L E K C J A
6
1 2 3 4
ŚWIADOMY ZA WSZE UBEZPIECZ ON Y
1.
T E M AT:ŚWIADOMY ZAWSZE UBEZPIECZONY
Cele
Uczeń:
• wie, jakie są główne zadania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
• zna podstawy prawne funkcjonowania ZUS,
• wyjaśnia zasady działania ZUS,
• potrafi wymienić rodzaje ubezpieczeń,
• dostrzega znaczenie ubezpieczania się,
• rozumie ideę ubezpieczeń społecznych,
• zna pojęcia: ubezpieczeni, świadczeniobiorcy, płatnik składek, ZUS, NFZ, ubezpieczenie, pomoc społeczna.
Zgodność z podstawą programową
CELE KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO:
1) przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki,
2) zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów,
3) kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjono- wanie we współczesnym świecie.
KSZTAŁCONE UMIEJĘTNOŚCI:
1) czytanie – umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refl eksyjnego przetwarzania tek- stów, w tym tekstów kultury, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobo- wego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa,
5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno- -komunikacyjnymi,
6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji.
Metody/techniki:
Wykład, burza mózgów, praca z tekstem, dyskusja kierowana, praca w grupach.
Środki dydaktyczne:
Materiały źródłowe, arkusze papieru, materiał mocujący, pisaki, rzutnik i laptop, prezentacje multimedialne, materiały dla nauczyciela, materiały dla uczniów.
Czas trwania zajęć:
1 godzina lekcyjna.
L E K C J A
7
1 2 3 4
ŚWIADOMY ZA WSZE UBEZPIECZ ON Y
Uwagi:
Przed lekcją przygotowujemy salę lekcyjną i materiały do pracy w grupach maksymalnie 5-oso- bowych. Lekcję realizujemy, uwzględniając możliwości naszych uczniów.
Na lekcji uczeń dowie się:
• po co się ubezpieczamy.
Przebieg zajęć:
Informujemy uczniów, iż na czterech kolejnych lekcjach poznamy zagadnienia dotyczące ubez- pieczeń społecznych. Rozdajemy ankietę (wersja do wydruku na płycie DVD) i prosimy o jej wypełnienie. Nie sprawdzamy poprawności odpowiedzi. Na tę część lekcji przeznaczamy 10 min. Następnie prezentujemy materiał fi lmowy [Multimedia – Film: Twoje życie – Twój wybór]. Na tę część lekcji przeznaczamy 10 min.
Informujemy uczniów, że będziemy zajmować się ubezpieczeniami społecznymi, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego, oraz poznamy zasady działania instytucji, która zaj- muje się tymi ubezpieczeniami w Polsce. Podkreślamy, że ubezpieczenia nie są pomysłem współ- czesnym, bo już nasi przodkowie podejmowali różne działania, które miały przynieść solidarną pomoc członkom wspólnoty i zabezpieczenie na przyszłość.
Następnie zadajemy uczniom pytanie, czy wiedzą, jaka instytucja zajmuje się ubezpieczeniami społecznymi w Polsce. Pojęcie ubezpieczenia kojarzy się przede wszystkim z komercyjnymi fi rmami ubezpieczeniowymi. Dlatego zapewne uczniowie wymienią różne ich nazwy, odwołując się do wy- niesionej z domu wiedzy dotyczącej ubezpieczenia mieszkania czy samochodu. Jeżeli uczniowie nie podadzą nazwy ZUS – Zakład Ubezpieczeń Społecznych, to jest to oczywiście zadanie dla nas. Wspo- minamy także, że właśnie na tej i najbliższych lekcjach poznamy różnice pomiędzy towarzystwami ubezpieczeniowymi a ZUS oraz jego rolę i zadania. Na tę część lekcji przeznaczamy 5 min.
Wyjaśniamy, czym jest ZUS, ilustrując swoją wypowiedź pokazem multimedialnym [Prezentacja: Zakład Ubezpieczeń Społecznych]. Prosimy uczniów o zapoznanie się z mate- riałami: [Tekst: ZUS – czym jest i co robi?] i [Ćwiczenie: Mapa myśli], a następnie o wyko- nanie ćwiczenia. Uczniowie przygotowują na dużych arkuszach papieru podstawowe informacje o ZUS (mapa myśli). Mogą pracować w grupach. Po określonym czasie zespoły zawieszają swoje plakaty na ścianie. Jedna z grup omawia swoją mapę myśli, a pozostałe ewentualnie ją uzupeł- niają. Podkreślamy różnicę między Zakładem Ubezpieczeń Społecznych a Funduszem Ubezpie- czeń Społecznych. Na tę część lekcji przeznaczamy 15 min.
W podsumowaniu omawiamy z uczniami przypadki przedstawione w fi lmie, prosimy o po- dzielenie się wrażeniami. Pytamy, czy nie znają podobnych historii, gdy ktoś, kto nie był ubez- pieczony, nie miał potem środków do życia. Wyjaśniamy ideę ubezpieczeń społecznych, która zakłada, że potencjał i siła wspólnoty jest większa niż indywidualny wysiłek jej członków. Im wię- cej osób tworzy wspólnotę i ponosi ciężar ryzyka ubezpieczeniowego, tym mniejszy jest indywi- dualny wysiłek. Prosimy uczniów o podanie innych przykładów społecznego wysiłku dla dobra jednostek. Nawiązujemy do przypadków z fi lmu.
L E K C J A
8
1 2 3 4
ŚWIADOMY ZA WSZE UBEZPIECZ ON Y
Należy też zaakcentować to, że we wspólnocie obowiązuje zasada solidarności. W zakresie ubezpieczeń zasada ta oznacza, że wszyscy płacą składki, wiedząc, że świadczenia dostaną tyl- ko niektórzy. Ewentualnie możemy poprosić o przykład (lub samemu go podać) zaczerpnięty z lekcji bądź znany z prasy lub innych źródeł (np. ubezpieczenie OC, ubezpieczenie mieszkania, ubezpieczenie turystyczne, ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków).
Jeśli zdążymy, na zakończenie prosimy uczniów o dokończenie zdania:
Ubezpieczenia społeczne są potrzebne, bo ………
Jeżeli zabraknie czasu na lekcji, prosimy o przygotowanie tego hasła na kolejną lekcję. Naj- ciekawsze, najtrafniejsze wypowiedzi uczniów można zapisać na dużych arkuszach papieru i za- wiesić w sali lekcyjnej.
Prosimy uczniów o zapoznanie się w domu z materiałami: [Tekst uzupełniający 1:
Dlaczego ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe?, 2: Ryzyko (nie)ubezpieczeniowe; 3: Pomoc społeczna ≠ ubezpieczenia społeczne], wypełnienie ankiety i sprawdzenie poprawności swoich odpowiedzi.
Zapowiadamy, że na kolejnych lekcjach zapoznamy się ze współcześnie obowiązującym w Polsce systemem ubezpieczeń społecznych. Na tę część lekcji przeznaczamy 5 min.
ANKIETA DLA UCZNIÓW
Wersja do wydruku na płycie DVD
1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych powstał w:
a. 1934 r., b. 1945 r., c. 1970 r., d. 1989 r.
2. Z ubezpieczenia chorobowego wypłacane są świadczenia:
a. zasiłek chorobowy i jednorazowe odszkodowanie, b. zasiłek chorobowy i renta z tytułu niezdolności do pracy,
c. renta z tytułu niezdolności do pracy i jednorazowe odszkodowanie, d. zasiłek chorobowy i zasiłek macierzyński.
3. W 1999 r. w polskim systemie emerytalnym zastosowano model zdefi niowanej składki za- miast dotychczasowego modelu zdefi niowanego świadczenia. Oznacza to, że:
a. każdy ubezpieczony ma określoną roczną wysokość składki, b. każdy ubezpieczony ma stałą miesięczną wysokość składki, c. wysokość emerytury zależy od sumy zgromadzonych składek,
d. wysokość emerytury wyliczana jest w oparciu o lata, w których osiągane było najlepsze wynagrodzenie.
4. W ciągu jakiego czasu od rozpoczęcia działalności gospodarczej należy zgłosić się do ubez- pieczeń społecznych?
a. tego samego dnia, b. następnego dnia, c. w ciągu 7 dni, d. w ciągu 30 dni.
