RECENZJE
Postmodernizm - pisze H. Kiers' - jest ruchem myślowym, dominującym aktu
alnie w wielu środowiskach akademickich oraz pozaakademickich (lecz opiniotwór
czych) Ameryki Północnej i Europy Zachodniej... Chociaż jest to ruch obejmujący
wiele dziedzin kultury, jego osnową jest określona myśl filozoficzna; z jej wnętrza
toczy się polemikę z tradycyjną wizją kultury i poszukuje się uzasadnień dla przeko
nania o nieodzowności zmian w postawie człowieka współczesnego wobec spadku po
przeszłości oraz wobec świata. Według klasyków postmodernizmu, wspomniane
zmiany mają mieć charakter historycznie i logicznie ostateczny i rozstrzygający o
losie naszej cywilizacji... Zauważmy na koniec, że dyskusja z postmodernizmem
odsyła ostatecznie do sporu ze sceptycyzmem, relatywizmem, irracjonalizmem czy
fideizmem... Jest to fragment myślowy, który pojawił się w sytuacji upadku wiary w
systemy oraz nadziei na samozbawienie się człowieka.
Ks. Czeslaw Gladcz.uk
Arystoteles,
Metafizyka, Tom I i II, tekst polski opracowali M ie
czysław A. Krąpiee i Andrzej M aryniarczyk na podstawie tłum a
czenia Tadeusza Zelaźnika, w prow adzenie M ieczysław A. Krą-
piec, redakcja naukow a A ndrzej M aryniarczyk, L ublin 1996,
RWKUL.
Pierwsze w Polsce równolegle trójjęzyczne wydanie Metafizyki Arystotelesa
pomieszczono w dwu tomach. Tekst przekazano w języku greckim, łacińskim i pol
skim.
Tom I zawiera trójstronicowe słowo od Redakcji, Wprowadzenie do Metafizy
ki Arystotelesa na 98 stronicach autorstwa Mieczysława A. Krąpca i bibliografię
zawierającą wykaz najbardziej znaczących tłumaczeń oraz opracowań dotyczących
problemów' Metafizyki Arystotelesa na 29 stronicach, numeracja stronic dokonana
oznakowaniem łacińskim.
W I tomie pomieszczono księgi A-Z Metafizyki w trójjęzycznym układzie na
409 stronicach.
Tom II na 259 stronicach zawiera księgi H-N - Metafizyki Arystotelesa również
w trójjęzycznym układzie oraz słownik grecko-łaciński do ksiąg I-XII Metafizyki.
Trójjęzyczna wersja Metafizyki Arystotelesa - piszą Autorzy wstępu - ukazuje się
po raz pierwszy w dziejach polskiej literatury filozoficznej. Sięgnięcie do źródeł mo
tywują chęcią ukazania specyfiki, zarówno w formie językowej, jak i w metodzie,
realistycznego myślenia w filozofii.
Przekład, nad którym praca trwała 30 lat, poczynając od roku 1965 dokonał na
Katolickim Uniwersytecie Lubelskim z inspiracji Mieczysława A. Krąpca, Tadeusz
Żeleźnik.
Dokonane przez T. Zeleźnika tłumaczenie Metafizyki Arystotelesa, zostało w
całości przejrzane i poprawione celem utrzymania w tłumaczeniu dorzeczności języ
ka Arystotelesa. Język dorzeczny jest językiem, który kieruje świadomość ku przed
miotom. Wyrasta on z języka naturalnego (potocznego) i stanowi jego rozwinięcie na
RECENZJE
d ro d z e p rec y zji, u k ry ty c z n ia n ia i sy stem a ty za cji. Ilu stra c ją n iech b ę d z ie ję z y k
Meta
fizyki
, w k tó ry m A ry s to te le s m ów i np. nie o p o ję ciu bytu , le cz o sa m y m p rz e d m io c ie- b y c ie , k tó re g o d o ty k a in te n c ja p o zn a ją ce g o .
L ic zn e p rz e k ła d y d z ie ła A ry sto te le sa , d ąż ąc do je g o lo g ic y z a c ji i u n o w o c z e śn ie n ia , z a g u b iły je g o rea lizm . W m ie jsc e p o z n a n ia k o n k re tn ie b y tu ją c y c h rzeczy, w p ro w a d z o n o an alizę p o jęć, a c a łą m e ta fiz y k ę za cz ęto trak to w a ć ja k o sy stem d e fin i cji i tw ie rd z e ń , z k tó ry c h na w z ó r sy ste m ó w d e d u k c y jn y c h m o ż n a w y p ro w a d z a ć k o le jn e tw ie rd z en ia . T akie p o c z y n a n ia u cz y n iły z m e ta fiz y k i d y sc y p lin ę g łę b o k o a b s tra k c y jn ą .
N in ie jsz y p rze k ła d m a p rzy w ró c ić
Metafizyce
A ry s to te le sa je j re a listy c z n ą p o stać i w d zisie jsze j g m a tw a n in ie m y śli i m eto d dać sz an sę rz e c z o w e g o k o n ta k tu ro z u m u ją c e g o z n a c h o d z ą c ą nas rze czy w isto ścią.W tró jję z y c z n y m w y d an iu
Metafizyki
A ry s to te le sa z o stały p o m in ię te w sz e lk ie k o m e n ta rz e i o b ja śn ie n ia te k stu , a to w tym celu, aby p o z o sta w ić c z y te ln ik a sa m na sam z te k ste m . O b fita b ib lio g ra fia ja k i sło w n ik g re c k o -p o ls k i, z a m ie sz c z o n e w II to m ie, m a ją u p rz y stę p n ić k o m p e te n tn e k o rz y sta n ie z tekstu M e tafiz y k i.W e w stę p ie d o te g o p rze k ład u
Metafizyki
A ry s to te le sa p ió ra M .A . K rą p c a z o sta ły o m ó w io n e w ęz ło w e p ro b lem y tej d y sc y p lin y , k tó re sta n o w ią o je j ro z u m ie n iu , ja k ró w n ie ż o ro z u m ie n iu p o z n a n ia m e tafiz y cz n eg o .T ekst grecki
Metafizyki
tu p rez en to w an y , p o ch o d z i z w y d a n ia W .D . R o s sa z 1958 r. P rz e k ła d ła c iń sk i k sią g I d o X II je s t a u to rstw a W ilh e lm a z M o e rb e c k e , a k sią g X III i X IV k ard . B e ssa rio n a . T ek st tłu m a c z e n ia p o lsk ie g o p o m ie s z c z o n y w n a w ia sa c h k w a d ra to w y c h p o c h o d z i od tłu m a c z a i z o sta ł w p ro w a d z o n y ty lk o tam , g d zie w y d a w a ło się to k o n ie c z n e do z ro z u m ie n ia cało ści m yśli.A u to rzy tego w y d a n ia
Metafizyki
ż y w ią n ad z ie ję, że w cz a sa c h filo z o fic z n y c h b e z d ro ż y najlepiej p rz y słu ż ą się p o lsk iej filo z o fii i k u ltu rz e , u k az u ją c te sk a rb y k u l tu ry filo z o fic z n e j, n a k tó ry ch m o ż n a się u czy ć rzeteln ej i o d p o w ie d z ia ln e j filo z o fii. N iech z e sta w ien ie te k stó w p rze k ład ó wMetafizyki
K. L e śn ia k a i T. Z e la ź n ik a u w y ra ź n i ró ż n ic e m ię d zy nim i.K. L e śn iak T. Z e la ź n ia k
Wszyscy ludzie z natury dążą do po-
Wszystkim ludziom wrodzone jest
znania, czego dowodem jest ich umiło-
pragnienie poznania. Znakiem zaś tego
wanie zmysłów (bo, nawet niezależnie od
jest przyjemność z wrażeń zmysłowych,
ich praktycznej użyteczności, miłują je dia
Niezależnie bowiem od korzyści, jakie z
nich samych) a zwłaszcza ponad wszyst-
nich wynikają, pragnie się ich dla nich
kie inne wzroku.
samych. Odnosi się to szczególnie do
wra-9 8 0 a
żeń zmysłowych.
W interesie poszukiwanej wiedzy
Ze względu na wiedzę, o jaką nam
należy zacząć od zbadania problemów,
chodzi, trzeba najpierw wymienić te
wąt-które trzeba najpierw przedyskutować;
pliwości, które przedyskutować należy
obejmują one zarówno poglądy głoszone
przede wszystkim. Są to wątpliwości
zwią-przez pewnych myślicieli a różniące się
zane z tym, co inni wypowiedzieli
odmien-od naszych, jak i inne, które zapewne z.o-
nie (od nas), jak i takie, które mogły zo
stały przez nich przeoczone.
stać przez nich pominięte.
BI, 99 5 b
