Konflikt między uczonymi w Piśmie a Jezusem

Stanisław Hałas

Konflikt między uczonymi w Piśmie a

Jezusem

Verbum Vitae 3, 295-298

K O N F L IK T M IĘ D Z Y U C Z O N Y M I

W P IŚ M IE A JE Z U SE M

Ks. Stanisław H ałas SCJ

A rtur M alina,

Gli scribi nel Vangelo di Marco. Studio

del loro ruolo nella sua narrazione e teologia

K siążka w ydana przez W ydaw nictw o U niw ersytetu Śląskiego je s t rozpraw ą doktorską ks. dra A rtura M aliny - pracow nika W ydziału Teologicznego tegoż U niw ersytetu. Została ona napisana i obroniona na Papieskim Instytucie B iblijnym w R zym ie (B iblicum ), a w ięc znanej i reno­

m ow anej uczelni, w iodącej w dziedzinie egzegezy biblij­ nej. Stanow iła podstaw ę do nadania m u naukow ego stop­ n ia

doktora nauk biblijnych

K siążka została w ydana w języku w łoskim , a więc ta­ kim , w jakim została napisana. Z pew nością zawęża to kręg je j odbiorców i czytelników w Polsce, choć trzeba powie­

dzieć, że i u nas znajom ość języka w łoskiego w śród teolo­ gów je st ju ż szeroko rozpow szechniona, a to w łaśnie ze w zględu na studia odbyte w Rzym ie. Z drugiej zaś strony W ydawnictwo U niw ersytetu Śląskiego w idocznie dostrze­ gło, że w dobie postępującej w spółpracy europejskiej wy­ danie książki napisanej po w łosku przez polskiego autora je st w ym ow nym św iadectw em więzów kulturow ych, ja ­

kie nas ju ż łączą z innym i narodam i europejskim i. W idać, że nie tylko w zorujem y się i czerpiem y z dorobku zagra­ nicznej m yśli naukow ej, lecz także mamy w niej własny nasz w kład, w idoczny choćby w języku publikowanej roz­ praw y naukow ej. W kład ten staje się coraz bardziej wi­ doczny rów nież w teologii, a m oże właśnie w tej dziedzinie naukowej je st on w iększy niż w innych! A poza tym , książ­ ka w ydana po w łosku będzie dostępna dla w ielkiej rzeszy biblistów i teologów w różnych krajach świata, ponieważ język włoski rzeczyw iście stał się obecnie ważnym języ­

kiem międzynarodowym w teologii, używanym szeroko tak­ że w różnych spotkaniach kościelnych. Oby tylko została odpow iednio zareklam owana i rozpowszechniona!

Książka na pewno warta jest tego, aby do niej sięgało wielu egzegetów. Jej tem atem jest rola uczonych w Piśmie ukazana w Ewangelii według św. Marka. Jest to argument dokładnie sprecyzowany i bardzo zawężony. Takie jednak zawężenie pozwoliło autorowi przeprowadzić niezwykle do­ kładną i drobiazgową wręcz analizę zagadnienia. Dokładność ta stanowi podstawową zaletę samej rozprawy jak i jej auto­ ra, który wywodząc się ze Śląska uczył się jej zapewne od najwcześniejszych lat życia. Wielka dokładność naukowa jest również charakterystyczną cecha jej rzymskiego promotora, prof. Klem ensa Stocka, na którego w ykłady autor recenzji m iał także szczęście przed laty uczęszczać.

M etodę naukow ą, ja k ą zastosow ał autor, m ożna okre­ ślić ja k o analizę narratyw ną, Skupia się ona bow iem na sposobie ukazania przez M arka konfliktu m iędzy Jezusem a uczonym i w Piśm ie, który niew ątpliw ie należy do w aż­ nych w ątków je g o E w angelii. Z w raca uw agę na takie za­ gadnienia ja k częstotliw ość i rozm ieszczenie w zm ianek dotyczących uczonych w Piśm ie, funkcję ukazania ich gru­ py w kontekście perykopy ja k rów nież i w całości E w an­ gelii, je j w ym ow ę p ro g ram o w ą, sp o só b i p rz e d m io t argum entacji czy też krytyki. Trzeba przyznać, że m etody tej trzym a się rygorystycznie w całej publikacji, która sta­ nowi opracow anie bardzo jed n o lite pod w zględem m eto­ dologicznym. Sam autor w yraźnie stw ierdza w e w stępie, że jego studium charakteryzuje się podejściem w yłącznie literackim do zagadnienia, a unika kw estii historycznych. Skupia się wyłącznie na tym , w jak i sposób biblijny autor ukazał analizowane zagadnienie. O graniczenie to jednak wcale nie um niejsza w alorów pracy, a tym bardziej um ożli­ wia precyzyjne skupienie się na zagadnieniach literackich. Zaś rzetelna analiza biblijnej narracji m oże stać się w aż­ nym punktem odniesienia do pogłębionych badań o charak­ terze historycznym, które niew ątpliw ie są potrzebne.

Praca je st zasadniczo podzielona na trzy części, które z kolei dzielą się na rozdziały i paragrafy. Cześć pierw sza dotyczy częstotliw ości w zm ianek o skiybach i ich roz­ mieszczenia w Ew angelii M arkowej i pozostałych ew ange­ liach synoptycznych. P orów nanie to stanow i zarazem uzasadnienie zajęcia się problem atyką uczonych w Piśm ie właśnie w Ew angelii w edług św. M arka. C zęść druga na­ tom iast stanow i szczeg ó ło w ą a n a liz ę p o szczeg ó ln y ch wzm ianek dotyczących grupy skrybów u M arka. A utor omawia je system atycznie próbując dać odpow iedź, ja k a jest ich funkcja narracyjna. C zęść trzecia natom iast stano­

wi w łaściw ie podsum ow anie dokonanych w drugiej czę­ ści analiz poszczególnych perykop i w yciągnięcie z nich całościow ych w niosków . T rzeba zauw ażyć, że rów nież i synteza je st przeprow adzona w zorow o i zaw iera w iele cie­ kawych wniosków. D otyczą one m. in. ukazania dynam iki

rozw oju konfliktu m iędzy Jezusem a uczonym i w Piśmie, jako zasadniczym i jego antagonistam i w tej Ewangelii.

A utor rozpraw y konsekw entnie i system atycznie do­ konuje sam odzielnych analiz poszczególnych zagadnień. Z aw sze je jed n ak konfrontuje (głów nie w przypisach) z tym , co ju ż na ten tem at napisali inni egzegeci. Jak w i­ dać z bibliografii zebranej na końcu rozprawy, autor wy­ korzystał bardzo szeroki zakres literatury, która obejm uje pozycje w różnych językach i pochodzące z różnych czę­ ści św iata. Jego solidność w tym w zględzie w idoczna jest choćby w zestaw ieniu sam ych kom entarzy do Ewangelii w edług św. M arka. Tak kom pletne zebranie m iędzynaro­ dowej literatury dotyczącej zagadnienia m oże również stać się cenną pom ocą dla tych, którzy E w angelią św. M arka aktualnie się zajm ują lub będą zajm ow ali.

K siążka ks. A rtura M aliny (którego nie należy mylić z innym znanym egzegetą am erykańskim o tym samym na­ zwisku: Bruce M alina) je st w ięc godna polecenia zarówno dla profesjonalnych egzegetów ja k i doktorantów, a nawet początkujących studentów. Stanowi bowiem cenny wkład do wiedzy na tem at Ew angelii według świętego M arka, jak i w zór precyzyjnie przeprowadzonej analizy egzegetycznej.