SEMINARIUM DOKTORANCKIE
LITERATURA A SZTUKI PIĘKNE
Prowadzący: dr hab. Justyna Bajda prof. UWr Treści :
Problematyka seminarium będzie się koncentrować wokół toposu „ut pictura poesis”, typów relacji między słowem a obrazem oraz zagadnień związanych z korespondencją sztuk, z uwzględnieniem teorii badań interdyscyplinarnych (w perspektywie badań semiotycznych i szerokim kontekście kulturowym), historii omawianych zależności oraz praktyki badawczej.
Szczegółowe treści programowe:
1. Omówienie typów relacji między słowem a obrazem w odwołaniu do teorii francuskiego semiotyka Bernarda Vouilloux:
- typy relacji „in praesentia”
- typy relacji „in absentia”
2. Omówienie przemian historycznych typów relacji między słowem a obrazem:
- zagadnienie inicjału
- zagadnienie poezji wizualnej - „słowo w obrazach”
- zdobnictwo tekstu literackiego - zagadnienie ilustracji
- współczesna książka artystyczna (typy i przykłady realizacji) 3. Wprowadzenie do pojęcia „ut pictura poesis” i korespondencji sztuk:
- pojęcie ekfrazy i jej funkcjonowanie w kontekście reprodukcji dzieła sztuki - malarskość dzieła literackiego
4. Opis i analiza przykładowych dzieł literackich w kontekście dzieł sztuki.
Szczegółowe tematy spotkań zostaną omówione podczas pierwszego spotkania.
Lektury podstawowe:
J. Bajda, „Poeci – to są słów malarze...” Typy relacji między słowem a obrazem w książkach poetyckich okresu Młodej Polski, Wrocław 2010.
E. Balcerzan, Poezja jako semiotyka sztuki, [w:] Pogranicza i korespondencje sztuk, pod red. T.
Cieślikowskiej i J. Sławińskiego, Wrocław 1980, s. 21-39.
Interakcje sztuk: literatura, malarstwo, ekfraza. Studia i szkice, pod red. D. Heck, Wrocław 2008.
Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie), pod red. S. Balbusa, A. Hejmeja, J.
Niedźwiedzia, Kraków 2004.
A. Kowalczykowa, O wzajemnym oświetlaniu się sztuk w romantyzmie, [w:] Pogranicza i korespondencje..., dz. cyt., s. 177-191.
G. E. Lessing, Laokoon czyli o granicach malarstwa i poezji, cz. I, tłum. H. Zymon-Dębicki, wstęp J.
Białostocka-Maurin, Ossolineum 1962; tu: szczególnie Wstęp, s. X-XXXIX.
Literatura a malarstwo – malarstwo a literatura. Panorama myśli polskiej XX wieku, pod red. G.
Królikiewicz i in., Kraków 2009.
Markiewicz H., Ut pictura poesis... Dzieje toposu i problemu, [w:] Tessera. Sztuka jako przedmiot badań, Kraków 1981, s. 155-183.
A. Nowakowski, Ut pictura poesis... Zarys modernistycznych dziejów toposu, „Rocznik Komisji Historycznoliterackiej” 1985 (R. XXII), s. 25-44.
J. Pelc, „Ut pictura poesis”. Między teorią a praktyką, [w:] Słowo i obraz. Materiały Sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce PAN. Nieborów 1977, Warszawa 1982, s. 49-72.
M. Praz, Mnemozyne. Rzecz o powinowactwie literatury i sztuk plastycznych, tłum. W. Jekiel, Warszawa 1981.
Ut pictura poesis, pod red. M. Skwary i S. Wysłouch, Gdańsk 2006.
S. Wysłouch, Literatura a sztuki wizualne, Warszawa 1994.
S. Wysłouch, Literatura i semiotyka, Warszawa 2001.
Zagadnienia oraz literatura do przygotowania będą podawane z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem.
Zestawienie tekstów źródłowych i opracowań niezbędnych do przygotowania prezentacji indywidualnych należy do słuchacza seminarium.
Warunki zaliczenia:
Zaliczenie na ocenę na podstawie:
- indywidualnej prezentacji określonego i zaakceptowanego przez prowadzącego wcześniej tematu, - udziału w dyskusji podczas seminarium na temat prezentacji innych uczestników zajęć,
- udziału w dyskusji wokół tematu związanego z programem zajęć.
