Andrzej Kozłowski
Oddział Kielecki (1951)
Pamiętnik Literacki : czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce
literatury polskiej 53/3, 332-333
332
S P R A W O Z D A N IA O D D Z IA Ł Ó Wjest cenny dorobek dydaktyczny Wandy Łukszo: Praca nad u tw o r e m p o e t y c k im
na lekcjach ję z y k a polskiego (1956), Polski m y naród — w ypisy dla k ursów ogólno
kształcących na Warmii, Mazurach i Pomorzu (1960) oraz liczne artykuły w „Po lo n isty ce”.
Poza opublikowanym i pracam i indyw idualnym i należy zanotow ać bogate osiągnięcia członków w pracy nad kulturą regionu. Mgr Janina G liszczyńska w la tach 1954— 1957 w spółpracow ała z Państw ow ym Instytutem Sztuki, prowadząc badania sztuki ludowej i folkloru. M gr N atalia Żarska organizowała w śród nauczycieli i m łodzieży olim piady hum anistyczne, łącząc je rów nież z badaniem tw órczości ludow ej. Zrozumiałą jest rzeczą, że członkow ie Oddziału brali czynny udział w przygotow aniach i uroczystościach Roku M ichała K ajki (1959) i u czestni czyli w sesji naukowej Tow arzystw a Ludoznawczego w Olsztynie.
Członkowie Oddziału o w iększych aspiracjach naukowych przenoszą swą pracę na grunt u czeln i w yższych. Do nich należą: Wanda Łukszo, od 2 lat pra cow nik naukowy U niw ersytetu Łódzkiego, i Henryka K lechów na, od 1961 r. pracow nik naukow y Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku. R ów nocześnie jednak w ten sposób, nie m ając na m iejscu uczelni w yższej, Oddział O lsztyń ski traci cenne m łode siły.
W arunki pracy określają jej charakter. Oddział O lsztyński może tylk o nadal upow szechniać w iedzę o literaturze, inform ow ać nauczycieli i słuchaczy Studium N auczycielskiego o najnow szych pracach, badaniach i osiągnięciach historii i teorii literatury oraz k rytyki literackiej. D latego tak niezm iernie d otkliw ie odczuli członkow ie Oddziału O lsztyńskiego utratę „Pam iętnika L iterackiego” jako premii członkow skiej. B yła to też poważna przyczyna spadku liczby członków i osłabienia ich łączności z Oddziałem.
Jadwiga Lin dner
ODDZIAŁ KIELECKI (1951)
W liście do Zarządu Głównego z 25 VI 1950 mgr K. Pojaw ska zgłosiła 15 osób, prosząc o przyjęcie ich w poczet członków Towarzystwa. W odpowiedzi Zarząd G łów ny podziękow ał w nioskodaw czyni za starania przy organizowaniu nowego Od działu Towarzystwa, deklarując rów nocześnie pomoc finansow ą.
Oddział K ielecki pow stał w lutym 1951. Okazją do inauguracji działalności nowej placów ki stał się odczyt Janiny K u lczyck iej-Saloni Ęalzac w św ietle s w e j
p owieści „Ojciec G oriot”, w ygłoszony 21 II 1951 podczas zebrania organizacyj
nego. Mgr K. Pojaw ską wybrano przewodniczącą, a poza tym w skład Zarządu Oddziału w eszły jeszcze następujące osoby: M. Głazek (zastępca przewodniczącej), I. Z ielińska (sekretarz), H. Morawska (skarbnik); E. Cieślik, H. R atajczyk, R. G ier- czak, M. Zwolińska (członkow ie Zarządu).
Z pomocą Zarządowi przyszedł doświadczony pedagog, kierow nik WODKO dr S. Jerschina, rów nież członek nowo powstałej placówki. Po śm ierci Jerschiny (1958) załam ała się działalność Oddziału. K ontakt z Zarządem G łów nym został przerwany zupełnie, a Oddział nie figurow ał już w spisie placów ek Towarzystw a. D opiero po kilku latach zastoju m yśl reaktyw ow ania kieleckiej placówki T ow a rzystw a została na nowo podjęta. D zięki staraniom przewodniczącego Zarządu Oddziału Częstochowskiego, mgra J. M ikołajtisa, który podjął się rozm owy
S P R A W O Z D A N IA O D D Z IA Ł Ó W
333
w Kielcach, oraz mgr K. Pojaw skiej, Oddział w zn ow ił działalność 22 II 1961 od czytem L esław a E ustachiew icza z Krakowa. R eaktyw ow aną placówką, której działalność powinna przynieść bogate osiągnięcia, kieruje nadal K. Pojawska.
A n d rze j K ozłow ski
ODDZIAŁ SIEDLECKI (1951)
Oddział Siedlecki Tow arzystw a Literackiego im. Adama M ickiew icza po w sta ł w r. 1951. Ma on jednak na Podlasiu dość pokaźną prehistorię z lat m iędzy w ojennych: od r. 1932 z in icjatyw y siedleckiego środowiska p olonistów pow stało R egionalne Koło Polonistów Podlasia, które następnie w łączone zostało jako Oddział Podlaski do T ow arzystw a Polonistów R zeczypospolitej Polskiej. Oddział ten obejm ował rów nież Sokołów, Węgrów, Łuków, Radzyń, M iędzyrzec, Białą Podlaską oraz Leśną Podlaską. Konferencje, połączone z lekcjam i przykładow ym i oraz dyskusją, odbyw ały się co m iesiąc, kolejno w coraz innej m iejscow ości. Oddział korzystał z dużej pomocy instruktorów m inisterialnych, dra W. Szysz- k ow skiego i dra J. Saloniego, oraz w ybitnych dydaktyków w arszaw skich, którzy dla podlaskich polonistów organizowali od czasu do czasu także zebrania w War szawie.
Podczas okupacji praca z konieczności została przerwana. Zaraz jednak po w ojnie poloniści siedleccy w zn ow ili działalność, wobec zm ienionych warunków ograniczając ją jed ynie do Siedlec. Stworzono w ięc początkowo Sekcję N auczy cieli Języka Polskiego przy Oddziale ZNP, z chw ilą zaś, gdy zostały zorganizowane przez Pow iatow y Ośrodek D okształcania Kadr O św iatow ych sekcje poszczególnych przedm iotów, powołano do życia także polonistyczną Podsekcję Szkół Licealnych. Członkowie tej w łaśn ie podsekcji wraz z pew ną liczbą nauczycieli-p olon istów szkół podstaw ow ych w eszli do zawiązanego 23 IV 1951 Oddziału Siedleckiego To w arzystw a Literackiego im. Adama M ickiewicza (35 osób). Stan liczebny ulegał w ciągu 11-lecia pew nym w ahaniom i w yn osi obecnie 43 osoby. W skład pierw szego Zarządu Oddziału wchodzili: S. Rutkowski (przewodniczący), A. Zawadzki (zastępca przewodniczącego), I. W ojewódzki (sekretarz), M. Grabowska (zastępca sekretarza), A. Jam rozik (skarbnik), A. Majorowa (zastępca skarbnika); Kom isja R ew izyjna: F. Stalkow ska, A. Muszyńska, J. Giebieniowa.
Podstaw ow a działalność od sam ych początków polegała na odbyw aniu m ie sięcznych zebrań, na których om awiano sprawy zw iązane z realizacją programu języka polskiego, a przed końcem roku szkolnego — u stalano tem aty i pytania egzam inacyjne. Ta dziedzina pracy była i jest zresztą żyw a i nadal. U trzym yw ano ścisły kontakt z WODKO, a następnie z W ojewódzkim Ośrodkiem M etodycznym Ję zyka Polskiego.
Oprócz dydaktyki Oddział Siedlecki, przy w ydatnej pomocy Zarządu G łów nego, już od pierwszego roku prowadził system atyczną akcję odczytową.
Poza tym Zarząd Oddziału nawiązał kontakt z dyrekcją Teatru Pow szech nego w W arszawie, który dał w Siedlcach szereg przedstaw ień, m. in. N ie z w y k łą
historię C. Goldoniego i Most J. Szaniaw skiego. Przed staw ien ia poprzedzano po
gadankam i wprow adzającym i, w ygłaszanym i przez sekretarza Zarządu Oddziału. W związku z R okiem M ickiew iczow skim 4 odczyty o twórczości poety w ygłosił na kursie dla bibliotekarzy powiatu siedleckiego sekretarz Oddziału.