Górnictwo węglowe w województwie katowickim

(1)

W WOJEWÓDZTWIE KATOWICKIM

(2)

Opracowała mgr Barbara PODGÓRSKA-JURKOWSKA

(3)

Publikacja zawiera podstawowe wyniki i wskaźniki charakteryzujące sytuację ekonomiczną przedsiębiorstw górnictwa i kopalnictwa w I kwartale 1994 r., ze szczególnym uwzględnieniem górnictwa węglowego na tle danych wojewódzkich.Publikacja zawiera więc dane statystyczne informujące o przeciętnej liczbie zatrudnionych, przeciętnym wynagrodzeniu miesięcznym brutto i netto, przychodach ogółem z działalności gospodarczej, kosztach uzyskania przychodów, wynikach finansowych i majątku obrotowym podmiotów gospodarczych.

1. Do przedstawienia danych statystycznych w części tabelarycznej przyjęto podział podmiotów gospodarczych tworzących gospodarkę narodową według Europejskiej Klasyfikacji Działalności obowiązującej od stycznia 1994 r., wprowadzonej zarządzeniem Prezesa GUS z dnia 27 czerwca 1990 r.

(Dz.Urz.GUS Nr 11 poz. 47 i Nr 30 poz. 151 oraz z 1992 r. Nr 27 poz. 129 i z 1994 r. Nr 1, poz. 1).

Europejska Klasyfikacja Działalności ma charakter klasyfikacji podmiotowej i jest usystematyzowanym zbiorem rodzajów działalności społeczno-gospodarczych występujących w gospodarce narodowej.

Podstawą klasyfikowania stanowi rodzaj działalności prowadzonej przez podmiot gospodarki narodowej.

Europejska Klasyfikacja Działalności jest klasyfikacją pięciopoziomową, z dodatkowym poziomem pośrednim dla niektórych sekcji. Wymieniając kolejno od poziomu najbardziej ogólnego do poziomu najbardziej szczegółowego, układ EKD dzieli zbiorowość na sekcje, podsekcje (poziom pośredni), działy, grupy, klasy i podklasy.

2. Publikowane dotychczas dane statystyczne w przekrojach działowo-gałęziowych w układzie Klasyfikacji Gospodarki Narodowej, prezentowane są w układzie EKD według sekcji i działów.

3. Dane prezentowane obejmują podmioty gospodarki bez względu na charakter własności tj. zaliczane do sektora publicznego i prywatnego.

Do sektora publicznego zalicza się podmioty gospodarki narodowej stanowiące własność państwową (Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych), komunalną oraz mieszaną z przewagą kapitału sektora publicznego). Do sektora prywatnego zalicza się podmioty gospodarki stanowiące własność prywatną krajową (m.in. spółki, spółdzielnie, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, organizacje społeczne, stowarzyszenia, fundacje), zagraniczną (m.in. zagraniczne przedsiębiorstwa drobnej wytwórczości, spółki z udziałem kapitału zagranicznego) oraz mieszaną z przewagą kapitału sektora prywatnego.

4. Dane opracowano zgodnie z każdorazowym stanem organizacyjnym podmiotów gospodarki narodowej.

(4)

5. Przez podmiot gospodarki narodowej typu przedsiębiorstwo rozumie się osoby prawne, samodzielne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.

6. Przez podmioty gospodarcze rozumie się te podmioty gospodarki narodowej, które prowadzą prowadzą działalność gospodarczą tj. produkcyjną i usługową na własny rachunek celem osiągnięcia dochodu.

7. Dane w zakresie pracujących, zatrudnienia i wynagrodzeń dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 5 osób.

Dane dotyczące wyników finansowych dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunkowe i zobowiązanych do miesiącznych sprawozdań o przychodach, kosztach i wynikach finansowych, w których liczba pracujących przekracza 50 osób w zakresie Górnictwa i kopalnictwa oraz Działalności produkcyjnej, a w pozostałych 20 osób.

8. Ilekroć jest mowa o sektorze przedsiębiorstw, dotyczy to podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie leśnictwa,pozyskiwania drewna i pokrewnych działalności usługowych, rybołówstwa w wodach morskich, górnictwa i kopalnictwa, działalności produkcyjnej, zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę, budownictwa, handlu hurtowego i detalicznego, naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego, hoteli i restauracji, transportu, gospodarki magazynowej i łączności, obsługi nieruchomości, wynajmu i działalności związanej z prowadzeniem interesów, odprowadzania ścieków, wywozu śmieci, usług sanitarnych i pokrewnych, działalności związanej z rekreacją, kulturą i sportem oraz pozostałej działalności usługowej.

9. W tablicach - o ile nie zaznaczono inaczej - danew ujęciu wartościowym oraz dynamiki i wskaźniki podano w cenach bieżących.

10. Liczby względne (wskaźniki, odsetki) obliczono z reguły na podstawie danych bezwzględnych wyrażonych z większą dokładnością niż podano w tablicach.

11. Ilekroć w opracowaniu jest mowa o przemyśle, dotyczy to sekcji EKD Górnictwo i kopalnictwo, Działalność produkcyjna oraz Zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę.

12. W części opisowej używa się formy skróconej Górnictwo węglowe dla działu EKD Górnictwo węgla kamiennego i brunatnego; wydobywanie torfu.

(5)

PODSTAWOWE POJĘCIA ZAWARTE W PUBLIKACJI

1. Pracujący to liczba osób (bez uczniów) będących w stanie ewidencyjnym w dniu kończącym okres sprawozdawczy, dla których jednostka sprawozdawcza jest głównym miejsce pracy, łącznie z pracującymi poza granicami kraju, bez przeliczenia na pełne etaty.

Do pracujących zalicza się

• osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy (tj. umowy o pracę, powołania, wyboru lub miano

wania) łącznie z sezonowymi i zatrudnionymi dorywczo),

• osoby wykonujące pracę nakładczą,

• agentów we wszystkich systemach agencji oraz osoby zatrudnione przez agentów,

• właścicieli zakładów (z wyłączeniem wspólników, którzy nie pracują a wnoszą jedynie kapitał), łącznie z bezpłatnie pomagającymi członkami ich rodzin.

Do stanu zatrudnionych na podstawie stosunku pracy nie zalicza się osób korzystających w miesiącu sprawozdawczym z urlopów wychowawczych, a także z urlopów bezpłatnych w wymiarze powyżej 14 dni.

2. Przeciętne zatrudnienie oblicza się w jednostkach sprawozdawczych metodami statystycznego uśredniania, po przeliczeniu osób niepełnozatrudnionych na pełne etaty.

Do zatrudnionych zalicza się

• osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy z wyjątkiem osób:

zatrudnionych poza granicami kraju,

przebywających na urlopach wychowawczych, pozostających na urlopach rehabilitacyjnych.

• osoby pracujące w zakładach pracy w formie zorganizowanych grup roboczych, tj. uczestników OHP, żołnierzy, skaznych, junaków obony cywilnej, junaków straży przemysłowej i pożarnej, osoby odby

wające w zakładach pracy zastępczą służbę poborowych oraz zatrudnionych przy pracach interwencyj

nych

• osoby przebywające za granicą na podstawie delegacji służbowej.

3. Przeciętne wynagrodzenia brutto w przeliczeniu na 1 zatrudnionego obejmują wynagrodzenia osobowe brutto pracowników najemnych łącznie z wypłatami z zysku do podziału i z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach (dokonywane również w postaci obligacji bądź akcji), tj. wynagrodzenia zasadnicze, dodatki stałe i przejściowe, premie i nagrody, wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, wynagrodzenia za czas urlopów, odprawy (emerytalne, dla zwalnianych grupowo i odszkodowawcze), zasiłki chorobowe, świadczenia deputatowe oraz inne sporadyczne składniki wynagrodzeń.

(6)

4. Przychody ogółem z działalności gospodarczej obejmują otrzymane i należne kwoty:

• za sprzedane produkty (wyroby i usługi), towary, składniki majątkowe, materiały, środki trwałe, wyposażenie, inwestycje itp. (niezależnie od tego czy zostały zapłacone) po cenach faktycznie uzyska

nych, pomniejszone o należny od tej sprzedaży podatek VAT,

• z operacji finansowych (sprzedaż obcych papierów wartościowych, dywidendy i inne przychody z udziałów, odsetki od kredytów i pożyczek, dodatnie różnice kursowe i dyskonta),

• z dotacji przedmiotowych (podmiotowych) i innych zwiększeń.

5. Koszty uzyskania przychodów obejmują:

• koszt własny sprzedanych produktów tj. wyrobów, robót i usług,

• wartość w cenach zakupy (nabycia) sprzedanych towarów,

• koszty handlowe,

• koszty operacji finansowych,

• podatek obrotowy i akcyzowy oraz inne obciążenia przychodu,

• pozostałe koszty uzyskania przychodu.

6. Wynik finansowy brutto ( zysk brutto lub strata brutto) stanowi różnicę pomiędzy przychodami z działalności gospodarczej a kosztami uzyskania przychodów, skorygowaną o saldo strat i zysków nadzwyczajnych.

7. Wynik finansowy netto (zysk netto lub strata netto) wynika z pomniejszenia zysku brutto o obowiązkowe odpisy (tj. podatek dochodowy, podatek od wzrostu wynagrodzeń, dywidendę od funduszu założycielskiego) lub powiększenia straty brutto o obowiązkowe odpisy.

Należny podatek dochodowy to podatek, który przedsiębiorstwo jest zobowiązane uiścić po uwzględnieniu przyznanych ulg, zaś dywidenda jest to wpłata do budżetu państwa z tytułu użytkowania przez przedsiębiorstwa wydzielonej części majątku Skarbu Państwa.

Podatek od wzrostu wynagrodzeń jest obciążeniem wyniku finansowego przedsiębiorstw, u których wynagrodzenia wraz z wypłatami z zysku przekraczają normy ustalone w ustawie.

8. Majątek obrotowy obejmuje:

• zapasy, surowce, materiały, produkty gotowe, produkcję nie zakończoną, towary i zaliczki na poczet dostaw, robót i usług,

• należności i roszczenia,

• środki pieniężne,

• krótkoterminowe papiery wartościowe,

• rozliczenia międzyokresowe.

(7)

9. Kredyty i pożyczki - obejmują ogólną wartość nie spłaconych kredytów i pożyczek, zarówno bankowych jak też z innych źródeł (krajowych i zagranicznych).

10. Zobowiązania ogółem obejmują wszelkiego rodzaju zobowiązania zaciągnięte:

• z tytułu dostaw wyrobów, robót i usług

• wobec budżetów z tytułu podatków i wieczystej dzierżawy gruntu,

• wobec ZUS oraz pozostałe zobowiązania według wartości ustalonej przy ich powstaniu.

11. Wskaźnik rentowności: relacja wyniku finansowego brutto (saldo zysków i strat) do kosztów uzyskania przychodu ogółem.

12. Zyskowność: relacja wyniku finansowego netto (saldo zysków i strat) na 1000 zł przychodu ogółem.

13. Wskaźnik poziomu kosztów:

• z całokształtu działalności: relacja kosztów uzyskania przychodów ogółem do przychodów ogółem,

• ze sprzedaży własnej produkcji i usług: relacja kosztów sprzedaży własnej produkcji i usług do przychodów ze sprzedaży własnej produkcji i usług.

14. Wskaźnik bieżącej płynności określa zdolność do regulowania zobowiązań krótkoterminowych; jest liczony jako relacja aktywów bieżących (gotówka, należności na rachunkach, zbywalne papiery wartościowe i zapasy) do zobowiązań bieżących.

(8)

Prawie jedna czwarta wartości sprzedanej produkcji własnej i usług w województwie katowickim to przychody z górnictwa i kopalnictwa.

Wartość przychodów ogółem górnictwa i kopalnictwa w cenach bieżących wyniosła w 1993 r.

75,8 bln zł, a w I kwartale br. 26,2 bln zł. Przychody te w dużym stopniu zostały wypracowane przez górnictwo węglowe, to znaczy 96,9% w 1993 r., a 98,5% w I kwartale 1994 r.

W województwie katowickim w górnictwie węglowym nastąpiły w 1993 r. zmiany formy własności i struktury zarządzania. W myśl ustawy z 3 lutego 1993 r. o przekształceniach własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa (Dz.U. Nr 16, poz. 69) skomercjalizowano 63 spośród 66 kopalń węgla kamiennego oraz zrzeszono je w spółki węglowe w formie holdingów lub koncernów.

Węglowa Spółka Akcyjna w formie holdingu zrzesza kopalnie, które uprzednio przekształcono w jednoosobowe spółki Skarbu Państwa (kopalnie te są wyodrębnione organizacyjnie i posiadają samodzielność finansową).

Węglowa Spółka Akcyjna w formie firmy wydobywczej - koncernu powstała przez wchłonięcie kopalń, które straciły wszelkie znamiona samodzielności.

Na koniec I kwartału 1994 r. było w województwie katowickim 7 Węglowych Spółek Akcyjnych, w tym jedna w formie holdingu (KATOWICKI HOLDING WĘGLOWY S.A) Pozostałe Węglowe Spółki Akcyjne mają formę koncernu.

Powstałe Spółki Węglowe S.A oraz kopalnie wchodzące w skład spółek przedstawionio w poniższym zestawieniu:

Nazwa spółki węglowej Kopalnie Węgla Kamiennego wchodzące

w skład spółki

"Katowicki Holding Węglowy" Spółka Akcyjna w Katowicach "WUJEK" w Katowicach

"ŚLĄSK" w Rudzie Śląskiej

"KAZIMIERZ JULIUSZ"

w Sosnowcu

"WESOŁA" w Mysłowicach

"MYSŁOWICE" w Mysłowicach

"KATOWICE" w Katowicach

"MURCKI" w Katowicach

"NIWKA MODRZEJÓW"

w Sosnowcu

"STASZIC" w Katowicach

(9)

Nazwa spółki węglowej Kopalnie Węgla Kamiennego wchodzące w skład spółki

"Nadwiślańska Spółka Węglowa" Spółka Akcyjna w Tychach

"Rybnicka Spółka Węglowa "Spółka Akcyjna w Rybniku

"Gliwicka Spółka Węglowa" Spółka Akcyjna w Gliwicach

"Rudzka Spółka Węglowa" Spółka Akcyjna w Rudzie Śląskiej

"BRZESZCZE" w Brzeszczach

"CZECZOTT" w Miedźnej-Woli

"JANINA" w Libiążu

"JAWORZNO" w Jaworznie

"PIAST” w Bieruniu

"SIERSZA" w Trzebini

"SILESIA" w

Czechowicach-Dziedzicach

"ZIEMOWIT’ w Lędzinach

"ANNA" w Wodzisławiu Śląskim

"CHWAŁOWICE" w Rybniku

"JANKOWICE" w Rybniku

"MARCEL" w Wodzisławiu Śląskim

"1 MAJA" w Wodzisławiu Śląskim

"RYDUŁTOWY" w Rydułtowach

"RYMER" w Rybniku

"BOLESŁAW ŚMIAŁY"

w Łaziskach Górnych

"DĘBIEŃSKO" w Czerwionce- Leszczynach

"GLIWICE" w Gliwicach

"KNURÓW" w Knurowie

"MAKOSZOWY" w Zabrzu

"SOŚNICA" w Gliwicach

"SZCZYGŁOWICE" w Knurowie

"BARBARA-CHORZÓW"

w Chorzowie

"HALEMBA" w Rudzie Śląskiej

"NOWY WIREK"

w Rudzie Śląskiej

"POKÓJ" w Rudzie Śląskiej

"POLSKA" w Świętochłowicach

"SIEMIANOWICE", w Siemianowicach Śląskich

"WAWEL" w Rudzie Śląskiej

"ZABRZE-BIELSZOWICE"

w Zabrzu

(10)

dok. tabl.

Nazwa spółki węglowej Kopalnie Węgla Kamiennego wchodzące

w skład spółki

"Jastrzębska Spółka Węglowa" Spółka Akcyjna w Jastrzębiu

"Bytomska Spółka Węglowa" Spółka Akcyjna w Bytomiu

"BORYNIA" w Jastrzębiu-Zdroju

"JASTRZĘBIE"

w Jastrzębiu-Zdroju

"KRUPIŃSKI" w Suszcu

"MORCINEK" w Kaczycach

"MOSZCZENICA"

"PNIÓWEK" w Pawłowicach

"ZOFIÓWKA"

"ANDALUZJA"

w Piekarach Śląskich

"BOBREK" w Bytomiu

"CENTRUM" w Bytomiu

"GRODZIEC" w Będzinie

"JOWISZ" w Wojkowicach

"JULIAN" w Piekarach Śląskich

"MIECHOWICE" w Bytomiu

"PARYŻ" w Dąbrowie Górniczej

"POWSTAŃCÓW ŚLĄSKICH"

w Bytomiu

"PSTROWSKI" w Zabrzu

"ROZBARK" w Bytomiu

"SZOMBIERKI" w Bytomiu

Trzy kopalnie, w tym jedna w budowie działają jako jednoosobowe spółki akcyjne Skarbu Państwa, a mianowicie:

- KWK "JAN KANTY" S.A w Jaworznie,

- KWK "PORĄBKA-KLIMONTÓW" S.A w Sosnowcu, - KWK "BUDRYK" w budowie S.A w Ornontowicach.

Trzy kopalnie nie uległy prywatyzacji i są przedsiębiorstwami państwowymi. Są to:

- KWK "SATURN" w Czeladzi, - KWK "SOSNOWIEC" w Sosnowcu, - KWK "ŻORY" w Żorach.

(11)

Struktura przychodów ogółem górnictwa i kopalnictwa oraz górnictwa węglowego według źródeł przychodów w latach 1992,1993 i w I kwartale 1993 i 1994 r. przedstawiała się następująco:

WYSZCZEGÓLNIENIE a - Górnictwo i kopalnictwo b - Górnictwo węglowe

1992 1993

1993 1994

I kwartał

Przychody o g ó łe m ... 100,0 100,0 100,0 100,0 Przychody ze sprzedaży produkcji

96,2 96,9 97,5 98,1

własnej i usług... a

b 96,4 97,2 97,5 98,1

Dotade przedmiotowe i inne

zwiększenia... a 2,5 1,7 1,4 1,0

b 2,4 1,6 1,3 0,9

Przychody ze sprzedaży towarów... a 0,1 0,3 0,2 0,1

b 0,1 0,2 0,2 0,1

Przychody z operacji finansowych . . . . a 0,3 0,2 0,2 0,1

b 0,2 0,2 0,1 0,1

W górnictwie i kopalnictwie oraz w górnictwie węglowym głównym źródłem przychodu była sprzedaż produkcji własnej. Drugie co do wielkości źródło to dotacje wynoszące jednak jedynie około 1%

przychodów.

W górnictwie węglowym w I kwartale 1994 r. było zatrudnionych przeciętnie 293 tys. osób, to znaczy prawie 8% mniej niż przed rokiem. Zatrudnienie w górnictwie w latach ubiegłych wykazywało tendencję malejącą.

Porównanie zmian w zatrudnieniu w górnictwie węglowym w latach 1990-1993 i I kwartale 1994 r.

przedstawiono poniżej. Ze względu na zmianę sposobu klasyfikacji gospodarki narodowej od 1994 r. z KGN na EKD zestawienie zawiera dane statystyczne grupowane w latach 1990-1993 według KGN (przemysł węglowy) oraz dla 1993 r. i I kwartału 1994 r. według EKD (górnictwo węgla kamiennego, brunatnego;

wydobywanie torfu).

(12)

OKRESY

Przeciętne zatrudnienie

w tys. osób analogiczny okres roku poprzedniego=100

PRZEMYSŁ \ 1990

199 1 1992 1993

GÓRNICTWO WĘGLA KAMIENNEGO, B 1993 ...

19941 k w a r ta ł...

YĘGLOWY (według KGN) 380,8 342.0 325,3 308,6 RUNATNEGO; WYDOBYWA

309.0 293.0

88,4 89.8 95.1 94.9

lNIE TORFU (według EKD)

92.1

Zatrudnienie w górnictwie węglowym było w latach 1990-1993 coraz niższe i malało od 12%

w 1990 r. do 5% w roku 1992 i roku 1993. Także w I kwartale 1994 r. zatrudnienie zmniejszyło się o 7,9%

w stosunku do I kwartału 1993 r.

Górnictwo jest działalnością gospodarczą najbardziej niebezpieczną dla życia i zdrowia pracujących i najbardziej poszkodowaną przez wypadki przy pracy. 63% wszystkich wypadków przy pracy w 1993 r. wystąpiło w górnictwie oraz około połowy (45%) wszystkich wypadków śmiertelnych. W latach 1991-1993 na każde 1000 osób pracujących w górnictwie około 50 osób uległo wypadkowi przy pracy.

Średnie wynagrodzenia brutto w I kwartale 1994 r. zatrudnionych w górnictwie węglowym wraz z wypłatami z zysku wyniosło 9646 tys. zł (netto 7703 tys. zł). Było więc prawie dwukrotnie (1,96) wyższe niż odpowiednie średnie krajowe wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. W porównaniu do średniego wynagrodzenia w sferze przedsiębiorstw województwa katowickiego omawiane wynagrodzenie brutto w górnictwie węglowym było wyższe o 46,6%.

Poniżej przedstawiono średnie wynagrodzenia w górnictwie w I kwartale i marcu br. na tle wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw w województwie:

(13)

Średnie wynagrodzenia

brutto netto

WYSZCZEGÓLNIENIE ^{I-III 1994} ^{III 1994} ^{I-III 1994} ^{III 1994}

w tys. zł

wynagro

dzenie w sektorze

przedsię

biorstw

=100

w tys. zł

wynagro

przedsię

biorstw

=100

w tys. zł

wynagro

przedsię

biorstw

=100

w tys. zł

wynagro

przedsię

biorstw

= 100

Górnictwo i kopalnictwo 9584 145,6 8924 130,6 7656 144,6 7114 129,5 w tym

/

Górnictwo weelowe . . . . 9646 146,6 8955 131.0 7703 145,5 7137 129,9 Sektor przedsiębiorstw

województwa katowickiego 6580 100,0 6832 100,0 5294 100,0 5494 100,0 w tym:

sektor publiczny . . . . 7571 115,1 7829 114,6 6076 114,8 6279 114,2 sektor prywatny... 4537 69,0 4795 70,2 3681 62,0 3891 70,8

Z zestawienia wynika, że średnie wynagrodzenie w górnictwie z wypłatami zysku było w ostatnim miesiącu kwartału br. niższe niż w całym I kwartale br. Zarówno średnie wynagrodzenia brutto jak średnie wynagrodzenie netto w marcu przewyższało średnie wynagrodzenie województwa w sferze przedsiębiorstw o około 30%.

Analizując rozkład zatrudnionych w górnictwie węglowym według wysokości wynagrodzenia w marcu 1994 r. (badanie reprezentacyjne w wylosowanych jednostkach sektora publicznego i prywatnego -10,0% populacji jednostek gospodarczych w województwie) można stwierdzić, że poniżej 7,0 min zł brutto zarabiało jedynie 20,7% zatrudnionych w górnictwie (w skali województwa 49,1 %). Powyżej 9,0 min zł brutto zarabiało 56,0% zatrudnionych (w województwie ogółem 33,2%).

Porównanie liczebności pracowników otrzymujących określone wynagrodzenie w marcu 1994 r.w górnictwie węglowym i w skali województwa ogółem z podziałem na pracowników na stanowiskach robotniczych i nierobotniczych przedstawiono w poniższym zestawieniu:

(14)

WYSZCZEGÓLNIENIE a - ogółem

b - pracownicy na stanowiskach robotniczych i pokrewni c - pracownicy na stanowiskach

nierobotniczych

Odsetek pracowników otrzymujących miesięcznie wynagrodzenie w wysokości:

do powyżej

5000 7000 9000 9000 12000

tysięcy złotych

Przemysł w ęglow y...a 4,9 20,7 44,0 56,0 18,2

b 5,0 20,7 45,3 54,7 14,1

c 4,2 21,5 35,6 64,4 44,7

Sektor przedsiębiorstw ogółem a 25,5 49,1 66,8 33,2 10,8

b 24,1 47,9 66,6 33,4 8,5

c 30,3 53,1 67,5 32,5 20,2

W górnictwie węglowym 44,7% zatrudnionych na stanowiskach nierobotniczych pobierało wynagrodzenie brutto powyżej 12,0 min zł, gdy w przedsiębiorstwach badanych ogółem w województwie powyżej omawianej kwoty zarabiało jedynie 20,2% zatrudnionych na stanowiskach nierobotniczych.

Porównanie rozkładu zatrudnienia w górnictwie węglowym i ogółem w przedsiębiorstwach badanych we wrześniu 1993 r. i marcu 1994 r. przedstawiono w poniższym zestawieniu:

Zatrudnienie w % WYNAGRODZENIE

MIESIĘCZNE WMLN ZŁ

wrzesień 1993 marzec 1994

przemysł węglowy (według KGN)

przedsiębiorstwa badane ogółem

górnictwo węglowe (według EKD)

przedsiębiorstwa badane ogółem

O g ó ł e m ... 100,0 100,0 100,0 100,0

1,95 min zł i mniej

(1993 r. -1,8 min zł) . . 0,3 1,2 0,0 0,4

1 , 9 5 - 5 ,0 ... 27,0 50,6 5,0 25,0

5 ,0 - 7 ,0 ... 36,5 27,9 15,9 23,6

7,0 - 9 , 0 ... 26,6 14,7 23,1 17,8

9 ,0 - 1 2 , 0 ... 8,0 4,4 37,8 22,4

12,0- 16,0... U 0,9 15,2 8,8

16,0 i powyżej ... 03 0,3 3,0 2,0

(15)

Z porównania rozkładów zatrudnionych według wysokości wynagrodzeń można stwierdzić, że rozkłady te w 1993 r. (wrzesień) znacznie różniły się między sobą. Najczęściej występujące wynagrodzenia w górnictwie węglowym pochodziły z przedziału 5,0 - 7,0 min zł (36,5%) natomiast w skali województwa ogółem z przedziału 1,95 - 5,0 min zł (50,6%). O ile w górnictwie w 1994 r. można wyróżnić jeden przedział wynagrodzeń z którego pochodzą najczęściej występujące wynagrodzenia, o tyle w województwie ogółem jest to utrudnione. Rozkład wynagrodzeń w skali województwa uległ spłaszczeniu i można go porównać z dużym przybliżeniem do równomiernego. Oznacza to, że liczebność zatrudnionych w przedziałach od 1,95 - 5,0 min zł brutto (25,0%) jest zbliżona do liczebności zatrudnionych o wynagrodzeniach wysokich od 9,0 - 12,0 min zł (24,4%).

Podsumowując można stwierdzić, że w 1994 r. w górnictwie węglowym największą grupę zatrudnionych stanowili zatrudnieni o wysokich zarobkach z przedziału 9,0 -12,0 min zł (37,8%).

Wynagrodzenie przeciętne w różnych spółkach węglowych było zróżnicowane, a różnica pomiędzy wynagrodzeniem w spółkach o najwyższych i najniższych średnich wynagrodzeniach wynosiła w I kwartale

1994 r. 38% (porównanie dotyczy przeciętnych wynagrodzeń brutto z wypłatami z zysku). Zróżnicowanie wynagrodzeń i wskaźników rentowności w omawianych spółkach przedstawiono w poniższym zestawieniu.

Zróżnicowanie badano przyjmując, że wynagrodzenie w spółce o najniższym średnim wynagrodzeniu=100.

Spółki uszeregowano według malejących wskaźników rentowności.

Wskaźnik rentowności

brutto w 1993 r... 0,8 -1,5 -6,6 -7,6 -13,2 -14,0 -14,9 Zróżnicowanie wynagrodzeń

w I kwartale 1994 r.

(przeciętne wynagrodzenia w spółce o najniższych wynagrodzeniach

przeciętnych=100)... 138,0 134,6 104,0 101,6 104,5 133,1 100,0

Z zestawienia wynika, że malejącym wskaźnikom rentowności odpowiadają malejące wynagrodzenia przeciętne (wyjątek wskaźnik rentowności -14,0 - wynagrodzenie o 33,1% wyższe od wynagrodzenia przeciętnego najniżej płatnej spółki). Analiza danych w powyższym zestawieniu pozwala stwierdzić, że w przeważającej ilości spółek węglowych istnieje związek pomiędzy rentownością a wysokością przeciętnego wynagrodzenia.

(16)

Wydobycie węgla kamiennego w 1993 r. podobnie jak w roku 1992 przekroczyło 127 min ton, a w okresie I kwartału 1994 r. wydobyto dalsze 34 min t. Jednak ogólna sytuacja finansowa podmiotów gospodarczych górnictwa węglowego nie jest dobra. Wynika to głównie z zadłużenia kopalń i nierentownej produkcji w niektórych kopalniach.

Ważniejsze dane statystyczne charakteryzujące dział górnictwo węglowe i jego sytuację finansową zebrano w poniższym zestawieniu:

WYSZCZEGÓLNIENIE a - w liczbach bezwzględnych b - analogiczny okres poprzedni=100

1993 I kwartał 1994

Wydobycie węgla kamiennego w min t ... a b

127,1 99,5

34,0 96,3 Przychody ogółem w bln z ł ... a

b

73,8 144,2

25,6 150,0 w tym przychody ze sprzedaży produkcji własnej i usług

w "bln z ł ... a b

71,7 145,4

25,1 150,9 Koszty uzyskania przychodów w bln z ł ... a

b

77,5 133,3

24,8 133,4 w tym koszty uzyskania przychodów ze sprzedaży produkcji

własnej i usług w bln z ł ... a b

75,4 132,9

23,8

X

Wynik finansowy brutto w bln z ł ... a b

-8,0 81,9

0,4

X

Wynik finansowy netto w bln z ł ... a b

-13,1 111,1

-0,9 32,6 Majątek obrotowy w bln zł (stan na koniec o k resu )... a

b

22,5 227,2

30,4 198,7 w tym należności... a

b

19,4 231,0

25,5 222,4 Kredyty i pożyczki w bln zł (stan na koniec o k re su )... a

b

5,1 99,3

5,6 100,5 Zobowiązania ogółem w bln zł (stan na koniec okresu). . . a

b

47,8 203,5

51,1 188,6 w tym:

z tytułu dostaw robót i usług... a b

15,2 141,1

15,8 137,4 wobec b u d ż e tu ... a

b

9,4 167,7

9,9 159,0 wobec Z U S ... a

b

11,5 X

12,8 258,3

(17)

Górnictwo węglowe województwa katowickiego było zadłużone według stanu na koniec grudnia 1993 r.. z tytułu należności na kwotę 47,8 bln zł. Zadłużenia z tytułu kredytów i pożyczek wynosiły 5,1 bln zł.

W I kwartale 1994 r. wystąpił wzrost zadłużenia z tytułu zobowiązań do poziomu 51,1 bln zł. 31% tej kwoty to zadłużenia z tytułu dostaw robót i usług dla górnictwa, około 19% to zobowiązania wobec budżetu państwa, a 25% to zadłużenia wobec ZUS. Ponieważ dodatkowo górnictwo węglowe było zadłużone z tytułu kredytów i pożyczek według stanu na koniec I-go kwartału br. na kwotę 5,6 bln zł, tak więc zadłużenie łączne prawie dwukrotnie przewyższa przychody ze sprzedaży produkcji własnej i usług z I kwartału br.

Relacja zobowiązań do należności i roszczeń w górnictwie węglowym była niekorzystna.

Zobowiązania w I kwartale 1994 r. dwukrotnie przewyższały należności. W latach 1992 i 1993 relacje te w górnictwie były jeszcze bardziej niekorzystne. Porównanie relacji zobowiązań do należności w górnictwie węglowym i przedsiębiorstwach ogółem objętych badaniem w województwie przedstawiono poniżej:

Relacja zobowiązań do należności i roszczeń w % WYSZCZEGÓLNIENIE

1992 1993

1993 1994

I kwartał

O g ó ł e m ...

w tym górnictwo w ęglow e...

139,2 280,1

138,1 236,4

150,4 246,9

140.5 200.5 I Na zły stan finansów górnictwa wpływ miała głównie recesja wyrażająca się w ostatnich latach malejącymi przychodami z produkcji sprzedanej (liczonymi w cenach stałych). Porównanie przychodów ze sprzedaży produkcji własnej i usług w górnictwie węglowym w cenach bieżących i stałych oraz wydobycie węgla w latach 1990-1993 i I kwartale br. zestawiono poniżej. Ze względu na zmianę sposobu klasyfikacji gospodarki narodowej od 1994 r. z KGN na EKD, zestawienie zawiera dane statystyczne grupowane w latach 1990-1993 według KGN (przemysł węglowy) oraz dla 1993 r. i I kwartału br. według EKD (górnictwo węgla kamiennego, brunatnego, wydobywanie torfu).

Wydobycie węgla Przychód ze sprzedaży produkcji własnej i usług LATA

w min t

analogiczny okres poprzedni=100

w bln zł analogiczny okres poprzedni=100 ceny bieżące ceny stałe

Przemysł węglowy (według KGN)

1990 ... 144,1 82,6 19,3 729,6 71,7 1 9 9 1 ... 136,4 94,7 40,8 211,4 105,6 1992 ... 127,8 93,7 49,2 120,6 90,5 1993 ... 127,1 99,4 73,5 149,4 94,9

(18)

(dok. tabl.)

LATA

Wydobycie węgla Przychód ze sprzedaży produkcji własnej i usług

w m lnt

analogiczny okres poprzedni=100

w bln zł analogiczny okres poprzedni=100

ceny bieżące ceny stałe

GÓRNICTWO WĘGLA

1993 ...

19941 k w a r ta ł...

KAMIENNEG (WEI 127,1

34,0

O, BRUNATI )ŁUG EKD)

99,4 96,3

»iEGO, WYDC

71.7 25.8

OBYWANIE T

145,4 156,1

ORFU

93,6

Przychody ze sprzedaży produkcji własnej i usług przemysłu węglowego liczone w cenach stałych, oraz wydobycie węgla kamiennego wykazywały w latach 1990-1993 tendencję malejącą. Przychody liczone w cenach stałych były niższe (za wyjątkiem 1991 r.) z roku na rok od około 28% w 1990 r. do około 5%

w 1993 r. Także wydobycie węgla kamiennego w ostatnich latach malało i było niższe w 1993 r. w stosunku do wydobycia z 1990 r. o około 20%. Niemniej dynamika spadku wydobycia w 1993 r. została zahamowana i wydobycie w 1993 r. obniżyło się w stosunku do 1992 r. jedynie o około 0,5%. WI kwartale 1994 r.w stosunku do I kwartału 1993 r. wystąpiła obniżka wydobycia węgla kamiennego o 4%, a także wartości przychodu ze sprzedaży produkcji własnej i usług liczonej w cenach stałych o 6%.

Niewątpliwy wpływ na stan zadłużenia na koniec 1993 r. w górnictwie węglowym miały poniesione w 1993 r. straty na działalności podstawowej. Strata brutto w rocznej działalności ogółem górnictwa węglowego na terenie województwa katowickiego wyniosła 8 bln zł. Obowiązkowe zmniejszenia wyniku finansowego brutto wyniosły 5,1 bln zł. Tak więc strata netto górnictwa w 1993 r. wyniosła łącznie 13,1 bln zł. Największą część obowiązkowych zmniejszeń wyniku finansowego brutto stanowił podatek od wzrostu wynagrodzeń - 4,1 bln zł (80,3% obciążeń). Inne obowiązkowe zmniejszenia to podatek dochodowy (7% całości obciążeń) oraz dywidendy od funduszu założycielskiego (14,3% obciążeń).

W I kwartale 1994 r. nastąpiła znaczna poprawa podstawowych relacji ekonomicznych w górnictwie węglowym w stosunku do lat ubiegłych. Wynik finansowy brutto z całokształtu działalności był dodatni i wyniósł 0,4 bln zł.

Wynik finansowy netto w I kwartale 1994 r. to strata jedynie 0,9 bln zł. Obowiązkowe zmniejszenia wyniku finansowego brutto wyniosły 1,3 bln zł, z czego około 70% stanowił podatek od wzrostu wynagrodzeń.

Relację wyniku finansowego brutto (salda) do kosztów uzyskania przychodów ogółem, wyniku finansowego netto (salda) do przychodów ogółem oraz wskaźniki poziomu kosztów w górnictwie węglowym w latach 1992-1993 i I kwartale 1994 r. podaje zestawienie:

(19)

WYSZCZEGÓLNIENIE 1992 1993

1993 1994

I kwartał

Wskaźnik rentowności b r u t t o ... -16,9 -11,2 -10,4 1,5

Zyskowność w zł na 1000 zł przychodu

ogółem ... -231 -168 -178 -37 Wskaźnik poziomu kosztów

z całokształtu działalności... 113,7 109,1 105,7 97,0 Wskaźnik poziomu kosztów w powyższym zestawieniu informuje o relaq'i kosztów uzyskania przychodów do przychodów ogółem w górnictwie węglowym. Wysoki wynoszący 113,7 wskaźnik poziomu kosztów z 1992 r. uległ obniżeniu do 109,1 w 1993 r. i dalszemu obniżeniu do poziomu 97,0 w I kwartale br.

Oznacza to, że koszty uzyskania przychodów ogółem w górnictwie węglowym w 1992 r. przewyższały wielkość przychodów o 13,7%, a w 1993 r. o 9,1%. W I kwartale 1994 r. sytuacja uległa korzystnej zmianie i przychody ogółem były wyższe od kosztów ogółem o 3%. Wskaźnik rentowności brutto wskazuje na to, że relatywna strata w stosunku do poniesionych kosztów malała z 16,9% z 1992 r. do poziomu 10,4% poniesionych kosztów w 1993 r,, a w I kwartale 1994 r. wystąpił zysk, który wyniósł 1,5% poziomu poniesionych w tym okresie kosztów ogółem.

Wskaźnik zyskowności wskazuje, że strata netto na 1000 zł przychodu ogółem wykazuje tendencję malejącą.

Gdy w 1992 r. z każdym przychodem o wysokości 1000 zł związana była strata w wysokości 231 zł to w I kwartale bieżącego roku wysokość tej straty zmalała do 37 zł. Ta sytuacja to efekt szybszego wzrostu cen węgla w 1993 r. w stosunku do roku poprzedniego. Porównanie dynamiki przychodów ze sprzedaży produkcji własnej i usług przemysłu węglowego (według KGN) w cenach stałych i bieżących oraz dynamiki cen węgla kamiennego na zaopatrzenie ludności przedstawiono w poniższym zestawieniu:

OKRESY

Przychody ze sprzedaży produkcji własnej i usług

Przeciętne ceny węgla kamiennego gat. I

za 1 tonę

ceny stałe ceny bieżące

analogiczny okres roku poprzedniego=100

1992 I-X II... 75,2 120,6 139,5

1993 I-X II... 94,9 149,4 150,1

I ... . 123,7 146,9

I I ... 98,7 134,5 149,5

I I I ... 100,7 137,2 137,2

I V ... 94,3 126,0 142,6

V ... 93,5 129,0 136,7

V I ... 97,7 141,6 142,8

V I I ... 85,9 126,8 161,8

V III... 90,1 146,6 165,7

I X ... 89,1 156,1 159,2

X ... 93,6 153,7 161,8

X I ... 105,1 179,0 158,2

X I I ... 151,1 276,6 147,0

(20)

Jak wynika z powyższego zestawienia dynamika cen węgla była szczególnie wysoka w II półroczu 1993 r. - wzrost od ponad 40% do ponad 65%. Analogicznie dynamika przychodów ze sprzedaży produkcji własnej w II półroczu przewyższyła tempo wzrostu przychodów z I półrocza 1993 r. Wystąpiło w związku z tym zahamowanie zmniejszania się wielkości przychodów liczonych w cenach stałych w stosunku do 1992 r.

Przychody w listopadzie 1993 r. były większe o 5% w cenach stałych w stosunku do listopada roku poprzedniego, a w grudniu 1993 r. aż o 51%.

W I kwartale 1994 r. ponad połowa przedsiębiorstw górnictwa węglowego wykazała zysk brutto, a w górnictwie i kopalnictwie ogółem ponad 58% ogółu przedsiębiorstw. W poniższym zestawieniu przedstawiono udziały liczby przedsiębiorstw, które w I kwartale 1994 r. wykazały zysk brutto oraz analogicznie zysk netto w ogólnej liczbie przedsiębiorstw górnictwa węglowego.

WYSZCZEGÓLNIENIE

Procentowy udział w ogólnej liczbie przedsiębiorstw, które wykazały w przychodach:

zysk brutto zysk netto

Górnictwo i kopalnictwo w tym

Górnictwo węglowe . . .

58,3

53,3

45,8

33,3 Przedsiębiorstwa rentowne górnictwa węglowego, które stanowiły 53,3% ogółu przedsiębiorstw górnictwa węglowego wykazały przychód ogółem w I kwartale 1994 r. 18,6 bln zł, to znaczy 72,6% przychodu górnictwa węglowego ogółem.

Struktury rozkładów rentowności w górnictwie węglowym i ogółem w przedsiębiorstwach województwa objętych badaniem kształtowały się w I kwartale br. następująco:

WYSZCZEGÓLNIENIE

Udział w liczbie podmiotów rentownych

Udział w liczbie podmiotów deficytowych

ogółem

podmiotów o rentowności

ogółem

podmiotów o rentowności

do 10% powyżej

10% do -5% poniżej

-5%

O g ó ł e m ...

Górnictwo w ęglow e...

1 0 0 ,0 1 0 0 ,0

71,8 75,0

28,2 25,0

1 0 0 ,0 1 0 0 ,0

62,9 42,8

37.1 63.2 Wśród przedsiębiorstw rentownych górnictwa 25% przedsiębiorstw osiągnęło wskaźnik rentowności wyższy niż 10% (województwo ogółem 28,2%). Wśród przedsiębiorstw deficytowych górnictwa 63,2% miało wskaźnik niższy od -5% (województwo ogółem 37,1%).

Tak więc, o ile wśród przedsiębiorstw rentownych struktura rozkładów rentowności była zbliżona w górnictwie i w województwie ogółem, to wśród przedsiębiorstw deficytowych w górnictwie był większy udział przedsiębiorstw wykazujących relatywnie wyższą stratę. W górnictwie węglowym przedsiębiorstw deficytowych o wskaźniku rentowności poniżej -5% było około 63%, gdy w skali województwa odpowiedni udział wynosił około 37%.

(21)

Majątek trwały brutto w latach 1990-1993 (stan na koniec roku) w przedsiębiorstwach przemysłu węgla kamiennego stanowił około 26% majątku trwałego brutto przedsiębiorstw województwa katowickiego ogółem. W 1993 r. wartość brutto środków trwałych w przemyśle węgla kamiennego wynosiła 93,3 bln zł i były to budynki i budowle (65,8%), maszyny, urządzenia, narzędzia i wyposażenia (30%) oraz grunty (2,2%) i środki transportowe (1,9%).

Wartość brutto środków trwałych, dynamikę zmian, oraz stopień zużycia środków trwałych w przemyśle węgla kamiennego (według KGN) przedstawiono na tle danych dotyczących przemysłu ogółem w poniższym zestawieniu:

WYSZCZEGÓLNIENIE a - w bln zł (stan na 31 XII) b - rok poprzedni=100 c - stopień zużycia środków

trwałych w %

Wartość brutto środków trwałych

1991 1992 1993

Przemysł węgla kamiennego . a 83,6 85,4 93,3

b 99,5 102,2 109,2

c 53,4 55,0 54,4

Przemysł ogółem ...a 217,5 233,5 244,7

b 98,9 107,4 104,8

c 49,8 50,0 49,2

Wartość brutto środków trwałych w 1993 r. w przemyśle węgla kamiennego zwiększyła się 0 7,9 bln bln (9%) w stosunku do roku poprzedniego. Był to skutek przyrostu środków trwałych związany głównie z inwestycjami (5,1 bln zł), aktualizacją wyceny środków trwałych (3,9 bln zł) oraz zmniejszeń wartości środków trwałych wynikających z likwidacji, sprzedaży i innego rozchodu.

Wartość inwestycji oddanych do użytkowania w 1993 r. liczona w cenach stałych była wyższa o 82%

w stosunku do 1992 r., przy czym nakłady inwestycyjne przeznaczone były głównie na maszyny, urządzenia 1 wyposażenie (67%) oraz budynki i budowle (25%).

Zwiększenie wartości brutto środków trwałych wpłynęło w nieznacznym stopniu na stopień zużycia środków trwałych w górnictwie węgla kamiennego - obniżenie wskaźnika zużycia środków trwałych w 1992 r. z 55,0% do 54,4% w 1993 r.

Stopień zużycia środków trwałych w przemyśle węgla kamiennego był wyższy niż w przemyśle ogółem o 5,2 punktów. Oznacza to, że więcej niż połowa ogółem środków trwałych w przemyśle węgla kamiennego uległa zużyciu w sensie umorzenia wartości środków trwałych. Analizując stopień zużycia różnych rodzajów środków trwałych można stwierdzić, że przemysł węgla kamiennego dysponuje maszynami i urządzeniami, których wartość umorzono w 69,9% (przemysł ogółem 73,9%) oraz budynkami i budowlami o stopniu zużycia 47,0% (przemysł ogółem 43,5%). Jak wynika z powyższego przemysł węgla kamiennego, podobnie jak przemysł ogółem, wyposażony jest w maszyny i urządzenia w dużym stopniu zużyte i przestarzałe. Stan te mogłoby zmienić jedynie przeznaczenie znacznych nakładów na inwestycje i modernizację.

(22)

PODSUMOWANIE

Sytuację ekonomiczną przedsiębiorstw górnictwa węglowego charakteryzowały w I kwartale 1994 r. następujące tendencje i wielkości:

» spadek wielkości zatrudnienia w 1993 r. podobnie jak w 1992 r. o 5%, w I kwartale 1994 r. o około 8% w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego,

» spadek wydobycia węgla kamiennego podobnie jak w latach ubiegłych, w I kwartale 1994 r.

0 1300 tys. t w stosunku do I kwartału 1993 r. ( w 1993 r. o 700 tys. t w stosunku do 1992 r.),

» spadek wielkości przychodu ze sprzedaży produkcji własnej liczonej w cenach stałych, w I kwartale 1994 r. w stosunku do okresu analogicznego roku poprzedniego o 6,4%,

» zadłużenie w wyniku zobowiązań z tytułu dostaw wobec budżetu i ZUS według stanu na koniec 1 kwartału 1994 r. wyniosło 51,1 bln zł i prawie dwukrotnie przewyższało przychody ogółem górnictwa węglowego

» niekorzystne w dalszym ciągu relacje zobowiązań do należności i roszczeń - zobowiązania dwukrotnie przewyższają należności, niemniej poprawa w stosunku do lat ubiegłych,

» korzystny wynik finansowy z działalności, przewaga zysku w saldzie zysków i strat. Wynik finansowy brutto w I kwartale 1994 r. wyniósł około 0,4 bln zł (w 1993 r. strata 8 bln zł),

» przewaga liczebna przedsiębiorstw rentownych nad deficytowymi. 53,3% ogółu przedsiębiorstw górnictwa to przedsiębiorstwa rentowne dające 72,6% przychodu ogółem górnictwa węglowego.

» w marcu 1994 r. prawie 80% zatrudnionych w górnictwie węglowym zarabiało powyżej 7,0 min zł brutto z wypłatami z zysku, w tym powyżej 9,0 min zł 56% (w skali województwa odpowiednio 51% i 33%),

» duży stopień zużycia maszyn i urządzeń. Według stanu na koniec 1993 r. 70% wartości brutto maszyn i urządzeń uległo umorzeniu.

(23)

ZYSKOWNOŚĆ GÓRNICTWA WĘGLOWEGO Na 1000 zł przychodu ogółem

(24)

% 320 280 240 200

160 120

80 40 0

STRUKTURA OBOWIĄZKOWYCH ZMNIEJSZEŃ WYNIKU FINANSOWEGO BRUTTO GÓRNICTWA WĘGLOWEGO

14,3%

— 5,3%

I-XII 1992 I-XII 1993

I-III 1994 85,6%

■ podatek dochodowy

El podatek od wzrostu wynagrodzeń

□

dywidenda od funduszu założycielskiego

(25)

WYSZCZEGÓLNIENIE a - I - III

b - 1 - III 1993=100

Przychód ze sprzedaży

wyrobów i usług w min zł

Przeciętna liczba zatrudnionych

w osobach

Wynagro

dzenia brutto w min zł

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w tys. zł

brutto netto

SEKTOR PRZEDSIĘBIORSTW a 81755501 889421 17556714 6580 5294

b 143,9 95,8 138,6 144,6 141,7

sektor publiczny... a 63320791 598862 13601574 7571 6076

b 138,1 89,4 135,7 151,8 148,6

sektor pryw atny... a 18434710 290559 3955140 4537 3681

b 168,2 112,5 149,5 132,8 130,8

w tym:

P R Z E M Y S Ł ... a 69267679 609130 13599288 7442 5976

b 144,2 94,8 142,1 149,9 146,8

Górnictwo i kopalnictwo... a 26399169 299151 8601442 9584 7656

b 155,8 92,2 143,9 156,1 152,7

sektor publiczny... a 26254403 297895 8573972 9594 7663

b 155,2 92,0 143,6 156,2 152,8

Górnictwo węgla kamiennego

i brunatnego; wydobywanie torfu . . a 25810717 293067 8480594 9646 7703

b 156,1 92,1 144,0 156,4 152,9

(26)

Przychody Koszt uzyskania przychodów WYSZCZEGÓLNIENIE

a - w min zł b - I-III 1993=100

w tym w tym

ogółem

ze sprzedaży produktów

ze sprzedaży wyrobów

z operacji finansowych

ogółem

sprzedaży produktów

sprzedaży towarów w cenie zakupu

operacji finansowych

koszty handlowe

O G Ó Ł E M ... a 95775688 71223159 21714770 654377 91855084 66820294 18990564 1409305 2493777

b 136,0 135,7 139,3 96,2 131,1 X 139,2 110,0 X

sektor publiczny... a 80259018 62219490 15870252 512460 76646241 57910089 13898674 1140030 1814324

b 137,2 134,5 152,8 85,9 131,5 X 152,0 107,5 X

sektor pryw atny... a 15516670 9003669 5844518 141917 15208843 8910205 5091890 269275 679453

b 129,8 144,6 112,4 169,8 129,3 X 113,3 122,3 X

w tym:

P R Z E M Y S Ł ... a 69316046 62957351 4926086 231723 65932243 58184627 4770001 1105838 337700

b 139,2 138,3 157,0 104,9 132,0 X 156,0 124,4 X

b 137,7 137,1 153,4 80,3 130,0 X 153,1 115,2 X

sektor pryw atny... a 5252987 4358601 707793 72962 5066524 4183800 620059 154660 33093

b 160,7 157,4 182,7 315,4 162,0 X 178,6 245,1 X

Górnictwo i kopalnictwo . . a 26228809 25698088 33779 27471 25357430 24275711 30827 335539 272935

b 149,7 150,6 77,9 89,5 133,3 X 86,5 143,5 X

b 149,6 150,4 105,0 87,9 133,1 X 1113 143,5 X

w tym

Górnictwo węgla kamien

nego i brunatnego; wydo

25138686 17818 23864 24848729

bywanie torfu ... a 25614769 23796586 14914 332921 272924

b 150,0 150,9 42,7 117,6 133,4 X 43,8 144,5 X

b 149,9 150,7 45,7 116,0 133,2 X 43,2 144,5 X

(27)

WYSZCZEGÓLNIENIE a - w min zł b - I-III 1993=100

Wynik finansowy

brutto

Obowiązkowe zmniejszenia wyniku finansowego

brutto Wynik

finansowy netto ogółem podatek .

dochodowy dywidenda pozostałe

O G Ó Ł E M ... a 3356199 3366707 1744758 407761 1214188 -10508

b X 125,3 136,3 53,3 188,8 0,4

sektor publiczny... a 3066926 3144692 1528890 407761 1208041 -77766

b X 124,1 134,1 53,3 191,9 2,7

b 153,4 144,4 154,4 X 44,2 192,6

w tym:

P R Z E M Y S Ł ... a 2683198 2870809 1329922 375487 1165400 -187611

b X 128,6 146,5 51,8 194,4 6,2

b X 127,7 144,6 51,8 196,2 8,2

b 136,6 159,3 174,1 X 34,3 111,1

Górnictwo i kopalnictwo... a 480586 1361447 298680 146237 916530 -880861

b X 164,3 406,3 42,4 223,3 30,6

w tym

Górnictwo węgla kamiennego i brunatnego; wydobywanie

138102 915481 -936712 t o r f u ... a 373160 1309872 256289

b X 167,3 469,5 41,8 230,2 32,6

b ^X 167,3 469,5 41,8 230,2 32,7

(28)

Tabl. 4. WSKAŹNIKI FINANSOWE PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH

Wskaźnik rentowności Obcią

żenią obowiąz

kowymi zmniej

szeniami wyniku

finan

sowego brutto WYSZCZEGÓLNIENIE

a - 1 - III 1993 b - 1 - III 1994

Wskaźnik poziomu kosztów z cało

kształtu działali ności '

brutto^ obrotu^

Marża na sprze

daży t^ya- Zyskow- ność

w zł

Relacja podatku dochodo

wego do zysku

brutto

Relacja zobowią

zań do należności

i roszczeń

w% w%

O G Ó Ł E M ... a 99,4 -0,2 -0,2 12,5 -41 -1603,6 37,9 138,1

b 95,9 3,7 3,5 12,5 0 100,3 37,2 140,5

sektor publiczny . . . . a 99,7 -0,6 -0,6 12,0 -49 -711,4 38,6 136,2

b 95,5 4,0 3,8 12,4 -1 102,5 37,5 139,6

sektor piywatny . . . . a 98,4 1,6 1,6 13,6 3 81,5 32,4 155,1

b 98,0 1,9 1,9 12,9 4 76,7 35,2 147,7

w tym:

P R Z E M Y S Ł ... a 100,3 -1,6 -1,6 2,5 -61 -277,7 39,1 164,5

b 95,1 4,1 3,9 3,2 -3 107,0 38,8 159,9

b 95,0 4,1 3,9 1,6 -4 110,0 39,4 162,0

sektor prywatny . . . . a 95,7 4,0 3,8 10,4 18 52,9 30,2 113,4

b 96,5 33 3,2 12,4 12 61,7 33,2 126,1

Górnictwo i kopalnictwo. a 108,6 -10,8 -11,7 17,8 -164 -40,5 30,7 229,7

b 96,7 1,9 1,8 8,7 -34 283,3 47,0 197,6

b 96,7 1,9 1,8 7,5 -34 284,4 47,1 197,9

w tym

Górnictwo węgla ka

miennego i brunatnego;

-168 -37,5

wydobywanie torfu . . . a 109,1 -11,2 -12,2 18,4 28,5 236,4

b 97,0 1,5 1,5 16,3 -37 351,0 48,7 200,5

b 97,0 1,5 1,5 18,0 -37 352,8 48,9 200,9

1/ Relacja kosztu uzyskania przychodu do przychodu ogółem. 2/ Relacja salda wyniku finansowego brutto do kosztu uzyskania przychodu. 3/ Relacja salda wyniku finansowego brutto do przychodu ogółem. 4/ Relacja marży na sprzedaży towarów do przycnodu ze sprzedaży towarów. 5/ Relacja salda wyniku finansowego netto do przychodu ogółem.

(29)

Wynik na działalności gospodarczej

WYSZCZEGÓLNIENIE w tym Saldo

zysków i strat nadzwy

czajnych a - w min zł

b - 1 - III 1993=100 ogółem piu.lt.-iAin"

usługowo- handlowej

na operacjach

finanso

wych

na pozostałej sprzedaży

zwiększenia z tytułu

dopłat (dotacje)

zmniejszenie z tytułu obciążenia

O G Ó Ł E M ... a 3920604 4633294 -754928 -84103 681422 555081 -564405

b 10 razy 373,9 125,6 X 107,3 55,9 100,9

sektor publiczny . . . a 3612777 4466655 -627570 -170623 491354 547039 -545851

b 18 razy 430,6 135,1 X 118,7 64,7 98,5

sektor prywatny . . . a 307827 166639 -127358 86520 190068 8042 -18554

b 158,6 82,5 93,2 158,7 86,1 5,5 336,1

w tym:

P R Z E M Y S Ł ... a 3383803 4591109 -874115 -88733 302372 5466830 -700605

b X 390,8 130,8 X 120,6 60,7 104,9

b X 464,6 126,1 23razy 115,6 65,7 105,0

sektor prywatny . . . a 186463 229442 -81698 24554 15474 1309 -17623

b 132,5 97,3 204,5 198,2 601,9 1,9 103,5

Górnictwo

i kopalnictw o... a 871379 1152394 -308068 -230657 258934 1224 -390793

b X X 151,7 379,6 107,4 57,4 73,0

b X X 151,7 379,1 107,4 75,0 73,2

w tym

Górnictwo węgla kamiennego i brunat

nego; wydobywanie

t o r f u ... a 766040 1072080 -309057 -230367 234589 1205 -392880

b X X 147,1 372,9 104,0 62,8 72,8

b X X 147,1 372,5 104,0 85,1 73,0

(30)

Tabl. 6. STRUKTURA PRZYCHODÓW I KOSZTÓW ICH UZYSKANIA W PODMIOTACH GOSPODARCZYCH

Udział w przychodach ogółem Udział w kosztach uzyskania przychodów

WYSZCZEGÓLNIENIE a - 1 - III 1993 r.

b - 1 - III 1994 r.

sprzedaży produktów

sprzedaży towarów

przychodów z operacji

finan

sowych

dotacji przedmio

towych i innych zwiększę/ń

kosztów sprzedaży

własnych produktów

wartości sprzeda

nych towarów

weenie zakupu

kosztów operacji finanso

wych

obciążeń zwiększa

jących koszt uzyskania

przycho

dów w%

O G Ó Ł E M ... a 74,5 22,1 1,0 0,9 75,9 19,5 1,8 1,4

b 74,4 22,7 0,7 0,7 72,7 20,7 1,5 0,6

sektor publiczny___ a 79,1 17,8 1,0 0,7 79,7 15,7 1,8 1,5

b 77,5 19,8 0,6 0,6 75,6 18,1 1,5 0,7

sektor pryw atny___ a 52,1 43,5 0,7 1,8 57,2 38,2 1,9 1,2

b 58,0 37,7 0,9 1,2 58,6 33,5 1,8 0,7

w tym:

PR ZEM Y SŁ... a 91,4 6,3 0,4 0,5 89,0 6,1 1,8 1,8

b 90,8 7,1 0,3 0,4 88,2 7,2 1,7 0,8

b 91,5 6,6 0,2 0,4 88,7 6,8 1,6 0,9

sektor pryw atny___ a 84,7 11,9 0,7 0,1 82,3 11,1 2,0 2,2

b 83,0 13,5 1,4 0,3 82,6 12,2 3,1 0,0

Górnictwo

i kopalnictwo... a 97,4 0,2 0,2 1,4 97,5 0,2 1,2 0,0

b 98,0 0,1 0,1 1,0 95,7 0,1 1,3 0,0

b 98,0 0,1 0,1 1,0 95,8 0,1 U 0,0

w tym:

nego; wydoby

97,5 0,0

wanie torfu ... a 97,5 0,2 0,1 1,3 0,2 1,2

b 98,1 0,1 0,1 0,9 95,8 0,1 1,3 0,0

b 98,2 0,0 0,1 0,9 95,8 0,0 1,3 0,0

(31)

Z tego

Struktura obowiązkowych zmniejszeń wyniku finansowego brutto

Obowiązkowe zmniejszenia wyniku finansowego na 1000 zł wyniku

finansowego brutto

WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem zwię

kszające koszt uzyskania

przy

chodów

zmniejsza

jące wynik finansowy

brutto

podatek docho

dowy

z tego a - 1 - III 1993 r.

b - 1 - III 1994 r. dywi

denda

pozo

stałe ogółem podatek docho

dowy

dywi

denda

pozo

stałe

w min zł w% w zł

O G Ó Ł E M a 3680583 992647 2687936 47,6 28,4 23,9 -16036 -7637 -4561 -3838 b 3921788 555081 3366707 51,8 12,1 36,1 1003 520 121 362 sektor

publiczny a 3380256 846026 2534230 45,0 30,2 24,8 -7114 -3201 -2146 -1767 b 3691731 547039 3144692 48,6 13,0 38,4 1025 499 133 394 sektor

prywatny a 300327 146621 153706 91,0 0 ,0 9,0 815 741 74

b 230057 8042 222015 97,2 0 ,0 2,8 767 746 - 21

w tym:

PRZEMYSŁ a 3132533 900660 2231873 40,7 32,5 26,9 -2777 -1130 -901 -746 b 3417639 546830 2870809 46,3 13,1 40,6 1070 496 140 434 sektor

publiczny a 2996913 830424 2166489 39,2 33,4 27,4 -2336 -916 -781 -639 b 3312190 545521 2766669 44,4 13,6 42,0 1100 488 149 463 sektor

prywatny a 135620 70236 65384 89,4 0,0 10,6 529 473 56

b 105449 1309 104140 97,7 0,0 2,3 617 603 - 14

Górnictwo

i kopalnictwo a 830811 2134 828677 8,9 41,6 49,5 -405 -36 -168 -200

b 1362671 1224 1361447 21,9 10,7 67,3 2833 621 304 1907

sektor

publiczny a 830308 1631 828677 8,9 41,6 49,5 -404 -36 -168 -200

b 1362671 1224 1361447 21,9 10,7 67,3 2844 624 306 1915

w tym Górnictwo

węgla kamien

nego i brunat

nego; wydoby

wanie torfu a 784882 1919 782963 7,0 42,2 50,8 -375 -26 -158 -190

b 1311077 1205 1309872 19,6 10,5 69,9 3510 687 370 2453

sektor

publiczny a 784379 1416 782963 7,0 42,2 50,8 -374 -26 -158 -190

b 1311077 1205 1309872 19,6 10,5 69,9 3528 690 372 2466

(32)

Wybrane źródła finansowania majatku

WYSZCZEGÓLNIENIE wtym kredyty i pożyczki zobowiązania

a - stan na koniec marca 1994 r. w mld zł

b - stan na koniec marca ogółem

należności i roszczenia

środki pieniężne

w tym w tym

1993 r. = 100 zapasy

razem

w tym z tytułu dostaw, robót

i usług

ogółem przetermi

nowane

ogółem

z tytułu dostaw,robót

i usług

wobec budżetu

wobec ZUS

O G Ó Ł E M ... a 122465 27220 84129 74814 8331 24427 1022 118208 55532 17020 16275

b 141,8 125,5 151,3 153,5 111,5 125,0 119,3 153,9 135,3 116,6 233,6

sektor publiczny . . . . a 105988 22405 74865 67448 6451 17170 704 104528 48334 16018 15894

b 140,2 122,8 150,3 152,4 104,1 119,7 144,0 154,1 132,8 118,0 236,4

sektor prywatny . . . . a 16477 4815 9263 7365 1879 7257 319 13680 7198 1002 380

b 153,3 140,1 159,8 164,4 148,0 139,5 86,5 152,2 155,6 98,6 155,6

w tym:

P R Z E M Y S Ł ... a 87074 20769 59435 53153 4780 17073 596 95046 41412 15196 15076

b 154,0 129,9 167,9 171,8 125,4 121,4 123,1 163,3 142,8 117,9 242,0

b 151,4 124,5 166,6 170,7 119,8 118,8 155,0 161,4 139,5 118,0 243,2

sektor prywatny . . . . a 6697 2362 3408 2750 670 1791 57 4297 2426 276 132

b 194,3 196,2 193,7 193,9 175,8 149,6 41,8 215,3 228,5 114,0 155,4

Górnictwo

i kopalnictwo ... a 31216 2513 26108 23258 1632 5637 71 51588 16012 10026 12868

b 195,8 111,3 218,8 213,2 169,3 100,6 42,2 188,3 137,3 158,3 258,1

sektor publiczny . . . . a 31121 2503 26044 23202 1614 5637 71 51544 • 15970 10025 12867

b 195,8 111,0 218,8 213,2 168,8 100,6 42,2 188,2 137,0 158,3 258,1

w tym

nego; wydobywanie

30359

t o r f u ... a 2401 25481 22723 1521 5593 61 51100 15846 9944 12842

b 198,7 111,2 222,4 216,5 173,1 100,5 37,3 188,6 137,4 159,0 258,3

b 198,6 110,9 222,4 216,5 172,5 100,5 37,3 188,5 137,1 159,0 258,3

(33)

Udział w majątku obrotowym

Relacja zobowiązań

z tytułu dostaw, robót i usług do należ

ności z tytułu dostaw, robót i usług

Udział

Wskaźnik płynności

WYSZCZEGÓLNIENIE a - stan na koniec marcal993 r.

b - stan na koniec marca 1994 r.

zapasów ogółem

należności i roszczę

nia

Stopień pokrycia

zobo

wiązań przez należ

ności

zobo

wiązań krótko

termi

nowych w zobo

wiązaniach ogółem

Udział zobowiązań

wobec budżetu w zobo

wiązaniach ogółem

I stopnia^ II stopnia^

w%

O G Ó Ł E M ... a 25,1 64,4 84,2 72,4 X 19,0 X X

b 22,2 68,7 74,2 71,2 81,9 14,4 8,3 86,9

sektor publiczny . . . . a 24,1 65,9 82,2 73,4 X 20,0 X X

b 21,1 70,6 71,7 71,6 83,4 15,3 7,2 85,3

sektor prywatny . . . . a 32,0 53,9 103,3 64,5 X 11,3 X X

b 29,2 56,2 97,7 67,7 70,4 7,3 17,7 100,1

w tym:

PRZEM YSŁ... a 28,3 62,6 93,7 60,8 X 22,1 X X

b 23,9 68,3 77,9 62,5 81,7 16,0 5,8 75,2

b 22,9 69,7 77,3 61,7 82,1 16,4 5,2 73,8

sektor prywatny . . . . a 34,9 51,1 74,9 88,2 X 12,1 X X

b 35,3 50,9 88,2 79,3 72,3 6,4 17,6 102,9

Górnictwo

i k o palnictw o... a 14,2 74,8 106,9 43,5 X 23,1 X X

b 8,1 83,6 68,8 50,6 88,2 19,4 3,5 58,6

b 8,0 83,7 68,8 50,5 88,2 19,4 3,4 58,5

w tym

Górnictwo węgla kamien

nego i brunatnego;

14,1 75,0 23,1

wyaobywanie torfu. . . . a 109,9 42,3 X X X

b 7,9 83,9 69,7 49,9 88,3 19,5 3,3 57,6

b 7,9 84,0 69,7 49,8 88,3 19,5 3,2 57,5

1/ Relacja środków pieniężnych i krótkoterminowych papierów wartościowych do zobowiązań oraz kredytów i pożyczek krótkotermi

nowych. 21 Relacja należności i roszczeń, środków pieniężnych oraz krótkoterminowych papierów wartościowych do zobowiązań oraz kredytów i pożyczek krótkoterminowych.