Integracja seksualna
Seksualność, z jaką człowiek przychodzi na świat, jest jeszcze nieuformowana. Domaga się kształtowania i jednocześnie integrowania z całą osobowością. W okresie dzieciństwa poznajemy otaczający nas świat rzeczy i ludzi. uczymy się chodzić, rozumieć podstawowe pojęcia, wyrażać własne myśli i pragnienia. W miarę dorastania uczymy się zasad życia w społeczności, nabywamy umiejętności czytania i pisania. W okresie dojrzewania psychoseksualnego istota ludzka uczy się mądrego kierowania własnymi potrzebami i pragnieniami erotycznymi oraz seksualnymi.
Płciowość jest pięknym darem natury. Daru ludzkiej seksualności nie otrzymujemy jednak w gotowej, dojrzałej, zintegrowanej formie. Naszym obowiązkiem jest pielęgnowanie tego daru, rozwijanie go dla własnego dobra oraz dobra tej jednej osoby, z którą chcemy przeżyć całe życie. To człowiek sam w swojej wolności decyduje o tym, czy ten dar - jego płciowość – będzie służyć miłości i dawaniu życia, czy też stanie się powodem cierpienia własnego i innych ludzi.
Seksualność jest miejscem otwarcia na miłość- miejscem przyjmowania i dawania siebie drugiemu. Elżbieta Sujak
Czym jest integracja seksualna?
Jest to proces, w którym dochodzi do zjednoczenia pragnień i odczuć seksualnych z doświadczeniem prawdziwej miłości i odpowiedzialności za życie własne i innych osób. Integracja seksualna prowadzi do seksualnej dojrzałości. Oznacza to, że człowiek łączy w miłości do jednej osoby wszystkie sfery swojego funkcjonowania:
sferę duchową: ma wolę, decyduje, chce, wybiera wartości, kierując się kryteriami dobra i zła,
sferę intelektualną (poznawczą): poznaje, zdobywa wiedzę, rozumie siebie, kochaną osobę, istotę ludzkiej seksualności,
sferę emocjonalną (uczuciową): czuje zauroczenie, fascynację, przy- wiązanie, pragnienie bycia z tą osobą, tęsknotę, miłość,
sferę popędową: pragnie fizycznego kontaktu z kochaną osobą.
Sfery: popędowa i emocjonalna działają na zasadzie bezwolnego podążania za bodźcem, za silną przyjemnością. Są to biologiczne, instynktowne siły, które znakomicie sprawdzają się w świecie zwierząt.
Relacje między ludźmi dużo bardziej skomplikowane. Jeżeli człowiek zdaje się na kierunek wyznaczany tylko przez emocje i pobudzenia seksualne, wówczas działa wbrew swojemu szczęściu i dobru.
Konsekwencją zbliżenia seksualnego jest możliwość poczęcia dziecka. Jakkolwiek poczęcie stanowi bez- pośrednie następstwo sił popędowych, to oczywistym jest, że one same nie wystarczają, by człowiek przyjął potomstwo. I tu znowu daje znać o sobie różnica między nami a zwierzętami. W ich przypadku działanie popędowe, które warunkuje powstanie potomstwa, jest też wystarczające do podjęcia opieki nad nim,
„akceptacji" go. Człowiek, ulegając popędom, wyklucza najczęściej możliwość przekazania życia. Jeśli zaś angażuje intelekt, uczucia, wolę, to potrafi stworzyć silną więź z drugą osobą, której naturalną konsekwencją będzie pragnienie przekazania życia. Wszystkie kompetencje, w które człowiek został wyposażony przez naturę, są wystarczające także do tego, by bez ingerowania w jej prawa mieć wpływ na czas poczęcia i liczbę dzieci. Warto z tych umiejętności korzystać dla dobrego, satysfakcjonującego życia.
Szczęście człowieka w miłości i w dającym poczucie spełnienia małżeństwie wpływa w dużej mierze na jego sprawne realizowanie się w innych dziedzinach życia. Jesteśmy obdarzeni rozumem, możliwością dokonywania wyborów.
Współczesna kultura często ukazuje przejaskrawiony obraz ludzkiej seksualności, nadmiernie erotyzując relacje międzyosobowe. Sens aktu seksualnego bywa sprowadzany tylko do zabawy i rozrywki. Wiele
filmów ukazuje relacje międzyludzkie, w tym miłość, w sposób spłycony i uproszczony. Budowanie związku, opartego na zaufaniu i poszanowaniu drugiej osoby, wymaga czasu, którego upływu film nie jest w stanie oddać. Bohaterowie szybko się poznają, zakochują w sobie, idą „do łóżka”, i często jeszcze w tym samym filmie rozstają się ze sobą. Wymagania co do fabuły, jej szybkości, nagłych zwrotów akcji, sensacyjnych zakończeń -wszystko po to, by utrzymać uwagę widza w napięciu - ograniczają możliwości pokazania subtelności i ciągłości, warunków wymaganych przy pielęgnowaniu ludzkich uczuć. Na ekranie trudno znaleźć odpowiedzi na pytania, jak poznawać drugiego człowieka, jak samemu dawać się poznać, jak odróżnić fascynację od prawdziwego zaangażowania, skąd wiedzieć, czy komuś naprawdę na mnie zależy, jak okazywać miłość, by druga osoba umiała ją rozpoznać, jak tę miłość pielęgnować, by była trwała.
Prawdopodobnie integracja seksualna jest dla wielu ludzi jedynie teoretyczną wizją. Marginalne niegdyś zwyczaje po rewolucji seksualnej lat 60. XX wieku obecnie stały się powszechnym zjawiskiem w kulturze zachodniej: nieformalne związki, niechęć do prokreacji, odkładanie jej, częste zmiany partnerów.
W dojrzałej, zintegrowanej seksualności nie ma egoistycznej koncentracji na sobie i swoich doznaniach.
Istotą jest intymne spotkanie osób. Akt seksualny staje się wówczas symbolem prawdziwego wewnętrznego zjednoczenia. Józef Augustyn
Zaangażowanie we własną integrację seksualną
Dla wielu młodych ludzi integracja seksualna jest procesem bardzo trudnym, często ze względu na brak jakiegokolwiek wychowania seksualnego. Ich seksualność od dzieciństwa nierzadko rozwija się w sposób przypadkowy: poprzez przypadkowo zdobywane informacje, przypadkowe doświadczenia i przeżycia seksualne.
Całą sferę własnej płciowości, jej funkcjonowanie, jej podstawowe mechanizmy, młody człowiek odkrywa nieraz w skrytości, lęku oraz z poczuciem winy. Wychowanie do integracji seksualnej należy rozpocząć od uczenia się pozytywnego patrzenia na ludzką seksualność. „leżeli seks jest sprawą piękną, to dlaczego dorośli tak niechętnie o tej sprawie mówią?”- pyta w ankiecie pewien młody człowiek.
Seks przez bardzo długi czas uznawany był za temat tabu. Obecnie media ukazują współczesność jako czas przełamywania tabu kulturowego, co wiąże się często ze swoistym ekshibicjonizmem emocjonalnym. Nie każdy akceptuje to współczesne podejście do sfer życia człowieka, które powinny być poddane szczególnej ochronie, a rozmowy na ich temat powinny pozostawać tylko w wąskim kręgu zainteresowanych.
Odruchowe zbuntowanie się przeciwko atmosferze tabu przechodzi u niektórych młodych ludzi w drugą skrajność: w swoistą „rewolucję seksualną”. Seks staje się wówczas „samoistnym bożkiem”, któremu poświęca się wszystko. Usprawiedliwione zostają najbardziej nieraz nieuporządkowane i egoistyczne działania seksualne. W ten sposób następuje proces przeciwny do integracji - dezintegracja, nie tylko seksualna, ale także osobowa. Seksualność zaczyna funkcjonować jako „samoistna siła”, której wszystko, także życie własne i cudze, zostaje podporządkowane.
Integracja seksualna, którą w sposób świadomy młody człowiek może rozpocząć najwcześniej dopiero w okresie dojrzewania, domaga się z jednej strony odpowiedniej pomocy środowiska rodzinnego i wychowawczego, z drugiej zaś osobistego zaangażowania, wysiłku i pracy nad sobą. leżeli rodzice i wychowawcy nie udzielają młodemu człowiekowi pomocy (niestety, w takiej sytuacji znajduje się wielu młodych ludzi), wówczas Winien on sam poczuć się odpowiedzialny za siebie i własną integrację seksualną.
Dawniej ludzie borykali się z mnóstwem zahamowań i uprzedzeń wobec seksu, a od niedawna ludzie cierpią nie tylko z powodu niedostatku, lecz także z nadmiaru seksu. Można to porównać do anoreksji i bulimii.
Patrick J. Carnes
Etapy integracji seksualnej
Pierwszym etapem kształtowania się dojrzałej ludzkiej seksualności (integracji seksualnej) jest identyfikacja seksualna. Polega ona na powstaniu w dzieciństwie przekonania o posiadaniu płci. Dziecko powoli identyfikuje się z własną płcią, czyli odczuwa przynależność do niej. Około 4-5. roku życia kształtuje się poczucie nieodwracalności posiadania określonej płci.
W drugim etapie, który następuje w okresie dojrzewania, człowiek dokonuje świadomego wyboru obiektu seksualnego. leżeli w okresie poprzedzającym dojrzewanie dokonała się w pełni identyfikacja seksualna, wówczas wybór obiektu seksualnego - dla chłopca wybór dziewczyny, dla dziewczyny wybór chłopca jest czymś spontanicznym i naturalnym. Najczęściej właśnie okres dojrzewania ukazuje rzeczywiste rozmiary braku identyfikacji seksualnej, który utrudnia lub wprost uniemożliwia prawidłowy wybór obiektu seksualnego.
Kolejny etap to połączenie sfery seksualnej ze sferą emocjonalną i duchową. Pierwsze zakochanie, pierwsze doświadczenia uczuciowej tęsknoty za osobę są niezwykle ważne, bo wtedy młody człowiek samodzielnie dokonuje wyborów. Wprawdzie jest on ukształtowany przez swoje środowisko, doświadczenia i obserwacje własnej rodziny oraz innych ludzi, jednak sam podejmuje decyzje co do własnego zachowania. Integracja seksualna to końcowy etap rozwoju płci, ale też proces, który trwa do końca życia.
Seksualność oddzielona od miłości staje się często „miejscem” krzywdzenia siebie i innych. Józef Augustyn
