Dlaczego Warszawa jest stolicą Polski – poznajemy wyraz określany i określający
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń :- zna fakty historyczne dotyczące Polski ,
- poznaje nowe wyrazy i rozumie ich znaczenie ,
- rozumie jaka jest różnica między wyrazem określanym , a określającym , - wie co to jest podmiot i orzeczenie .
b) Umiejętności Uczeń :
- potrafi pracować z tekstem , - umie czytać ze zrozumieniem ,
- umie zadbać o poprawną interpretację przeczytanego tekstu ,
- wykonuje poprawnie zadania z zakresu gramatyki języka polskiego , - potrafi odróżnić wyraz określany od określającego .
2. Metoda i forma pracy
Praca z tekstem , metoda oglądowa , metoda poszukująca , heureza , burza mózgów .
3. Środki dydaktyczne
1. Podręcznik „ Słowo za słowem” M. Nagajowa , Wydawnictwo Warszawa 1994
2. Zdjęcia z Krakowa i Warszawy 3. Karty pracy
4. Wizerunek króla Zygmunta III Wazy
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
1. Zaprowadzenie ładu i sprawdzenie listy obecności.
2. Wprowadzenie uczniów w tematykę zajęć.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel czyta głośno wiersz ”Dzień dobry królu Zygmuncie” , a uczniowie wypisują wyrazy dla nich niezrozumiałe . Następnie wyrazy zostają zapisane na tablicy i zostaje wyjaśnione ich znaczenie . Następnie wybrani uczniowie czytają wiersz z podziałem na role . W celu omówienia treści wiersza uczniowie odpowiadają na pytania dotyczące jego treści ( pytania znajdują się na kartach pracy ) :
- Kto z kim rozmawia w wierszu ? - O czym rozmawiają osoby w wieszu ? - Gdzie znajduje się kolumna Zygmunta ?
- Jakie miasto było stolicą Polski przed Warszawą ? - Kto napisał list do króla ?
- Dlaczego autor listu ma żal do króla o przeniesienie stolicy do Warszawy ? - Co jest takiego w Krakowie co wyróźnia miasto na tle innych miast w Polsce ? - Dlaczego król nie odpisał na otrzymany list ?
Gdy uczniowie będę odpowiedać na pytania związane z tekstem można prezentowć im zdjęcia tematycznie związane z poszczególnymi pytaniami np. wizerunek króla Zygmunta III Wazy , fotografie z Krakowa i Warszawy .
Prosmiy uczniów aby spróbowali sami sformułować temat lekcji . Zapisują w zeszytach wyrazy umieszczone wcześniej na tablicy .
ĆWICZENIE 1
Na tablicy zostaje napisane zdanie : Stary król czyta list z Krakowa .
Uczniowie mają za zadanie podkreślenie podmiotu i orzeczenia ( wspólne powtórzenie
wiadomości ). Zastanawiają się jaka jest funkcja pozostałych wyrazów w zdaniu . Aby ułatwić prawidłowe rozwiązanmie problemu można zastosować przykładowy wykres :
król ...jaki?...stary czyta...co?...list
list... skąd?...z Krakowa
Zadanie to ma na celu wprowadzenie terminów wyraz określany i określający , a uczniowie powinni zauważyć , że jeden wyraz może być określany przez inny .
ĆWICZENIE 2
Podkreśl w zdaniach podmiot i orzezcenie . Linią falistą podkreśl wyrazy określające . Leniwe niedźwiedzie odpoczywają w cieniu drzewa .
Smutna dziewczyna spacerowała parkową aleją . Przestraszone dzieci słuchały opowieści o duchach . ĆWICZENIE 3
Rozwiń zdania wykorzystując słowa z ramki . Jakie to wyrazy ? Szpieg sfotografował lotnisko...
Trąby powietrzne powstają w chmurach...
...chłopiec ogląda film...
...widoki wyłoniły się zza...pagórków.
burzowych , rysunkowy , piękne , wojskowe , wesoły , niewysokich
c) Faza podsumowująca
Aby sprawdzić w jakim stopniu został przyswojony materiał realizowany podczas lekcji prosimy uczniów o rozwiązanie zadania .
ĆWICZENIE 4
Z rozsypanych wyrazów ułóż zdania . W każdym z nich wskaż wyrazy określane i określające.
1. bratem , się , młodszym , starsza , opiekowała , siostra ...
2. rozwiązał , Janek , trudną , grzeczny , zagadkę
...
3. pies , starszą , ugryzł , rudy , panią
...
5. Bibliografia
6. Załączniki
a) Zadanie domowe
Rozwiń zdania tak , aby pojawiły się wyrazy określane i określające . Idzie...
Grają...
Złamał...
Płakała...
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Lekcja do przeprowadzenia w klasie 4 szkoły podstawowej .
