• Nie Znaleziono Wyników

De invloed van de afsluiting van de Zuiderzee op het getij in de Waddenzee

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "De invloed van de afsluiting van de Zuiderzee op het getij in de Waddenzee"

Copied!
41
0
0

Pełen tekst

(1)

nota

GWIO 85.001

Invloed van de afsluiting

van de Zuiderzee op het

getij in de Waddenzee

auteul'{s): J.

Doe ke s

datum:

november 1985 (herziene versie)

samenvatting :

De aanleg van de Afsluitdijk (1927-1932) leidde tot

ver-anderingen in de getijbeweging in het westelijk deel van

de Waddenzee, die door de Commissie-Lorentz vrij

nauwkeu-rig voorspeld waren. De vergroting van het tijverschil is

in hoofdzaak aan het onmiddellijke effect van het

blok-keren van de verbinding met de Zuiderzee toe te

schrij-ven; langzame veranderingen, door wijziging van het

bo-demprofiel, zijn hierbij van ondergeschikt belang.

Het gemiddelde havengetal te Harlingen vertoont een

op-vallende trendmatige verandering.

De overschrijdingskansen te Harlingen in de periode

v66r

(2)

I n h o u d s o p g a v e 1 . I n l e i d i n g 1 2 . De g e t i j b e w e g i n g i n d e Z u i d e r z e e 1 3 . H e t v e r s l a g v a n d e S t a a t s c o m m i s s i e Z u i d e r - 2 z e e w e r k e n 4. L a t e r e p u b l i c a t i e s 4 5 . O n d e r z o e k j a a r g e m i d d e l d e n 4 6. O n d e r z o e k m a a n d g e m i d d e l d e n 6 7 . O n d e r z o e k h a v e n g e t a l l e n H a r l i n g e n 7 8. O v e r - e n o n d e r s c h r i j d i n g s k a n s e n H a r l i n g e n 8 9. M o g e l i j k e v e r d e r e b r o n n e n v a n i n f o r m a t i e 10 1 O. C o n c l u s i e s 1 i G e r a a d p l e e g d e w e r k e n 12 O v e r z i c h t b i j l a g e n 1. O v e r z i c h t s k a a r t Z u i d e r z e e , t o e s t a n d 1 9 2 5 . 2 . K a a r t m e t v o o r t g a n g s s c h e m a A f s l u i t d i j k . 3 . V e r a n d e r i n g e n v o l g e n s T . O . 1 9 3 1 -1 94O e n v o l g e n s " S L 0 T G 2 " . 4 . V e r l o o p j a a r g e m i d d e l d e n e n v o o r b e e l d b e r e k e n i n g S L 0 T G 2 : H a r l i n g e n . 5. V e r l o o p j a a r g e m i d d e l d e n e n v o o r b e e l d b e r e k e n i n g S L 0 T G 2 : D e n H e l d e r . 6. A. T r e n d 1 8 6 5 - 1 9 2 6 e n " s l o t g e m . 1 9 3 2 . 0 " B . F a c t o r e n b i n t i j v e r s c h i l v ó ó r e n n a a f s l u i t i n g Z u i d e r -z e e . 7. G e m i d d e l d h o o g w a t e r p e r j a a r : v e r s c h i l H a r 1 i n g e n - D e n H e l d e r . 8. " " l a a g w a t e r " 9. " " t i j v e r s c h i l " " 1 0 . " " " « n . H H a r l i n g e n W e s t T e r -s c h e l l i n g . 1 1 . V e r l o o p t i j v e r s c h i l 1 8 5 0 - 1 9 5 0 v o o r e e n a a n t a l s t a t i o n s . ) 2 , " " n n H H H H n n 1 3 . V e r l o o p t i j v e r s c h i l p e r m a a n d 1 9 2 4 1 9 3 8 v o o r e e n a a n t a l s t a -t i o n s . 1 4 ^ > ' " « n n n n n n i i 1 5 . V e r l o o p g e m i d d e l d e h a v e n g e t a l p e r j a a r v o o r HW t e H a r l i n g e n . 1 6 . « n n n n o n j ^ ^ ^ n n 1 7 . V e r l o o p g e m . h a v e n g e t a l p e r j a a r t e H a r l i n g e n : g e m i d d e l d t u s s e n HW e n LW. 1 8 . V e r l o o p d u u r s t i j g i n g p e r j a a r t e H a r l i n g e n . 1 9 . T a b e l : d u u r s t i j g i n g v o o r e e n a a n t a l s t a t i o n s . 2 0 . V e r a n d e r i n g e n v o l g e n s C o m m i s s i e e n v o l g e n s " S L 0 T G 2 " . 2 1 . O v e r s c h r i j d i n g s k a n s e n t e V l i s s i n g e n , B e r e k e n d o v e r 1 9 3 3 - ' 8 0 e n 1 9 0 1 - ' 3 0 2 2 . " " " H a r l i n g e n , " " " " e n 1 9 0 1 - ' 3 0 2 3 . O n d e r s c h r i j d i n g s k a n s e n t e V l i s s i n g e n , B e r e k e n d o v e r 1 9 3 3 - ' 8 0 e n 1 9 0 1 - ' 3 0 2 4 . O n d e r s c h r i j d i n g s k a n s e n t e H a r l i n g e n , B e r e k e n d o v e r 1 9 3 3 - ' 8 0 e n 1 9 0 1 - ' 3 0 2 5 . V e r g e l i j k i n g g e t i j c o m p o n e n t e n W e s t g a t e n D e n H e l d e r .

(3)

1 . I n l e i d i n g Op 28 m e i 1 9 3 2 w e r d d e l a a t s t e o p e n i n g i n d e A f s l u i t d i j k g e -d i c h t . H i e r m e e w e r -d n i e t a l l e e n e e n g r o o t g e b i e -d g e h e e l v a n d e g e t i j b e w e g i n g a f g e s n e d e n , e r t r a d e n o o k a a n z i e n l i j k e v e r -a n d e r i n g e n o p i n h e t r e s t e r e n d e w e s t e l i j k d e e l v -a n d e W-ad- Wad-d e n z e e . B i j d e a f d e l i n g I n f o r m a t i e S y s t e m e n w o r d e n v o o r d i v e r s e d o e l e i n d e n v e e l j a r i g e r e e k s e n g e b r u i k t , w a a r b i j men v o o r d e s t a t i o n s i n d i t g e b i e d s l e c h t s v a n 1 9 3 3 t o t h e d e n h o m o g e n e g e g e v e n s t e r b e s c h i k k i n g h e e f t . D a n k z i j d e o n t w i k k e l i n g v a n n i e u w e p r o g r a m m a t u u r e n d e o p s l a g v a n e e n a a n t a l g e g e v e n s i n c o m p u t e r b e s t a n d e n i s h e t m o g e l i j k n i e u w l i c h t o p d e z e z a a k t e w e r p e n , m e t a l s d o e l : z o g o e d m o g e l i j k t e b e p a l e n , w e l k e g e t i j g e g e v e n s v e r a n d e r -d e n , i n w e l k e m a t e e n i n w e l k t e m p o . - v e r g e l i j k i n g m e t v r o e g e r e b e s c h o u w i n g e n h i e r o v e r . - i n z i c h t t e v e r k r i j g e n i n d e f y s i s c h e a c h t e r g r o n d v a n d e v e r a n d e r i n g e n . 2 . De g e t i j b e w e g i n g i n d e Z u i d e r z e e H o e w e l e n i g s z i n s b u i t e n h e t k a d e r v a n d e z e n o t a , z i j n e n k e l e b i j z o n d e r h e d e n o m t r e n t h e t g e t i j i n h e t v o o r m a l i g Z u i d e r z e e b e k k e n h i e r o p h u n p l a a t s . O n d e r b i j l a g e 1 i s e e n o v e r -z i c h t s k a a r t j e o p g e n o m e n . a . H e t g e b i e d v e r k r e e g z i j n g e t i j b e w e g i n g u i t d e W a d d e n z e e v n l . v i a T e x e l s t r o o m e n V l i e s t r o o m . De l o o p t i j d v a n Den H e l d e r t o t N i j k e r k b e d r o e g r u i m 7 u u r . b . H e t g e m i d d e l d e t i j v e r s c h i l l a g t u s s e n d e 20 e n 5 5 cm. I n b i j l a g e 6A v i n d t men o n d e r " s l o t g e m i d d e l d e n 1 9 3 2 . 0 " d e g e m i d d e l d e n v a n h o o g w a t e r , l a a g w a t e r e n t i j v e r s c h i l , z o a l s d e z e k o r t v o o r d e a f s l u i t i n g w a r e n . c . O p v a l l e n d i s d e s n e l l e a f n a m e v a n h e t t i j v e r s c h i l t u s s e n H a r l i n g e n e n S t a v o r e n . O v e r i g e n s nam h e t t i j v e r s c h i l n i e t c o n t i n u n a a r h e t z u i d e n a f , m a a r w a s h e t m i n i m a a l i n e e n s m a l l e s t r o o k om U r k , o n g e v e e r e v e n w i j d i g a a n d e G e l d e r s e k u s t . : e e n i n t e r f e r e n t i e v e r s c h i j n s e l ( z i e l i t . 1 . p . 3 0 e n 3 4 ) . d . De g e t i j b e w e g i n g w a s s t e r k a f h a n k e l i j k v a n m e t e o r o l o g i -s c h e f a c t o r e n ( w i n d , i j -s g a n g ) . De a f w i j k i n g e n t i j d e n -s s t o r m e n e n a f w a a i i n g e n , d e d e n n i e t o n d e r v o o r d i e i n d e W a d d e n z e e . H e t v o l l o p e n v a n d e Kom d e r Z u i d e r z e e k o n t i j d e n s e e n s t o r m , a f h a n k e l i j k v a n d e w i n d r i c h t i n g , e e n h e e l e t m a a l i n b e s l a g n e m e n , h e t l e e g l o p e n d u u r d e n o g v e e l l a n g e r .

(4)

^ 2 -E r v i e l d a n e e n d u i d e l i j k e t o e n a m e e n v e r v r o e g i n g v a n d e g e t i j b e w e g i n g t e c o n s t a t e r e n . De s t e r k e m e t e o r o l o g i s c h e b e p a a l d h e i d m a a k t e d a t z e l f s m a a n d g e m i d d e l d e n e e n g r o t e s p r e i d i n g v e r t o o n d e n , e n w e i n i g c o r r e l a t i e m e t d i e v a n s t a t i o n s i n d e e i g e n l i j k e W a d d e n z e e h a d d e n . 3 . H e t v e r s l a g v a n d e S t a a t s c o m m i s s i e Z u i d e r z e e w e r k e n a . De v e r g r o t i n g v a n h e t t i j v e r s c h i l i n d e W a d d e n z e e t . g . v . d e a a n l e g v a n d e A f s l u i t d i j k w e r d r e e d s i n d e o n t w e r p f a s e v o o r z i e n ; h e t e x t r a r i s i c o , d a t e e n v e r h o g i n g v a n h e t h o o g w a t e r t i j d e n s s t o r m e n v o o r d e z e e w e r i n g e n b e t e k e n d e , w a s d e s t i j d s e e n p u n t v a n e r n s t i g e z o r g . Om d i t t e o n d e r -z o e k e n w e r d i n 1 9 1 8 d e S t a a t s c o m m i s s i e Z u i d e r -z e e w e r k e n g e v o r m d ( h i e r o n d e r v e r d e r a a n g e d u i d a l s d e C o m m i s s i e ) . V o o r z i t t e r w a s p r o f . d r . H.A. L o r e n t z . Na a c h t j a a r d i e p g a a n d o n d e r z o e k p u b l i c e e r d e d e C o m m i s s i e h a a r v e r s l a g ( l i t . 1 ) . De m e e s t e b e r e k e n i n g e n d a a r i n h a d d e n b e t r e k k i n g o p h e t o o r s p r o n k e l i j k e p l a n , v o l g e n s w e l k d e d i j k v a n D e n O e v e r n a a r P i a a m ( b i j l a g e 1 ) z o u l o p e n , m a a r m e t h e t u i t e i n d e l i j k g e k o z e n t r a c é , d a t b i j Z u r i c h o p F r i e s l a n d a a n s l u i t , w e r d o o k r e k e n i n g g e h o u d e n . b . K e r n v a n d e b e s c h o u w i n g e n w a s d e v e r l a g e n d e i n v l o e d v a n d e kom d e r Z u i d e r z e e o p h e t g e t i j i n d e W a d d e n z e e , e e n g e v o l g v a n i n t e r f e r e n t i e . Om d e t e v e r w a c h t e n v e r a n d e r i n g e n v o o r g e m i d d e l d t i j z o n d e r w i n d o p z e t t e b e r e k e n e n , r e -c o n s t r u e e r d e men v o o r é é n d a g ( 3 1 m e i 1 9 1 9 ) d e l o o p v a n h e t w a t e r d o o r e e n s c h e m a t i s c h a a n g e n o m e n g e u l e n n e t . B i n n e n d i t m o d e l k o n d e n d e g e v o l g e n v a n h e t p l a a t s e n v a n e e n h i n d e r n i s z e e r g o e d w o r d e n v o o r s p e l d ( z i e b i j l a g e 2 0 ) . De b e r e k e n i n g e n v a n d e e x t r a v e r h o g i n g t i j d e n s s t o r m e n v o l g d e n d e z e l f d e f y s i s c h e m e t h o d e . Z i j z u l l e n o n d e r p u n t 8 b e s p r o k e n w o r d e n , c . De a f s l u i t i n g v a n h e t A m s t e l d i e p i n 1 9 2 4 g a f d e C o m m i s s i e g e l e g e n h e i d h a a r f y s i s c h m o d e l t e t o e t s e n . T e r p l a a t s e nam d e a m p l i t u d e e n o r m t o e : t e W e s t e r l a n d s t e e g h e t t i j -v e r s c h i l t e n n o o r d e n -v a n d e a f s l u i t d a m -v a n 7 5 n a a r 1 1 7 c m . L a n g s d e n o o r d k u s t v a n W i e r i n g e n nam d i t e f f e c t s n e l a f , e v e n a l s i n d e r i c h t i n g v a n D e n H e l d e r ( l i t . 1 , p . 1 1 5 - 1 1 6 e n 2 7 9 ) . d . De d o o r d e C o m m i s s i e b e r e k e n d e w i j z i g i n g e n , z o a l s v e r m e l d i n b i j l a g e 2 0 , k u n n e n w o r d e n g e a c h t o n m i d d e l l i j k n a d e a f s l u i t i n g v o l l e d i g t e z i j n o p g e t r e d e n , d a a r z i j u i t s l u i -t e n d a a n h e -t p l a a -t s e n v a n e e n h i n d e r n i s z i j n -t o e -t e s c h r i j v e n . D a a r n a a s t v o o r s p e l d e men e e n v e r d e r e t o e n a m e v a n h e t t i j v e r s c h i l t g v . v e r a n d e r i n g e n i n h e t g e u l e n n e t . g w i o - 2 7 / j m c v

(5)

m a a r g a f h i e r v o o r g e e n t i j d s c h e m a e n b e n a d r u k t e d e o n z e -k e r h e i d v a n d e z e b e r e -k e n i n g ( l i t . 1 , p . 3 2 2 - 3 2 4 ) . e . De v e r l a g e n d e i n v l o e d v a n d e Z u i d e r z e e o p h e t t i j v e r s c h i l w a s a f h a n k e l i j k v a n w e e r s o m s t a n d i g h e d e n , z o a l s s t o r m o f i j s g a n g ( z i e l i t . 1 , p . 1 1 6 1 1 7 ; h i e r b o v e n p a r . 2d e n h i e r -o n d e r p a r . 8 ) . f . W a t b e t r e f t d e g e m i d d e l d e z e e s t a n d e n ( Z ) v o o r s p e l d e d e C o m m i s s i e e e n d a l i n g v a n d e m i d d e n s t a n d m e t e n k e l e c e n t i -m e t e r s i n d e o -m g e v i n g v a n d e A f s l u i t d i j k , -m e t a l s o o r z a a k o . a . " h e t w e g v a l l e n v a n d e n i n v l o e d v a n w a t e r m e t e e n k l e i n e r s o o r t e l i j k g e w i c h t " ( l i t . 1 , p . 1 1 0 ) . D e z e o v e r w e -g i n -g w e r d e c h t e r n i e t i n h e t f y s i s c h m o d e l v e r w e r k t , w a a r v a n d e r e s u l t a t e n z i j n a f g e d r u k t o p b i j l a g e 2 0 . O f d e o p g e t r e d e n g e r i n g e d a l i n g i n Z w e r k e l i j k z o v e r k l a a r d k a n w o r d e n i s n i e t d u i d e l i j k ; t e H a r l i n g e n i s h e t w a t e r ( a l -t h a n s a a n d e o p p e r v l a k -t e ) z o e -t e r g e w o r d e n -t . g . v . h e -t s p u i e n v a n I J s s e l m e e r w a t e r v i a d e o p r u i m 12 km. a f s t a n d g e l e g e n s l u i z e n t e K o r n w e r d e r z a n d ( z i e l i t . 1 7 ) . g . De b e g i n p u n t e n v a n h e t a a n g e n o m e n s c h e m a t i s c h g e u l e n n e t l a g e n b u i t e n d e v i e r z e e g a t e n : W e s t g a t , E i j e r l a n d s e G r o n -d e n , N o o r -d g a t e n B o r n r i f . V a n -d e z e p u n t e n nam men a a n , d a t z e n i e t d o o r d e a f s l u i t i n g b e ï n v l o e d z o u d e n w o r d e n . Men k a n z i c h a f v r a g e n o f d e z e v e r o n d e r s t e l l i n g j u i s t w a s ; e n v e r d e r o f h e t g e t i j o p d e N o o r d z e e m i s s c h i e n o n a f h a n k e l i j k d a a r v a n i s v e r a n d e r d i n d e l o o p d e r j a r e n . B e -t r o u w b a r e g e g e v e n s v a n d e z e e z i j d e v a n d e W a d d e n e i l a n d e n z i j n h e l a a s n i e t v o o r h a n d e n . I n h e t W e s t g a t h e e f t e e n t i j d e l i j k e o p s t e l l i n g g e s t a a n , w a a r v a n o v e r 1 9 7 4 u u r w a a r -d e n b e s c h i k b a a r z i j n . I n b i j l a g e 25 z i j n -d e r e s u l t a t e n v a n h a r m o n i s c h e a n a l y s e o v e r d i t j a a r v e r g e l e k e n m e t d e d o o r d e C o m m i s s i e o p g e g e v e n w a a r d e n ; d e a m p l i t u d e i s i n -d e r -d a a -d n i e t n o e m e n s w a a r -d v e r a n -d e r -d . H e t t w e e -d e -d e e l v a n d e v r a a g i s o n b e a n t w o o r d ; m o d e r n e k a a r t e n m e t i s o l i j n e n w i j k e n v a a k n o g a l a f v a n d i e v a n e e n h a l v e e e u w g e l e d e n , m a a r d a t k o m t d o o r g e w i j z i g d e i n z i c h t e n , n i e t d o o r a a n -t o o n b a r e v e r a n d e r i n g v a n h e -t g e -t i j . E e n z e l f d e p r o b l e e m d o e t z i c h v o o r m . b . t . d e N o o r d h o l l a n d s e k u s t . De C o m m i s s i e c o n c l u d e e r d e u i t o . a . d e g e g e -v e n s -v a n h e t M 2 - g e t i j -v a n P e t t e n , C a l l a n t s o o g e n H a a k s d a t h e t m i n i m u m v a n h e t M 2 - g e t i j t e n z u i d e n v a n P e t t e n l a g . De k l e i n e r e a m p l i t u d e t e D e n H e l d e r z o u s l e c h t s h e t g e v o l g v a n d e d e m p i n g i n h e t z e e g a t z i j n ( l i t . 1 , p . 3 1 ) . Op g r o n d v a n l a t e r e b r o n n e n ( o . a . l i t . 2 ) z o u men h e t m i -n i m u m t e -n N. v a -n P e t t e -n p l a a t s e -n . E c h t e r -n o c h d e d e s t i j d s g e b r u i k t e g e g e v e n s , n o c h d e m o d e r n e z i j n d e r m a t e n a u w k e u -r i g , d a t men h i e -r u i t e e n v e -r a n d e -r i n g i n d e g e t i j b e w e g i n g l a n g s d e N o o r d h o l l a n d s e k u s t z o u k u n n e n a f l e i d e n . h . De C o m m i s s i e d a c h t n i e t i n t e r m e n v a n e e n z i c h v o o r t d u -r e n d w i j z i g e n d e s i t u a t i e . Men w a s e -r b i j v . n i e t z e k e -r v a n o f d e r e l a t i e v e z e e s p i e g e l r i j z i n g n i e t a a n l o k a l e v e r -s c h i j n -s e l e n w a -s t o e t e -s c h r i j v e n ( l i t . 1 , p . 4 8 ) .

(6)

4 -4. L a t e r e p u b l i c a t i e s a . B e s c h o u w i n g e n o v e r d e m o r f o l o g i s c h e o n t w i k k e l i n g e n i n d e W a d d e n z e e v i n d t men i n l i t . 1 6 , 21 e n 2 2 . b . T u s s e n 1 9 3 4 e n 1 9 3 8 v o n d e n a a n e e n v i j f t a l t i j d e l i j k e o p -s t e l l i n g e n m e t i n g e n p l a a t -s . A a n d e h a n d h i e r v a n e n v a n d e v a s t e s t a t i o n s w e r d d e " t o e s t a n d p e r 1 j a n . 1 9 3 7 " b e -s c h r e v e n i n l i t . 3 . D e z e f o r m u l e r i n g w e r d g e k o z e n , o m d a t men i n d e W a d d e n z e e " v a n 1 9 3 2 t o t 1 9 3 6 a 1 9 3 7 e e n v o o r t -d u r e n -d e g e l e i -d e l i j k e w i j z i g i n g " b e s p e u r -d e ( l i t . 3 , p . 4 ) e n w a t n a d i e n l e i d d e t o t h e t b e g r i p " s l o t g e m i d d e l d e " , v o o r h e t e e r s t b e r e k e n d v o o r 1 9 4 1 ( z i e l i t . 7 ) . De v o o r s p e l l i n g e n v a n d e C o m m i s s i e w e r d e n i n d i t w e r k n i e t g e n o e m d . c . I n d e v i j f t i g e r j a r e n z i j n d e b e r e k e n i n g e n v a n d e c o m m i s -s i e h e r h a a l d v o o r d e n i e u w e t o e -s t a n d , z i e l i t . 20 e n 2 2 . d . H e t T i e n j a r i g O v e r z i c h t 1 9 3 1 - 1 9 4 0 , v e r s c h e n e n i n 1 9 4 4 , b e v a t e n i g e i n f o r m a t i e o v e r d e v e r a n d e r i n g e n t . g . v . d e a f s l u i t i n g ( l i t . 5 , p . 4 ) . E n k e l e o p m e r k i n g e n : I . De z i n "De a f s l u i t i n g v a n h e t A m s t e l d i e p i n 1 9 2 6 h e e f t g e e n m e r k b a r e i n v l o e d g e h a d " m o e t l u i d e n : "De a f s l u i t i n g v a n h e t A m s t e l d i e p i n 1 9 2 4 h e e f t g e e n m e r k b a r e i n v l o e d g e h a d , b e h a l v e i n d e d i r e c t e o m g e v i n g v a n W e s t e r l a n d e n i n d e W i e r i n g e r m e e r " . ( z i e p a r . 2 c ; h e t j a a r t a l i s i n d e t e k e n i n g e n v a n l i t . 5 w e l j u i s t a a n g e g e v e n ) . I I . "De i n v l o e d v a n d e n b o u w v a n d e n a f s l u i t d i j k , b e g o n n e n i n 1 9 2 7 , i s r e e d s m e r k b a a r i n 1 9 2 8 , h e t g r o o t s t i n 1 9 3 2 . De n i e u w e t o e s t a n d i s e e r s t o m s t r e e k s 1 9 3 5 t o t s t a n d g e k o m e n " . D e z e c o n c l u s i e i s f o u t , z o a l s h i e r z a l w o r d e n a a n g e t o o n d ( p a r . 5 e n 6 ) ; z i j i s o p g e g e v e n s t/m 1 9 4 0 g e b a -s e e r d . H e t b e l a n g v a n d e z e k w e -s t i e l i g t n a t u u r l i j k i n d e f y s i s c h e v e r k l a r i n g : e e n d i r e c t e w i j z i g i n g i s u i t h e t b l o k k e r e n v a n d e s t r o o m n a a r d e Z u i d e r z e e t e v e r k l a r e n , é é n , d i e z i c h o v e r j a r e n u i t s t r e k t , u i t w i j z i g i n g e n i n h e t g e u l e n p a t r o o n . I I I . De g e t e k e n d e e n a f g e d r u k t e w a a r d e n d e r j a a r g e m i d d e l d e n ( v a n l a a g - e n h o o g w a t e r , t i j v e r s c h i l e n h a l f t i j v o o r D e n h e l d e r , h a r l i n g e n e n T e r s c h e l l i n g ) z i j n g e r e d u c e e r d v o o r m a a n s d e c l i n a t i e e n t o e v a l l i g e w i n d i n v l o e d . h e t i s n i e t b e k e n d h o e d e z e r e d u c t i e p l a a t s v o n d . I V . I n b i j l a g e 3 z i j n d e d o o r h e t T.O. g e g e v e n c i j f e r s v e r g e -l e k e n m e t d e r e s u -l t a t e n v a n t r e n d m a t i g e b e r e k e n i n g e n ( z i e h i e r o n d e r p a r . 5 ) . 5 . O n d e r z o e k j a a r g e m i d d e l d e n a . I n b i j l a g e n 4 e n 5 z i j n d e j a a r g e m i d d e l d e n d e r h o o g - e n l a a g w a t e r s t a n d e n v a n H a r l i n g e n e n D e n H e l d e r u i t g e z e t . V e r s c h i l r e e k s e n m e t o n b e ï n v l o e d e s t a t i o n s b i e d e n g e e n d u i d e l i j k e r b e e l d , o m d a t b . v . I J m u i d e n e n D e l f z i j l h u n e i g e n o n r e g e l m a t i g h e d e n h e b b e n . I n b i j l a g e n 7 t/m 10 i s d a a r o m h e t v e r s c h i l w e e r g e g e v e n t u s s e n H a r l i n g e n ( s t e r k g e w i j z i g d ) e n D e n H e l d e r r e s p . W e s t - T e r s c h e l l i n g . Men g w i o - 2 7 / j m c v

(7)

z i e t h i e r h o e i n s i g n i f i c a n t d e v e r a n d e r i n g e n i n d e e e r s t e j a r e n n a d e s l u i t i n g z i j n . b . I n l i t . 7 i s e e n m e t h o d e b e s c h r e v e n om j a a r g e m i d d e l d e n v a n e e n p a r a m e t e r v i a r e g r e s s i e t e b e n a d e r e n m e t d e f u n c t i e : f ( j a a r t a l ) : a * j a a r t a l + b * s i n ( j a a r t a l - 2 ) * 2 T T )+ c 1 8 , 6 M e t d e z e m e t h o d e ( v e r d e r a l s S L 0 T G 1 a a n g e d u i d ) i s d e l a a t s t e j a r e n v e e l g e w e r k t . N o r m a l i t e r w o r d e n d a a r b i j b e s c h o u w d : g e m . h o o g e n l a a g w a t e r , t i j v e r s c h i l , g e m . z e e -s t a n d ( v e r d e r a f g e k o r t : H W , L W , T V , Z ) . I n l i t . 8 z i j n d e s l o t g e m i d d e l d e n 1 9 8 1 . 0 l a n g s d e z e weg b e p a a l d ; i n l i t . 9 z i j n d e f a c t o r e n a , d e g r o o t t e v a n d e t r e n d s , v e r g e l e -k e n . De t r e n d s b l i j -k e n o p l a n g e r e t e r m i j n b e s l i s t n i e t l i n e a i r t e z i j n ; v e r d e r b l i j k t b i j v e r g e l i j k i n g v a n e e n p e r i o d e v o o r d e a f s l u i t i n g d e r Z u i d e r z e e m e t é é n e r n a , d a t a a n m e r k e l i j k e v e r s c h i l l e n z i c h o o k b i j v e r v a n d e W a d d e n z e e g e l e g e n s t a t i o n s v o o r d o e n ( l i t . 9 , p . 9 - 1 2 ) . V o o r d e f a c t o r b b i j r e g r e s s i e v a n T V , d e a m p l i t u d e v a n h e t " n o d a l e g e t i j " , g e l d t h e t z e l f d e ( b i j l a g e 6 B ) . c . I n g e v a l v a n e e n d i s c o n t i n u ï t e i t k a n men d e g r o o t t e e r v a n s c h a t t e n d o o r h e t v e r s c h i l t e b e p a l e n t u s s e n " s l o t g e m i d -d e l -d e n " v o o r -d a t j a a r , b e r e k e n -d u i t e e n p e r i o -d e e r v o o r r e s p . e r n a ( z i e l i t . 9 , p . 9 e n 1 2 - 1 3 ) . D e z e m e t h o d e w o r d t v e r d e r S L 0 T G 2 g e n o e m d . I n b i j l a g e n 4 e n 5 i s d i t v o o r HW e n LW t e H a r l i n g e n e n D e n H e l d e r g e d e m o n s t r e e r d . I n l i t . 10 i s e e n m e t h o d e om d e s i g n i f i c a n t i e v a n z o ' n g e v o n d e n v e r s c h i l t e b e p a l e n b e s c h r e v e n ; i n h e t k a d e r v a n l i t . 9 i s e e n d e r g e l i j k e t o e t s i n g u i t g e v o e r d , m e t e e n e x t r a a a n p a s -s i n g w e g e n -s d e b e r e k e n i n g v a n e e n -s i n u -s o i d e . D i t h e e f t b i j e e n z o d u i d e l i j k e d i s c o n t i n u ï t e i t a l s d i e i n 1 9 3 1 / 1 9 3 2 e c h t e r w e i n i g t o e t e v o e g e n a a n e e n v i s u e l e i n t e r -p r e t a t i e v a n v e r l o o -p l i j n e n . d . I n b i j l a g e 20 z i j n S L 0 T G 2 - r e s u l t a t e n v e r g e l e k e n m e t d o o r d e C o m m i s s i e v o o r s p e l d e w a a r d e n ; i n b i j l a g e 3 m e t d e i n l i t . 5 , p . 4 g e n o e m d e g e t a l l e n . Ook i s h i e r d e m e t h o d e t o e g e p a s t o p e n k e l e s t a t i o n s e l d e r s i n N e d e r l a n d , om d e g r o t e m a t e v a n o n z e k e r h e i d v a n d e b e p a l i n g t e b e n a d r u k -k e n . A l s p e r i o d e n z i j n g e b r u i k t : 1 8 6 5 1 9 2 6 e n 1 9 3 3 1 9 8 1 . T e r w i j l i n l i t . 9 v o o r Z e e n b e n a d e r i n g d . m . v . l i n e a i r e r e g r e s s i e ( d .w. z . b = 0 ) i s t o e g e p a s t e n v o o r d e a n d e r e p a r a m e t e r s e e n b e n a d e r i n g m e t b o v e n g e n o e m d e f u n c t i e , o o k w a n -n e e r d e f a c t o r b e e -n t h e o r e t i s c h o -n j u i s t t e k e -n h a d , i s h i e r a a n d e v o l l e d i g e f o r m u l e v a s t g e h o u d e n ; v o o r d e r e -s u l t a t e n m a a k t d i t h o e g e n a a m d g e e n v e r -s c h i l .

(8)

e . V o o r b e p e r k i n g e n v a n S L 0 T G 1 , z i e l i t . 9 , w a a r a a n n o g k a n w o r d e n t o e g e v o e g d : - De f a c t o r h i s e v e n r e d i g m e t T V ( l i t . 1 1 , p . 8 6 ) ; s t i j g t o f d a a l t T V o v e r e e n l a n g e r e p e r i o d e , d a n i s b n i e t c o n s t a n t a a n t e n e m e n . - De v e r a n d e r i n g e n i n T V s t a a n i n v e r b a n d m e t d i e i n Z, m a a r z i j n n i e t u i t s l u i t e n d d a a r u i t t e v e r k l a r e n . Zou e e n l i n e a i r e s t i j g i n g i n "Z o o k e e n l i n e a i r e s t i j g i n g i n TV o p l e v e r e n ? O f z i j n d i t z u i v e r l o k a l e v e r s c h i j n s e l e n ? Men z o u d e m e t h o d e m e t m e e r v e r t r o u w e n k u n n e n h a n t e r e n a l s d e f a c t o r e n a , o f n i e t 1 i n e a i r e t r e n d l i j n e n , u i t o n -b e ï n v l o e d e s t a t i o n s k o n d e n w o r d e n a f g e l e i d . f . Z o a l s v e r m e l d i n p u n t 3h r e k e n d e d e C o m m i s s i e n i e t m e t g e l e i d e l i j k e w i j z i g i n g e n i n d e g e t i j b e w e g i n g . G e z i e n d e s a m e n h a n g t u s s e n h e t g e t i j i n h e t Z u i d e r z e e b e k k e n e n d e l a t e r e i n v l o e d v a n d e a f s l u i t i n g i s h e t i n t e r e s s a n t om n a t e g a a n o f d e t r e n d s i n d i t b e k k e n m e t d i e i n d e W a d d e n z e e o v e r e e n s t e m m e n , i n a a n s l u i t i n g o p l i t . 9 ( z i e b i j -l a g e n 6A, 11 e n 1 2 ) . E n i g e o p m e r k i n g e n h i e r o v e r : I . T e L e m m e r o n t w i k k e l d e h e t LW z i c h v o o r 1 8 8 8 o n v o l -d o e n -d e . I I . B i j d e o v e r i g e s t a t i o n s h e b b e n d e t r e n d s w e l e e n - r e g i o n a l e - b e t e k e n i s . De f a c t o r e n a z i j n v e r m e l d i n b i j l a g e 6 A . I I I . H e t n o d a l e g e t i j i s n i e t m e r k b a a r i n d e kom d e r Z u i d e r z e e . W e l l i j k t h e t T V m e t l a n g d u r i g e c y c l i b e h e p t , m.n. t e M e d e m b l i k . I V . O p v a l l e n d i s d e u i t g e s p r o k e n d a l i n g v a n T V t e Med e m b l i k e n S t a v o r e n , t e r w e e r s z i j Med e n v a n Med e Med o o r -g a n -g n a a r d e Z u i d e r z e e . V . H e e l m e r k w a a r d i g i s d e t i j d e l i j k e t o e n a m e v a n T V i n h e t z u i d e l i j k d e e l d e r Z u i d e r z e e t i j d e n d e j a r e n 1 8 7 5 - ' 8 1 . V I . I n d e j a r e n v o o r d e a a n l e g v a n d e A f s l u i t d i j k w a s h e t d e T V i n h e t o o s t e n v a n d e Z u i d e r z e e i n e e n d a -l e n d e f a s e , i n h e t z u i d w e s t e n i n e e n s t i j g e n d e . O n d e r z o e k m a a n d g e m i d d e l d e n a . Om h e t t i j d s c h e m a v a n d e v e r a n d e r i n g e n n a u w k e u r i g e r t e b e p a l e n i s h e t v e r l o o p v a n m a a n d g e m i d d e l d e n 1 9 2 4 t/m '38 o n d e r z o c h t , e n v e r g e l e k e n m e t o v e r z i c h t e n v a n d e a a n l e g v a n d e Z u i d e r z e e a l s v e r m e l d i n l i t . 1 2 e n 1 3 . H e t s c h e m a i n b i j l a g e 2 i s u i t l i t . 12 o v e r g e n o m e n . I n b i j l a g e 13 i s h e t v e r l o o p v a n T V v a n e n k e l e s t a t i o n s w e e r g e g e v e n . I e t s m e e r d u i d e l i j k h e i d i s t e v e r k r i j g e n d o o r d e v e r s c h i l l e n t . o . v . e e n o n b e ï n v l o e d r e f e r e n t i e s t a t i o n u i t t e z e t t e n . A a n g e z i e n d e s a m e n h a n g m e t m a a n d g e

(9)

m i d d e l d e n v a n b i j v . I J m u i d e n z e e r g e r i n g i s , z i j n d e v e r s c h i l l e n t . o . v . h e t m i n d e r b e ï n v l o e d e s t a t i o n W e s t T e r -s c h e l l i n g b e k e k e n ( b i j l a g e 1 4 ) . De w i j z i g i n g e n b l i j k e n n a u w s a m e n t e h a n g e n m e t d e a f s l u i t i n g e n v a n d e d r i e d i e p s t e g e u l e n : G a a t j e ( 2 s e p t . 1 9 3 0 ) , M i d d e l g r o n d e n ( v a n a u g . t o t 22 n o v . ' 3 1 ) e n V l i e t e r ( v a n f e b . t o t 28 m e i ' 3 2 ) . De w e r k e n i n d e v o o r g a a n d e j a r e n h e b b e n b l i j k b a a r a l l e e n l o k a a l i n v l o e d g e h a d . b . Z o a l s r e e d s o n d e r p u n t 5 a i s o p g e m e r k t , i s e r g e e n s p r a k e v a n b i j z o n d e r e w i j z i g i n g e n t u s s e n 1 9 3 2 e n 1 9 3 5 . Men m o e t b i j d e s a m e n s t e l l i n g v a n l i t . 5 v a n m e n i n g z i j n g e w e e s t , d a t d e v e r w a c h t e v e r a n d e r i n g i n h e t g e u l e n n e t i n d e z e j a r e n z o u h e b b e n p l a a t s g e v o n d e n . I n 1 9 4 8 w o r d t h i e r o v e r g e -s c h r e v e n : " Z e -s t i e n j a a r z i j n -s i n d -s d i e n v e r -s t r e k e n . . . E r i s w e l b e w e e r d d a t h e t g e u l e n n e t n o g m a a r p a s b e g o n n e n i s z i c h i n d e v e r w a c h t e z i n t e w i j z i g e n , e n z e l f s n u i s d a t p r o c e s n o g n i e t g e h e e l t e n e i n d e " ( l i t . 6 , p . 2 ) I n 1 9 5 7 : " D e z e o n t w i k k e l i n g i s n o g s t e e d s g a a n d e . E r z i j n d e c e n n i a v o o r n o d i g om d e h o e v e e l h e d e n z a n d t e v e r p l a a t s e n . . . " ( l i t . 1 3 , p . 5 1 ) . A l s men t r e n d m a t i g e v e r a n d e r i n g e n t o t o p h e d e n b e k i j k t ( b . v . b i j l a g e 9 o f h i e r o n d e r b i j p a r . 7 ) , k r i j g t men d e i n d r u k d a t d e w i j z i g i n g v a n h e t g e u l e n n e t o o k n a v i j f t i g j a a r n o g n i e t i s v o l t o o i d . De k w e s t i e i s u i t g e b r e i d b e s p r o k e n i n l i t . 18 o p p . 1 9 1 - 2 1 2 . D a a r w o r d t b e n a d r u k t d a t d e s i t u a t i e z i c h o p s o m m i g e p l a a t s e n r e e d s g e s t a b i l i s e e r d k a n h e b b e n , t e r w i j l d e w i j z i g i n g e n e l d e r s m i s s c h i e n w e l e e u w e n v e r g e n . 7. O n d e r z o e k h a v e n g e t a l l e n H a r l i n g e n a . V a n H a r l i n g e n z i j n a l l e t i j d e n e n s t a n d e n v a n h o o g - e n l a a g w a t e r s v a n 1 9 0 1 t o t h e d e n i n d e c o m p u t e r o p g e s l a g e n . D i t m a a k t d e b e r e k e n i n g v a n e e n r e e k s g e m i d d e l d e h a v e n g e -t a l l e n p e r j a a r ( v o o r HW e n LW) m o g e l i j k , m e -t a l s d o e l e v e n t u e l e d i s c o n t i n u ï t e i t e n , t r e n d s o f p e r i o d i e k e s l i n -g e r i n -g e n t e o n t d e k k e n . I n l i t . 1 4 i s e e n d e r -g e l i j k e r e e k s v a n a f 1 9 0 1 v o o r V l i s s i n g e n v e r m e l d ; d e v a r i a t i e d a a r b l e e k v r i j w e l n i h i l t e z i j n . T e H a r l i n g e n h e b b e n d e h a -v e n g e t a l l e n w e l s t e r k e w i j z i g i n g e n o n d e r g a a n ( b i j l a g e 15 e n 1 6 ) . M i d d e l t men n u d e h a v e n g e t a l l e n HW e n LW p e r j a a r ( b i j l a g e 1 7 ) o f t r e k t men h e t g e m . h a v e n g e t a l LW v a n h e t gem. h a v e n g e t a l HW a f ( w a a r m e e men d e g e m i d d e l d e g e t i j -r i j z i n g v e -r k -r i j g t , b i j l a g e 1 8 ) , d a n b l i j k t : - H e t g e m i d d e l d h a v e n g e t a l t e H a r l i n g e n h a n g t s a m e n m e t d e 1 8 , 6 j a r i g e c y c l u s . De i n v l o e d w e r k t g e l i j k e l i j k o p d e t i j d s t i p p e n v a n HW e n LW; e e n m a x i m a a l T V v a l t s a m e n m e t e e n v e r l a t i n g i n t i j d . De t r e n d m a t i g e v e r v r o e g i n g s i n d s d e a f s l u i t i n g b e -d r a a g t , g e m i -d -d e l -d t u s s e n HW e n LW, o n g e v e e r 6 m i n u t e n . E r i s v r i j w e l g e e n d i r e c t e d i s c o n t i n u ï t e i t i n d e h a v e n -g e t a l l e n -g e w e e s t t . -g . v . d e a f s l u i t i n -g .

(10)

8 -- De d u u r v a n d e s t i j g e n d e t a k i s v r i j w e l l i n e a i r v e r k o r t ( s i n d s d e a f s l u i t i n g o n g e v e e r 20 m i n u t e n ) , n i e t d u i d e -l i j k e c h t e r i s o f d i t v e r s c h i j n s e -l w e r k e -l i j k i n 1 9 3 2 i n z e t t e o f m i s s c h i e n a l e e r d e r . H e t e i n d e r v a n i s n o g n i e t i n z i c h t . - De g e m i d d e l d e h a v e n g e t a l l e n v o o r 1 9 8 3 z i j n b u i t e n g e w o o n v r o e g , b . De v o o r s p e l l i n g v a n d e C o m m i s s i e o m t r e n t a m p l i t u d e e n f a -s e v a n h e t d u b b e l d a a g -s g e t i j v i n d t men o p p , 3 2 3 - 3 2 5 v a n l i t , 1 o n d e r " Z , A ' , E , " r e s p e c t i e v e l i j k v o o r s t e l l e n d d e b i n n e n h e t m o d e l b e r e k e n d e t o e s t a n d m e t o p e n Z u i d e r z e e , d e t o e s t a n d m e t e e n d i j k n a a r Z u r i c h e n e e n e i n d t o e s t a n d w a a r b i j h e t g e u l e n n e t z i c h a a n d e s i t u a t i e z o u h e b b e n a a n g e p a s t ( d e b e r e k e n i n g d i e h i e r b o v e n o n d e r p u n t 3 d i s b e d o e l d ) , M i s s c h i e n o v e r s c h a t t e men h e t t e m p o w a a r i n g e l e i d e l i j k e w i j z i g i n g v a n h e t g e u l e n n e t z o u p l a a t s v i n d e n , n i e t t e m i n s t e m t d e v o o r s p e l l i n g o o k h i e r r e d e l i j k m e t d e o p g e t r e d e n v e r a n d e r i n g o v e r e e n : men v o o r s p e l d e v o o r d e F r i e s e k u s t e e n k l e i n e v e r v r o e g i n g d i r e c t n a d e a f s l u i t i n g e n e e n a a n z i e n l i j k e ( t e H a r l i n g e n e e n h a l f u u r ) o p l a n g e t e r m i j n , ( z i e o o k l i t , 2 1 , p . 6 e n l i t . 2 2 , p . 7 7 7 ) . c . H o p e l i j k i s h e t i n d e t o e k o m s t m o g e l i j k d e r g e l i j k e r e e k -s e n v o o r a n d e r e -s t a t i o n -s -s a m e n t e -s t e l l e n . V o o r l o p i g z i j n a l l e e n m e t d e h a n d b e r e k e n d e h a v e n g e t a l l e n b e s c h i k b a a r ; v o o r N e d e r l a n d z i j n d e z e v o o r h e t e e r s t b e r e k e n d o v e r d e j a r e n 1 9 3 2 , ' 3 5 e n ' 3 8 . D e z e h a n d b e r e k e n i n g e n m i s s e n e c h t e r d e c o n s e q u e n t i e e n o b j e c t i v i t e i t v a n e e n c o m p u t e r b e r e k e n i n g . E r i s o o k i n f o r m a t i e t e v e r k r i j g e n u i t i s o l i j n e n d i e i n d e l o o p d e r j a r e n z i j n v e r v a a r d i g d ; e e n p r e -c i e z e v e r g e l i j k i n g i s n i e t m o g e l i j k v a n w e g e v e r s -c h i l l e n i n b e r e k e n i n g s w i j z e e n h e t f e i t d a t d e j u i s t e l i g g i n g v a n d e i s o l i j n e n o p d e N o o r d z e e o n z e k e r w a s ( z i e b o v e n , par. 3 g ) . Men v e r g e l i j k e l i t . 3 , b i j l a g e 34 m e t l i t . 1 5 . d . De d u u r v a n d e r i j z i n g i s w e l m e t a n d e r e g e g e v e n s a a n t e v u l l e n . Z i e b i j l a g e 1 9 . H e t s l o t g e m . 1 9 8 1 . 0 i s v o o r w.b. h e t h a v e n g e t a l g e m i d d e l d o v e r 1 9 7 1 8 0 m e t d e z e l f d e c o m -p u t e r m e t h o d e . V o o r 1 9 2 0 m i d d e l d e men a l l e s t i j g i n g e n ; i n d e t u s s e n l i g g e n d e p e r i o d e w e r d e n h a v e n g e t a l l e n u i t k o r -t e r e p e r i o d e n b e r e k e n d . e . T e Den H e l d e r e n o m g e v i n g h a d d e a f s l u i t i n g v o o r a l i n -v l o e d o p d e -v o r m -v a n d e g e t i j k r o m m e . De b e s t e b e n a d e r i n g z o u h i e r e e n v e r g e l i j k i n g v a n h a r m o n i s c h e a n a l y s e r e s u l t a -t e n z i j n . 8. O v e r - e n o n d e r s c h r i j d i n g s k a n s e n H a r l i n g e n a . De v e r l a g e n d e i n v l o e d v a n d e kom d e r Z u i d e r z e e o p h e t g e -t i j i n d e W a d d e n z e e k o n b i j o m s -t a n d i g h e d e n a l s s -t o r m , i j s g a n g o f s t e r k e a f w a a i i n g a a n z i e n l i j k v a n d e i n b i j l a g e 3 e n 20 v e r m e l d e g e m i d d e l d e w a a r d e n a f w i j k e n . De v o o r n a a m

(11)

s t e t a a k v a n d e C o m m i s s i e w a s h e t b e p a l e n v a n d e g r o o t s t m o g e l i j k e v e r h o g i n g t i j d e n s s t o r m e n v a n d e H W - s t a n d e n i n d e W e s t e l i j k e W a d d e n z e e t . g . v . d e a f s l u i t i n g v a n d e Z u i d e r z e e . Men s e l e c t e e r d e h i e r t o e u i t e e n t w i n t i g t a l s t o r m -v l o e d e n s i n d s 1 8 2 5 d i e s t o r m e n w a a r b i j d e s t r o m i n g n a a r d e Z u i d e r z e e o p h e t h o o g t e p u n t v a n d e s t o r m h e t g r o o t s t e w a s (+_ 2 0 0 . 0 0 0 m 3 / s ) . D e z e s t r o m i n g w a s a f h a n k e l i j k v a n w i n d r i c h t i n g e n k r a c h t , e n v a n h e t b e g i n p e i l v a n d e Z u i -d e r z e e . De s t o r m e n v a n 3 0 - 3 1 j a n . 1 8 7 7 e n 2 2 - 2 3 -d e c . 1 8 9 4 w e r d e n m . b . v . h e t f y s i s c h r e k e n m o d e l ( u i t g e b r e i d m e t w i n d i n v l o e d , u i t w i s s e l i n g t u s s e n g e u l e n , e t c . ) d o o r b e r e -k e n d e n g e s i m u l e e r d v o o r e e n a f g e s l o t e n Z u i d e r z e e . De r e s u l t a t e n ( l i t . 1 , p . 2 0 ) k u n n e n a l d u s w o r d e n s a m e n -g e v a t ( l i t . 1 3 , p . 5 0 ) : Z u r i c h : + 9 5 cm W i e r i n g e n : v a n 80 t o t 1 0 0 cm N i e u w e d i e p - V a n E w i j c k s l u i s : + 4 5 a 80 cm T e x e l ( b i n n e n z i j d e ) + 25 a 80 cm H a r l i n g e n : + 60 cm N i e u w B i l d t : + 10 cm T e r s c h e l l i n g ( b i n n e n z i j d e ) : r u i m + 10 cm V I i e l a n d ( b i n n e n z i j d e ) : r u i m + 30 cm b . V o o r h e t s t a t i o n H a r l i n g e n s t a a n a l l e w i n d o p z e t t e n b i j HW e n LW i n e e n c o m p u t e r b e s t a n d . E r z i j h i e r v a s t o p g e w e z e n d a t d e o p z e t h e t h o o g t e v e r s c h i l t u s s e n e e n w a a r g e n o m e n e x t r e e m e n e e n b i j b e h o r e n d v o o r s p e l d e x t r e e m i s , o n g e a c h t h e t t i j d s v e r s c h i l t u s s e n b e i d e . I n b i j l a g e n 21 t/m 24 z i j n d e o n d e r - e n o v e r s c h r i j d i n g s k a n s e n v a n d e o p z e t v a n HW e n LW t e V l i s s i n g e n e n H a r l i n g e n w e e r g e g e v e n , a l s b e -r e k e n d o v e -r 1 90 1 ... 30 e n 1 9 3 3 ... 8 0 , om e e n i n d -r u k t e k r i j g e n v a n d e g e m i d d e l d e i n v l o e d v a n d e a f s l u i t i n g h i e r o p . ( D e l i j n e n z i j n d o o r v e r b o n d e n t e r w i l l e v a n d e d u i d e l i j k h e i d ) . De b e r e k e n i n g e n z i j n u i t g e v o e r d o v e r a l l e o p -z e t t e n e n h e r l e i d t o t o v e r s c h r i j d i n g s k a n s e n p e r j a a r . c . De o v e r s c h r i j d i n g s l i j n e n v o o r d e o p z e t t e n t e V l i s s i n g e n ( b i j l a g e 2 1 ) v e r t o n e n e e n s t e r k e a f n a m e v a n h e t t i j -v e r s c h i l t i j d e n s s t o r m e n , d i e -v o o r b e i d e p e r i o d e n -v r i j w e l g e l i j k i s . V o o r f r e q u e n t i e s b e n e d e n é é n s p e r j a a r t r a d e n i n d e p e r i o d e 1901 ... 30 i e t s h o g e r e o p z e t t e n o p . H a r l i n g e n ( b i j l a g e 2 2 ) d a a r e n t e g e n n e e m t h e t t i j v e r s c h i l t o e t i j d e n s s t o r m e n ; h i e r i n i s g e e n v e r a n d e r i n g g e -k o m e n d o o r d e a f s l u i t i n g . H e t i s e c h t e r d e v r a a g o f d e z e t o e n a m e s i g n i f i c a n t i s t e n o e m e n ( z i e l i t . 1 9 , p . 9 ) . R e e d s b i j h o g e f r e q u e n t i e s i s n a d e a f s l u i t i n g e e n d u i d e l i j k e v e r h o g i n g v a n d e o p z e t w a a r t e n e m e n ; r u w w e g b e -d r a a g t -d e z e b i j -d e o v e r s c h r i j -d i n g s k a n s e n e e n s p e r j a a r e n e e n s p e r 10 j a a r 25 r e s p . 50 cm. W e l i s w a a r v e r o o r z a a k t e h e t l e e g l o p e n v a n d e Z u i d e r z e e n a e e n s t o r m e e n v e r h o g i n g i n d e W a d d e n z e e , m a a r z o a l s g e z e g d g i n g d i t l a n g z a m e r , d e i n v l o e d h i e r v a n i s d a a r o m b i j h o g e o p z e t t e n n i e t m e r k b a a r

(12)

l o -i n b -i j l a g e 22 v a l t v e r d e r o p d a t d e o v e r s c h r -i j d -i n g s l -i j n e n v a n v o o r d e a f s l u i t i n g e e n n e e r w a a r t s e k r o m m i n g v e r t o n e n , m.a.w. d e e x p o n e n t i e l e v e r d e l i n g v o l d o e t n i e t . D i t z e l f d e r e s u l t a a t g a f e e n t o e t s i n g v a n d e 5 0 0 h o o g s t e o p z e t t e n b i j h o o g w a t e r s m e t d e v e r d e l i n g s t o e t s e n v a n A n d e r s o n -D a r l i n g e n C r a m e r - v o n M i s e s . -De h o o g s t b e k e n d e H W - s t a n d i n H a r l i n g e n i s 2 9 3 cm + NAP ( 1 8 2 5 ) b i j e e n h o o g s p r i n g t i j , d u s e e n o p z e t v a n n o g g e e n 2 5 0 cm. E e n m o g e l i j k e v e r k l a r i n g v a n d e n e e r w a a r t s e k r o m m i n g l i g t i n h e t t i j d s e l e m e n t : men k a n d e v e r h o g i n g b i j e e n t e g e n w o o r d i g e s t o r m , m e t g e g e v e n w i n d r i c h t i n g e n - k r a c h t , g e l i j k s t e l l e n m e t d e v e r h o g i n g b i j e e n v r o e g e r e , l a n g d u r i g e r ( i . v . m . d e v u l l i n g v a n h e t b e k k e n ) m a a r o v e r i g e n s g e l i j k e s t o r m . W a a r s c h i j n l i j k w o r d t d e d a n b e n o d i g d e t i j d s d u u r b o v e n b e p a a l d e g r e n z e n u i t me t e o r o l o g i s c h o o g p u n t n i e t s l e c h t s o n w a a r s c h i j n l i j k , m a a r z e l f s o n m o g e l i j k . d . De d o o r d e C o m m i s s i e b e r e k e n d e max i m a l e v e r h o g i n g v a n d e o p z e t t i j d e n s HW t e H a r l i n g e n t . g . v . d e s l u i t i n g b e d r a a g t 39 cm ( n l . d e b o v e n v e r m e l d e 60 cm m i n u s 21 cm v e r h o g i n g v a n g e m i d d e l d HW). Op p . 1 3 4 v a n l i t . 1 v i n d e n we v o o r H a r l i n g e n e e n m a x i m a l e o p z e t v a n 2 8 5 cm n a d e s l u i t i n g ( w a a r v a n 50 cm t . g . v . l o k a l e o p w a a i i n g ) . D e z e v o o r s p e l l i n g e n z i j n b e s l i s t t e l a a g . I n l i t . 18 ( o p p . 2 1 7 - 2 1 9 ) k o m t men t o t d e z e l f d e c o n c l u s i e ( v o o r h e t g e h e l e w e s t e l i j k e W a d d e n g e b i e d ) v i a e e n h e e l a n d e r e w e r k w i j z e . De f o u t z o u i n d e v e r o n d e r s t e l l i n g l i g g e n d a t d e " v e r l a g e n d e i n v l o e d " v a n d e Z u i d e r z e e i n 1 8 9 4 g r o o t w a s , t e r w i j l d e z e i n w e r k e l i j k h e i d b e n e d e n h e t g e m i d d e l d e l a g . e . B i j e x t r e m e a f w a a i i n g v i n d e n we z o w e l t e V l i s s i n g e n a l s t e H a r l i n g e n e e n a f n a m e v a n h e t t i j v e r s c h i l , m a a r t e H a r l i n g e n b l i j k t d e z e a f n a m e s i n d s d e a a n l e g v a n d e A f s l u i t -d i j k a a n z i e n l i j k v e r s t e r k t t . o . v . -d e v r o e g e r e t o e s t a n -d ( b i j l a g e 23 e n 2 4 ) . M o g e l i j k e v e r d e r e b r o n n e n v a n i n f o r m a t i e V e r a n d e r i n g e n i n d e g e t i j b e w e g i n g z i j n o o k t e b e s t u d e r e n a a n d e h a n d v a n g e m i d d e l d e g e t i j k r o m m e n ; d e v o o r N e d e r l a n d , o u d -s t e , d o o r J o n k h e e r v a n B e r e -s t e i j n ( v . a . 1 9 1 1 ) g e p u b l i c e e r d e k r o m m e n z i j n e c h t e r n i e t b r u i k b a a r , d a a r z e s l e c h t s u i t e n -k e l e h a r m o n i s c h e c o m p o n e n t e n s a m e n g e s t e l d z i j n . De e e r s t e o p w a a r g e n o m e n k r o m m e n b e r u s t e n d e v e r z a m e l i n g d a t e e r t v a n n a d e a f s l u i t i n g ( l i t . 3 ) .

(13)

B i j v e r g e l i j k i n g v a n m o d e r n e r e s u l t a t e n v a n h a r m o n i s c h e a n a l y s e m e t d i e v a n v r o e g e r e b e r e k e n i n g e n i s e n i g e v o o r z i c h t i g -h e i d g e b o d e n . W e l z i j n n o g r e g i s t r a t i e s b e s c -h i k b a a r v a n v r o e g e r e p e r i o d e n , z o d a t e e n g e a u t o m a t i s e e r d e v e r g e l i j k i n g m o g e l i j k i s . ( T o t d u s v e r z i j n a l l e e n v o o r h e t j a a r 1 9 0 0 v a n V l i s s i n g e n u u r l i j k s e w a a r n e m i n g e n v e r w e r k t ) . De h o m o g e n i t e i t v a n d e r e e k s e n " g e m i d d e l d h a v e n g e t a l p e r j a a r " z a l n o g b i j e n k e l e a n d e r e s t a t i o n s e l d e r s i n N e d e r l a n d o n d e r z o c h t w o r d e n . 1 O. C o n c l u s i e s De v e r a n d e r i n g e n v a n d e g e t i j b e w e g i n g i n d e W e s t e l i j k e W a d d e n z e e t e n g e v o l g e v a n d e a f s l u i t i n g v a n d e Z u i d e r z e e z i j n t e o n d e r s c h e i d e n i n : d e d i r e c t o p t r e d e n d e g e v o l g e n v a n h e t p l a a t s e n v a n e e n h i n d e r n i s e n e r z i j d s e n d e g e v o l g e n v a n e e n t o t o p h e d e n v o o r t d u r e n d e w i j z i g i n g v a n h e t g e u l e n p a t r o o n a n d e r z i j d s . De p a s s a g e i n h e t T i e n j a r i g O v e r z i c h t 1 9 3 1 - ' 4 0 o m t r e n t h e t o p t r e d e n v a n d e n i e u w e t o e s t a n d i s f o u t . M . b . t . d e w i j z i g i n g e n q u a h o o g t e v a n h e t g e m i d d e l d g e t i j w a r e n d e v o o r s p e l l i n g e n v a n d e S t a a t s c o m m i s s i e d e r Z u i d e r z e e w e r k e n j u i s t ; d e l a n g d u r i g e w i j z i g i n g i s k l e i n i n v e r g e l i j -k i n g m e t d e d i r e c t o p g e t r e d e n d i s c o n t i n u ï t e i t , e n m o e i l i j -k t e s c h e i d e n v a n t r e n d s d i e z i c h o o k e l d e r s l a n g s d e N e d e r -l a n d s e k u s t v o o r d o e n . M . b . t . d e w i j z i g i n g e n q u a t i j d g e l d t a l t h a n s t e H a r l i n g e n h e t t e g e n o v e r g e s t e l d e : e r t r a d v r i j w e l g e e n d i r e c t e v e r a n -d e r i n g i n -d e g e m i -d -d e l -d e h a v e n g e t a l l e n o p i n 1 9 3 2 , m a a r s i n d s d i e n i s m e t n a m e d e d u u r v a n d e r i j z i n g a a n m e r k e l i j k v e r k o r t . B i j e x t r e m e o v e r - e n o n d e r s c h r i j d i n g e n w i j k t d e i n v l o e d v a n d e a f s l u i t i n g o p d e h o o g t e v a n HW e n LW a a n z i e n l i j k v a n d e g e m i d d e l d e w a a r d e a f . De d o o r d e C o m m i s s i e - L o r e n t z g e d a n e v o o r s p e l l i n g e n o m t r e n t d e m a x i m a a l m o g e l i j k e v e r h o g i n g t . g . v . d e a f s l u i t i n g v a n d e o p z e t t i j d e n s e e n " v e r g e l i j k b a -r e " s t o -r m b l i j k e n v o o -r H a -r l i n g e n t e l a a g .

(14)

1 2 -G e r a a d p l e e g d e w e r k e n 1. P r o f . H.A. L o r e n t z e . a . . V e r s l a g v a n d e n S t a a t s c o m m i s s i e Z u i d e r z e e w e r k e n . D e n H a a g , 1 9 2 6 . 2 . Z . S . , G e m i d d e l d e h o o g - e n l a a g w a t e r s t a n d e n l a n g s d e N o o r d z e e k u s t v a n a f Z u i d H o l l a n d t o t e n m e t S c h i e r m o n n i k -o -o g . RWS S t u d i e d i e n s t H -o -o r n n -o t a 7 2 . 1 0 , 1 9 7 3 . 3 . i r . P . J . W e m e l s f e l d e r , G e g e v e n s o v e r e n i g e t i j d e l i j k e p e i l s c h a l e n i n d e W a d d e n z e e . RWS A l g e m e n e D i e n s t , D e n H a a g , 1 9 4 0 . 4. W. L a n g e r a a r , M e m o r i e S a m e n s t e l l i n g R e d u c t i e k a a r t e n . H y -d r o g r a f i s c h e D i e n s t , D e n H a a g , 1 9 4 8 . 5 . Z . S . , T i e n j a r i g O v e r z i c h t d e r W a t e r h o o g t e n 1 9 3 1 - 1 9 4 0 . RWS A l g e m e n e D i e n s t , D e n H a a g , 1 9 4 4 . 6. d r . J . J . D r o n k e r s e n d r . i r . J o h . v . V e e n , A p e r c u d e s m e t h o d e s p o u r l a d e t e r m i n a t i o n d u m o u v e m e n t d e m a r é e d a n s l e s e m b o u c h u r e s e t l e s f l e u v e s a m a r é e n é e r l a n -d a i s . 1 9 4 8 . 7 . i r . J . G . d e R o n d e , B e p a l i n g v a n d e s l o t g e m i d d e l d e n 1 9 8 1 . 0 . D i r e c t i e W a t e r h u i s h o u d i n g e n W a t e r b e w e g i n g , I n t e r n e n o t i t i e J d R 8 1 0 7 , 1 9 8 1 . 8. i n g . J . K r o o s , B e r e k e n i n g s l o t g e m i d d e l d e n 1 9 8 1 . 0 . D i r e c -t i e W a -t e r h u i s h o u d i n g e n W a -t e r b e w e g i n g , I n t e r n e n o t i t i e J K 8 2 1 4 , 1 9 8 2 . 9. i r . J . v a n M a l d e , V o o r l o p i g e u i t k o m s t e n v a n v o o r t g e z e t o n d e r z o e k n a a r d e g e m i d d e l d e z e e n i v e a u s i n d e N e d e r l a n d s e k u s t w a t e r e n . D i r e c t i e W a t e r h u i s h o u d i n g e n W a t e r b e w e -g i n -g , N o t a WWWH8408, 1 9 8 4 . 1 0 . i r . J . G . d e R o n d e , V e r a n d e r i n g e n i n d e H W - s t a n d e n v a n H o e k v a n H o l l a n d . D i r e c t i e W a t e r h u i s h o u d i n g e n W a t e r b e -w e g i n g , I n t e r n e n o t i t i e J d R 8 0 0 4 , 1 9 8 0 . 1 1 . H.A. M a r m e r , T i d a l D a t u m P l a n e s , US D e p a r t m e n t o f Com-m e r c e , W a s h i n g t o n , 1 9 5 1 . 1 2 . z . s . De A f s l u i t i n g e n g e d e e l t e l i j k e d r o o g m a k i n g v a n d e Z u i d e r z e e , RWS, D e n H a a g , 1 9 3 2 . 1 3 . H , J . S t u v e l , H e t e e r s t e o f f e n s i e f 2 5 j a a r A f s l u i t d i j k . D e n H a a g , 1 9 5 7 . 1 4 . J . D o e k e s , O n d e r z o e k h o m o g e n i t e i t g e m i d d e l d e h a v e n g e t a l -l e n p e r j a a r . D i r e c t i e W a t e r h u i s h o u d i n g e n W a t e r b e w e g i n g I n t e r n e n o t i t i e KD 8 3 0 1 , 1 9 8 3 . 1 5 . i r . R.W.E. L u y n e n b u r g , M e m o r a n d u m R e d u c t i e k a a r t 1 9 7 7 . M i n . v . D e f . , a f d . H y d r o g r a f i e , D e n H a a g , 1 9 7 7 . 1 6 . J . A . B a t t j e s , Z e e g a t v a n T e x e l , RWS S t u d i e d i e n s t H o o r n , D i r e c t i e W a t e r h u i s h o u d i n g e n W a t e r b e w e g i n g , 1 9 6 1 . 1 7 . P . C . T . v a n d e r H o e v e n , W a t e r t e m p e r a t u u r e n Z o u t g e h a l t e w a a r n e m i n g e n v a n h e t R i j k s i n s t i t u u t v o o r V i s s e r i j O n d e r -z o e k ( 1 8 6 0 - 1 9 8 1 ) , K N M I , De B i l t , 1 9 8 2 . 1 8 . p r o f . d r . i r . J . T h . T h i j s s e , E e n h a l v e e e u w Z u i d e r z e e w e r -k e n , G r o n i n g e n , 1 9 7 2 . g w i o - 2 7 / j m c v

(15)

1 9 . i r . J . G . d e R o n d e , G r e n s p e i l e n 1 9 8 1 . 0 , D i r e c t i e W a t e r -h u i s -h o u d i n g e n W a t e r b e w e g i n g , N o t a WW-WH 8 2 . 1 2 , 1 9 8 2 . 2 0 . d r . J . J . D r o n k e r s , De i n v l o e d v a n d e a f s l u i t i n g v a n d e Z u i d e r z e e o p d e v e r h o g i n g e n v a n d e s t o r m v l o e d s t a n d e n t e D e n H e l d e r , T e r s c h e l l i n g e n h a r l i n g e n . RWS, C e n t r a l e S t u d i e d i e n s t , n o t s C S D 5 5 - 2 0 , D e n H a a g , 1 9 5 5 . 2 1 . B . K l o k e n i n g . K.M. S c h a l k e n s , De v e r a n d e r i n g e n i n d e W a d d e n z e e t . g . v . d e a f s l u i t i n g v a n d e Z u i d e r z e e , RWS S t u d i e d i e n s t H o o r n , D i r e c t i e W a t e r h u i s h o u d i n g e n W a t e r -b e w e g i n g , N o t i t i e 7 8 . H 2 3 8 , 1 9 8 0 . 2 2 . i r . C.F.W. R i e t v e l d , T h e n a t u r a l d e v e l o p m e n t o f t h e Wad-d e n S e a a f t e r t h e e n c l o s u r e o f t h e Z u i Wad-d e r S e a c h . 42 ( p . 7 6 5 - 7 8 1 ) f r o m C o a s t a l E n g i n e e r i n g , 1 9 6 2 .

(16)
(17)

NIJKERK

Z U I D E R Z E E ( T O E S T A N D 1925 O V E R G E N O M E N UIT LIT.17

(18)

O V E R G E N O M E N UIT LIT. 12

S L U I T I N G S F A S E N A F S L U I T D I J K

rijkswaterstaat

get; g e z : g e c : opdr. WR

Nota GWIO BiHage 2 85.001

dienst gettidewaleren

visuele vormgeving s c h a a l :

A3 85.526

(19)

HW i n cm +NAP LW i n cm + NAP TV , vóór n a vóór na wi j z. w i j z i g . w i j z i g . i n cm i n % Den H e l d e r 39 (37) 4 7 ( 4 8 ) +7 ( 1 1 ) -78 (-82) - 8 7 ( - 8 7 ) -8 (-5) + 1 5 ( 1 6 ) 1 3 % ( 1 3 % ) H a r l i n g e n 6 2 ( 5 9 ) 7 8 ( 7 9 ) + 1 6 ( 2 0 ) -66 (-67) - I O O ( - I O O ) - 3 4 ( - 3 3 ) +50 (53) 3 9 % ( 4 2 % ) T e r s c h e l l . 67 ( 6 3 ) 7 1 ( 7 1 ) +4 ( 8 ) -97 (-100) -97 (-100) 0 ( 0 ) +4 ( 8 ) 2 % ( 5 % ) Idem v o o r t e s t s t a t i o n s : SL0TG2 "1932.0" " w i j z i g i n g " HW LW TV V l i s s i n g e n +4 + 10 -6 = 2% I J m u i d e n +4 +5 -1 = 0% D e l f z i j l -3 +4 +7 = 3%

(20)

HARLINGEN 1865 •••1982

V O O R B E E L D B E R E K E N I N G S L 0 T G 2

F U N C T I E S B E R E K E N D O V E R 1 8 6 5 • • • 1 9 2 6

E N 1 9 3 3 • • • 1 9 8 2

VERLOOP JAARGEMIDDELDEN HW EN LW HARLINGEN

r i j k s w a t e r s t a a t

dienst getijdewateren

visuele vormgeving

g e t :

m

g e z : g e c : opdr. Nota GWIO

8 5 . 0 0 ' B I J L A G E U

r i j k s w a t e r s t a a t

dienst getijdewateren

(21)

<

2 >• AO O c m 3 0 2 0 ^ 5 0 r

-LAAGWATER

I 8 6 0 1880 1 9 0 0 1 9 2 0 19A0 1 9 6 0 1980 V O O R B E E L D B E R E K E N I N G S L 0 T G 2 F U N C T I E S B E R E K E N D O V E R 1865 •••1926 E N 1933 • • • 1 9 8 2

(22)

B i j l a g e 6 A. T r e n d 1865-1926 en " s l o t g e m . 1932.0" (m.b.v. SL0TG1 b e r e k e n d o v e r d e z e p e r i o d e ) s t a t i o n Toename i n cm/eeuw ( f a c t o r a) h a l f - Waarden i n cm.+ NAP, r e t i j Z HW LW TV Z HW LW TV Den H e l d e r 16 18 13 5 -9 39 -78 118 Medemblik 14 9 19 -10 26 -29 55 E n k h u i z e n 27 27 28 - 1 16 -15 31 Hoorn 33 38 28 9 20 -15 35 Muiden 14 18 10 7 14 -19 34 N i j k e r k 12 15 8 7 19 -22 41 E l b u r g 11 17 5 12 18 -15 33 S c h o k l a n d 19 16 23 - 7 18 - 1 19 Lemmer 15 15 - 4 19 S t a v o r e n 20 18 23 - 5 25 -20 45 H a r l i n g e n 22 25 21 5 0 62 -66 128 Nieuw B i l d t 33

-

-

78

-W e s t - T e r s c h e l . 25 27 22 4 -6 67 -97 164 V l i e l a n d - h a v e n _* 30

-

-

64

-

-O u d e s c h i l d 17 23 - 6 38 -62 100 S l o t g e m . 1932.0 * V l i e l a n d en N i e u w - B i l d t s c h r e v e n o n b e t r o u w b a a r rond LW. B. P a c t o r e n b i n TV vóbr en n a a f s l u i t i n g Z u i d e r z e e : m c m . v o o r ( 1 8 6 5 - ' 2 6 ) n a ( 1 9 3 3 - ' 8 1 ) Den H e l d e r 1,5 1,7 H a r l i n g e n 1,1 2,6 T e r s c h e l l i n g 2,6 2,9 I J m u i d e n 8,0 3,9 V l i s s i n g e n 5,7 7,1 D e l f z i j l 3,3 5,3 g w i o - 2 7 / j m c v

(23)
(24)

V E R S C H I L GEMIDDELD L W HARLINGEN E N D E N H E L D E R

rijkswaterstaat

get: gez: g e c : opdr. Nota G W I O 8 5 . 0 0 1

Byiage 6 dtensl g e l i | ö e w a l e r e n

visuele vormgeving s c h a a l :

A3

85.530

(25)
(26)

TV (HARLINGEN - WEST-TERSCHELLING)

1650 1860 1870 WBO « 9 0 1900 1910 1920 « 3 0 1940 1950 1960 1970

V E R S C H I L GEMIDDELD TV HARLINGEN E N W E S T - T E R S C H E L L I N G

rijkswaterstaat

get: WR

gez: g e c : opdf. NotQ G W I O

85.001 Bijlage 10

d i e r s l ge(i|dewateten

v s u e l e v o r m g e \ i n g sctiaal:

A3

85.532

(27)

LEMMER

1850 I 8 6 0 1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950

(28)

TIJVERSCHIL

( V E R S C H O V E N T E R VERDUIDELIJKING ) • SCHOKLAND 1850 I860 1670 ISSC 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 V E R L O O P T I J V E R S C H I L

rijkswaterstaat

get: WR

gez: g e c ; opdr. Nota GWIO

85.001 Bijlaqe 'i2

d i e n s l getifdewateien

visuele vormgeving sctiaal:

A3

85.53^

(29)

1930 1932 1935

(30)

• 20 - 8 0 -130 -180 DEN O E V E R HINDELOOPEN 1927

TIJVERSCHIL t.o.v. TERSCHELLING

( MAANDGEMIDDELDEN ) — G ^ M » V HARLINGEN AFSLUITINGEN ^ G = G A A T J E M = MIDDELGRONDEN V = V L I E T E R 1930 1932 1935 V E R L O O P TIJVERSCHIL t.o.v. T E R S C H E L L I N G

rijkswaterstaat

get: WR

gez: gec: opdr NotQ GWIO 8 5 0 0 1

Bijlage U

dienst geti)dewater j r

visuele v o r m g e v i n c sctiaal:

A3

85.536

(31)
(32)

G E M I D D E L D H A V E N G E T A L H A R L I N G E N L W M E T 5 J A R I G L O P E N D G E M I D D E L D E

get; WR

gez: g e c : opdr. Nota GWIO 85.001 Bijlage 16 s c h a a l :

A3

85.538

rijkswaterstaat

dienst getiidewateren visuele vormgeving V«rkl«lr>d rwor A i

(33)

I I

- 1 0

I

1 1 1 1 J 1 I I 1 1 1 . I I I I

1 .

1900 1920 1932 1940 1960 1980

(34)

DUUR STIJGING HARLINGEN

rijkswaterstaat'

g e l : WR gez: g e c : opdf. Nolo G W I C

8 5 . 0 0 ' Bijlage 18

dienst gettjdewateren

(35)

1881-1890 1891-1900 1901-1910 1911-1920 1931-1940 1971-1980 I J m u i d e n 4.26 4.25 4.25 4.27 4.18 Den Helder*HW1 3 2.54 2.59 3.00 HW2 6.24 6.24 6.22 6.18 ( 5 . 5 7 ) 6.01 Den Oever ( 5 . 3 3 ) 5.36 E n k h u i z e n 6.22 6.18 6.19 6.19 N i j k e r k 5.53 5.55 5.56 5.56 E l b u r g 6.06 6.03 6.07 6.09 S t a v o r e n 5.26 5.23 5.29 5.26 H i n d e l o p e n 5.34 5.33 5.37 5.36 H a r l i n g e n 5.21 5.22 5.23 5.22 ( 5 . 1 1 ) 4.55 R o p t a z i j l 5.08 5.08 5.17 5.16 Zoutkamp 6.15 6.07 6.06 6.11 D e l f z i j l 5.56 5.56 5.53 5.49 ( 5 . 5 1 ) 5.50 W - T e r s c h e l l i n g ( 6 . 2 3 ) 6.19 K o r n w e r d e r z a n d ( 5 . 4 2 ) 5.34 * HWl/2: duur v a n LW t o t HWl r e s p . 2, t/m 1920 w e r d e n d u b b e l e v l o e d k o p p e n a p a r t v e r w e r k t . ** d e z e w a a r d e n z i j n de r e s u l t a t e n v a n de h a v e n g e t a l b e r e k e n i n g o v e r 1932, 1935 en 1938.

(36)

B i j l a g e 20

W i j z i g i n g e n p a r a m e t e r s t . g . v . a f s l u i t i n g Z u i d e r z e e v o l g e n s C o m m i s s i e ( z i e l i t . 1 , p . 2 9 1 ) en v o l g e n s SL0TG2, u i t g e d r u k t i n c e n t i m e t e r

HW LW TV Z

COMM. SL0TG2 COMM. SL0TG2 COMM. SL0TG2 COMM. SL0TG2

Den H e l d e r * + 1 +7 -3 -8 +4 + 15 0 -2 Den Oever +33 n.b. -38 n.b. +71 n.b. -1 n.b. H a r l i n g e n +21 + 16 -20 -34 +41 +50 -1 -5 V l i e l a n d * * +2 +9 -2 n.b. +4 n.b. 0 n.b. T e r s c h e l l i n g n.b. +4 n.b. 0 n.b. +4 0 0 n.b.: n i e t b e r e k e n d *: de t a b e l h e e f t w.b. d e C o m m i s s i e - w a a r d e n b e t r e k k i n g o p e e n dijktracé n a a r P i a a m , voor Den H e l d e r zou d e a m p l i t u d e v e r g r o o t z i j n b i j d e ( g e k o z e n ) a a n s l u i t i n g b i j

Z u r i c h .

**: r e g i s t r a t i e r o n d LW o n b e t r o u w b a a r v o o r 1932: d e C o m m i s s i e g e b r u i k t e "model"waar-d e n .

(37)
(38)

r M CL O FREQUENTIE P E R JAAR X O D +HOOGSTE 5 MET PLOTPOSITIE 1-0,3

HARLINGEN

i W I N D O P Z E T ) O P Z E T T E N T E HARLINGEN P E R JAAR

rijkswaterstaat

V

gez: g e c ; opdr. Noto G w : o 65.001 Bijlage 2 2

d i e n s l getijdewateren

visue!e vormgeving

A3

85.552

(39)
(40)

F R E Q U E N T I E P E R J A A R

X O D + HOOGSTE 5 MET P L O T P O S I T I E

HARLINGEN

( A F W A A M N G ) O P Z E T T E N T E H A R L I N G E N P E R J A A R

rijkswaterstaat

t

gez: g e c : opdr. Noto 6 W I 0 85.001

Bijlage 24

diensl geti|dewateren

visuele vormgeving

A3

85. 55A

(41)

W e s t g a t ( T ) Den H e l d e r n a a f s l u i t i n g a m p l . (cm) f a s e C ) a m p l . (cm) f a s e C ) a m p l . (cm) f a s e C ) 7 359 6 359 n.b. M2 67 158 53 168 *60.3 M4 12 195 11 190 *10 M6 8 270 6 293 * 5 OI 9 195 n.b. n,b. H a t y a n 1974 W e s t g a t (T) Den H e l d e r a m p l . f a s e a m p l . f a s e K l 7,5 360 7,1 5 M2 64,7 179 63,9 190 M4 12,2 217 10,3 219 M6 7,1 334 5,7 346 10,8 197 10,3 202 g e g e v e n s C o m m i s s i e : l i t . 1 p a g . 101, 104, 108, 2 7 8 - 9 , 291 n,b,: n i e t bekend * : a l l e e n g e g e v e n v o o r ' t g e v a l d a t de d i j k n a a r P i a a m z o u worden g e l e g d , h e t g e t i j z o u d a n t e Den H e l d e r m i n d e r worden v e r s t e r k t t , g . v , de g r o t e r e s t r o o m .

Cytaty

Powiązane dokumenty

Permanent female presence inside army posts appears to be confirmed by finds from the Vindolanda fort situated back of the hadrian Wall, where a cohort of the Batavians was stationed,

Zwierzę jako takie nie  jest więc istotne, liczy się wyłącznie jako negatywny punkt odniesienia dla orzekania o ludzkich zdolnościach.. Jeśli decydujemy się,

Uznaje ona, że  to, co zwierzęce (czy szerzej, to, co poza-ludzkie, stworzone jako dobre przez Boga) może stać się podmiotem religijnego myślenia i działania

However, we notice that all essential features for these samples, such as small magnitude of the effect, sinusoidal phase depen- dence, positive sign, and the long high

Z glosowanego wyroku NSA wynika, że ocena wpływu konkretnej in- westycji na sąsiedni obszar obejmuje szereg zagadnień związanych z od- działywaniem projektowanego obiektu na

A nawet gdy telefon wydaje się „głuchy”, jak w Śpieszmy się Twardowskiego, Pustych miej‑. scach Kamieńskiej, Telefonie Jastruna, to zawczasu uczy dbania

Эти задачи, а также необходимость исправного проведения организаторских работ связанных с выполнением плана развития армии в период

To ostatnie jest też zasadniczym niebezpieczeństwem grożącym Rze­ czypospolitej „od wewnątrz” , a mianowicie od króla dążącego do monar­ chii. Drugim