sepa kaj duono. Tiuj1"), kiuj venos poste, ne estos enlasataj.
14. Cu vi rompis tiun glason, kiu tie kuŝas sur la tero? Helpu nun pendigi tiun spegulon; la pentrajoj kaj Ia lampo jam pen- das.
15. La unuan tagon10) de mia libertempo mi devis resti hejme, Ĉar pluvis.
OPMERKINOEN.
1. kun; ook al. 2. Niet: parolanton; hij zou nog spreker, was nog niet bezig. 3. Beter dan kelkaj koraj vortoj, immers het zullen we samenhangende, bijeenbehorende woorden ge- weest zijn. 4. Niet hejmen: geen richting! 5. Meervoud, meer dan eĉn, dus metrojn met een j! 6. Niet plej: (vergelijking tussen twee personen). 7. Niet sen atenti! Deze vorm word+
wel door vele goede Esperantisten gebruikt, maar Dr. Zamen- hof keurt hem af. 8. Niet: revenus! 9. Ook: lli rigardis sin reciproke. 10. Niet: enmelite. Dat ware een curieus geval!
Immers de vorm op e eindigcnde slaat terug op ’t onderwerp;
hier mi. Dan had mi zich zelf in de brief ingesloten. 11. Aan- voegende wijs na por ke. 12. Niet vokis. Dit woord heeft een heel andere betekenis. 13. Niet tra en ook niet per. ’t Woordje door in dergelijke lijdende vormzinnen, vertaalt men door de.
14. Ook: estas trikinta. Deze samengestelde tijd is hier niet nodig. 15. Ook: nevo. Dat ligt er aan. Uit de zin is niet op te maken, of ’t kuzo dan wel nevo moet zijn. 16. Ook: Je kiu horo of kioman horon of kiun horon. 17. Niet komencos!
18. Niet lli. Zij, die = Degenen, die! 19. Unuan en tagon met een n, want ’t is een bep. zonder voorzetsel.
Oefening 66. Examen 1934.
1. Vader wordt de volgende 9. De hond sprong op de tafel week ontslagen. en wierp onze prachtig blauwe 2.0nze buurman, die timmerman vaas omver (omverwerpen = is, maakt voor zijn zoon een renversi).
houten wagentje. 10. Verleden week heeft hij een 3. W at je ook zegt, ik geloof halve dag gewerkt („heeft ge- het toch niet. werkt” op twee manieren verta- 4. Jan, deze twee schilderijen len).
hangen niet goed; hang de 11. Deze zakdoeken kosten 20 kleinste boven het boekenkastje cent per stuk. Vindt ge die prijs 5. Zonder ons te groeten, ging te hoog?
hij de kamer uit. 12. Het nog uit te geven boek 6. Wij verheugen ons nu reeds zal drie gulden kosten („uit te op de aanstaande vacantie, die geven” een woord).
de 22ste Augustus begint. 13. Ik zou juist mijn jas aan- 7. Zij liepen met z’n drieen. 5 X trekken, toen er gebeld werd.
3 ’/4 = 16'/4. 3 — 3/4 = 2'/4. (aantrekken = surmeti).
105 is deelbaar door 3. 14. Hij, die zaait, zal oogsten.
8. Honderden mensen waren Onhoorbaar kwam hij naderbij.
aanwezig. Hij zei, dat hij mor- 15. Als ze dat geweten had, was
gen zou komen. ze zeker gekomen.
Inzendingen voor 16 April aan:
J. J. FILOTT, W illemstraat 91, Heerlen.
B. TAALRUBRIEK voor meer gevoruerden
.
Traduko de Ekzercaĵo 16 (en la Marta numero staras erare:
Traduko de Ekzercaĵo 14; anstataŭ 15); (Vidu N.K. Febru- aro 1938).
En Julio de la jaro 1931-a la tuta mondo estis ekscitata1) pro la trovo de la restaĵoj de la Andree-ekspedicio2) de 1897. La taglibro kaj aliaj notoj (alnotaĵoj), kiuj parte estis publikiga- taj3), impresis ankaŭ4) tiujn homojn, kiuj cetere (plue) ne mon- tras la plej etan intereson pri ckspedicioi al la polusa.i ') regi- onoj.
E1 Ia taglibro de Andree ni povas ekscii ne nur6) la traviva- ĵojn de la ekspedicio post kiam ĝi inter Spitsbergen kaj la Norda Poluso pro la nebulo estis devigita1) forlasi sian balonon.
sed ankaŭ ĉiujn aventurojn ĝis ilia m orto. sekvc de la terura malvarmo sur Vito, insuio inter Spitsbergen kaj Frans-Jozef- land(o). Ci tiuj per modernaj (help)rimedoj deĉifritaj notaĵoj (notoj) estas kortuŝa (emocia) atesto de idealismo kaj energio, kiujn nia kompatinda6) tempo ne plu opinias kredeblaj. Tiuj ĉi viroj venkis malfacilaĵojn, kiuj sendube estas multe pli gravaj ol tiuj, kiujn la plej multaj el ni devas venki.
Jam tuj je la leviĝo") la balono perdis sian trenŝnuron, pro kio ĝi fariĝis ludilo'”) de la vento. Jam post kelkaj tagoj venis neatendite la teruraj polusaj nebuloj, kiujn Frithjof Nansen tiom timis. Per sia terurega forto, per sia glaciiĝinta fluidaĵo ili premis la balonon de Andree sur la drivglacion, tiun timigan ĥaoson, kiu senĉese moviĝas kaj antaŭen flosas (drivas)11), kiu estas kunpremata kaj kiu ture am asiĝas... jen formante profundan fendon, jen kunpremiĝante je vasta frostfermita kampo.
Centojn12) da kilometroj fore Ia glacidezerto etendiĝis ĉiu- flanke(n). Tiu ĉi drivglacio ne estas glacio, nek akvo, sed io inter tiuj du. La tri viroj estus povintaj resti kie ili estis, por lasi sin kunflosi kun la glacio, estante certaj, ke en antaŭvidebla tempo ili ie realbordiĝos (alteriĝos). Ili tamen decidis preni la vojon trans la glacio, ne supozante, ke netransirebla13) marfluo baras14) al ili la vojon.
1. Ne: ekscitita = was in rep en roer gebracht; ne: ekcii:
alarmi = anonci danĝeron. 2. Ne: Andrca.
3. Ne: publikigitaj = waren gepubliceerd.
4. Ankaŭ: oni metu tiun ĉi vorton tuj antaŭ la vorton kiun oni volas emfazi.
5. Arktu signas nure la nordan poluson; tie ĉi temas pri: pool- streken.
6. Ne nur: same kiel pri: ankaŭ; vidu ĉi-supre, 4.
7. Ne: devigata = werd gedwongen.
8. Ankaŭ: mizera; ne: malriĉa:
10. Ne: \udpilko; tio estus nederlandismo.
11. Antaŭen peli — devigi iun aŭ ion antaŭen iri; tie ĉi la glacio mem antaŭen iras, flosas.
12. Centojn; difinoj de tempo, mezuro, pezo postulas ja n.
13. Ne: neven&ebla; temas ja pri transiri la marfluon.
14. Ne: bar/s; direkta parolo: ili ne supozis, pensis: „La mar- fluo baras la vnjon”. FRAT0 WIQBERTUS VAN ZON.
Ekcercaĵo 17. (Examen B. Nijmegen 22 Mei 1934).
Onbeschaafde volken weten van geen schoenen, vroeger niet en nu niet.
Bovendien, de inboorlingen in de warme landen willen geen schoenen hebben. Ze vinden het veel aangenamer en frisser barrevoets te lopen. En ze hebben gelijk! Van kindsbeen af heb- ben ze dat gedaan en op hun voetzolen zit al gauw een dikke eeltlaag, zodat een doorntje ze niet meer prikt. Overigens hebben ze immers niet te lopen op onze harde keiwegen, m aar op de zachte bosgrond of op zand of gras.
Het eerste schoeisel was niet anders dan een eenvoudige be- dekking van de voetzool, om die te beschermen tegen de ruwe oppervlakte van de grond. Men maakte zolen van boomschors en toen de beschaving toenam, van biezen, van hout en ten slotte van leer, omdat dit tegelijk buigzaam en sterk is. Die zolen werden met koorden of riemen om de benen bevestigd.
Dat waren de zogenaamde sandalen, die gedragen werden door de oude Egyptenaren, Grieken en Romeinen, al voor 4000 jaar.
A1 spoedig begon men aan die sandalen enige sierlijkheid bij te brengen, want zowel die oude Egyptenaren als de Grieken en Romeinen hadden smaak en zin voor kunst en schoonheid.
Bij de oude Egyptenaren was het sandalen maken een apart handwerk en ambacht, zoals later het schoenmaken.
Bij de Romeinen vond men een grote verscheidenheid van sandalen wat vorm en kleur betreft. Purperen sandalen moch- ten alleen de voorname lieden, de Patriciers, dragen; voor het gewone volk waren die verboden.
Langzamerhand kwam men van de sandalen tot de schoenen, die niet alleen de voetzool beschermen, m aar de gehele voet insluiten, ook van boven. „Calceus” heetten de schoenen, die niet hoger dan de enkels reikten. „Pero” was de naam van zulke schoenen als ze gedragen werden met het haar van de huid, waarvan ze gemaakt waren, nog er op.
De met spijkers beslagen soldatenschoenen noemde men
„coliga”. Toneelspelers droegen een lage schoen, die „soccus”
genoemd werd, in het blijspel, maar een hoge, met lioge hakken, die „cothurnus” heette, in het treurspel. De Romeinse keizers en andere rijke en voorname mannen en vrouwen versierden
