„Tosca” Giacoma Pucciniego
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
Zapoznanie uczniów z tematyką i problematyką opery „Tosca” Pucciniego. Przedstawienie głównych bohaterów scenicznego dzieła. Omówienie historii powstania utworu oraz wysłuchanie poszczególnych części opery. Wyjaśnienie pojęcia „weryzm” oraz wskazanie elementów werystycznych, występujących w „Tosce”.
b. Umiejętności Uczeń potrafi:
1. Omówić tematykę i problematykę opery „Tosca” Pucciniego.
2. Przedstawić główne postaci występujące w operze oraz je scharakteryzować.
3. Wyjaśnić pojęcie „weryzmu”.
4. Omówić historię powstania omawianej opery.
5. Rozpoznać fragmenty wysłuchanych części „Toski” oraz je nazwać.
6. Wskazać cechy werystyczne, występujące w operze „Tosca”.
2. Metoda pracy
Metoda opisu z elementami pogadanki. Percepcja muzyczna. Analiza muzyczna – praca w grupach.
Forma ćwiczeniowa.
3. Środki dydaktyczne
1. Podręcznik – Gwizdalska D., Historia muzyki cz.1, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2006
2. Stanowisko do odtwarzania płyt.
3. Nagranie CD lub video opery „Tosca” G. Pucciniego.
4. Karta pracy ucznia 5. Partytura opery
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza 1. Sprawdzenie obecności.
2. Powtórzenie wiadomości poprzez odpytanie jednej osoby, z trzech ostatnich lekcji.
3. Podanie tematu do zeszytu.
(10 min)
b. Faza realizacyjna
1. Metodą opisu, omówienie historii powstania opery „Tosca” Giacoma Pucciniego oraz wskazanie charakterystycznych elementów tej opery. Omówienie stylistyki dzieła. Wyjaśnienie pojęcia „weryzm muzyczny”.
Notatka:
Opera w trzech aktach.
Libretto - Luigi Illica i Giuseppe Giacosa.
Prapremiera – 14 I 1900 r., Teatro Costanzi, Rzym.
„Tosca” to jedno z najpopularniejszych dzieł Pucciniego. Opera ma niezwykle żywą, dynamiczną akcję, a także wspaniałą, zróżnicowaną muzykę. Kompozytor posługiwał się (zgodnie z koncepcją Wagnera) motywami przewodnimi. Do „Toski” skomponował ich ok. 60.
Zmieniają się one bardzo szybko, zwłaszcza w I akcie. Inspiracją do skomponowania „Toski”
była sztuka Victoriena Sardou, napisana w 1887 roku dla Sary Bernhardt. Sztuka stała się wielkim przebojem Europy. Puccini obejrzał ją w Mediolanie, w 1889 r., pozostając pod wielkim wrażeniem dzieła. Zwrócił się do Sardou o zezwolenie na przerobienie „Tosci” na libretto. Sardou odmówił, więc Puccini zarzucił projekt, powracając do niego dopiero w 1895 r.
Wtedy jednak okazało się, iż jego wydawca - Ricordi, otrzymał wreszcie zgodę od Sardou na adaptację, lecz ten sądząc, że Puccini zrezygnował z tematu, zawarł już kontrakt na skomponowanie opery z Alberto Franchettim. Jednak librecista Illica przekonał Franchettiego, by wycofał się z umowy, i wtedy „Tosca” ostatecznie trafiła w ręce Pucciniego. Komponować ją zaczął latem 1896 roku, ukończył zaś we wrześniu 1899 roku. „Tosca” jest doskonałym przykładem zastosowania konwencji weryzmu operowego. Stąd wiele w niej brutalnych scen, niespotykanych w operach epoki belcanta. Arie w „Tosce” nie są już wyłącznie popisami śpiewaków, ale swoim tekstem nawiązują do treści libretta.
Weryzm - kierunek w muzyce włoskiej (także francuskiej i niemieckiej) przełomu XIX i XX wieku, najsilniej obecny w twórczości operowej, w tradycji i kanonach opery romantycznej.
Przeciwstawiony został współczesnemu realizmowi. Charakteryzowała go m.in. dominacja dramatycznego recytatywu, brak koloratury w śpiewie.
Główni przedstawiciele: R. Leoncavallio, P. Mascagni, G. Puccini (Włochy), A. Bruneau, G.
Charpentier (Francja), E. d'Albert ( Niemcy).
2. Metodą opisu, przedstawienie bohaterów opery „Tosca” oraz omówienie tematyki dzieła, na podstawie „Przewodnika operowego” J. Kańskiego.
Notatka:
Postaci:
Floria Tosca - słynna śpiewaczka rzymska
Mario Cavaradossi - malarz, kochanek Toski
Baron Scarpia - prefekt policji rzymskiej
Cesare Angelotti - uciekinier, były konsul Republiki Rzymskiej
Zakrystianin - kościoła św. Andrzeja
Spoletta - podwładny Scarpii
Orszak duchowieństwa, lud rzymski, żołnierze.
(25 min)
c. Faza podsumowująca
1. Wysłuchanie fragmentów opery „Tosca” lub obejrzenie przedstawienia na video. Wskazanie elementów werystycznych występujących w operze.
2. Zapisanie notatki do zeszytu.
(10 min)
5. Bibliografia
a. Ekiert J., Bliżej muzyki. Encyklopedia, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1994 b. Gwizdalska D., Historia muzyki cz.1, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2006 c. Kański. J., Przewodnik operowy, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków1978
6. Załączniki
a. Karta pracy ucznia
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji pt. „Tosca” Giacoma Pucciniego.
b. Zadanie domowe
