Projekt
z dnia 30 stycznia 2019 r.
Zatwierdzony przez ...
UCHWAŁA NR ...
RADY MIEJSKIEJ W BRZESZCZACH z dnia 5 lutego 2019 r.
w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na 2019 rok
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 994) i art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 2137) i art. 10, ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 o przeciwdziałaniu narkomanii ( tekst jednolity Dz. U. z 2018, poz. 1030)
Rada Miejska w Brzeszczach
§ 1. Uchwala Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na 2019 rok w brzmieniu stanowiącym załącznik do niniejszej uchwały.
§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Brzeszcz.
§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Załącznik do uchwały nr III/…/2019 Rady Miejskiej w Brzeszczach z dnia 5 lutego 2019 r.
GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA
NARKOMANII NA ROK 2019
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w gminie Brzeszcze na rok 2019 zwany dalej Programem określa kierunki lokalnej polityki wobec alkoholu i narkotyków w zakresie nie tylko rozwiązywania istniejących problemów będących skutkiem używania i nadużywania w/w środków psychoaktywnych, ale także przedstawia działania związane z przeciwdziałaniem występowania problemów alkoholowych i tych, które związane są z używaniem narkotyków i dopalaczy.
Problemy alkoholowe, a w ostatnich latach także i te, które wynikają z używania narkotyków mają zasadniczy wpływ na zdrowie naszego społeczeństwa, opiekę społeczną, jak również na gospodarkę. Straty ekonomiczne z tego tytułu szacuje się na 2-3 % produktu narodowego brutto. Mimo to wiele społeczności lokalnych postrzega problemy alkoholowe i te związane z używaniem narkotyków jako medyczne lub w sposób jeszcze bardziej zawężony jako psychiatryczne.
W ostatnim okresie postępuje jednak zmiana sposobu rozumienia tych problemów dzięki podejmowanym działaniom mającym na celu zapewnienie odpowiedniej informacji dotyczącej używania alkoholu i narkotyków oraz negatywnych skutków, które stanowią indywidualne i społeczne koszty obciążające nie tylko osobę dotkniętą problemem, ale również pozostałą część społeczeństwa.
Posługując się pojęciem „problemy alkoholowe i narkotykowe” musimy wziąć pod uwagę całokształt negatywnych, ale równocześnie wielowymiarowych konsekwencji związanych z alkoholem i narkotykami, przy czym należy podkreślić, iż alkohol i narkotyki mogą nie stanowić jedynej i wyłącznej przyczyny problemu, ale na pewno zwiększają ryzyko wystąpienia określonych konsekwencji. Wśród szkód spowodowanych używaniem alkoholu i narkotyków występują zarówno te jednostkowe (jak np. szkody zdrowotne, zaburzenia w funkcjonowaniu społecznym, zaburzenia w funkcjonowaniu emocjonalnym, które dotykają również najbliższych członków rodziny osoby pijącej i używającej narkotyków, zwłaszcza dzieci) oraz skutki widziane z perspektywy globalnej (np. naruszanie prawa związane z alkoholem i narkotykami, sprzedaż alkoholu osobom niepełnoletnim, handel narkotykami czy nielegalna reklama alkoholu).
Dziś już nikt nie ma wątpliwości, że na szkody związane z alkoholem i narkotykami narażony jest każdy człowiek, niezależnie od tego, czy pije alkohol i używa narkotyków czy też nie.
Dlatego obecnie nie przypisuje się szkód wyrządzonych przez alkohol i narkotyki tylko i wyłącznie osobom uzależnionym i używającym tych substancji psychoaktywnych, ale całej populacji.
Do czasu przemian ustrojowych w Polsce prowadzono działania pod hasłem „walki z alkoholizmem”. Porzucenie tego określenia na rzecz „rozwiązywania problemów alkoholowych”
nie było jedynie zmianą językową, ale zwraca uwagę na szeroką perspektywę szkód powodowanych przez alkohol, na które narażony jest nie tylko konsument napojów alkoholowych, ale każdy człowiek. Dlatego działania podejmowane przez gminę w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii adresowane są do wszystkich mieszkańców, a nie tylko do tych, którzy piją alkohol oraz używają narkotyków.
Likwidowanie skutków nadużywania alkoholu i narkotyków to tylko jeden z celów Programu, albowiem bardzo ważnym działaniem strategicznym podejmowanym od lat przez Gminę Brzeszcze jest prowadzenie zintegrowanych oddziaływań profilaktycznych adresowanych do dzieci i młodzieży, rodziców, nauczycieli, wychowawców oraz innych dorosłych członków społeczności lokalnej.
Cele działalności profilaktycznej zdecydowanie różnią się od celów działalności naprawczej, np. leczenia uzależnień, interwencji kryzysowej, psychoterapii zaburzeń, resocjalizacji młodocianych przestępców. Istotą tych działań jest bowiem zajmowanie się problemem, kiedy on już wystąpi. Natomiast profilaktyka rozumiana jest jako świadome działanie mające na celu zapobieganie problemom (zaburzeniom, chorobom, dysfunkcjom) zanim one się pojawią.
Do profilaktyki zalicza się również działania mające na celu ograniczenie (minimalizowanie) negatywnych konsekwencji zachowań ryzykownych. Wśród różnych poziomów profilaktyki wyróżniamy:
-profilaktykę uniwersalną – ukierunkowaną na całą populację. Są to działania profilaktyczne adresowane do całych grup populacji bez względu na stopień indywidualnego ryzyka występowania problemów alkoholowych, narkotykowych czy też innych problemów psychicznych
-profilaktykę selektywną – ukierunkowaną na jednostki i grupy zwiększonego ryzyka.
Ten poziom profilaktyki jest adresowany do jednostek, które ze względu na swoją sytuację społeczną, rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne narażone są na większe od przeciętnego ryzyko wystąpienia problemów alkoholowych, narkotykowych
-profilaktykę wskazującą – ukierunkowana jest ona na jednostki wysokiego ryzyka demonstrujące pierwsze symptomy problemów alkoholowych i narkotykowych.
W programach profilaktycznych wykorzystuje się strategie profilaktyczne, które mają na celu zarówno wzmocnienie czynników chroniących (cechy indywidualne jednostki, prawidłowo funkcjonująca rodzina, czynniki związane z rówieśnikami, czynniki środowiskowe, pozarodzinny system wsparcia), jak i redukcję lub osłabienie negatywnego wpływu czynników ryzyka.
Wśród istotnych strategii profilaktycznych, które pełnią rolę wiodących należy wymienić:
-rozwijanie umiejętności życiowych takich jak: konstruktywne rozwiązywanie problemów, podejmowanie decyzji zgodnie z własnymi wartościami, budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby, kontrolowanie własnych emocji i zachowań, radzenie sobie ze stresem i lękiem, nawiązywanie i podtrzymywanie pozytywnych relacji z innymi, stawianie granic innym i ochrona własnych).
-edukację normatywną, która polega na kształtowaniu i wzmacnianiu norm przeciwnych używaniu substancji psychoaktywnych
-rozwijanie umiejętności wychowawczych rodziców i nauczycieli -budowanie więzi ze szkołą
Korzystając z pozytywnych doświadczeń wynikających z realizacji działań profilaktycznych podejmowanych przez Gminę w latach ubiegłych w Programie na rok 2019 zawarte zostały zadania, które są kontynuacją oraz rozwinięciem działań podejmowanych we wcześniejszym okresie. Działania te są zgodne z obowiązującymi standardami w zakresie skutecznej profilaktyki popartymi badaniami naukowymi.
Wśród sprawdzonych programów profilaktycznych realizowanych dotąd przez Gminę należy wymienić program „Rodzina jest najważniejsza”, który będzie kontynuowany w roku 2019.
Celem programu jest wzmacnianie roli rodziny w kształtowaniu u dzieci i młodzieży umiejętności niezbędnych do utrzymania abstynencji od alkoholu i narkotyków.
Priorytetem działań realizowanych w ramach Programu na rok 2019 jest powołanie Lokalnej Koalicji Trzeźwościowej, która będzie mogła stworzyć podstawę do przekształcenia potencjału tkwiącego w różnych grupach społeczności lokalnej w aktywną politykę w dziedzinie profilaktyki oraz rozwiązywania problemów alkoholowych i narkotykowych.
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2019 zawiera również inne zadania własne gminy w obszarze profilaktyki, rozwiązywania i ograniczania skutków używania alkoholu i narkotyków, które zostały zapisane w ustawie z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.
Treść Gminnego Programu jest zgodna z założeniami dokumentów krajowych, wśród których najważniejszym pozostaje Narodowy Program Zdrowia na lata 2016-2020. Jego elementem jest Krajowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w którym wśród realizatorów zadań z tego obszaru zostały wskazane samorządy gminne.
Źródłem finansowania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii są środki pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Środki te zostały zabezpieczone w planie finansowym w dziale 851, rozdziale 85154 oraz rozdziale 85153.
Koordynatorem działań zawartych w Programie jest Pełnomocnik Burmistrza ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
CELE PROGRAMU
-Zmniejszenie rozmiaru problemów związanych z nadużywaniem alkoholu i narkotyków, zwłaszcza dotyczących zaburzeń życia rodzinnego (przemoc, zaniedbania, zaburzenia społeczne i emocjonalne dzieci)
-Zwiększenie skuteczności prowadzonych oddziaływań profilaktycznych
-Promowanie postaw społecznych ważnych dla życia wolnego od środków psychoaktywnych
ADRESACI PROGRAMU
Adresatami Programu są wszyscy mieszkańcy Gminy Brzeszcze, a w szczególności następujące grupy społeczne:
-osoby używające i nadużywające alkoholu, narkotyków i innych środków psychoaktywnych -osoby uzależnione od alkoholu, narkotyków
-dzieci i młodzież szkolna, w tym dzieci z rodzin, w których występuje problem uzależnienia -członkowie rodzin osób uzależnionych w tym ofiary przemocy domowej
ZADANIA ORAZ SPOSOBY ICH REALIZACJI
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2019 zawiera spis działań będących jednocześnie zadaniami własnymi Gminy w obszarze profilaktyki oraz rozwiązywania problemu uzależnień od alkoholu
i narkotyków. Zadania te w sposób skoordynowany i interdyscyplinarny pozwalają na zajęcie się problematyką uzależnień.
Zadanie 1
Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu i innych środków psychoaktywnych.
-Współpraca z placówkami służby zdrowia w zakresie lecznictwa i rehabilitacji osób uzależnionych.
-Prowadzenie stałego systemu informacji dotyczącej oferty leczenia oraz pomocy w zakresie rozwiązywania problemów związanych z uzależnieniem od alkoholu i narkotyków.
-Prowadzenie w Punkcie Konsultacyjno-Terapeutycznym dla Młodzieży programu profilaktyczno- interwencyjnego dla młodzieży upijającej się i eksperymentującej z narkotykami, dopalaczami.
-Modernizacja pomieszczeń terapeutycznych.
-Udzielanie wsparcia finansowego i merytorycznego dla stowarzyszeń prowadzących działalność mającą na celu reintegrację osób uzależnionych po przebytym leczeniu odwykowym.
-Prowadzenie przez członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych rozmów motywujących osoby uzależnione do podjęcia leczenia odwykowego.
-Współpraca GKRPA z Wydziałem Rodzinnym i Nieletnich Sądu Rejonowego w Oświęcimiu w zakresie realizacji procedury zobowiązującej do leczenia odwykowego wobec osób, które w związku z używaniem alkoholu swoim zachowaniem powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację nieletnich, zakłócają spokój i porządek publiczny.
-Organizacja szkolenia dla pracowników socjalnych, asystentów rodziny, członków GKRPA mającego na celu podniesienie kompetencji w zakresie motywowania osób nadużywających środków psychoaktywnych do zmiany zachowania, w tym do uczestnictwa w programach korekcyjno-edukacyjnych.
Zadanie 2
Prowadzenie działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, a w szczególności skierowanej do dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowych, warsztatów doskonalących umiejętności, które są ważne dla trzeźwego życia.
-Rozprowadzanie ulotek, plakatów, zawierających treści informacyjno-edukacyjne dotyczące problemu alkoholowego, narkotykowego oraz przemocy. Przekazanie rodzicom uczniów wszystkich typów szkół broszurek zawierających informację na temat używania, a także skutków działania narkotyków i dopalaczy.
-Organizacja działań profilaktycznych skierowanych do dzieci i młodzieży, takich jak: koncerty, konkursy plastyczne, seanse filmowe, spektakle profilaktyczne, będące elementem szerszych oddziaływań podejmowanych w ramach profilaktyki uzależnień.
-Realizowanie w szkołach programów profilaktycznych, zwłaszcza tych, które są rekomendowane przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, m.in. program „Archipelag Skarbów”
-Organizacja warsztatów profilaktyczno-edukacyjnych dla rodziców uczniów wszystkich typów szkół na terenie Gminy pod nazwą „Zagrożenia młodzieży związane z alkoholem, narkotykami i internetem. Rola rodziców w skutecznym zapobieganiu tym zagrożeniom”.
-Realizacja programu profilaktycznego „Sport przeciw uzależnieniom” przy współudziale klubów sportowych, samorządów osiedlowych oraz przystosowanie obiektów sportowych do tego typu działań.
-Wspieranie finansowe organizacji pozarządowych w ich działalności związanej z kształtowaniem wśród młodzieży właściwych postaw życiowych wolnych od nałogów i uzależnień.
-Organizacja Gminnego Dnia Profilaktyki.
-Przeprowadzenie wspólnie z Ośrodkiem Kultury kampanii na rzecz przeciwdziałania nietrzeźwości wśród kierowców „No promil – no problem”.
-Realizacja w bibliotekach Ośrodka Kultury spotkań bibliotecznych pod nazwą „Czytamy i omagamy rodzinie” w ramach programu „Rodzina jest najważniejsza”.
-Prowadzenie w Punkcie Konsultacyjno-Terapeutycznym dla Młodzieży zajęć warsztatowych dla dzieci i młodzieży z grupy ryzyka, mających na celu kształtowanie umiejętności intrapsychicznych i interpersonalnych umożliwiających zaspokojenie ważnych potrzeb psychicznych w zdrowy i konstruktywny sposób.
-Przeprowadzenie działań edukacyjnych skierowanych do rodziców i rozwijanie ich umiejętności wychowawczych w ramach warsztatów „Szkoła dla rodziców”.
-Prowadzenie w ramach pracy Punktu Konsultacyjno-Terapeutycznego działań edukacyjnych, których celem jest wspieranie abstynencji dziecka.
-Przeprowadzenie kampanii „Odpowiedzialny sprzedawca” mającej na celu respektowanie przez sprzedawców napojów alkoholowych zakazu sprzedaży alkoholu osobom nieletnim.
-Finansowanie szkoleń dla pedagogów i nauczycieli, których celem jest zwiększenie ich kompetencji w zakresie pracy profilaktycznej z dziećmi.
Zadanie 3
Udzielanie rodzinom dotkniętym problemem uzależnień pomocy terapeutycznej, prawnej, psychospołecznej, a w szczególności udzielanie pomocy w zakresie ochrony przed przemocą domową.
W ramach tego zadania w Punkcie Konsultacyjno-Terapeutycznym prowadzone będą następujące działania:
• Dokonywanie diagnozy problemu rodziny i planowanie pomocy dla wszystkich jej członków.
• Prowadzenie terapii rodzin z dziećmi, które zagrożone są dysfunkcjonalnym schematem funkcjonowania.
• Udzielanie pomocy psychologicznej i terapeutycznej dorosłym członkom rodzin osób
uzależnionych, w tym ofiarom przemocy domowej.
• Prowadzenie terapii dzieci i młodzieży z zaburzeniami emocjonalnymi i społecznymi wynikającymi z funkcjonowania w rodzinie alkoholowej.
• Prowadzenie terapii rodzinnej i małżeńskiej dla rodzin z problemem alkoholowym.
• Udzielanie porad prawnych dla członków rodzin osób uzależnionych i ofiar przemocy domowej .
Pozostałe sposoby realizacji zadania mającego na celu udzielanie pomocy rodzinom dotkniętym problemem uzależnień to:
-Finansowanie konsultacji psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży, których problemy w funkcjonowaniu psychicznym wynikają między innymi z wychowywania się w rodzinie dysfunkcyjnej.
-Dofinansowanie placówki opiekuńczo-wychowawczej prowadzącej zajęcia dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym.
-Dofinansowanie działalności Powiatowego Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Oświęcimiu.
-Dofinansowanie półkolonii letniej dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym.
-Opracowanie mapy wsparcia, czyli oferty pomocy dla rodzin osób uzależnionych i rozpropagowanie jej w postaci ulotek, plakatów wśród mieszkańców Gminy.
-Zorganizowanie narad roboczych oraz konferencji służących wymianie doświadczeń w zakresie interdyscyplinarnej pracy z rodzinami osób uzależnionych.
Zadanie 4
Wspomaganie działalności instytucji i osób fizycznych służącej rozwiązywaniu problemu uzależnień.
-Utworzenie Lokalnej Koalicji Trzeźwościowej, której zadaniem będzie wypracowanie rozległej strategii działań lokalnej społeczności w zakresie rozwiązywania problemu uzależnień.
-Wspieranie finansowe i merytoryczne środowisk trzeźwościowych.
-Przeprowadzenie diagnozy problemów alkoholowych w celu określenia skuteczności prowadzonych dotychczas działań w zakresie realizacji lokalnej polityki związanej z rozwiązywaniem problemu alkoholowego.
-Przeprowadzenie szkolenia dla osób zajmujących się profilaktyką i rozwiązywaniem problemu uzależnień celem zwiększenia umiejętności i kompetencji do prowadzenia powyższych działań.
ZASADY WYNAGRADZANIA CZŁONKÓW GMINNEJ KOMISJI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W BRZESZCZACH
1. Dietę miesięczną dla przewodniczącego Komisji ustala się w wysokości 15% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej z czwartego kwartału 2008 roku ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim
2. Diety miesięczne dla członków Komisji ustala się w wysokości 10% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej z czwartego kwartału 2008 roku ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim.
3. Przewodniczący Komisji pozbawia członka Komisji diety za nieobecność na posiedzeniu Komisji.
