DariaȱIlczukȱ
IIȱrokȱSS2ȱMSGȱMi¿dzynarodoweȱStrategieȱMarketingoweȱ
DziaÙaniaȱzȱzakresuȱbudowaniaȱwizerunkuȱpracodawcyȱ wȱocenieȱpokoleniaȱYȱ–ȱȱ
wynikiȱzogniskowanegoȱwywiaduȱgrupowegoȱ
Wst¿pȱ
WspóÙczeïnieȱosobyȱpomi¿dzyȱ22.ȱaȱ37.ȱrokiemȱČyciaȱstanowiȱznaczcȱgruȬ p¿ȱ aktywnychȱ zawodowoȱ uczestnikówȱ rynkuȱ pracyȱ lubȱ rozpoczynajcychȱ poȬ szukiwaniaȱzatrudnienia.ȱPomimoȱČeȱprzedstawicieleȱpokoleniaȱYȱwȱwi¿kszoïciȱ dopieroȱstawiajȱpierwszeȱkrokiȱnaȱrynkuȱpracy,ȱtoȱjuČȱmoČnaȱzaobserwowa°,ȱiČȱ zmieniajȱoniȱmiejsceȱzatrudnieniaȱïrednioȱcoȱdwaȱlata1.ȱ
Wȱ artykuleȱ opisanoȱ dziaÙaniaȱ zwizaneȱ zȱ budowaniemȱ wizerunkuȱ pracoȬ dawcyȱjakieȱpodejmujȱprzedsi¿biorstwa,ȱabyȱsta°ȱsi¿ȱnaȱtyleȱatrakcyjnȱorganizaȬ cjȱ naȱ rynkuȱ pracy,ȱ Čebyȱ zach¿ci°ȱ aktualnieȱ zatrudnionychȱ naȱ pozostanieȱ wȱprzedsi¿biorstwieȱnaȱdÙuČejȱorazȱpozyska°ȱnowychȱkandydatówȱprzyczyniajȬ cychȱsi¿ȱdoȱrozwojuȱfirmyȱiȱosiganiaȱprzezȱniȱwyznaczonychȱrezultatów.ȱCelemȱ artykuÙuȱ jestȱ wykazanie,ȱ wȱjakiȱsposóbȱ aktywnoïciȱ zȱ obszaruȱ employerȱbranding2ȱ sȱ realizowaneȱ przezȱ wybraneȱ firmyȱ wȱ praktyceȱ orazȱ jakȱ bezpoïredniȱ odbiorcyȱ oceniajȱ teȱdziaÙania,ȱ zȱ którymiȱ zetkn¿liȱ si¿ȱ wȱ swoimȱ miejscuȱ zatrudnieniaȱ orazȱnaȱrynkuȱpracy.ȱ
ArtykuÙȱzawieraȱprzykÙadyȱpraktykȱzȱzakresuȱemployerȱbranding,ȱstosowanychȱ wȱtakichȱfirmach,ȱjak:ȱMarsȱPolska,ȱMcDonald’sȱPolska,ȱLeviȱStraussȱPolskaȱorazȱ przedsi¿biorstwaȱ piwowarskiegoȱ Heineken.ȱ Ponadto,ȱ wȱ dalszejȱ cz¿ïciȱ artykuÙuȱ opisanoȱ wynikiȱ przeprowadzonegoȱ badania,ȱ wȱ którymȱ przedstawicieleȱ pokoleȬ niaȱ Y,ȱ dokonywaliȱ ocenyȱ aktywnoïciȱ zȱ obszaruȱ employerȱ branding.ȱ Metodȱ baȬ dawcz,ȱwykorzystanȱwȱtejȱpracyȱbyÙȱzogniskowanyȱwywiadȱgrupowyȱpozwaȬ lajcyȱnaȱuzyskanieȱbardziejȱszczegóÙowychȱinformacjiȱnaȱomawianyȱtematȱorazȱ lepszeȱpoznanieȱmotywacjiȱiȱpotrzebȱgeneracjiȱY,ȱjeïliȱchodziȱoȱrynekȱpracy.ȱ
1ȱȱ P.ȱRusak,ȱCzyȱnaleČyȱba°ȱsi¿ȱpokoleniaȱZ?ȱ[online]ȱGrupaȱPracujȱ2014,ȱhttp://kariera.pracuj.pl/porady/ȱ czyȬnalezyȬbacȬsieȬpokoleniaȬz/ȱ[dost¿p:ȱ12.01.2015].ȱ
2ȱȱ ZȱracjiȱtrudnoïciȱwȱdosÙownymȱtÙumaczeniuȱpoj¿ciaȱemployerȱbrandingȱnaȱj¿zykȱpolski,ȱstwierdzeniaȱ budowanie/tworzenie/kreowanieȱ wizerunkuȱ pracodawcy,ȱ naleČyȱ traktowa°ȱ jakoȱ równoznaczneȱ zȱterminemȱemployerȱbranding.ȱ
1.ȱDefinicjaȱpoj¿ciaȱemployerȱbrandingȱ
BudowanieȱwizerunkuȱpracodawcyȱjestȱtÙumaczeniemȱterminuȱemployerȱbranȬ ding,ȱrozumianegoȱwȱliteraturzeȱjakoȱ„wszystkieȱdziaÙania,ȱjakieȱpodejmujeȱorgaȬ nizacja,ȱ skierowaneȱ doȱ obecnychȱ orazȱ potencjalnychȱ pracowników,ȱ majceȱ naȱ celuȱbudowanieȱjejȱwizerunkuȱjakoȱatrakcyjnegoȱpracodawcy”3.ȱ
Poj¿cieȱ zwizaneȱ jestȱ równieČȱ zȱ toČsamoïciȱ przedsi¿biorstwa,ȱ dlategoȱ emȬ ployerȱ brandingȱ maȱ wpÙywȱ naȱ „ukazanieȱ organizacjiȱ jakoȱwspaniaÙegoȱ miejscaȱ pracyȱ wȱ myïleniuȱ obecnychȱ pracownikówȱ iȱinteresantówȱ zȱ zewn¿trznegoȱ otoȬ czenia,ȱ czyliȱ potencjalnychȱ kandydatówȱ doȱpracy,ȱ klientów,ȱ konsumentówȱ iȱ inȬ negoȱrodzajuȱinteresantów”4.ȱ
KoncepcjaȱbudowaniaȱwizerunkuȱpracodawcyȱposiadaȱrównieČȱwewn¿trznyȱ iȱzewn¿trznyȱaspekt,ȱwȱzaleČnoïciȱodȱgrupyȱodbiorcówȱpodejmowanychȱdziaÙaÚ.ȱ Employerȱbrandingȱwewn¿trzny5ȱskierowanyȱjestȱdoȱobecnychȱpracownikówȱiȱskuȬ piaȱ si¿ȱ gÙównieȱ naȱ aktywnoïciachȱ zwizanychȱ zȱ wewn¿trznymȱ ïrodowiskiemȱ przedsi¿biorstwa.ȱNatomiastȱemployerȱbrandingȱzewn¿trzny6ȱdotyczyȱdziaÙaÚȱwizeȬ runkowych,ȱ podejmowanychȱ naȱ rynkuȱ pracyȱ iȱ adresowanychȱ doȱ potencjalnychȱ pracownikówȱ wȱ celuȱ przycigni¿ciaȱ orazȱ zainteresowaniaȱ ofertȱ zatrudnieniaȱ wÙaïciwychȱkandydatów,ȱpoČdanychȱnaȱdaneȱstanowisko.ȱ
TerminȱemployerȱbrandingȱpoȱrazȱpierwszyȱzostaÙȱuČytyȱwȱartykuleȱTheȱemployȬ erȱ brandȱ (autorzy:ȱ Simonȱ Barrowȱ iȱ Timȱ Ambler).ȱ Publikacjaȱ byÙaȱ nowatorskimȱ podejïciemȱdoȱsprawdzeniaȱpowizaÚȱzastosowaniaȱtechnikȱzȱobszaruȱzarzdzaȬ niaȱmarkȱwȱstosunkuȱdoȱprocesówȱzwizanychȱzȱzarzdzaniemȱkapitaÙemȱludzȬ kim.ȱWi¿kszoï°ȱnajnowszychȱbadaÚȱkoncepcjiȱemployerȱbrandingȱutrzymanychȱjestȱ wÙaïnieȱwȱtymȱnurcie7.ȱ
Employerȱ brandingȱ toȱ dziedzinaȱ interdyscyplinarna,ȱ Ùczcȱ komunikacj¿ȱ zeȬ wn¿trznȱ (marketing,ȱ publicȱ relations,ȱ sponsoring)ȱ zȱkomunikacjȱ wewn¿trzn,ȱ opartȱ naȱ indywidualnejȱ kulturzeȱ organizacjiȱ przedsi¿biorstwaȱ (zarzdzaniemȱ personelemȱorazȱbudowaniemȱmarkiȱwewn¿trznejȱfirmy)8.ȱ
ȱ ȱ ȱ ȱ
3ȱȱ M.ȱ KozÙowski,ȱ Employerȱ branding.ȱ Budowanieȱ wizerunkuȱ pracodawcyȱ krokȱ poȱ kroku,ȱ Woltersȱ Kluwerȱ Polska,ȱWarszawaȱ2012,ȱs.ȱ13.ȱ
4ȱȱ B.ȱMinchington,ȱYourȱEmployerȱBrandȱattractȬengageȬretain,ȱCollectiveȱLearning,ȱAustraliaȱ2006,ȱs.ȱ18.ȱ
5ȱȱ M.ȱKozÙowski,ȱEmployerȱbranding…,ȱs.ȱ13.ȱ
6ȱȱ J.ȱDbrowska,ȱEmployerȱbranding.ȱMarkaȱpracodawcyȱwȱpraktyce,ȱWydawnictwoȱSÙowaȱiȱMyïli,ȱPolskaȱ 2014,ȱs.ȱ51.ȱ
7ȱȱ T.ȱAmbler,ȱS.ȱBarrow,ȱTheȱemployerȱbrand,ȱ„JournalȱofȱBrandȱManagement”ȱ1996,ȱvol.ȱ4,ȱnrȱ3,ȱs.ȱ185–
206.ȱ
8ȱȱ J.ȱDbrowska,ȱEmployerȱBranding…,ȱs.ȱ49.ȱ
2.ȱPokoleniaȱnaȱrynkuȱpracyȱȱ
WspominajcȱoȱideiȱemployerȱbrandingȱnaleČyȱprzeanalizowa°ȱgrupy,ȱwobecȱktóȬ rychȱstosujeȱsi¿ȱnarz¿dziaȱzȱzakresuȱbudowaniaȱwizerunkuȱpracodawcy.ȱAktualnieȱ naȱ rynkuȱ pracyȱ wyst¿pujȱ czteryȱ pokolenia9,ȱ mianowicie:ȱ babyȱ boomersȱ (urodzeniȱ wȱlatachȱ 1946–1964),ȱ generacjaȱ Xȱ (urodzeniȱ wȱ latachȱ 1965–1979),ȱ generacjaȱ Yȱ (uroȬ dzeniȱwȱlatachȱ1980–1995)ȱorazȱgeneracjaȱZȱ(urodzeniȱwȱlatachȱ1996–2009)10.ȱ
Pokolenieȱ babyȱ boomers11ȱ wȱ peÙniȱ poïwi¿caȱ si¿ȱ pracy,ȱ Ùcznieȱ zȱ wykonywaȬ niemȱ obowizkówȱ sÙuČbowychȱ wȱ czasieȱ prywatnym.ȱ GÙównymiȱ czynnikamiȱ motywujcymiȱdlaȱtejȱgeneracjiȱjestȱstrachȱprzedȱutratȱzatrudnieniaȱorazȱprzedeȱ wszystkimȱfinanse.ȱȱ
Pokolenieȱ Xȱ dojrzewaÙoȱ wȱ czasieȱ wieluȱ kluczowychȱ zmianȱ historycznychȱ (stanȱwojenny,ȱrozpadȱZSRR,ȱrozwójȱmediów),ȱcoȱwpÙyn¿Ùoȱnaȱtrudnoï°ȱzȱodnaȬ lezieniemȱsi¿ȱtychȱosóbȱwȱnowejȱrzeczywistoïci12.ȱPokolenie,ȱktóreȱbyÙoȱnieprzyȬ stosowaneȱ doȱ innychȱ wymagaÚȱ pracodawców,ȱ przejawiaÙoȱ negacj¿ȱ wȱ stosunkuȱ doȱrozwojuȱzawodowego.ȱ
PokolenieȱYȱtoȱistotnaȱgrupaȱnaȱrynkuȱpracy13,ȱktóraȱdorastaÙaȱwȱrealiachȱpoȬ wszechnegoȱdost¿puȱdoȱinformacjiȱzeȱïwiataȱzaȱpoïrednictwemȱInternetu,ȱdzi¿kiȱ czemuȱïwietnieȱodnajdujeȱsi¿ȱwȱmi¿dzynarodowymȱïrodowiskuȱpracy.ȱMillenialȬ si14ȱskupiajȱsi¿ȱnaȱmoČliwoïciȱrozwojuȱosobistegoȱprzezȱnabieranieȱdoïwiadczeȬ niaȱ zawodowegoȱ iȱ pozyskiwanieȱ nowychȱ umiej¿tnoïci.ȱ Jednakȱ sporȱ uwag¿ȱ przywizujȱ doȱ zachowaniaȱ równowagiȱ pomi¿dzyȱ Čyciemȱ prywatnymȱ iȱ zawoȬ dowym15.ȱȱ
PokolenieȱZȱdopieroȱwchodziȱnaȱrynekȱpracy.ȱOdȱnajmÙodszychȱlatȱgeneracjaȱ funkcjonujeȱ wȱ ïrodowiskuȱ zupeÙnieȱ zdominowanymȱ przezȱ noweȱ technologie,ȱ dlategoȱpozostajeȱwȱstaÙejȱinterakcjiȱzȱwirtualnȱrzeczywistoïci,ȱgÙównieȱzaȱpoȬ mocȱurzdzeÚȱmobilnych.ȱȱ
ȱ ȱ
9ȱȱ Wȱ publikacjiȱ nieȱ uwzgl¿dnionoȱ opisuȱ pokoleniaȱ matureȱ (urodzeniȱ przedȱ IIȱ wojnȱ ïwiatow)ȱ orazȱ pokoleniaȱAlfaȱ(urodzeniȱpoȱ2010ȱr.)ȱzȱracjiȱtego,ȱiČȱprzedstawicieleȱnajstarszejȱgeneracjiȱnieȱstanoȬ wiȱjuČȱistotnejȱgrupyȱosóbȱaktywnychȱzawodowo,ȱaȱreprezentanciȱnajmÙodszejȱgeneracjiȱjeszczeȱnieȱ osign¿liȱodpowiedniegoȱwieku,ȱabyȱwejï°ȱnaȱrynekȱpracy.ȱȱ
10ȱȱ Za:ȱPokoleniaȱnaȱrynkuȱpracy,ȱred.ȱA.ȱRogoziÚskaȬPaweÙczyk,ȱWydawnictwoȱUniwersytetuȱRódzkieȬ go,ȱRódĊȱ2014,ȱs.ȱ39–85;ȱJ.ȱBergh,ȱM.ȱBehrer,ȱJakȱkreowa°ȱmarki,ȱktóreȱpokochaȱpokolenieȱY,ȱWydawnicȬ twoȱ Samoȱ Sedno,ȱ Warszawaȱ 2012,ȱ s.ȱ 21–24;ȱ M.ȱ Juchnowicz,ȱ Kulturoweȱ uwarunkowaniaȱ zarzdzaniaȱ kapitaÙemȱludzkim,ȱWoltersȱKluwer,ȱKrakówȱ2009,ȱs.ȱ118.ȱ
11ȱȱ WȱtymȱczasieȱnarodziÙoȱsi¿ȱokoÙoȱ400ȱ000ȱdzieciȱrocznie,ȱstdȱnazwaȱpokolenia.ȱ
12ȱȱ NazywaniȱrównieČȱpokoleniemȱPRL.ȱ
13ȱȱ GeneracjaȱliczyȱwȱPolsceȱokoÙoȱ19%ȱogóÙuȱpopulacjiȱwȱwiekuȱpowyČejȱ15ȱlat.ȱPor.:ȱJ.ȱWiktorowiczȱ iȱin.,ȱPokoleniaȱ–ȱcoȱsi¿ȱzmienia?,ȱWoltersȱKluwer,ȱWarszawaȱ2016,ȱs.ȱ23.ȱ
14ȱȱ NazywaniȱrównieČȱpokoleniemȱmilleniumȱ–ȱwkraczaliȱwȱdorosÙoï°ȱnaȱprzeÙomieȱwieków.ȱ
15ȱȱ „Pracowa°,ȱbyȱČy°,ȱaȱnie:ȱČy°,ȱabyȱpracowa°”ȱ–ȱmotto,ȱnawizujceȱdoȱworkȬlifeȱbalance.ȱ
3.ȱOpisȱdziaÙaÚȱzȱzakresuȱemployerȱbrandingȱ
DziaÙaniaȱzwizaneȱzȱemployerȱbranding,ȱkierowaneȱwȱstosunkuȱdoȱaktualnychȱ pracowników,ȱpowinnyȱskupia°ȱsi¿ȱnaȱtakichȱobszarach,ȱjak:ȱrelacjeȱwewn¿trzne,ȱ rozwójȱ iȱ karieraȱ zatrudnionych,ȱ ichȱ wynagrodzeniaȱ iȱ dodatkoweȱ ïwiadczeniaȱ orazȱ naȱ ogólnejȱ atmosferzeȱ wȱ ïrodowiskuȱ pracy,ȱ wynikajcejȱ zȱ kulturyȱ danejȱ organizacji,ȱ któraȱ stanowiȱ podstawowyȱ odnoïnikȱ wszystkichȱ wymienionychȱ aktywnoïci16.ȱ
Obszarȱ relacjiȱ wewn¿trznychȱ obejmujeȱ doskonalenieȱ procesuȱ komunikacji,ȱ czyliȱ sprawnegoȱ przepÙywuȱ informacjiȱ mi¿dzyȱ wszystkimiȱ pracownikamiȱ orgaȬ nizacji,ȱwȱsposóbȱbezpoïredniȱwȱmaÙychȱfirmach,ȱpoȱzintegrowanyȱsystemȱelekȬ tronicznyȱwȱkorporacjach.ȱWaČnymȱelementemȱtegoȱobszaruȱjestȱtakČeȱsÙuchanieȱ opiniiȱiȱsugestiiȱzatrudnionychȱnaȱtematȱwszelkichȱsprawȱdotyczcychȱprzedsi¿Ȭ biorstwa17.ȱ Znaczcyȱ wpÙywȱ naȱ ksztaÙtowanieȱ prawidÙowychȱ relacjiȱ wewn¿trzȬ nychȱ maȱ równieČȱ sposóbȱ zarzdzaniaȱ iȱ stylȱ przywództwaȱ liderów,ȱ kierujcymiȱ zespoÙemȱpracowników.ȱ
Aktywnoïciȱ zȱ zakresuȱ employerȱ brandingȱ powinnyȱ takČeȱ uwzgl¿dnia°ȱ planoȬ wanieȱ indywidualnychȱ ïcieČekȱ karieryȱ iȱ realizacjeȱ odpowiednichȱ programówȱ szkoleniowych18.ȱ Informacjeȱ naȱ tematȱ przyszÙychȱ potrzebȱ rozwojowychȱ zatrudȬ nionychȱ orazȱ ichȱ gotowoïciȱ doȱ awansuȱ naȱ kolejneȱ szczebleȱ karieryȱ zawodowejȱ dostarczaȱ opiniaȱ wydawanaȱ wȱ ramachȱ ïciïleȱ iȱ jasnoȱ sprecyzowanegoȱ systemuȱ ocenyȱpracowników.ȱȱ
Wynagrodzenieȱ iȱ benefityȱ sȱ nieodÙcznymȱ elementemȱ wpÙywajcymȱ naȱ poȬ strzeganieȱ wizerunkuȱ pracodawcy.ȱ Ofertyȱ zatrudnieniaȱ zawierajceȱ propozycj¿ȱ zarobkówȱdanejȱwysokoïciȱcz¿stoȱwzbogaconeȱsȱrównieČȱoȱdodatkoweȱïwiadczeȬ niaȱ wȱ postaciȱ bezpÙatnejȱ opiekiȱ medycznej,ȱ czyȱ pakietówȱ sportowychȱ lubȱ rekreaȬ cyjnych.ȱWaČneȱudogodnienieȱdlaȱpracownikówȱtoȱtakČeȱmoČliwoï°ȱwyboruȱspeȬ cjalnegoȱterminuȱurlopuȱlubȱuzyskanieȱkorzystnychȱwarunkówȱjegoȱprzedÙuČenia.ȱ
grodowiskoȱ pracyȱ wiČeȱ si¿ȱ zȱ panujcȱ atmosferȱ wȱ miejscuȱ zatrudnienia,ȱ opartȱ naȱ kontaktachȱ interpersonalnychȱ orazȱ stosunkachȱ zawodowychȱ zeȱ zwierzchnikami.ȱObszarȱtenȱÙczyȱsi¿ȱrównieČȱzȱtakimiȱzagadnieniami,ȱjakȱorgaȬ nizacjaȱ czasuȱ iȱ formyȱ wykonywaniaȱ obowizkówȱ sÙuČbowych,ȱ dajcychȱ moČliȬ woï°ȱ zdalnegoȱ wypeÙnianiaȱ poszczególnychȱ zadaÚȱ pozaȱ miejscemȱ zatrudnieniaȱ orazȱwȱniepeÙnymȱwymiarzeȱgodzin19.ȱ
16ȱȱ M.ȱKantowiczȬGdaÚska,ȱEmployerȱbrandingȱ–ȱkwestieȱdefinicjiȱiȱmodelu,ȱ„ZarzdzanieȱZasobamiȱLudzȬ kimi”ȱ2009,ȱnrȱ6,ȱs.ȱ55–65.ȱ
17ȱȱ J.ȱLearyȬJoyce,ȱBecomingȱanȱemployerȱofȱchoice,ȱWoltersȱKluwer,ȱKrakówȱ2007,ȱs.ȱ81.ȱ
18ȱȱ A.ȱ Baruk,ȱ Marketingȱ personalnyȱ jakoȱ instrumentȱ kreowaniaȱ wizerunkuȱ firmy,ȱ Centrumȱ Doradztwaȱ iȱInformacjiȱDifin,ȱWarszawaȱ2006,ȱs.ȱ37.ȱ
19ȱȱ A.ȱGrycuk,ȱNajwaČniejszeȱtendencjeȱnaȱrynkachȱpracyȱwȱkrajachȱrozwini¿tych,ȱBiuroȱAnalizȱSejmowychȱ 2013,ȱnrȱ4,ȱs.ȱ18.ȱ
KolejneȱdziaÙaniaȱzȱzakresuȱemployerȱbrandingȱpowinnyȱby°ȱskierowaneȱdoȱpoȬ tencjalnychȱkandydatówȱszukajcychȱpracy,ȱabyȱpozyska°ȱtychȱidealnieȱwpisujȬ cychȱ si¿ȱ wȱ kultur¿ȱ organizacjiȱ orazȱ posiadajcychȱ odpowiednieȱ kwalifikacjeȱ iȱpredyspozycje.ȱ
Stworzenieȱ pakietuȱ korzyïci20,ȱ oferowanychȱ przezȱ pracodawc¿,ȱ aȱ nast¿pnieȱ wybórȱ odpowiednichȱ formȱ jegoȱ promocjiȱ iȱ kanaÙówȱ komunikacji,ȱ znaczcoȱ usprawniȱprzebiegȱprocesuȱrekrutacji,ȱprzynoszcȱskuteczneȱrezultatyȱwȱpostaciȱ obszernejȱ bazyȱ skÙadanychȱ CV21.ȱ NaleČyȱ równieČȱ pami¿ta°ȱ jakȱ waČnyȱ jestȱ samȱ przebiegȱ procesuȱ rekrutacji,ȱ poniewaČȱ dlaȱ wi¿kszoïciȱ kandydatówȱ stanowiȱ pierwszeȱzetkni¿cieȱsi¿ȱzȱfirm,ȱnaȱpodstawieȱktóregoȱwyrabiajȱsobieȱopinieȱnaȱ tematȱdanegoȱpracodawcyȱiȱjegoȱfaktycznegoȱpodejïciaȱdoȱpersonelu.ȱȱ
Kolejnyȱ obszarȱ aktywnoïciȱ skierowanychȱ doȱ odbiorcówȱ zȱ otoczeniaȱ zeȬ wn¿trznegoȱtoȱprzedeȱwszystkimȱskupianieȱsi¿ȱnaȱkreowaniuȱiȱutrwalaniuȱpozyȬ tywnegoȱ wizerunkuȱ firmyȱ jakoȱ atrakcyjnegoȱ pracodawcy,ȱ poprzezȱ dziaÙania,ȱ takieȱjak:ȱudziaÙȱwȱtargachȱpracy,ȱoferowanieȱprogramuȱpraktykȱlubȱstaČy,ȱpomocȱ ambasadorówȱfirmyȱwȱudzielaniuȱinformacjiȱnaȱtematȱwarunkówȱpracyȱwȱprzedȬ si¿biorstwie,ȱ podkreïlanieȱ zdobytychȱ wyróČnieÚȱ wȱ rankingachȱ najlepszychȱ praȬ codawców,ȱczyȱaktywnoïciȱzȱzakresuȱspoÙecznejȱodpowiedzialnoïciȱbiznesu22.ȱ
Wszystkieȱ dotychczasȱ wymienioneȱ dziaÙaniaȱ wiČȱ si¿ȱ przedeȱ wszystkimȱ zȱkulturȱpanujcȱwȱorganizacji,ȱaȱcoȱzaȱtymȱidzie,ȱzȱwyznawanymiȱprzezȱpraȬ codawcówȱwartoïciami.ȱPrzedsi¿biorstwoȱpowinnoȱstworzy°ȱjasnyȱprzekazȱofeȬ rowanychȱkorzyïciȱiȱnagÙaïnia°ȱjegoȱtreï°ȱnieȱtylkoȱwïródȱswoichȱpracowników,ȱ aleȱrównieČȱwïródȱotoczeniaȱzewn¿trznego.ȱ
4.ȱPrzykÙadyȱpraktykȱstosowanychȱprzezȱprzedsi¿biorstwaȱ
Nietypoweȱ dziaÙanieȱ zȱ zakresuȱ employerȱ brandingȱ zastosowaÙaȱ firmaȱ McDoȬ nald’sȱ –ȱ pracodawcaȱ jakoȱ pierwszyȱ wȱ Polsceȱ wykorzystaÙȱ reklam¿ȱ telewizyjnȱ wȱkampaniiȱrekrutacyjnej.ȱWȱspocieȱAȱmoČeȱfrytkiȱdoȱtego?ȱautentycznyȱpracownikȱ
20ȱȱ Employerȱ Valueȱ Proposition,ȱ czyliȱ pakietȱ wartoïciȱ pracodawcy,ȱ zestawȱ powodów,ȱ któreȱ przycignȱ odpowiednieȱosoby,ȱzach¿cȱjeȱdoȱzÙoČeniaȱaplikacji,ȱaȱnast¿pnieȱb¿dȱpodnosi°ȱmotywacj¿ȱjuČȱzaȬ trudnionychȱiȱwpÙywa°ȱnaȱichȱch¿°ȱpozostaniaȱwȱorganizacji.ȱWȱzbiorzeȱunikalnychȱwartoïciȱpraȬ codawcyȱnaleČyȱuwzgl¿dni°ȱzarównoȱkorzyïciȱracjonalne,ȱzwizaneȱzȱdanȱpracȱ(wynagrodzenie,ȱ dodatkoweȱ ïwiadczenia,ȱ moČliwoï°ȱ rozwojuȱ iȱ awansu),ȱ aleȱ równieČȱ korzyïciȱ emocjonalneȱ (satysȬ fakcja,ȱ wynikajcaȱ zȱ pracyȱ wȱ firmie,ȱ atmosferaȱ miejscaȱ zatrudnienia,ȱ poziomȱ odpowiedzialnoïciȱ iȱzaangaČowania)ȱ iȱ holistyczneȱ (wolontariatȱ pracowniczy,ȱ dialogȱ spoÙeczny,ȱ dzielenieȱ si¿ȱ wiedz)ȱ iȱte,ȱwspierajceȱsamȱwizerunekȱpracodawcyȱ(przynaleČnoï°ȱdoȱmi¿dzynarodowejȱgrupyȱfirm,ȱznaȬ naȱmarkaȱproduktu,ȱznaneȱautorytetyȱwȱorganizacji).ȱ
21ȱȱ A.ȱJuchimiuk,ȱUmiej¿tnieȱsprzedajȱprac¿!,ȱMarketingȱwȱPraktyce,ȱWarszawaȱ2008,ȱnrȱ4,ȱs.ȱ36,ȱmarkeȬ ting.org.ȱ
22ȱȱ Czasȱ naȱ EB.ȱ Employerȱ Brandingȱ &ȱ Corporateȱ Socialȱ Responsibility,ȱ red.ȱ U.ȱ GoÙaszewskaȬKaczan,ȱ WyȬ dawnictwoȱUniwersytetuȱwȱBiaÙymstoku,ȱBiaÙystokȱ2009,ȱs.ȱ41–179.ȱ
firmyȱopowiadaȱswoimȱznajomymȱoȱpodj¿ciuȱpracyȱwȱMcDonald’s,ȱcoȱwywoÙujeȱ przeïmiewczeȱuwagiȱiȱkomentarzeȱgrupy.ȱPrzekazȱreklamyȱmiaÙȱnaȱceluȱpopraw¿ȱ wizerunkuȱpracodawcy,ȱkojarzonegoȱwïródȱmÙodychȱosóbȱzaȱmaÙoȱambitneȱmiejȬ sceȱ zatrudnienia,ȱ bezȱ wi¿kszychȱ szansȱ naȱ rozwójȱ iȱ zdobycieȱ doïwiadczenia23.ȱ Kampaniaȱ zostaÙaȱ ocenionaȱ pozytywnieȱ iȱ docenionaȱ wïródȱ szerokiejȱ grupyȱ odȬ biorców.ȱ
Firmaȱ Heinekenȱ postanowiÙaȱ przeprowadzi°ȱ rozmowyȱ kwalifikacyjne,ȱ doȱ którychȱnieȱmoČnaȱbyÙoȱsi¿ȱwȱČadenȱsposóbȱprzygotowa°.ȱZamiastȱseriiȱstandarȬ dowychȱpytaÚȱprzyszliȱstaČyïciȱzostaliȱsprawdzeni,ȱjakȱzachowajȱsi¿ȱwȱnietypoȬ wychȱsytuacjachȱorazȱjakaȱb¿dzieȱichȱreakcjaȱnaȱteȱokolicznoïci.ȱDziaÙanieȱmiaÙoȱ naȱceluȱpodkreïlenieȱwyznawanychȱwartoïciȱpracodawcy,ȱczyliȱzaufanie,ȱpomyȬ sÙowoï°,ȱ zdolnoï°ȱ doȱ kreatywnegoȱ szukaniaȱ rozwizaÚȱ wȱ nagÙychȱ sytuacjach.ȱ Kampaniaȱ rekrutacyjnaȱ „Theȱ Candidate”ȱ zdobyÙaȱ uznanieȱ wïródȱ potencjalnychȱ pracownikówȱorazȱklientówȱnaȱcaÙymȱïwiecie24.ȱȱ
FirmaȱLevi’sȱzwizaÙaȱswojeȱdziaÙaniaȱzȱzakresuȱemployerȱbrandingȱzȱobszaremȱ spoÙecznejȱodpowiedzialnoïciȱbiznesu.ȱPracodawcaȱzatrudniaȱosobyȱpodzielajceȱ wartoïci,ȱ wynikajceȱ zȱ kulturyȱ organizacji,ȱ czyliȱ empatia,ȱ oryginalnoï°,ȱ uczciȬ woï°ȱ iȱ odwaga.ȱ Firmaȱ zach¿caȱ pracownikówȱ doȱ wolontariatuȱ wspierajcegoȱ wszelkieȱprzedsi¿wzi¿ciaȱcharytatywneȱorazȱposiadaȱwÙasnȱfundacj¿ȱ„RedȱTab”,ȱ pomagajcȱ zatrudnionymȱ wȱ trudnejȱ sytuacjiȱ Čyciowejȱ przezȱ moČliwoï°ȱ porozȬ mawianiaȱzȱpsychologiemȱorazȱudzielanieȱïrodkówȱmaterialnych25.ȱ
FirmaȱMarsȱskupiaȱsi¿ȱnaȱaktywnoïciachȱzȱzakresuȱemployerȱbrandingȱskieroȬ wanychȱdoȱaktualnieȱzatrudnionych.ȱPracodawcaȱorganizujeȱszkoleniaȱrozwijajȬ ceȱ umiej¿tnoïciȱ personelu.ȱ Ponadtoȱ firmaȱ wspieraȱ karier¿ȱ opartȱ naȱ awansachȱ poziomych,ȱumoČliwiajcȱnabywanieȱnowychȱdoïwiadczeÚ26.ȱMarsȱjakoȱproduȬ centȱ batonikówȱ m.in.ȱ Bounty,ȱ MilkyWay,ȱ Snickersȱ zaopatrujeȱ wszystkieȱ biuraȱ wȱkoszyczkiȱzeȱsÙodyczamiȱdlaȱpracowników.ȱJednakȱmajcȱnaȱuwadzeȱzdrowieȱ personelu,ȱfirmaȱnaȱswójȱkosztȱzapewniaȱimȱbezpÙatnȱopiek¿ȱmedyczn.ȱȱ
5.ȱOpisȱbadaniaȱ–ȱocenaȱdziaÙaÚȱwȱpostrzeganiuȱpokoleniaȱYȱ
Przeprowadzoneȱ badanieȱ miaÙoȱ naȱ celuȱ dokonanieȱ ogólnejȱ ocenyȱ dziaÙaÚȱ zȱzakresuȱbudowaniaȱwizerunkuȱpracodawcyȱprzezȱprzedstawicieliȱpokoleniaȱYȱ orazȱ lepszeȱ poznanieȱ motywacjiȱ iȱ potrzebȱ tychȱ osób,ȱ jeïliȱ chodziȱ oȱ rynekȱ pracy.ȱ Dzi¿kiȱbadaniu,ȱmoČnaȱbyÙoȱsprawdzi°,ȱktóreȱaktywnoïciȱfirmyȱjakoȱatrakcyjnegoȱ
23ȱȱ J.ȱKotzian,ȱAȱmoČeȱfrytkiȱdoȱtegoȱ?,ȱ„PersonelȱiȱZarzdzanie,ȱInforȱPL”ȱ2008,ȱnrȱ6,ȱs.ȱ36–48.ȱ
24ȱȱ V.ȱHuynh,ȱAȱcaseȱstudyȱofȱHeinekenȱonȱhiringȱtheȱrightȱpersonȱforȱtheȱrightȱjobȱ[online]ȱProfilesȱInternaȬ tionalȱSEAȱ2013,ȱhttp://blog.profilesȬsea.com/ȱ[dost¿p:ȱ12.01.2015].ȱ
25ȱȱ RedȱTabȱFoundationȱ[online]ȱHelloARIȱ2012,ȱhttp://redtabfoundation.org/ȱȱ[dost¿p:ȱ12.01.2015].ȱ
26ȱȱ M.ȱSÙabosz,ȱJakȱpracujȱMarsjanie,ȱ„Kariera,ȱUniversumȱPolska”ȱ2009,ȱnrȱ3,ȱs.ȱ18–20.ȱ
pracodawcyȱ sȱ najbardziejȱ docenianeȱ przezȱ wspominanȱ generacj¿ȱ iȱ zȱ jakiegoȱ powoduȱtakȱsi¿ȱdziejeȱorazȱzȱczegoȱtoȱwynika.ȱȱ
WykorzystanȱmetodȱbadawczȱbyÙȱzogniskowanyȱ wywiadȱgrupowy.ȱForȬ maȱ przeprowadzonegoȱ badaniaȱ ukazaÙaȱ róČnorodnoï°ȱ omawianychȱ doïwiadȬ czeÚȱ pokoleniaȱ Yȱ naȱ rynkuȱ pracyȱ orazȱ dostarczyÙaȱ wieleȱ cennychȱ wskazówekȱ tendencjiȱ post¿powaniaȱ generacji,ȱ dotyczcychȱ planówȱ zawodowychȱ naȱ przyȬ szÙoï°.ȱ
BadanieȱodbyÙoȱsi¿ȱnaȱpodstawieȱwczeïniejȱustalonegoȱscenariuszaȱzawieraȬ jcegoȱ szczegóÙowȱ list¿ȱ pytaÚȱ uporzdkowanychȱ wȱ dwóchȱ zasadniczychȱ bloȬ kachȱ tematycznych:ȱ obszarȱ badawczyȱ dziaÙaÚȱ wewn¿trznychȱ pracodawcyȱ orazȱ dziaÙaÚȱzewn¿trznych.ȱȱ
Wȱ badaniuȱ wzi¿liȱ udziaÙȱ studenciȱ trzeciegoȱ rokuȱ WydziaÙuȱ Ekonomicznegoȱ UniwersytetuȱGdaÚskiegoȱuczcyȱsi¿ȱwȱtrybieȱstacjonarnym.ȱPodstawowymȱwyȬ znacznikiemȱuczestnictwaȱwȱbadaniuȱbyÙȱwiekȱrespondentówȱ(wȱtymȱprzypadkuȱ wszystkieȱosobyȱukoÚczyÙyȱ22.ȱrokȱČycia),ȱabyȱreprezentowaliȱoniȱprzedstawicieliȱ generacjiȱ Yȱ (próbaȱ celowa,ȱ niereprezentatywna).ȱ Zrealizowanoȱ jednȱ sesj¿ȱ fokuȬ sow,ȱwȱktórejȱuczestniczyÙoȱszeï°ȱosóbȱ(dwóchȱm¿Čczyznȱiȱczteryȱkobiety)27.ȱ
Respondenciȱ wȱ wi¿kszoïciȱ podejmujȱ si¿ȱ wykonywaniaȱ zaj¿°ȱ dorywczychȱ (umowaȱ zlecenie),ȱ zwizanychȱ zȱ branČȱ odzieČowȱ („robienieȱ wszystkiego,ȱ odȱ skÙadaniaȱubraÚȱnaȱsklepie,ȱpoȱmycieȱnaczyÚȱpoȱcaÙymȱdniu”)ȱiȱgastronomiczn,ȱ organizacjȱwydarzeÚȱrozrywkowychȱiȱsportowychȱ(„przyjmowaÙamȱiȱwydawaȬ ÙamȱdepozytyȱnaȱNocnymȱBieguȱgwi¿tojaÚskim”).ȱ
BardzoȱwaČnymȱnarz¿dziemȱkomunikacjiȱwȱmiejscuȱzatrudnieniaȱokazaÙaȱsi¿ȱ rozmowaȱtelefoniczna.ȱWszyscyȱrespondenciȱwymienialiȱt¿ȱform¿ȱkontaktuȱjakoȱ najwaČniejsz,ȱ aȱ wȱ dalszejȱ kolejnoïciȱ przekazywanieȱ informacjiȱ drogȱ mailowȱ orazȱpodczasȱbezpoïredniejȱkonwersacji.ȱȱ
Wȱ wi¿kszoïciȱ respondenciȱ wspominaliȱ oȱ przyjacielskimȱ iȱ pomocnymȱ nastaȬ wieniuȱ zwierzchników,ȱ którzyȱ angaČujȱ si¿ȱ iȱ uczestniczȱ wȱ wykonywaniuȱ daȬ nychȱ obowizkówȱ sÙuČbowych.ȱ „Mójȱ szefȱ wychodziȱ zȱ zaÙoČenia,ȱ Čeȱ onȱ jestȱ dlaȱ mnie,ȱaȱnieȱjaȱdlaȱniego,ȱdlategoȱwspieraȱwszystkichȱiȱpomagaȱnam.”ȱ
Zdecydowanaȱ wi¿kszoï°ȱ badanychȱ czujeȱ si¿ȱ docenionaȱ wȱ miejscuȱ pracyȱ poȬ przezȱpozostawanieȱwȱdobrychȱrelacjachȱzeȱswoimiȱzwierzchnikami,ȱktórzyȱtraktuȬ jȱichȱserdecznieȱiȱinteresujȱsi¿ȱichȱpost¿pamiȱprzyȱrealizowaniuȱokreïlonychȱzaȬ daÚ,ȱudzielajcȱcennychȱwskazówekȱiȱporadȱwȱrazieȱwtpliwoïci,ȱczyȱproblemów.ȱȱ
UczestnicyȱbadaniaȱstwierdziliȱjednogÙoïnie,ȱiČȱzȱracjiȱwykonywanegoȱzawoȬ duȱ (zaj¿cieȱ dorywcze,ȱ dodatkowe,ȱ „niezbytȱ wymagajceȱ iȱ ambitne”)ȱ nieȱ maȱ poȬ trzebyȱorganizowaniaȱdodatkowychȱkursów,ȱpodnoszcychȱkwalifikacjeȱpersoneȬ
27ȱȱ Uczestnikamiȱwywiaduȱpowinnaȱby°ȱgrupaȱliczcaȱodȱ6ȱdoȱ8ȱosób.ȱPor.:ȱA.ȱSagan,ȱBadaniaȱmarketinȬ gowe.ȱ Podstawoweȱ kierunki,ȱ Wydawnictwoȱ Akademiiȱ Ekonomicznejȱ wȱ Krakowie,ȱ Krakówȱ 2004,ȱ s.ȱ148.ȱ
lu.ȱJeïliȱrespondenciȱzmienilibyȱpraceȱnaȱ„bardziejȱambitn”ȱtoȱch¿tnieȱskorzystaliȬ byȱzȱdodatkowychȱszkoleÚȱdlaȱwÙasnejȱsatysfakcjiȱiȱdoskonaleniaȱswoichȱumiej¿tȬ noïci.ȱPonadtoȱstwierdzili,ȱČe„nieȱdaȱsi¿ȱzarobi°ȱnieȱwiadomoȱjakȱduČychȱpieni¿Ȭ dzy”ȱ zȱ zaj¿ciaȱ dorywczego,ȱ aleȱ wysokoï°ȱ ichȱ wynagrodzeniaȱ jestȱ wȱ peÙniȱ adekwatnaȱ wȱstosunkuȱ doȱ zakresuȱ wykonywanychȱ obowizków.ȱ Dodatkoweȱ ïwiadczenia,ȱktóreȱotrzymujȱzatrudnieni,ȱtoȱgÙównieȱgadČetyȱfirmoweȱatrakcyjȬ neȱzniČkiȱnaȱproduktyȱprzedsi¿biorstwa.ȱ
NajwaČniejszȱpotrzebȱzapewnianȱprzezȱpracodawc¿ȱpowinnaȱby°ȱprzyjaȬ znaȱ atmosferaȱ wȱ miejscuȱ pracy,ȱ rozumianaȱ jakoȱ dobórȱ zgranegoȱ personelu,ȱ ceȬ chujcegoȱsi¿ȱserdecznymȱnastawieniemȱwȱkontaktachȱmi¿dzyludzkichȱorazȱspoȬ sóbȱpodejïciaȱzwierzchnikówȱdoȱpodwÙadnych.ȱWȱdalszejȱkolejnoïciȱrespondenciȱ wymieniliȱpotrzeb¿ȱotrzymywaniaȱadekwatnegoȱwynagrodzeniaȱzaȱwykonywaȬ neȱobowizki.ȱ
Respondenciȱzdecydowalibyȱsi¿ȱnaȱodejïcieȱzȱfirmy,ȱjeïliȱnaȱrynkuȱpracyȱpoȬ jawiÙabyȱsi¿ȱatrakcyjniejszaȱofertaȱzatrudnieniaȱzapewniajcaȱmoČliwoï°ȱrozwojuȱ zawodowegoȱorazȱstawiajcaȱprzedȱnimiȱnoweȱwyzwania,ȱ„boȱktoȱnieȱryzykuje,ȱ tenȱnieȱmaȱciekawychȱdoïwiadczeÚȱzȱČycia”.ȱ
Prawieȱ wszyscyȱ uczestnicyȱ badaniaȱ dowiedzieliȱ si¿ȱ oȱswojejȱ przyszÙejȱ pracyȱ odȱznajomychȱlubȱzaj¿cieȱzostaÙoȱpoleconeȱprzezȱichȱprzyjacióÙ.ȱPonadto,ȱresponȬ denciȱprzegldajȱserwisyȱinternetowe,ȱgromadzceȱobszernȱbaz¿ȱogÙoszeÚȱróČȬ negoȱrodzajuȱpracodawców.ȱGÙównymȱpowodem,ȱktóryȱzadecydowaÙȱoȱpodj¿ciuȱ zatrudnieniaȱuȱdanegoȱpracodawcyȱbyÙoȱprzedeȱwszystkimȱwysokoï°ȱwynagroȬ dzenia,ȱ adekwatneȱ doȱ zakresuȱ obowizków.ȱ Respondenciȱ zwracaliȱ równieČȱ uwag¿ȱnaȱpozytywneȱopini¿ȱosóbȱjuČȱzatrudnionychȱwȱdanejȱorganizacji.ȱȱ
Zdaniemȱuczestnikówȱbadania,ȱidealnyȱpracodawcaȱtoȱwspierajcym,ȱmiÙym,ȱ pomocnymȱ iȱ sympatycznymȱ szefem,ȱ któryȱ „dajeȱ duČoȱ kasy”.ȱ Wszyscyȱ responȬ denciȱplanujȱwȱprzyszÙoïciȱzaÙoČenieȱwÙasnejȱdziaÙalnoïciȱgospodarczej,ȱsfinanȬ sowanejȱzȱoszcz¿dnoïciȱodÙoČonychȱzȱpracyȱnaȱetacie.ȱGÙównymȱmotywemȱtakieȬ goȱ post¿powaniaȱ jestȱ ch¿°ȱ byciaȱ niezaleČnymȱ orazȱ sprawdzeniaȱ swoichȱ umiej¿tnoïciȱwȱpraktyce,ȱbezȱniczyjejȱpomocy.ȱ
Podsumowanieȱ
Przeanalizowaneȱ studiaȱ przypadków,ȱ pokazaÙyȱ róČneȱ sposobyȱ stosowaniaȱ praktykȱ zȱ zakresuȱ employerȱ branding,ȱ wïródȱ którychȱ znalazÙyȱ si¿ȱ dziaÙaniaȱ weȬ wn¿trzneȱ orazȱ aktywnoïciȱ zewn¿trzne.ȱ Wykorzystaneȱ praktykiȱ wpÙyn¿Ùyȱ nieȱ tylkoȱ naȱ ogólnȱ popraw¿ȱ wizerunkuȱ przedsi¿biorstwȱ jakoȱ pracodawców,ȱ aleȱ równieČȱ przyczyniÙyȱ si¿ȱ doȱ lepszegoȱ postrzeganiaȱ danejȱ firmyȱ przezȱ szerokȱ grup¿ȱodbiorców,ȱczyliȱklientówȱiȱlokalnȱspoÙecznoï°.ȱȱ
Zȱprzeprowadzonegoȱbadaniaȱwynika,ȱiČȱnajwaČniejszymȱobszarem,ȱdecyduȬ jcymȱ oȱ podj¿ciuȱ zatrudnieniaȱ lubȱ pozostaniuȱ wȱ danejȱ firmieȱ naȱ dÙuČejȱ jestȱ odȬ powiedniaȱatmosferaȱmiejscaȱpracy,ȱczyliȱprzyjacielskieȱrelacjeȱmi¿dzyȱwspóÙpraȬ cownikamiȱ orazȱ pomocneȱ podejïcieȱ zwierzchników.ȱ GÙównymȱ ĊródÙemȱ informacjiȱnaȱtematȱzatrudnieniaȱorazȱwarunków,ȱwyst¿pujcychȱwȱmiejscuȱpraȬ cyȱsȱosoby,ȱktóreȱaktualnieȱpracujceȱwȱdanejȱorganizacji.ȱ
Employerȱ brandingȱ wewn¿trznyȱ jestȱ najwaČniejszymȱ obszaremȱ dziaÙaÚȱ przedȬ si¿biorstw,ȱwpÙywajcymȱnaȱpopraw¿ȱichȱwizerunku,ȱponiewaČȱzadowoleniȱpraȬ cownicyȱsȱnajlepszymiȱambasadoramiȱpracodawców.ȱ
Bibliografiaȱ
AmblerȱT.,ȱBarrowȱS.,ȱTheȱemployerȱbrand,ȱ„JournalȱofȱBrandȱManagement”ȱ1996,ȱvol.ȱ4,ȱnrȱ3.ȱ Barukȱ A.,ȱ Marketingȱ personalnyȱ jakoȱ instrumentȱ kreowaniaȱ wizerunkuȱ firmy,ȱ Centrumȱ DoȬ
radztwaȱiȱInformacjiȱDifin,ȱWarszawaȱ2006.ȱ
BerghȱJ.,ȱBehrerȱM.,ȱJakȱkreowa°ȱmarki,ȱktóreȱpokochaȱpokolenieȱY,ȱWydawnictwoȱSamoȱSedno,ȱ Warszawaȱ2012.ȱ
Czasȱ naȱ EB.ȱ Employerȱ Brandingȱ &ȱ Corporateȱ Socialȱ Responsibility,ȱ red.ȱ U.ȱ GoÙaszewskaȬ Kaczan,ȱWydawnictwoȱUniwersytetuȱwȱBiaÙymstoku,ȱBiaÙystokȱ2009.ȱ
Dbrowskaȱ J.,ȱ Employerȱ branding.ȱ Markaȱ pracodawcyȱ wȱ praktyce,ȱ Wydawnictwoȱ SÙowaȱ iȱMyïli,ȱPolskaȱ2014.ȱ
GrycukȱA.,ȱNajwaČniejszeȱtendencjeȱnaȱrynkachȱpracyȱwȱkrajachȱrozwini¿tych,ȱ„BiuroȱAnalizȱ Sejmowych”ȱ2013,ȱnrȱ4.ȱ
HuynhȱV.,ȱAȱcaseȱstudyȱofȱHeinekenȱonȱhiringȱtheȱrightȱpersonȱforȱtheȱrightȱjobȱ[online]ȱProfiȬ lesȱInternationalȱSEAȱ2013,ȱhttp://blog.profilesȬsea.com/.ȱ
Juchimiukȱ A.,ȱ Umiej¿tnieȱ sprzedajȱ prac¿ȱ !,ȱ „Marketingȱ wȱ Praktyce”ȱ 2008,ȱ nrȱ4,ȱ markeȬ ting.org.ȱ
JuchnowiczȱM.,ȱKulturoweȱuwarunkowaniaȱzarzdzaniaȱkapitaÙemȱludzkim,ȱWoltersȱKluwer,ȱ Krakówȱ2009.ȱ
KantowiczȬGdaÚskaȱM.,ȱEmployerȱbrandingȱ–ȱkwestieȱdefinicjiȱiȱmodelu,ȱZarzdzanieȱZasoȬ bamiȱLudzkimi,ȱIPiSS,ȱWarszawaȱ2009.ȱ
KotzianȱJ.,ȱAȱmoČeȱfrytkiȱdoȱtego?,ȱ„PersonelȱiȱZarzdzanie,ȱInforȱPL”ȱ2008,ȱnrȱ6.ȱ
KozÙowskiȱM.,ȱEmployerȱBranding.ȱBudowanieȱwizerunkuȱpracodawcyȱkrokȱpoȱkroku,ȱWoltersȱ KluwerȱPolska,ȱWarszawaȱ2012.ȱ
LearyȬJoyceȱJ.,ȱBecomingȱanȱemployerȱofȱchoice,ȱWoltersȱKluwer,ȱKrakówȱ2007.ȱ
MinchingtonȱB.,ȱYourȱEmployerȱBrandȱattractȬengageȬretain,ȱCollectiveȱLearning,ȱAustraliaȱ 2006.ȱ
Pokoleniaȱ naȱ rynkuȱ pracy,ȱ red.ȱ A.ȱ RogoziÚskaȬPaweÙczyk,ȱ Wydawnictwoȱ Uniwersytetuȱ Ródzkiego,ȱRódĊȱ2014.ȱ
RedȱTabȱFoundationȱ[online]ȱHelloARIȱ2012,ȱhttp://redtabfoundation.org/.ȱ
RusakȱP.,ȱCzyȱnaleČyȱba°ȱsi¿ȱpokoleniaȱZ?ȱ[online]ȱGrupaȱPracujȱ2014,ȱhttp://kariera.pracuj.ȱ pl/porady/czyȬnalezyȬbacȬsieȬpokoleniaȬz/.ȱ
Saganȱ A.,ȱ Badaniaȱ marketingowe.ȱ Podstawoweȱ kierunki,ȱ Wydawnictwoȱ Akademiiȱ EkonoȬ micznejȱwȱKrakowie,ȱKrakówȱ2004.ȱ
SÙaboszȱM.,ȱJakȱpracujȱMarsjanie,ȱ„Kariera,ȱUniversumȱPolska”ȱ2009,ȱnrȱ3.ȱ WiktorowiczȱJ.ȱiȱinni,ȱPokoleniaȱ–ȱcoȱsi¿ȱzmienia?,ȱWoltersȱKluwer,ȱWarszawaȱ2016.ȱ
Streszczenieȱ
Aktualnieȱ przedstawicieleȱ pokoleniaȱ Y,ȱ czyliȱ osobyȱ pomi¿dzyȱ 22.ȱ aȱ 37.ȱ rokiemȱ Čycia,ȱ stanowiȱ znaczcȱ grup¿ȱ naȱ rynkuȱ pracyȱ iȱ zmieniajȱ miejsceȱ zatrudnieniaȱ ïrednioȱ coȱ dwaȱlata.ȱWȱopracowaniuȱopisanoȱdziaÙaniaȱzwizaneȱzȱbudowaniemȱatrakcyjnegoȱwiȬ zerunkuȱ pracodawcy,ȱ skierowaneȱ doȱ osóbȱ juČȱ zatrudnionychȱ wȱ danymȱ przedsi¿biorȬ stwieȱ orazȱ doȱ potencjalnychȱ kandydatów,ȱ poszukujcychȱ pracy.ȱ Celemȱ artykuÙuȱ jestȱ sprawdzenie,ȱ wȱ jakiȱ sposóbȱ aktywnoïciȱ zȱ obszaruȱ employerȱ branding,ȱ realizowaneȱ sȱ przezȱ wybraneȱ firmyȱ wȱ praktyceȱ orazȱ jakȱ bezpoïredniȱ odbiorcyȱ oceniajȱ teȱ dziaÙania,ȱ zȱktórymiȱzetkn¿liȱsi¿ȱwȱswoimȱmiejscuȱzatrudnieniaȱorazȱnaȱrynkuȱpracy.ȱOpracowanieȱ zawieraȱprzykÙadyȱpraktykȱstosowanychȱwȱtakichȱfirmachȱjakȱMarsȱPolska,ȱMcDonald’sȱ Polska,ȱ Leviȱ Straussȱ Polskaȱ orazȱ Heineken.ȱ Wȱ dalszejȱ cz¿ïciȱ artykuÙuȱ opisanoȱ wynikiȱ przeprowadzonegoȱbadania,ȱwȱktórymȱprzedstawicieleȱpokoleniaȱY,ȱdokonywaliȱocenyȱ aktywnoïciȱ zȱ obszaruȱ employerȱ branding.ȱ Wykorzystanȱ metodȱbadawczȱ byÙȱ zogniȬ skowanyȱwywiadȱgrupowy.ȱ
SÙowaȱkluczowe:ȱwizerunekȱpracodawcy,ȱemployerȱbranding,ȱpokolenieȱYȱ
EMPLOYERȱBRANDINGȱINȱTHEȱOPINIONȱOFȱGENERATIONȱYȱ Summaryȱ
Nowadays,ȱgenerationȱYȱ(theȱpeopleȱbetweenȱtheȱagesȱofȱ22ȱandȱ37)ȱrepresentȱaȱsignifiȬ cantȱgroupȱinȱtheȱlabourȱmarketȱandȱtheyȱchangeȱjobsȱeveryȱ2ȱyears.ȱTheȱarticleȱdescribesȱ theȱ employerȱbrandingȱ activitiesȱ addressedȱ toȱ currentȱ employeesȱ andȱ keyȱ stakeholdersȱ inȱ theȱ externalȱ marketȱ (activeȱ andȱ passiveȱ candidates).ȱ Theȱ purposeȱ ofȱ thisȱ articleȱ isȱ toȱ checkȱ howȱ yourȱ companiesȱ carryȱ outȱ theȱ employerȱ brandingȱ activitiesȱ inȱ practiceȱ andȱ howȱgroupȱofȱrecipientsȱevaluateȱtheȱemployerȱbrandingȱactivitiesȱwhichȱencounteredȱinȱ theirȱplaceȱofȱemploymentȱandȱtheȱlaborȱmarket.ȱTheȱarticleȱcontainsȱtheȱcaseȱstudiesȱofȱ MarsȱPoland,ȱMcDonald’sȱPoland,ȱLeviȱStraussȱPolandȱandȱHeineken.ȱInȱtheȱnextȱpartȱofȱ thisȱarticleȱdescribesȱtheȱresearchȱresultsȱofȱtheȱemployerȱbrandingȱactivitiesȱinȱtheȱopinȬ ionȱgenerationȱY.ȱFocusȱgroupȱwasȱaȱformȱofȱresearchȱusedȱtoȱcollectȱdataȱonȱthisȱtopic.ȱ