Z A P I S K I
149
ks. W ojciech G ó r a l s k i , K a p i t u ł a k a t e d r a l n a w P ło c k u X I I —X V I
w. S t u d i u m z d z i e j ó w o rg a n i z a c ji p r a w n e j k a p i t u ł p ols kic h, P ło c k ie
W y d a w n ictw o D iecezja ln e, P ło ck 1979, s. 325.
Jest to rozp raw a h a b ilita cy jn a obroniona na W yd ziale P ra w a K an on iczn ego KUL. K o n ty n u u je on a w zo ry p o lsk iej h isto rio g ra fii p rzed m io tu (m.in. W. A b r a h a m , S. Z a c h o r o w s k i , A. V e t u l a n i ) . P raca z o sta ła p rzy g o to w a n a w op ar ciu o ca ło k szta łt d o stęp n y ch m a teria łó w źród łow ych , a r c h iw a ln y c h — (łącznie 29 p o zy cji, w ty m n iek tó re, ja k „A cta iu d iciaria O ffic ia la tu s P lo cen sis1’ liczą ce po k il k a n a ście tom ów ), oraz d ru k ow an ych (blisko 70 p ozycji), jak o też ob szern ą lit e ratu rę p rzed m io tu (blisko 300 p o zy cji w ielo języ czn y ch ). P o m ija ją c w stę p i za k o ń czen ie sn u je au tor s w o je w y w o d y w sześciu n a stęp u ją cy ch rozd ziałach : p o w sta n ie i rozw ój k a p itu ły (m iała s ię ona w y k sz ta łc ić z d a w n iejszeg o , złożon ego z m n i ch ó w b en e d y k ty ń sk ic h p rezb iteriu m b isk u p iego), jej sk ład , tryb ob sad zan ia p ra ła - tur i k a n o n ik a tó w , o b o w ią zk i i u p ra w n ien ia cz ło n k ó w k a p itu ły , ustrój rzeczon ej korp oracji, w r e sz c ie jej sto su n k i z b isk u p em . O bszerniej za ch o w a n y dop iero od X V w . m a te r ia ł ź ró d ło w y p o z w o lił au to ro w i na zn aczn e w zb o g a cen ie n aszej w ie d z y o sam ej k a p itu le p ło ck iej sch y łk u w ie k ó w śred n ich , a tak że p rzez an a lo g ię, o in n y ch teg o ty p u korp oracjach . W o d n iesien iu do c z a só w w c z e śn ie jsz y c h w y w o d y au tora z k o n ieczn o ści m a ją ch arak ter b ard ziej h ip o tety czn y i n ie w y k ra cza ją w za sa d zie poza krąg su p o zy cji u tr w a lo n y c h w h isto rio g ra fii. N ie u ła tw ia lek tu ry te k stu b ogato o b esła n eg o p rzy p isa m i (74 ich stron y złożone n on p arelem , w ob ec 300 stron tek stu ) u m ieszczen ie ty ch o sta tn ich na k o ń cu każd ego rozdziału.
S. R.
S t u d i e n z u r G e s c h ic h t e d e s s ä c h s is c h - m a g d e b u r g i s c h e n R e c h ts in D e u ts c h l a n d u n d Polen, hrsg. v o n D. W i 1 1 o w e i t, W. S с h i с h,
„ R ech tsh isto risch e R e ih e ” t. X , P e te r L an g V erlag, F rankfurt/M . 1980, s. 192.
Jest to zb iór d z ie się c iu r efera tó w w y g ło sz o n y c h na od b y ty m w 1977 r. w K ra k o w ie sp o tk a n iu h isto r y k ó w p ra w a P o lsk i, B erlin a Z ach od n iego i RFN . G oście z a p rezen to w a li w to m ie p ięć te k s tó w o m a w ia ją cy ch k olejn o: a k tu a ln y stan badań w R FN i B erlin ie nad p en etra cją p raw a n ie m ieck ieg o do P o lsk i (J. F e с h n e r , s. 1—21), p o czą tk i e k sp a n sji p ra w a m a g d eb u rsk ieg o na zie m ie sło w ia ń sk ie, n a w sch ó d od śro d k o w ej Ł ab y (W. S c h i c h , s. 22—61), w z a je m n e re la c je p raw a m ie jsk ie g o M agdeburga i sa sk ieg o p raw a z iem sk ieg o (J. W e i t z e l , s. 62—93), n o w e sp o jrzen ie na p robem fo rm o w a n ia się na g ru n cie Ś lą sk a , a n ie p rzy n o sze n ia już w g o to w ej p o sta c i p rzez N iem có w tzw . zasad y „osob ow ości p ra w a ” (D. W i Ι- Ι ο w e i t , s. 94— 115), w re sz c ie p ó źn iejsze p rzem ia n y i litera tu r ę p raw a sa sk o - -m a g d eb u rsk ieg o w ie k ó w X V I—X V III (H. S с h i p, s. 163— 190). A u to rzy p o lscy , n ie s te ty w zn a czn ie b ardziej su m aryczn ej p o sta ci z a p rezen to w a li w y n ik i badań nad ta k im i k w e stia m i ja k — źródła p raw a n ie m ie c k ie g o w śred n io w ieczn y m P o z n a n iu (W. M a i s e l , s. 116— 121), sąd sz e śc iu m ia st (L. Ł y s i a k , s. 122— 130), sto su n k i m a ją tk o w e w m ia sta ch p olsk ich d oby ren esa n su (K. B u k o w s k a - G o r - g o n i, s. 130— 144), m ie jsc e p raw a sa sk o -m a g d eb u rsk ieg o w ogóln ej h ierarch ii norm o b o w ią zu ją cy ch w P o lsce, w id zia n e oczam i ju r y s tó w X V I—X V II w . (I. K w i a t k o w s k a , s. 145— 149), w re sz c ie sz esn a sto w ieczn ą lite r a tu r ę p o św ięco n ą tem uż p ra w u (L. P a u l i , s. 150— 162).
