MONITOR SPÓŁDZIELCZY
R o k f l.
ORGAN CENTRALNEGO ZWIĄZKU SPÓŁDZIELCZEGO
Warszawa, dnia 1 0 - 2 5 listopada 1949 r.
TREŚĆ NU M ER U : poz. 129
poz. 130 poz. 131 poz. 132 p°z. 133 poz. 134
poz. 135
poz. 136 poz. 137 Przegląd
— Okólnik Prezydium Rady M inistrów z dnia 1» października 1949 r. w sprawie wyna
grodzenia pracowników, urlopowanych do prac związkowych . y
— Zarządzenie Ministerstwa Kom unikacji z dnia 8 września 1949 *r. w sprawie doraźnych przewozów samochodowych wycieczek w ramach akcji socjalnej
— Zarządzenie Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej z d iia 10 października 1949 r w
— 1 2 obowiązku ubezpieczenia osób zatrudnionych przez spółdzielnie pracy
Uchwała Centralnego Związku Spółdzielczego z dnia 15 września 1949 r. w snrawie upowszechnienia udziału kobiet w spółdzielczości w iejskiej P
— Uchwała Zarządu Centralnego Zw iązku Spółdzielczego z dnia 14 listopada 1949 r. w 'spra
wie nadania uprawnień rewizyjnych . . . "
— Uchwala Zarządu Centralnego Zw iązku Spółdzielczego z dnia 14 "listopada 1949 r w spra-
™ SPr°at”Wai^,a P° m-: ki ' ! tekście uchwały Zarządu Centralnego Związku s W d S e l- spkłnrZ d" la \ 5 Wrzesnia. 19* 9 r - dotyczącej Warunków korzystania z dostaw i us?ug sektora prywatnego w zakresie dokonywania inwestycji oraz zawierania umów dzierżaw
nych, ogłoszonej w Monitorze Spółdzielczym z dnia 10— 25 września 1949 r. N r A 17— 18 4 Zc ze ^ ć eni94qn rakC3i Wy.dz!.a,u1. g o le n ia Centralnego Związku Spółdzielczego z dnia s p ó S c z y c h W ! PraW,e księgowania operacji na r-k u SFSK w placówkach
“ , I ’ 0W? echn^ ° Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych z d n ia ' l l listopada 1949 r.' w sprawce ubezpieczenia przewozów wycieczkowych
— Kom unikat Biura Prawnego Centralnego Związku S p ó ł d z ie l c z e j ...
ustawodawstwa ogólnego . . . . . .
6 7 7
Poz. 129.
O K Ó L N IK P R E Z Y D IU M R A D Y M IN IS TR Ó W
z dnia 19 października 1949 r.w sprawie wynagrodzenia pracowników, urlopowanych do prac związkowych.
Zarząd Centralnego Związku Spółdzielczego po- daje wszystkim organizacjom spółdzielczym do w ia
domości i zastosowania poniższy okólnik Prezydium Rady M inistrów:
P R E Z Y D IU M R A D Y M IN IS TR Ó W N r 0.III.27/23
O k ó l n i k N r 23.
Najwyższa Izba K ontroli stwierdziła, że niektó
r y pracownicy, urlopowani płatnie do prac związ- kowych, otrzym ują pełne uposażenie służbowe, a po
za tym , otrzym ują dodatkowo w takiej samej wyso
kości lub wyższej wynagrodzenie z funduszów związ
ków zawodowych. Faktycznie zatem pobierają po
dwójne wynagrodzenie za te same czynności.
W związku z powyższym, do czasu uregulowa
nia sprawy uposażenia .pracowników, urlopowanych do prac społecznych i politycznych zgodnie z art, 22 pkt. 4 ustawy z dnia 4 lutego ¿949 r. o uposażeniu pracowników państwowych i samorządowych oraz przewodniczących organów wykonawczych gmin miejskich i wiejskich (Dz. U. R. P. N r 7, poz. 39) — w porozumieniu z Centralną Radą Związków Zawo
dowych — wyjaśniam i zarządzam co następuje:
Pracownicy urlopowani płatnie do prac związ
kowych otrzym ują z funduszów Skarbu Państwa
wyłącznie uposażenie zasadnicze wraz z dodatkiem lo alnym i przejściowym dodatkiem wyrównawczym lecz bez dodatku funkcyjnego czy służbowego.
Władze służbowe, urlopując pracownika do prac związkowych niezwłocznie powiadamiają Centralną Radę Związków Zawodowych o wysokości wypłaca- nego pracov’nikowi uposażenia.
Centralna Rada Związków Zawodowych w za
leżności od powierzonego pracownikowi stanowiska zaszereguje go do odpowiedniej grupy uposażenia pracowników związkowych i wypłacać mu będzie różnicę pomiędzy uposażeniem przypadającym w Związku, a uposażeniem otrzymywanym przez pra
cownika od swej władzy służbowej.
W odniesieniu do pracowników już urlopowa
nych do prac związkowych, władze służbowe sporzą
dzą wykaz tych pracowników z uwidocznieniem w y
płacanego im w myśl niniejszego zarządzenia uposa
żenia i prześlą te wykazy do Centralnej Rady Zw iąz
ków Zawodowych w term inie do dnia 30 listopady 1949 r.
Proszę O byw ateli M in is tró w o wydanie dalszych zarządzeń w tym przedmiocie.
PREZES R A D Y M IN IS T R Ó W
(—) Józef Cyrankiewicz
M l , 2 MONITOR SPÓŁDZIELCZY Nr 21
Poz. 130.
Z A R Z Ą D Z E N IE M IN IS TE R S TW A K O M U N IK A C JI z dnia 8 września 1949 r.
w sprawie doraźnych przewozów' samochodowych wycieczek w ramach akcji socjalnej.
Zarząd Centralnego Związku Spółdzielczego, po
dając tekst zarządzenia Ministerstwa Kom unikacji—
Dep. Samochodowy, N r SO -II-22/51/49, zobowiązuje wszystkie Centrale Spółdzielni i zrzeszone w nich spółdzielnie oraz spółdzielnie zrzeszone w Centra
lach Spółdzelczo-Państwowych, do ścisłego prze
strzegania przepisów, zawartych w wymienionym
zarządzeniu. * :
Jednocześnie Zarządy C entral Spółdzielni wyda
dzą aparatowi rewizyjnem u instrukcję regulującą sposób kontroli tego zagadnienia w spółdzielniach.
„M IN IS TE R S TW O K O M U N IK A C JI D EPA R TA M EN T SAM OCHODOW Y
N r SO -II-22/51/49
Warszawa, dnia 8 września 1949.
Do
Urzędu Wojewódzkiego
W ydział Kom unikacyjny w . . . . , . . ; Zarządów M iejskich m. st. W -w y i m. Łodzi
W ydziały Komunikacyjne
Dotychczasowe spostrzeżenia co do sposobu w y
konywania doraźnych przewozów wycieczek samo
chodami w ramach akcji socjalnej wykazały:
1. niewłaściwy sposób używania samochodów oraz
2. zbyt uciążliwy try b uzyskiwania zaizwołeń na taikie przewozy.
Samochody używane są do wycieczek na zbyt dalekich odległościach, co powoduje niecelowe zuży
cie m ateriałów importowanych ( paliwo i części za
mienne) pomimo, że przewozy takie mogą być doko
nywane za pomocą kolei, która rozporządza niewy
korzystanym częstokroć taborem.
Również niewłaściwe zachowanie się uczestni
ków wycieczki doprowadziło do nieszczęśliwych w y
padków. Uzyskiwanie zezwoleń na wykonanie przewozu pracowników powoduje w praktyce nie
jednokrotnie duże trudności.
Z tych względów oraz mając na celu koniecz
ność poparcia wycieczek samochodowych w ramach akcji socjalnej, a jednocześnie zapewnienie bezpie
czeństwa jadącym, Ministerstwo Kom unikacji za aprobatą Prezydium Rady M inistrów — ustala na
stępujące zasady, jakie należy przestrzegać przy or
ganizowaniu wycieczek samochodami w ramach akcji socjalnej.
1. W okresie od 1 m aja do 1 listopada mogą być dokonywane przez zakłady pracy przewozy pra
cowników autobusami lub własnymi samocho
dami ciężarowymi.
2. Każdy przewóz, o którym mowa w pkcie 1, mo
że się odbyć jedynie z upoważnienia i na odpo
wiedzialność kierownika Zakładu pracy.
3. Długość trasy ( w jedną stronę) — licząc od za
kładu pracy — nie może przekraczać 75 km.
W wyjątkowych przypadkach można określony wyżej promień wyjazdu przekroczyć, ale tylko za zezwoleniem pisemnym Ob. Wojewody.
4. Żaden przewóz pracowników nie może być do
konany bez uprzedniego ubezpieczenia od od
powiedzialności cyw ilnej w razie nieszczęśliwe
go wypadku samochodowego.
5. Do przewozu osób mogą być użyte tylko takie samochody, których stan techniczny nie budzi żadnych zastrzeżeń (§§ 6, 9 i 10 rozporządzenia z dn. 27.10 1937 r. o ruchu pojazdów mechanicz
nych: Dz. U. R. P. N r 85 poz. 616). Przyczepy mogą być użyte tylko w razie posiadania hamul
ców, uruchamianych bezpośrednio przez kię-- rowcę, oraz posiadać urządzenie hamujące przy
czepy w razie odczepienia się je j od pojazdu ciągnącego.
6. Ponadto samochód ciężarowy, którym ma być przewieziona wycieczka, powinien być dostoso
wany do przewozu osób w sposób podany w załączniku. Za należyte przygotowanie samo
chodu do przewozu osób i za stan techniczny sa
mochodu odpowiada kierow nik transport!* (ga
rażu), bądź też inny pracownik, wyznaczony przez kierow nika zakładu, a posiadający odpo
wiednie przygotowanie techniczne. Pracownik taki podpisuje protokół przeglądu samochodu (pkt 7) jako „odpowiedzialny za przygotowanie samochodu do drogi“.
7. Przed każdym użyciem samochodu do przewozu wycieczki, kierow nik transportu (garażu) zakła
du pracy powinien dokonać przeglądu technicz
nego samochodu. Przegląd taki powinien być dokonany przy udziale 2 przedstawicieli czynni
ka społecznego (Zw iązku zawodowego, rady za
kładowej oraz porządkowego .wycieczki (pkt 10)..
Z przeglądu należy sporządzić pisemny protokół.
8. Kierowcą samochodu może być jedynie pracow
n ik zakładu, który posiada pozwolenie ną pro
wadzenie pojazdów mechanicznych kategorii I (obowiązuje to bezwzględnie przy autobusach i samochodach z przyczepą) lub kategorii I I (do
tychczasowe koloru czerwonego) oraz posiada conajmniej 2-letnią nieprzerwaną praktykę jako czynny kierowca. Odpowiada za to kierow nik zakładu (pkt 2).
9. Kierowca wyznaczony do przewozu pracowni
ków powinien być przed każdym przewozem wycieczki uprzedzony przez kierownika zakła
du, że:
a) użycie alkoholu jest bezwzględnie zakazane, b) szybkość samochodu nie może przekraczać
35 km/godz., a w miejscowościach zaludnio
nych — 25 km/godz.
c) przeładowanie samochodu oraz stanie w sa
mochodzie jest zakazane.
10. Na każdym samochodzie powinien być wyzna
czony przez kierownika zakładu jeden z uczest
ników wycieczki odpowiedzialny za należyte za
chowanie się jadących i bezpieczeństwo przewo
zu (porządkowy).
Porządkowy powinien posiadać imienną li
stę uczestników wycieczki, jadących na samo
chodzie i okazywać ją na każde żądanie organów
beznieczeństwa publicznego i kontroli drogowej.
N r 21 — 22
M O NÍTO H SPÓŁDZIELCZY
—r r r r r r r ^r.' — .. ______ • str. a
11- Do karty kontroli pracy samochodu użytego do przewozu wycieczki należy wpisać w rubryce
„uwagi jadącego, cel jazdy“:
a) nazwisko i imię kierownika zakładu (pkt 2), b) nazwisko i imię pracownika odpowiedzialne
go za przygotowanie techniczne samochodu do drogi (pkt 6) oraz porządkowego (p. 10), c) miejscowość docelową wycieczki i odległość
jej od zakładu pracy (obliczaną w km), d) N r polisy ubezpieczeniowej PZUW i ’ datę
ubezpieczenia,
e) dopuszczalną ilość miejsc ustaloną według zasad określonych w pkcie 6 załączonych
„warunków , jakim powinny odpowiadać samochody ciężarowe do przewozu wycie
czek,
f) wyraźny napis „przewóz w ramach akcji so
cjalnej“.
12. Ministerstwo Kom unikacji zaznacza że jedno
cześnie występuje do Komendy Głównej M. O.
o kontrolę sposobu wykonania niniejszej in
strukcji. Nadto kontrolę sprawować będą kon
trolerzy ruchu drogowego Urzędów Wojewódz
kich oraz Zarządów Miejskich w m. st. Warsza
w ę i w m. Łodzi,
Ministerstwo Komunikacji zaznacza w końcu, że wobec uregulowania niniejszą instrukcją zasad prze
wozu wycieczek w ramach akcji socjalnej, do takich przewozów nie mają zastosowania zasady ustalone dla przewozów doraźnych w pismach okólnych M in i
sterstwa N r Sm O-II-22/51/49 z dnia 15 kwietnia 1949 r. i z dnia 25 maja 1949 r.
W arunki jakim powinny odpowiadać samochody ciężarowe używane do przewozu wycieczek oraz sposób obliczania ilości miejsc dla przewożonych
osób.
1. Ław ki można umieścić wzdłuż lub w poprzek skrzyni wozu pod warunkiem, że:
a) będą umocowane do skrzyni wozu tak, aby w czasie wstrząsu ew. gwałtownego zahamo
wania wozu nie przesuwały się,
b) będą podparte od spodu celem zabezpiecze
nia przed złamaniem,
c) ław ki umieszczone wzdłuż boku skrzyni po- winny posiadać oparcie wysokie conajmniej 40 cm.
2. Szerokość ław ki powinna wynosić conajmniej I 30 cm., odległość pomiędzy ławkam i 30 cm, dłu- |
gość ławki (miejsca) na jedną osobę 40 cm, przy czym w przypadku umieszczenia ław ki wszerz skrzyni odległość pierwszej ław ki od tylnej kla
py skrzyni, powinna wynosić conajmniej 30 cm.
3. Boki skrzyni należy zabezpieczyć przed rozchy- lanem się i ewentualnym spadaniem ławek. ' 4. T ył skrzyni powinien być dobrze zamykany w
sposob wykluczający otwarcie się klapy w cza
sie jazdy.
5. Samochód powinien być zaopatrzony w odejmo
waną drabinkę, zabezpieczoną przed obsuwa
niem się w czasie korzystania z niej.
6. Po przestrzennym określeniu ilości miejsc dla .jadących, należy obliczyć całkowity ich ciężar przyjmując 75 kg na jedną osobę, w przypadku przekroczenia przepisowego obciążenia wozu należy ilość miesc odpowiednio zmniejszyć. Ilość nuejsc w ten sposób obliczona powinna być po
dana w karcie kontroli pracy samochodu oraz napisana po obu bokach samochodu ciężaro
wego.
Poniżej podaje się tabele ładowności osób niektó rych typowych samochodów ciężarowych.
l 2.
3 4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11. 12. 13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Marka tuozu
Bedford Bedford Bedford Chevrolet Dodge USA Dodge Fordson Ford GMC CMC Renault Renault Studebacker Studebacker ZIS FIA T FIA T FIAT S.P.A.
Typ
Ładoui- ność ui tonach
Ilość miejsc przy um ie
szczeniu ła wek mszerz
Ilość miejsc in przyp.
umieszcz.
łarnćk ujzdluź
3 4 ' 5 6
M.W. 3/4-1 12 12
O.Y.D. 3 - 4 30 36
OLBD USA
4— 5 3 5 -4 0 40
G7107 1,5-2 20 21
T2. 4 3/4-I 12 12
W F 32 1,5-2 20— 25 26
W oT-2H 3/4-I 12 12
2G8T CCKW.
1,5-2 25 26
352 CCKW.
3 - 4 25 28
353 3 - 4 25 28
R-2060 1 18 18
R-2161 2,5 30 30
US. 6 3 - 4 30 36
US. 6x4 3 - 4 30 36
5 3 25 32
626. N 3,5 35 40
666 N7 7 40 60
666 N7/5J 7 40 60
A -10000 1 10 66 68
Poz. 131.
ZA R Z Ą D ZE N IE M IN IS TE R S TW A PRACY I O P IE K I SPOŁECZNEJ z dnia 10 października 1949 r.
w sprawie obowiązku ubezpieczenia osób zatrudnionych przez spółdzielnie pracy.
Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej ustala następujące zasady ubezpieczenia osób, zatrudnio
nych w spółdzielniach pracy.
1) Osoby wykonujące pracę chałupniczą.
Za chałupników podlegających obowiązkowi u- bezpieczenia w myśl art. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym uważać należy osoby wykonujące pracę chałupniczą zawodowo. Osiągany z te j pracy dochód powinien stanowić dla nich jeżeli nie jedyne, to w każdym razie istotne źródło utrzymania.
Osób zatem, których praca ma charakter typo
wego „dorabiania“, a zarobek stanowi tylko nie
znaczne uzupełnienie dochodów czerpanych z innych źródeł, nie można uznać za zawodowo zatrudnionych * chałupników.
Wychodząc z tych założeń, należy uznać za cha
łupników, podlegających obowiązkowi ubezpieczenia, stosownie do art. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecz
nym, te osoby, których miesięczny zarobek z wyko
nywanej chałupniczo pracy dla spółdzielni osiąga przynajm niej kwotę, określoną przez M inistra Pra
cy i Opieki Społecznej jako minimalny zarobek, stanowiący podstawę wymiaru składek tj. obecnie
5.000 zł. J
str. 4 MONITOR SPÓŁDZIELCZY Nr 21 - 22
Osoby te będą podlegały obowiązkowi ubezpie
czenia w pełnym zakresie, a podstawę wymiaru będzie stanowił rzeczywisty zarobek.
2) Osoby zatrudnione w warsztatach spółdzielni pracy.
Członkinie spółdzielni pracy odbywają szkole
nie początkowo na kursach, a następnie przez rok odbywają praktykę w warsztatach. W okresie prak
ty k i osoby te należy traktować analogicznie jak
uczniów szkół przemysłowych, tj. stosować ubezpie
czenie na wypadek choroby i macierzyństwa oraz od wypadków w zatrudnieniu z wyłączeniem ubezpie*
czerna emerytalnego i ubezpieczenia rodzinnego:
Podstawę wym iaru składek stanowi rzeczywisty za
robek miesięczny, nie mniej jednak niż 5.000 zł.
Po zakończeniu rocznej praktyki, osoby te w ra zie dalszego zatrudnienia w spółdzielni — podlegają ubezpieczeniu w pełnym zakresie na ogólnych "wa
runkach.
Poz. 132.
U C H W A ŁA ZA R ZĄ D U C EN TR A LN EG O Z W IĄ Z K U SPÓŁDZIELCZEGO z dnia 15 września 1949 r.
w sprawie upowszechnienia udziału Zarząd Centralnego Związku Spółdzielczego zar twierdza załączone d!o niniejszej uchwały „Porozu
mienie pomiędzy Centralnym Związkiem Spółdziel
czym, Związkiem Samopomocy Chłopskiej i Ligą
kobiet w spółdzielczości wiejskiej.
Kobiet w sprawie upowszechnienia udziału kobiet w spółdzielczości w iejskiej“.
Wykonanie niniejszej uchwały poleca się W y
działowi Organizacyjnemu.
P O R O Z U M I E N I E P O M IĘD ZY C E N T R A L N Y M Z W IĄ Z K IE M SPÓ ŁDZIELCZYM , CHŁO PSKIEJ I L IG Ą K O B IE T W SPR A W IE U P O W S ZE C H N IE N IA
D ZIELC ZO SC I W IE JSK IE J
Załącznik Z W IĄ Z K IE M SAMOPOMOCY U D Z IA Ł U K O B IE T W SFÓŁ-
Centralny Związek Spółdzielczy, Związek Samo
pomocy Chłopskiej oraz Liga Kobiet, zważywszy:
a) że przebudowa gospodarcza wsi wymaga ma
sowego wprowadzenia kobiet- do spółdzielczo
ści wiejskiej;
b) że podstawową form ą te j spółdzielczości jest gminna spółdzielnia „Samopomoc Chłopska“, realizująca swe zadania w interesie chłopów małorolnych i średniorolnych w ścisłej łącz
ności ze Związkiem Samopomocy Chłopskiej;
c) że spółdzielnie mleczarsko - jajczarskie oraz ogrodniczo - warzywnicze w nowej strukturze spółdzielczości stanowią nadbudowę branżową spółdzielni gminnych, opierającą się na te j samej bazie społecznej, wobec czego umaso- wienie udziału kobiet nie stanowi w nich od
rębnego zagadnienia;
d) że Zw. Sam. Chł. poprzez gromadzkie grupy hodowców i plantatorów organizuje drobnych wytwórców — w tym również kobiety — do działalności gospodarczej, zwłaszcza w zakre
sie kontraktowania produkcji rolnej, zaś po
przez koła gospodyń organizuje kobiety w iej
skie do udziału w życiu społecznym, gospo
darczym i kulturalnym ;
e) że w związku z tym Zw. Sam. Chł., na mocy porozumienia z Ligą Kobiet prowadzi poprzez swój W ydział Kobiecy w Zarządzie Głównym inspektoraty kobiece w zarządach wojewódz
kich oraz instruktorki kół gospodyń w zarzą
dach powiatowych, .całość prac na odcinku kobiecym na wsi;
f ) że aparat Wydziału Kobiecego Zw. Sam. Chł.
przy obecnych etatach, po zredukowaniu eta
tu drugiej instruktorki kół gospodyń w za
rządach powiatowych, nie jest w stanie po
dołać wszystkim swoim obowiązkom — ustalają, co następuje:
1. Zw, Sam. Chł. prowadzi całokształt prac w za
kresie upowszechnienia udziału kobiet w spółdziel
czości wiejskiej.
2. Wydział Kobiecy Zw. Sam. Chł. uzgadnia swą działalność pod tym względem z CZS, który w poro
zumieniu z Ligą Kobiet koordynuje działalność w za
kresie upowszechnienia udziału kobiet w całej spół
dzielczości, zarówno w mieście, jak na wsi.
3. Działalność ta obejmuje:
a) propagowanie wśrócT kobiet roli i zadań spół
dzielczości wiejskiej w gospodarce Państwa Ludowego;
b) uświadamianie kobiet o znaczeniu spółdziel
czości dla organizowania, ułatwiania i uspraw
niania pracy kobiety wiejskiej w zakresie produkcji rolnej, gospodarstwa domowego oraz przemysłu ludowego i domowego;
c) włączenie kobiet do działalności gospodar
czej i społeczno-wychowawczej, prowadzonej przez spółdzielczość wiejską, zwłaszcza w za
kresie, wymienionym w punkcie poprzednim;
d) masowe wprowadzenie kobiet do organów kontroli społecznej spółdzielczości w iejskiej;
e) stałe instruowanie kobiet, wprowadzonych do organów kontroli społecznej, w sprawach spółdzielczych;
f) współpraca z właściwymi centralami spół
dzielni przy wprowadzaniu kobiet do władz spółdzielczości wiejskiej.
4. D la realizacji tych zadań Związek Samopomo
cy Chłopskiej:
a) przywróci zlikwidowany etat drugiej instruk
to rki kół gospodyń w zarządach powiatowych Zw iązku;
b) przeszkoli aparat instruktorek powiatowych
w zakresie zagadnień spółdzielczych i stale
będzie go dokształcał w tym zakresie przez
organizowanie odpraw, konferencji i kurso-
konferencji;
Mr 21 - 22 MONITOR SPÓŁDZIELCZY Sir. 6
e) wyda w porozumieniu z CZS, Centralą Rolni
czą Spółdzielni „Samopomoc Chłopska“ i Ligą Kobiet instrukcję dla instruktorek powiato
wych oraz instrukcję dla kół gospodyń w sprawie pracy na odcinku spółdzielczym, u- względniającą zadania organizacyjne i progra
mowe.
5. Centrala Rolnicza Spółdzielni „Samopomoc Chłopska“ :
a) poleci swym oddziałom okręgowym oraz Po
wiatowym Związkom Gminnych Spółdzielni
„Samopomoc Chłopska“, aby udzielały in
struktorkom wojewódzkim i instruktorkom powiatowym ZSCh wszelkiej pomocy organi
zacyjnej i technicznej w zakresie ich zadań;
b) dopilnuje, aby gminne spółdzielnie „Samopo
moc Chłopska“ w swych planach pracy i pre
liminarzach budżetowych uwzględniały w miarę możliwości sprawy wychowania spół
dzielczego kobiet oraz organizowanie zakła
dów i przedsiębiorstw, ułatwiających prowa
dzenie gospodarstwa domowego, ja k : piekar
nie, łaźnie, pralnie, magle, wypożyczalnie sprzętów i narzędzi, kursy racjonalnego ży
wienia itp.
6. Centrala Spółdzielni Mleczarsko - Jajczarskich oraz Centrala Spółdzielni Ogrodniczych wydadzą swym oddziałom okręgowym i zrzeszonym w tych centralach spółdzielniom analogiczne polecenia.
7. Centrala Spółdzielni Mleczarsko - Jajczarskich zlikwiduje działający w ramach te j Centrali Tnstruk-
to riat Kobiecy, zaś instruktorki przekaże ZSCh, któ-, ry je zatrudni w W ydziale Kobiecym oraz w jego komórkach terenowych z zachowamem prawa do u r
lopu oraz innych praw nabytych, przewidzianych ustawodawstwem ochrony pracy.
8. Kadry W ydziału Kobiecego ZSCh i jego apara
tu terenowego pod względem szkolenia spółdzielcze
go będą przyrównane do kadr central spółdzielni.
W tym zakresie podlegają one przepisom uchwa
ły Naczelnej Rady Spółdzielczej z dnia 4 m aja 1949 roku w sprawie szkolenia kadr w spółdzielczości (M onitor Spółdzielczy N r A -9-10, poz. 67), zwłasz
cza pod względem finansowania szkolenia oraz nad
zoru nad szkoleniem.
9. N a prowadzenie prac w sprawie upowszech
nienia udziału kobiet w spółdzielczości w iejskiej w okresie do końca 1949 r., w szczególności na opłace
nie etatów drugich instruktorek w zarządach po
wiatowych ZSCh, spółdzielczość udzieli ZSCh sub
wencji w sumie 20.654.880.— zł według załączonego dodatkowego prelim inarza budżetowego. Subwencja ta zostanie wypłacona przez Centrale Spółdzielni oraz CZS w trybie antycypacji w dziesięciu pro
centach czystej nadwyżki, osiągniętej przez centrale w 1948 r., przewidzianych na cele społeczne zgodnie z uchwałą Zarządu CZS z dnia 19 grudnia 1948 r„
według następującego rozdzielnika:
CRS — 1.654.880.— CSO — 700.000.—
CSMJ — 15.300.000.— CZS — 3.000.000.—
10. Porozumienie niniejsze wchodzi w życie z dniem 1 października 1949 r.
Poz. 133.
U C H W A ŁA ZA R ZĄ D U C EN TR A LN EG O Z W IĄ Z K U SPÓ ŁDZIELCZEG O z dnia 14 listopada 1949 r.
w sprawie nadania uprawnień rewizyjnych.
N a podstawie §§ 4, 7 i 8 instrukcji CZS z dnia 4 listopada 1948 r. o nadawahiu uprawnień rewi
zyjnych i kwalifikowaniu rewidentów (M onitor Spółdzielczy N r 10— 11/1948, poz. 69)' Zarząd CZS na wniosek Kom isji Egzam inacyjnej CZS
p o s t a n a w i a :
a) nadać uprawnienia rewizyjne 29 rewidentom, wymienionym na liście N r 4 stanowiącej za łącznik do niniejszej uchwały,
b) uchwała niniejsza wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Monitorze Spółdzielczym,
c) wykonanie uchwały powierza się Wydziałowi Rewizyjnemu.
Załącznik L I S T A N R 4.
R E W ID E N TÓ W , KTÓ RYM U C H W A ŁĄ ZAR ZĄ D U CZS Z D N IA 14 LIS TO P A D A 1949 R. NAD ANO U P R A W N IE N IA R E W IZY JN E.
1.
2
.3.
4.
5
. 6.1.
2.
3
.4
.5
. 6.7.
8
.I.
Bajurko Julian Bąkowski Henryk
Brzostek Franciszek Buraczyński Józef Dąbrowski Józef K ról Bronisław
Adamczak Stanisław Biliński Jerzy
B irula Romuald Bodasiński Bolesław Gamończyk W ilhelm Gudz Jan
Janyszek Stanisław Kasperczyk Józef
Centrala Rolnicza Spółdzielni „Samopomoc Chłopska“ . 7. Lech M ichał
8. Malinowski Henryk 9. Stawicki Eugeniusz 10. Śmigla Jerzy 11. U fn al Seweryn 12. W itkowski Józef
13/ W ojdyr Stanisław 11. Centrala Spółdzielni Spożywców „Społem“. .
9. Koza Franciszek
10. Mazurkiewicz Kazim ierz 11. Niw iński Józef
12. Nurowski Henryk
13. Radomski Jan
14. Skrzypek Franciszek
15. Szczerbiński M arian
16. Zabłocki Ludger
sir. 6
Nr 21 • — 22 MONITOR SPÓŁDZIELCZY
Poz. 134.
UCH W A ŁA ZA R ZĄ D U C E N TR A LN E G O Z W IĄ Z K U SPÓ ŁDZIELCZEGO z dnia 14 listopada 3949 r.
w sprawie sprostowania pomyłki w tekście uchwały Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczego z dnia 15 września 1949 r. dotyczącej warunków korzystania z dostaw i usług sektora prywatnego w zakresie dokonywania inwestycji oraz zawierania umów dzierżawnych, ogłoszonej w Monitorze Spółdzielczym
z dnia 10 — 25 września 1949 r, N r A 17— 18.
W pierwszym ustępie przytoczonej w nagłówku uchwały po wyrazach: „organizacjami
s a m o rz ą d ugospodarczego" należy dodać opuszczone w ogło
szonym tekście przez pomyłkę słowa: „centralam i spółdzielczo - państwowymi, centralami spółdzielni, spółdzielniami“.
Poz. 135.
U Z U P E Ł N IE N IE IN S T R U K C JI W Y D Z IA Ł U S Z K O L E N IA C E N TR A LN E G O Z W IĄ Z K U SPÓ ŁD ZIEL CZEGO Z D N IA 4 CZERW CA 1949 r. W S PR A W IE T E C H N IK I K S IĘ G O W A N IA O PER A C JI N A R -K U
SFSK W PLACÓ W K ACH SPÓ ŁD ZIELC ZYC H (M onitor Spółdzielczy N r A 12, poz. 90 z r. 1949).
Ze względu na konieczność ustalenia tytu łu wła
sności i poddania odpowiedniej kontroli wszelkich ruchomości zakupionych ze środków SFSK jako po
mocy naukowych i przedmiotów stanowiących urzą
dzenia pracowni w spółdzielczych ośrodkach szkole
nia, W ydział Szkolenia, z upoważnienia Zarządu po
stanowił uzupełnić instrukcję W ydziału Szkolenia z dn. 4 czerwca 1949 r. w sprawie techniki księgowa
nia operacji na r-k u SFSK w placówkach spółdziel
czych przez dodanie punktu X I I I o następującym brzm ieniu:
x m .
a) Wszelkie przedmioty (ruchomości) zakupio
ne przez SFSK jako pomoce naukowe lub u- rządzenia pracowni naukowych w spółdziel
czych ośrodkach szkolenia — stanowią ma
jątek te j Centrali sp-ni, której własnością jest dany ośrodek szkolenia.
Wymienione wyżej ruchomości jako składnik m ajątkowy objęte zostają spisem inwentarza ośrodka szkolenia.
Wprowadzenie tych ruchomości do m ajątku Centrali sp-ni dokonane zostaje drogą nastę
pujących księgowań: j
Wn — r-k SFSK konto rozliczeniowe 184
Ma — bank (konto separato SFSK)
i Wn — r-k ruchomości
Ma r-k dochodów i zysków pozaoperacyjnych
Jako dokumenty do księgowania służą tu ory
ginalne rachunki zakupu ruchomości,
b) Z chwilą ogłoszenia niniejszego zarządzenia należy dokonać inw entaryzacji zakupionych przy pomocy środków pieniężnych SFSK przedmiotów za okres od 1 .1 .1949 r. i wpro
wadzić określone ruchomości do m ajątku ośrodka szkolenia drogą oznaczonych wyżej księgowań.
e) Zgodnie z postanowieniem § 3 Regulaminu SFSK tylko te przedmioty (ruchomości), któ
re są pomocami naukowymi lub stanowią urządzenia pracowni naukowych mogą być nabywane z SFSK.
Kosztem zakupu innych przedmiotów, nie od- P ^ a d a ją c y c h warunkom § 3 Regulaminu SFSK, nie można obciążać SFSK.
d) Uzupełnienie to wchodzi w życie z dniem ogło
szenia. z ważnością od dnia 1 stycznia 1949 r.
Poz. 136.
K O M U N IK A T POW SZECHNEGO Z A K Ł A D U UB EZPIEC ZEŃ W ZA JEM N YC H z dnia 11 listopada 1949 r
w sprawie ubezpieczenia przewozów wycieczkowych.
M inisterstw u Kom unikacji wydało ostatnio za
rządzenie, na mocy którego wszelkiego rodzaju przejazdy osób samochodami ciężarowymi muszą być ubezpieczone od odpowiedzialności cywilnej i od następstw nieszczęśliwych wypadków.
Do przejazdów tych należą: wycieczki w ramach łączności miasta ze wsią, wycieczki w ramach akcji socjalnej, przejazdy na wystawy, zjazdy, kongresy itp.
Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych mając na uwadze doniosłą rolę społeczną i oświato
wą tego rodzaju wycieczek ustalił dla wyżej wymie
nionych ubezpieczeń bardzo niskie stawki.
Za jednorazowy przejazd w obie strony, w ramach łączności miasta ze wsią składka wynosi 5 zł od oso
by, a za jednorazowy przejazd w obie strony w in
nych celach, ja k np. przejazdy na wycieczki w akcji socjalnej, przejazdy na wystawy, zjazdy i kongresy
— 15 zł od osoby.
Składki wyżej podane obowiązują przy sumach ubezpieczenia: zł 100.000 na wypadek śmierci i z!
200.000 na wypadek stałego kalectwa.
W arunki ubezpieczenia od odpowiedzialności cy
wilnej, które są również bardzo przystępne — po
zostają bez zmian.
Nr 21 22 MONITOR SPÓŁDZIELCZY str. 7
W yżej wymienione, wyjątkowo niskie opłaty
gw arantują uczestnikom wszelkich zorganizowanych przejazdów samochodami ciężarowymi ochronę u- bezpieczemową w razie ewentualnych wypadków, jakie mogą powstać w czasie przejazdu.
N a podkreślenie zasługuje również wyjątkowe uproszczenie formalności związanych z zawieraniem tych ubezpieczeń.
Organizatorzy wycieczek i innych przewozów powinfli jednak pamiętać, aby najpóźniej w przed
dzień wyjazdu zażądać od miejscowej placówki PZU W wniesienia do „karty kontroli pracy samo
chodu ciężarowego“ stwierdzenia o zawarciu ubez
pieczenia wymaganego przez władze, gdyż tylko ttu kie zaświadczenia potwierdzone pieczątką PZUW będą honorowane przez posterunki kontroli drogo«
wej.
P<w. 137.
K O M U N IK A T B IU R A PRAW NEGO CENTRALNEGO Z W IĄ Z K U SPÓ ŁD ZIELC ZEG O .
Państwowe władze adnunis trącyjne stwierdzają, że spółdzielnie nie stosują się do obowiązujących przepisów prawa przemysłowego i zapow-adają, że będą stosowały sankcje karne względem spółdzielni nie przestrzegających przpisów tego prawa.
W związku z powyższym przypominamy, że dotychczas obowiązuje Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 czerwca 1927 r. o prawie przemysłowym (Dz.U R P.
N r 53 z 1927 r poż. 468) ze zmianami wprowadzonymi:
3) rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dn a 17 marca 1928 r. o prawie bankowym (Dz.U.R.P. N r 34 z 1928 r.
poz 321), 2) ustawą z dnia 17 marca 1932 r. o zmianie i uzupełnieniu n.ektóryeh postanowień rozporządzenia Prezy
denta Rzeczypospolitej z dnia 7 czerwca 1927 r o praw e przemysłowym (Dz.U.R P. N r 29 z 1932 r. poz. 293), 3) usta
wą z dma 10 marca 1934 r. o zmianie rozporządzenia Pre
zydenta Rzeczypospolitej 0 prawie przemysłowym (Dz.U.R P.
N r 40 z 1934 r. poz. 350). 4) rozporządzeniem Prezydenta Rze
czypospolitej z dnia 28 grudnia 1934 r: o unormowaniu w ła
ściwości władz i tryb u postępowania w niektórych działach adm inistracji państwowej (DzU R .P. N r 110 z 1934 r. poz:
076). 5) dekretem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 14 stycznia 1936 r. o przedsiębiorstwach zbierania i udzielania inform acji o stosunkach gospodarczych ,(Dz U. R P. N r 3 z .1936 r. poz. 16), 6) ustawą z dnia 8 sierpnia 1938 r. o zmia
nie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o praw e przemysłowym (Dz U.R.P. N r 60 z 1938 r. poz. 463), oraz 7) dekretem z dnia 3 kwietrńa 1948 r o częściowej zmianie prawa przemysłowego (Dz.U.R.P. N r 18 z 1948 r, poz. 139).
W myśl art. 1 prawa przemysłowego za przemysł uważa się wszelkie zatrudn enie zarobkowe lub przedsiębiorstwo, wykonywane samoistnie i zawodowo, bez względu na to, czy jest ono wytwarzające, przetwarzające, handlowe lub usługowe.
Przepis art. 7 prawa przemysłowego nakłada na rozpo
czynających prowadzenie przemysłu ze stałą siedzibą obo
wiązek powiadomienia o tym władzy przemysłowej I in stancji.
Z przytoczonych powyżej przepisów w ynika że spółdz;el- nie, prowadzące zakłady wytwórcze, handlowe lub usługo
we, są obowiązane zawiadomić o tym miejscową władzę przemysłową, przy czym zgłoszenia powinny być dokonane
na specjalnych formularzach, które nabyć należy w biurze miejscowej władzy przemysłowej.
Zaznaczyć jeszcze należy, że w myśl art. 16 prawa prze
mysłowego, jeżeli zakład przemysłowy działa przy pomocy silników parowych, elektrycznych, spalinowych, to w przy
padkach gdy łączna moc tych silników nie przekracza siły 10 koni mechan'cznych zgłoszenie trzeba złożyć bezpo
średnio władzy przemysłowej I instancji, (miejscowe staro
stwo pow.atowe względnie grodzkie — oddział przemysło
wy). Jeżeli nalom ast moc tych silników przekracza 10 koni mechancznych wówczas zgłoszenia należy złożyć wła
ściwej władzy przemysłowej I I instancji (wydział przemy- słowy urzędu wojewódzkiego, a w miastach wydzielonych Warszawa i Łódź — zarządowi miejskiemu).
A rt. 14 prawa przemysłowego wymaga uprzedniego za
twierdzenia przez władzę przemysłową projektu urządzenia zakładu przemysłowego, jeżeli zakład ów będzie używał na
pędu mechanicznego, albo też jeżeli zakład ten z powodu swego położenia lub wykonywanego w nim przemysłu może w znacznej mierze zagrażać bezpieczeństwu publicznmu. a pi'zeae wszystkim życiu i zdrowiu pracowników i sąsiadów, bądź też może sąsiadów narażać na szkody j specjalne uciążliwości z powodu hałasu, wyziewów itp.
Wynika z tego, że w przypadkach gdy zaikład jest w po
siadaniu zatwierdzonych przez władze przemysłowe projek
tów urządzeń, wydanych przez władze polskie przed dniem 1 wrześnią 1939 r. lub po wyzwoleniu spod okupacji n ie - . mieckiej, bądź też jeżeli plany urządzenia zakładu oraz szki.
ce sytuacyjne zostały już przedstawione miejscowej władzy . przemysłowej, — należy to zaznaczyć przy zgłoszeniu za
kładu oraz opisać ewentualne zmiany zaszłe w międzyczasie w urządzeniach zakładu
Należy również przestrzegać przepisu art. 37 prawa prze
mysłowego nakazującego zgłoszenie o utworzen'u f i l i i zakła
du przemysłowego, handlowego względnie usługowego tak władzy przemysłowej I instancji właściwej dla głównej sie
dziby przemysłu, ja k też władzy przemysłowej, właściwej dla miej?ca siedziby f ilii
A rt. 126 prawa przemysłowego przewiduje za naruszenie przepisów tego prawa k a ry adm inistracyjne: 1) upomnienie 2) grzywny do 50.000 zł; 3) aresztu do 14 dna; 4) odebranie koncesji lub licencji na określony czas lub na zawsze.
PRZEGLĄD USTA W O D AW STW A OGOLNEGO w Dzienniku Ustaw R. P. N r 53 z dnia 14 października 1949 r.
Podatek od nabycia praw majątkowych.
poz. 418, Obwieszczenie M inistra Skarbu z dnia 29 wrze
śnia 1949 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tek
stu dekretu z dnia 3 lutego 1947 r o podatku od nabycia praw majątkowych.
Ogłoszony tekst dekretu uwzględnia zmiany, wprowadzo
ne w nim ustawą z dnia 2 lipca 1949 r. i stosuje nową ciąg
łość numeracji artykułów i ustępów.
Opłaty Skarbowe.
poz. 419. Obwieszczenie M inistra Skarbu z dnia 29 wrze
śnia 1949 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tek
stu dekretu z dnia 3 lutego 1947 r. o opłacie skar
bowej.
Ogłoszony tekst jednolity dekretu uwzględnia zmiany, wprowadzone w nim ustawą z dnia 2 lipca 1949 r. i stosuje
nową numerację przepisów Część I I (Przepisy dodatkowe Tabeli opłat skarbowych).
Część ta stanowi załącznik do ogłoszonego tekstu dekretu. •
« Dzienniku Ustaw R.P. N r 54 z dnia 27 października 1949 r.
Bezpieczeństwo i higiena pracy.
poz. 420. Rozporządzenie M inistrów : Pracy i Opieki Spo
łecznej, Górnictwa i Energetyki, Przemysłu Ciężkiego, Przemysłu Lekkiego, Przemysłu Rol
nego i Spożywczego, Żeglugi, Komunikacji, Zdrowia oraz Budownictwa z dnia 12 września 1949 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny praey przy użyciu aparatów natryskowych.
Rozporządzenie powyższe dotyczy ochrony życia i zdrowia osób zatrudnionych przy natryskiwaniu powierzchni przed-
•Ur. 8 MONITOR SPÓŁDZIELCZY N r 21 - 22
miotów substancjalni rozpuszczonymi w celu malowania, la
kierowania, zwilżania lub innego rodzaju obróbki powierzch
n i tych przedmiotów.
Nakłada ono na kierownictwo zakładu pracy obowiązek używania wyłącznie substancji o ustalonym składzie che
micznym i zabrania stosowania do natryskiwania związków ołowiu, arsenu i rtęci oraz wyszczególnionych w tekście roz
porządzenia rozpuszczalników.
Natryskiwanie powinno odbywać się w specjalnie prze
znaczonych na ten cel pomieszczeniach, a nadto w odpo
wiednich szafach wyciągowych.
W braku specjalnych urządzeń pracownicy, zatrudnieni przy natryskiwaniu, powinni używać przy pracy osobistych ochron dróg oddechowych. Mają być również stosowane przy użyciu substancji łatwopalnych lub wybuchowych specjalne środki przeciwpożarowe.
Tekst omawianego rozporządzenia powinien być wywie
szony w pomieszczeniu pracy w miejscu widocznym,
Kierowmietwo zakładu pracy jest również obowiązane do kierowania pracownika przed zatrudnieniem go przy pra
cach natryskowych, do lekarza. Pracownicy tacy powinni być okresowo badani przez lekarza w określonych przez nie
go terminach.
Rozporządzenie weszło w życie % dniem 27 października 1949 r.
Obniżenie podatku gruntowego dla spółdzielni produkcyjnych i zrzeszeń uprawy ziemi.
poz. 425. Rozporządzenie M inistra Adm inistracji Publicz
nej z dnia 18 października 1949 r. w sprawie obniżenia podatku gruntowego podatnikom, których grunty weszły w skład spółdzielni pro
dukcyjnych i zrzeszeń uprawy ziemi.
Rozporządzeniem powyższym została obniżona o 50% dru
ga rata podatku gruntowego za rok podatkowy 1949 r. po
datnikom podatku gruntowego, których grunty zostały wnie
sione do zarejestrowanych w 1949 r. spółdzielni produkcyj
nych (rolniczych spółdzielni wytwórczych i rolniczych ze
społów spółdzielczych) i są użytkowane zespołowo lub ule
g ły komasacji.
Również o 50% została obniżona druga _ rata podatku gruntowego za rok podatkowy 1949 od gruntów włączonych do wspólnej uprawy podatnikom podatku gruntowego, któ
rych gospodarstwa rolne weszły w skład zrzeszeń uprawy ziemi w 1949 r.
Rozporządzenie weszło w życie z dniem 27 października 1949 r.
Bank Inwestycyjny.
poz. 426. Rozporządzenie M inistra Skarbu z dnia 20 paź
dziernika 1949 r. w sprawie rozpoczęcia dzia
łalności Banku Inwestycyjnego.
Na podstawie a rt. 19 dekretu z dnia 25 października 1948 r. o reformie bankowej (patrz M onitor Spółdzielczy N r 12 z 5 grudnia 1948 r. str. 10) M inister Skarbu u stalił na dzień 1 listopada 1949 r. term in rozpoczęcia działalności W dzienniku Ustaw R.P. N r 55 z dnia 2 listopada 1949 r.
Banku Inwestycyjnego, powołanego do życia przepisem art.
5 przytoczonego wyżej dekretu o reformie bankowej.
Rozporządzenie weszło w życie z dniem 27 października 1949 r.
poz. 427. Rozporządzenie M inistra Skarbu z dnia 20 paź
dziernika 1949 r. w sprawie przekazania przez Bank Gospodarstwa Krajowego Bankowi Inwe
stycyjnemu agend oraz aktywów i pasywów objętych rachunkiem polskim.
Rozporządzeniem powyższym M inister Skarbu, opierając się na przepisie a rt. 28 dekretu z dnia 25 października 1948 r. o reformie bankowej, zarządził przekazanie przez Bank Gospodarstwa Krajowego z dniem 1 listopada 1949 r.
Bankowi Inwestycyjnemu wszystkich swych agend oraz ustalonych według bilansu na dzień 31 października 1949 r.
aktywów i pasywów objętych rachunkiem polskim, w zakre
sie zadań wyznaczonych Bankowi Inwestycyjnemu w art. 5
dekretu o reformie bankowej. .
Rozporządzenie weszło w życie z dniem 27 października 1949 r.
Bank Komunalny.
poz. 428. Rozporządzenie M inistra Skarbu z dnia 20 paź
dziernika 1949 r. w sprawie rozpoczęcia dzia- . łalności Banku Komunalnego.
Na podstawie art. 19 dekretu z dnia 25 października 1948 r. o reformie bankowej (patrz M onitor Spółdzielczy N r 12 z dn. 5 grudnia 1948 r.) M inister Skarbu zarządził, ażeby powołany do życia na zasadzie art. 6 p kt 2 tegoż de
kretu Bank Komunalny rozpoczął swoją działalność z dniem 1 listopada 1949 r.
Rozporządzenie weszło w życie z dniem 27 października 1949 r.
W tym samym numerze ^Dziennika Ustaw pod poz. 429 zostało^ ogłoszone Rozporządzenie M inistra Skarbu z dnia 20 października 1949r., mocą którego w dniu 1 listopada 1949 r. Polski Bank Komunalny S. A. w Warszawie oraz Komunalny Związek Kredytowy w Poznaniu wraz z Komu
nalnym Bankiem Kredytowym w Poznaniu przekazały Ban
kowi Komunalnemu wszystkie swe agendy oraz ustalone według bilansu na dzień 31 października 1949 r. aktywa i pasywa, objęte rachunkiem polskim.
Równocześnie M inister Skarbu zarządził przejście z dniem 1 grudnia 1949r. w stan likw idacji Polskiego Banku Komu
nalnego S. A. w Warszawie oraz Komunalnego Związku Kre
dytowego w Poznaniu wraź z Komunalnym Bankiem K re
dytowym w Poznaniu. Likwidacja ta obejmie rachunki „sta
re“ i „okupacyjne“ w rozumieniu rozporządzenia Kierownika Resortu Gospodarki Narodowej i Finansów z dnia 5 paź
dziernika 1944 r. o czynnościach bankowych na obszarach wyzwolonych _ spod okupacji (Dz. U. R. P. N r 7 z 1944 r.
poz. 38), zmienionego rozporządzeniem M inistra Skarbu z dnia 6 stycznia 1945 r. (Dz. U. R. P. N r 1 z 1945 r., poz. 4).
Omawiane rozporządzenie weszło w życie z dniem 27 paź
dziernika 1949 r.
Przedsiębiorstwa Miejskiego Handlu Detalicznego.
poz. 433. Dekret z dnia 26 października 1949 r. o two
rzeniu Przedsiębiorstw Miejskiego Handlu De
talicznego.
W myśl postanowień powyższego dekretu Ministrowie Handlu Wewnętrznego i Adm inistracji Publicznej w poro
zumieniu z Przewodniczącym Państwowej Kom isji plano
wania Gospodarczego i M inistrem Skarbu mogą tworzyć, w drodze zarządzeń, Przedsiębiorstwa Miejskiego Handlu Detalicznego, które winny być powołane według zasad roz
rachunku gospodarczego na podstawie planów finansowo-go
spodarczych i z zachowaniem przepisów rachunkowych, przewidzianych dla przedsiębiorstw państwowych, tworzo
nych na podstawie dekretu z dnia 3 stycznia 1947 r. (Dz.
U. R- P. N r 8 z 1947 r. poz. 42).
Ponadto Przedsiębiorstwa Miejskiego Handlu Detaliczne
go powinny zorganizować na podstawie planu sieci taką ilość punktów sprzedaży, jaka jest potrzebna dla należytego zaopatrzenia ludności miasta. Przedsiębiorstwa Miejskiego Handlu Detalicznego działają na podstawie statutów, nada
nych przez zarządy miejskie, a zatwierdzonych przez M in i
stra Handlu Wewnętrznego.
Kierownictwo działalności Przedsiębiorstwa Miejskiego Handlu Detalicznego wykonuje zarząd m iejski siedziby przedsiębiorstwa, a wytyczne i kierunek działalności gospo
darczej oraz nadzór nad dziełalnością gospodarczą przedsię
biorstwa ustala i wykonuje M inister Handlu Wewnętrznego.
Likwidacja przedsiębiorstwa następuje w drodze zarzą
dzenia M inistrów Handlu Wewnętrznego i Adm inistracji Publicznej w porozumieniu z Ministrem Skarbu. Ministrowie ci mogą również w drodze zarządzenia przekształcić Przed
siębiorstwo Miejskiego Handlu Detalicznego na inne form y przedsiębiorstw państwowych lub uspołecznionych.
Dekret wszedł w życie z dniem 2 listopada 1949 r.
Tajemnie» państwowa i służbowa.
poz. 437. Dekret z dnia 26 października 1949 r. o ochro-*
nie tajemnicy państwowej i służbowej.
Celem dekretu jest zapobieganie rozpowszechnianiu w ia
domości, które ze względu na dobro Polski Ludowej należy zachować w tajemnicy, przenikaniu tych wiadomości do ośrodków wrogich Polsce Ludowej oraz _ wykorzystywaniu tych wiadomości na szkodę Polski Ludowej.
W myśl a rt. 1 omawianego dekretu tajemnicę państwową stanowią wszelkie wiadomości, dokumenty lub inne przed
m ioty, które ze względu na obronę, bezpieczeństwo lub waż
ne interesy gospodarcze bądź polityczne Państwa Polskiego albo państw zaprzyjaźnionych mogą być udostępnione w y
łącznie osobom do tego upoważnionym.
Nr 21 — 22 MONITOR SPÓŁDZIELCZY str. 0 Rada M inistrów może w drodze uchwały szczegółowo
określić zakres wiadomości, dokumentów lub innych przed
miotów jako stanowiących tajemnicę państwową.
W myśl art. 2 dekretu tajemnicę służbową stanowią wia
domości, dokumenty lub inne przedmioty, które ze względu na dobro służby mogą być udostępnione -wyłącznie osobom do tego uprawnionym.
W artykułach od 3 do 12 włącznie omawiany dekret prze
widuje szereg sankcji karnych za przestępstwa, dotyczące ochrony tajemnicy państwowej i służbowej z tym, że człon
kowie władz i funkcjonariusze spółdzielni i ich związków z punktu widzenia odpowiedzialności karnej za przewidziane w dekrecie przestępstwa są traktowani na równi z urzęd
nikami.
Sprawy o przestępstwa, przewidziane w omawianym de
krecie, podlegają właściwości sądów wojskowych względnie sądów apelacyjnych.
Dekret wszedł w życie z dniem 12 listopada 1949 roku.
Nieruchomości niezbędne dla realizacji narodowych planów
i gospodarczych.
poz. 438. Dekret z dnia 26 października 1949 r. o zmia
nie dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o naby
waniu i przekazywaniu nieruchomości niezbęd
nych dla realizacji narodowych planów'.
Omawiany dekret wprowadza nowy przepis (art. 2 ust.
2 ), w myśl którego umowy i inne ty tu ły prawne, mające za przedmiot używanie lub użytkowanie przekazanej nierucho
mości bądź je j części, mogą być niezwłocznie rozwiązane lub uznane za wygasłe.
A rty k u ł 9 dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. (dekret ten został omówiony w Monitorze Spółdzielczym N r 13 z dnia 10 lipca 1949 r. str. 11) został uzupełniony nowym przepi
sem, w myśl którego Rada M inistrów w drodze rozporządze
nia, wydanego za zgodą Rady Państwa, może ustalić od
mienny tryb postępowania i właściwość władz przy naby
waniu praw rzeczowych ograniczonych na nieruchomości, niezbędnych do przeprowadzenia przewodów służących do przesyłania na odległość gazów,, płynów, pary, elektryczności, przeprowadzania teletechnicznych kabli i przewodów napo
wietrznych i urządzeń kolejek linowych lub do wykonywa
nia urządzeń użyteczności publicznej, do korzystania z tych przewodów i urządzeń, ja k również przy nabywaniu na własność nieruchomości o przestrzeni dó 250 m1 niezbęd
nych do korzystania z tych przewodów i urządzeń.
We wniosku o wywłaszczenie, ja k i ma składać ubiegający się o daną nieruchomość wykonawca narodowego planu go
spodarczego należy wymienić i opisać rodzaj zamierzonych inwestycji z powołaniem się na złożony wniosek inwestycyjny lub na obowiązujący plan inwestycyjny, a jeżeli wywłaszcze
nie nie jest związane z dokonaniem inwestycji — _ wskazać cel wywłaszczenia z powołaniem się na obowiązujące inne plany gospodarcze.
Zostało również zmienione brzmienie art. 28 dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 i\, dotyczącego ustalania odszkodowania w przypadkach wywłaszczenia. Obecnie a rtyku ł ten otrzy
mał następujące brzmienie: „A rt. 28. Rada M inistrów w dro
dze rozporządzenia, wydanego za zgodą Rady Państwa, określi zasady ustalania odszkodowania dla poszczególnych rodzajów nieruchomości oraz praw rzeczowych ograniczonych na nieruchomościach.“
Poza tym omawiany dekret zawiera szereg mniej zasad
niczych zmian w dekrecie z dnia 26 kwietnia 1949 roku o na
bywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych.
Omawiany dekret wszedł w życie z dniem ogłoszenia (tj.
2 listopada 1949 r.) z mocą obowiązującą od dnia 4 maja 1949 r.
Państwowy arbitraż gospodarczy'.
poz. 441. Rozporządzenie Rady M inistrów z dnia 24 paź
dziernika 1949 r. w sprawie organizacji pań
stwowych komisji arbitrażowych i trybu postę
powania arbitrażowego.
Rozporządzenie powyższe zostało wydane na podstawie od
nośnych przepisów dekretu z dnia 5 sierpnia 1949 r. o pań
stwowym arbitrażu gospodarczym (patrz Monitor Spółdziel
czy z dnia 10 — 25 września 1949 r. N r 17 — 18 str. 9_ i 10) i zawiera szczegółowe przepisy, dotyczące organizacji ko
m isji arbitrażowych oraz trybu postępowania przed tymi komisjami.
Rozporządzenie powyrższe weszło w życie z dniem 2 l i stopada 1949 roku.
O K Ó L N IK I I Z A R Z Ą D Z E N IA PAŃSTW O W YCH W Ł A D Z CEN TRA LN YCH
Czas środkowo.europejski.
W „Monitorze Polskim“ z dnia 8 października 1949 roku N r A —71 pod poz. 906 została ogłoszona uchwała Rady M i
nistrów z dnia 21 września 1949 r. w sprawie stosowania czasu środkowo-europejskiego na obszarze Państwa.
W myśl powyższej uchwały czas środkowo-europejski stosuje się na całym obszarze Państwa bez zmian w ciągu roku.
Uchwala weszła w życie z dniem 8 października 1949 r.
Równocześnie została uchylona uchwała Rady M inistrów z dnia 2 października 1947 r. w sprawie stosowania na oh, szarze Państwa czasu letniego i zimowego.
Liga Kobiet.
W Monitorze Polskim z dnia 12 października 1949 r. N r A —73 pod poz. 923 zostało umieszczone obwieszczenie Pre
zesa Rady M inistrów z dnia 5 października 1949 r. w spra
wie ogłoszenia statutu stowarzyszenia wyższej użyteczności
„Liga Kobiet“ v
Z ogłoszonego statutu wynika, że „Liga Kobiet“ jest sto
warzyszeniem wyższej użyteczności I posiada osobowość prawną (§ 4 statutu), że władze L ig i korzystają w związku z wykonywaniem czynności z poparcia i pomocy władz pań-, stwowych i samorządowych (§ 5).
Obrót bezgotówkowy.
W Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Skarbu z dnia 14 października 1949 r. N r 35 pod poz. 230 ogłoszono zarządze
nie M inistra Skarbu z dnia 29 września 1949 r. w sprawie zwolnienia p a rtii politycznych od niektórych obowiązków, wynikających z ustawy o obowiązku uczestniczenia w obro
cie bezgotówkowym,
W myśl powyższego zarządzenia, wydanego na podstawie art. 9 ustawy z dnia 1 lipca 1949 r. o obowiązku uczestnicze
nia w obrocie bezgotówkowym (DzU.R.P. N r 41, poz. 294), partie polityczne zostały zwolnione od obowiązku regulo
wania rozrachunków pieniężnych w drodze przelewów ban
kowych lub czekami rozrachunkowymi.
Nazwy miejscowości.
W Monitorze Polskim N r A —76 z dnia 22 października 1949 r. pod poz, 947 zostało ogłoszone zarządzenie M inistra A dm inistracji Publicznej z dnia 17 września 1949 r. o przy
wróceniu i ustaleniu nazw miejscowości.
Do zarządzenia tego został dołączony wykaz nazw topo
graficznych z powiatów: pyrzyckiego, zielonogórskiego, choszczeńskiego, myśliborskiego, złotowskiego, drawskiego, białogardzkiego,’ kołobrzeskiego, szczecinieckiego i wałec
kiego; nazw jezior i rzek obwodów rybackich ziemi lubu
skiej oraz dorzeczy: Drawy, Leniwej, Noteci, Obry, Pliszki i W arty jak również nazw rzek i jezior obszaru pomorzą Mazowieckiego.
W wykazie są podane obowiązujące obecnie nazwy pol
skie i dawne nazwy niemieckie.
W myśl omawianego zarządzenia w stosunkach publicz
nych wolno używać nazw miejscowości i obiektów fizjogra
ficznych tylko w brzmieniu, ustalonym powyższym zarzą
dzeniem.
Zarządzenie weszło w życie z dniem 22 października 1949 roku,
Ubezpieczenia pracowników rolnych.
W Monitorze Polskim z dnia 24 października 1949 r. pod poz. 948, zostało ogłoszone zarządzenie M inistra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 20 września 1949 r w sprawie ustalenia podstawy ubezpieczenia pracowników rolnych, uzupełniające podobne zarządzenie, ogłoszone w Monitorze Polskim Ń r A —66 z dnia 24 września 1949 r. pod poz. 864 (patrz M onitor Spółdzielczy N r A—19 Str. 11), które unor
mowało kwestię podstawy ubezpieczenia pracowników^ ro l
nych za okres czasu od dnia 1 stycznia 1949 r. do dnia 31 marca 1949 r. oraz od dnia 1 kwietnia 1949 r. do dnia 30 czerwca 1949 r.
Obecnie ogłoszone zarządzenie obowiązuje od dnia 1 lip ca 1949 r. i postanawia że podstawą w ym iaru składek za ubezpieczenia pracowników rolnych we wszystkich rodza
jach ubezpieczeń jest całkowite wynagrodzenie pracownika rolnego tak w gotówce, ja k i w naturze, z tym, że częśc go
tówkową wynagrodzenia pracownika rolnego przyjm uje się w wysokości kw ot "należnego wynagrodzenia gotówkowego.
Za podstawę ustalenia części wynagrodzenia w naturze przyjm uje się następujące przeciętne ceny:
