UNIWERSYTET EKONOMICZNY WE WROCŁAWIU
WYDZIAŁ: ZARZĄDZANIA, INFORMATYKI I FINANSÓW
KIERUNEK: FINANSE I RACHUNKOWOŚĆ
SPECJALNOŚĆ: RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI
LICENCJACKIE STUDIA DZIENNE, III ROK, GRUPA 4
PROJEKT Z PRZEDMIOTU
ZARZĄDZANIE WARTOŚCIĄ I RYZYKIEM PRZEDSIĘBIORSTWA – CZĘŚĆ INDYWIDUALNA
„C” I „D”
KONTYNUACJA PROJEKTU DOTYCZĄCEGO ROZSZERZENIA ASORTYMENTU W
NORDIS SP. Z. O.O
AGNIESZKA PIEROŃ 130568
Część C
Przedsiębiorstwo postanowiło zastosować dwie metody pośrednio uwzględniające ryzyko i jedną bezpośrednio. Pierwszą z nich jest analiza wrażliwości. Dotyczy ona decyzji podejmowanych w warunkach niepewności. Polega na badaniu wpływu zmian różnych czynników na podstawowe miary oceny efektywności realizowanych przedsięwzięć, przy założeniu, że pozostałe nie ulegają zmianom. Następnie dokonana zostanie analiza scenariuszy, która polega na sporządzaniu prognozy kształtowania się czynników, które wpływają na wartość obecną netto inwestycji. Brane są pod uwagę różne scenariusze rozwoju sytuacji. Kolejnym krokiem będzie zastosowanie metody RADR czyli metody bezpośrednio uwzględniającej ryzyko tzw. Metoda stopy dyskonta uwzględniającej ryzyko. Polega na tym, że wyższe ryzyko może być zaakceptowane tylko wtedy gdy w zamian zostanie zaoferowana odpowiednia premia za ryzyko.
1) Analiza wrażliwości
Zdecydowano, że zostanie zbadana wrażliwość podstawowych miar efektywności strategii na zmiany:
1) Przychody ze sprzedaży (CR) 2) Koszty bez amortyzacji (CE) 3) Stopę podatku (T)
Ad. 1 Przychody ze sprzedaży (CR), które mogą zmieniać się wraz ze zmianą popytu na nowy produkt,
Rozpatrujemy dwa warianty – w jednym zakładamy spadek przychodów o 20%, a w drugim ich wzrost o 20%, przedstawia je poniższa tabela:
zmiana przychodów ze sprzedaży minimalny bazowy maksymalny
CR 472 000,00 zł 590 000,00 zł 708 000,00 zł
NPV 312 409,82 zł 836 022,61 zł 1 359 635,40 zł
IRR 19,07% 36,77% 53,48%
delta CR -20,00% - 20,00%
delta NPV -62,63% - 62,63%
delta IRR -48,13% - 45,44%
Najkorzystniejszy wskaźnik NPV i IRR uzyskaliśmy w wariancie optymistycznym.
W tej sytuacji przychody ze sprzedaży oddziałują na kształtowanie się wartości obecnej netto. Kiedy rosną przychody ze sprzedaży, rośnie także NPV, co sprawia, że inwestycja staje się bardziej opłacalna.
Ad. 2 Koszty bez amortyzacji (CE), które mogą ulec zmianie w przyszłych okresach Tak jak poprzednio rozpatrujemy dwa warianty – w jednym zakładamy spadek kosztów o 20%, a w drugim ich wzrost o 20% , przedstawia je poniższa tabela:
Zmiana kosztów bez amortyzacji minimalny bazowy maksymalny
CE 200 000,00 zł 250 000,00 zł 300 000,00 zł
NPV 1 063 117,23 zł 836 022,61 zł 608 927,99 zł
IRR 43,97% 36,77% 29,36%
delta NPV 27,16% - -27,16%
delta IRR 19,59% - -20,14%
Możemy zauważyć, że NPV jest wrażliwe na zmiany kosztów. Wraz z ich wzrostem maleje opłacalność danej inwestycji (maleje NPV i IRR)
0,00 zł 500 000,00 zł 1 000 000,00 zł 1 500 000,00 zł
472 000,00 zł 590 000,00 zł 708 000,00 zł
Wrażliwość NPV na zmianę CR
Efektywność projektu jest mniej wrażliwa na zmiany kosztów stałych bez amortyzacji niż na zmianę przychodów ze sprzedaży
Ad 3. Stopa podatku (T)
Ponownie rozpatrujemy dwa warianty – w jednym zakładamy spadek podatku o 20%, a w drugim ich wzrost o 20%
zmiana podatku minimalny bazowy maksymalny
T 15,20% 19% 22,80%
NPV 892 390,32 zł 836 022,61 zł 779 654,90 zł
IRR 38,69% 36,77% 34,84%
delta NPV 6,74% - -6,74%
delta IRR 5,22% - -5,24%
Efektywność projektu jest najmniej wrażliwa na zmiany stopy procentowej. Spadkowi stopy podatku towarzyszy niewielki wzrost NPV.
0,00 zł 200 000,00 zł 400 000,00 zł 600 000,00 zł 800 000,00 zł 1 000 000,00 zł 1 200 000,00 zł
200 000,00 zł 250 000,00 zł 300 000,00 zł
Wrażliwość NPV na zmianę CE
700 000,00 zł 750 000,00 zł 800 000,00 zł 850 000,00 zł 900 000,00 zł 950 000,00 zł
15,20% 19% 22,80%
Wrażliwość NPV na zmianę t
Podsumowanie:
Najbardziej stromy kształt ma prosta obrazująca przychody ze sprzedaży. Świadczy to o tym, że wartość obecna netto jest najbardziej wrażliwa właśnie na ten czynnik. Co więcej, spadek przychodów ze sprzedaże o 20 % powoduje spadek NPV aż o 62,63% . NPV jest również wrażliwe na zmianę kosztów oraz na zmianę podatku ale zmiana podatku zdecydowanie najmniej wpływa na zmianę NPV. Najważniejsze jest jednak to, że żadna zmiana wyżej wymienionych czynników nie spowoduje spadku wartości bieżącej netto poniżej zera.
2) Analiza scenariuszy
Analiza scenariuszy pozwala ocenić, czy należy zrealizować planowaną strategię, czy też może ryzyko strat jakie mogła by ona przynieść firmie jest zbyt duże. Została przeprowadzona analiza scenariuszy:
1) Najbardziej prawdopodobny, stan bazowy (65%) 2) Optymistyczny (14%)
3) Pesymistyczny (21%) Ad. 1
stan bazowy
Składniki przepływów pieniężnych Strumień środków pieniężnych
0 1-8 8b
CR - zł 590 000,00 zł 170 000,00 zł
CE 250 000,00 zł 80 000,00 zł
NCE - zł 50 000,00 zł 550 000,00 zł EBIT = (CR - CE - NCE) - zł 290 000,00 zł - 460 000,00 zł NOPAT = EBIT x (1-T) - zł 234 900,00 zł - 372 600,00 zł NCE - zł 50 000,00 zł 550 000,00 zł DNWC 55 722,22 zł - zł - 55 722,22 zł CAPEX 550 000,00 zł 50 000,00 zł - zł FCF = NOPAT + NCE - DNWC - CAPEX - 605 722,22 zł 234 900,00 zł 233 122,22 zł
0,00 zł 200 000,00 zł 400 000,00 zł 600 000,00 zł 800 000,00 zł 1 000 000,00 zł 1 200 000,00 zł 1 400 000,00 zł 1 600 000,00 zł
wrażliwość na t wrażliwość na CE wrażliwość na CR
kd 6,50%
krf 4%
cc 7,53%
NPV 836 022,61 zł E(NPV) 543 414,70 zł
Ad. 2
scenariusz optymistyczny
: przychody rosną o 20%, koszty spadają o 15%Składniki przepływów pieniężnych Strumień środków pieniężnych
0 1-6 6b
CR - zł 708 000,00 zł 204 000,00 zł
CE 212 500,00 zł 68 000,00 zł
NCE - zł 50 000,00 zł 550 000,00 zł
EBIT = (CR - CE - NCE) - zł 445 500,00 zł - 414 000,00 zł
NOPAT = EBIT x (1-T) - zł 369 765,00 zł - 343 620,00 zł
NCE - zł 50 000,00 zł 550 000,00 zł
DNWC 55 722,22 zł - zł - 55 722,22 zł
CAPEX 550 000,00 zł 50 000,00 zł - zł
FCF = NOPAT + NCE - DNWC - CAPEX - 605 722,22 zł 369 765,00 zł 262 102,22 zł
Aby dokonać analizy projektu optymistycznego następuje zwiększenie przychodów (CR) o 20%, spadek kosztów bez amortyzacji (CE) o 15%, obniżenie podatku (T) do poziomu 17%, skrócenie czasu realizacji projektu (n=6 lat), oraz obniżenie stopy wolnej od ryzyka (krf) do poziomu 3,5 % i kosztu długu (kd ) do poziomu 6 %, a co za tym idzie zmniejszenie stopy zwrotu z kapitału własnego ( ke ), która wpływa na poziom kosztu kapitału (CC). Po tak przeprowadzonej analizie okazuje się, że poziom NPV wzrósł aż do 1 198 932,10 zł.
βu 0,72
T 19,00%
D/E 1,94
βL 1,85
kRF 4,00%
kM 8,28%
kE 11,93%
wE 33,96%
wD 66,04%
kD 6,50%
CC 7,53%
T 17%
kd 6%
krf 3,50%
ke 12,36%
cc 7,49%
NPV 1 198 932,10 zł
E(NPV) 167 850,49 zł
Ad. 3
W podobny sposób należy przeanalizować scenariusz pesymistyczny:
scenariusz pesymistyczny:
przychody spadają o 20%, koszty rosną o 15%Składniki przepływów pieniężnych Strumień środków pieniężnych
0 1-9 9b
CR - zł 472 000,00 zł 136 000,00 zł
CE 287 500,00 zł 92 000,00 zł
NCE - zł 50 000,00 zł 550 000,00 zł
EBIT = (CR - CE - NCE) - zł 134 500,00 zł - 506 000,00 zł
NOPAT = EBIT x (1-T) - zł 107 600,00 zł - 404 800,00 zł
NCE - zł 50 000,00 zł 550 000,00 zł
DNWC 55 722,22 zł - zł - 55 722,22 zł
CAPEX 550 000,00 zł 50 000,00 zł - zł
FCF = NOPAT + NCE - DNWC - CAPEX - 605 722,22 zł 107 600,00 zł 200 922,22 zł
T 20%
kd 7%
krf 4,50%
ke 11,51%
cc= 7,61%
NPV 161 799,58 zł
E(NPV) 33 977,91 zł
W przypadku danego scenariusza nastąpiło:
Zmniejszenie przychodów (CR) o 20%,
Zwiększenie koszów bez amortyzacji (CE) o 15%,
podwyższenie podatku (T) do poziomu 20%,
wydłużenie czasu realizacji projektu (n=9 lat)
podwyższenie stopy wolnej od ryzyka (krf) do poziomu 4,5 %
kosztu długu (kd ) do poziomu 7 %,
a co za tym idzie zwiększenie stopy zwrotu z kapitału własnego ( ke ), która wpływa na poziom kosztu kapitału (CC).
Z wyliczeń wynika, że mimo przyjętego tak pesymistycznego scenariusza wartość obecna netto nie spada poniżej zera i ukształtowała się na poziomie 161 799,58 zł.
Podsumowanie:
scenariusze: CR prawdopodobieństwo E(NPV)
bazowy 590 000,00 zł 65% 543 414,70 zł
optymistyczny 708 000,00 zł 14% 167 850,49 zł
pesymistyczny 472 000,00 zł 21% 33 977,91 zł
Żeby można było podjąć ostateczną decyzję, należy obliczyć wartość oczekiwaną wartości obecnej netto posługując się wzorem :
E(NPV)= 745 243,10 zł
Analiza scenariuszy wykazała, że warto realizować przedstawiony projekt inwestycyjny, ponieważ wartość oczekiwana wartości obecnej netto jest dodatnia i kształtuje się na poziomie 745 243,10 zł .
3) Metoda RADR
Metoda RADR- metoda bezpośrednio uwzględniająca ryzyko, czyli stopę dyskonta uwzględniającą ryzyko, obliczana ze wzoru:
gdzie βx przyjęto ze strategii restrykcyjno- konserwatywnej.
krf 4%
x 1,195892212
km 8%
RADR 0,091184187
Na podstawie przepływów generowanych przez projekt obliczono wartość obecną netto wolną od ryzyka, która wyniosła 630 342,45 zł. Jest ona większa od zera dlatego można uznać strategie za efektywną.
t CF
0 - 605 722,22 zł
1 234 900,00 zł
2 234 900,00 zł
3 234 900,00 zł
4 234 900,00 zł
5 234 900,00 zł
6 234 900,00 zł
7 234 900,00 zł
8 466 244,44 zł
NPV= 630 342,45 zł
Część D
1) Minimalny zapas bezpieczeństwa dla zapasów materiałów i surowców do produkcji
W przedsiębiorstwie produkcyjnym ważne jest utrzymanie ciągłości produkcji oraz dostaw, dlatego utrzymują tzw. minimalny zapas bezpieczeństwa dla zapasów materiałów do produkcji.
Wylicza się go z wzoru:
Wzięte pod uwagę są 2 oferty - kontrahenta 1 oraz 2. Ustalono, że odchylenie standardowe okresu dostawy wynosi cztery dni dla kontrahenta 1 oraz siedem dni dla 2. Dalsze warości oraz obliczenia znajdują się w tabeli poniżej :
KONTRAHENT 1 2
P zapotrzebowanie 272 500,00 272 500,00
s odchylenie standardowe zużycia zapasów 3 027,78 5 298,61
C koszty utrzymania zapasów 0,27 0,27
Q wielkość zamówienia 4 523,46 4 523,46
v jednostkowy koszt zapasów 3,00 3,00
Kz koszt zamówienia 40,00 40,00
Kbz koszt braku zapasów 300 000,00 300 000,00
odchylenie standardowe okresu dostawy 4,00 7,00
Zb zapas bezpieczeństwa 12 100,58 20 420,60
podatek cc
19% 7,53%
Kbsp
P v s Q s C
Zb
2
ln
2 2
To z kolei powoduje, że pojawia się z konieczność zamrożenia środków pieniężnych w zapasach. Jak widać przyrost środków zamrożonych w zapasach w stosunku kontrahent 1 do kontrahent 2 wynosi 24 960,06 zł . Wskazuje to, że przewagę uzyskał kontrahent 1.
Dodatkowo dla obu kontrahentów należy wyliczyć całkowite koszty zapasów oraz zmianę wartości przedsiębiorstwa:
Z wyliczeń wynika, że przedsiębiorstwo powinno wybrać kontrahenta 1 ponieważ. Zmiana na kontrahenta 2 spowoduje spadek wartości przedsiębiorstwa.
2) Kryterium wyboru dostawców
Przy wyborze dostawcy należy brać pod uwagę wskazania z modelu zarządzania zapasami, dlatego w przedsiębiorstwie wyznaczono optymalną wielkość zamówienia dla dostawcy 1 i 2 według wzoru:
1 2
P zapotrzebowanie 272 500,00 272 500,00
C koszty utrzymania zapasów 0,27 zł 0,27 zł
Q wielkość zamówienia 4 523,46 4 523,46
v jednostkowy koszt zapasów 3,00 zł 3,00 zł
Kz koszty zamówienia 40,00 zł 60,00 zł
realizacja dostawy (dni) 6 3
Zb zapas bezpieczeństwa 12 000,00 12 000,00
VBEOQ 4 474,39 6 353,77
1 2
TCI 13 961,66 15 166,49
ΔTCI 1 204,83
ZAP 42 711,59 45 530,65
ΔZAP 2 819,06
ΔV -10 140,71
Z przedstawionych wyżej wyliczeń wynika, że lepszy jest dostawca 1 (stosując kryterium maksymalizacji wartości przedsiębiorstwa).
1 2
ZAP poziom środków pieniężnych zamrożonych w zapasach 43 086,94 zł 68 047,00 zł
ΔZAP przyrost ŚP zamrożonych w zapasach 24 960,06 zł
TCI całkowite koszty zapasów 14 043,13 zł 20 782,35 zł
ΔTCI przyrost całkowitych kosztów zapasów 6 739,22 zł
ΔV zmiana wartość przedsiębiorstwa - 97 450,58 zł
3) Kryterium wyboru klientów z odroczonym terminem płatności
Wybór klientów nastąpi na podstawie metody scoringowej. Będzie przyznawana im odpowiednia ilość punktów, która zadecyduje o tym czy nastąpi możliwości zakupu przez nich z odroczonym terminem płatności.
ilość zamówień w naszym
przedsiębiorstwie pkt
płatność gotówką pkt
płatność z odroczeniem pkt
terminowość spłaty zobowiązań u
innych kontrahentów pkt
pierwsze
zamówienie 3 tak 8 tak -2 Terminowe 8
od 2 do 5 4 nie 2 nie 10 opóźnienia do 7 dni 5
od 6 do 10 7 opóźnienia do 14 dni 3
powyżej 10 10 opóźnienia powyżej 14 dni 0
max liczba pkt do zdobycia 36
min liczba pkt do zdobycia 3
od 3 do 10 pkt brak możliwości odroczenia terminu płatności
od 11 do 25 pkt możliwość odroczenia terminu płatności do 7 dni
od 25 do 36 pkt możliwość odroczenia terminu płatności do 14 dni
4) Warunki występowania możliwości utrzymywania spekulacyjnych środków pieniężnych
Przedsiębiorstwo dokonuje transakcji w walutach obcych dlatego też jest rozważane kupno Euro w momencie gdy kurs jest korzystny albo pozostawienie środków pieniężnych w walucie krajowej. Do podjęcia takich decyzji niezbędne są obliczenia, które przedstawia tabela poniżej:
dzienne odchylenie standardowe kursu 4,20%
dzisiejszy kurs Euro 3,9837 zł jutrzejszy kurs Euro (prawdopodobieństwo 50 %) 3,8164 zł jutrzejszy kurs Euro (prawdopodobieństwo 50%) 4,1510 zł wartość oczekiwana korzystnej różnicy 0,17 zł wartość oczekiwana niekorzystnej różnicy - 0,17 zł ilość zakupionych jednostek waluty 15 000,00 zł
CC 7,53%
dzienny alternatywny koszt kapitału 0,02%
dzienny alternatywny koszt kapitału (zł) 3,14 zł
E 1 254,52 zł Wartość oczekiwana korzyści jest dodatnia, dlatego utrzymywanie spekulacyjnych zasobów gotówki jest opłacalne.
5) Koszt braku środków pieniężnych oraz ostrożnościowy minimalny poziom gotówki
W sytuacji braku środków pieniężnych można skorzystać z kredytu, lub pożyczki. W tym wypadku kosztem braku środków pieniężnych staje się oprocentowanie takiego kredytu, czy pożyczki. . Koszt braku środków pieniężnych zależy od wielu czynników. Im mniej gotówki w przedsiębiorstwie, tym wyższy jest koszt jej braku. Przy obliczeniach ostrożnościowego minimalnego poziomu gotówki, koszt braku środków pieniężnych został ustalony na poziomie 1 500 zł.
Ostrożnościowy minimalny poziom gotówki wyliczony został wg wzoru:
Obliczenia przedstawia tabela poniżej:
G* 46 721,31
P 20 833,33
KBSP 1 500,00 zł
s 10 000,00
k 0,02%
LCL 31 140,43 zł
Kbsp
P s G s k
LCL
2
ln 2
* 2
