1
SPIS ZAWARTOŚĆ TECZKI
I./l. Relacja J L 9 5 . / 1 - 3
I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora^/ 3 <5 / I - ' ^3 I./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora *—
II.-Materiały uzupełniające relację----
III./l. Materiały dotyczące rodziny relatora -—
III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 _____ -
III./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) — — III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 --- -
III./5. Inne ~ — IV. Korespondencja
4) ...A .... . A ...
4i) fL ^ ,. A
V. Nazwiskowe karty informacyjne
VI. Fotografie oUk cuu ZhnM) omĄU
2
3
Addendum do Curriculum Yitae
I. Nazwisko, imiona, pseudonim y, data i m iejsce urodzenia jak p o d a n e w Curriculum Vitae, str. 1.
Rodzice: Ojciec: Teofil Iwański, ur. 18 7 9 w ieś Długosiodło, Ostrów
Mazowiecka, zm arł w Toruniu 1954. Matka: Anna Maria n-će Babiarz ur. 1884, Łańcut. Zmarła w Toruniu 19 4 3 na skutek w arunków w ojennych. Poniew aż o boje rodzice zmarli dalszy ch informacji m o g ą p o d a ć żyjące 2 córki i syn.
II. W ykształcenie jak p o d an e w Curriculum Vitae. Jako oficer
zaw odow y t.zn. Służby Stałej, pełna dokum entacja była w Ministerstwie Spraw W ojskowych, w etatach jed n o stek w ojskow ych i w ew idencji niem ieckich o b o zó w oficerów-jeńców w ojennych, w y k azan e rów nież w Curriculum Vitae.
Dodatkowo: Str. 140, Księgi Pam iątkow ej w ydanej drukiem w Londynie podaje:
“Iwański Eugeniusz, Bronisław - d o w ó d c a 2 kom p. 3 7 p.p."
Kilkakrotnie w ym ieniony w k siążce P. A Kukuły "Piechurzy Kutnowskiego Pułku*, jak i w niektórych publikacjach niemieckich.
Księga M iędzynarodow ego C zerw onego Krzyża rów nież rejestruje jako oficera jeń ca w ojennego. Kopia w Instytucie Sikorskiego w Londynie. Kopia dyplom u (patentu) prom ocji na oficera z a w o d o w eg o vide Załącznik l .
III. Udział w operacjach 1939r. jak p o d a n e w Curriculum Vitae, t.zn. od mobilizacji alarm ow ej w m arcu 3 9 r. jako d o w ó d ca kompanii, a w bitwie nad Bzurą d o w ó d ca batalionu. Ranny w drugiej bitwie n a d Bzurą d o staje się do niewoli niemieckiej, Świadkowie: S zef w łasnej kom panii St. Sierżant W. Rajko i ppłk S. Kurcz, d-ca pułku jak i jed n o stk a niem ieckiej 19 DP meldują- poległ na polu walki (‘im Krieg gefallen*).
Bitwa n ad Bzurą była jed y n ą bitw ą w kam panii w rześniow ej w której brały udział 2 polskie arm ie i 2 arm ie niem ieckie w raz z flotą pow ietrzną (Luftflotte) t.zn. d uże jednostki. Była to bitwa przeciw natarcia w kierunku na Łódź.
Umożliwiła oddziałom polskim przebicie się d o P u szczy Kam pinoskiej i W arszawy.
Pobyt w niewoli niem ieckiej w o b o z ac h oficerskich p o d rejestracją Kr. gef.
Offz. Lag. HA (Nr 875). Niemiecki zn aczek to żsam o ścio w y (blaszka m etalow a) i polski (również blaszka) w posiadaniu w łasnym .
Dow ód "zabity na polu bitwy* potw ierdzony p rzez n a o czn e g o św iadka, st.
sierż. Rajko datow any 14.3.40-w załączniku 2.
Odbitka niemieckiej to żsam o ści Załącznik 3. O św iadczenie niem ieckiego K om endanta o b o zu (Oflag HA) w y d an e na żądanie w ładz cywilnych (Gestapo)- Załącznik 4, potw ierdza niem ożliw ość zwolnienia z o b o zu jenieckiego.
-1 -
4
IV. W obozach jeńców wojennych były c zę sto sto so w an e represje, przew ażnie po ucieczkach z o b o z ó w i rów nież w związku z sytuacją na
frontach, istniała propozycja Himmlera pozbaw ienia "statusu jeń ca w ojennego"
oficerów polskich i przekazania d o o b o z ó w koncentracyjnych. Nie d o sz ło d o skutku z p o w o d ó w dyplom atycznych i rozw oju w ypadkó w w ojennych.
Po inwazji w 1944r. Niemcy mieli n a s zakuć "w łańcuchy* za sa b o ta ż e etc.
Prawie p rze z całą niew olę brałem udział w tajnym nauczaniu, p o m o cy krew nym w kraju (przesyłka niem ieckich pieniędzy} i kontaktach w o b o zac h koncentracyjnych K. L. Auschwitz, G usen O b erdonau i innych.
Matka zm arła w 19 4 3 na skutek głodu i w ycieńczenia. Ojciec był
prześladow any. Kilku kolegów zginęło p o d c z a s ucieczek z O bozów . Między innymi: Żytnicki Stefan, zastrzelony 18 0 m "za drutami" oflagu. Iwański
Franciszek E dw ard zginął w o bozie G ro ss Born, rów nież przy próbie ucieczki (nie krewny). W ymieniłem tylko kilku. Było ich o wiele więcej, zależnie o d obozu.
V. I Działalność konspiracyjna jest p o św iad czo n a w raz z p seudonim am i przez D ow ódcę Żandarmerii, kpt. dr W. W ierzbickiego, Załącznik 5.
Rów nież legitymacja Związku b. Jeń có w W ojennych z Niewoli Niemieckiej nr. 21, potw ierdza udział w Polskiej Tajnej Organizacji W ojskow ej (Załącznik 6) i Tajnym Nauczaniu. Kopia listu o b o zu K. L. Auschwitz p o d aje kontakty
konspiracyjne (zaszyfrow ane) z tym o b o zem . Załącznik 7. D alszy kontakt konspiracyjny był utrzym yw any z K. L. G usen w przygotow aniu w spólnej akcji bojow ej w w ypadku nagłego likwidowania i zabijania jeń có w w obozach.
Załącznik 8.
V. 2 Akcje konspiracyjne zaczęły się już jesienią 1939r. w Oflag HA, Prenzlau, gdzie głów nym zad an iem było ustanow ienie kontaktów p o z a o b o z e m z polskimi robotnikam i i niemieckimi sym patykam i, przew ażnie kom unistam i w rogo ustosunkow anym i d o reżim u hitlerowskiego. Dalej, o b serw acja
niem ieckiego w yw iadu "Abwehr" op eru jąceg o w o b o zie i oficjalnego tłum acza dla K om endanta niem ieckiego, Dr. Wirth Sonderfuhrera, m ów iącego p o polsku.
V. 3 Form alne zorganizow anie kom órek konspiracyjnych p rzez K om endę Główną AK nastąpiło w połow ie 1940r. p o d p se u d o n im em "Iko".
Z adaniem było inform ow anie o akcji podziem ia w kraju, przygotow anie jeńcó w d o odtw orzenia sił zbrojnych, sam oobrony, w ykorzystanie
szereg o w y ch przebyw ających p o za obozam i i robotników d o dywersji.
Oflagi były nazy w an e "kurnikami'', a stalagi "gołębnikami". Ł ączność m iędzy KG AK i "kurnikami" utrzym yw ała m łoda pani o pseu donim ie "Anka",
"Basia", lub "Jacek".
Głównym zajęciem m oim po naw iązaniu kontaktu z KG AK było
-2 -
5
przekazyw anie w iadom ości i inform ow anie kolegów o sytuacjach na frontach.
Dzięki znajom ości języka niem ieckiego inform acje były otrzym yw ane również z kontaktów p o z a obozem , z niem ieckiego radia i tajnych odbiorników.
W N eubrandenburgu, oflag II/E/K utrzym yw ałem tajne kontakty z
szpitalem jenieckim, gdzie byli leczeni angielscy lotnicy zestrzeleni w czasie nalotów na Niemcy. W pobliżu znajdow ał się o b ó z jericów rosyjskich, około 60000. Wielu z nich zm arło na skutek głodu, ch o ró b i złego traktowania.
Umierali "jak muchy".
P od p o z o re m w ykładów filozoficznych p rzekazyw ałem kolegom w
ob o zach w iadom ości z kraju, d o sta rcza n e kom órką k o resp o n d en cy jn ą przez
*Iko* szyfrem .
S tarszym Obozu, Oflag HE, N eubrandenburg i k o m en d an tem
konspiracyjnym był płk. dypl. dr. Ignacy Izdebski. Po połączeniu o b o z ó w w styczniu 1944r. w Oflag IID G ross Born, KG AK m ianow ała k o m en d an tem konspiracyjnym płk. dypl. Witolda J. Dzierżykraj-Morawskiego (były attache w ojskow y w Berlinie), a jego z a stę p c ą płk. dypl. Ignacego Izdebskiego. S zefem sztabu był ppłk. dypl. Stefan M ossor, a p o jeg o rezygnacji ppłk. dypl. A leksander Aleksandrowicz.
Organizacja oddziałów konspiracyjnych była oparta o bataliony:
“A“szturm owy; *B"-również szturm ow y. P oza tym były grupy: lotnicza, łączności, sa p e ró w i artylerii. D ow ódcy tych oddziałów byli p rzew ażnie z danej broni. np.
batalion "A"- mjr. dypl. O. Dunin Borkowski.
Przyjęto z a s a d ę sy stem u piątkow ego i pseudonim y, które w o bozie były m ało używ ane. To w przew idyw aniu akcji na zew nątrz. Stany kom panii
w ynosiły około 180 żołnierzy, plutonów około 60.
Zadania były następujące: o b serw acja załóg niemieckich, ich uzbrojenie, posterunki, m agazyny i patrole. Dalej: przygotow ania p rzejść p rzez druty
(saperzy), przejścia do działań bojow ych, ucieczek w razie bo m b ard o w an ia lub likwidacji o b o zu p rze z Niemców., o p anow an ie paniki w śró d
niew tajem niczonych, przygotow ania d o odbioru zrzutów broni lub żołnierzy, studiow anie okolicznego terenu, a zw łaszcza k o szar niemieckich, odległych o około 4 km.
Kontakty m iędzy oflagami i batalionem “Odra* utrzym yw ałem ja i kilku
kolegów znających d o b rze język niemiecki. *Odra" była IV oddziałem — ' b yd g osk iego Okręgu AK "Reich* i m iała sym bol "T103T "Odra" przeprow adzała dyw ersję na Pom orzu i pom agała zbiegłym z o b o z ó w lub przym u so w ym
robotnikom. N aszym zadan iem było w ziąć udział czynny w ruchu zbrojnym lub pow staniu w okolicach. W organizacji ‘Odra" byli agenci lub konfidenci G estapo, jak rów nież Niemcy pracujący dla nas: Feldfebel Heim.
Konspiracją i przygotow aniam i d o zbrojnej akcji kierował płk. dypl. W.
>/ Morawski w raz w łączności z "Odrą" i zbrojnym podziem iem w kraju. Na skutek v/ zdrady przez ag en ta G estapo (W. Św iętochow ski) on i inni oficerowie
-3 -
6
podejrzani o kontakty (Żywirski, Kreutzinger, W andycz, Paprzycki) z Batalionu
"Odra* zostali aresztow ani.
V.4 Moja osobista służba jako oficera zaw o d o w eg o była kontynuow ana przez cały pobyt w o b o z ac h w tajnym nauczaniu, przeszkoleniach, w yższych kursach naukow otechnicznych. A dresy konspiracyjne były utrzym yw ane przez kom órki łącznikow e z krajem i kontakty p o z a ob ozow e, p rzew ażnie z e szpitalami jenieckimi różnych narodow ości.
O dznaczenia i a w a n se jak p o d a n e w Curriculum Vitae.
V. 5 Aresztowania grupy dowódców konspiracyjnych (płk. dypl. Morawski i inni) jak p o d a n e wyżej.
Po pozbaw ieniu ich (5) statusu jeń ca w ojennego, w ięzieniach i torturach, przeniesieni do K. L. M authausen, Politische Abteilung. W listopadzie 1944r.
zostali straceni tam i spaleni w krem atorium obozow ym .
Po tych w ydarzeniach, a zw łaszcza p o pow staniu w arszaw sk im i przybyciu p o d koniec października transportu 3 5 0 oficerów (z pow stania) i ogólnej sytuacji w ojennej n a sz a konspiracja uległa reorganizacji i istniała d o ewakuacji o b o zu 18 stycznia 1945r."Odra" p rzestała istnieć. Kontakty z "Iko"
również, c h o ć łączniczka "Anka" p o powstaniu, ranna, dostała się d o Krakowa, gdzie uruchomiła centralę. Łączności już nie mieliśmy.
O dtąd podlegaliśm y rozkazom n aczeln eg o w o d z a na Zachodzie. Nadal jednak brałem udział w organizow aniu grup bojow ych, ogłaszaniu
kom unikatów z odbiorników radiowych, które nadal pracow ały.
W c za sie m arszu ew akuacyjnego na zac h ó d trw ającego p o n a d 2 m iesiące, w zimie, od 18. i .45 do 28.3.45 brałem udział w sa b o ta ż ac h gospodarki
niemieckiej. Możliwe to było n a skutek rozluźnienia dyscypliny niemieckiej eskorty i zbliżającego się frontu rosyjskiego.
S ab o taże obejm ow ały kradzież żyw ności, niszczenie sprzętu w ojskow ego, n iestrzeżo n eg o w ó w c z a s należycie, n.p. w R o se n h a g en i
Wulkenzin zniszczyliśm y kilka sam olotów m yśliwskich "M esserschmitt 109":
zaparkow anych na pobliskim lotnisku z p o w o d u braku paliwa. Akcje takie były p rzep ro w ad zan e w spólnie z Polakam i "na okolicznych robotach
przym usowych". Inną akcją było zniszczenie s p rzętu przeciw lotniczego n p . w Lu b b en d o rf w czasie d zienneg o nalótuTDombówców am erykańskich i p o w sta ł
S ab o taże w ojenne były k arane na m iejscu przez rozstrzelanie lub
w ieszanie na ulicznych lam pach, nie w yłączając Niem ców cywilnych., czy w m undurach, a naw et niem ieckich oficerów np. w G rabnitz.
C zęsto byliśm y ostrzeliwani p rzez rosyjskie MIGi lub artylerię pobliskiego frontu. Niemieckie oddziały frontow e zm u szały n a s d o doraźnej pom ocy, np.
w yciąganie p o jazd ó w ze śniegu w Kurów bei Stettin lub pchanie zam arzniętych
-4 -
7
/ ( l / f motorów. W m arszu ew akuacyjnym spotykaliśm y Polaków,
różnonarodow ościow e kolum ny w ięźniów o b o z ó w koncentracyjnych włącznie z kobietami.
Ucieczki i ich próby rów nież jak wyżej, głównie w N eubrandenburg i G ross Born. Brałem w nich czynny udział. S z e re g kolegów zginęło p o d c z a s tych
ucieczek. S am byłem dyscyplinarnie karany a re sz te m za posiadanie nielegalnych dokum entów i ubrania cywilnego.
VI. Członkowie rodziny. Siostra A nastazja utrzym yw ała kontakt z angielskimi jeńcam i w ojennym i w Toruniu i p o m ag ała im p rzez cały c z a s pobytu ich w obozie. Pom agała mi rów nież w m oich obozach. Utrzymywała kontakt z o so b am i w Toruniu, które miały pow iązania konspiracyjne. Ojciec był p rześlad ow an y p rze z lokalnych Niemców. Brat Emilian jako m łody chłopak był wyw ieziony na p rzy m u so w e roboty rolnicze d o Niemiec. Obie siostry,
A nastazja i Anna Maria jako nieletnie dziew czynki z m u sz o n e zostały d o prac fortyfikacyjnych, co zrujnow ało ich zdrowie.
VII. Okres pookupacyjny. Jak p o d ałem w Curriculum Vitae po uwolnieniu z ob ozu jeniecko-koncentracyjnego p rzez 2 Armię Brytyjską (marsz.
Montgomery) praco w ałem p rzez 5 lat ( 19 4 5 50) jako oficer łącznikow y i
członek R ządu w o jskow ego (Military G overnm ent) oraz Komisji Kontrolnej na Niemcy i Austrię BAOR- CCG (BE) w strefie okupacyjnej brytyjskiej.
W c zasie tej pracy, czę sto p o m ag a łem licznym Polakom w o b o z ac h DP.s.
W sp raw ach organizacyjnych, o sob istych i krym inalnych głów nym m oim zadaniem było b ad an ie niem ieckich p rz e stę p c ó w w ojennych (denacyfikacja) i udział w konferencjach z oficerami rosyjskimi, ich strefy okupacyjnej w Berlinie, Hamburgu, Helmstedt, B raunschw eig i innych m iejscow ościach. Rów nież
pośrednictw o i p o m o c językow o-m erytoryczna okupacyjnym jedn o stk o m brytyjskiej Armii- BAOR.
Od 1950r. przeniesiony d o Anglii, ukończyłem City of L ondon College z dyplom am i jako p e łn e studia. Po otrzym aniu pracy na Kolejach Brytyjskich (British Railways) p raco w ałem d o em erytury w 1980r. jako finansow y
"assistant" w głów nej dyrekcji- Kings Cross.
Po em eryturze nadal pracuję sp o łeczn ie d o dziś, jak p o d a n e w Curriculum Vitae.
VIII. Dokumentacja (fotokopie):
1. Patent (Dyplom) oficerski nadany przez Prezydenta RP.
2. List naocznego świadka z 14.3.1940r. o śmierci na polu bitwy.
3. Fotografia ewidencyjna, niemiecka z Oflag HA.
4\J Niemieckie poświadczenie z Oflag HA.
5. Zaświadczenie Dowódcy Żandarmerii.
-5 -
8
6. Legitymacja Związku b. Jeńców Wojennych. H
7. K.L. Auschwitz korespondencja konspiracyjna.
8. K.L. Gusen korespondencja konspiracyjna.
9. Zdjęcie oficerskie po promocji.
10. Stwierdzenie Dowódcy Pułku z Ośrodka PWX 11. Awans na majora.
12. Angielskie zaświadczenie 30 korpusu BAOR.
13. List Konsula Generalnego RP o dekoracji przez Ambasadora RP Krzyżami AK, Oświęcimskim etc. nadanymi przez prezydenta RP za działalność konspiracyjną.
14. Wyciąg z listy b. Jeńców Wojennych- Brytyjskiego Czerwonego Krzyża.
D alsze dokum enty m ogą b y ć d o sta rcz o n e na żądanie.
Maj 1996r.
-6 -
9
P ynęło dnia ^ • _ ? ' ^ C
! ...
C U R R IC U L U M Y IT A E
E ugeniusz, Bronisław IW AŃSKI major służby stałej W ojska Polskiego w stanie spoczynku,ur.8 października 1914r. Skawa/Rabka , pow. M yślinice, woj. Krakowskie (w ówczas Galicja, część imperium A ustro-W ęgierskiego).
Pseudonim y : "CIERŃ", "JANOWSKI", "GEN", "IRVING".
Odznaczenia: - Polskie : Krzyże: M edale:
1. Kampanii W rześniowej 1. W ojska P olskiego
2. A.K . 2. W ojny O bronnej
3. Oświęcim ski
4. Zasługi - Złoty i Srebrny
Brytyjskie:
39/45 Star, Germ any Star, D efen ce Medal; 39/45 War M edal.
W roku 1933 kończy 8-letnie gimnazjum klasyczne w Toruniu św iadectw em maturalnym z w yróżnieniem .
Po maturze studiuje w W yższej Szkole Nauk Politycznych w W arszawie.
1934r. po egzam inie konkurencyjnym przyjęty do Szkoły O ficerskiej, t.zn. Szkoły Podchorążych Piechoty z kursem Unitarnym w R óżan ie nad Narwią i w K om orow ie/O strów M azowiecka.
T rzyletnią Szkołę O ficerską kończy w 1937r. z P atentem (D y p lo m em ) i nominacją na oficera służby stałej (zaw odow ego) przez prezydenta R .P. Ignacego M ościckiego.
W tej samej Szkole Oficerskiej kończy kursy: spadochronow y (z d esan tem ), narciarski (instruktor) i szybowcowy.
Po nominacji oficerskiej zostaje przydzielony do 37 Ł ęczyck iego p.p. im. ks. Józefa Poniatow skiego w Kutnie (26 D P .).
W zim ie 1938r. bierze udział z odwodu N a czeln eg o W odza w specjalnej operacji na pełnym etacie wojennym m iędzy Stanisław owem a Kołom yją.
W marcu 1939r. jako dow ódca bojowy 2-giej kom panii ps "Brzoza", 37 p.p. z całą 26 DP.
zostaje przeniesiony w m obilizacji alarmowej, na pełnym eta cie wojennym na zachodnią granicę w rejon Wągrovfia i Żnina.
W składzie Arm ii "Pomorze" kontynuuje w yznaczone operacje w ojskow e.
<££>De wybuchu wojny 1.9.39r. godz. 4.45 bierze udział w e wszystkich operacjach wojennych od zachodniej granicy do bitwy nad Bzurą jako bojowy d ow ód ca kom panii i batalionu.
W dwukrotnych przeciwnatarciach na pozycje n iem ieck ie 1 D yw .P anc.N iem . i 19 D.P.
N iem . m iędzy Ł ow iczem a Sochaczew em w ogólnym kierunku na Ł ód ź zostaje ranny nad Bzurą w w alce na bagnety pod K ozłow em Szlacheckim .
Ranny dostaje się do niew oli niem ieckiej (19 D P .n iem .), honorow any przez N iem ców za bohaterską w alkę (mjr niem .G rube).
Bitwa nad Bzurą m iędzy 2-m a armiami polskim i i 2-m a arm iam i niem ieckim i, wraz z flotą powietrzną (Luftflotte) um ożliwia przebicie się resztek polskich oddziałów do Puszczy Kampinowskiej i Warszawy.
10
M eldowany przez naocznych świadków, w łącznie z szefem w łasnej kom panii st.sierż.W . Rajko w W arszawie, jako poległy nad Bzurą.
Na skutek pom ieszania dokum entów z zabitym nad Bzurą kapralem pocztu d-cy kom panii, m eldow any przez N iem ców do C zerw on ego Krzyża "zabity na Bzura" (Im Krieg gefallen).
W niew oli niem ieckiej przebywa w obozach oficerów jeń ców wojennych Offlag: Sagan, Prenzlau, Neubrandenburg, Colditz, Gross Born i Sanbostel (w łącznie z ob ozem koncentracyjnym), N r.ew. niem . O fflag IIA, 875.
Podejrzany przez gestapo o udział w zw alczaniu dywersji n iem ieckiej m iędzy Inowrocławiem a Bydgoszczą (Brom berg Blut Sontag) nie zostaje rozszyfrowany.
G estapo przyjęło w ersję świadków o śm ierci na polu bitwy.
W niew oli (O fflagach) bierze udział w tajnym nauczaniu i tajnej organizacji wojskowej -
"Odrą1!,- T.103 i ucieczkach z niew oli (G estap o Suchliste Nr 9 ~ - list gończy Nr 9)7
Grupa oficerów kolegów z tajnej organizacji wojskow ej z d-cą płk pypl.(gen.) W.J.
^Morawskim zdradzeni, zginęli w Mauthausen K.Z.
R ów nież szereg k olegów zginęło w ucieczkach z ob ozów , w łącznie z im iennikiem (nie krewny) Fr. Edward Iwański (G ross Born).
W kwietniu 1943r. OKW W ehrm acht w yznaczyło delegację oficerów z kilku oflagów i przetransportowało sam olotem (JU .52) via Berlin, W arszawa, Sm oleńsk do Katynia(odkopanych grobów ).
Wśród delegacji z m ojego obozu O fflag IIE N eubrandenburg byli 2-aj m oi koledzy : ppłk dypl.(gen.) S. M ossor i kpt St. Cylkowski.
Po pow rocie z Katynia ppłk dypl. M ossor złożył raport o m ordzie, jako naoczny świadek. T en raport dotarł parę m iesięcy później do Londynu.
Zatem już w kwietniu 1943r. znałem prawdę o Katyniu z ust kolegów , naocznych świadków.
Zim ą 1945r. (styczeń-m arzec) przeżywa 2-wu m iesięczny marsz ewakuacyjny, ok oło 1000 km. od G ross Born do Sandbostel k oło B rem en, m iędzy cofającym i się armiami niem ieckim i, a nacierającym i armiami rosyjskimi.
Pod koniec kwietnia tego roku zostaje uw olniony z n iew oli przez G w ardię G renadierów II Armii Bryt., marsz. M ontgom ery.
W krótce po zw olnieniu zostaje przyjęty jako oficer łącznikowy i d o specjalnych zleceń , przez 30 Korpus Bryt. Arm ii Okupacyjnej (B A O R ).
Jako oficer i członek Rządu W ojskow ego (M ilitary G overnm ent B A O R ) i Komisji Kontrolnej na N iem cy i Austrię (C C G .B E ), bierze udział w konferencjach i spotkaniach z oficeram i strefy okupacyjnej rosyjskiej na linii demarkacyjnej jak i w Berlinie, Hamburgu, H elm stedt etc. do 1950r.
W tym samym czasie, również jako d elegat R ządu W ojskow ego bierze udział w denacyfikacji przestępców wojennych, a jako obserw ator w procesie załogi niem ieckich łodzi podwodnych w Hamburgu (Curio H aus).
N a skutek zm ian politycznych w N iem czech i dem obilizacji, zostaje przeniesiony do A nglii, gdzie kończy Szkołę H andlu Z agranicznego i Adm inistracji Portowej, City o f London.
11
3 % j
Po uzyskaniu należytych dyplom ów, w łącznie z Cam bridge C ertificate in English, otrzymuje stałą pracę jako finansowy asystent K olei Bryt.(B R ), dyrekcja Kings Cross w Londynie.
Pod k on iec tego okresu pracuje również w Linii Ż eglugi, Sealink Ferries (teraz Stena Line)aż do przejścia na em eryturę w 1980r.
Jako em eryt nadal pracuje sp ołeczn ie i towarzysko do dnia dzisiejszego. G łów nie jako:
Przewodniczący Pow ierników Związku byłych Jeńców W ojennych, w Zarządach Koła SPP (Szkoły O ficerskiej), Klubu Polonia i członek Federacji K om batantów i Federacji byłych pracow ników Kolei Bryt., oraz am ator-aktor.
Posiada p ełn e uprawnienia kom batanckie w Kraju jako oficer służby stałej W ojska Polskiego w stanie spoczynku II R zeczpospolitej Polskiej.
12
13
14
15
Komanda Grupy Obozów Rozmieszczenia
I ł l i n i u l i n Znndii! n m r l l
<
O. A, P, M. Poti«rt ^amllea Centro
z a ś w i a d c z e n i e .
Nr p o d s t a w i e z e z n a ń dwśch w i a r y g o d n y c h ś w i a d k ś w, s t w i e r d z am, źe Pan P o r u c z n i k s ł u ż b y s t a ł e j E u g e n i u s z B. I w a ń s k i , b ę d ą c w n i e w o l i n i e m i e c kie,-) w O f l a g u P r e n z l a u , N r . j e n i e c k i I I A / 8 7 5 » h p p o c z ą t k u l u t e g o 1 9 4 0 . , z ł o ż y ł na r ę c e G e n e r a ł a W. B o r t n o w s k i e g o " p r z y r z e c z e n i e " i z o s t p ł p r z y
j ę t y do P o l s k i e j T a j n e j O r g a n i z a c j i W o j s k o w e j , p o d l e g a j ą c e j Rządowi P o l s k i e m u np u c h o d z s t w i e , z a p o ś r e d n i c t w e m Komendpntp "Związku Wal ki
Z b r o j n e j " .
Pan P o r . E u g e n i u s z I w a ń s k i pod p s e u d o n i m a m i : " C i e r ń " i " J a n o w s k i " , z n a j ą c y d o s k o n a l e j ę z y k n i e m i e c k i b y ł o f i c j a l n y m t ł u ma c z e m p o l s k i c h Władz Obozowych z o f i c e r a m i n i e m i e c k i c h Komend Of l a g ó w : I I A , I I E
o r a z I I JE*. Za p o ś r e d n i c t w e m p r z e k u p i o n y c h p r z e z n i e g o "Wachmnnćw"
F e l d f e b l e m Lehmke . i O b e r g e f r e i t r e m Weberem, z n a r a ż e n i e m s i ę n e o s o b i s t e ogromne n i e b c z p i e c z e ń s t w o , o d b i e r a ł i p r z e k a z y w a ł z o m i n i e ń c i e m c e n z u r y , p o c z t ę P o l s k i e g o Kont rwywi adu i Komendy Obozu o r a z z a k a z a n e j p r a s y .
W Of l a g u I I E Ne ubr ande nbur g w s p ó ł p r a c o w a ł z P ł k . d y p l . S . MosDorem i K p t . S . C y l k o w s k i m , k t ó r z y w k w i e t n i u 1 9 4 3 r . n a r o z k a z Wehrmachtu o d w i e d z i l i Katyń. W Of l a g u I1D G r o s s - B o r n w ł ą c z o n y z o s t a ł do T a j n e j Org.
A.K. "Odra" T 1 0 3 pod komendę P ł k . d y p l . W . M o r a w s k i e g o .
Tych c z y n n o ś c i z a n i e c h a ł 1 8 . 1 . 1 9 4 5 r . na s k u t e k e w a k u a c j i O f l a g u II D do S a n d b o s t e l t X
Z a ś w i a d c z e n i e wydałem na p r o ś b ę z a i n t e r s o w a n e g o do u ż y t k u P o l s k i c h Władz Woj skowych.
F o r l i , d n i a 20 l i s t o p a d a 1 9 4 7 r .
Dnwśdfca Żandar me r i i ,
D r . W ł a d y s ł a w W i e r z b i c k i K a p i t a n ż a n d .
16
17
18
R Z E C Z P O S P O L I T A P O L S K A
M IN IS T E R S T W O SPRAW W O JSK O W Y C H Stwierdzam że
Rozporządzeniem M inistra Spraw W ojskowych z dnia 1 listopada 1990 roku
p an K a p i t a n E u g e n i u s z B. IWAŃSKI został przeniesiony w stan spoczynku
awansowany do stopnia a
Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 listopada 1990 roku
MAJORA
L o n d y n , 11 listopada 1990 r.
19
20
Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej
w Londynie
Consulate General o f the R epublic o f Poland
in London
73, New Cavendish Street, London WIN 7RB, tel. 071-580 0476, fax 071-323 2320
Mr Eugeniusz IWAŃSKI 73, Natal Road
LONDON SW16 6JA
Szanowny Panie,
W dniu 19 styczn ia 1996 roku (piątek) w salach Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie (47 Portland Place, London, WI N) odbędzie się o godz. 15.30 uroczystość, podczas której Ambasador RP Dr Ryszard Stemplowski udekoruje grupę kombatantów przyznanymi im przez Prezydenta RP odznaczeniami wojskowym i.
Serdecznie zapraszam Pana - jako jedną z osób odznaczanych Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Oświęcimskim oraz Medalem "Za Udział w W ojnie Obronnej 1939" - do wzięcia udziału w tej uroczystości.
Uprzejmie proszę o listowne potwierdzenie Pańskiej obecności.
Nr Londyn, 21 grudnia 1995 r.
Z wyrazami szacunku
21
22 22 28 28
19 19 19 32 32
13
22 22
k)
23 23
25 3434
27 27
M r . J. E. H i l l s G ues t
Mrs. G. Hold en Guest
4TH BATT, T H E BUFFS, CAP. 1940 S T ALAG X X A A N D XXB (POLAND) W I D Ó W OF SGI. F . HOLDEN, R.A.
CAP. 1940. S T A L A G XXA3A, XXA BAAB 20 H E Y D F B R C C K 0/S 5 Mr. H. B. Hol 1 i n g s b e e 4TH B A T T . T H E B UFFS
Mrs. Holi in gs bee SE RVED IN FRANCE, MALTA, LFROS
Mr. Moat S T A L A G IVB
M r . W. J . Hol 1 i s Gues t
Mr'. L..W . Homa rd
Mr. A. Ho pkins Guest
M i s s H. Howes Mr. H. Howl a n d Gues t
Mr. Huggan
Mr. J.F, Hugh es G ues t
M r . A .E , Humm Guest
R.A.S.C. S E R V E D M I D D L E EAST STALAG VVA, VII IB
RAF, 49 S Q D . S T A L A G LUFT I, III, VI A N D S T A L A G 357
THE B U F F S - S T A L A G XXIA, XXIB, STAL A G V I I I B , ETC.
RED C R O S S
THE B UFFS - S E R V E D IN EUROPE S T ALAG IIB
THE BUFF S
C H E S H I R E R E G T . L A T E R R.U.R.
S E RVED IN M. EAST A N D KORLA P.G. 85 ( ITALY ) S T A L A G IVC (S U D E N T E N L A N D )
140 F I E L D R E G I . R.A.
CAP. F R A N C E 1940 VIII L A M S D O R F 31
31
‘9"
9 22
2 4 24
17
1
10 0M r . E Gues t
B. Iwański
W 7 ' s ; G u e s t Mr. H.
G u e s t
M r . D G u e s t
James
H . J a n e s
H.L. J e s i o n
5AGR H C 121 M.R .A . 30 GYSH O FLAG IIA, N O L $/b PR ENZAU N E U B R F A N D E N B U R G , G R O S S B O R N /
Mr. S.C. J o h n s o n
R.A.S.C. S E R V E D IN S I N G A P O R E CHUNKAI T O B U R M A B O R D E R
THE BUFFS. CAP, F R A N C E 1940 ST AL AG X X A (WO RK C A M P S
L O B S E N S - S O S S N O W )
THE BUFFS. S E R V F D N. A F R I C A BANGH AZI (LIB YA) BAXI, PADULA, F O N T A N E L L A T O (ITALY), M 0 0 S B U R G
(AUSTRIA)
RAF S E R V E D IN M I D D L E EAST S T A L A G IVB - IVh Mr. A. M. J o h n s t o n e 2ND B A T T . C A M E R O N H ’LA NDERS GllOSt SERVE D IN FA R EAS T . S I N G A P O K L
CHANG1, T A R J A O, C H U N K H I ,3 PAG. P
22
23
24
25
26
27
28
%
29
30
31
32
33
