Gazeta Lubelska : niezależne pismo demokratyczne. R. 1, nr 264 (14 listopada 1945) - Biblioteka UMCS

BzS£ ©

Cena 2 Zł. LuMi*i, środa 14 listopada 1945 r.

wmmmmsmHummr -^sssar^*

l l o k 1

NIEZALEŻNE Pismo DEfflQKRAT¥l

ZNE

Polska ucierpiała najbardziej

Jak przedstawia się sprawa naszych odszkodowań wojennych

Szef Biura Odszkodowań Wojennych przy Prezydium Rady Ministrów ob. So- mersztajn w wywiadzie udzielonym pra- ne omówi! sprawę odszkodowań wojen­

nych, które należą się Polsce.

Na 'mocy uchwały konferencji pocz­

damskiej Polska otrzymała odszkodować

Na obszarze całej Polski przeprowadza­

ne są spisy dotyczące zniszczenia mienia osobistego obywateli polskich. Praca ła najlepsze rezultaty daje na terenach za­

chodnich. Ogólne wyniki tej akcji, która określają tylko 50 proc. strat prywat-

Obliczony pobieżnie czas, jaki robotnicy polscy przepracowali, wynosi 82.600.000 lat pracy.

Zwrot kosztów za poniesione w tej woj nie straty nie obejmie nigdy strat moral­

nych, poniżenia, hańby, kórych nigdy o- cenić się nie da. W porównaniu z nasxy- nych i nie biorą pod uwagę strat pań-

nia wojenne w ramach odszkodowań wo- Jstwowych i społecznych, sięgają 80 mi- jmi stratami akt oskarżenia Międzynarodo pitnych przyznanych Związkowi Radziec- jRonów złotych w kursie przedwojennym, wego Trybunału dla sądzenia zbrodniarzy kientu. Polska i Związek Radziecki są Obliczenia dotyczące strat państwa poda- wojennych przeciwko 24 zbrodniarzom

ją sumę 100 miliardów złotych. j wygląda niezwykle blado. Mamy nadzie- W czasie obrad Komisji Reparacyjnej ;ję, że zostaną uwzględnione głębiej stra- w Paryżu poruszono sprawę przymuso- ty poniesione przez naród polski i akt wej pracy fizycznej na terenie Rzeszy, oskarżenia zostanie uzupełniony. Wtedy Zdaniem "Komisji praca, którą obywatele w Norymberdze przed sądem nie stanie danego państwa położyli na cele Niem- tylko 2 tuziny Niemców, ale cały naród, eów, powinna być obliczona i opłacona.

pierwszymi państwami, które mają o- kreśloną wysokość odszkodowań wojen­

nych. Na mocy układu z dn. 16 sierpnia br. w Moskwie rząd polski ustalił kwe­

stię uzyskania odszkodowań wspólnie * ZSRR. Z tego powodu oba te państwa nie biorą udziału w pracach Paryskiej Konferencji Reparacyjnej.

Państwo polskie jest jednym z naj­

bardziej poszkodowanych państw w Eu­

ropie. Jeżeli chodzi o zniszczenia wywo­

łane działaniami wojennymi, są one mi­

nimalne w porównaniu ze świadomym ni­

szczeniem potencji biologicznej, kultural­

nej i gospodarczej przez okupanta. Je­

żeli na 100 proc. zniszczeń przypada tyl­

ko 7,5 proc. zniszczeń spowodowanych wojną, to 92,5 proc. są to zniszczenia ce­

lowe. „

Zniszczenia, jakich doznała Polska w potencji biologicznej, sięgają 6 milionów zamordowanych. W Europie żadne pań­

stwo nie doznało tak licznych strat w lu­

dziach.

Dotychczas Biuro Odszkodowań Wojen łych nie rozporządza dokładnymi dany­

mi, gdyż prace nad uzyskaniem dokład­

nych cyfr są w toku. Jedno jest tylko pe­

wne, że wyniki statystyczne potwierdzą, l może nawet przewyższą cyfry uzyska­

ne w obliczeniach pobieżnych. Prócz osób umordowanych, lub straconych w jaki-

Z Generalnej Gi.bemii wywieziono 1.262.700 mężczyzn oraz 680.900 kobiet.

Ludzie ci zostali wysłani na przymuso­

wą pracę do Rzeszy w wyniku łapanek ulicznych i * najrozmaitszego rodzaju

Szwajcarska misja handlowa w Warszawie

WARSZAWA, 13.XI. (PAP). Do Wa*

szawy przybyła szwajcarska misja handlo­

wa w sprawie zav rcia umowy handlowej na dostarczenie węgła Szwajcarii.

--- oOo---

DeSegacje zagraniczna

na Kongresie Zw. Zawodowych

WARSZAWA, 1S.XŁ (Obsł. wl.). Delega*

ci Francji, Włoch, Stanów Zjednoczonycl Am. Półn., Szwajcarii, Jugosławii i Cze*

chosłowacji są Już w drodze do Warsza­

wy na kongres Zw. Zawodowych. Organi­

zatorzy Kongresu wysłali dziś na ręce am­

basadora polskiego w W. Brytanii depeszę zaproszeniem do Związku Marynarzy*

znajdującego się w Anglii, z Jego przewód*

niecącym ob. Kołodziejem na czele.

—ooo---

W rę c z e n ie Mstów u w ie rz y te ln ia ją c y cli

piraes posła Królestwa Norwegii

WARSZAWA, 13.XI. (PAP). Dziś o go-.Bierut odbył rozmowę z posłem nadzwi(PAP). Dziś o go-.Bierut odbył rozmowę z posłem nadzwj*-

| dżinie 6 wieczorem przybył do Belwederu j czajnym i ministrem pełnomocnym dr Al­

fredem Danielsencnn, utrzymaną w serdecz- obław, które sprzeciwiają się prawu mię- | w towarzystwie dyrektora protokółu dyplo-

dzynarodowemu. Na zachodnich terenach matycznego MSZ Adama Gubrynowicza po- Polski, które zostały przyłączone do

Rzeszy Niemieckiej, 4,5 miliona mężczyzn i kobiet pracowało na korzyść Niemiec.

... ... — l»l-. ,«'•

Gen. de Gaulle szefem

PARYŻ, 13.XI. (Obsł. wł.). Gen. dc Gaulle został dziś wybrany 555 głosami szefem rządu francuskiego. 1 członek Zgromadzenia Narodowego wstrzymał się od głosowania.

sel nadzwyczajny i minister pełnomocny Królestwa Norwegii dr Alfred Danielscn.

W uroczystości wręczenia listów uwierzy­

telniających waśął udział wiceminister spraw zagranicznych Zygmunt Modzelew­

ski, członkowie Kancelarii Cywilnej Pre­

zydenta KRN z dyr. Biura Prezydialnego

nej atmosferze, cechującej stosunki polsko- norweskie.

Poseł szwedzki zkiżyl lisly' uwierzytelniające

WARSZAWA, 13.XI. (PAP). Szwedzki dr Wasilewskim 1 nacz. Wydziału Prawne- poseł w dniu wczorajszym złożył na ręce go dr Walawsklm. Prezydenta Bieruta listy uwierzytelniają-

Po części oficjalnej Prezydent Bolesław Ce.

WASZYNGTON, 1S.XI. (Obsł. wŁ). Pre­

mier Attlee wygłostl mowę przed obiema koiwiek sposób wielką pozycję zajmują J Izbami Kongresu. Premier powiedział, że Inwalidzi. Przeprowadzone dotychczas o- największym zadaniem, które stoi przed bliczenia w niektórych tylko wojewódz- | ludzkością, jest uzmysłowienie, póki nie Jest iwach podały liczbę 110.643 osób znisz- !*» późno, wszystkim narodom, że rywali- czonych fizycznie przez pobyt w obozach, ^nejn nasza będzie mogła przetrwać Jedy- lub pracę w Niemczech. “fe w tym wypadku, Jeżeli przyjmiemy 1

---OOO--- 1---* ’ .

Olbrzymie zwycięstwo wyborcze

Frontu Ludowego w Jugosławii

Pokój światowy warunkiem przetrwania cywilizacji

P rz e m ó w ie n ie p r e m ie ra A ttlee p rz e d K o n g re se m

MOSKWA, 13.XI. (Tass) W niedzielę 11 listopada odbyły się w całej Jngosiawii wybory do parlamentu. Jugosławia, która i'. Iaoczy w sobie różne narodowości oraz Muzułmanów i chrześcijan wyraziła, że pomimo wiciu różnie łączy ich wiara wo Front Narodowy, reprezentowany przez blok wyborczy marszałka Tito. Po raz pierwszy w dziejach Jugosławii wzięły n- deiał w wyborach kobiety. Opozycja, któ­

ra udziału m wyborach ule brała, wyra­

żała swoje zdanie przez wrzucanie gło­

sów do tzw. „pustych urn“.

W ramach Frontu Ludowego marsz, fito znajduje się szereg partii, które po sdnlesfonym zwycięstwie podzielą się ątantadami poselskimi.

LONDYN; ik x r . (Obsł. wł.). Wybory, Móre odbyty się w Jugosławii, przynio­

sły wspaniałe zwycięstwo Frontowi Na- hodowemn. W niektórych mfejseowo- )riach, jak np. w okręgach MaeeUouii li­

ga Fronhi uzyskała *'*'» *, iW>

Wyniki wyborów n a d a d z ą storn,!o-o,

■Ant trudności komunikacyjne w bardzo

silnym stopniu opóźniają łączność z Bel­

gradem, gdzie obliczane są glosy. Prasa zagraniczna wyraża wie’kie uznanie dla ludności Jugosławii, która swoją jednoli­

tą postawą w wyborach dowiodła wyso­

kiego uświadomieniu politycznego, oraz ogólnej tendencji stabilizacyjnej w kraju.

wprowadzimy w życie 1 w stosunki mię­

dzynarodowe ł w życie poszczególnych narodów zasadę, źc jesteśmy sobie braćmi.

„Uważam — powiedział premier — że Or­

ganizacja Narodów Zjednoczonych, w któ­

rą głęboko wierzę, musi być czymś więcej

światowego lub w celu ukarania napastni­

ków".

Przedstawiając następnie Kongresowi swój punkt widzenia na współpracę an- glo-amcrykańską, Attlee dodał: „Pragnę, by teraz nastąpiła era wzrastającej współ- niż układem między rządami, musi ona być , pracy i przyjaźni między Stanami Zjtdno- wyrazem woli wszystkich obywateli kraju, czonyml i Wielką Brytanię. Patrząc na nią Rozpocząłem rozmowę z waszym prezyden- nie jako na przyjaźń ekskluzywną, leoz ja­

tom w tym celu, abyśmy mogli porozumieć ko na czynnik związania wszystkich naro- stę ze wszystkimi narodami świata co do dów więzami pokoju za pośrednictwem Or-

**8°, Jaki ma być przyszły świat. Jeżeli ] ganizacji Narodów Zjednoczonych".

chcemy, by cywilizacja przetrwała, by zwy­

kły człowiek w każdym kraju czul się bez­

pieczny".

Wspominając rolę Stanów Zjednoczonych w tej wojnie, Attlee powiedział: „Spoglą­

damy na siłę Ameryki, na nasze własno siły, na siły Innych narodów jako na na­

rzędzia, których nie powii.tio się nigdy u- tywać, chyba że w interesie bezpieczeństwa -ooo-

P r z e m ó w ie s a ie m i n i s t r a S t a ń c z y k a

d o g ó r n ik ó w p o lsk ic h w e F r a n c ji

WARSZAWA, 13.XI. (PAP). Min. Stań- ] są krzywdzące dla bohaterów, poległych czyk, przebywający obecnie w Paryża,

wygłosił przemówienie do licznie zgroma­

dzonych górników polskich. 5000-ezna rzesza słuchaczy z uwagą wysłuchała sprawozdania o sytuacji w Polsce. Min.

Stańcayk podkreślił patriotyzm robotni­

ków I inteligencji polskiej, która będąc w ciężkich warunkach życiowych odbu­

dowuje zniszczone warsztaty pracy.

Polska jest wolna ł niepodległa i wszel­

kie twierdzenia, że jest ona 17-tą repu­

bliką radziecka sa pozbuwione prawdy i

w walkach o Polskę na ziemi ojczystej.

Żołnierz© polscy, którzy walczyli o wol­

ność swej ojczyzny na polach bitew pod Tob okiem, wc Francji, we Włoszech, muszą wrócić do ojczyzny i zająć się pra­

cą twórczą.

Polska czeka na nich z otwartymi rę­

kami. Nic ma natomiast miejsca w Polsce na intrygi wewnętrzne i dla generałów — intrygantów.

Mowa ministra Stańczyka przerywana była spontanicznymi oklaskami.

---OOO---

P r o p o z y c j a hiszpańska nie do przyjęcia

LONDYN, 13.XI. (PAP). Brytyjski dzieh rfle „Sunday Obaerver‘‘ kom -a tu je fakt, że Hiszpa/nia. zaproponowała przyjęcie 50.000

<teieci sierot, których rodzice zginęli w caa- ale działać wojennych. Gazeta uważa, ze Hiszpania wysuwając podobną propozycję, chce wejść -do rodziny Narodów Zjednoczo­

nych. Zachodzi tylko wątpliwość, czy dzieei te zostaną w Hiszpanii odpowiednio wycho­

wane. Z tego -powodu spodziewać się naie- ży, że Narody Zjednoczone ustosunkują się negatywnie do propozycji Hiszpanii.

O (uCJiokralyezjiy rząd w P o rtu g a lii

MOSKWA, 1S.XI. (Tass). Jak donosy z Londynu, 120 działaczy demokratyci nych podpisało deklarację, domagająca się utworzenia w Portugalii rządu demo­

kratycznego. Rząd portugalski aresztował szereg osobistości demokratycznych.

20.000 słów b e z P o l s k i

W dniu 20-go Listopada DEędsjPHsr#^*

W j Trybunał Wojskowy w Norywberdrc roipoem i* prMWÓd sądowy pretów ki A4-cm oskarżonym przywśti., u hiUerow skim , uznanym za przestępców wojen nycłu _ ,* * J t - + '

Proces ten, bez precedensu w driejaok świata, będzie udał znaczenie doknasen- tn historycznego stwierdzającego odpe

G o s p o d a r k a ś w i a t o w a a w o j n a

Stan ekououticeny krajów europejskich i wielkiej wojnie św iatowej w r. 1911 jrśćni się bardzo od stanu po w ojnie hit- erow skiej. Przede w szystkich w ięc więk.- zy rozwój ted iu ik i w ojennej, um ożliw ia­

jącej zatapianie łodzi podw odnych i po­

wodującej .olbrzym ie zniszczenia lotni- ze, czyni w skutkach w iększe szkody.

Jednocześnie blokada morska oraz strate­

gia dążąca do 'zdobycia przede wszyst- wiedzialność za nieprzerwany łańc«ch$|kim centrów przem ysłow ych i źródeł su potwornych zbrodni, popełnionych przez

ludzi, stojących na najwyższym sgoocblu partyjnej hierarchii brunatnego reżimu, rządzącego niepodzielnie b. hitlerowską Rzeszą.

Nie było jeszcze takiego wypadku w hi-

które produkowały o w iele w ięcej, niż wy nosiły stra tj£ \S v p cig prlfotiysłowy Niem ­ ców został .przegrany.

Przez całypczas wojny ostatniej trwa walka o źródła _ surowców europejskich państw neutralnych, jak Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Hiszpania i Portugalia.

Obie w ojujące strony usiłują nawiązać z nim i um owy kompensacyjne. Na przy- rowców nieprzyjaciela — zwiększyły ró­

wnież niebezpieczeństwa gospodarcze nimi

wojny ostatniej. » | kład według^, um owy handlowej Turcja Z drugiej strony jednak w szystkie pań-[p rzek azu je Angiii całą fyodukcję rudy stwa zdążyły nagrom adzić olbrzym ie za- J Chromowej w zamian za kredyty na bu- pasy surowców oraz środków zastęp- j downictwo m etalurgiczne. Miało to na storil, aby państwo nic tylko' sankcjo**- czyck; szereg ważnych przedsiębiorstw u- .celu nie tyle zaopatrzenie Anglii, co po­

wało, ale stawało się twórcą zbrodni i na 1 *“ ~~J _l *** ' J ’

systemie pospolitych przestępstw, gwai łów, mordów i rabunków

istnienie i swój rozwój.

Dziś zbrodniarze stają peced sądem na-

kałsa aalsw n n n in ć Ó Ir OHO >>,< UWO ftc S lłlll-

rodu, aby ponieść karę za swą działał

dość, Jednak czytając akt osh iTŻsmn przeciwko tym burzycielom i gwałcicie­

lom świata, nie sposób zauważyć, że zo­

stał on potraktowany powierzefcewuie, tz nie odzwierciedla w całości ogromu po­

pełnionych zbrodni. Mimo, że sporządzę nie tego aktu trwało długi okres czasu.

kryto pod ziemią; wreszcie cały prze- i zbawienie Niemiec tej produkcji

ajysł państw okupowanych wzbogacił j Jak wiadomo Szwecja dostarczała opierało- swe Niemcy, które otrzymały do dyspozycji: .Niemcom rudę, celulozę, drzewo itp. w francuską i luksemburską rudę, polski rozmiarach większych, aniżeli import ągiel, polską i rumuńską naftę, boleń- j przedwojenny. Turcja była poważnym erski kauczuk, włoską rtęć, jugosłowiaó-j dostawcą Niemiec, zaopatrując je rów- kie i greckie boksyty, norweski m olib­

den raz olbrzym ie zasoby materiału drzewnego i żyw ności.

Blokada morska utrudniła wprawdzie wymianę towarów niem iecko-japońską, ie na ogół była m niej skuteczna niż w ciągu pierwszej wojny. Znacznie siluicj-

nej, znacznie lepiej przygotow anej, za- niem iecki został przez naloty poważni*

wiodła jednak ^ b e ę w zm ożenia środków zdezorganizowany. Na ogół jednak skutki walki, przede w szystkim wobec rozbudo- bombardowania były znacznie mniejszo, w y okrętów w Stanach Zjednoczonych, j aniżeli przypuszczano.

Ujawniohe zostały obecnie starania nie­

których m onopolistycznych zjednoczeń » kierunku oszczędzania tych zakładów przem ysłowych, w których ulokowane były ich kapitały. Starania te były uwień­

czone pom yślnym skutkiem. Np. wiado­

mo, że w Kolonii na zakłady samo chodowe nie padła ani Jedna bomba.

Strategia nalotów była dyktowana w znacznej m ierze przez m omenty gospo­

darcze. Np. większa ofensyw a na Rum o nię była spowodowana koniecznością zdo bycia nafty. Również hitlerowskie ude­

rzenia na Skandynawię i Bałkany miały swe powody gospodarcze. Uderzenie na Kaukaz m iało na celu zdobycie nafty ra dzieckiej.

Z drugiej strony kolejne oswobodzenie krajów okupowanych oraz zajęcie Ruhry przez w ojska sprzymierzonych dążyły do poderwania bazy niem ieckiego przemysłu wojennego. W idzim y więc, że równolegle z planam i strategicznym i, momenty go­

spodarcze odegrały decydującą rolę w to­

ku całej wojny i w ostatecznej jej roż­

ni eż w rudę chrom ow4, a poza tym w len, sierść, miedź itp. Szwajcaria, mimo nacisku dyplom atów na narody zjedno­

czone, przez cały czas wojny dostarczała Niemcom aluminium, szeregu surowców

strategicznych, a nawet elekt roenergię. , grywce.

Hiszpania i Portugalia, m im o że w prze

| gospodarczą. Poza dostawą żyw ności, ru -|

~ W ykorzystując flotę neutralną, a szcze ^ dy żelaznej, ołowiu i wolframu, kraje te ł golnie pomoc Hiszpanii . i Portugalii, służyły tranzytem

to jednak nie jest on wyczerpujący. Na ‘ź a flota podw odna N iem iec um ożliw iła , m yślę jej przeważa kapitał anglosaski, dwadzieścia tysięcy słów jakie zawiera m P°ri * Ameryki Południow ej tysięcy , niosły również Niemcom wydatną porao.cj akt oskarżenia przceiwko zbrodniarzomgt°n^ surowca strategicznego.

niemieckim, tylko dwa słowa (!) poświę­

cone są Polsce. ?ólnie pomoc Hiszpanii . i Portugalii, ' służyły tranzytem dla dostaw z Połud-|

Jak to należy rozumieć? Czemu przy- N i« « cy uzyskiw ali produkty i surowce od ' niow ej Ameryki, a także przekazywały}

pisać, że pokryto milczeniem fakt wymor- tlłrodów sprzym ierzonych. Za zgodą An- Niemcom produkty i surowce dostarcza- dowania przez Niemców przeszło 6 mi- >Ui Szwecj9 a Półkulił zachod‘ jD® *e źr6deł krajów zjednoczonych, lionów ludności w Polsce? Dlaczego akt ai4 Przez cafy czas w0Jny działała go- j Nowym środkiem oddziaływania na ży-

tskarżenia milczy u obozach śmierci, o temburska linia okrętowa, którą Niem cy jCie gospodarcze było bom bardowanie lot- rbrodniach niemieckich dokonanych w Odpowiednio wyzyskali. Kontrblokada jnicze. W edług oficjalnych danych w An- (V arszawie i innych miastach? Dlaczego tliemlecka była znacznie groźniejsza -niż , glii do lata 1944 roku z ogólnej ilości milczy się o pacyfikacjach wsi, o codzien- w w ojnie poprzedniej. Sprzymierzeńcy ' 13 miUonów budynków uszkodzonych

stracili podczas wojny hitlerowskiej , zostało ponad 4,5 miliona, z czego ponad, mniej w ięcej dwukrotną ilość tonażu mor 200 tys. domów całkow icie zburzonych, skiego w stosunku do strat w w ojnie świa j a 250 tys. niem ożliwych do zam ieszkania,

ow ej. ; W Niem czech rezultaty nalotów były je-

D ziałaluość n iem ieck iej. floty podwod- j szcze znaczniejsze. Również i transport --- ,---OOO---—

«ym rozstrzeliwaniu zakładników?

Wymieniając zniszczenia dokonane w czasie wojny przez Niemców, akt oskar- §£

żenią również pomija całkowicie Polskę.

Tak, jakby u nas tych zniszczeń nię by­

ło , tak jak gdyby Polska przeżyła okupa-

?ję w kwitnącym stanie.

Miliony pomordowanych w Polsce ofiar bestialstwa hitlerowskiego, zwalone do fundamentów mury Warszawy, spalone wsie i rozgrabione miasta — oskarżają łów... Oskarżają Nicmrów i wołają o sprawiedliwość pod adresem tych, którzy nie dostrzegają i może nie doceniają o- gromu popełnionych zbrodni, kierując się uczuciami fałszywego humanitaryzmu w stosunku do barbarzyńskich Hunów, odwieeznych sprawców krwawej rzezi w Europie i w świecie.

Miejmy nadzieję, że Polska delegacja prawnicza, która udała się do Norymber- gi, uzupełni akt oskarżenia, że zbrodnie popełnione przez Niemców w Polsee uj­

rzą światło dzienne na forum międzyna­

rodowym i będą należycie osądzone.

Prokurator Rzeczypospolitej ma Ariele do powiedzenia w procesie norymber­

skim, gdyż wielkie były krzywdy, jakich naród nasz doznał od Niemców zarówno w łcj wojnie, jak i na przestrzeni całych

wickóje. /

Gtos umęczonej Polski, głos domaga­

jący się sprawiedliwej kary za najbar­

dziej potworne zbrodnie, jakich trudno sobie nawet wyobrazić — ten głos musi zaważyć na szalach sprawiedliwości w Norymberdze.

LONDYN, 13.XI. Od paru dni gości w Paryżu Winston Churchill, podejmowany entuzjastycznie przez rząd i obywateli Pa- . „ ryża. Wspominając wspólne, przeżycia obu same potworną wymową dokonanych fak naro(lów churcWU powiedział:

Wizyta Churchilla w e Francji

-„Darujcie mi to oświadczenie, ale czuję ę, jak u siebie w domu. Zresztą jestem o- bywatelem Paryża. Nawiązując do dźiałal-

•i pierwszej armii francuskiej w Alpach, składam gratulacje narodowi francuskiemu

z powodu wielkich osiągnięć Francji na wszystkich polach w ciągu ootatnlego noku.

Z ruin i zgliszcz powstaje nowa i szczęśli­

wa Europa, a Francja odegra w niej nie­

poślednią rolę, Jak przystało na wielkie i potężne mocarstwo”.

Dziś podejmował śniadaniem gościa ge­

nerał de Gaulle, wczoraj zaś przyjmował go przywódca socjalistów 'francuskich, Leon Blum.

ooi>-

Frzygotowania do repatriacji Polaków z terenu ZSRR

MOSKWA, 13.XI. (Tass). Z inicjatywy Związku Patriotów Polskich na terenie Za­

poro ża zorganizowano zjazd Polskich Pra­

cowników Sanitarnych, który opracował plan pracy w czasie repatriacji Polaków do ojczyzny. Miejreowy wydział zdrowia

>rzyrzekl daleko idącą pomoc.

. 1 3 . XI. , W dniu dzisiejszym Wygłosił w Izbie Gmin przemówienie min.

Eevin, który sprecyzował w nim s taftowi- sk° rządu W. Brytanii w sprawie emigra­

cja żydowskiej do Palestyny.

WASZYNGTON, 13.XI. (OhsŁ wł.). Bia­

ły Dom opublikował dziś wiadomość, że zo- B ał stworzony wspólny komitet amerykań-

•Uo - brytyWld dla. zbadania spraw Pate-

W y s ią p ie n ia p rz e d sta w ic ie li P o ls k i

na zjaździe Międzynara&roego Siura Pracy

PARYŻ, 13.XI. (PAP). Na posiedzeniu :Polski po wycofaniu się okupanta została, Międzjmarcdowego Biura Pracy zabrali ! zniszczona. Robotnicy polscy zdołali uru- głos przedstawiciele delegacji polskiej. Ob. chomić większość fabryk i kopalń. Pro-.

Jasiński przedstawił sytuację ekonomiczną dukcja węgla i rud żelaznych wzrasta z państwa polsldcgo. Gospodarka narodowa j-dnia na dzień. Międzynarodowe Biuro Pra-U

cy powinno zrozumieć, że obecnie państwoj jest czynnikiem ekonomicznym występują­

cym jako pracodawca.

Ob. Aitmann omówił zmienione warunki gospodarcze i ekonomiczne w Europie. Po obecnej wojnie światowej we wszystkich krajach Europy spostrzec można tendencje do nacjonalizowania wielkiego przemysłu o- raz większych zakładów przemysłowych. W związku z tym państwa europejskie, jako pracodawcy, muszą mieć z sobą kontakt w ramach Organizacji Narodów Zjednoczo­

nych, do której musi wejść także Między­

narodowe Biuro Prący.

. Ob. dyr. Saper omówią , zerzej projekt włączenia -Międzynarodowego Biura Pracy w skład Organizacji Narodów Zjednoczo­

nych, wykazując korzyści wypływające z podobnego postawienia sprawy.

Wystąpienia przedstawicieli Polski wy­

wołały żywe zainteresowanie wśród uczest­

ników i dyskusje na tematy wysunięte przez Polaków.

Problem Palestyny w Izbie Gmin

styny. Jak wiadomo, prem. Attlee w jednej ze swych wypowiedzi na temat Palestyny dał do zrozumienia, że Anglia bynajmniej nie zamierza, uparcie trwać przy wyłącz­

nym zdecydowaniu w sprawach palestyń­

skich, natomiast dla dobra narodów, za­

mieszkujące kraje oddane w mandat, W.

Brytania gotowa jest zgodzić się na podzie­

lenie eię odpowierłraalnośeią z USA.

Co piszą inni

Żołnierze rozgromionej armii niemieckiej wracają do domu. Wracają kiupą i w po- .ynkę. Jak ten powrót odbywa aię, esy-

iy w „Rs5ecapoąpo4«t«f)“:

Ulicami miast śląskich płyną kolum­

nami względnie przemykają się pojedyn­

czo b. żołnierze byłej'armii niemieckiej.

Miejscowy ,Jlerrenvolk“ wita ich, moi- na powiedzieć, łzami, kwiatami i butler- brot‘em. Jeńcy patrzą z podełba na bia­

ło - czerwone flagi zawieszone tu i ów­

dzie, zżymają się na dźwięk polskie.-, mowy (... Wtedy Kdthchen lub Trud- chen, miejscowe lub zamiejscowe, zni­

żają głos do szeptu: spokojnie chłopcy, spokojnie: Jeszcze nie wszystko straco­

ne. Kópfe hoch! Dos Volk ist ewig!

Ostatnio, jak donosi p io n ie r" (ga­

zeta dolno - śląska) na stacji wrocław­

skiej wyładowano transport liczący prze szło 8 tys. jeńców niemieckich. Szarań­

cza ta wałęsa się po dworcu, rozłazi się po mieście, zaglądając gdzie trzeba < nie trzeba; przygląda się naszej biedzie re­

patriacyjnej, mrucząc pod nosem: „pol- nische Wirtschaft", ale ju i nie długo, zur ZeitJ

Może jednak należałoby użyć tych po­

wracających Niemców do roboty nad usu­

nięciem zniszczeń; jakich aami dokonali, i Nie można pozwolić, aby tylu ludzi próż-

| nawało ł żyło tylko wyczekiwaniem na

| sposobny moment do odwetu.

* * *

Prasa interesuje się w dalszym ciągu mo­

wą Mołotowa, komentując ją w żywy spo­

sób.

Opinia publiczna jest zgodna w twier­

dzeniu, że przemówienie Mołotową nace­

chowane było troską o zachowanie owoców zwycięstwa i zabezpieczenie tych owoców w formie trwałego pokoju na długi okres

czasu, »

Cytujemy wyjątek z artykułu wstępne­

go, jaki, „Głos Ludu" poświęcił przemówie- .u Mołotowa;

Wygłoszona w 28-mą rocznicę Rewo­

lucji październikowej mowa Wiaczesła­

wa Mołotowa znalazła duży odgłos w ca­

łym świecie. Jest juź w tradycji Związ­

ku Radzieckiego, że przemówienie wy­

głoszone z okazji święta Rewolucji na posiedzeniu Rady Moskiewskiej ma zaw­

sze zasadniczy, programowy charaktet, nakreśla linię polityki radzieckiej ir skali ogólnoświatowej. Tegoroczne prze­

mówienie, które tym razem wygłosił Mołotow, oczekhoane było z tym więk­

szym zainteresowaniem, że było to piano sze rocznicowe przemówienie w warun­

kach pokoju, po osiągnięciu wielkiego ce lu, po ostatecznym rozgromienia bloku państw faszystowskich. Ryło tomfierw- sze pizetaówienie, wygłoszone z okazji święta Rewolucji na progu nowego okre­

su rozwoju ludzkości, gdy przed całym światem wyrastają nowe wielkie zada- ni<i — ZACFZP/HCZSTNfC ŚWIATO­

WEGO POKOJU I WZMOCNIENJB

w s p óIjPr a o y m i ę d z y:: ś r o d o­

w e j.

Pierwszy dzień procesu Hoffmana

Kat Majdanka nie przyznaje się do winy

STOE PAUL — WILLI HOFFMAN łem i paliłem". Na rozprawie bestia zmie- JEST' WINIEN niła się w anioła, a bestią był Wilły Hoff- Hoffmaa ułożył sobie cały film kry mi- naaa — proszę bardzo szukajcie got „Ja — nalny: oatearżŁuie jest według niego jed- powiada Hoffman — naodwrót, ratowałem nym meporoaumieniem. Ta nie od był ka- ludzi, przez to, że ułatwiłem im dostanie tern na Majdanku, lec* inny Hoffman, kló- ’ się na izbę chorych. W ten sposób „urato- (Be-f Ku.) W przepełnionej sali Domu remu na imię Willi. A poprzednie zeznania

Żołnierza zaczęła się w dniu wczorajszym j swoje przed organami Śledczymi władz Bez Śmiercią1 o godz. 10-ej rano rozprawa przeciwko Pau- j( pieczeń&twa w Katowicach, gdzie został u-

lowi Hoffmanowi. Nawet sala Domu Żoi- | jęty, tak jak potem w trybie śledztw* — niera# okazała się za mała, aby zmieść id j w yjaśnia tym, że go wówczas... żl» zroan- wszystklcn, Którzy obcięliby być świadkami miano. Nie przyznaje się więc do tego, co

procesu. V| w śledztwie zeznał, a mianowicie;

Publiczność składa się z oficerów i tał- f , Z zawodu jestem pielęgniarzom. Za

niemieckiej". Po takim wyjaśnieniu spokoj­

nie zapalił papierosa i puścił w ruch swój

„termometr" — jak nazywano jego grubą pałkę — którą bił ludzi do rneprzy tenmości.

Niejednokrotnie byłem świadkiem, jak Hoff man zabijał człowieka dwukrotnym uda­

wał capo Hoffman, 500 ludzi przed pewną ! rżeniem tej pałki. Pierwsze uderzenie spa-

\ ŚWIADKOWIE POZNAJ,). KATA...

Jako pierwszy zeznaje św. Artur Szwarcman. Świadek był do chwili wyzwo­

lenia Lublina więźniem na Majdanku. Zet­

knął on się tylko jeden raz ż Hoffmanem,

dało na kark — po przyjęciu przez więźnia pozycji nachylonej, do której go Hoffman zmuszał. Potem dobijał Hoffman człowieka I pałką, lub dusił go stając nogami na szyi.

I Widziałem również Hoffmana, jak dla przy­

jemności własnoręcznie wieszał wybrane o , flary.

SEKRETARZ NADZWYCZAJNY POLSKO RADZIECKIEJ KOMISJI DO BADANIA

ZBIGJDNI NIEMIECKICH Ob. Sobolewski daje w dłuższym zezna- nierzy, działaczy społecznych, prawników przynależność do partii komunistycznej zo- j 0 którym przedtem tylko słyszał, że jest t»

i z ludzi, którzy siedzieli w obozach kon- ! stałem w 19.1# roku osadzony w lagrze. : Poat-racl1 'MaidarLka-

centracyjnycn, byli obiektem działalności Z początku pracowałem przy budowie placu Pewnego dnia w lipcu 1943 roku Szwarc- taklch, jak Hoffman.. Teraz chcą być przy sportowego, później zastałem naznaczony ,man Praoował Przy robotach ziemnych i po- tym, kiedy sprawiedliwość wymierza jod- jako „capo" oddziału składającego się ze nieważ W o bardzo gorąco, zdjął koszulę.

nemu z tych dręęzyctell zasłużoną karę. j 150 kobiet, które zwoziły kamienie z jed- Hoffman, na czele kilku więźniów przecho- ni u dokładną analizę systemu niemieckiego, Warta wprowadza Hoffmana. Jest to nego miejsca na drugie. Powi.uenem był bić

mężczyzna średniego wzrostu, silnie zbudd- ; te kobiety, które nie nadążały w robocie, wany. Charakterystycznymi są stojące, zde Ja tego robić Kie mogłem. Zo.itA.em „capo- formowane uszy i tępy wyraz oczu. Jest j300 mężczyzn pracującycn przy formowa- bardzo spokojny, lecz blady jak ściana, niu cegieł. Na tym stanowisau ti i nie zo- Hoffman nosi mundur SS-owca. Zasiada 1 stałem długo — z tych samych powodów, na ławie i zaczyna obserwować pubłicz- ; Nie mogłem bić ludzi. Od tego duda musia- ność. Zbliża się do niego mecenas Kobusie- j łem sam pracować",

wicz, oświadczając mu, że będzie z urzędu prowadził obronę. Jeden z oficerów kieruje obiektyw aparatu fotograficznego na Hoff-

dził drogą, zatrzymał się i powiedział: „Co, j który miał na celu zamienić narody Europy używasz kąpieli słonecznej? No, a teraz w popiół i kości. Na podstawie mąteria- musi nastąpić prawdziwa kąpiel" — i roz- łów, znalezionych przez Komisję, można kazał więźniom wykąpać Szwarcmana j wnioskować, że Niemcy udoskonalali ! roz- w rowie od latryny! iszerzali ten system coraz bardziej. Zna-

Zeznanie Sawarcmana obala podstawę leziono np. plan, który przewidywał roz- obrony oskarżonego, jakoby nie on lecz nie- .budowę Oświęcimia dla 400 tys. więźniów, jaki Willy Hoffman byl owym katem na |n& podstawie dowodów rzeczowych, jak Majdanku, świadek Szwarcman zetknął się np. popiołu z ludzkich oiał — 1300 mfc na, ALE PRZYZWYCZAIŁ SIĘ... też z tym Willy Hoffmanem, który jednak Majdanku — 820 tys. par obuwia męż-

„Po kilku latach zostałem powołany do nigdy nie pracował na Majdanku, lecz w czyzn, kobiet i dzieci itd. itd., które u- mana, ten wkłada na głowę SS-owską czap i tadowy krematorium na Majdanku. Miałem Kriminal Poltzei. możliwiały dokładne naukowe badania, do- Kę, sądząc prawdopodobnie, że wygląda w P°d sab3 80 Iudzi rótaej narodowości. Po j Podczas zeznania świadka Sawarcmana, ! szła Komisja do rezulta, u, że na Majdan- niej lepiej. ukończeniu budowy zostałem mianowany ’ oskarżony zachowuje się bezczelnie. Kiedy 'ku wymordowano 2 miliony ludzi. Ciała zo- Sąd w składzie: przewodniczącego W t XMetem k^matm-ium. Pozostawiono mi 24 świadek otrzymuje od przewodniczącego j stały spalone, a popiół i kości użyte do pro- F-inews kiego ławników Tad Dynmwskie- ludzi do P00100^ Naszym zadaniem było zezwolenie na zwrócenie się bezpośrednio dukcji nawozów,

go i J. Szydłowskiego i prokuratora Sądu i - a palenie ludzi. Po- Hoff mami i opisuje mu w języku nie- ;

Specjalnego mgr. Kilińskiego zasiada n i | ezł tfew<1 mi to ^ udno- Nie mogłem miockim tę kąpiel w latrynie, Hoffman za- ŚWIADEK W B M ętZ N ,

podium. Oskarżony na podwyższonej ławie jnawet Patrzeć jak mordowano ludzi, lecz przeczą z gestami oburzenia i mówi na Świadek Wdzięczny poznaje Hoffmana w miejsc.:, gdzie zazwyczaj zasiada orkie- ; P<5źiUej przyzwyczaiłem się i po upływie ..Has Ist eine LUge!" — to jest kłam- z całą pewnością i opisuje niektóre wyczy- stra. Tamże” siedzą: obrońca Hoffmana z jc*terech tygodni robiłem wszystko, czego atwo. W dalszym, ciągu zarzuca świadkowi ny kata: gdy przybywał nowy transport urzędu mecenas Kobtuiewlcz, tłumacz prof. jode mnie ż^dano- Mordowałem i pal dem. że ten kłamie, że w ogóle nigdy nie był z więźniami, gestapowcy odłączali chorych Gołębiowski i pełnomocnik ob. Turkieltauba | Niejędnokrotnle musiałem kilka razy na więźniem na Majdanku. od zdrowych, przeznaczając chorych dto ko- mec. Korciak, który występuje przeciwko

Hoffmanowi z powództwem cywilnym o -symboliczną złotówkę na rzecz Polskiego

Czerwonegó"Krzyźa.

OJCIEC SIEDMIORGA DZIECI I PIELĘGNIARZ Z ZAWODU Rozprawa zaczyna się zaprzysiężeniem tłumacza i stwierdzeniem personalii oskar­

żonego. Już rfa. wstępie okazuje się, że Hoff man ułożył sobie taką obronę, na którą go stać: kłamie bezczelnie i- plącze się w tej Sieci kłamstw oświadcza, żs jest komuni­

stą i na-ż-pół Żydem a na wpół Niemcem.

Przewodniczący zapytuje o zawód oskar­

żonego. lezef krematorium na Majdanku o- świadcza, że jest z zawodu — pielęgnia­

rzem, co budzi ogromne zdziwienie wśród publiczności.

Hoffman ma siedmioro dzieci. Sześcio­

ro — to posag jego żony Anny Luise, zdo­

byty w jej pierwszym małżeństwie, a tylko jedno dziecko jest jego własne. Ma ono sześć lat. Jest to zadziwiajcy fakt, ponie­

waż Hoffman, jak zeznaje, przebywał od 1933 roku w obozach koncentracyjnych ja­

ko więzień polityczny. Prokurator Filiń- ski żąda wyjaśnienia co do wieku dziecka.

Hoffman odpowiada, że w 1934 roku i 1935 był przez krótki czas wolny. 7agadka, w taki sposób jego dziecko może teraz mieć -ześć lat, nie dr.je się w żaden sposób roz­

wiązać, pomimo, że tłumacz oskarżonego Wieka jest za dużo. Trzeba spieszyć... Hoff- ikrupulatnie rozjaśnia not}sensy. mani wszystkich .krematoriów zawiedli się

Następuje odczytanie aktu oskarżenia, w swoich obliczeniach. Za wolno zmieniali

“rokurator Sdu Specjalnego.oskarża Hoff- narody w garstkę popiołu. Nie zdążyli, 'dna o to, że: ’

zabijał, uderzając pałką, zabija!, uderzając łopatą, Zabijał, trując gazem, zabijał, paląc,, żywcem,

j zabijał, wieszając

dzień się przebierać, gdyż moje ubranie by­

ło całe zbryzgane krwią zamordowanych.

Byłem szefem grupy operacyjnej. Moim zadaniom było dbanie o ciągłe mordowa­

nie i palenie więźniów. Odbywało się to w następujący sposób: Więźniów wprowadza­

no do krematorium — wszystkich razem, mężczyzn, kobiety i dzieci. Prawie wszyscy wiedzieli poco tutaj przyszli. Kazano im się rozbierać do naga. Następnie wchodzili kolejno do pecjalnej sali, gdzfe ich roz­

strzeliwano z karabinów maszynowych.

Ludzie padali jedni na drugich, były ich stosy całe, gdyż każda taka partia skła­

dała się z kilkuset osób. Podczas ’ egzeku­

cji grało głośno radio, by zagłuszyć strza­

ły, krzyki i jęki rozstrzeliwanych. Trupy ładowano na wóz i transportowano do pie­

ca. Takich pieców tvło sześć. Każdy z nich mógł pomieścić 10 lud. Palono więc 60 ludzi na godż-r.ę. Lecz ciała kobiet szyb­

ciej się palą — na spalenie zwłok kobiety potrzeba "yUm -ć ł godziny czasu. Chcąc zwiększyć tempo palenia ciał, wkładało się do pieca trupy mężczyzn razem z kobie­

cymi — wówczas paleni'- trwało znacznie krócej".

Niemiecka kalkulacja! Godzina na znisz­

czenie istoty 'udzkiej — to za wiele. Pół

JEDEN Z GŁÓWNYCH ŚWIADKÓW OSKARŻENIA

Ob. Turkieltaub zdołał zbiec 2 listopada w przede dniu masowego rozstrzeliwania Żydów. Cała jego rodzina zginęła na Maj­

danku i w jego imieniu występuje na roz­

prawie adwokat Korciak o symboliczną zło- i tówkę na rzecz P. C. K. Świadek poznaje

e całą pewnością Hoffmana, jako szefa kre­

matorium, którego widywał często ubrane­

go w strój więzienny, lub w mundur SS- rnana. świadek pracował przy zwożeniu tru pów do - krematorium, gdzie rządził Hoff-

mory gazowej, W jednym wypadku udało się komuś z grupy chorych przedostać do grupy zdrowych. Hoffman zauważył to, wy- j ciągnął człowieka z grupy zdrowych i wtrą

■ cił go do grupy straceńców. Z 280 osób pe­

wnego zimowego dnia wyprowadzonych na podwórze, gdzie musieli parę godzin stać na mrozie, zostało przy życiu tylko 70

„LIKWIDACJA" DZIECI

świadek opisuje akcję „likwidacji" dzie­

ci. Wszystkie dzieci zoetały odłączone od matek. Przez parę dni pozostawały w od­

osobnieniu, potem zostały zagazowane i man, który wynalazł specjalną metodę wy- |spalone. Gdy jedna z matek nte chciała ^ lądowywania trupów na tempo. Jego też 1

metodą była obróbka ciał ludzkich siekierą, gdy stos tropów załadowany na żelaznych noszach, które wsadzano do pieca, był za duży. W tym wypadku odrąbywał wysta-- jące części jak nogi, głowę i ręce. Gdy za­

trudnieni przy sortowaniu trupów nie spra-

| wiali się ze swoją robotą tak, jak Hoff­

man chciał, zdarzało się, że oskarżony za­

bijał więżnip, ogłuszając go najpierw pał­

ką i dusząc potem nieprzytomnego. Oprócz tego miał stale w pogotowiu rozżarzony drut, który również służył do znęcania się

dać swego, dziecka, Hoffman brutalnie wy­

rwał je i skrwawione rA cil na auto, od­

wożące dzieci do komory gazowej.

ŚWIADEK DORA MINC

opowiada, że widziała jak Hoffman ba wił się niemowlęciem, następnie zapakował je w papier I zaniósł do pieca. Faoieważ ekonomia pieców wymrgała funkcjonowa­

nia bez przerwy, a nie zawsze starczała trupów, wyznaczono do podtrzymywania produkcji pieca „żywy ko«tjnge«S“, tzn.

wybierano stałe wśrfć? Jeszcze nie skaza- ciarakie buty, którymi kopal więźniów, mię-

godziny, ćwierć, sekunda... gdy chce się , . . _. ._. _ ,

. . . . , 6 ' ►dey innymi świadka, łamiąc mu w ten spo- zrrueść w powierzchni Europy wszystkie ‘

narody, to pół gochiny na zniszczenie czło-

nad więźniami. Hoffman nosił ciężkie nar- \nyCh na śmierć ludzi do zatrucia i spale­

nia. Z polecenia Hoffmana powieszono pe­

wną lubliniankę - więźniarkę, która pode­

szła do drutów chcąc przerzucić list na dragą stronę, świadek pokazuje zabliźnio­

ną ranę na ustach spowodowaną przez to, że Niemka wyrwała jej z uszu kolczyki.

ŚWIADEK W STROJU WIĘZIENNYM świadek Salzhendler zjawia się na sali rozpraw w stroju więziennym ł oświadcza, Kiedyś Hoffman zeznawał: „Mordowa- Hoffman odpowiedział: „To leży we krwi że ubranie to naWada tyl^0 rA wielkie uro-

m iii fi m — sn a i— n i imhib | czystości. Jeden z więźniów — opowiada

* 1. I ę. .» ja w x . j świadek — 60-letni starzec z Warszawy,

***? ' pracował zbyt wolno. Hoffman oświadczył tedy, że więzień spał. Za karę kazał go po- BEST3A HOFFMAN I ANIOŁ HOFFMAN

sób żebro.

TO LEŻY WE KRWI NIEMIECKIEJ świadek zeznaje w dalszym ciągu: Hoff­

man twierdził, że jest również więźniem,' że praaaeedł kilka oboeów. Pytano go .się więc, dlaczego sam będąc więźniem tak o- krutnle obchodzi się z więźniami. Ńa to

s t a ł

c m e n t a r z y s k i e m

2 . 0 0 0 . 0 0 0

M A I li A i\ F, K

I że znęcał się nad swoimi ofiarami, bi- - d ™ c pręścią, szpicrutą, uderzając nożem, j

Jfa zapytanie przewodniczącego, ' czy |

,-oją’. Jego treść, os.-arżony odpowiada “ i

P A M IĘ T A J M Y

w w annfe.

żyty vnle. Na zapytanie jednak, czy przy- , , ! był w latrynie kilka minut po 9-ej Hoff-

aińje f ( do winy, Hoffn- energicznie krę- | U i t

MAJDANKU

wlesić — przy apelu, by pozostali więźnio­

wie mogli się temu przyglądać. Innego i znów więźnia Hoffman w obecności świad-

ń -Iową, rzuoa się 1 odpowiada: Rozprawa trwa.

\